Współsprawozdawca: Tymoteusz ZYCH
| Doradczynie i doradcy |
Zdenek ZAJICEK (z ramienia sprawozdawczym) Antoni RYTEL (z ramienia współsprawozdawcy) |
| Wniosek o konsultację | 7.2.2025, duńska prezydencja Rady |
| Podstawa prawna | Art. 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej |
| Sekcja odpowiedzialna | Sekcja Jednolitego Rynku, Produkcji i Konsumpcji |
| Data przyjęcia przez sekcję | 26.6.2025 |
| Data przyjęcia na sesji plenarnej | 16.7.2025 |
| Sesja plenarna nr | 598 |
| Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się) | 173/2/9 |
1. Wnioski i zalecenia
1.1. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) podkreśla potrzebę uproszczenia przepisów i siłę narzędzi cyfrowych, takich jak sztuczna inteligencja (AI) i platformy administracji elektronicznej, z punktu widzenia zwiększenia przejrzystości, skuteczności i rozliczalności w procesie stanowienia prawa UE w oparciu o model ukierunkowany na człowieka oraz zgodnie z zasadami demokracji i celami Programu lepszego stanowienia prawa.
1.2. W związku z ciągłymi zmianami uregulowań oraz rosnącą liczbą przepisów na szczeblu unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym nie można oczekiwać, że organy regulacyjne, ustawodawcy i opinia publiczna będą świadomi wszystkich obowiązków. Komitet zaleca zatem zwiększenie dostępności tych przepisów poprzez dołączanie jasnego streszczenia obowiązków do każdego nowego aktu prawnego, a także uczynienie tego odnośnie do już przyjętych przepisów. Streszczenia powinny zostać przetłumaczone przez człowieka, ale sformatowane w celu wygenerowania metadanych do dalszego wykorzystania cyfrowego. AI może następnie pomagać w identyfikowaniu nakładających się przepisów, niespójności lub luk poprzez łączenie powiązanych przepisów i uwidocznienie wzajemnych powiązań między przepisami z różnych źródeł. Powinna również stanowić dobrą podstawę do aktualizacji obowiązujących przepisów.
1.3. UE powinna ustanowić jednolitą, interoperacyjną platformę cyfrową służącą stanowieniu prawa. Ta platforma zostałby utworzona na mocy zaktualizowanego porozumienia międzyinstytucjonalnego UE i umożliwiałaby instytucjom UE wspólne opracowywanie, zmienianie i śledzenie prawodawstwa. Dzięki centralizacji tekstów i metadanych mogłaby przeprowadzać kontrole spójności w czasie rzeczywistym, sygnalizować wzajemne powiązania prawne i proponować zharmonizowany język, zwiększając zarówno skuteczność, jak i przejrzystość. W części 4 poniżej EKES proponuje instytucjom UE model włączenia narzędzi cyfrowych i zestawień obowiązków do procesu legislacyjnego. Zwraca się do instytucji UE o wyznaczenie kierownika ds. technologii regulacyjnych odpowiedzialnego za wprowadzanie narzędzi cyfrowych i AI do procesów regulacyjnych UE.
1.4. Komitet zachęca również instytucje UE do wykorzystywania AI do analizowania danych takich jak tendencje gospodarcze i opinie zainteresowanych stron. Umożliwiłoby to proaktywne diagnozowanie, które obszary wymagają regulacji, oraz ustalanie priorytetów legislacyjnych opartych na dowodach. Podkreśla zarazem, że AI nie może zastąpić tradycyjnego dialogu z zainteresowanymi stronami ani negocjacji z partnerami społecznymi i musi być gruntownie testowana, by nie dopuścić do dyskryminacji, uprzedzeń oraz innych potencjalnych błędów.
