Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Przyszłość strategii UE na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami po 2025 r. (opinia z inicjatywy własnej)

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
Przyszłość strategii UE na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami po 2025 r.

(opinia z inicjatywy własnej)

(C/2025/4205)

(Dz.U.UE C z dnia 20 sierpnia 2025 r.)

Sprawozdawca: Ioannis VARDAKASTANIS

Doradczynie i doradcy Haydn HAMMERSLEY (z ramienia sprawozdawcy - Grupa III)
Decyzja Zgromadzenia Plenarnego 27.2.2025
Podstawa prawna Art. 52 ust. 2 regulaminu wewnętrznego
Sekcja odpowiedzialna Sekcja Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Obywatelstwa
Data przyjęcia przez sekcję 22.5.2025
Data przyjęcia na sesji plenarnej 18.6.2025
Sesja plenarna nr 597
Wynik głosowania (za/przeciw/ wstrzymało się) 117/1/0

1. Wnioski i zalecenia

1.1. Ponieważ strategia UE na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021-2030 znajduje się obecnie w drugiej połowie okresu realizacji, a wszystkie zaplanowane dotychczas działania i inicjatywy przewodnie zostały zakończone, EKES z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji Europejskiej do opracowania nowych działań na lata 2025-2030. Zwraca również uwagę na znaczenie niedawnego przeglądu sytuacji w UE przeprowadzonego przez Komitet ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami, w którym to przeglądzie apeluje się o kontynuację działań po półmetku realizacji strategii.

1.2. EKES stwierdza, że w pierwszej połowie okresu realizacji strategii odnotowano szereg ważnych sukcesów. Istnieją jednak również obszary, w których wymagane są dalsze prace i występują luki pozostawione przez działania przeprowadzone w latach 2021-2025. W niniejszej opinii EKES wskazuje, na jakich działaniach i inicjatywach przewodnich Komisja Europejska powinna się skupić od chwili obecnej do 2030 r.

1.3. EKES wzywa Komisję Europejską, by bezzwłocznie rozpoczęła kształtowanie planu działania na ostatnie pięć lat realizacji strategii oraz przeprowadziła konstruktywne konsultacje z osobami z niepełnosprawnościami i ich organizacjami przedstawicielskimi.

1.4. EKES wzywa Komisję, by w pierwszej kolejności zaproponowała działania o bardziej wiążącym charakterze niż te zaproponowane w latach 2021-2025, które miałyby bezpośrednie skutki dla osób z niepełnosprawnościami. W kolejnych wieloletnich ramach finansowych należy zaplanować odpowiedni budżet, aby pomóc w realizacji tych działań, zapewniając silną politykę spójności i wsparcie dla organizacji takich osób.

1.5. W czwartej części niniejszej opinii EKES wymienia proponowane działania mające na celu:

- opracowanie realnej alternatywy dla horyzontalnej dyrektywy w sprawie równego traktowania;

- wykorzystanie wniosków płynących z pakietu dotyczącego zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami;

- wypełnienie luk związanych z unijną kartą osoby z niepełnosprawnością w zakresie swobody przemieszczania się;

- zwiększenie nacisku na dostępność i działania wykraczające poza Centrum AccessibleEU;

- poczynienie postępów w zakresie ochrony kobiet i dziewcząt z niepełnosprawnościami w obszarach, w których prawodawstwo UE nie przyniosło rezultatów;

- przeciwdziałanie problemom mieszkaniowym osób z niepełnosprawnościami;

- ustanowienie wspólnego mechanizmu wzajemnej certyfikacji technologii wspomagających we wszystkich krajach;

- rozwiązanie utrzymujących się problemów, z którymi borykają się osoby z niepełnosprawnościami podróżujące po UE;

- przyjęcie bardziej aktywnego i całościowego podejścia do ułatwiania odejścia od opieki instytucjonalnej;

- ochrona osób z niepełnosprawnościami przed dyskryminacją przez sztuczną inteligencję;

- uspójnienie działań zewnętrznych UE z wewnętrzną polityką UE w zakresie poszanowania praw osób z niepełnosprawnościami.

