Obowiązki pracodawcy określone w rozporządzeniu w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy
Poniżej zostały przedstawione te obowiązki, które w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.) są adresowane wprost do pracodawcy.
Zgodnie z rozporządzeniem obowiązkiem pracodawcy jest podjęcie działań mających na celu zapewnienie, że maszyny udostępnione pracownikom na terenie zakładu pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, są właściwe do wykonywania pracy lub odpowiednio przystosowane do jej wykonywania oraz mogą być użytkowane bez pogorszenia bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników. W szczególności chodzi o to, by maszyny spełniały warunki określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228 z późn. zm.). Pracodawca ma przy tym obowiązek zastosowania odpowiednich rozwiązań mających na celu zminimalizowanie ryzyka związanego z użytkowaniem maszyn, jeżeli maszyny nie mogą być użytkowane bez ryzyka dla bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników.
Jeżeli po terenie zakładu poruszają się ruchome maszyny, jak np. wózki jezdniowe z napędem silnikowym, koparki, żurawie samojezdne itp. - wówczas pracodawca powinien ustalić zasady ruchu tych maszyn, w szczególności gdy maszyny te poruszają się po terenie, na którym jest wykonywana praca, a następnie egzekwować przestrzeganie ustalonych zasad.
Po zainstalowaniu maszyny po raz pierwszy, albo po zainstalowaniu na innym stanowisku pracy lub w innym miejscu, ale przed przekazaniem do eksploatacji i w przypadku gdy jej bezpieczne użytkowanie jest uzależnione od warunków w jakich jest ona instalowana, pracodawca ma obowiązek poddać taką maszynę kontroli – w szczególności pod względem prawidłowego i bezpiecznego funkcjonowania. Ponadto obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie, aby maszyny narażone na działanie warunków powodujących pogorszenie ich stanu technicznego, co może spowodować powstawanie sytuacji niebezpiecznych, były poddane okresowej kontroli, a także badaniom przez jednostki działające na podstawie odrębnych przepisów (np. Urząd Dozoru Technicznego), albo osoby upoważnione przez pracodawcę i posiadające odpowiednie kwalifikacje, albo specjalnej kontroli przeprowadzanej przez jednostki albo osoby, o których wyżej mowa, w przypadku możliwości pogorszenia bezpieczeństwa związanego z maszyną, a będącego wynikiem prac modyfikacyjnych, zjawisk przyrodniczych, wydłużonego czasu postoju maszyny, niebezpiecznych uszkodzeń oraz wypadków przy pracy.
Wyniki kontroli, o których wyżej mowa powinny być rejestrowane i przechowywane do dyspozycji zainteresowanych organów, zwłaszcza nadzoru i kontroli warunków pracy, przez okres 5 lat od dnia zakończenia tych kontroli, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
Pracodawca ma obowiązek zapewnić, aby czynności związane z obsługą, naprawą, remontem lub konserwacją maszyn powodujące zagrożenia dla bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników, były wykonywane przez pracowników upoważnionych i posiadających odpowiednie kwalifikacje, natomiast pracownicy obsługujący te maszynypowinni otrzymać informacje informacje dotyczące eksploatacji obsługiwanej maszyny, w tym pisemną instrukcję dotyczącą jej użytkowania.
Pracownicy powinni być informowani o zagrożeniach związanych z maszynami znajdującymi się w miejscu pracy lub ich otoczeniu oraz o wszelkich zmianach w tych maszynach wprowadzonych w takim zakresie, w jakim zmiany te mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo tych maszyn, nawet gdy pracownicy bezpośrednio ich nie użytkują.
Ponadto pracodawca powinien zapewnić pracownikom użytkującym maszyny, aby odbyli odpowiednie przeszkolenie w zakresie bezpiecznego ich użytkowania, a pracownicy wykonujący naprawy, modernizację, konserwację lub obsługę maszyn odbyli specjalistyczne przeszkolenie w tym zakresie.
Ponadto ww. rozporządzenie nakazuje pracodawcy konsultowanie z pracownikami lub ich przedstawicielami zagadnień związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy w zakresie określonym w rozporządzeniu oraz umożliwianie pracownikom udziału w dyskusjach o tych sprawach.