– uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2023)0645),
– uwzględniając art. 294 ust. 2 i art. 192 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C9-0378/2023),
– uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając uzasadnioną opinię przedstawioną - na mocy protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności - przez włoską Izbę Deputowanych, w której stwierdzono, że projekt aktu ustawodawczego nie jest zgodny z zasadą pomocniczości,
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z 14 lutego 2024 r. 1 ,
– uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 18 kwietnia 2024 r. 2 ,
– uwzględniając art. 59 Regulaminu,
– uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Przemysłu, Badań Naukowych i Energii,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A9-0148/2024),
1. przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;
2. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;
3. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.
P9_TC1-COD(2023)0373
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 23 kwietnia 2024 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/... w sprawie zapobiegania stratom granulatu z tworzyw sztucznych w celu ograniczenia zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 192 ust. 1,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 3 ,
uwzględniając opinię Komitetu Regionów 4 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Mikrodrobiny plastiku są wszechobecne, trwałe, a granice państw nie mają dla nich znaczenia. Są szkodliwe dla środowiska i potencjalnie szkodliwe dla zdrowia ludzkiego, zwłaszcza z uwagi na zawartość szkodliwych dodatków chemicznych oraz innych substancji potencjalnie niebezpiecznych dodawanych na etapach produkcji i przekształcania, takich jak ftalany, bisfenol A lub środki zmniejszające palność 5 . Mikrodrobiny plastiku są łatwo przenoszone przez powietrze oraz lądowe wody powierzchniowe i prądy oceaniczne, a ich mobilność jest czynnikiem, który dodatkowo zwiększa ich szkodliwość. Występują one w glebie (w tym na gruntach rolnych), jeziorach, rzekach, ujściach rzek, plażach, lagunach, morzach, oceanach oraz w odległych, niegdyś dziewiczych regionach, a ich obecność w glebie może mieć ma wpływ na jej właściwości i powodowaćpowoduje w niej zmiany, które negatywnie wpływają na wzrost niektórych roślin. Wpływ mikrodrobin plastiku na środowisko morskie został szczegółowo udokumentowany. Po ich przedostaniu się do środowiska morskiego, zebranie ich jest niemal niemożliwe i wiadomo, że są zjadane przez szereg organizmów i zwierząt oraz szkodzą różnorodności biologicznej i ekosystemom. Trwałość granulatu z tworzywa sztucznego w środowisku wodnym można liczyć co najmniej w dziesięcioleciach, a zjadanie granulatu z tworzyw sztucznych przez dziką faunę morską, w szczególności ptaki morskie i żółwie morskie, może spowodować fizyczne obrażenia lub śmierć. Jako dodatkowe źródło zarówno emisji gazów cieplarnianych, jak i presji na ekosystemy, mikrodrobiny plastiku przyczyniają się również do zmiany klimatu. Potencjał mikrodrobin plastiku jako nośnika wchłanianych substancji toksycznych lub mikroorganizmów chorobotwórczych stanowi nieodłączną część problemu. Ludzie są narażeni na mikrodrobiny plastiku znajdujące się w powietrzu i żywności. Rosnąca świadomość występowania mikrodrobin plastiku w łańcuchu żywnościowym może podważyć zaufanie konsumentów i mieć konsekwencje gospodarcze. Mogą wystąpić negatywne skutki gospodarcze dla działalności takiej jak rybołówstwo komercyjne i rolnictwo, a także dla sektora rekreacji i turystyki na obszarach dotkniętych uwolnieniami. [Popr. 1]
(2) W opinii zatytułowanej "Zagrożenia dla środowiska i zdrowia związane z zanieczyszczeniem mikrodrobinami plastiku" Grupa Głównych Doradców Naukowych Komisji stwierdziła, że "istnieją poważne powody do obaw i przedsięwzięcia środków ostrożności" 6 .
