Pytanie Użytkownika Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Czy pracodawca, który zamknął zakład może otrzymać refundację za wyszkolenie pracownika?

Odpowiedź

Pracodawca, który zlikwidował działalność gospodarczą może otrzymać dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianego pracownika, pod warunkiem, że spełnił wszystkie wymagania określone w przepisach prawa.

Uzasadnienie

Do 1.09.2017 r. warunki, które musiał spełnić pracodawca, aby otrzymać dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych pracowników, określał art. 70b ustawy z 7.09.1991 r. o systemie oświaty – u.s.o. Od 1.09.2017 r. zasady te określa art. 122 ustawy z 14.12.2016 r. – Prawo oświatowe – dalej p.o. Brzmienie art. 70b u.s.o. i art. 122 p.o. są takie same.

Zgodnie z art. 122 ust. 1 p.o. pracodawcom, którzy zawarli z młodocianymi pracownikami umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia, jeżeli:
1) pracodawca lub osoba prowadząca zakład w imieniu pracodawcy albo osoba zatrudniona u pracodawcy posiada kwalifikacje wymagane do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych określone w przepisach w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania;
2) młodociany pracownik ukończył naukę zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy i zdał egzamin, zgodnie z przepisami, o których mowa w pkt 1.

Warunkiem otrzymania dofinansowania jest także złożenie przez pracodawcę wniosku oraz odpowiednich dokumentów w terminie 3 miesięcy od dnia zdania przez młodocianego pracownika egzaminu – art. 122 ust. 7 p.o. art. 122 ust. 1 p.o. (art. 70b ust. 1 u.s.o.) określa jednoznacznie warunki, jakie musi spełniać pracodawca w czasie kształcenia młodocianego pracownika, nie zaś w momencie składania wniosku o dofinansowanie. Pracodawcy nie przysługuje dofinansowanie w sytuacji określonej w art. 122 ust. 5 p.o. (art. 70b ust. 5 u.s.o.): rozwiązanie umowy z młodocianym z winy pracodawcy. Nieprowadzenie działalności gospodarczej w momencie składania wniosku o dofinansowanie często jest interpretowane na niekorzyść pracodawcy, a mianowicie podnoszone jest, że składając wniosek nie jest już pracodawcą. Jednakże z orzeczeń sądowych wynika, że utrata statusu pracodawcy po wykształceniu młodocianego nie pozbawia osoby uprawnień do otrzymania dofinansowania, pod warunkiem spełnienia wszystkich warunków określonych przez ustawodawcę.

1. Wyrok WSA w Olsztynie, II SA/Ol 299/12

„Wobec tego, niespełnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 70b ust. 1 ustawy o systemie oświaty oraz rozwiązanie z winy pracodawcy umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego powoduje, że właściwy organ obowiązany jest do wydania decyzji o odmowie przyznania dofinansowania. Okolicznością, która uzasadniałaby odmowę dofinansowania nie jest natomiast fakt, że w dacie złożenia wniosku pracodawca nie prowadził on już działalności gospodarczej, w czasie której zatrudniał młodocianego pracownika na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. Istotne jest bowiem, aby w toku kształcenia młodocianego pracownika spełniał wszystkie wymienione wyżej ustawowe przesłanki warunkujące uzyskanie dofinansowania kosztów kształcenia, w tym na zasadach określonych w ust. 5 art. 70b ustawy o systemie oświaty.”

2. Wyrok WSA w Gdańsku, SA/Gd 189/14

„Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę, nie podziela stanowiska organu, aby z art. 70b ustawy o systemie oświaty wynikał warunek umożliwiający przyznanie dofinansowania jedynie podmiotom gospodarczym prowadzącym działalność w chwili złożenia wniosku o dofinansowanie.

Wyniki wykładni gramatycznej, celowościowej i systemowej powołanego przepisu wskazują jednocześnie na zasadność stanowiska strony skarżącej, że dofinansowanie może być przyznane każdemu podmiotowi, niezależnie od tego, czy w dalszym ciągu jest pracodawcą ucznia i czy kontynuuje prowadzenie działalności gospodarczej, o ile tylko spełnia przesłanki określone w art. 70 b ustawy o systemie oświaty (…)”.

