| Wniosek o konsultację |
Rada, 25.10.2024 Parlament Europejski, 25.10.2024 |
| Podstawa prawna | Art. 43 ust. 2 i art. 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej |
| Sekcja odpowiedzialna | Sekcja Rolnictwa, Rozwoju Wsi i Środowiska Naturalnego |
| Data przyjęcia na sesji plenarnej | 4.12.2024 |
| Sesja plenarna nr | 592 |
| Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się) | 138/2/6 |
1. Wnioski i zalecenia
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES),
1.1. Uznaje, że u podłoża wniosku dotyczącego rozporządzenia leżą coraz gorsze skutki klęsk klimatycznych. O szybkiej eskalacji kryzysu świadczą wydarzenia spowodowane zmianą klimatu - w tym niedawne powodzie w Europie Środkowej i Wschodniej, pożary lasów w Portugalii i katastrofalne powodzie w Walencji w Hiszpanii. Komitet w pełni popiera zasadę udzielania natychmiastowej pomocy w przypadku klęsk żywiołowych, którą stosowano w odpowiedzi na niedawne kryzysy. Uznaje też pilną potrzebę szybkich działań, aby dotknięte społeczności mogły niezwłocznie otrzymać pomoc. Wniosek Komisji służy zaspokojeniu tych najpilniejszych potrzeb, odzwierciedlając fakt uznania przez Unię, że częstotliwość i dotkliwość zdarzeń związanych z klimatem będzie tylko rosnąć, narażając wrażliwe regiony wiejskie na jeszcze większe ryzyko.
1.2. Ponownie wyraża zdecydowane poparcie dla obszarów wiejskich, co uczynił już we wcześniejszych opiniach 1 . W miarę nasilania się ekstremalnych zdarzeń pogodowych europejskie obszary wiejskie - które często są już podatne na tego rodzaju zagrożenia - napotykają coraz większe trudności i mają niewielką zdolność do pokrywania dalszych strat. Bez świadomego planowania społecznościom tym - które mają zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa żywnościowego i dziedzictwa kulturowego Europy - grozi pozostanie w tyle. W związku z tym istotne jest, aby realokacja środków mająca zaspokoić pilne potrzeby nie przysłaniała ani nie podważała długoterminowych priorytetów dotyczących rozwoju obszarów wiejskich.
1.3. Podkreśla, że choć obecny wniosek stanowi niezbędną i szybką odpowiedź na kryzys, to przenosi środki z istniejącego programu rozwoju obszarów wiejskich. Takie podejście jest skuteczne w perspektywie krótkoterminowej, ale może sprawić, że krytyczne potrzeby w zakresie rozwoju obszarów wiejskich pozostaną niezaspokojone. Zabieranie społecznościom wiejskim środków finansowych do celów reagowania kryzysowego mogłoby nieumyślnie zwiększyć nierówności i pogłębić trudności gospodarcze na obszarach, które nie mogą sobie na to pozwolić. Reakcja Europy na klęski żywiołowe musi nie tylko zapewniać natychmiastową pomoc, ale także chronić długoterminową stabilność
Dz.U. C 290 z 29.7.2022, s. 137.
Dz.U. C, C/2024/1570, 5.3.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/1570/oj.
Dz.U. C, C/2024/4055, 12.7.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/4055/oj.
i odporność społeczności wiejskich. Jak podkreślono w długoterminowej wizji dla obszarów wiejskich UE, obecnie tworzone strategie polityczne muszą uwzględniać rosnące zagrożenie związane ze zmianą klimatu i tworzyć proaktywne środki, dzięki którym nikt nie zostanie w tyle. Taka wizja wymaga odporności i długoterminowego planowania, by wzmocnić społeczności wiejskie i chronić je przed rosnącymi wyzwaniami środowiskowymi i gospodarczymi.
1.4. Zatem apeluje do Komisji Europejskiej o dopilnowanie, by nie pomijano projektów rozwoju obszarów wiejskich ani nie poświęcano ich na rzecz świadczenia pomocy w przypadku klęsk żywiołowych. Istotne inicjatywy na rzecz obszarów wiejskich zapewniają tym regionom stabilność i możliwości, a zabieranie środków z tych programów mogłoby wywołać niechęć i potencjalnie podsycić antyunijne nastroje i ekstremizm. Unia Europejska musi priorytetowo traktować zarówno pomoc natychmiastową, jak i trwały dobrostan społeczności wiejskich.
1.5. Zaleca, aby Komisja ustanowiła specjalny unijny fundusz związany z katastrofami klimatycznymi, by móc im skutecznie przeciwdziałać. Dzięki niemu Unia mogłaby reagować na klęski żywiołowe związane z klimatem w obrębie własnych granic, a jednocześnie zachować środki budżetowe na rozwój obszarów wiejskich. Ten specjalny unijny fundusz uzupełniłby międzynarodowy fundusz strat i szkód ustanowiony na COP28. Nie miałby on wpływu na globalne zobowiązania UE na rzecz wspierania międzynarodowej odporności na zmianę klimatu ani nie konkurowałby z nimi. Zamiast tego odzwierciedlałby zaangażowanie Unii na rzecz budowania przyszłości, w której rozwój i odporność obszarów wiejskich mogłyby współistnieć ze skutecznym reagowaniem na klęski żywiołowe. Ponadto uzupełniałby obecne fundusze, które uwzględniają klęski żywiołowe - takie jak rezerwa rolna na mocy rozporządzenia o wspólnej organizacji rynków produktów rolnych (art. 226), wsparcie inwestycyjne w ramach WPR mające przywrócić potencjał rolny lub leśny w następstwie klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych lub katastrof, a także Fundusz Solidarności Unii Europejskiej.