(3) Straty granulatu z tworzyw sztucznych stanowią trzecie co do wielkości źródło mikrodrobin plastiku uwalnianych w sposób niezamierzony do środowiska w Unii i wynikają ze złych praktyk obchodzenia się z granulatem na wszystkich etapach łańcucha dostaw, w tym na etapie produkcji, przetwarzania, dystrybucji, transportu, także drogą morską, i innych operacji logistycznych. W związku z powyższym zasadnicze znaczenie dla zapewnienia zaangażowania wszystkich podmiotów gospodarczych obchodzących się z granulatem z tworzyw sztucznych w działania mające na celu zapobieganie stratom ma podejście oparte na łańcuchu dostaw. Od 2015 r. europejski przemysł wytwórczy tworzyw sztucznych stopniowo przyjmuje międzynarodowy program Operation Clean Sweep® (OCS) jako dobrowolne zobowiązanie. W ramach tego programu każde przedsiębiorstwo wytwarzające granulat lub obchodzące się z nimi uznaje znaczenie zerowych strat granulatu i zobowiązuje się do przyjęcia najlepszych praktyk. Chociaż praktyki tego rodzaju są na ogół dobrze rozumiane przez sygnatariuszy OCS, nie zostały one w pełni wdrożone. Poziom stosowania się do założeń programu przez przemysł tworzyw sztucznych pozostaje niski.
(4) Wpływ zanieczyszczeń mikrodrobinami plastiku na środowisko i ewentualnie na zdrowie człowieka wzbudza obawy w większości krajów świata. Kilka państw członkowskich przyjęło lub zaproponowało specjalne środki. Mozaika krajowych ograniczeń może jednak potencjalnie utrudnić funkcjonowanie rynku wewnętrznego.
(5) Aby rozwiązać problem zanieczyszczenia plastikiem, w styczniu 2018 r. Komisja przyjęła komunikat zatytułowany "Europejska strategia na rzecz tworzyw sztucznych" 7 , w którym uznała zagrożenia związane z mikrodrobinami plastiku i wezwała do przyjęcia innowacyjnych rozwiązań ukierunkowanych na poszczególne źródła mikrodrobin plastiku. Zobowiązanie to odnowiono wraz z publikacją: Europejskiego Zielonego Ładu w grudniu 2019 r., nowego planu działania UE dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym 8 w marcu 2020 r. i planu działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń 9 w maju 2021 r. W tym ostatnim, wśród celów na 2030 r., przewidziano zmniejszenie o 30 % ilości mikrodrobin plastiku uwalnianych do środowiska.
(6) W rozporządzeniu Komisji (UE) 2023/2055 10 odniesiono się do zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku w drodze nałożenia ograniczenia na wprowadzanie do obrotu mikrodrobin plastiku celowo dodawanych do produktów ("ograniczenie"), ponieważ stosowanie mikrocząsteczek polimerów syntetycznych jako takich lub celowo dodawanych do produktów powoduje znaczne zanieczyszczenie mikrodrobinami plastiku, to zaś stwarza niedopuszczalne ryzyko dla środowiska.
(7) W 2021 r. strony Konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru północnowschodniego Atlantyku (OSPAR) przyjęły niewiążące zalecenie 2021/06 11 w sprawie ograniczenia strat granulatu z tworzyw sztucznych trafiających do środowiska morskiego przez propagowanie terminowego opracowania i wdrożenia skutecznych i spójnych norm zapobiegania stratom granulatu oraz systemów certyfikacji dla całego łańcucha dostaw tworzyw sztucznych. Środki służące minimalizacji ryzyka związanego z transportem granulatu z tworzyw sztucznych drogą morską są analizowane przez Międzynarodową Organizację Morską (IMO) w związku z dużym ryzykiem mającego katastrofalne skutki zanieczyszczenia związanego z transportem morskim granulatu z tworzyw sztucznych. W tym kontekście Unia powinna ściśle monitorować postępy osiągane na szczeblu IMO i odegrać czołową rolę w zagwarantowaniu wysokiego poziomu ochrony środowiska w tym względzie. [Popr. 3]
(7a) W Unii doszło do wielu sytuacji wydostania się granulatu z tworzyw sztucznych poza granice instalacji i jego strat, które miały transgraniczne skutki, co uwydatnia potrzebę pilnego podjęcia ambitnych, całościowych kroków w celu znacznego ograniczenia ryzyka zanieczyszczenia granulatem z tworzyw sztucznych przy jednoczesnym zwiększeniu zdolności do reagowania na zanieczyszczenie w przypadku wydostania się granulatu poza granice instalacji na unijnych terytoriach i wodach. [Popr. 4]