1.5. Ponadto AI powinna odgrywać rolę we wdrażaniu przepisów poprzez zapewnianie zgodności i porównywanie podejść państw członkowskich do wdrażania prawa UE, a także we wskazywaniu zarówno najlepszych praktyk, jak i niespójności. Te spostrzeżenia mogą pomóc w usprawnieniu egzekwowania przepisów, ograniczeniu fragmentacji rynku oraz wspieraniu skuteczniejszego i bardziej zharmonizowanego stosowania unijnych przepisów we wszystkich państwach członkowskich.
1.6. EKES uważa, że takie procesy lepszego stanowienia prawa poprawiłyby w dużym stopniu proces legislacyjny na szczeblu krajowym dzięki większej spójności i przejrzystości, a także pozytywnemu wpływowi znacznego zmniejszenia barier na jednolitym rynku oraz obciążeń administracyjnych. Co najważniejsze, zaufanie do instytucji publicznych i stopień przestrzegania przepisów byłyby znacznie wyższe, co przyczyniłoby się do większego dobrostanu obywatelek i obywateli europejskich.
2. Kontekst
2.1. W ciągu ostatnich dwudziestu lat krajobraz technologii informatycznych w usługach prawniczych znacznie się zmienił, a zarazem nastąpił rozwój technologii. Rządy zaczęły - w różnym tempie - odkrywać ich wartość dodaną. Ten krajobraz opiera się na kilku elementach: rozumieniu stanowienia i teorii prawa, wykorzystaniu narzędzi informatycznych i ich inteligentnej ewolucji oraz dostrzeżeniu potrzeby rozważenia szerszych implikacji etycznych i prawnych.
2.2. Usprawnienie procesu legislacyjnego za pomocą narzędzi cyfrowych można osiągnąć poprzez automatyzację szablonów regulacyjnych, promowanie platform administracji elektronicznej, wykorzystywanie AI i analizy danych w ocenie skutków polityki, a także zapewnienie przejrzystości i zgodności. Jeśli chodzi o opracowywanie przepisów wykonawczych, narzędzia oparte na AI mogą pomagać prawodawcom w opracowywaniu i analizowaniu przepisów, a także zapewniać spójność i ograniczać błędy. Przetwarzanie języka naturalnego (PJN) może przyczyniać się do uproszczenia żargonu prawniczego, dzięki czemu przepisy staną się bardziej zrozumiałe dla przedsiębiorstw i obywateli. Scentralizowane portale cyfrowe umożliwiają zainteresowanym stronom dostęp do wniosków ustawodawczych, ich śledzenie i przedstawianie uwag na ich temat w czasie rzeczywistym. Platformy takie jak Regulations.gov (USA) i Better Regulation (Lepsze stanowienie prawa) (UE) umożliwiają udział społeczeństwa i zwiększają rozliczalność.
2.3. Analityka predykcyjna może ocenić potencjalny wpływ nowych przepisów na przedsiębiorstwa i wzrost gospodarczy. Uczenie się maszyn może prowadzić do rozpoznawania zbędnych lub sprzecznych przepisów i tym samym upraszczać ramy prawne. Częściowo dzięki wymogom regulacyjnym organy regulacyjne dysponują ogromną ilością danych. Jeśli dane są odpowiednio przechowywane i analizowane, mają wielki potencjał, aby stać się doskonałym źródłem tworzenia ocen skutków.
2.4. Co najważniejsze, narzędzia cyfrowe mogą pomagać obywatelkom i obywatelom w przestrzeganiu przepisów. Inteligentne narzędzia, takie jak kalkulatory, terminarze elektroniczne informujące o obowiązkach prawnych oraz formularze elektroniczne do celów podatkowych, mogą automatyzować procesy zgodności, ograniczając formalności i biurokrację. Te narzędzia upraszczają procedury administracyjne dla obywateli i zwiększają również wskaźnik zgodności z przepisami. Uczynienie przepisów zrozumiałymi i łatwymi w stosowaniu zwiększa zaufanie do administracji publicznej.
