Publikacja zatwierdzonej zmiany standardowej w specyfikacji produktu objętego chronioną nazwą pochodzenia lub chronionym oznaczeniem geograficznym w sektorze produktów rolnych i środków spożywczych na podstawie art. 6b ust. 2 i 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 664/2014

Publikacja zatwierdzonej zmiany standardowej w specyfikacji produktu objętego chronioną nazwą pochodzenia lub chronionym oznaczeniem geograficznym w sektorze produktów rolnych i środków spożywczych na podstawie art. 6b ust. 2 i 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 664/2014

(C/2025/5396)

Niniejsza informacja zostaje opublikowana zgodnie z art. 6b ust. 5 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 664/2014 ¹ .

POWIADOMIENIE O ZATWIERDZENIU ZMIANY STANDARDOWEJ W SPECYFIKACJI PRODUKTU OZNACZONEGO CHRONIONĄ NAZWĄ POCHODZENIA LUB CHRONIONYM OZNACZENIEM GEOGRAFICZNYM, POCHODZĄCEGO Z PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO

(Rozporządzenie (UE) nr 1151/2012)

"Mel da Serra da Lousa"

Nr UE: PDO-PT-0222-AM01 - 6 czerwca 2024 r.

ChNP (X) ChOG ()

1. Nazwa produktu

"Mel da Serra da Lousa"

2. Państwo członkowskie, do którego należy obszar geograficzny

Portugalia

3. Organ państwa członkowskiego powiadamiający o zmianie standardowej

Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich - Wydział Jakości i Zasobów Genetycznych -

4. Opis zatwierdzonych zmian

Wyjaśnienie, dlaczego zmiana lub zmiany wchodzą w zakres definicji "zmiany standardowej", jak przewidziano w art. 53 ust. 2 rozporządzenia (UE) 1151/2012: wyjaśnienie, dlaczego zmiana lub zmiany wchodzą w zakres definicji "zmiany standardowej", jak przewidziano w art. 53 ust. 2 rozporządzenia (UE) 1151/2012:

Zmian tych nie uznaje się za zmiany na poziomie Unii w rozumieniu art. 53 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 zmienionego rozporządzeniem (UE) 2021/2117, ponieważ:

a) nie polegają na zmianie w chronionej nazwie pochodzenia lub chronionym oznaczeniu geograficznym lub na zmianie korzystania z tej nazwy;

b) nie grożą zniesieniem związku wykazującego, że jakość lub cechy charakterystyczne są w istotnej mierze zasługą szczególnego środowiska geograficznego, na które składają się właściwe dla niego czynniki naturalne i ludzkie, w przypadku chronionej nazwy pochodzenia;

c) nie dotyczą gwarantowanej tradycyjnej specjalności;

d) nie wiążą się z dalszymi ograniczeniami dotyczącymi wprowadzania produktu do obrotu.

Mel da Serra da Lousa

Pierwsza zmiana: "Opis specyfikacji produktu, część I strona 7"

Obecne brzmienie:

"[...] Wyprodukowany miód pochodzi wyłącznie z miodników dzikich kwiatów, o których mowa już w części II [...]".

PROPONOWANA ZMIANA

Wyrażenie "Wyprodukowany miód pochodzi wyłącznie z miodników dzikich kwiatów, o których mowa już w części II [...]" otrzymuje brzmienie

"Mel da Serra da Lousä jest wytwarzany wyłącznie z nektaru zbieranego przez pszczoły z miodników dzikich kwiatów [...]".

Uzasadnienie tej zmiany:

Opisu nie zmieniono w stosunku do obecnie obowiązującej specyfikacji; specyfikację produktu dostosowano jedynie do nowych formatów zatwierdzania specyfikacji produktu zgodnie z art. 7 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r., zmienionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2117 z dnia 2 grudnia 2021 r.

Zmiana ma wpływ na jednolity dokument.

Proponowane zmiany poprawiają opis Mel da Serra da Lousä i nie stanowią istotnych zmian.

Druga zmiana: "Właściwości organoleptyczne", strona 7 specyfikacji produktu

Obecne brzmienie:

"BARWA - miód może mieć barwę od bursztynowej do ciemnobursztynowej, prawie czarnej.

AROMAT I SMAK - nektar z roślin wrzosowatych zdecydowanie uwydatnia aromat miodu, ma również silny smak i pewną cierpkość, które nadają miodowi niepowtarzalny lokalny charakter.

KONSYSTENCJA - miód charakteryzuje się również wysoką lepkością ze względu na naturalnie niską zawartość wilgoci.

KRYSTALIZACJA - miód krystalizuje się w niskich temperaturach i charakteryzuje się regularną teksturą o zmniejszonej intensywności barwy."

PROPONOWANA ZMIANA

"2.1 Właściwości organoleptyczne

Miód ma barwę od bursztynowej do ciemnobursztynowej, prawie czarnej, ze względu na swoje właściwości kwiatowe, a ponadto na barwę wpływa mniejsza lub większa obecność nektaru z kwiatów kasztana jadalnego (Castanea sativa Mill.).

Nektar z roślin wrzosowatych zdecydowanie uwydatnia aromat miodu, ma również silny smak i pewną cierpkość, które nadają miodowi niepowtarzalny charakter.

Charakteryzuje się wysoką lepkością wynikającą z naturalnie niskiej zawartości wilgoci (poniżej 20 %).

Miód krystalizuje się w niskich temperaturach i charakteryzuje się regularną teksturą o zmniejszonej intensywności barwy."

Uzasadnienie tej zmiany:

Treść nie została zmieniona w stosunku do obecnej specyfikacji; specyfikację produktu dostosowano jedynie do nowych formatów zatwierdzania specyfikacji produktu zgodnie z art. 7 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r., zmienionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2117 z dnia 2 grudnia 2021 r.

W odniesieniu do barwy związek z florą na lokalnym obszarze geograficznym jest uzasadniony: "ze względu na [.] właściwości kwiatowe [miodu], a ponadto na barwę wpływa mniejsza lub większa obecność nektaru z kwiatów kasztana jadalnego (Castanea sativa Mill.)". Informacja ta była już domniemana w pierwotnej specyfikacji, ponieważ kasztany jadalne dominują na lokalnym obszarze, w związku z czym uważa się, że to wyjaśnienie zmiany jest ważne.

Zmiana ma wpływ na jednolity dokument.

Proponowana zmiana jest zgodna z art. 7 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r., zmienionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2117 z dnia 2 grudnia 2021 r.

Trzecia zmiana: "Właściwości organoleptyczne", strona 7 specyfikacji produktu

Obecne brzmienie: Jeśli chodzi o właściwości chemiczne, limity są następujące:

- wilgotność - poniżej 20 %,

- sacharoza - wykluczona,

- cukry redukujące - powyżej 65 %,

- popiół całkowity - poniżej 0,6 %,

- substancje nierozpuszczalne w wodzie - poniżej 0,1 %,

- maksymalna całkowita kwasowość - poniżej 40 mg/kg,

- wskaźnik diastazy - powyżej 10,

- zawartość hydroksymetylofurfuralu - poniżej 35 mg/kg.

Poszukiwanie pyłków przez pszczoły - lokalna roślinność.

PROPONOWANA ZMIANA

"2.2 Właściwości chemiczne:

- wilgotność - poniżej 20 %,

- cukry redukujące - powyżej 65 %,

- popiół całkowity - poniżej 0,6 %,

- substancje nierozpuszczalne w wodzie - poniżej 0,1 %,

- wskaźnik diastazy - powyżej 10,

- zawartość hydroksymetylofurfuralu - poniżej 35 mg/kg.

Poszukiwanie pyłków przez pszczoły - lokalna roślinność."

Uzasadnienie tej zmiany:

Celem jest usunięcie dwóch parametrów chemicznych ze specyfikacji "Mel da Serra da Lousa": "sacharozy" i "maksymalnej całkowitej kwasowości", ponieważ nie są to specyficzne ani charakterystyczne właściwości tego miodu.

W odniesieniu do obecności sacharozy w miodzie z tolerancją do 5 % (z kilkoma wyjątkami, w przypadku których tolerancja wzrasta do 10 %), parametr ten jest określony w przepisach krajowych co najmniej od 1985 r. Zob. pkt 6.2 załącznika do dekretu z mocą ustawy nr 131/85 z dnia 29 kwietnia 1985 r. oraz pkt 1.2 załącznika 1 do dekretu z mocą ustawy nr 214/2003 z dnia 18 września 2003 r. ze zmianami. Te przepisy krajowe transponują do prawa krajowego dyrektywę Rady 2001/110/WE z dnia 20 grudnia 2001 r. odnoszącą się do miodu i zawierają definicje właściwości miodu oraz przepisy regulujące jego produkcję i wprowadzanie do obrotu. Pkt 1.2 załącznika II do dyrektywy stanowi również, że sacharoza jest dopuszczalna do 5 %, z pewnymi wyjątkami, gdy jest dopuszczalna odpowiednio do 10 % i 15 %. Ponadto dyrektywa nie zawiera szczegółowych przepisów dotyczących systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych, z wyjątkiem motywu 7, który stanowi, że "[m]iód, którego nazwa zawiera wskazania odnoszące się do kwiatu, warzywa, regionu terytorium lub topograficznego pochodzenia lub dotyczące szczególnych kryteriów jakości, nie może zawierać dodatku filtrowanego miodu".