(7b) Transport niemal 90 % światowych towarów, w tym granulatu z tworzyw sztucznych, odbywa się drogą morską. Tym niemniej niewłaściwe obchodzenie się z granulatem lub brak nadzoru nad niektórymi rutynowymi czynnościami, takimi jak czyszczenie kadłubów lub kontenerów, może prowadzić do wydostania się granulatu do oceanu. Ponadto odnotowano wiele katastrof morskich związanych z granulatem, co prowadzi do uznania transportu morskiego za działalność stwarzającą wysokie ryzyko zanieczyszczenia granulatem z tworzyw sztucznych. Straty granulatu mają druzgocący wpływ na ekosystemy morskie i przybrzeżne oraz tworzące je gatunki, a ogromna mobilność granulatu z tworzyw sztucznych utrudnia skuteczne powstrzymywanie strat i usuwanie ich skutków. Sposoby obchodzenia się z granulatem uregulowano na szczeblu międzynarodowym w Międzynarodowej konwencji o bezpiecznych kontenerach z 1972 r. i uzupełniono w 2023 r. okólnikiem Podkomitetu Przewozu Ładunków i Kontenerów w sprawie obowiązku zgłaszania zgubionych kontenerów, lecz regulacje te nie zapobiegają skutecznie zanieczyszczeniom granulatem z tworzyw sztucznych. Włączenie transportu morskiego do zakresu niniejszego rozporządzenia oraz uwzględnienie przepisów dotyczących szczególnego obchodzenia się z granulatem z tworzyw sztucznych w przypadku tego rodzaju transportu jest zatem niezbędne, aby osiągnąć cele niniejszego rozporządzenia. [Popr. 5]
(8) W przedłożonym przez Unię w ramach Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska wniosku na potrzeby drugiej sesji międzyrządowego komitetu negocjacyjnego na temat międzynarodowego prawnie wiążącego instrumentu dotyczącego zanieczyszczenia plastikiem (INC-2) 12 Unia i jej państwa członkowskie podkreśliły, że w przyszłym instrumencie należy uwzględnić środki mające na celu ograniczenie niezamierzonego uwalniania mikrodrobin plastiku.
(9) Pomimo istnienia przepisów Unii dotyczących zapobiegania powstawaniu odpadów, zanieczyszczeń, odpadów morskich i chemikaliów brak jest szczegółowych przepisów UE zapobiegających stratom granulatu jako źródłu zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku w całym łańcuchu dostaw. Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE 13 ustanowiono podstawowe zasady gospodarowania odpadami i nałożono na państwa członkowskie ogólne obowiązki w zakresie wprowadzania środków zapobiegających wytwarzaniu odpadów. Te ogólne obowiązki należy uzupełnić szczegółowymi aspektami i wymogami dotyczącymi ostrożnego obchodzenia się z granulatem z tworzyw sztucznych, aby uniknąć sytuacji, w którejstaje się on odpademzapobiec jego uwalnianiu się do środowiska. [Popr. 6]
(9a) Niniejsze rozporządzenie określa jak zapobiegać zanieczyszczeniu granulatem z tworzyw sztucznych oraz powstrzymać je i usuwać jego skutki po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, lecz nie uwzględnia działań zmierzających do usunięcia już istniejących zanieczyszczeń. Oczyszczenie gleby, rzek i potoków oraz odtworzenie zdegradowanych ekosystemów lądowych, morskich, przybrzeżnych i nadmorskich jest nieodzowne, aby osiągnąć cel ograniczenia o 30 % do 2030 r., zgodnie z celami ustanowionymi w rozporządzeniu (UE) 2024/1991 Parlamentu Europejskiego i Rady 14 i z celami Europejskiego Zielonego Ładu. Komisja powinna opracować zbiór działań służących zmapowaniu i oczyszczeniu już zanieczyszczonych obszarów oraz wdrożyć te działania na przykład w ramach europejskiej strategii na rzecz ograniczenia zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku, lub za pomocą wsparcia udzielanego państwom członkowskim i środków towarzyszących. W szerszym ujęciu Unia powinna zaangażować się w propagowanie rozwiązań w całym łańcuchu wartości i powinna uwzględnić takie rozwiązania w toczących się negocjacjach dotyczących opracowania międzynarodowego traktatu w sprawie zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi, a także podczas nadchodzącego 81. posiedzenia Komitetu Ochrony Środowiska Morskiego IMO (IMO MEPC). [Popr. 7]
(10) Chociaż produkcja materiałów polimerowych na skalę przemysłową jest objęta zakresem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE 15 , inne rodzaje działalności, takie jak przekształcanie, transport lub składowanie granulatu, prowadzone zazwyczaj przez małe i średnie przedsiębiorstwa, nie są objęte tą dyrektywą. Ponadto w dokumencie referencyjnym dotyczącym najlepszych dostępnych technik w produkcji polimerów z sierpnia 2007 r. 16 , ustanowionym zgodnie z dyrektywą Rady 96/61/WE 17 dotyczącą zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli, nie odniesiono się konkretnie do kwestii strat granulatu.