2.5. Kilka krajów zaczęło wykorzystywać narzędzia cyfrowe do stanowienia prawa. Stosowanie szablonów monitorujących prawidłową strukturę tekstów prawnych różni się w zależności od kraju; mogą one przybierać formę specjalistycznych narzędzi, a nawet wtyczek do programu Word. Podobne narzędzia takie jak AT4AM używane w Parlamencie Europejskim ułatwiają również prace nad pełnymi tekstami i automatyczne generowanie poprawek. Innym przykładem jest przekazywanie ustrukturyzowanych danych między instytucjami. Niektóre kraje mają określone struktury w XML (oparte na przykład na standardzie Akoma Ntoso), który służy jako standard przekazywania danych między instytucjami. Na przykład Niemcy i Słowenia dążą do objęcia tymi narzędziami całego procesu na podstawie przepisów, a Czechy opierają się na jednym wspólnym systemie informacyjnym. Do najbardziej zaawansowanych należy obecnie czeska inicjatywa eLegislativa. Jest to pojedyncze i wyjątkowe narzędzie obejmujące cały proces tworzenia przepisów: od początkowego pomysłu przez opracowanie powiązanych dokumentów takich jak ocena skutków regulacji oraz przegląd obowiązków publicznych po publikację w zbiorze ustaw, w tym centralne zarządzanie szablonami i tabelami korelacji na potrzeby wdrażania prawa europejskiego 1 . Podobny system - Rządowy Proces Legislacyjny (RPL) i towarzyszący mu portal internetowy Legislacja.rcl.gov.pl - funkcjonuje w Polsce i umożliwia wielostronną debatę oraz śledzenie procesu legislacyjnego we wszystkich podmiotach.
2.6. Unia Europejska ustanowiła ramy wspólnych metadanych legislacyjnych na podstawie konkluzji Rady, która zaapelowała w nich o wprowadzenie europejskiego identyfikatora prawodawstwa (ELI) (2012/C325/02). Wdrażanie tych ram różni się znacznie w zależności od kraju, co prowadzi do istotnych różnic w stopniu cyfryzacji procesu legislacyjnego w poszczególnych krajach.
3. Uwagi ogólne
3.1. EKES dostrzega potencjał transformacyjny narzędzi cyfrowych w usprawnianiu procesu legislacyjnego. Dzięki wykorzystaniu automatyzacji, AI i platform administracji elektronicznej UE i jej państwa członkowskie mogą osiągnąć większą przejrzystość, skuteczność i rozliczalność w procesie stanowienia prawa. Integracja rozwiązań cyfrowych jest zgodna z zasadami unijnego Programu lepszego stanowienia prawa i służy jako podstawa bardziej dostępnych i usprawnionych ram prawnych.
3.2. Uproszczenie przepisów oraz włączenie narzędzi cyfrowych lub AI do procesu stanowienia prawa mogą znacznie usprawnić proces legislacyjny dzięki poprawie skuteczności, przejrzystości i dostępności. Szereg badań dowiodło, że rozwiązania oparte na technologii mogą zmniejszyć obciążenia administracyjne i stworzyć środowisko bardziej przyjazne dla biznesu 2 .
3.3. EKES podkreśla, że warunkiem wstępnym skutecznego wykorzystywania technologii cyfrowych do opracowywania przepisów jest przestrzeganie zasad legitymacji i wykonalności zgodnie z prawem konstytucyjnym państw członkowskich i traktatami UE, odpowiedzialnością prawodawców, teorią prawa (hermeneutyką) i systemami demokratycznymi (podziałem władzy). To podejście powinno również opierać się na wielu dyscyplinach, w tym na filozofii prawa, informatyce prawniczej i lingwistyce komputerowej, co będzie sprzyjać różnorodności perspektyw umożliwiającej wykształcenie nowej wizji.