2. Kontekst strategii UE na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2021-2030

2.1. W 2021 r. zainicjowano strategię UE na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami. Ma ona trwać dziesięć lat i zakończyć się w 2030 r.

2.2. Rozpoczynając realizację strategii w 2021 r., Komisja zaproponowała 64 działania, w tym siedem inicjatyw przewodnich. Rozplanowano je do końca 2024 r. Obecnie na półmetku strategii należy opracować nowe działania i inicjatywy przewodnie.

2.3. Nowa Komisja potwierdziła, że zamierza kontynuować realizację strategii i uzupełnić ją o szereg nowych inicjatyw.

2.4. 21 marca 2025 r. Komitet ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami przedstawił uwagi końcowe dotyczące

połączonego drugiego i trzeciego sprawozdania okresowego Unii Europejskiej jako strony Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. W pkt 13 uwag końcowych zalecono, aby UE "ustanowiła proces przyjmowania nowych konkretnych działań, środków i ram czasowych realizacji strategii na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami na lata 2025-2030".

2.5. EKES odegrał kluczową rolę w wywieraniu wpływu na elementy strategii uwzględnione w pierwszej połowie okresu jej realizacji. W 2019 r. EKES przedstawił opinię z inicjatywy własnej 1 . Zalecenia EKES-u wyraźnie pokrywają się z działaniami zawartymi w ostatecznej strategii.

2.6. Sytuacja, w której wdrażane będą nowe działania, całkowicie zmieniła się w porównaniu z sytuacją panującą w pierwszej połowie okresu realizacji strategii. Strategię zainicjowano podczas pandemii COVID-19, ale obecnie istnieje ryzyko, że wsparcie UE dla grup zmarginalizowanych zostanie zepchnięte na boczny tor i niesłusznie uznane za mniej pilne, gdy Europa stara się szybko zwiększyć środki na obronność i rozwiązać problemy finansowe wynikające z taryf handlowych nałożonych przez rząd Stanów Zjednoczonych.

2.7. 23 maja 2024 r. ponad 700 delegatów z niepełnosprawnościami z całej Europy zebrało się na 5. posiedzeniu

Parlamentu Europejskiego Osób Niepełnosprawnych i przyjęło manifest dotyczący wyborów europejskich w 2024 r. oraz przyszłych mandatów Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego 2 . Kwestie poruszone w manifeście wykorzystano jako wytyczne na potrzeby niniejszej opinii EKES-u. EKES podkreśla potrzebę kontynuowania i usprawnienia konsultacji z osobami z niepełnosprawnościami i ich organizacjami przedstawicielskimi przy opracowywaniu działań w ramach strategii.

3. Ocena dotychczasowej strategii przez EKES

3.1. EKES z zadowoleniem przyjmuje podejście Komisji Europejskiej oparte na sumienności i konsultacjach przy opracowywaniu inicjatyw przewodnich i działań w pierwszej połowie okresu realizacji strategii. Ramy monitorowania 3  zapewniły przejrzystość statusu działań i ich powiązań z ostatecznymi wynikami.

3.2. EKES z zadowoleniem przyjmuje jakość rezultatów działań w ramach strategii oraz stopień, w jakim odzwierciedlały one wkład osób z niepełnosprawnościami i ich organów przedstawicielskich.

3.3. Istnieje kilka szczególnie pozytywnych punktów, w tym porozumienie w sprawie unijnej karty osoby z niepełnosprawnością i karty parkingowej 4 , wytyczne UE dotyczące niezależnego życia i włączenia społecznego 5  oraz utworzenie/rozwój centrum AccessibleEU 6 .

3.4. EKES zwraca uwagę, że w niektórych przypadkach jakość wykonanej pracy została osłabiona przez brak wiążących środków, co stwarza ryzyko, że osoby z niepełnosprawnościami mogą nie odczuć bezpośrednich korzyści. Jest tak w przypadku pakietu dotyczącego zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami 7 , w którym przedstawiono bardzo cenne, ale całkowicie opcjonalne informacje i wytyczne dla pracodawców i organów krajowych. Wytyczne UE dotyczące niezależnego życia i włączenia społecznego również zawierają jasne instrukcje, ale ponieważ wytyczne te nie mają podstawy prawnej, krajowe instytucje zarządzające nie są zobowiązane do ich przestrzegania.