(11) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE 18 dotyczy monitorowania i oceny wpływu mikroodpadów, w tym mikrodrobin plastiku, na środowisko przybrzeżne i morskie. Trwają prace nad aktualizacją pierwszych wytycznych dotyczących monitorowania odpadów morskich w świetle zharmonizowanych metod, w tym monitorowania występowania i rozkładu granulatu z tworzyw sztucznych wzdłuż wybrzeża. Dyrektywa 2008/56/WE nie zawiera jednak szczegółowych wymogów dotyczących zapobiegania stratom granulatu u źródła lub ich ograniczania.
(12) Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2055 dotyczy strat mikrocząsteczek polimerów syntetycznych stosowanych w obiektach przemysłowych, tj. granulatu z tworzyw sztucznych, jako uwolnień, których można uniknąć. W odniesieniu do tych uwolnień wprowadza się wymóg w zakresie sprawozdawczości w odniesieniu do szacowanej ilości mikrodrobin plastiku uwalnianych do środowiska w ujęciu rocznym. Mimo braku Tym niemniej we wspomnianym wymogu w zakresie sprawozdawczości zabrakło metodyki szacowania strat, przy wskazaniu jedynie szacunków rocznych. Choć wymóg ten spowoduje zwiększenie ilości informacji na temat strat granulatu i poprawi jakość informacji gromadzonych do celów oceny ryzyka związanego z tymi mikrodrobinami plastiku w przyszłości, nie jest wystarczający, by zapewnić obraz specyficznego charakteru strat i ich skutków. [Popr. 8]
(13) W celu zapewnienia bezpiecznego i odpowiedzialnego obchodzenia się z granulatem z tworzyw sztucznych na wszystkich etapach łańcucha dostaw, tak aby zapobiec stratom tego granulatu trafiającym do środowiska, konieczne jest ustanowienie wymogów dotyczących obchodzenia się z granulatem z tworzyw sztucznych w całym łańcuchu dostaw: produkcji, wytwarzania przedmieszek i mieszania, przekształcania, gospodarowania odpadami, w tym recyklingu, dystrybucji, przepakowywania, transportu przechowywania i czyszczenia zbiorników w stacjach oczyszczania.
(14) Wymogi te powinny uwzględniać zalecane na szczeblu międzynarodowym dobre praktyki postępowania, a także istniejące wymogi dotyczące obchodzenia się z granulatem z tworzyw sztucznych ustanowione przez przemysł w Unii.
