a także mając na uwadze, co następuje:(1) W maju 2015 r. rozpoczął się okres stosowania decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2015/789 2 , której celem jest zapobieganie dalszemu rozprzestrzenianiu się w Unii i wprowadzaniu do niej organizmu Xylella fastidiosa (Wells et al.) ("określony agrofag"). Ta decyzja wykonawcza była kilkakrotnie aktualizowana w celu uwzględnienia dowodów naukowych i technicznych udostępnionych w danym czasie.
(2) W dniu 15 maja 2019 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności ("Urząd") opublikował nową opinię naukową 3 na temat zagrożenia dla zdrowia roślin stwarzanego przez określonego agrofaga na terytorium Unii, ze szczególnym uwzględnieniem potencjalnego zadomowienia się, bliskiego i dalekiego zasięgu rozprzestrzenienia, długości okresu bezobjawowego, skutków występowania określonego agrofaga i aktualizacji wariantów zmniejszenia zagrożenia. W dniu 15 maja 2019 r. Urząd opublikował sprawozdanie naukowe 4 na temat skuteczności in planta środków kontroli w odniesieniu do określonego agrofaga potwierdzające, co już wcześniej stwierdzono, iż obecnie nie są dostępne żadne środki kontroli mogące wyeliminować określonego agrofaga z porażonej rośliny w warunkach polowych. W dniu 25 czerwca 2019 r. Urząd opublikował kartę kontroli występowania 5 określonego agrofaga, dostarczając dalszych informacji na potrzeby bardziej ukierunkowanych działań związanych z kontrolą występowania. W dniu 28 kwietnia 2020 r. Urząd zaktualizował bazę danych dotyczącą gatunków roślin uznanych za zakażone określonym agrofagiem na całym świecie 6 . Ponadto w dniu 8 czerwca 2020 r. Urząd opublikował wytyczne dotyczące miarodajnych pod względem statystycznym i opartych na analizie ryzyka kontroli występowania Xylella fastidiosa 7 , które pomogą państwom członkowskim we wdrożeniu poziomu ufności i proponowanym szacowanym nasileniu oraz w przygotowaniu działań związanych z kontrolą występowania, które mają być prowadzone na obszarach wyznaczonych i poza nimi, na terytorium Unii.
(3) Najnowsze osiągnięcia naukowe, wyniki audytów przeprowadzonych przez Komisję w danych państwach członkowskich oraz doświadczenia zdobyte podczas wdrażania decyzji wykonawczej (UE) 2015/789 wskazują na potrzebę aktualizacji tych środków w celu zapewnienia bardziej ukierunkowanego podejścia do kontroli określonego agrofaga na terytorium Unii.
(4) W celu zapewnienia jasności definicja roślin żywicielskich powinna odnosić się do wszystkich gatunków lub rodzajów roślin uznanych za zakażone określonym agrofagiem na całym świecie, podczas gdy definicja określonych roślin powinna odnosić się wyłącznie do tych roślin żywicielskich, które zostały uznane za zakażone konkretnym podga- tunkiem określonego agrofaga. W tym kontekście i w celu zapewnienia pewnej proporcjonalności niektóre środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinny mieć zastosowanie wyłącznie do roślin żywicielskich, a inne - tylko do określonych roślin.
(5) Aby zapewnić lepszy ogląd występowania określonego agrofaga, państwa członkowskie powinny zintensyfikować coroczne kontrole tego występowania zgodnie z najnowszymi informacjami naukowymi i technicznymi.
(6) W celu zwalczenia określonego agrofaga i zapobieżenia jego dalszemu rozprzestrzenianiu się w pozostałej części Unii państwa członkowskie powinny ustanowić obszary wyznaczone, składające się ze strefy zakażonej i strefy buforowej, oraz zastosować środki zwalczania. Szerokość stref buforowych powinna być proporcjonalna do poziomu ryzyka i zdolności wektora do rozprzestrzeniania agrofaga.
(7) Przy pojedynczych przypadkach występowania określonego agrofaga ustanowienie obszaru wyznaczonego nie powinno być jednak wymagane, jeżeli określony agrofag może zostać wyeliminowany z tych roślin, niedawno wprowadzonych, na których stwierdzono jego obecność. Będzie to najbardziej proporcjonalne podejście, o ile kontrole występowania przeprowadzone na danym obszarze prowadzą do wniosku, że określony agrofag nie zadomowił się.
(8) W odniesieniu do niektórych obszarów Unii należy stwierdzić, że zwalczenie określonego agrofaga nie jest już możliwe. Dane państwa członkowskie powinny zatem mieć możliwość zastosowania środków ograniczających rozprzestrzenianie tego agrofaga na tych obszarach zamiast środków zwalczania. Środki te powinny być mniej rygorystyczne niż środki zwalczania, ale powinny zapewnić podejście oparte na starannej kontroli występowania i podejmowanie większej liczby działań zabezpieczających w odpowiednich strefach buforowych i w zewnętrznej części stref zakażonych, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się określonego agrofaga na pozostałą część terytorium Unii.