3.5. W innych inicjatywach nie uwzględniono postulatów EKES-u. Centrum AccessibleEU jest okrojoną wersją pełnoprawnej agencji UE ds. dostępności, której utworzenie zalecił EKES. W dyrektywie UE w sprawie zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej nie uwzględniono kwestii przymusowej sterylizacji kobiet i dziewcząt z niepełnosprawnościami, do której dochodzi w wielu państwach członkowskich.

3.6. EKES zauważa również, że Komisja nie była w stanie poczynić postępów w wypracowywaniu porozumienia dotyczącego horyzontalnej dyrektywy w sprawie równego traktowania. EKES ubolewa, że Komisja postanowiła wycofać proponowaną dyrektywę ze swojego programu prac na 2025 r.

4. Priorytety na drugą połowę okresu realizacji strategii UE na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami

4.1. EKES zwraca uwagę, że Komisja musi nadal ambitnie i proaktywnie proponować i realizować nowe inicjatywy przewodnie i działania przez pozostałe pięć lat realizacji strategii. Biorąc pod uwagę prace wykonane od 2021 r., te nowe działania powinny opierać się na osiągnięciach z pierwszej połowy okresu realizacji aktualnej strategii i na osiągnięciach strategii na lata 2010-2020 oraz być ukierunkowane na usunięcie wszelkich luk i niedociągnięć.

4.2. Opracowanie realnej alternatywy dla horyzontalnej dyrektywy w sprawie równego traktowania: biorąc pod uwagę decyzję Komisji o rezygnacji z kluczowej dyrektywy nr 2008/0140, EKES podkreśla pilną potrzebę opracowania nowego wniosku, który zagwarantuje prawa osób z niepełnosprawnościami i innych zmarginalizowanych grup. Te działania poparto w pkt 19A uwag końcowych Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami.

4.3. Wykorzystanie doświadczeń płynących z pakietu dotyczącego zatrudnienia osób z niepełnospraw- nościami: EKES wzywa Komisję do przełożenia rezultatów pakietu dotyczącego zatrudnienia na praktyczną inicjatywę, która będzie miała bezpośredni wpływ na zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami na otwartym rynku pracy. EKES popiera ustanowienie gwarancji zatrudnienia i umiejętności dla osób z niepełnosprawnościami, która funkcjonowałaby podobnie jak gwarancja dla młodzieży 8 . Pozwoliłaby ona wykorzystywać Europejski Fundusz Społeczny do wspierania zarówno osób z niepełnosprawnościami w każdym wieku, które podejmują zatrudnienie, szkolenie lub uczenie się przez całe życie, jak i pracodawców i placówek edukacyjnych przyjmujących i wspierających te osoby przez dostosowywanie się do ich potrzeb. Powinno temu towarzyszyć zwiększone wsparcie UE na rzecz wysokiej jakości edukacji włączającej, która sprzyja rozwojowi osobistemu i umiejętnościom potrzebnym na otwartym rynku pracy.

4.4. Likwidacja luk w zakresie swobody przemieszczania się pozostawionych przez unijną kartę osoby z niepełnosprawnością: EKES zwraca się do Komisji o wywiązanie się z jej zobowiązania określonego w ostatecznym porozumieniu w sprawie unijnej karty osoby z niepełnosprawnością poprzez dalsze usuwanie barier w swobodnym przemieszczaniu się w UE, z którymi borykają się osoby z niepełnosprawnościami. Zauważa, że pkt 47A i 47B uwag końcowych Komitetu ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami oznaczałyby wezwanie Komisji do zbadania możliwości przyjęcia dyrektywy w sprawie swobodnego przemieszczania się osób z niepełnosprawnościami. Zwraca uwagę, że dyrektywa ta umożliwiłaby ustanowienie wspólnej odpowiedzialności państw członkowskich za finansowanie usług wsparcia i rent inwalidzkich dla osób z niepełnosprawnościami przenoszących się do innego państwa członkowskiego do czasu uzyskania przez te osoby oceny niepełnosprawności w nowym kraju zamieszkania.