Miód objęty ChNP "Mel da Serra da Lousa" zawiera poziomy sacharozy określone w przepisach prawa ogólnego, ale chociaż parametr ten nie jest szczególną cechą miodu, jest on wskaźnikiem możliwego fałszowania miodu (np. dodanie sacharozy).

W odniesieniu do "maksymalnej całkowitej kwasowości" dyrektywa Rady 2001/110/WE z dnia 20 grudnia 2001 r. odnosząca się do miodu przekształciła dyrektywę Rady 74/409/EWG z dnia 22 lipca 1974 r. i została transponowana dekretem z mocą ustawy nr 214/2003. Dzięki temu przepisy dotyczące warunków produkcji i wprowadzania do obrotu miodu stały się bardziej dostępne i dostosowane do ogólnych przepisów UE mających zastosowanie do środków spożywczych, w szczególności przepisów dotyczących etykietowania, zanieczyszczeń i metod analizy. Zgodnie z art. 9 dyrektywy Rady 2001/110/WE dekret z mocą ustawy nr 214/2003 wprowadził do ustawodawstwa portugalskiego nowe przepisy unijne dotyczące definicji i właściwości miodu oraz zasad jego produkcji i wprowadzania do obrotu, uchylając dekret z mocą ustawy nr 131/85 z dnia 29 kwietnia 1985 r., który nie odpowiadał celom Unii.

Dekret z mocą ustawy nr 131/85, oparty na dokumencie normalizacyjnym NP 1309, przewidywał kwasowość (maksymalną) roztworu 4 cm³ IN/100 g produktu, a obecnie zgodnie z pkt 5 załącznika II do wspomnianej wyżej dyrektywy jest to "kwas wolny: - ogólnie - nie więcej niż 50 mili-równoważników kwasu na 1 000 gramów". Oznacza to zmianę nie tylko rodzaju badanej kwasowości, ale również wartości i jednostek.

Elsa Caveiro pisze w artykule "Caracterizaęao de méis comerciais rotulados com a designaęao de mel de urze" ["Charakterystyka miodów komercyjnych oznaczonych jako miód z roślin wrzosowatych"], Escola Superior Agrária de Braganęa, www.bibliotecadigital.ipb.pt;https://bibliotecadigital.ipb.pt/handle/10198/15037 (dostęp 31 stycznia 2024 r.), że szereg badań przeprowadzonych nad portugalskim miodem z roślin wrzosowatych (Erica sp.) (w tym miodem objętym ChNP Mel da Serra da Lousa) wskazuje wartości kwasowości od 21,9 do 45,2 meq/kg-1. "Ustalono, że miody te charakteryzują się kwasowością całkowitą wynoszącą od 17,0 do 51,5 meq/kg-1 [102]. Miody te charakteryzują się zatem wyższą kwasowością związaną z obecnością kwasów organicznych, często występujących w miodach ciemnych o średniej lub wysokiej przewodności, co wskazuje na ich wysoką mineralizację".

Zgodnie z tendencją do wyższych poziomów kwasowości w miodach z roślin wrzosowatych, takich jak miód objęty ChNP Mel da Serra da Lousa, mimo że są one wyższe niż w przypadku miodów konwencjonalnych, nadal są zgodne z poziomami wolnej kwasowości określonymi w przepisach ogólnych.

W związku z tym parametr "maksymalna całkowita kwasowość" dla miodu został zastąpiony parametrem "kwas wolny", który nie zawiera żadnych szczególnych właściwości istotnych dla charakterystyki Mel da Serra da Lousa.

Jest to zmiana standardowa - zob. art. 53 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 i art. 6 rozporządzenia (UE) nr 664/2014 - z następujących powodów:

a) nie wiąże się ze zmianą ChNP "Mel da Serra da Lousa" ani stosowania tej nazwy;

b) nie grozi zniesieniem związków wykazujących, że jakość lub cechy charakterystyczne Mel da Serra da Lousa są w istotnej mierze zasługą szczególnego środowiska geograficznego, na które składają się właściwe dla niego czynniki naturalne i ludzkie;

c) nie wiąże się z dalszymi ograniczeniami przy wprowadzaniu produktu do obrotu.

Czwarta zmiana: "Prezentacja handlowa"

Pakowanie i etykietowanie, strona 7 specyfikacji produktu:

Obecne brzmienie:

"ETYKIETOWANIE - Miód pakowany jest w postaci płynnej do słoików o pojemności 500 g, opatrzonych na etykiecie następującymi informacjami: Mel da Serra da Lousa: 500 g lub 1 kg; jego nazwą pochodzenia; a etykieta na odwrocie zawiera miejsce na imię i nazwisko, nazwę handlową lub nazwę przedsiębiorstwa producenta oraz datę przydatności do spożycia: »consumir de preferencia até« [najlepiej spożyć przed] (załączniki 4, 5 i 6).

Pkt 6 regulaminu

Słoiki z miodem przechowuje się w temperaturze pokojowej, oznakowane i certyfikowane w kartonowych pudełkach aż do czasu ich sprzedaży."

Zabrania się podgrzewania miodu lub wystawiania go na działanie słońca lub światła.

PROPONOWANA ZMIANA

"2.3 Prezentacja handlowa

Miód jest prezentowany konsumentowi w postaci płynnej w szklanych słoikach, których modele zostały zatwierdzone przez grupę producentów, o pojemności 30 g, 250 g, 500 g i 1 kg.

Słoik należy owinąć folią termokurczliwą, by zagwarantować, że produkt jest zapieczętowany."

Uzasadnienie:

W opisie produktu należy zawrzeć zasady dotyczące prezentacji; z tego powodu podana jest jedynie forma prezentacji produktu, w tym opcja mniejszych słoików dostosowanych do obecnego rynku.

Słoik musi być zapieczętowany w celu zapobieżenia ingerencjom w produkt.

Zasady dotyczące etykietowania przeniesiono do ppkt 8.

Zasady dotyczące konserwowania zostały wycofane, ponieważ mają one ogólne zastosowanie do wszystkich produktów spożywczych.

Zmiana ma wpływ na jednolity dokument.

"Określenie obszaru geograficznego": dodano zaktualizowaną mapę obszaru geograficznego, zmieniając tym samym załącznik do specyfikacji oraz rys. 1 na stronie 3. Jest to aktualizacja informacji. Zmiana ma wpływ na jednolity dokument.

Piąta zmiana: "Dowody potwierdzające, że produkt pochodzi z określonego obszaru geograficznego"

Obecne brzmienie:

"Normy te są określone w pkt 1 i 3 przepisu technicznego.

Pkt 1

Producenci miodu są uprawnieni do stosowania nazwy pochodzenia, jeżeli:

1) prowadzą działalność mobilnych pszczelarzy na wyznaczonym obszarze;

2) produkują Mel da Serra da Lousa zgodnie z warunkami ustanowionymi w niniejszym przepisie;

3) są zarejestrowani w jednostce certyfikującej jako producenci Mel da Serra da Lousa i składają pisemne zobowiązanie do przestrzegania niniejszego przepisu.

Pkt 3

1. Ocenę jakości miodu uzyskuje się poprzez klasyfikację przy użyciu kryteriów jakości i wartości uzyskanych w drodze analizy sensorycznej, a kryteria określone w tabeli oceny jakości w dokumencie normalizacyjnym NP 1307 (1985) stanowią podstawę dla następujących właściwości: barwy, aromatu i smaku.

2. Producenci miodu są uprawnieni do stosowania nazwy pochodzenia w odniesieniu do miodu:

2.1. którego klasyfikacja wynosi co najmniej 14 punktów, z co najmniej sześcioma punktami za właściwości aromatu i smaku; oraz

2.2. którego analiza sensoryczna potwierdza wymagane właściwości.

3. Miodom, które mają zostać przekazane do panelu badawczego, zapewnia się co najmniej 30 dni na dojrzewanie i umieszcza się je w pomieszczeniu badawczym w temperaturze pokojowej z co najmniej 12-godzinnym wyprzedzeniem.

4. Jeżeli skontrolowane miody nie posiadają określonych właściwości, grupa producentów powiadamia producenta o wyniku, podając powody odrzucenia.

5. Kontrola ta obejmuje wszystkie warunki produkcji określone w niniejszym przepisie, w szczególności:

5.1. zdrowie, chów i higienę populacji pszczół;

5.2. warunki wybierania, dojrzewania i pakowania;

5.3. Właściwości fizyczne, chemiczne, mikrobiologiczne, organoleptyczne i pyłkowe miodu; oraz

5.4. pakowanie i etykietowanie produktu.

6. Grupa producentów przesyła wyniki analizy sensorycznej i fizykochemicznej zainteresowanym stronom po posiedzeniu panelu badawczego.

7. Każdy producent dysponuje aktualnym rejestrem, w którym zapisuje:

7.1. liczbę i lokalizację pasiek;

7.2. liczbę uli;

7.3. ilość wybranego miodu;

7.4. ilość zapakowanego miodu; oraz

7.5. rejestr sprzedaży miodu.