(15) Podmioty gospodarcze, przewoźnicy UE i przewoźnicy spoza UE powinni wdrożyć wymogi dotyczące obchodzenia się z granulatem z tworzyw sztucznych, stosując się do kolejności priorytetów oraz przy założeniu nadrzędnego celu, jakim jest zapobieganie uwalnianiu granulatu do środowiska. W związku z powyższym pierwszym krokiem powinno być zapobieganie przypadkom wydostania się granulatu z tworzyw sztucznych na zewnątrz pierwotnego zabezpieczenia, a tym samym zmniejszenie ryzyka wydostania się granulatu do najniższego możliwego poziomu, w tym w drodze unikania zbędnego obchodzenia się z granulatem (np. przez ograniczenie punktów transferu) oraz stosowanie oznakowania wszystkich pojemników zawierających granulat z tworzyw sztucznych, a także dzięki stosowaniu odpowiednich opakowań wytrzymałych na przebicie, a następnie powstrzymanie rozprzestrzeniania się uwolnionego granulatu, aby jego straty nie trafiły do środowiska, natomiast ostatnim etapem powinno być ewentualne usuwanie skutków po wydostaniu się lub stracie granulatu. [Popr. 9]
(16) Chociaż celem jest zapobieganie stratom całkowite wyeliminowanie strat granulatu z tworzyw sztucznych trafiającym trafiających do środowiska przez wszystkie podmioty gospodarcze, przewoźników UE i przewoźników spoza UE, należy dostosować obowiązki mikroprzedsiębiorstw oraz małych-i-średnich przedsiębiorstw wykorzystujących granulat z tworzyw sztucznych w ilości poniżej 1 000 ton rocznie, aby ograniczyć spoczywające na nich obciążenia. [Popr. 10]
(17) Rejestracja instalacji, w których wykorzystuje się granulat z tworzyw sztucznych, oraz przewoźników transportujących ten granulat jest niezbędna do zapewnienia identyfikowalności granulatu z tworzyw sztucznych wykorzystywanego i transportowanego w każdym państwie członkowskim oraz do umożliwienia właściwym organom skutecznego przeprowadzania kontroli zgodności.
(18) Aby zapobiegać stratom granulatu z tworzyw sztucznych i całkowicie je wyeliminować, podmioty gospodarcze powinny ustanowić, wdrożyć i stale aktualizować plan oceny ryzyka określający możliwości wydostania się granulatu oraz jego strat oraz dokumentujący w szczególności specjalne wyposażenie i procedury stosowane do zapobiegania stratom granulatu, powstrzymywania ich i usuwania ich skutków, z uwzględnieniem wielkości instalacji i skali działalności. [Popr. 11]
(19) Aby umożliwić właściwym organom weryfikację zgodności z wymogami planu oceny ryzyka, podmioty gospodarcze powinny przedstawić właściwemu organowi plan oceny ryzyka, który wprowadziły w życie, wraz z własną deklaracją zgodności.
(20) Podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość wyboru instalacji konkretnego wyposażenia do zainstalowania lub wyboru procedury do przeprowadzenia. Weryfikując zgodność z przepisami, właściwe organy powinny mieć jednak możliwość wymagania od podmiotów gospodarczych zmiany planu oceny ryzyka, w tym w drodze podjęcia w określonym terminie któregokolwiek z działań wymienionych w niniejszym rozporządzeniu, w celu zapewnienia odpowiedniego wdrożenia jego wymogów. Podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość odstępstwa od wymogu instalowania niektórych rodzajów wyposażenia lub podejmowania niektórych kroków, jeżeli są w stanie uzasadnić takie odstępstwo właściwym organom, biorąc pod uwagę charakter i wielkość instalacji oraz skalę jej działalności. Mikroprzedsiębiorstwa powinny wziąć pod uwagę specyficzne wyposażenie wymagające instalacji lub wymagane procedury, biorąc pod uwagę charakter i wielkość instalacji oraz skalę jej działalności. [Popr. 12]
(21) Aby ocenić adekwatność planu oceny ryzyka zrealizowanego w odniesieniu do każdej instalacji, podmioty gospodarcze powinny prowadzić zapisy szacunkowej ilości granulatu uwalnianych do środowiska rocznie, wraz z całkowitą ilością granulatu wykorzystywanego w danej instalacji. Aby zmniejszyć obciążenie podmiotów gospodarczych, informacje na temat szacunkowych uwolnionych ilości mogą być wykorzystywane w ramach wymogu w zakresie sprawozdawczości na postawie rozporządzenia Komisji (UE) 2023/2055.