4.5. Zwiększenie nacisku na dostępność i wyjście poza centrum AccessibleEU: aby dorównać ambicjom postulowanym w opinii 9 , EKES ponawia apel o utworzenie pełnoprawnej europejskiej agencji regulacyjnej ds. dostępności. Agencja ta powinna mieć silniejszy mandat niż Centrum AccessibleEU. Powinna ona skutecznie monitorować wdrażanie unijnych przepisów dotyczących dostępności i wspierać Komisję w chwili ustalania priorytetów przyszłych przepisów i inicjatyw.

4.6. Poczynienie postępów w zakresie ochrony kobiet i dziewcząt z niepełnosprawnościami tam, gdzie zawiodło prawodawstwo UE: EKES zwraca uwagę, że w dyrektywie w sprawie zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej nie uznaje się przymusowej sterylizacji za przestępstwo. W strategii należy zająć zdecydowane stanowisko w tej kwestii, bez wyjątków ze względu na niepełnosprawność lub zdolność do podejmowania czynności prawnych. Środki te muszą służyć egzekwowaniu działań na szczeblu UE i państw członkowskich w celu zapobiegania przymusowej sterylizacji, zapewnienia równego dostępu do opieki zdrowotnej w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz zapewnienia ofiarom sprawiedliwości i odszkodowań, a także zachęcania wszystkich państw członkowskich UE do ratyfikowania konwencji stambulskiej. Instytucje UE mogłyby przeprowadzić na szczeblu UE kampanię przeciwko przymusowej sterylizacji. Te działania poparto w pkt 43, 44 i 45 uwag końcowych Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami.

4.7. Dostosowanie się do obecnych priorytetów dotyczących kryzysu mieszkaniowego: EKES zdecydowanie wzywa Komisję do włączenia kwestii dostępności do głównego nurtu prac nad przystępnymi cenowo mieszkaniami. EKES popiera apel o utworzenie funduszu na rzecz dostępnych mieszkań w kolejnych wieloletnich ramach finansowych. Sprzyjałoby to budowie nowych dostępnych mieszkań dostosowanych do potrzeb związanych ze zmieniającą się sytuacją demograficzną UE i zwiększeniu dostępności istniejących mieszkań tam, gdzie jest to możliwe i wymagane. Te działania poparto w pkt 67C uwag końcowych Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami.

4.8. Zapewnienie przystępności cenowej technologii wspomagających dla osób, które ich potrzebują: EKES zdecydowanie zachęca Komisję do opracowania przepisów, które zagwarantują dostępność i przystępność cenową technologii wspomagających dla osób z niepełnosprawnościami na jednolitym rynku UE, oraz do uwzględnienia zaleceń dotyczących nowych technologii i sztucznej inteligencji zawartych w jego opinii 10 . Za pomocą przepisów należy rozwiązać problem krajowych systemów certyfikacji, które uniemożliwiają osobom z niepełnosprawnościami dostęp do technologii wspomagających najbardziej dla nich odpowiednich, oraz zadbać o to, aby podmioty gospodarcze i użytkownicy w pełni korzystali z jednolitego rynku UE i ze swobodnego przepływu produktów i usług. Należy ustanowić wspólny mechanizm wzajemnej certyfikacji odpowiednich technologii wspomagających we wszystkich państwach. Te działania poparto w pkt 53D uwag końcowych Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami.

4.9. Rozwiązanie utrzymujących się problemów, z którymi borykają się osoby z niepełnosprawnościami podczas podróżowania po UE: EKES wzywa UE, by ostatecznie położyła kres zamętowi zbyt często napotykanemu przez podróżnych z niepełnosprawnościami w UE. W drugiej połowie okresu realizacji strategii UE na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami należy przewidzieć dogłębny przegląd rozporządzenia w sprawie praw pasażerów lotniczych 11  oraz rozporządzenia w sprawie dostępności infrastruktury kolejowej dla osób z niepełnosprawnościami 12 . Te działania poparto w pkt 51A uwag końcowych Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami.