(9) W celu zapewnienia natychmiastowego usunięcia zakażonych roślin i zapobieżenia dalszemu rozprzestrzenianiu się określonego agrofaga na pozostałym terytorium Unii monitorowanie obszarów wyznaczonych powinno odbywać się co roku w najbardziej odpowiednim okresie roku. Monitorowanie powinno również koncentrować się na wektorach obecnych na obszarze wyznaczonym w celu określenia ryzyka dalszego rozprzestrzeniania przez wektory i oceny skuteczności środków kontroli fitosanitarnej stosowanych przeciwko populacji wektora we wszystkich jego stadiach.
(10) Doświadczenie potwierdza, zgodnie z najnowszymi dowodami naukowymi, że kontrola wektorów wraz z natychmiastowym usunięciem inokulum bakteryjnego ma kluczowe znaczenie dla zapobieżenia dalszemu rozprzestrzenianiu się określonego agrofaga w pozostałej części terytorium Unii. W związku z tym państwa członkowskie powinny zapewnić właściwe wdrażanie zabiegów fitosanitarnych przed usunięciem roślin, a także w ciągu roku, przeciwko populacji wektora we wszystkich jego stadiach. Zabiegi te powinny obejmować skuteczne zabiegi chemiczne, biologiczne lub mechaniczne przeciwko wektorom, przy czym w miarę możliwości preferowane są rozwiązania nieche- miczne.
(11) Prawdopodobieństwo zakażenia określonym agrofagiem jest większe w przypadku gatunków roślin uznawanych za podatne na podgatunek określonego agrofaga wykrytego na obszarze wyznaczonym, które były uprawiane przez co najmniej część swojego życia na tym obszarze wyznaczonym lub były przemieszczane przez taki obszar. W związku z tym proporcjonalne jest ustanowienie wymogów szczególnych dotyczących przemieszczania w obrębie Unii wyłącznie w odniesieniu do określonych roślin. W odniesieniu do przemieszczania tych roślin w obrębie stref zakażonych lub ze stref zakażonych do stref buforowych proporcjonalne jest również stosowanie mniej rygorystycznych wymogów niż wymogi mające zastosowanie do ich przemieszczania poza obszary wyznaczone.
(12) W celu ułatwienia handlu przy jednoczesnej ochronie zdrowia roślin i z uwzględnieniem charakteru określonego agrofaga wprowadzanym do Unii roślinom żywicielskim pochodzącym z państwa trzeciego, w którym ten agrofag nie występuje, towarzyszyć powinno świadectwo fitosanitarne zawierające dodatkową deklarację, w której stwierdza się, że państwo to jest wolne od określonego agrofaga.
(13) W celu zapewnienia, by rośliny żywicielskie wprowadzane do Unii z obszarów państw trzecich, na których stwierdzono występowanie określonego agrofaga, były wolne od określonego agrofaga, wymogi dotyczące ich wprowadzania do Unii powinny być podobne do wymogów określonych dla przemieszczania określonych roślin pochodzących z obszarów wyznaczonych.
(14) W świetle najnowszych dowodów naukowych i technicznych należy również zintensyfikować działania związane z kontrolą występowania prowadzone przez państwa trzecie w celu potwierdzenia nieobecności określonego agrofaga na obszarach ich terytorium lub na stanowiskach produkcji zatwierdzonych na potrzeby wywozu do Unii.
(15) Należy ustanowić przepisy dotyczące urzędowych kontroli przemieszczania określonych roślin poza obszary wyznaczone do pozostałej części terytorium Unii oraz wprowadzania do Unii roślin żywicielskich z państw trzecich. Przepisy te powinny być proporcjonalne, skuteczne i powinny uwzględniać przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 8 , które zaczęły obowiązywać w dniu 14 grudnia 2019 r.
(16) Należy zatem uchylić decyzję wykonawczą (UE) 2015/789.
(17) W odniesieniu do działań związanych z kontrolą występowania przeprowadzanych na obszarach terytorium Unii, o których wiadomo, że nie występuje na nich agrofag, lub na których stosowane jest odstępstwo dotyczące ustanawiania obszarów wyznaczonych, a także na obszarach lub stanowiskach produkcji w państwach trzecich, należy zapewnić państwom członkowskim i państwom trzecim wystarczająco dużo czasu na zaplanowanie tych działań, tak aby zapewniały one wymagany poziom ufności statystycznej. Wymogi dotyczące tych działań związanych z kontrolą występowania powinny zatem być stosowane od dnia 1 stycznia 2023 r.