8. Wszyscy producenci zarejestrowani i upoważnieni przez grupę producentów do sprzedaży miodu objętego nazwą pochodzenia podlegają regularnej kontroli w odstępach nie dłuższych niż 90 dni.

9. Jeżeli którakolwiek z tych regularnych kontroli wykaże, że producent nie przestrzega ustanowionych zasad, wydaje się pisemne ostrzeżenie, a zezwolenie na stosowanie nazwy pochodzenia zawiesza się do końca roku danych zbiorów.

10. Nieprzestrzeganie zasad w danym roku spowoduje cofnięcie zezwolenia na stosowanie nazwy pochodzenia na okres dwóch lat.

11. W przypadku dalszego nieprzestrzegania tych samych zasad dany producent zostaje zawieszony i zezwolenie na stosowanie nazwy pochodzenia zostaje w jego przypadku trwale cofnięte.

12. Miodu, który nie uzyskał co najmniej 12 punktów, o których mowa w ppkt 2.1, nie można wprowadzać do obrotu z nazwą pochodzenia ani z żadnymi określeniami, które w jakikolwiek sposób przypominają tę nazwę pochodzenia lub mogą być z nią mylone."

PROPONOWANA ZMIANA

4.1. Identyfikacja podmiotów gospodarczych

Każdy podmiot gospodarczy zamierzający stosować nazwę pochodzenia "Mel da Serra da Lousa" musi zobowiązać się do przestrzegania specyfikacji za pomocą deklaracji identyfikacyjnej przesłanej grupie producentów do dnia 15 marca, zawierającej następujące informacje:

- informacje o podmiocie gospodarczym (nazwa, status, działalność),

- opis środków produkcji (liczba i lokalizacja pasiek oraz liczba uli),

- zobowiązanie podmiotu gospodarczego.

4,2. Kontrola warunków produkcji

Producenci prowadzą działalność pszczelarską z wykorzystaniem mobilnych uli na wyznaczonym obszarze.

Producenci podpisują umowę z jednostką upoważnioną odpowiedzialną za kontrolę zgodności.

Podmioty gospodarcze produkujące miód kwalifikujący się do opatrzenia przedmiotową nazwą przedkładają grupie producentów do dnia 15 kwietnia każdego roku roczną deklarację produkcji i zapasów za poprzedni rok, od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca, zawierającą liczbę uli, całkowitą produkcję miodu i całkowitą produkcję miodu zadeklarowaną w ramach nazwy.

Podmioty zaangażowane w produkcję utrzymują identyfikowalność za pomocą zaktualizowanego rejestru wpisów i wprowadzeń produktu do obrotu poprzez rejestry produkcyjne.

Rejestry produkcyjne wydawane wyłącznie przez grupę producentów zgodnie ze wzorem zatwierdzonym przez DGADR - Direęao-Geral de Agricultura e Desenvolvimento Rural [Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich] muszą być przechowywane na miejscu i do dyspozycji kontrolerów.

Rejestr ten musi umożliwiać identyfikację pochodzenia i przeznaczenia miodu, lokalizacji pasiek i liczby uli, a także ilości miodu w podziale na partie i sprzedaż.

Wpisy w rejestrach produkcyjnych obejmują datę zbioru i objętość partii oraz zapakowane jednostki i odpowiadające im numery znaków certyfikujących.

Wszystkie miody poddaje się analizie fizykochemicznej i organoleptycznej. Kontrole te przeprowadza się na miodzie po etapie dekantacji. W ramach analizy fizykochemicznej sprawdza się zgodność miodu z kryteriami nazwy. Gwarancję pochodzenia zapewnia analiza pyłków.

Pieczęć dostarczona przez grupę producentów z nazwą pochodzenia ułatwia identyfikację produktu, jak również kontrolę produkowanych i wprowadzanych do obrotu ilości. Pieczęć musi być w widoczny sposób przymocowana do słoika i może stanowić integralną część etykiety.

Uzasadnienie:

Elementy potwierdzające, że produkt pochodzi z określonego obszaru geograficznego, zostały wyszczególnione w dwóch przepisach dołączonych do specyfikacji produktu, z następującymi modyfikacjami:

a) termin przedłożenia przez producentów informacji na temat liczby pasiek i uli przedłużono z dnia 31 grudnia do dnia 15 kwietnia;

b) skreślono całą procedurę dotyczącą szczegółowych zasad monitorowania i analizy organoleptycznej określoną w pkt 3 ppkt 1-4 i 6 przepisu technicznego, ponieważ specyfikacja produktu musi obejmować wyłącznie procedury zapewniane przez podmioty gospodarcze w celu udowodnienia pochodzenia produktów, surowców i innych aspektów, które według specyfikacji produktu muszą pochodzić z określonego obszaru geograficznego. Nie jest konieczne ustanowienie szczegółowych zasad monitorowania, które należy zawrzeć w planie kontroli;

c) przepisy pkt 3 ppkt 2 i 5, 8-11 i 15 są zbędne, ponieważ zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1151/2012 weryfikacja zgodności ze specyfikacją produktu ma zastosowanie na wszystkich etapach produkcji zgodnie z planem kontroli.

Zmiana ta nie ma wpływu na jednolity dokument.

Szósta zmiana: "Opis metody otrzymywania produktu"

Obecne brzmienie:

Pkt 2 ppkt 1 przepisu technicznego

"1.1. Miód pozyskiwany z mobilnych uli w pasiekach położonych w górach i dolinach Serra da Lousa, gdzie tradycyjnie praktykuje się pszczelarstwo z wykorzystaniem dzikich kwiatów, w szczególności roślin wrzosowatych i kasztana jadalnego.

1.2. Populacje pszczół muszą być w idealnym stanie zdrowia i muszą być odpowiednio certyfikowane.

1.3. Sztuczne karmienie oraz stosowanie stymulatorów wzrostu i pestycydów są zakazane od początku kwietnia do końca sierpnia."

PROPONOWANA ZMIANA

"5.1. Produkcja i zbiór

Mel da Serra da Lousa pozyskuje się z mobilnych uli położonych w górach i dolinach Serra da Lousa w okresie od dnia 1 maja do końca sierpnia.

Miód należy zebrać natychmiast po zakończeniu kwitnienia roślin wrzosowatych i kasztanów jadalnych, o ile pozwalają na to warunki pogodowe, aby zminimalizować mieszanie się z miodem z innych kwiatów. Miód należy zbierać z uli za pomocą mobilnych ramek.

Miód zbiera się z ramek, które są całkowicie wypełnione i nie zawierają żadnych czerwi pszczelich ani trutowych, odkrytych ani zakrytych.

Korzystanie z podkurzaczy musi być ograniczone do minimum."

Uzasadnienie:

Metody produkcji pochodzą z przepisu technicznego dołączonego do specyfikacji produktu.

Oprócz aktualizacji pierwotnego brzmienia we wniosku wprowadza się następujące zmiany:

a) zniesienie wymogu utrzymania dobrego stanu zdrowia populacji pszczół, ponieważ jest to ogólna zasada mająca zastosowanie do miodu i w związku z tym trzeba jej uwzględniać w specyfikacjach;

b) zniesienie zakazu sztucznego karmienia oraz stosowania stymulatorów wzrostu i pestycydów od początku kwietnia do końca sierpnia, ponieważ jeżeli zbiór przeprowadza się w lipcu (co jest dozwolone), nie ma sensu pozbawiać kolonii możliwości karmienia i leczenia warrozy przez okres jednego miesiąca;

c) w opisie produktu znajduje się już zdanie "gdzie tradycyjnie praktykuje się pszczelarstwo z wykorzystaniem dzikich kwiatów, w szczególności roślin wrzosowatych i kasztana jadalnego";

d) brak było specyfikacji dotyczących zbioru, chociaż są one niezbędne do produkcji Mel da Serra da Lousa, co wiąże się z procesem zbierania z nadstawek i ramek wypełnionych miodem.

Zmiany te nie mają wpływu na jednolity dokument.

Siódma zmiana: "Wybieranie"

Obecne brzmienie:

Pkt 2 ppkt 2 przepisu technicznego

"2. Wybieranie

2.1. Miód pozyskiwany w drodze odwirowania od początku maja do końca sierpnia, najlepiej w jednostkach zajmujących się wybieraniem w grupie producentów lub w indywidualnych obiektach, pod warunkiem że posiadają one odpowiednie warunki higieniczne i sanitarne.

2.2. Zabrania się pozyskiwania miodu poprzez wyciskanie plastrów.

2.3. Można stosować filtrowanie przez siatkę."

PROPONOWANA ZMIANA

"5.2. Wybieranie

Czynności wybierania miodu należy przeprowadzać w sposób higieniczny, na obszarze zamkniętym zatwierdzonym do tego celu przez licencjonowany zakład grupy producentów Lousamel lub przez jednostki produkcji podstawowej producentów.

Ramki są odbierane i znakowane ze wskazaniem producenta i stanowią partię.

Przeprowadza się ważenie zatwierdzonych ramek w celu kontroli produkcji.

Proces wybierania przeprowadza się mechanicznie przy użyciu odpowiedniego sprzętu. Zabrania się pozyskiwania miodu poprzez wyciskanie plastrów.

