"Jest to nasza grupa celowa” - oświadczył Stegnij w wywiadzie dla rządowej „Rossijskiej Gaziety”. „Nasza praca jest procesem obliczonym na perspektywę. Dzięki kontaktom uczymy się lepiej słyszeć partnera” – dodał.
Szef Centrum Rosyjsko-Polskiego Dialogu i Porozumienia poinformował, że jego placówka razem z Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia pracuje nad koncepcją wymiany młodzieży, w tym turystyki młodzieżowej.
Stegnij przekazał, że osiągnięto już porozumienie o uruchomieniu w przyszłym roku polsko-rosyjskiej „szkoły pod żaglami” na żaglowcu Krzysztofa Baranowskiego.

Dyrektor Centrum Rosyjsko-Polskiego Dialogu i Porozumienia podał, że placówka zamierza również wydawać monografie na temat stosunków rosyjsko-polskich i uczestniczyć w edycji zbiorów dokumentów archiwalnych.

„W ramach Grupy do Spraw Trudnych dyskutuje się o publikacji dokumentów na temat relacji między Armią Czerwoną i Armią Krajową w czasie wyzwalania Polski w 1944 roku oraz kontaktów z polskim rządem emigracyjnym w Londynie w tym okresie” – powiedział.

Stegnij poinformował, że Federalna Agencja ds. Archiwów (Rosarchiw) myśli o utworzeniu połączonego archiwum dotyczącego polskich jeńców wojennych na terytorium ZSRR. „Chodzi o to, aby znane były losy każdego z nich” – podkreślił. „Szef Rosarchiwu Andriej Artizow, który jest przewodniczącym Rady naszego Centrum, podchodzi bardzo poważnie do tego projektu” – dodał.

Dyrektor Centrum Rosyjsko-Polskiego Dialogu i Porozumienia przekazał, że w przyszłym roku w związku z jubileuszem Janusza Korczaka placówka zamierza wydać jego dwa fundamentalne dzieła, które po rosyjsku drukowane były tylko w przedrewolucyjnej Rosji.

Nawiązując do niedawnej rosyjsko-polskiej konferencji historyków w Moskwie, poświęconej Smucie w Rosji i Potopowi w Polsce, Stegnij zauważył, że takie dyskusje „pozwalają zmienić, jeśli nie oceny, to akcenty w rozumieniu tego trudnego tematu”.

Konferencja naukowa "Smuta w Rosji i Potop w Rzeczypospolitej: przykłady przezwyciężenia kryzysu państwa w XVII wieku", która odbyła się w ubiegłym tygodniu w Moskwie, była pierwszą imprezą zorganizowaną przez Centrum Rosyjsko-Polskiego Dialogu i Porozumienia.

Forum poświęcone było przypadającej 4 listopada 400. rocznicy zakończenia Smuty w Rosji, czyli zamętu, w jakim na przełomie XVI i XVII stulecia pogrążył się ten kraj. Kryzys gospodarczy, polityczny i dynastyczny doprowadził wówczas Rosję do wojny domowej i interwencji z zewnątrz.

Za koniec Smuty w Rosji uważa się wypędzenie w 1612 roku polskiej załogi z Kremla przez oddziały kupca Kuźmy Minina i księcia Dymitra Pożarskiego. Polskie wojska pojawiły się tam w trakcie wojny z Rosją (1609-12). Do podjęcia zbrojnej interwencji przeciwko Moskwie króla Zygmunta III Wazę skłoniło m.in. przymierze szwedzko-rosyjskie wymierzone w Rzeczpospolitą.

Rocznica wypędzenia Polaków z Moskwy - 4 listopada - obchodzona jest w Federacji Rosyjskiej jako Dzień Jedności Narodowej. Jest to jedno z najważniejszych świąt państwowych w Rosji. Zostało ustanowione w 2004 roku z inicjatywy prezydenta Władimira Putina. W tym roku z okazji tego święta Rosjanie będą mieć aż trzy dni wolne od pracy.

Z inicjatywą utworzenia Centrum Rosyjsko-Polskiego Dialogu i Porozumienia oraz Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia wystąpiła w czerwcu 2009 roku polsko-rosyjska Grupa do Spraw Trudnych. Ideę utworzenia centrów poparli w kwietniu 2010 roku premierzy Polski i Rosji, Donald Tusk i Władimir Putin. 6 grudnia 2010 roku, podczas wizyty prezydenta Rosji Dmitrija Miedwiediewa w Polsce, podpisano list intencyjny w sprawie powołania tych bliźniaczych placówek.

Celem działania centrów ma być m.in. inicjowanie, wspieranie i podejmowanie działań na rzecz dialogu i porozumienia między Rosją i Polską. Placówki mają prowadzić badania naukowe i działalność wydawniczą, upowszechniać wiedzę o stosunkach polsko-rosyjskich, historii, kulturze i dziedzictwie obu narodów. Jednym z priorytetów centrów jest wymiana młodzieży z obu krajów.

Z Moskwy Jerzy Malczyk (PAP)