3.4. Wykorzystanie technologii cyfrowych w procesie sporządzania dokumentów wymaga również podstawy prawnej do wprowadzenia zasad, które są jasne dla wszystkich podmiotów zaangażowanych w proces opracowywania. Komitet zaleca, by wykorzystanie narzędzi cyfrowych poprzedzała analiza procesów, wzajemnych powiązań między różnymi podmiotami i aktami prawnymi oraz wiedzy i zdolności użytkowników, którzy muszą być odpowiednio przeszkoleni, aby zrozumieć nową logikę i metody opracowywania przepisów. Ponadto użytkownicy powinni mieć możliwość zgłaszania problemów i przekazywania informacji zwrotnych, co może poprawić wykorzystanie technologii cyfrowych.
3.5. Korzystanie z narzędzi cyfrowych może być szczególnie przydatne w kontekście ram prawnych opartych na AI, ponieważ mogą one ujednolicać przepisy między różnymi departamentami i agencjami rządowymi i tym samym ograniczać powielanie i dezorientację. Wraz ze wzrostem liczby uregulowań zapewnienie spójności przepisów i definicji staje się trudne dla ludzi, a narzędzia cyfrowe przyczyniają się do uproszczenia.
3.6. Większe uproszczenie i przejrzystość procesu opracowywania dokumentów oznaczają również, że można lepiej konsultować się ze społeczeństwem obywatelskim i może ono śledzić, w jaki sposób jego uwagi zostały uwzględnione przez organy regulacyjne i prawodawców. Lepsze rozumienie i większa przejrzystość procesu konsultacji mają kluczowe znaczenie dla EKES-u. Komitet zaznacza zarazem, że umiejętności cyfrowe są w tym względzie warunkiem wstępnym, a internetowe konsultacje lub narzędzia zbierania uwag nigdy nie mogą zastąpić utrwalonych procedur informowania, konsultowania się, kontaktowania i negocjowania z partnerami społecznymi i innymi zainteresowanymi stronami, zwłaszcza ze słabszymi grupami.
3.7. EKES podkreśla znaczenie skupienia się na fazie wdrażania przepisów. Skuteczność przepisów mierzy się ich jasnością, wykonalnością oraz łatwością przestrzegania przez obywateli i przedsiębiorstwa. Komitet zaleca państwom członkowskim oraz instytucjom UE zwiększenie interoperacyjności między różnymi publicznymi narzędziami cyfrowymi oraz zapewnienie zrozumiałości przepisów prawnych i łatwego dostępu do nich. W tym kontekście warto wspomnieć o inicjatywach w poszczególnych państwach członkowskich, takich jak interoperacyjność sprawozdawczości cyfrowej w UE opracowana przez fiński organ podatkowy, znormalizowana sprawozdawczość oparta na danych w Estonii, duńska ustawa o rocznym sprawozdaniu finansowym, która wspiera automatyczną sprawozdawczość, oraz czeski elektroniczny system prawny 3 .
3.8. Komisja Europejska wykorzystuje narzędzia cyfrowe, w tym AI. Postęp technologiczny oznacza również ulepszanie systemu i wzmacnianie interoperacyjności różnych stosowanych przez niego narzędzi. Nadal jednak brakuje w nim jasnego przeglądu przepisów i sposobu ich wzajemnego oddziaływania. Jak podkreślono w raporcie Draghiego: "Obciążenie regulacyjne europejskich przedsiębiorstw jest wysokie i nadal rośnie, ale UE nie dysponuje wspólną metodyką, by je oszacować. Komisja od lat pracuje nad ograniczeniem »nagromadzenia« i »przepływu« uregulowań w ramach Programu lepszego stanowienia prawa, a jej strategia realizowana od lutego 2025 r. jest obiecująca" 4 . EKES uważa, że przegląd nagromadzenia i przepływu uregulowań w czasie rzeczywistym ma zasadnicze znaczenie dla lepszego stanowienia prawa.