4.10. Przyjęcie bardziej aktywnego i kompleksowego podejścia do ułatwienia odejścia od opieki instytucjonalnej: EKES wzywa Komisję do opracowania całościowej strategii UE na rzecz przejścia od opieki instytucjonalnej do niezależnego życia i opieki świadczonej na poziomie społeczności lokalnych. Powinno to obejmować poprawę sposobu gromadzenia danych na temat osób przebywających w instytucjach opiekuńczych w całej UE, sposobu wykorzystania środków finansowych UE do wspierania państw członkowskich w tym przejściu, sposobu szkolenia pracowników usług wsparcia w zakresie oferowania bardziej zindywidualizowanego wsparcia zgodnie z Konwencją ONZ o prawach osób niepełnosprawnych oraz sposobów wzmocnienia sektora świadczenia usług dla osób z niepełnospraw- nościami i dla opiekujących się nimi rodzin, aby zapobiec kierowaniu tych osób do zakładów opieki. EKES uważa również, że Komisja musi oprzeć nowe wytyczne dotyczące niezależnego życia i włączenia społecznego na rozporządzeniach w sprawie funduszy na kolejne wieloletnie ramy finansowe, w szczególności w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i wspólnych przepisów. Te działania poparto w pkt 48 i 49 uwag końcowych Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami.

4.11. Ochrona osób z niepełnosprawnościami przed dyskryminacją ze strony sztucznej inteligencji (AI): EKES zwraca uwagę na szczególne zagrożenia, jakie AI może stanowić dla osób z niepełnosprawnościami, co uznano w akcie w sprawie sztucznej inteligencji 13 . Oparte na AI aplikacje do rekrutacji i oceny pracowników mogą być dyskryminujące, jeżeli nie uwzględniają szczególnych kwestii oraz powszechnie występujących przeszkód w kształceniu i pracy, które napotykają osoby z niepełnosprawnościami. Co się tyczy przyszłych przepisów, które Komisja podobno już rozważa 14 , EKES podkreśla potrzebę zadbania o to, by przepisy te bardzo wyraźnie eliminowały ryzyko dyskryminacji kandydatów i pracowników z niepełnosprawnościami. Te działania poparto w pkt 54 uwag końcowych Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami.

4.12. Zapewnienie większej spójności działań zewnętrznych UE w odniesieniu do niepełnosprawności: EKES jest głęboko przekonany, że Komisja Europejska powinna działać szybko, aby przeciwdziałać cięciom w środkach przeznaczanych przez Stany Zjednoczone na międzynarodową pomoc rozwojową i humanitarną. EKES uważa zatem, że Komisja powinna opracować plan działania w sprawie niepełnosprawności w ramach działań zewnętrznych UE, stanowiący część strategii UE na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami. Ten plan działania powinien obejmować pięć głównych obszarów tematycznych: przestrzeganie i uwzględnianie praw osób z niepełnosprawnościami; ustanowienie mechanizmów finansowania i jasnego monitorowania; zapewnienie pełnego i skutecznego uczestnictwa i dostępności; opracowanie i wdrożenie w pełni włączających strategii politycznych i programów oraz wzmocnienie wewnętrznej i zewnętrznej współpracy, koordynacji i partnerstwa z uwzględnieniem aspektu niepełnosprawności. Te działania poparto w pkt 21D, 23A i 57 uwag końcowych Komitetu ONZ ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami.

4.13. Dołożenie większych starań na rzecz integracji osób z niepełnosprawnościami w instytucjach UE: EKES podkreśla, że Komisja i inne instytucje UE muszą być bardziej inkluzywne, zwłaszcza jeśli chodzi o to, by stały się miejscem, w którym osoby z niepełnosprawnościami mogą wnosić wkład zawodowy. Należy również położyć większy nacisk na wspieranie stażystów z niepełnosprawnościami, którzy uczestniczą w programach staży w instytucjach.

