Czy jeśli pracownik ma określone w umowie, że pracuje na 3/4 etatu po 6 godzin tygodniowo, to pracodawca może mu sam zmienić godziny pracy na np. 10 w poniedziałek i na 4 w pozostałe dni?
Czy pracownik musi wnioskować o zmianę godzin pracy?
Jak się ma powyższe do wypadków w drodze do pracy i z pracy?
Czy taki rozkład czasu pracy jest rozkładem równoważnym?

Pracodawca może samodzielnie zmodyfikować rozkład czasu pracy w proponowany sposób, ale pod warunkiem, że pracownik pracuje w równoważnym czasie pracy i nie ma zastrzeżonego rozkładu czasu pracy w umowie o pracę. Jeśli rozkład czasu pracy (po 6 godzin na dobę) został zastrzeżony w umowie o pracę to zmiana takiego rozkładu czasu pracy może odbyć się wyłącznie w drodze porozumienia lub wypowiedzenia zmieniającego. Dla uznania, czy wypadek jest wypadkiem przy pracy nie ma znaczenia, czy pracownik wykonywał pracę w ramach umówionych godzin pracy, czy też poza tymi godzinami.

Niepełny wymiar czasu pracy to wymiar czasu pracy, ustalony w umowie o pracę, krótszy od pełnego wymiaru obowiązującego dla danej kategorii pracowników. Jedynym kryterium dla uznania, że pracownik zatrudniony jest w niepełnym wymiarze czasu pracy jest obniżona obowiązująca go norma średniotygodniowa w porównaniu do normy pracowników pełnozatrudnionych. Z prawnego punktu widzenia nie ma tu znaczenia o ile ta norma jest krótsza od normy obowiązującej przy pełnowymiarowym zatrudnieniu. Praca w niepełnym wymiarze może występować w różnym wymiarze czasowym, np. 30, 40, 50, 60, 75 i 90% obowiązującego u konkretnego pracodawcy w danym zawodzie lub na danym stanowisku pełnego wymiaru czasu pracy. Skrócenie obowiązującej pracownika przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy nie musi więc oznaczać jednoczesnego skrócenia normy dobowej. Obniżenie obowiązującej pracownika przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy nawet o jedną godzinę w stosunku do normy czasu pracy ustalonej dla danej grupy zawodowej powoduje, że z prawnego punktu widzenia mamy do czynienia z zatrudnieniem w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Praca w niepełnym wymiarze czasu pracy może być wykonywana w każdym przewidzianym w przepisach prawa pracy systemie czasu pracy. Oznacza to np., że pracownik zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu w systemie równoważnych norm czasu pracy mógłby pracować nawet do 12 godzin na dobę. Takie rozłożenie norm czasu pracy powoduje, że pracownik pracuje przez mniejszą liczbę dni w tygodniu.
W równoważnym czasie pracy, określonym w art. 135 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p., dopuszczalne jest wydłużenie dobowej normy czasu pracy do 12 godzin, przy zachowaniu przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym. W równoważnym czasie pracy, określonym w art. 135 k.p. podstawowym okresem rozliczeniowym jest miesiąc. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres rozliczeniowy może być przedłużony do trzech miesięcy. Każdy pracodawca może wprowadzić równoważny czas pracy określony w art. 135 k.p., jeśli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. Ustawodawca wśród rodzajów prac uzasadniających stosowanie równoważnego czasu pracy wymienił prace uzależnione od warunków atmosferycznych lub pory roku.
O tym, czy w konkretnej sytuacji rodzaj pracy lub jej organizacja uzasadniają wprowadzenie równoważnego czasu pracy, przesądza tryb w jakim wprowadzany jest równoważny czas pracy. Decydować o tym mogą strony układu zbiorowego pracy lub pracodawca i zakładowa organizacja związkowa albo sam pracodawca (w zależności czy praca w równoważnych normach wprowadzana jest w układzie zbiorowym pracy, w regulaminie pracy, czy w obwieszeniu).
Organizowanie procesu pracy, w tym również ustalenie obowiązującego pracowników rozkładu czasu pracy, należy do uprawnień dyspozycyjnych kierownictwa zakładu pracy. Jeśli rozkład czasu pracy nie został określony w umowie, pracodawca może go zmienić bez wypowiedzenia warunków pracy w trybie przewidzianym dla zmiany regulaminu pracy, czy też układu zbiorowego (wyrok SN z dnia 17 listopada 1978 r., I PRN 114/78). Zmiana zastrzeżonego w umowie o pracę indywidualnego rozkładu czasu pracy wymaga porozumienia stron lub wypowiedzenia zmieniającego (wyrok SN z dnia 25 marca 1977 r., I PRN 5/77).
Definicję pracowniczego wypadku przy pracy zawiera art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) - dalej u.u.s.w. Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie, wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Ponadto, zgodnie z art. 3 ust. 3 u.u.s.w., zrównane z wypadkiem przy pracy w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie zostały wypadki, jakim pracownik uległ:
1) w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w ust. 1, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;
2) podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;
3) przy wykonywania zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.