Czy studia wyższe zawodowe na kierunku pedagogika w zakresie "profilaktyka społeczna i resocjalizacja" dają kwalifikacje do pełnienia funkcji na stanowisku pedagoga szkolnego?
Według mojej opinii osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia na kierunku pedagogika w zakresie profilaktyka społeczna i resocjalizacja nie posiada kwalifikacji do pracy na stanowisku pedagoga szkolnego. Jednak ostateczną decyzję w sprawie kwalifikacji danego nauczyciela musi podjąć dyrektor szkoły.
Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.), szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli, wskazując w szczególności poziom wykształcenia i jego zakres w odniesieniu do poszczególnych typów szkół i placówek, określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw oświaty i wychowania. Aktualnie obowiązującym aktem prawnym w tym zakresie jest rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50, poz. 400) – dalej r.k.n. W związku z tym, że autor pytania nie podaje typu szkoły należy pamiętać, że spełnianie przez nauczycieli kwalifikacji uzależnione jest od typu szkoły w jakiej są zatrudnieni oraz nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć. Proszę zauważyć, że zgodnie § 20 ust. 1 r.k.n. kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela-pedagoga w szkołach ponadgimnazjalnych (liceum ogólnokształcącym, liceum profilowanym, technikum, uzupełniającym liceum ogólnokształcącym, technikum uzupełniającym i szkołach policealnych) posiadała jedynie osoba, która ukończyła studia magisterskie na kierunku pedagogika w specjalności odpowiadającej prowadzonym zajęciom oraz posiadała przygotowanie pedagogiczne lub studia magisterskie na dowolnym kierunku i studia podyplomowe w zakresie prowadzonych zajęć oraz posiadała przygotowanie pedagogiczne. Natomiast z treści pytania wynika, że dana osoba ukończyła studia wyższe zawodowe (licencjackie). Zatem w tym przypadku już sam stopień ukończonych studiów uniemożliwia podjęcie zatrudnienia w ww. typach szkół. Należy jednak zwrócić uwagę, że w § 20 ust. 2 r.k.n. zostało określone, że osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia na kierunku pedagogika w specjalności odpowiadającej prowadzonym zajęciom oraz posiada przygotowanie pedagogiczne posiada kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela-pedagoga w szkołach podstawowych, gimnazjach i zasadniczych szkołach zawodowych. Jednak nie można zapominać, że nauczyciel-pedagog powinien posiadać takie przygotowanie zawodowe (ukończyć taką specjalność), które będzie gwarantowało wykonanie zadań pedagoga szkolnego w konkretnej szkole. Pamiętajmy, że zadania nauczycieli-pedagogów w poszczególnych typach szkół są odmienne, ponieważ odmienne są potrzeby uczniów uczęszczających do konkretnych szkół. Zatem dyrektor szkoły zatrudniając osobę na to stanowisko powinien dokonać oceny kwalifikacji przyjmowanego nauczyciela pod kątem potrzeb. Oceny kwalifikacji zatrudnianej osoby dokonujemy poprzez porównanie programu ukończonego kierunku (specjalności) studiów z zadaniami jakie będzie realizować ta osoba na zajmowanym stanowisku. Według mojej opinii pedagog szkolny, aby posiadać kwalifikacje do pracy w szkole powinien ukończyć studia w zakresie pedagogiki ogólnej. Chociaż zgodnie z wykładnią Ministerstwa Edukacji Narodowej, oprócz pedagogiki ogólnej, za kierunki zgodne można uznać pedagogikę opiekuńczo - wychowawczą, pedagogikę szkolną i pedagogikę resocjalizacyjną. Proszę jednak pamiętać, że taką wykładnię należy traktować jako nieoficjalną, która nie posiada umocowania prawnego. Mając powyższe na uwadze uważam, że osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia na kierunku pedagogika w zakresie profilaktyka społeczna i resocjalizacja nie posiada kwalifikacji do pracy na stanowisku pedagoga szkolnego, gdyż nie ukończyła pedagogiki w specjalności odpowiadającej prowadzonym zajęciom. Jednak ostateczną decyzję w sprawie kwalifikacji danego nauczyciela musi podjąć dyrektor szkoły. Według mojej opinii absolwenci kierunku pedagogika w zakresie profilaktyka społeczna i resocjalizacja raczej są przygotowani do pracy w specjalnych ośrodkach szkolno – wychowawczych, w placówkach socjalizacyjnych (w domach dziecka, świetlicach środowiskowych), w ośrodkach terapii i poradniach dla osób uzależnionych, ośrodkach pomocy społecznej i pedagogicznej, służbach resocjalizacyjnych (zakładach karnych, zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich), placówkach opiekuńczych, powiatowych i miejskich centrach pomocy rodzinie, instytucjach o charakterze interwencyjnym (policja, straż miejska, ośrodki interwencji kryzysowej, policyjne izby dziecka), a także w sądownictwie, w charakterze wychowawcy, doradcy, kuratora lub mediatora sądowego.