4.14. Analiza i ocena wdrożenia działań w pierwszej połowie okresu realizacji obecnej strategii oraz w czasie realizacji poprzedniej strategii: chociaż EKES wzywa Komisję do wybiegania w przyszłość, zwraca również uwagę na potrzebę uważnego monitorowania wdrażania środków wprowadzonych w pierwszej połowie okresu realizacji strategii i przed 2021 r. Ma to szczególne znaczenie dla transpozycji dyrektyw w sprawie unijnej karty osoby z niepełnosprawnością i karty parkingowej, a także dla oceny wdrożenia europejskiego aktu prawnego w sprawie dostępności (Dyrektywa (UE) 2019/882) 15  i dyrektywy w sprawie dostępności stron internetowych (UE) 2016/2102 16 . Przed 2027 r. należy przeprowadzić kompleksową ocenę, aby Komisja wiedziała, czy potrzebna będzie strategia w sprawie niepełnosprawności na okres po 2030 r. i jakie kwestie będzie musiała rozwiązać.

4.15. Zajęcie się innymi ważnymi barierami wpływającymi na osoby z niepełnosprawnościami w UE: powinno to obejmować kroki w celu zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami możliwości wykonywania prawa do głosowania i likwidacji barier w wyborach unijnych w 2028 r.; skupienie się na zdrowiu psychicznym i ograniczenie związanego z nim napiętnowania; zajęcie się kwestią reprezentacji/postrzegania osób z niepełnosprawnościami w mediach; podjęcie działań przeciwko mowie nienawiści i przemocy w internecie, które napotykają osoby z niepełnos- prawnościami, oraz zapewnienie ochrony i bezpieczeństwa takich osób.

4.16. Zapewnienie solidnego budżetu na spójność: EKES zwraca uwagę, że realizacja tych działań i inicjatyw przewodnich oraz podtrzymanie zobowiązania UE do przestrzegania Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych zależą od solidnego i ambitnego finansowania polityki spójności w kolejnych wieloletnich ramach finansowych.

Bruksela, dnia 18 czerwca 2025 r.

1 Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Kształtowanie programu UE w zakresie praw osób z niepełnospraw- nościami na lata 2020-2030: wkład Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego" (opinia z inicjatywy własnej) (Dz.U. C 97 z 24.3.2020, s. 41).
3 Monitoring framework.
4 Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiająca europejską kartę osoby z niepełnosprawnością i europejską kartę parkingową dla osób z niepełnosprawnościami" [COM(2023) 512 final - 2023/0311 (COD)] (Dz.U. C, C/2024/1595, 5.3.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/1595/oj).
5 Wytyczne UE dotyczące niezależnego życia i włączenia społecznego.
6 Centrum AccessibleEU.
7 Pakiet dotyczący zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami.
8 Wzmocniona gwarancja dla młodzieży.
9 Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Kształtowanie programu UE w zakresie praw osób z niepełnospraw- nościami na lata 2020-2030: wkład Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego" (opinia z inicjatywy własnej) (Dz.U. C 97 z 24.3.2020, s. 41).
10 Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Integracja osób z niepełnosprawnościami w kontekście rozwoju nowych technologii i sztucznej inteligencji - możliwości, wyzwania, zagrożenia i szanse (opinia rozpoznawcza na wniosek polskiej prezydencji) (Dz.U. C, C/2025/2959, 16.6.2025, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2025/2959/oj).
11 Rozporządzenie (WE) nr 1107/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie praw osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej podróżujących drogą lotniczą (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz.U. L 204 z 26.7.2006, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2006/1107/oj).
12 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1300/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznych specyfikacji interoperacyjności odnoszących się do dostępności systemu kolei Unii dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz.U. L 356 z 12.12.2014, s. 110, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2014/1300/oj).
14 EU Commission mulls rules on algorithmic management in workplace for next mandate - Euractiv.
15 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz.U. L 151 z 7.6.2019, s. 70).
16 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2102 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz.U. L 327 z 2.12.2016, s. 1).

Zmiany w prawie

Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.4205

Rodzaj: Opinia
Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Przyszłość strategii UE na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami po 2025 r. (opinia z inicjatywy własnej)
Data aktu: 20/08/2025
Data ogłoszenia: 20/08/2025