Miód można wybierać wyłącznie w drodze odwirowania.

Można stosować filtrowanie przez siatkę."

Uzasadnienie:

Metody produkcji pochodzą z przepisu technicznego dołączonego do specyfikacji produktu.

Oprócz aktualizacji sformułowań niniejszy wniosek przewiduje identyfikację ramek i ważenie każdej partii, aby doprecyzować wyjaśnienia dotyczące sposobu wybierania miodu.

Ósma zmiana: "Przechowywanie"

Obecne brzmienie:

Pkt 2 ppkt 3 przepisu technicznego

"3. Dojrzewanie

3.1. Dojrzewanie odbywa się w pojemnikach ze stali nierdzewnej lub tworzywa sztucznego odpowiednich do przechowywania produktów spożywczych.

3.2. Okres dojrzewania nie może być krótszy niż 30 dni i odbywa się w temperaturze pokojowej."

PROPONOWANA ZMIANA

"5.3. Przechowywanie

Po odwirowaniu miód jest przenoszony do pojemników wykonanych ze stali nierdzewnej lub innego materiału klasy spożywczej.

W czasie przechowywania w pojemnikach klasy spożywczej miód dojrzewa (przez co najmniej 30 dni) w temperaturze pokojowej.

Miód musi być przechowywany w suchym miejscu i chroniony przed światłem słonecznym.

Pojemniki nadające się do pakowania są należycie oznaczone danymi producenta i produktu."

Uzasadnienie:

Metody produkcji pochodzą z przepisu technicznego dołączonego do specyfikacji produktu.

W niniejszym wniosku zaktualizowano i udoskonalono obecne brzmienie oraz dodano przepisy dotyczące przechowywania.

Dziewiąta zmiana: "Informacje na temat obszaru geograficznego - czynniki naturalne"

Obecne brzmienie:

"Lokalny klimat

Wpływ klimatu oceanicznego sięga centralnego łańcucha górskiego, w związku z czym na wysokości powyżej 700-800 m n.p.m. cechy klimatu górskiego łączą się z klimatem atlantyckim. Średnia temperatura spada tam do 10 °C, przy czym przez sześć miesięcy w roku utrzymuje się poniżej tej wartości. Lata są krótkie i suche (ale wyraźnie zaznaczone), a zimy - długie i zimne, z obfitymi opadami deszczu. Średnie roczne opady na tej wysokości w Górach Kastylijskich wynoszą zawsze powyżej 1 500 mm.

Wewnętrzne obszary nisko położone charakteryzują się bardziej suchym klimatem, z umiarkowanymi i cieplejszymi zimami.

Różnice opadów między regionami zachodnimi i południowozachodnimi (Lousa, Pedrógao Grande) a regionami bardziej śródlądowymi (w kierunku Beira Baixa) są bardziej wyraźne na małych wysokościach: na obszarze Penela- Góis-Lousa roczne opady przekraczają 1 200 mm, z ponad 100 dniami opadów, a opady letnie wynoszą 60 mm; w Castelo Branco opady letnie wynoszą 30 mm.

Cechy litologiczne

Litologia jest stosunkowo jednolita i charakteryzuje się skałami z grupy łupków gliniastych z Beiras pochodzących sprzed ordowiku. Na niektórych obszarach tę jednolitość przerywają wychodnie kwarcowe (Vidual-de-Cima, Unhais- o-Velho, Lousa itp.).

Tam, gdzie warstwa osadu nie jest bardzo gruba, występują liczne osady i wychodnie skał granitowych (Pedrógao Grande, Figueiró dos Vinhos, Coentral itp.).

[...]

Gatunki krzewów, które dominują w regionie, są wyszczególnione zgodnie z ich znaczeniem dla pszczelarstwa.

[.]"

PROPONOWANA ZMIANA

"Serra da Lousa obejmuje gminy Lousa, Góis, Castanheira de Pera, Miranda do Corvo i Figueiró dos Vinhos. Region cechuje się stromymi zboczami schodzącymi do niemal płaskich równin rozciągających się na północny zachód. Obszar jest głęboko poprzecinany ciekami wodnymi, w tym Ribeira de Pena na północy, Ribeira de Sao Joao na północnym zachodzie oraz Ribeira de Pera i Ribeira de Alge na południu, gdzie wyłania się kwarcowy grzbiet Penedos de Góis.

Wraz z górami Serra da Estrela i Serra do Aęor stanowi on fragment zachodniej części łańcucha Gór Kastylijskich, szeregu obszarów górskich biegnących od północnego wschodu do południowego zachodu przez Mesetę Iberyjską, od Sierra de Ayllón w Hiszpanii do środkowo-północnej Portugalii. Góry te rozdzielają dorzecza Mondego i Tagu.

Obszar ten, zbudowany zasadniczo z prekambryjskich łupków, jest geologicznie bardzo stary.

Jego obecny kształt opiera się na głębokich uskokach orogenezy hercyńskiej, które podniosły się podczas orogenezy alpejskiej i zostały następnie ukształtowane przez erozję (Ferreira i Vieira, 1999). Geologia regionalna jest zdominowana przez granit hercyński i prekambryjskie skały metamorficzne, głównie łupki ilaste i żwir. Warto również zwrócić uwagę na warstwy osadowe, zarówno aluwialne, jak i - w przypadku Serra da Estrela - lodowcowe i rzecznolodowcowe, pochodzące z ostatniego zlodowacenia czwartorzędowego. Teren charakteryzuje się szeregiem pasm górskich tworzących dorzecza Mondego i Tagu, o stromych zboczach przecinanych stromymi dolinami z płaskimi dnami. Gleby są w większości kwaśne, słabo rozwinięte, cienkie i o niskiej zawartości materii organicznej, charakteryzujące się głębokim i długotrwałym śladem działalności człowieka.

W tych pasmach górskich występuje duża różnorodność klimatyczna, z cechami śródziemnomorskimi, jak i umiarkowanymi cechami makrobioklimatycznymi. Ogólnie rzecz biorąc, większy wpływ na ten obszar wywiera jednak klimat umiarkowany, przy czym makrobioklimat Morza Śródziemnego obejmuje głównie najbardziej wysunięte na wschód obszary znajdujące się na najmniejszej wysokości. Lokalna orografia cechuje się dużą zmiennością klimatu na większych wysokościach, co jest charakterystyczne dla wysokich gór iberyjskich, przy rosnących opadach deszczu i malejących temperaturach wraz ze wzrostem wysokości bezwzględnej. W rezultacie na tym obszarze występują różne poziomy bioklimatyczne na dużych wysokościach, przy czym wyższe obszary są naturalnie bardziej narażone na niskie temperatury oraz na częstsze i dłuższe okresy opadów śniegu i występowania mgły. Najbardziej wysunięte na wschód i niżej położone obszary znajdują się na nizinach mezośródziemnomorskich, gdzie klimat jest cieplejszy i występuje mniej opadów.

Na niższych obszarach narażonych na wpływ oceanu dominujący klimat jest typu mezoumiarkowanego subśródziemnomorskiego.

Na większych wysokościach, zazwyczaj między 850 a 1 700 m n.p.m., następuje przerwanie klimatu mezośródziem- nomorskiego lub mezoumiarkowanego, a typ temperaturowy odpowiada klimatowi umiarkowanemu wyżynnemu lub - w przypadku bardziej zamkniętych obszarów - klimatowi śródziemnomorskiemu wyżynnemu. Wreszcie na największych wysokościach - powyżej 1 700 m - panuje klimat subśródziemnomorski umiarkowany górski. Ten bioklimat jest wyjątkowy dla Portugalii i charakteryzuje się: niskimi średnimi rocznymi temperaturami (3-6 °C na najwyższym płaskowyżu); silnymi wiatrami; dużymi opadami deszczu z częstymi opadami śniegu w zimie; wysokim poziomem nasłonecznienia, który może przekraczać 12 godzin latem oraz wysokimi wartościami padającego promieniowania słonecznego (Mora, 2006). Najbardziej reprezentatywne rodzaje opadów (lub warunki pluwiometryczne) to mokre, hiperwilgotne i ultrahiperwilgotne.

Litologie przeważające w Serra da Lousa to metaosady należące do grupy Beiras, składające się naprzemiennie z fyllitów i metaszarogłazów, z regionalnymi facjami waryscyjskimi zielonych łupków i strefami chlorytu (Gama- Pereira i in., 2004; Sequeira i Sousa, 1991; Soares i in., 2007).

Charakterystyka osadów wskazuje na osady znajdujące się na obszarze szelfu kontynentalnego lub w jego pobliżu oraz na zboczach w części zachodniej, gdzie pojawiają się chaotyczne facje (Sequeira i Sousa, 1991). Alonso-Gavilan i in. (2001) zidentyfikowali w regionie Trevim struktury osadowe, które wskazują na zdarzenia burzowe na płytkiej platformie. Osady grupy Beiras powstały prawdopodobnie w basenie retrołukowym na brzegu kontynentalnym Gondwany, co odpowiada sekwencji turbidytów typu fliszowego (Rodriguez-Alonso i in., 2004; Gomes i in., 2007).