1.6. Uznaje potrzebę zapewnienia natychmiastowego reagowania kryzysowego, ale podkreśla, że Unia Europejska nie może polegać wyłącznie na środkach reaktywnych. Strategia oparta na przenoszeniu środków w sytuacjach nadzwyczajnych grozi pozostawieniem społeczności wiejskich w tyle. Zapewnienie kompleksowych i proaktywnych unijnych ram gotowości na wypadek klęsk żywiołowych - zwłaszcza w celu poradzenia sobie ze skutkami zmiany klimatu - jest niezbędne dla utrzymania stabilności i wspierania odporności we wszystkich regionach wiejskich w Unii. W związku z tym Komitet docenia, że w zmianie rozporządzenia uwzględniono zasadę "lepszego odbudowywania", ponieważ takie perspektywiczne podejście wzmacnia odporność na przyszłe klęski żywiołowe.
1.7. Podkreśla ponadto, że w perspektywie długoterminowej zapobieganie jest nadal znacznie skuteczniejsze i zgodniejsze z zasadą zrównoważonego rozwoju. Dowody naukowe wskazują, że rozwiązania oparte na zasobach przyrody - takie jak przywracanie terenów podmokłych, ponowne zalesianie zdegradowanych obszarów i wdrażanie zrównoważonych systemów gospodarki wodnej - mogą złagodzić skutki ekstremalnych zdarzeń pogodowych 2 ,3 . Środki te są opłacalne i przyczyniają się do spowolnienia obiegu wody w przyrodzie, do zwiększenia retencji wody ekologicznej i zabezpieczenia przed ekstremalnymi temperaturami. Inwestowanie w tego rodzaju działania zapobiegawcze nie tylko zmniejszyłoby potrzebę kosztownych środków reaktywnych, ale wzmocniłoby również odporność obszarów wiejskich i ekosystemów.
1.8. Wzywa Komisję do większego uwzględnienia podejść zapobiegawczych - w szczególności rozwiązań opartych na zasobach przyrody - w strategiach dotyczących odporności na klęski żywiołowe i w polityce rozwoju obszarów wiejskich. Pozwoliłoby to wyeliminować pierwotne przyczyny podatności na zagrożenia i z czasem zmniejszyć obciążenia finansowe i społeczne związane z mechanizmami reagowania kryzysowego.
1.9. Wyraża aprobatę dla zawartych we wniosku uproszczonych procedur jako sposobu na przyspieszenie doraźnej pomocy i zmniejszenie obciążeń administracyjnych w dotkniętych regionach. Zaleca, by uwzględnić usprawnione procesy w przyszłych strategiach politycznych, by zapewnić większą zdolność reagowania w czasach kryzysu.
1.10. Apeluje o to, by w przyszłych planach reagowania na klęski żywiołowe priorytetowo traktować utrzymanie - a nawet zwiększenie - budżetów na rozwój obszarów wiejskich. Komitet w pełni popiera obecne zmiany rozporządzenia, które mają umożliwić reagowanie na sytuacje kryzysowe, ale podkreśla, że ważne jest zabezpieczenie tych funduszy, by można było realizować szersze cele UE w zakresie rozwoju. Apeluje do Komisji, by unikała wielokrotnego polegania na funduszach rozwoju obszarów wiejskich dla świadczenia pomocy w przypadku katastrof. Jeżeli Unia ma być gotowa na przyszłe klęski klimatyczne, to musi przejść od środków reaktywnych do proaktywnego planowania, zgodnie z punktem 1.5. Musi także ustanowić specjalne mechanizmy, które zapewnią większe finansowanie i spójność, a jednocześnie wzmocnić istniejące fundusze, aby nie osłabić długoterminowego rozwoju obszarów wiejskich. Komitet zaznacza, że chociaż takie podejście jest uzasadnione obecnym kryzysem, to Unia Europejska nie może polegać na ciągłych zmianach funduszy rozwoju obszarów wiejskich lub innych instrumentów - takich jak polityka spójności - za każdym razem, gdy dochodzi do katastrofy.
1.11. Podkreśla, że Unia Europejska musi pilnie przyjąć skoordynowane podejście do budowania odporności na zmianę klimatu. Wniosek dotyczący rozporządzenia ilustruje podatność Europy na skutki zmiany klimatu i uwypukla potrzebę solidnego, długoterminowego planowania. Chociaż obecny wniosek skutecznie zaspokaja najpilniejsze potrzeby, to wskazuje jednocześnie na potrzebę ustanowienia ogólnounijnych ram odporności na zmianę klimatu. Ramy te powinny uwzględniać stabilne i specjalne finansowanie działań - zarówno proaktywnych, jak i reaktywnych.
Bruksela, dnia 4 grudnia 2024 r.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.775 |
| Rodzaj: | Opinia |
| Tytuł: | Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2020/2220 w odniesieniu do szczególnych środków w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) w celu udzielenia dodatkowego wsparcia państwom członkowskim dotkniętym klęskami żywiołowymi (COM(2024) 495 final - 2024/0274(COD)) |
| Data aktu: | 11/02/2025 |
| Data ogłoszenia: | 11/02/2025 |