3.9. W związku z tym Komitet wzywa instytucje UE do utworzenia scentralizowanej bazy danych podsumowującej zobowiązania prawne wynikające z przyjętych aktów prawnych. Ta baza zwiększyłaby przejrzystość regulacyjną i dzięki niej wszystkie zainteresowane strony - organy regulacyjne, współprawodawcy, państwa członkowskie i społeczeństwo obywatelskie - dobrze rozumiałyby nowe przepisy. Jeżeli w ramach podejścia opartego na czynniku ludzkim organy regulacyjne same przełożą przepisy na obowiązki, może to stanowić solidną podstawę, którą można następnie wykorzystać jako punkt odniesienia dla narzędzi cyfrowych, w tym AI. Na podstawie najlepszych praktyk każdy akt prawny mógłby być dokumentowany w trzech formach: jego cel (uzasadnienie aktów prawnych wraz z motywami), tekst aktu prawnego w rozdziałach, artykułach i podartykułach oraz - jako nowy element - zbiór "zatomizowanych" norm prawnych, które reprezentują konkretne zobowiązania, obowiązki lub prawa, sformatowanych jako dane ustrukturyzowane (XML). Taka struktura aktów ustawodawczych mogłaby być dalej rozwijana z wykorzystaniem specjalnych systemów informacyjnych (podobnie jak w przypadku systemu eLegislativa lub elektronicznego systemu prawnego).
3.10. Uproszczenie przepisów i innowacje cyfrowe w procesie stanowienia prawa mogą znacznie poprawić skuteczność, przejrzystość i dostępność, w związku z czym EKES podkreśla potrzebę przyjęcia podejścia ukierunkowanego na człowieka, w ramach którego narzędzia cyfrowe wzmacniają procesy demokratyczne, a nie je zastępują. Dzięki postępowi cyfrowemu - i z uwzględnieniem potencjalnych zagrożeń - UE może stworzyć sprawniejszy, bardziej przyjazny dla biznesu i zorientowany na obywateli system legislacyjny, zapewniając jednocześnie jasność prawa.
3.11. Zbliżające się dyskusje na temat nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego UE stanowią okazję do zinstytucjonalizowania cyfrowych narzędzi legislacyjnych. Komitet proponuje model, w ramach którego instytucje UE przyjmują cyfrowe platformy redagowania dokumentów, narzędzia oceny skutków i mechanizmy ułatwiające przestrzeganie przepisów, tak aby zwiększyć spójność i dostępność uregulowań unijnych.
3.12. Instytucje UE powinny wykorzystywać odpowiednio przetestowaną AI i podobne technologie do wskazywania obszarów wymagających działań legislacyjnych, analizowania nastrojów zainteresowanych stron i rozpoznawania obszarów budzących wątpliwości, a także do identyfikowania dziedzin, w których normy prawne pochodzące z różnych źródeł łączą się ze sobą.
3.13. Podobne podejście powinno znajdować szerokie zastosowanie przy przeprowadzaniu regularnej analizy ex post obowiązujących przepisów, w szczególności podczas analizy nastrojów zainteresowanych stron (obszar, w którym inne narzędzia służące osiągnięciu tego samego celu okazały się nieskuteczne) i porównywania modeli wdrażania w państwach członkowskich. Analiza ex post powinna być powiązana z wyżej wymienionym procesem diagnostycznym i być brana pod uwagę przy opracowywaniu programu legislacyjnego UE.
4. Zalecany model dla instytucji UE
4.1. Aby zapewnić skuteczność i spójność, konieczne jest jedno unikalne narzędzie służące stanowieniu prawa UE, obejmujące cały system legislacyjny: od sporządzania ocen skutków (ex ante, dynamicznych i ex post) i aktów prawnych przez procedurę współprawodawczą, jeżeli jest stosowana, aż po wdrażanie w państwach członkowskich i przestrzeganie przepisów przez podmioty, dla których prawo jest przeznaczone. Ten proces musiałby być oparty na konkretnym akcie prawnym i włączony do porozumienia międzyinstytucjonalnego.