Dzięki pagórkowatej orografii i zróżnicowanemu klimatowi roślinność jest bardzo różnorodna. Dąb ostrolistny występuje na najwyżej położonych, słonecznych i suchych obszarach, dąb korkowy na obszarach o dobrym nasłonecznieniu, a kasztan jadalny oraz dąb szypułkowy i dąb pirenejski (Quercus robur i Q. pyrenaica) na obszarach najbardziej mokrych i najzimniejszych. W dobrze zachowanych siedliskach powiązanych z głęboko wyżłobionymi ciekami wodnymi można napotkać zwłaszcza laurowiśnię iberyjską (Prunus lusitanica) i ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium), które są żywymi pozostałościami o dużym znaczeniu dla niektórych gatunków fauny. Istnieją dowody naukowe na to, że z tych miejsc pochodzi salamandra plamista (Chioglossa lusitanica). Na obszarze występują również znaczne populacje jelenia szlachetnego (Cervus elaphus) i sarny europejskiej (Capreolus capreolus).

Strefy i poziomy ekologiczne, które mają charakter samożywny i występują na obszarze, są wymienione w tabeli 1 dotyczącej organizmów samożywnych regionu Serra da Lousà. [...]"

Uzasadnienie:

Poprawiono charakterystykę gleby i klimatu, która wcześniej zawierała niewiele informacji na temat czynników naturalnych, chociaż tabele 1 i 2 zachowano w obecnym brzmieniu.

Zmiana ma wpływ na jednolity dokument.

Dziesiąta zmiana: "Specyfika obszaru geograficznego - czynnik ludzki"

Obecne brzmienie:

"W górach i dolinach Serra da Lousà, obejmujących wszystkie sołectwa gmin Lousà, Mirando do Corvo, Penela, Figueiró dos Vinhos, Pedrógào Grande, Castanheira de Pera, Pampilhosa da Serra, Arganil, Góis oraz Vila Nova de Poiares, ludzie trudnili się pszczelarstwem od niepamiętnych czasów. Częstotliwość występowania terminologii pszczelarskiej w nazwach miejscowych tego rozległego obszaru wyraźnie wskazuje na znaczenie i długą historię tej działalności w regionie; można tu wymienić osady Alvares, Colmeal, Cortięos i Vale de Cortięos, Malhadas, Malhadas Chà, Malhada Velha, Vale de Abelhas, Vale de Colmeias, Mestras oraz Ribeiro das Mestras. Jest to tylko kilka z wielu znanych i wciąż istniejących nazw miejscowych świadczących o roli pszczelarstwa w tym regionie. W obecnych warunkach oczekuje się, że potencjalna zdolność produkcyjna może wynieść średnio około 250 ton rocznie. Nie została ona jeszcze w pełni osiągnięta ze względu na niewystarczające wykorzystanie zdolności produkcyjnych i nieoptymalne zarządzanie.

Obecnie LOUSAMEL, Spółdzielnia Rolnicza Pszczelarzy działająca w Lousie i sąsiadujących gminach, zapewnia produkcję około 28 ton przez swoich członków; Stowarzyszenie Pszczelarzy w Serra do Espinhal, SERRAMEL, produkuje 12 ton; a Stowarzyszenie Pszczelarzy w Serra do Aęor - 10 ton. Pszczelarze niezrzeszeni mogą wytwarzać ilość równą całkowitej produkcji pszczelarzy zrzeszonych. Oznacza to, że obecną produkcję miodu, która może natychmiast korzystać z nazwy pochodzenia, można oszacować na ponad 100 ton. Jest to część obszaru określonego na rys. 1."

PROPONOWANA ZMIANA

"6.1 2.

Historia naturalna Serra da Lousà była zawsze ściśle związana z działalnością człowieka. Ze względu na bogatą tradycję pasterską lasy Serra da Lousà przeszły duże zmiany przy udziale służb leśnych, którym często pomagała ludność wiejska, chcąca przeciwstawić się narastającemu wyludnianiu się wsi. Zmiany te charakteryzowały się nie tylko wysiewem drzew sosnowych na dużych obszarach, ale także utrzymaniem bazy składającej się z drzew liściastych (dąb, brzoza, kasztan jadalny) oraz zachowaniem roślinności drzewiastej wzdłuż obfitych strumieni i potoków spływających z łupkowych wzgórz.

Związki między przedmiotowym terytorium a jego mieszkańcami świadczą o odporności obszarów górskich, co odzwierciedlają różne inicjatywy, które mają związek z Serra, np. na obszarze produkcji miodu (chroniona nazwa pochodzenia) Serra da Lousà (Penela, Miranda do Corvo, Lousà, Góis, Arganil, Pampilhosa da Serra, Figueiró dos Vinhos, Castanheira de Pera i Pedrógào Grande).

Pszczelarstwo od niepamiętnych czasów jest jednym ze źródeł utrzymania w górach i dolinach Serra da Lousa, i jest uprawiane we wszystkich sołectwach gmin Lousa, Miranda do Corvo, Penela, Figueiró dos Vinhos, Pedrógao Grande, Castanheira de Pera, Pampilhosa da Serra, Arganil, Góis oraz Vila Nova de Poiares, czego dowodzi często występująca w nazwach miejscowych tego rozległego obszaru terminologia pszczelarska, pokazująca znaczenie i długą historię pszczelarstwa w regionie. Przykłady nazw miejscowych w regionie, które nadal zaświadczają o ważnej roli pszczelarstwa, to Alvares, Colmeal, Cortięos oraz Vale de Cortięos, Malhadas, Malhadas Cha, Malhada Velha, Vale de Abelhas, Vale de Colmeias, Mestras oraz Ribeiro das Mestras.

Pszczelarze zasadniczo przestrzegają następujących kroków w celu zapewnienia produkcji miodu na obszarze geograficznym:

Etap 1

Pszczoły zbierają nektar na miód głównie z górskiej roślinności, przede wszystkim z roślin wrzosowatych, z mniejszym lub większym dodatkiem nektaru z kwiatów kasztana jadalnego (Castanea sativa Mill.).

Etap 2

Kiedy miód w ramkach osiąga wystarczającą dojrzałość, usuwa się je z uli i przenosi do miejsca wirowania miodu. Po odwirowaniu miód można przefiltrować przez siatkę.

Etap 3

Miód jest przechowywany w pojemnikach do przechowywania żywności. Pakowanie, przechowywanie i etykietowanie odbywa się w pomieszczeniach zatwierdzonych przez grupę producentów. Serra da Lousa jest częścią sieci Natura 2000 (15 158 ha) i w wyjątkowy sposób łączy aspekty kulturowe i ludzkie Aldeias do Xisto (łupkowych wiosek) z przyrodą i możliwościami rekreacyjnymi, jakie oferuje krajobraz. Obszar ten stanowi siedlisko jelenia szlachetnego, dzika euroazjatyckiego i sarny europejskiej, które wędrują pośród dębów korkowych, kasztanów jadalnych, innych gatunków dębów oraz oczywiście sosen. Jest on poprzecinany przez niezliczone ścieżki piesze/ rowerowe oraz szlaki prowadzące do Santo António da Neve, Alto do Trevim, Lousa Castle oraz Senhora da Piedade, jak również na rzeczne plaże.

Jego najwyższy punkt - Trevim (1 205 m n.p.m.) - słynie z niezwykłych krajobrazów i widoków środkowej Portugalii; można z niego podziwiać szeroką panoramę, od miejsc położonych najdalej w głębi lądu aż po wybrzeże. W związku z tym jest to jeden z najważniejszych punktów orientacyjnych w centralnym regionie kraju. Warto również dodać, że jesień nadaje wyjątkową barwę liściom drzew."

Uzasadnienie: Rozszerzono tekst dotyczący czynników naturalnych wpływających na cechy charakterystyczne obszaru geograficznego, ponieważ w specyfikacji produktu brakowało informacji na ten temat.

Dane dotyczące produkcji usunięto, ponieważ nie były istotne.

Zmiana ma wpływ na jednolity dokument.

Jedenasta zmiana: "Specyfika produktu"

Obecne brzmienie:

"Wprowadzenie [...] zarówno warstwa drzew, jak i w szczególności warstwa krzewów, charakteryzująca się florą, w której dominują rośliny wrzosowate, nadają miodowi aromat i cierpkość. Barwa miodu od bursztynowej do ciemnobursztynowej lub bardzo ciemnobursztynowej wynika z jego składu kwiatowego, jak również z mniejszej lub większej obecności nektaru z kwiatów kasztana jadalnego (Castanea sativa Mill.)."

PROPONOWANA ZMIANA

6.2. "Mel da Serra da Lousa ma szczególne cechy charakterystyczne wynikające z obszaru geograficznego, takie jak barwa miodu od bursztynowej do ciemnobursztynowej, prawie czarnej, wynikająca z jego składu kwiatowego, a ponadto z wpływu mniejszej lub większej obecności nektaru z kwiatów kasztana jadalnego (Castanea sativa Mill.).

Nektar z roślin wrzosowatych zdecydowanie uwydatnia aromat miodu, ma również silny smak i pewną cierpkość, które nadają miodowi niepowtarzalny lokalny charakter.

Miód charakteryzuje się również wysoką lepkością ze względu na naturalnie niską zawartość wilgoci.

Poszukiwanie pyłków przez pszczoły - lokalna roślinność.