(22) Ze względu na charakter swojej działalności przewoźnicy nie powinni być zobowiązani do sporządzania planu oceny ryzyka. Zamiast tego powinni być zobowiązani do wdrożenia konkretnych środków mających na celu zapobieganie wydostaniu się granulatu i jego stratom, powstrzymanie ich i usuwanie ich skutków. Środki te powinny podlegać weryfikacji przez właściwe organy, przede wszystkim w trakcie procesu transportu.
(23) Skuteczne wdrożenie działań niezbędnych do zapobiegania stratom granulatu z tworzyw sztucznych i ich całkowitego wyeliminowania wymaga pełnej współpracy i zaangażowania pracowników podmiotów gospodarczych, przewoźników UE i przewoźników spoza UE. Podmioty gospodarcze i przewoźnicy UE powinni być zobowiązani do przeszkolenia swoich pracowników zgodnie z ich szczególnymi rolami i obowiązkami, aby zapewnić posiadanie przez nich wiedzy na temat wyposażenia i sposobów korzystania z niego, a ponadto stosować procedury niezbędne do zapewnienia zgodności z wymogami określonymi w niniejszym rozporządzeniu. Podmioty gospodarcze i przewoźnicy UE powinni być również zobowiązani do monitorowania i prowadzenia ewidencji odpowiednich działań mających na celu wdrożenie wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu, na przykład zastosowania nowych urządzeń przechwytujących. W stosownych przypadkach powinni wprowadzić działania naprawcze, w tym, w razie potrzeby, udoskonalić istniejące urządzenia i procedury. [Popr. 13]
(24) Małe, średnie i duże przedsiębiorstwa prowadzące instalacje, w których granulat z tworzyw sztucznych wykorzystuje się w ilościach powyżej 1 000 ton, mogą być narażone na większe ryzyko wystąpienia strat granulatu trafiających do środowiska. Przedsiębiorstwa te powinny być zatem zobowiązane do wdrożenia, w odniesieniu do każdej instalacji, dodatkowych działań, takich jak przeprowadzanie rocznej oceny wewnętrznej oraz ustanowienie obowiązkowego programu szkoleń uwzględniającego szczególne potrzeby i warunki szkoleniowe kwestie dotyczące zapobiegania, praktyk, ochrony pracowników, technologii usuwania skutków, wykorzystywania i konserwacji wyposażenia, wykonywania procedur oraz monitorowania i zgłaszania strat granulatu z tworzyw sztucznych. Ponadto w przypadku tych przedsiębiorstw zgodność z wymogami niniejszego rozporządzenia należy wykazać uzyskując i odnawiając certyfikat wydawany przez podmioty certyfikujące. Tymi podmiotami certyfikującymi mogą być akredytowane jednostki oceniające zgodność albo weryfikatorzy środowiskowi uprawnieni do przeprowadzania weryfikacji i walidacji zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 19 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS). W celu zapewnienia jednorodnych informacji certyfikat powinien mieć jednolity format. Małe przedsiębiorstwa prowadzące instalacje, w których wykorzystuje się granulat z tworzyw sztucznych w ilościach powyżej 1 000 ton, powinny ubiegać się o certyfikat tylko raz. Taki certyfikat powinien być ważny przez 5 lat, po czym przedsiębiorcy powinni powiadamiać o aktualizacji swojego planu oceny ryzyka, a także składać własną deklarację zgodności co 5 lat. [Popr. 14]
(25) Mikroprzedsiębiorstwa i małe przedsiębiorstwa orazMałe, średnie i duże przedsiębiorstwa prowadzące instalacje, w których wykorzystuje się granulat z tworzyw sztucznych w ilościach poniżej 1 000 ton, i mikroprzedsiębiorstwa powinny podlegać obowiązkowi przestawienia własnej deklaracji zgodności. Należy im również zapewnić wystarczająco dużo czasu na wykazanie zgodności. [Popr. 15]
(26) Aby umożliwić właściwym organom skuteczniejszą weryfikację zgodności z przepisami niniejszego rozporządzenia, podmioty certyfikujące powinny powiadamiać właściwe organy o wynikach swoich ocen. Certyfikaty nie powinny przesądzać o wyniku oceny zgodności przeprowadzanej przez właściwe organy.