4.2. Warunkiem wstępnym jest cyfryzacja wszystkich przepisów i przekazanie ich do bazy danych w poszczególnych segmentach - przepisy i ich wzbogacenie o niezbędne metadane, w szczególności dane dotyczące efektywności czasowej i powiązania z innymi przepisami. Z punktu widzenia użytkownika prawodawstwo może opierać się na dwóch podstawowych elementach: edytorze i portalu procesów. Edytor zawiera wzory wszystkich możliwych rodzajów aktów prawnych i zapewnia zgodność z zasadami formalnymi podczas sporządzania wniosków ustawodawczych. Portal procesów służy następnie do realizacji całego procesu legislacyjnego, który jest obowiązkowy w przypadku danego rodzaju aktu prawnego, w tym np. wewnętrznych procedur zatwierdzania w poszczególnych instytucjach lub tworzenia dokumentów na potrzeby posiedzeń komisji parlamentarnych.
4.3. Zważywszy, że użytkownicy będą pracować na jednej bazie danych, system umożliwi sprawdzenie, czy proponowany akt prawny opiera się nie tylko na obowiązującym prawie, ale także, czy ma na niego wpływ jakiekolwiek niewdrożony akt, który nie został jeszcze poddany całemu procesowi legislacyjnemu. Użytkownicy zawsze będą wiedzieć, czy pracują nad obowiązującym, przyszłym lub potencjalnie zmienionym tekstem. Zostaną również poinformowani, jeżeli proponowane przez nich zmiany zostaną uznane za zbędne w wyniku innych działań legislacyjnych. System może ograniczać konflikty, których zarzewiem jest obecnie wprowadzanie poprawek do ostatecznego tekstu. Narzędzia towarzyszące, takie jak oprogramowanie do tłumaczenia i słowniki oraz aplikacje umożliwiające użytkownikowi pracę offline, byłyby kompatybilne z systemem. Wszystkie wyniki powinny być publicznie dostępne w portalu publicznym, w którym można monitorować status prac nad wnioskiem ustawodawczym.
4.4. EKES podkreśla, że włączenie AI i narzędzi cyfrowych do unijnego procesu legislacyjnego może rozpocząć się na wczesnych etapach przedlegislacyjnych. Narzędzia cyfrowe byłyby wykorzystywane jeszcze przed podjęciem inicjatywy ustawodawczej w celu przeanalizowania zgromadzonych danych i zbadania potrzeby takiej inicjatywy na podstawie ocen skutków z wykorzystaniem informacji zwrotnych od społeczeństwa. Szablony do opracowywania przepisów powinny być używane wraz z kodami, które zwracałyby uwagę na podobne zasady i obowiązki oraz na szablony do konsultacji wewnętrznych. Każdemu projektowi powinno towarzyszyć streszczenie obowiązków wynikających z tekstu przed poddaniem go konsultacjom publicznym wraz z oceną skutków.
4.5. Streszczenie obowiązków wraz z oceną skutków byłoby bardzo pomocne dla Komisji Europejskiej przy podejmowaniu decyzji politycznych, a także dla Rady ds. Kontroli Regulacyjnej przy analizie wniosku.
4.6. System powinien śledzić uwagi wszystkich podmiotów zaangażowanych w proces. To samo dotyczy konsultacji publicznych itp. Ten system powinien również zapewniać bardziej sprawiedliwą równowagę między uczestnikami konsultacji publicznych w sprawie projektów aktów prawnych. Nie należy przykładać takiego samego znaczenia do uwag organizacji skupiającej wielu członków co do uwag jednej osoby. Konieczne byłoby powiązanie bazy danych z rejestrem służącym przejrzystości, w którym przechowywane są te dane. Oznaczałoby to również odwrócenie obecnego podejścia, zgodnie z którym istnieją przepisy dotyczące niewielkiej liczby podmiotów, z wyjątkami dla większości, i przejście do stosowania zasady "najpierw myśl na małą skalę" polegającej na przyjmowaniu różnych warunków dla dużych podmiotów, a nie odwrotnie.
