Ustalanie szkód w pojazdach samochodowych z obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 10 grudnia 1981 r.
w sprawie ustalania szkód w pojazdach samochodowych z obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych.

Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 1958 r. o ubezpieczeniach majątkowych i osobowych (Dz. U. z 1958 r. Nr 72, poz. 357, z 1964 r. Nr 16, poz. 94 i z 1975 r. Nr 16, poz. 91) oraz § 49 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1981 r. w sprawie obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych (Dz. U. Nr 30, poz. 166) zarządza się, co następuje:

1.

Wyposażenie pojazdów.

§  1.
1.
Przez wyposażenie pojazdu w ubezpieczeniu auto-casco rozumie się sprzęt i urządzenia, w jakie wyposażony jest pojazd danej marki, typu i modelu.
2.
Za wyposażenie uważa się również radioodbiornik (radio-magnetofon) zamontowany na stałe do pojazdu, antenę, zagłówki, pokrowce, urządzenia do ogrzewania wnętrza, dodatkowe oświetlenie (z wyjątkiem oświetlenia specjalnego, np. jodowego), gaśnicę przeciwpożarową, pasy bezpieczeństwa, sygnał dźwiękowy, trójkąt ostrzegawczy i świetlny, linkę holowniczą, narzędzia samochodowe, pokrywy ozdobne na koła, apteczkę medyczną, urządzenia zabezpieczające przed kradzieżą pojazdu, bagażnik, dodatkowy pojemnik na paliwo, taksometr w pojazdach służących do zarobkowego przewozu i plandekę przymocowaną do nadwozia samochodu ciężarowego.
3.
W razie uszkodzenia pojazdu uwzględnia się również dodatkowo zamontowane urządzenia związane z eksploatacją pojazdu, jeżeli zostało to stwierdzone w powypadkowej ocenie technicznej sporządzonej przez zakład ubezpieczeń lub na jego zlecenie przez rzeczoznawców. W razie kradzieży pojazdu wymaga udowodnienia przez poszkodowanego, że takie urządzenia były zamontowane do pojazdu.

2.

Ustalanie odszkodowania.

§  2.
1.
Za podstawę do ustalania wartości pojazdu przyjmuje się cenę obowiązującą w dniu ustalania odszkodowania przez zakład ubezpieczeń.
2.
Wartość pojazdu stanowi różnica między obowiązującą w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w uspołecznionym handlu detalicznym, ceną nowego pojazdu tej samej marki, typu i modelu wraz z wyposażeniem, o którym mowa w § 1, a kwotą amortyzacji wynikającą z okresu eksploatacji pojazdu, ustaloną według stawek określonych w załączniku nr 1.
3.
W celu ustalenia odszkodowania dla posiadacza, który nabył pojazd w przyspieszonej (ekspresowej) sprzedaży dokonywanej przez uprawnione do sprzedaży nowych pojazdów jednostki gospodarki uspołecznionej, przy określeniu wartości pojazdu uwzględnia się dopłatę z tytułu tej sprzedaży.
4.
Kwotę amortyzacji, wynikającą z okresu eksploatacji pojazdu, ustala się za każdy ukończony rok eksploatacji, z tym że pierwszy rok liczy się od dnia 31 grudnia roku produkcji pojazdu.
5.
Jeżeli wartość pojazdu stanowi mniej niż 30% ceny nowego pojazdu, a jest on dopuszczony do ruchu, za wartość pojazdu przyjmuje się 30% ceny nowego pojazdu.
6.
W razie braku obowiązującej ceny dla danego pojazdu przyjmuje się cenę innego pojazdu o zbliżonych parametrach techniczno-eksploatacyjnych.
§  3.
Na zlecenie zakładu ubezpieczeń może być ustalona przez rzeczoznawcę indywidualna wartość pojazdu, z uwzględnieniem stanu technicznego pojazdu - wymiany nadwozia, silnika lub naprawy głównej - jeżeli zostanie to udokumentowane przez posiadacza pojazdu.
§  4.
1.
Wartość pozostałości pojazdu, tj. nie uszkodzonych części, ustala się w wysokości 50% ich wartości, według obowiązujących cen (§ 2), pomnożonej przez określoną w załączniku nr 1 stawkę amortyzacyjną dla danego rodzaju pojazdu.
2.
W razie użycia do naprawy pojazdu ulepszonych i zmodernizowanych nowych części i zespołów, których przed wypadkiem nie miał (§ 25 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych), wartość pozostałości ustala się według zasad określonych w ust. 1.
§  5.
Jeżeli wartość części zakwalifikowanych w ocenie technicznej do wymiany jest określona w walucie zagranicznej, odszkodowanie wypłacane w złotych za te części ustala się według obowiązującego kursu walut Narodowego Banku Polskiego.
§  6.
1.
Udział własny posiadacza pojazdu samochodowego w szkodzie objętej ubezpieczeniem auto-casco stosuje się w wysokości określonej w załączniku nr 2.
2.
Jeżeli w okresie kolejnych dwóch lat powstanie więcej niż jedna szkoda, za którą wypłacono świadczenie z zastosowaniem udziału własnego, udział własny posiadacza zwiększa się o 50% przy drugiej szkodzie, a o 100% przy trzeciej i następnych szkodach.