(27) Aby zostać zarejestrowanym w EMAS, podmioty gospodarcze są zobowiązane do przestrzegania przepisów dotyczących ochrony środowiska, w tym niniejszego rozporządzenia. W związku z tym podmioty gospodarcze zarejestrowane w EMAS należy uznać za spełniające wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu, pod warunkiem że weryfikator środowiskowy zweryfikował, że wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu zostały włączone do systemu zarządzania środowiskowego takiego podmiotu gospodarczego i wdrożone. Te podmioty gospodarcze powinny zatem być zwolnione z obowiązku certyfikacji i powiadamiania właściwych organów przy odnawianiu deklaracji własnych i ocen ryzyka.
(28) Właściwe organy powinny zweryfikować, czy podmioty gospodarcze, przewoźnicy UE i przewoźnicy spoza UE wywiązują się z obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia, posługując się, w stosownych przypadkach, ustaleniami przedstawionymi w ramach certyfikacji lub w deklaracjach własnych, na podstawie kontroli środowiskowych albo innych działań weryfikacyjnych, z zastosowaniem podejścia opartego na analizie ryzyka. Kontrole powinny być w miarę możliwości skoordynowane z kontrolami wymaganymi na mocy innych przepisów Unii. Właściwe organy powinny przekazywać Komisji informacje na temat wdrażania niniejszego rozporządzenia.
(29) Aby zminimalizować skutki wszelkich strat, podmioty gospodarcze, przewoźnicy UE i przewoźnicy spoza UE powinni wprowadzić środki niezbędne do przywrócenia zgodności z przepisami. Wymagane działania naprawcze powinny być proporcjonalne do stwierdzonego naruszenia i jego spodziewanych szkodliwych skutków dla środowiska. W przypadku wykrycia przez właściwe organy naruszenia niniejszego rozporządzenia powinny one powiadomić podmiot gospodarczy, przewoźnika UE lub przewoźnika spoza UE o stwierdzonym naruszeniu i zażądać podjęcia środków naprawczych w celu przywrócenia zgodności.
(30) Właściwe organy powinny posiadać minimalny zestaw uprawnień w zakresie przeprowadzania kontroli i egzekwowania przepisów w celu zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem, szybszej i skuteczniejszej współpracy między takimi organami oraz zniechęcania podmiotów gospodarczych, przewoźników UE i przewoźników spoza UE do naruszania niniejszego rozporządzenia. Uprawnienia te powinny być wystarczające do sprostania wyzwaniom związanym z egzekwowaniem przepisów oraz do zapobiegania wykorzystywaniu luk w systemie egzekwowania przez podmioty gospodarcze nieprzestrzegające przepisów za pomocą przenoszenia się do państw członkowskich, których właściwe organy nie są przygotowane do zwalczania nielegalnych praktyk.
(31) Właściwe organy powinny mieć możliwość wykorzystania wszelkich faktów i okoliczności danej sprawy jako dowodów do celów prowadzonej kontroli.
