Kilku pracodawców prowadzi wspólną działalność socjalną, która jest administrowana przez jednego z nich.
Czy wprowadzenie jednego regulaminu ZFŚS, jednolitych zasad przyznawania świadczeń i wspólnego rachunku bankowego, pozwala jednemu z pracodawców wydatkować więcej środków niż wynosił jego odpis i tym samym wkład do wspólnego rachunku - kosztem pozostałych pracodawców?
W przypadku wspólnej działalności socjalnej wprowadzenie jednolitych zasad przyznawania świadczeń dla wszystkich uprawnionych oznacza, że osoby te mogą korzystać z funduszu na tych samych zasadach, niezależnie od wkładu wniesionego przez ich pracodawcę. Możliwe jest zatem, że wartość świadczeń rozłoży się nierówno na uprawnionych pochodzących od różnych pracodawców. Należy jednak pamiętać, że to uprawnieni do świadczeń korzystają ze wspólnego funduszu a nie pracodawcy. Nie można środków ze wspólnego funduszu dzielić pomiędzy pracodawców zawierających umowę, tylko pomiędzy ich pracowników i innych uprawnionych, niezależnie od miejsca zatrudnienia. Nie jest bowiem ważne z kim związany jest dany uprawniony, ale jaka jest jego sytuacja materialna, życiowa i rodzinna.
Opisana sytuacja nie jest nieprawidłowa. Gdyby przyjąć, że każdy z pracodawców może wykorzystać wspólny fundusz do wysokości wniesionego wkładu, jaki sens ma tworzenie wspólnej działalności socjalnej.
Uprawnienia do podejmowania wspólnej działalności socjalnej przewiduje art. 9 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335, z późn. zm.) - dalej u.z.f.ś.s. Jest ona korzystna dla małych pracodawców. Tworzone przez nich fundusze dysponują stosunkowo niewielkimi środkami, co w praktyce znacznie ogranicza możliwości udzielania efektywnej pomocy wszystkim uprawnionym.
Zasady prowadzenia wspólnej działalności socjalnej pracodawcy określają w umowie. Porozumienie to ma charakter cywilnoprawny, ustawa u.z.f.ś.s. nie wymienia wszystkich jego elementów, zwraca uwagę jedynie na najważniejsze, niemniej umowa taka powinna charakteryzować się dużym stopniem szczegółowości. Zgodnie z art. 9 ust. 3 u.z.f.ś.s. umowa powinna określać: przedmiot wspólnej działalności, zasady jej prowadzenia, sposób rozliczeń oraz tryb wypowiedzenia i rozwiązania umowy. Ponadto pracodawcy mogą uregulować warunki odstąpienia od stosowania porozumienia i odpowiedzialność stron z tego tytułu.
Pracodawcy nie muszą przeznaczać na wspólną działalność jednakowych środków, niemniej ich udziały powinny być oznaczone w umowie. Niezależnie od wkładu pracodawcy pracownicy wszystkich podmiotów podejmujących wspólną działalność korzystają z niej na takich samych zasadach. Toteż biorąc pod uwagę liczbę uprawnionych do świadczeń, ich zróżnicowaną sytuację dochodową (dodatkowo różne poziomy wynagrodzeń u poszczególnych pracodawców) oraz liczbę składanych wniosków o przyznanie świadczeń z funduszu socjalnego, może się zdarzyć, że wartość świadczeń przyznanych dla uprawnionych z jednego zakładu przewyższy pozostałe wypłaty oraz wartość wkładu we wspólną działalność socjalną danego pracodawcy.
Na wspólną działalność socjalną zakład może przeznaczyć wszystkie środki funduszu, ale tylko ich część można połączyć na realizację określonych celów socjalnych (zob. szerzej D. Fyszemberg, J. Stefaniak, Fundusz socjalny 2004. Wspólna działalność socjalna, "Rzeczpospolita" z dnia 19 kwietnia 2004 r.). Pracodawcy podejmujący wspólną działalność powinni zachować odrębne fundusze socjalne i osobne rachunki bankowe. Powinny również nadal obowiązywać odrębne regulaminy gospodarowania pieniędzmi funduszu, niemniej dla środków przeznaczonych na wspólną działalność należy opracować odrębny regulamin, ustalający jednolite zasady korzystania ze świadczeń objętych wspólną działalnością.