Zarówno warstwa drzew, jak i w szczególności warstwa krzewów charakteryzuje się florą, w której dominują rośliny wrzosowate nadające miodowi bardzo specyficzny aromat i cierpkość. Miód ma barwę od bursztynowej do ciemnobursztynowej, prawie czarnej, ze względu na swoje właściwości kwiatowe, a ponadto na barwę wpływa mniejsza lub większa obecność nektaru z kwiatów kasztana jadalnego (Castanea sativa Mill.)."

Uzasadnienie: opisu specyfiki produktu nie uwzględniono w pierwotnej specyfikacji produktu, ale jest on przewidziany w art. 7 ust. 1 lit. e) i f) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 i ma znaczenie dla wykazania związku między Mel da Serra da Lousä a obszarem geograficznym.

Zmiana ta nie unieważnia związków świadczących o tym, że jakość lub właściwości miodu wynikają zasadniczo lub wyłącznie z obszaru geograficznego i nie pociąga za sobą żadnych dalszych ograniczeń we wprowadzaniu produktu do obrotu. W związku z tym są to zmiany standardowe, które mają wpływ na jednolity dokument.

Dwunasta zmiana: "Związek między produktem a obszarem geograficznym"

Obecne brzmienie:

Wprowadzenie: Znaczenie miodu w regionie znajduje odzwierciedlenie w publikacjach (Álvaro Viana de Lemos, "A Lousä e o seu Concelho" ["Lousä i jej gmina"]), która wskazują na jego szczególny charakter: "Serra zawsze produkowała miód; jakkolwiek ma on czarną barwę i niecodzienny smak, cechuje się doskonałą wartością odżywczą [...]" (s. 96); "Desery przygotowywano wyłącznie z miodu [...]" (s. 152) "[...] jaj i miodu" (s. 153); "Miód Serra ma również swoich wielbicieli i nie ustępuje innym miodom pod względem właściwości odżywczych czy leczniczych [.]" (s. 154).

Na obszarze geograficznym gór i dolin Serra da Lousä pszczelarstwo funkcjonuje od niepamiętnych czasów. Z tego powodu terminologia pszczelarska często pojawia się nazwach miejscowych regionu, co dowodzi znaczenia tej działalności na tym obszarze geograficznym. Przykłady takich miejsc to Colmeal, Cortięos oraz Vale Cortięos, Malhada, Vale de Abelhas, Vale de Colmeias, Mestras oraz Ribeiro das Mestras.

PROPONOWANA ZMIANA

"6.3. Sposób, w jaki specyficzny charakter obszaru geograficznego wpływa na specyficzny charakter produktu (związek przyczynowy)

Mel da Serra da Lousä ma bardzo silny związek z terytorium pochodzenia, rozległym obszarem górskim charakteryzującym się dużym zalesieniem, z warstwą drzew, a w szczególności krzewów, z florą, w której dominują rośliny wrzosowate nadające miodowi aromat i cierpkość, a także wyjątkowe cechy, takie jak barwa bursztynowa do ciemnobursztynowej lub bardzo ciemnobursztynowej, wynikająca ze składu kwiatowego miodu, na który duży wpływ ma mniejsza lub większa obecność nektaru z kwiatów kasztana jadalnego (Castanea sativa Mill.), oraz jego silny aromat i smak, z pewną cierpkością, podkreślaną przez nektar z roślin wrzosowatych.

Na obszarze geograficznym gór i dolin Serra da Lousä pszczelarstwo funkcjonuje od niepamiętnych czasów. Z tego powodu terminologia pszczelarska często pojawia się nazwach miejscowych regionu, co dowodzi znaczenia tej działalności na tym obszarze geograficznym. Przykłady takich miejsc to Colmeal, Cortięos oraz Vale Cortięos, Malhada, Vale de Abelhas, Vale de Colmeias, Mestras oraz Ribeiro das Mestras.

Znaczenie miodu w regionie znajduje odzwierciedlenie w publikacjach (Álvaro Viana de Lemos, »A Lousä e o seu Concelho« [»Lousä i jej gmina«]), które wskazują na jego szczególny charakter: »Serra zawsze produkowała miód; jakkolwiek ma on czarną barwę i niecodzienny smak, cechuje się doskonałą wartością odżywczą [.]« (s. 96); »Desery przygotowywano wyłącznie z miodu [.]« (s. 152) »[.] jaj i miodu« (s. 153); »Miód Serra ma również swoich wielbicieli i nie ustępuje innym miodom pod względem właściwości odżywczych czy leczniczych [.]« (s. 154).

Od 32 lat każdego listopada odbywa się w Lousie święto miodu i kasztanów; w październiku ma miejsce również Festiwal Gastronomiczny Jesienne Smaki w Lousie, podczas którego prezentowane są różne receptury wykorzystujące miód objęty ChNP Mel da Serra da Lousä, takie jak solony czarny pudding z Mel da Serra da Lousä ChNP, jabłka i ser owczy karmelizowane Mel da Serra da Lousä ChNP, miodownik z Mel da Serra da Lousä ChNP czy pudding miodowy z Mel da Serra da Lousä ChNP.

Ze względu na swój wpływ na gastronomię miód objęty ChNP Mel da Serra da Lousa był przedmiotem filmu dokumentalnego autorstwa Tiago Cerveiry, który zyskał szczególne uznanie podczas międzynarodowego festiwalu Food Film Menu w 2022 r., gdzie otrzymał nagrodę w kategorii »Food Gifts from the Regions of Gastronomy« [»Kulinarne niespodzianki z różnych regionów«], przyznaną przez jury składające się z ekspertów z wielu krajów.

Jak stwierdziło jury: »'A Million Food Stories - Honey' to doskonały dokument podkreślający znaczenie pszczół i miodu«. Przedstawiono w nim także rolę, jaką we wspieraniu pszczelarzy odgrywają spółdzielnie, które zapewniają im dostęp do dorobku naukowego i wyników badań oraz utrzymują oczekiwaną jakość produktu objętego chronionym oznaczeniem geograficznym. Następnie film przedstawia związek z gastronomią w Coimbrze - dystrykt ten został uhonorowany tytułem Europejskiego Regionu Gastronomicznego na lata 2021-2022 - oraz z tamtejszym szefem kuchni, który pełni rolę ambasadora, demonstrując wszechstronność miodu i produktów pszczelarskich, takich jak pyłek. Dokument ten stanowi subtelną ilustrację złożoną z fragmentów wywiadów i obrazów produktów".

Uzasadnienie:

Opis związku przyczynowego między specyfiką produktu a obszarem geograficznym pochodzi z różnych sekcji wprowadzenia w pierwotnej specyfikacji produktu.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. e) i f) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 należy wykazać związek między Mel da Serra da Lousa a obszarem geograficznym.

Zmiana ma wpływ na jednolity dokument.

Trzynasta zmiana: "Organ kontrolny"

Obecne brzmienie - specyfikacja produktu, pkt V

"Kontrolę certyfikacyjną Mel da Serra da Lousa przeprowadza ADSICÓ, jednostka kontrolująca i certyfikująca ds. jakości rodzimych produktów rolno-spożywczych na obszarze Sicó. Prywatna jednostka kontrolująca i certyfikująca (OPC) musi posiadać radę ds. certyfikacji wspierającą prace kontrolne i certyfikacyjne, składającą się ze zrównoważonej reprezentacji producentów, handlowców i konsumentów. OPC działa w oparciu o przepisy dotyczące jednostek certyfikujących, stanowiące integralną część tego procesu."

PROPONOWANA ZMIANA

"Organem właściwym do weryfikacji zgodności ze specyfikacją produktu jest Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Avenida Afonso Costa 3

1949-002 Lizbona

Tel. [phone]

E-mail: [e-mail]

Upoważniony organ może przekazać te kompetencje jednostce certyfikującej wyznaczonej przez grupę producentów i akredytowanej do tego celu zgodnie z przepisami prawa (norma EN 17065). Nazwa tego organu jest dostępna na stronie internetowej DGADR oraz w bazie danych Komisji Europejskiej."

Uzasadnienie:

Zmienia się brzmienie tego punktu w celu dostosowania nagłówka i treści do art. 7 ust. 1 lit. g) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 oraz przepisów dotyczących kontroli urzędowych zatwierdzonych rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. (kontrola urzędowa).

Zmiana ma wpływ na jednolity dokument.

Specyfikacja produktu musi zawierać nazwę i adres organów kontrolnych (DGADR w Portugalii kontynentalnej) weryfikujących zgodność z wymogami specyfikacji produktu - art. 7 ust. 1 lit. g) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012.

Czternasta zmiana: "Etykietowanie"

Obecne brzmienie:

1. Specyfikacja produktu

Pakowanie i etykietowanie

Miód pakowany jest w postaci płynnej w słoiki i pojemności 500 g i 1 kg, opatrzone na etykiecie następującymi informacjami:

Mel da Serra da Lousa; 500 g i 1 kg; nazwa pochodzenia; a etykieta na odwrocie zawiera miejsce na imię i nazwisko, nazwę handlową i nazwę przedsiębiorstwa producenta oraz datę przydatności do spożycia: "consumir de preferencia até" [najlepiej spożyć przed] (załączniki 4-6).