3.

Przepisy końcowe.

§  7.
Traci moc zarządzenie Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 1974 r. w sprawie ustalania wysokości szkód w pojazdach samochodowych objętych obowiązkowymi ubezpieczeniami komunikacyjnymi (Monitor Polski Nr 42, poz. 259).
§  8.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1982 r.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

STAWKI ROCZNYCH ODPISÓW AMORTYZACYJNYCH

stosowane przy ustalaniu wartości pojazdów w dniu wypadku dla pojazdów objętych obowiązkowymi ubezpieczeniami komunikacyjnymi

1. Pojazdy będące w posiadaniu osób fizycznych oraz jednostek gospodarki nie uspołecznionej:
Lp. Rodzaj pojazdu Pojazdy używane do celów zarobkowych w % Pojazdy używane do celów niezarobkowych w %
1 Samochody osobowe oraz przyczepy campingowe i inne turystyczne 17 7
2 Autobusy oraz przyczepy autobusowe 18 8
3 Samochody ciężarowe:
- o ładowności do 2,0 t 18 8
- o ładowności powyżej 2,0 t lub z

urządzeniem samowyładowczym

17 7
4 Samochody o napędzie elektrycznym 12 5
5 Samochody specjalnego przeznaczenia 8 5
6 Ciągniki:
- siodłowe i balastowe 17 10
- inne 12 8
7 Ciągniki rolnicze 15 5
8 Przyczepy (naczepy) do samochodów ciężarowych i ciągników 20 10
9 Motocykle i trójkołowce (motocykle z wózkiem bocznym) 15 7

2. W odniesieniu do pojazdów będących w posiadania jednostek gospodarki uspołecznionej wartość pojazdu w dniu wypadku ustala się zgodnie z obowiązującymi te jednostki przepisami w sprawie amortyzacji pojazdów samochodowych.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

TABELA UDZIAŁÓW WŁASNYCH

Rodzaje pojazdów Udział własny w złotych
podstawowy, przy pierwszej szkodzie przy drugiej szkodzie przy trzeciej i następnej szkodzie
Samochody osobowe:
do 900 cm3 3.000 4.500 6.000
901-1.250 cm3 4.000 6.000 8.000
1.251-1.500 cm3 5.000 7.500 10.000
powyżej 1.500 cm3 6.000 9.000 12.000
autobusy i przyczepy autobusowe 7.000 10.500 14.000
samochody ciężarowe i specjalne oraz przyczepy do samochodów ciężarowych 5.000 7.500 10.000
ciągniki rolnicze i gąsienicowe oraz przyczepy do nich 5.000 7.500 10.000

Zmiany w prawie

Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1981.31.284

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Ustalanie szkód w pojazdach samochodowych z obowiązkowych ubezpieczeń komunikacyjnych.
Data aktu: 10/12/1981
Data ogłoszenia: 23/12/1981
Data wejścia w życie: 01/01/1982