Czy wprowadzenie jednego regulaminu ZFŚS, jednolitych zasad przyznawania świadczeń i wspólnego rachunku bankowego, pozwala jednemu z pracodawców wydatkować więcej środków niż wynosił jego odpis i tym samym wkład do wspólnego rachunku - kosztem pozostałych pracodawców?
W przypadku wspólnej działalności socjalnej wprowadzenie jednolitych zasad przyznawania świadczeń dla wszystkich uprawnionych oznacza, że osoby te mogą korzystać z funduszu na tych samych zasadach, niezależnie od wkładu wniesionego przez ich pracodawcę. Możliwe jest zatem, że wartość świadczeń rozłoży się nierówno na uprawnionych pochodzących od różnych pracodawców. Należy jednak pamiętać, że to uprawnieni do świadczeń korzystają ze wspólnego funduszu a nie pracodawcy. Nie można środków ze wspólnego funduszu dzielić pomiędzy pracodawców zawierających umowę, tylko pomiędzy ich pracowników i innych uprawnionych, niezależnie od miejsca zatrudnienia. Nie jest bowiem ważne z kim związany jest dany uprawniony, ale jaka jest jego sytuacja materialna, życiowa i rodzinna.
Opisana sytuacja nie jest nieprawidłowa. Gdyby przyjąć, że każdy z pracodawców może wykorzystać wspólny fundusz do wysokości wniesionego wkładu, jaki sens ma tworzenie wspólnej działalności socjalnej.
Uprawnienia do podejmowania wspólnej działalności socjalnej przewiduje art. 9 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335, z późn. zm.) - dalej u.z.f.ś.s. Jest ona korzystna dla małych pracodawców. Tworzone przez nich fundusze dysponują stosunkowo niewielkimi środkami, co w praktyce znacznie ogranicza możliwości udzielania efektywnej pomocy wszystkim uprawnionym.
Zasady prowadzenia wspólnej działalności socjalnej pracodawcy określają w umowie. Porozumienie to ma charakter cywilnoprawny, ustawa u.z.f.ś.s. nie wymienia wszystkich jego elementów, zwraca uwagę jedynie na najważniejsze, niemniej umowa taka powinna charakteryzować się dużym stopniem szczegółowości. Zgodnie z art. 9 ust. 3 u.z.f.ś.s. umowa powinna określać: przedmiot wspólnej działalności, zasady jej prowadzenia, sposób rozliczeń oraz tryb wypowiedzenia i rozwiązania umowy. Ponadto pracodawcy mogą uregulować warunki odstąpienia od stosowania porozumienia i odpowiedzialność stron z tego tytułu.
Pracodawcy nie muszą przeznaczać na wspólną działalność jednakowych środków, niemniej ich udziały powinny być oznaczone w umowie. Niezależnie od wkładu pracodawcy pracownicy wszystkich podmiotów podejmujących wspólną działalność korzystają z niej na takich samych zasadach. Toteż biorąc pod uwagę liczbę uprawnionych do świadczeń, ich zróżnicowaną sytuację dochodową (dodatkowo różne poziomy wynagrodzeń u poszczególnych pracodawców) oraz liczbę składanych wniosków o przyznanie świadczeń z funduszu socjalnego, może się zdarzyć, że wartość świadczeń przyznanych dla uprawnionych z jednego zakładu przewyższy pozostałe wypłaty oraz wartość wkładu we wspólną działalność socjalną danego pracodawcy.
Na wspólną działalność socjalną zakład może przeznaczyć wszystkie środki funduszu, ale tylko ich część można połączyć na realizację określonych celów socjalnych (zob. szerzej D. Fyszemberg, J. Stefaniak, Fundusz socjalny 2004. Wspólna działalność socjalna, "Rzeczpospolita" z dnia 19 kwietnia 2004 r.). Pracodawcy podejmujący wspólną działalność powinni zachować odrębne fundusze socjalne i osobne rachunki bankowe. Powinny również nadal obowiązywać odrębne regulaminy gospodarowania pieniędzmi funduszu, niemniej dla środków przeznaczonych na wspólną działalność należy opracować odrębny regulamin, ustalający jednolite zasady korzystania ze świadczeń objętych wspólną działalnością.