2. Pkt 5 przepisu technicznego

5.1. Na słoikach stosuje wspólną etykietę zgodną ze wzorem załączonym do niniejszego przepisu (ZAŁĄCZNIK 1 i 2).

5.2. Aby zapewnić nienaruszalność zawartości, nakłada się pieczęć certyfikacyjną zgodną ze wzorem załączonym do niniejszego przepisu.

5.3. Grupa producentów lub indywidualni producenci mogą stosować etykietę dodatkową zawierającą ich dane identyfikacyjne lub inne informacje dotyczące przechowywania i konsumpcji Mel Serra da Lousa (ZAŁĄCZNIK 3).

3. Załączniki zawierają logo, które należy stosować na etykietach.

PROPONOWANA ZMIANA

8.

Etykiety miodu opatrzonego ChNP "Mel da Serra da Lousa" muszą zawierać:

- słowa "Mel da Serra da Lousa - Denominaęao de Origem Protegida" lub "DOP";

- symbol ChNP Unii Europejskiej;

- identyfikację producenta/podmiotu gospodarczego (imię i nazwisko, nazwa handlowa lub nazwa przedsiębiorstwa i adres);

- poniższe logo: jest ono dostosowane do różnych rodzajów opakowań.

Etykiety są numerowane przez grupę producentów.

Uzasadnienie:

Dostosowanie brzmienia do nieobowiązkowych zasad dotyczących etykietowania określonych w art. 7 ust. 1 lit. h) i art. 12 ust. 4 i 5 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012 oraz art. 3 rozporządzenia (UE) nr 668/2014, w celu usprawnienia kontroli i identyfikacji zarejestrowanej nazwy.

Zastąpienie poprzedniego logo w celu nadania nazwie pochodzenia nowego wizerunku.

Zmiana ta nie ma wpływu na jednolity dokument.

Wnioski

1. We wniosku o zmianę w specyfikacji produktu opisano i uzasadniono zmiany, wykazano, że proponowane zmiany stanowią "zmiany standardowe" i podsumowano powody, dla których zmiany są konieczne, zgodnie z art. 6b rozporządzenia (UE) nr 664/2014 z dnia 18 grudnia 2014 r. oraz zgodnie z analizą specyfikacji przedstawioną w poprzednim punkcie.

2. Wszystkie proponowane zmiany są zmianami standardowymi, ponieważ nie są zmianami na poziomie Unii (art. 53 rozporządzenia (UE) 1151/2012 oraz art. 6 i 6b rozporządzenia (UE) nr 664/2014 z dnia 18 grudnia 2014 r.).

3. Rejestracja nazwy pochodzenia "Mel da Serra da Lousa" ChNP nie zawierała jednolitego dokumentu, ponieważ taki dokument nie był wymagany w chwili jej rejestracji.

4. Zaprezentowana propozycja jednolitego dokumentu jest zgodna z przepisami załącznika I do rozporządzenia wykonawczego (UE) nr 668/2014.

Zmiana ta ma wpływ na jednolity dokument.

JEDNOLITY DOKUMENT

"Mel da Serra da Lousa"

Nr UE: PDO-PT-0222-AM01 - 6 czerwca 2024 r.

ChNP (X) ChOG ()

1. Nazwa lub nazwy (ChNP lub ChOG)

"Mel da Serra da Lousa"

2. Państwo członkowskie lub państwo trzecie

Portugalia

3. Opis produktu rolnego lub środka spożywczego

3.1. Kod Nomenklatury Scalonej

04 - PRODUKTY MLECZARSKIE; JAJA PTASIE; MIÓD NATURALNY; JADALNE PRODUKTY POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO, GDZIE INDZIEJ NIEWYMIENIONE ANI NIEWŁĄCZONE

0409 - Miód naturalny

3.2. Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1

Mel da Serra da Lousa jest wytwarzany wyłącznie z nektaru zbieranego przez pszczoły z miodników dzikich kwiatów. Jest to miód produkowany w mobilnych ulach ramkowych znajdujących się w górach i dolinach Serra da Lousa i poddawany następnie dekantacji lub odwirowywaniu. Jest on prezentowany w postaci płynnej.

Właściwości chemiczne:

- wilgotność - poniżej 20 %,

- cukry redukujące - powyżej 65 %,

- popiół całkowity - poniżej 0,6 %,

- substancje nierozpuszczalne w wodzie - poniżej 0,1 %,

- wskaźnik diastazy - powyżej 10, - zawartość hydroksymetylofurfuralu - poniżej 35 mg/kg.

Właściwości organoleptyczne:

Barwa: miód może mieć barwę od bursztynowej do ciemnobursztynowej, prawie czarnej.

Aromat i smak: nektar z roślin wrzosowatych zdecydowanie uwydatnia aromat miodu, ma również silny smak i pewną cierpkość.

Konsystencja: miód ma dużą lepkość.

Poszukiwanie pyłków przez pszczoły: lokalna roślinność.

3.3. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego)

Dozwolone są sztuczne karmienie, stymulatory wzrostu, a także suplementy witaminowe.

3.4. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym

Zarówno produkcja, jak i późniejsze czynności związane z pozyskiwaniem, przechowywaniem i pakowaniem miodu muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym.

3.5. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

Miód pakowany jest w miejscu zarejestrowanym przez grupę producentów, gdzie miód pochodzi z gospodarstw zarejestrowanych pod chronioną nazwą pochodzenia.

Pojemność opakowań miodu przeznaczonego do bezpośredniego spożycia waha się zazwyczaj pomiędzy 30 g i 1 kg.

Zamknięcie opakowań powinno zapobiegać utracie naturalnego aromatu oraz przenikaniu z zewnątrz zapachów i wilgoci, które mogłyby zaszkodzić produktowi.

Opakowania, których modele są zatwierdzone przez grupę producentów, muszą być wykonane z przezroczystego i bezbarwnego szkła, ale inne materiały mogą być dopuszczone z zastrzeżeniem norm dotyczących opakowań żywności.

Słoik należy owinąć folią termokurczliwą, by zagwarantować, że produkt jest zapieczętowany.

3.6. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

Etykiety miodu opatrzonego ChNP "Mel da Serra da Lousa" muszą zawierać:

- słowa "Mel da Serra da Lousa - Denominaęao de Origem Protegida" lub "DOP";

- symbol ChNP Unii Europejskiej;

- identyfikację producenta/podmiotu gospodarczego (imię i nazwisko, nazwa handlowa lub nazwa przedsiębiorstwa i adres);

- numer słoika;

- poniższe logo.

Etykiety są numerowane przez grupę producentów.

4. Zwięzłe określenie obszaru geograficznego

Ograniczony do gmin Lousa, Miranda do Corvo, Penela, Figueiró dos Vinhos, Pedrógao Grande, Castanheira de Pera, Pampilhosa da Serra, Arganil, Góis oraz Vila Nova de Poiares.

5. Związek z obszarem geograficznym

Miód produkowany na tym obszarze ma określone właściwości organoleptyczne i analityczne opisane w punkcie "Opis produktu", które tworzą związek ze środowiskiem naturalnym i wiedzą fachową producentów.

Miód jest produkowany na wzgórzach Serra da Lousa, które charakteryzują się stromymi zboczami i niemal płaskimi równinami rozciągającymi się na północny zachód. Głęboko wykształcone są cieki wodne, w tym Ribeira de Pena na północy, Ribeira de Sao Joao na północnym zachodzie oraz Ribeira de Pera i Ribeira de Alge na południu, gdzie wyłania się kwarcowy grzbiet Penedos de Góis.

Gleby są w większości kwaśne, słabo rozwinięte, cienkie i o niskiej zawartości materii organicznej, charakteryzujące się głębokim i długotrwałym śladem działalności człowieka.

W tych pasmach górskich występuje duża różnorodność klimatyczna, z cechami śródziemnomorskimi, jak i umiarkowanymi cechami makrobioklimatycznymi. Ogólnie rzecz biorąc, większy wpływ na ten obszar wywiera jednak klimat umiarkowany, przy czym makrobioklimat Morza Śródziemnego obejmuje głównie najbardziej wysunięte na wschód obszary znajdujące się na najmniejszej wysokości.

Lokalna orografia cechuje się dużą zmiennością klimatu na większych wysokościach, co jest charakterystyczne dla wysokich gór iberyjskich, przy rosnących opadach deszczu i malejących temperaturach wraz ze wzrostem wysokości bezwzględnej. W rezultacie na tym obszarze występują różne poziomy bioklimatyczne na dużych wysokościach, przy czym wyższe obszary są naturalnie bardziej narażone na niskie temperatury oraz na częstsze i dłuższe okresy opadów śniegu i występowania mgły. Najbardziej wysunięte na wschód i niżej położone obszary znajdują się na nizinach mezośródziemnomorskich, gdzie klimat jest cieplejszy i występuje mniej opadów.