4.7. System powinien umożliwiać pokazanie przebiegu prac współprawodawców - Parlamentu Europejskiego i Rady. Obejmowałoby to wszystkie informacje na temat poprawek i związanych z nimi zaktualizowanych ocen skutków, jeżeli takie istnieją, wraz z aktualizacjami streszczeń obowiązków. Wymagałoby to również bardziej przejrzystych i spójniejszych prac w ramach rozmów trójstronnych. Zapewnienie spójności i przejrzystości nie oznacza osłabienia procesu demokratycznego. Przeciwnie, wzmacnia go.
4.8. Ponadto EKES zaznacza, że służby prawne UE muszą przeprowadzać wstępne i regularne oceny ex post i zapewniać tym samym spójność i konieczność prawną. Za kluczowe uznaje się również oparte na AI mapowanie powiązań między przepisami, które umożliwia współprawodawcom przewidywanie nakładania się przepisów, sprzeczności i luk prawnych, a tym samym gwarantuje, że nowe przepisy uzupełniają istniejące ramy prawne i sprzyjają lepszym uregulowaniom prawnym. Opublikowanie ostatecznie przyjętego tekstu w Dzienniku Urzędowym UE wraz ze zaktualizowaną oceną skutków i wykazem obowiązków ułatwiłoby wdrożenie i egzekwowanie przepisów. W odniesieniu do transpozycji państwa członkowskie musiałyby przestrzegać uzgodnionego wykazu obowiązków, co zapobiegałoby fragmentacji jednolitego rynku oraz ułatwiałoby organom egzekwowania prawa interpretację przepisów.
4.9. Jedna baza danych zapewniałaby również Komisji, jako strażniczce traktatów, informacje zwrotne w czasie rzeczywistym na temat wdrażania i egzekwowania przepisów. Baza danych powinna zawierać obowiązkowe otwarte okno do zgłaszania uwag przez społeczeństwo obywatelskie, aby ocenić wdrażanie, ale także ostrzec przed inicjatywami państw członkowskich, mogącymi potencjalnie prowadzić do dalszej fragmentacji jednolitego rynku.
4.10. Ponadto wdrażaniu przepisów wykonawczych powinny towarzyszyć narzędzia cyfrowe. Mogą to być automatyczne kalkulatory, terminarze elektroniczne lub systemy sprawozdawczości. Dostarczyłoby to Komisji cennych danych i mogłoby zmniejszyć liczbę przyszłych wniosków o przekazanie informacji zgodnie z zasadą jednorazowości, a przede wszystkim poprawiłoby przestrzeganie przepisów. EKES opowiada się za stworzeniem na szczeblu UE przestrzeni danych wzajemnie połączonych z przestrzeniami danych państw członkowskich oraz za ustanowieniem prawa obywateli do usług cyfrowych, dzięki czemu administracja publiczna zwracałaby się o informacje od obywateli tylko raz oraz - w razie potrzeby - uzyskiwała informacje w publicznych przestrzeniach danych.
4.11. Takie procesy lepszego stanowienia prawa poprawiłyby w dużym stopniu proces legislacyjny na szczeblu krajowym dzięki większej spójności i przejrzystości, a także pozytywnemu wpływowi znacznego zmniejszenia barier na jednolitym rynku oraz obciążeń administracyjnych.
Bruksela, dnia 16 lipca 2025 r.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.5146 |
| Rodzaj: | Opinia |
| Tytuł: | Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Uproszczenie przepisów - wykorzystanie narzędzi cyfrowych na rzecz lepszego stanowienia prawa (opinia rozpoznawcza na wniosek prezydencji duńskiej) |
| Data aktu: | 28/10/2025 |
| Data ogłoszenia: | 28/10/2025 |