Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP

Czy pracownik obsługujący suwnice, posiadający uprawnienia UDT kategorii SI/SII, powinien posiadać orzeczenie psychologiczne?

Odpowiedź

Pracownik obsługujący suwnice, posiadający uprawnienia UDT kategorii SI/SII powinien posiadać orzeczenie psychologiczne. Najczęściej te badania są wykonywane w czasie badań pracowniczych (wstępnych, okresowych, kontrolnych), jeżeli w skierowaniu na badania była informacja, że pracownik obsługuje suwnice. Istnieje możliwość wykonania tych badań w trakcie kursu na operatora suwnicy. Można również skierować pracownika osobno na badania psychologiczne, jeżeli nie były one przeprowadzone w trakcie badań lekarskich czy podczas kursu.

Uzasadnienie

O tym, którzy pracownicy powinni być kierowani na dodatkowe badania psychologiczne, decyduje lekarz medycyny pracy na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę, zawierającego w szczególności informacje o:

- szczegółowym określeniu rodzaju badania, jakie ma być wykonane,

- w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowisko – określenie stanowiska pracy, na jakim pracownik ma być zatrudniony,

- w przypadku pracowników zatrudnionych – określenie stanowiska pracy, na jakim pracownik jest zatrudniony,

- warunkach pracy, uwzględniające informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub czynników uciążliwych i innych wynikających ze sposobu wykonywania pracy, z podaniem wielkości narażenia oraz aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tym stanowisku (stanowiskach).

Badanie profilaktyczne kończy orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych lub występowanie przeciwwskazań zdrowotnych do pracy na określonym stanowisku. Orzeczenie lekarskie powinno być dołączone do akt osobowych pracownika. Jeśli w skierowaniu było podana obsługa suwnicy, orzeczenie dopuszcza do wykonywania określonej pracy bez konieczności wykonania badań dodatkowych.

Wzór skierowania określa załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.) - dalej r.b.l.p.

Wskazówki metodyczne z załącznika nr 1 do r.b.l.p. stanowią wytyczną dla lekarzy medycyny pracy w kwestii zakresu i częstotliwości badań profilaktycznych, z tym zastrzeżeniem, że lekarz przeprowadzający badania może poszerzyć ich zakres o specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe, a także wyznaczyć krótszy termin następnego badania niż określony we wskazówkach metodycznych, jeżeli stwierdzi, że jest to niezbędne dla prawidłowej oceny stanu zdrowia osoby przyjmowanej do pracy lub pracownika (§ 2 ust. 2 r.b.l.p.).

Zgodnie z załącznikiem nr 1 do r.b.l.p., badaniom psychologicznym powinni być poddawani pracownicy, którzy pracują w narażeniu na:

1) czynniki toksyczne (czteroetylek ołowiu, rtęć, dwusiarczek węgla),

2) niekorzystne czynniki psychospołeczne (w szczególności osoby pracujące w zagrożeniu wynikającym ze stałego dużego dopływu informacji i gotowości do odpowiedzi),

3) prace wymagające pełnej sprawności psychoruchowej.

Najwięcej wątpliwości budzi określenie "sprawność psychoruchowa". Oznacza ono możliwość wykonywania przez człowieka złożonych czynności ruchowych bez względu na zakłócający wpływ sfery psychicznej przez czynniki zewnętrzne i wewnętrzne. Trzeba jednak zaznaczyć, że nie jest ono tożsame z pojęciem sprawności psychofizycznej z art. 210 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.).

Według lekarzy Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, czynności zawodowe zakwalifikowane do grupy prac wymagających szczególnej sprawności to:

1) kierowanie pojazdami samochodowymi,

2) obsługa wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia (wózki widłowe),

3) obsługa urządzeń podnośnikowych z mechanizmem podnoszącym towary na wysokość 1,6 m (wózki paletowe niskiego składowania) i powyżej wysokości 1,6 m (układnice magazynowe, wysokiego składowania),

4) obsługa podnośników, ramp hydraulicznych > 1,6 m, żurawi i dźwigów,

5) obsługa sprzętu drogowego, budowlanego i robót ziemnych,

6) monitoring prac wymagających pełnej sprawności (pulpity sterownicze, sygnalizatory, w centrach kontroli),

7) praca na wysokości do i powyżej 3 m,

8) obsługa maszyn w ruchu i innych grożących urazem, jak również nie grożących urazem,

9) posługiwanie się bronią.

Odrębną kategorię stanowić będą prace wymagające pełnej sprawności psychoruchowej, do których zaliczyć można:

1) kierowanie pojazdami samochodowymi niepodlegającymi ustawie z dnia 6 września 2000 r. o transporcie drogowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1414 z późn. zm.),

2) obsługę wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia (wózki widłowe),

3) obsługę urządzeń podnośnikowych z mechanizmem podnoszącym towary powyżej wysokość 1,6 m (układnice magazynowe, wysokiego składowania),

4) obsługę podnośników, ramp hydraulicznych > 1,6m, żurawi i dźwigów,

5) obsługę sprzętu drogowego, budowlanego i robót ziemnych,

6) monitoring prac wymagających pełnej sprawności (pulpity sterownicze, sygnalizatory, w centrach kontroli).

Zgodnie z wytycznymi, pracownicy, którzy wykonują wymienione prace powinni być kierowani na badania psychologiczne (testy sprawności psychoruchowej).

Roman Majer, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 11 lutego 2016 r.