Krzysztof Lodziński
Według mojej opinii osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia na kierunku pedagogika w zakresie profilaktyka społeczna i resocjalizacja nie posiada kwalifikacji do pracy na stanowisku pedagoga szkolnego. Jednak ostateczną decyzję w sprawie kwalifikacji danego nauczyciela musi podjąć dyrektor szkoły.
Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.), szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli, wskazując w szczególności poziom wykształcenia i jego zakres w odniesieniu do poszczególnych typów szkół i placówek, określa w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw oświaty i wychowania. Aktualnie obowiązującym aktem prawnym w tym zakresie jest rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50, poz. 400) – dalej r.k.n. W związku z tym, że autor pytania nie podaje typu szkoły należy pamiętać, że spełnianie przez nauczycieli kwalifikacji uzależnione jest od typu szkoły w jakiej są zatrudnieni oraz nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć. Proszę zauważyć, że zgodnie § 20 ust. 1 r.k.n. kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela-pedagoga w szkołach ponadgimnazjalnych (liceum ogólnokształcącym, liceum profilowanym, technikum, uzupełniającym liceum ogólnokształcącym, technikum uzupełniającym i szkołach policealnych) posiadała jedynie osoba, która ukończyła studia magisterskie na kierunku pedagogika w specjalności odpowiadającej prowadzonym zajęciom oraz posiadała przygotowanie pedagogiczne lub studia magisterskie na dowolnym kierunku i studia podyplomowe w zakresie prowadzonych zajęć oraz posiadała przygotowanie pedagogiczne. Natomiast z treści pytania wynika, że dana osoba ukończyła studia wyższe zawodowe (licencjackie). Zatem w tym przypadku już sam stopień ukończonych studiów uniemożliwia podjęcie zatrudnienia w ww. typach szkół. Należy jednak zwrócić uwagę, że w § 20 ust. 2 r.k.n. zostało określone, że osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia na kierunku pedagogika w specjalności odpowiadającej prowadzonym zajęciom oraz posiada przygotowanie pedagogiczne posiada kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela-pedagoga w szkołach podstawowych, gimnazjach i zasadniczych szkołach zawodowych. Jednak nie można zapominać, że nauczyciel-pedagog powinien posiadać takie przygotowanie zawodowe (ukończyć taką specjalność), które będzie gwarantowało wykonanie zadań pedagoga szkolnego w konkretnej szkole. Pamiętajmy, że zadania nauczycieli-pedagogów w poszczególnych typach szkół są odmienne, ponieważ odmienne są potrzeby uczniów uczęszczających do konkretnych szkół. Zatem dyrektor szkoły zatrudniając osobę na to stanowisko powinien dokonać oceny kwalifikacji przyjmowanego nauczyciela pod kątem potrzeb. Oceny kwalifikacji zatrudnianej osoby dokonujemy poprzez porównanie programu ukończonego kierunku (specjalności) studiów z zadaniami jakie będzie realizować ta osoba na zajmowanym stanowisku. Według mojej opinii pedagog szkolny, aby posiadać kwalifikacje do pracy w szkole powinien ukończyć studia w zakresie pedagogiki ogólnej. Chociaż zgodnie z wykładnią Ministerstwa Edukacji Narodowej, oprócz pedagogiki ogólnej, za kierunki zgodne można uznać pedagogikę opiekuńczo - wychowawczą, pedagogikę szkolną i pedagogikę resocjalizacyjną. Proszę jednak pamiętać, że taką wykładnię należy traktować jako nieoficjalną, która nie posiada umocowania prawnego. Mając powyższe na uwadze uważam, że osoba, która ukończyła studia pierwszego stopnia na kierunku pedagogika w zakresie profilaktyka społeczna i resocjalizacja nie posiada kwalifikacji do pracy na stanowisku pedagoga szkolnego, gdyż nie ukończyła pedagogiki w specjalności odpowiadającej prowadzonym zajęciom. Jednak ostateczną decyzję w sprawie kwalifikacji danego nauczyciela musi podjąć dyrektor szkoły. Według mojej opinii absolwenci kierunku pedagogika w zakresie profilaktyka społeczna i resocjalizacja raczej są przygotowani do pracy w specjalnych ośrodkach szkolno – wychowawczych, w placówkach socjalizacyjnych (w domach dziecka, świetlicach środowiskowych), w ośrodkach terapii i poradniach dla osób uzależnionych, ośrodkach pomocy społecznej i pedagogicznej, służbach resocjalizacyjnych (zakładach karnych, zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich), placówkach opiekuńczych, powiatowych i miejskich centrach pomocy rodzinie, instytucjach o charakterze interwencyjnym (policja, straż miejska, ośrodki interwencji kryzysowej, policyjne izby dziecka), a także w sądownictwie, w charakterze wychowawcy, doradcy, kuratora lub mediatora sądowego.
Krzysztof Lodziński