Pagórkowaty teren i zróżnicowany klimat sprawiają, że roślinność jest bardzo różnorodna. Dąb ostrolistny występuje na najwyżej położonych, słonecznych i suchych obszarach, dąb korkowy na obszarach o dobrym nasłonecznieniu, a kasztan jadalny oraz dąb szypułkowy i dąb pirenejski (Quercus robur i Q. pyrenaica) na obszarach najbardziej mokrych i najzimniejszych. W dobrze zachowanych siedliskach powiązanych z głęboko wyżłobionymi ciekami wodnymi można napotkać zwłaszcza laurowiśnię iberyjską (Prunus lusitanica) i ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium), które są żywymi pozostałościami o dużym znaczeniu dla niektórych gatunków fauny. Istnieją dowody naukowe na to, że z tych miejsc pochodzi salamandra plamista (Chioglossa lusitanica). Na obszarze występują również znaczne populacje jelenia szlachetnego (Cervus elaphus) i sarny europejskiej (Capreolus capreolus).

Gatunki krzewów, które dominują w regionie, są wyszczególnione zgodnie z ich znaczeniem dla pszczelarstwa.

TABELA 2

Główne gatunki krzewów flory miododajnej Serra da Lousä

Nazwa systematyczna	Nazwa zwyczajowa	Sezon kwitnienia	Uwagi
Cistus ladanifer	Czystek żywicowy	maj-czerwiec	Głównie pyłek; produkuje również nektar
Cistus monspeliensis	Czystek monpelijski	kwiecień-czerwiec	Pyłek
Cistus salvfollus	Czystek szałwiolistny	maj-sierpień	Pyłek
Hallimium halyssoides	Czystek	kwiecień-czerwiec	Pyłek
Cytisus spp.	Żarnowiec	kwiecień-czerwiec
Calluna vulgaris	Wrzos zwyczajny	sierpień-październik	Nektar
Erica arborea	Wrzosiec drzewiasty	marzec-czerwiec	Nektar
Erica umbellata	brak	kwiecień-czerwiec	Nektar
Erica cinerea	Wrzosiec szary	kwiecień-czerwiec	Nektar
Chamaespartium tridentatum	brak	kwiecień-maj	Nektar i pyłek; wykorzystywany w przypadku niedoboru kwiatów
Ulex spp.	Kolcolist	luty-grudzień	Nektar i pyłek; wykorzystywany w przypadku niedoboru kwiatów
Arbutus unedo	Chruścina jagodna	wrzesień-listopad	Nektar

Czynniki ludzkie

Pszczelarstwo od niepamiętnych czasów jest jednym ze źródeł utrzymania w górach i dolinach Serra da Lousä, obejmujących wszystkie sołectwa gmin Lousä, Miranda do Corvo, Penela, Figueiró dos Vinhos, Pedrógao Grande, Castanheira de Pera, Pampilhosa da Serra, Arganil, Góis i Vila Nova de Poiares, czego dowodzi często występująca w nazwach miejscowych tego rozległego obszaru terminologia pszczelarska, pokazująca znaczenie i długą historię pszczelarstwa w regionie. Przykłady nazw miejscowych w regionie, które nadal zaświadczają o ważnej roli pszczelarstwa, to Alvares, Colmeal, Cortięos oraz Vale de Cortięos, Malhadas, Malhadas Chä, Malhada Velha, Vale de Abelhas, Vale de Colmeias, Mestras oraz Ribeiro das Mestras.

Pszczelarze zasadniczo przestrzegają następujących kroków w celu zapewnienia produkcji miodu na obszarze geograficznym.

Etap 1: Pszczoły zbierają nektar na miód głównie z górskiej roślinności, przede wszystkim z roślin wrzosowatych, z mniejszym lub większym dodatkiem nektaru z kwiatów kasztana jadalnego (Castanea sativa Mill.).

Etap 2: kiedy miód w ramkach osiąga wystarczającą dojrzałość, usuwa się je z uli i przenosi do miejsca wirowania miodu.

Po odwirowaniu miód można przefiltrować przez siatkę.

Etap 3: miód jest przechowywany w pojemnikach do przechowywania żywności. Pakowanie, przechowywanie i etykietowanie odbywa się w pomieszczeniach zatwierdzonych przez grupę producentów.

Specyfika produktu: Mel da Serra da Lousä ma szczególne właściwości wynikające z obszaru geograficznego, takie jak barwa miodu od bursztynowej do ciemnobursztynowej, prawie czarnej wynikająca z właściwości kwiatowych, a ponadto z wpływu mniejszej lub większej obecności nektaru z kwiatów kasztana jadalnego (Castanea sativa Mill.).

Zarówno warstwa drzew, jak i w szczególności warstwa krzewów charakteryzuje się florą, w której dominują rośliny wrzosowate nadające miodowi bardzo specyficzny aromat i cierpkość. Miód ma barwę od bursztynowej do ciemnobursztynowej, prawie czarnej, ze względu na swoje właściwości kwiatowe, a ponadto na barwę wpływa mniejsza lub większa obecność nektaru z kwiatów kasztana jadalnego (Castanea sativa Mill.).

Nektar z roślin wrzosowatych zdecydowanie uwydatnia aromat miodu, ma również silny smak i pewną cierpkość, które nadają miodowi niepowtarzalny lokalny charakter.

Wysoka lepkość wynika z naturalnie niskiej zawartości wilgoci i poszukiwania pyłków przez pszczoły wśród lokalnej roślinności.

Sposób, w jaki specyficzny charakter obszaru geograficznego wpływa na specyficzny charakter produktu (związek): Mel da Serra da Lousä ma bardzo silny związek z terytorium pochodzenia, rozległym obszarem górskim charakteryzującym się dużym zalesieniem, z warstwą drzew, a w szczególności krzewów, z florą, w której dominują rośliny wrzosowate nadające miodowi bardzo charakterystyczny aromat i cierpkość,

a także wyjątkowe cechy, takie jak barwa bursztynowa do ciemnobursztynowej lub bardzo ciemnobursztynowej, wynikająca ze składu kwiatowego miodu, na który duży wpływ ma mniejsza lub większa obecność nektaru z kwiatów kasztana jadalnego (Castanea sativa Mill.), oraz jego silny aromat i smak, z pewną cierpkością, podkreślaną przez nektar z roślin wrzosowatych.

Znaczenie miodu znajduje odzwierciedlenie w publikacjach (Álvaro Viana de Lemos, "A Lousä e o seu Concelho" ["Lousä i jej gmina"]), które wskazują na jego szczególny charakter: "Serra zawsze produkowała miód; jakkolwiek ma on czarną barwę i niecodzienny smak, cechuje się doskonałą wartością odżywczą [...]" (s. 96); "Desery przygotowywano wyłącznie z miodu [...]" (s. 152) "[...] jaj i miodu" (s. 153); "Miód Serra ma również swoich wielbicieli i nie ustępuje innym miodom pod względem właściwości odżywczych czy leczniczych [.]" (s. 154).

Od 32 lat każdego listopada odbywa się w Lousie święto miodu i kasztanów; w październiku ma miejsce również Festiwal Gastronomiczny Jesienne Smaki w Lousie, podczas którego prezentowane są różne receptury wykorzystujące miód objęty ChNP Mel da Serra da Lousä, takie jak solony czarny pudding z Mel da Serra da Lousä ChNP, jabłka i ser owczy karmelizowane Mel da Serra da Lousä ChNP, miodownik z Mel da Serra da Lousä ChNP czy pudding miodowy z Mel da Serra da Lousä ChNP.

Ze względu na swój wpływ na gastronomię miód objęty ChNP Mel da Serra da Lousa był przedmiotem filmu dokumentalnego autorstwa Tiago Cerveiry, który zyskał szczególne uznanie podczas międzynarodowego festiwalu Food Film Menu w 2022 r., gdzie otrzymał nagrodę w kategorii "Food Gifts from the Regions of Gastronomy" ["Kulinarne niespodzianki z różnych regionów"], przyznaną przez jury składające się z ekspertów z wielu krajów. Jak stwierdziło jury: "»A Million Food Stories - Honey« to doskonały dokument podkreślający znaczenie pszczół i miodu". Przedstawiono w nim także rolę, jaką we wspieraniu pszczelarzy odgrywają spółdzielnie, które zapewniają im dostęp do dorobku naukowego i wyników badań oraz utrzymują oczekiwaną jakość produktu objętego chronionym oznaczeniem geograficznym. Następnie film przedstawia związek z gastronomią w Coimbrze - dystrykt ten został uhonorowany tytułem Europejskiego Regionu Gastronomicznego na lata 2021-2022 - oraz z tamtejszym szefem kuchni, który pełni rolę ambasadora, demonstrując wszechstronność miodu i produktów pszczelarskich, takich jak pyłek. Dokument ten stanowi subtelną ilustrację złożoną z fragmentów wywiadów i obrazów produktów".

Odesłanie do publikacji specyfikacji produktu

https://tradicional.dgadr.gov.pt/images/prod_imagens/mel/docs/CE_MelLousa_220224.pdf

1 Dz.U. L 179 z 19.6.2014, s. 17.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2025.5396
• Rodzaj: Ogłoszenie
• Tytuł: Publikacja zatwierdzonej zmiany standardowej w specyfikacji produktu objętego chronioną nazwą pochodzenia lub chronionym oznaczeniem geograficznym w sektorze produktów rolnych i środków spożywczych na podstawie art. 6b ust. 2 i 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 664/2014
• Data aktu: 03/10/2025
• Data ogłoszenia: 03/10/2025