„Mając na uwadze treść cytowanego przepisu należy zauważyć, iż ustawodawca wskazuje na trzy przesłanki, które muszą być spełnione łącznie, by można było przyznać dofinansowanie na rzecz pracodawcy: zawarcie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, posiadanie przez pracodawcę lub osobę zatrudnioną u pracodawcy kwalifikacji wymaganych do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych oraz ukończenia przez młodocianego pracownika nauki zawodu lub przyuczenia zawodowego i zdanie egzaminu zgodnie z odrębnymi przepisami.

Z utrwalonego już w orzecznictwie sądów administracyjnych poglądu wynika, iż powyższe przesłanki muszą istnieć w czasie trwania całego okresu przygotowania zawodowego, a nie w dacie rozstrzygania wniosku (zob. np. wyrok WSA w Łodzi z 08.05.2013 r., III Sa/Łd 289/13, wyrok NSA z 19.10.2010 r., I OSK 1194/10, wyrok WSA w Warszawie z 24.10.2011 r., II SA/Wa 586/11, wyrok WSA w Gliwicach z 12.12.2008 r., IV SA/Gl 426/08).

Ustawodawca w art. 70b ustawy o systemie oświaty nie wskazuje na możliwość pozbawienia pracodawcy prawa do uzyskania dofinansowania kosztów kształcenia młodocianego pracownika w przypadku likwidacji prowadzenia działalności gospodarczej. Utratę prawa do otrzymania przedmiotowego dofinansowania przewiduje jedynie ust. 5 wskazanego przepisu w sytuacji, gdy stosunek prawny łączący pracodawcę i młodocianego pracownika ustał wskutek rozwiązania umowy o pracę z winy pracodawcy. Tylko w sytuacji takiego rozwiązania umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego organ ma obowiązek wydania decyzji o odmowie przyznania dofinansowania.

Stwierdzić zatem należy, iż fakt nie prowadzenia w dacie złożenia wniosku, działalności gospodarczej, w ramach której zatrudniany był młodociany pracownik na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, nie jest przesłanką pozwalającą na odmowę przyznania dofinansowania. Istotne jest bowiem, aby w toku kształcenia młodocianego pracownika pracodawca spełniał wszystkie wymienione wyżej ustawowe przesłanki warunkujące uzyskanie dofinansowania kosztów kształcenia.(zob. wyroki WSA w Łodzi z 08.05.2013 r. w sprawach III SA/Łd 282/13 i IIISA/Łd 289/13)”.

3. Wyrok WSA w Szczecinie, II SA/Sz 208/12

„Mając na uwadze treść cytowanego przepisu należy zauważyć, iż ustawodawca wskazuje na trzy przesłanki, które muszą być spełnione łącznie, by można było przyznać dofinansowanie na rzecz pracodawcy: zawarcie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, posiadanie przez pracodawcę lub osobę zatrudnioną u pracodawcy kwalifikacji wymaganych do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych oraz ukończenia przez młodocianego pracownika nauki zawodu lub przyuczenia zawodowego i zdanie egzaminu zgodnie z odrębnymi przepisami. Z utrwalonego już w orzecznictwie sądów administracyjnych poglądu wynika, iż powyższe przesłanki muszą istnieć w czasie trwania całego okresu przygotowania zawodowego, a nie tylko w dacie rozstrzygania wniosku.” (…)

„Regulacja art. 70b ustawy o systemie oświaty nie wskazuje na możliwość pozbawienia pracodawcy prawa do uzyskania dofinansowania kosztów kształcenia młodocianego pracownika w przypadku zaniechania prowadzenia działalności gospodarczej. Niedopuszczalne jest również wyprowadzenie takiego wniosku w drodze wykładni, bowiem przepis ten należy interpretować ściśle. Utratę prawa do otrzymania przedmiotowego dofinansowania przewiduje jedynie ust. 5 wskazanego przepisu w sytuacji, gdy stosunek prawny łączący pracodawcę i młodocianego pracownika ustał wskutek rozwiązania umowy o pracę z winy pracodawcy. Stwierdzić zatem należy, iż fakt nieprowadzenia w dacie złożenia wniosku, przez pracodawcę działalności gospodarczej, w ramach której zatrudniał młodocianego pracownika na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, nie jest przesłanką pozwalającą na odmowę przyznania dofinansowania. Istotne jest jedynie to, czy pracodawca w toku kształcenia młodocianego pracownika spełniał przesłanki wynikające z regulacji art. 70b ust. 1 ustawy o systemie oświaty.”

Wojtczak Bogusława