(18) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
1 Dz.U. L 317 z 23.11.2016, s. 4.
2 Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2015/789 z dnia 18 maja 2015 r. w sprawie środków zapobiegających wprowadzaniu do Unii i rozprzestrzenianiu się w niej organizmu Xylella fastidiosa (Wells et al.) (Dz.U. L 125 z 21.5.2015, s. 36).
8 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin, zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001, (WE) nr 396/2005, (WE) nr 1069/2009, (WE) nr 1107/2009, (UE) nr 1151/2012, (UE) nr 652/2014, (UE) 2016/429 i (UE) 2016/2031, rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 i (WE) nr 1099/2009 oraz dyrektywy Rady 98/58/WE, 1999/74/WE, 2007/43/WE, 2008/119/WE i 2008/120/WE, oraz uchylające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 854/2004 i (WE) nr 882/2004, dyrektywy Rady 89/608/EWG, 89/662/EWG, 90/425/EWG, 91/496/EWG, 96/23/WE, 96/93/WE i 97/78/WE oraz decyzję Rady 92/438/EWG (rozporządzenie w sprawie kontroli urzędowych) (Dz.U. L 95 z 7.4.2017, s. 1).
9 Wytyczne odnośnie do programów zwalczania agrofaga - standard referencyjny ISPM nr 9 sekretariatu Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin, Rzym. Opublikowano: 15 grudnia 2011 r.
10 Zastosowanie zintegrowanych środków w systemowym podejściu do zarządzania zagrożeniem agrofagami - standard referencyjny ISPM nr 14 sekretariatu Międzynarodowej Konwencji Ochrony Roślin, Rzym. Opublikowano: 8 stycznia 2014 r.
11 Dyrektywa wykonawcza Komisji 2014/98/UE z dnia 15 października 2014 r. w sprawie wykonania dyrektywy Rady 2008/90/WE w odniesieniu do szczegółowych wymogów dotyczących rodzajów i gatunków roślin sadowniczych, o których mowa w załączniku I do tej dyrektywy, szczegółowych wymogów wobec dostawców oraz szczegółowych zasad dotyczących inspekcji urzędowych (Dz.U. L 298 z 16.10.2014, s. 22).
12 Dyrektywa Rady 2008/90/WE z dnia 29 września 2008 r. w sprawie obrotu materiałem rozmnożeniowym roślin sadowniczych oraz roślinami sadowniczymi przeznaczonymi do produkcji owoców (Dz.U. L 267 z 8.10.2008, s. 8).
13 Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/925 z dnia 29 maja 2017 r. zezwalająca tymczasowo niektórym państwom członkowskim na kwalifikację materiału przedelitarnego niektórych gatunków roślin sadowniczych produkowanego na polu w warunkach niezabezpieczających przed dostępem owadów i uchylająca decyzję wykonawczą (UE) 2017/167 (Dz.U. L 140 z 31.5.2017, s. 7).
14 Art. 33 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 1 rozporządzenia nr 1688/2021 z dnia 20 września 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.332.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 11 października 2021 r.
15 Załącznik I:- zmieniony przez sprostowanie z dnia 8 października 2020 r. (Dz.U.UE.L.2020.326.14) zmieniające nin. rozporządzenie z dniem 8 października 2020 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia nr 1688/2021 z dnia 20 września 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.332.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 11 października 2021 r.
- zmieniony przez art. 1 rozporządzenia nr 2021/2130 z dnia 2 grudnia 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.432.19) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 grudnia 2021 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 1 rozporządzenia nr 2023/1706 z dnia 7 września 2023 r. (Dz.U.UE.L.2023.221.14) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 września 2023 r.
16 Załącznik II:- zmieniony przez art. 1 pkt 3 rozporządzenia nr 1688/2021 z dnia 20 września 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.332.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 11 października 2021 r.
- zmieniony przez art. 1 rozporządzenia nr 2021/2130 z dnia 2 grudnia 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.432.19) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 23 grudnia 2021 r.
- zmieniony przez art. 1 pkt 2 rozporządzenia nr 2023/1706 z dnia 7 września 2023 r. (Dz.U.UE.L.2023.221.14) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 28 września 2023 r.
17 Załącznik IV zmieniony przez art. 1 pkt 4 rozporządzenia nr 1688/2021 z dnia 20 września 2021 r. (Dz.U.UE.L.2021.332.6) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 11 października 2021 r.
18 DOI: 10.1094/PHYTO-06-10-0168
19 DOI: 10.1094/PHYTO-06-10-0168
20 DOI: 10.1371/journal.pone.0081647
21 DOI:10.1094/Phyto-84-456
22 DOI: 10.1094/PHYTO-100-6-0601
23 DOI: 10.1094/PD-90-1382
24 DOI: 10.1007/BF00294703"