(32) Ponieważ w łańcuchu dostaw granulatu mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) pełnią ważną rolę w łańcuchu dostaw granulatu, choć powinny wypełniać odpowiednie obowiązki określone w niniejszym rozporządzeniu, mogą jednak mierzyć się zuwzględniając jednocześnie ewentualne różne wyzwania związane z przestrzeganiem przepisów oraz możliwość poniesienia proporcjonalnie wyższymi kosztami i trudnościami przy wypełnianiu niektórych z nichwyższych kosztów. Komisja powinna i właściwe organy powinny działać na rzecz podnoszenia świadomości podmiotów gospodarczych i przewoźników na temat konieczności zapobiegania stratom granulatu. Ponadto Komisja powinna i właściwe organy powinny opracować materiały szkoleniowe, w porozumieniu ze wszystkimi odpowiednimi zainteresowanymi stronami, aby pomóc impodmiotom gospodarczym i przewoźnikom w wypełnianiu obowiązków, w szczególności w odniesieniu do wymogów dotyczących oceny ryzyka. Należy tego dokonać poprzez uwzględnienie niewiążącego zalecenia przyjętego przez strony Konwencji o ochronie środowiska morskiego obszaru północnowschodniego Atlantyku (OSPAR). Państwa członkowskie powinny zapewnić dostęp do informacji i pomocy w zakresie przestrzegania obowiązków i wymogów dotyczących oceny ryzyka. Jeśli chodzi o pomoc państw członkowskich, mogłaby ona obejmować wsparcie techniczne i finansowe, a także specjalistyczne szkolenia dla MśPcałego personelu, który ma w pracy do czynienia z granulatem z tworzyw sztucznych, a także wsparcie finansowe i dostęp do finansowania dla mikroprzed- siębiorstw i małych przedsiębiorstw oraz dla instalacji, w których wykorzystuje się granulat z tworzyw sztucznych w mniejszych ilościach. Państwa członkowskie powinny podjąć działania zgodnie z obowiązującymi zasadami pomocy państwa. [Popr. 16]
(33) Aby ułatwić zapewnienie wspólnych podstaw szacowania strat granulatu z tworzyw sztucznych trafiających do środowiska, konieczne jest ustanowienie znormalizowanej metodyki, określonej w normie zharmonizowanej, która zostanie przyjęta zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1025/2012 20 . Dopóki nie zostanie przyjęta znormalizowana metodyka, przy zgłaszaniu strat granulatu z tworzyw sztucznych podmioty gospodarcze powinny wskazywać zastosowaną metodykę. [Popr. 17]
(34) W rozporządzeniu (UE) nr 1025/2012 przewidziano procedurę sprzeciwu wobec norm zharmonizowanych, w przypadku gdy normy takie nie spełniają w pełni wymogów określonych w tym rozporządzeniu.
(35) Aby zapewnić osiągnięcie celów niniejszego rozporządzenia i skuteczne egzekwowanie jego wymogów, państwa członkowskie powinny wyznaczyć własne właściwe organy odpowiedzialne za stosowanie i egzekwowanie przepisów niniejszego rozporządzenia. W przypadku gdy na ich terytorium istnieje więcej wyznaczonych właściwych organów niż jeden oraz w celu zapewnienia skutecznego wykonywania obowiązków przez właściwe organy, państwa członkowskie powinny zapewnić ścisłą współpracę między wszystkimi wyznaczonymi właściwymi organami.
(36) W celu zapewnienia zgodności właściwe organy powinny również podejmować niezbędne kroki, w tym przeprowadzać kontrole i przesłuchania, jeżeli są w posiadaniu istotnych informacji, w tym uzasadnionych skarg złożonych przez osoby trzecie, na podstawie takich informacji. Osoby trzecie wnoszące skargi powinny być w stanie wykazać wystarczający interes lub powołać się na naruszenie prawa.
(37) Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby wszelkie środki przyjęte przez ich właściwe organy na mocy niniejszego rozporządzenia podlegały skutecznym środkom zaskarżenia zgodnie z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej 21 . Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zadaniem sądów państw członkowskich jest zapewnienie ochrony sądowej praw osób na mocy prawa Unii. Ponadto art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej zobowiązuje państwa członkowskie do ustanowienia środków niezbędnych do zapewnienia skutecznej ochrony sądowej w dziedzinach objętych prawem Unii. W tym względzie państwa członkowskie powinny zapewnić, aby społeczeństwo, w tym osoby fizyczne lub prawne zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, miały dostęp do wymiaru sprawiedliwości zgodnie ze zobowiązaniami, na jakie te państwa członkowskie zgodziły się jako strony Konwencji Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (EKG ONZ) o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska podpisanej dnia 25 czerwca 1998 r. (zwanej dalej "konwencją z Aarhus") 22 .
(38) Aby skutecznie zniechęcić podmioty gospodarcze do nieprzestrzegania wymogów niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie powinny ustanowić przepisy dotyczące kar mających zastosowanie w przypadku naruszenia niniejszego rozporządzenia i zapewnić wdrożenie tych przepisów. Przewidziane kary powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Aby ułatwić spójniejsze stosowanie kar, należy ustanowić wspólne kryteria określania rodzajów i wysokości kar nakładanych w przypadku naruszeń przepisów. Kryteria te powinny obejmować m.in. charakter i wagę naruszenia, jak również korzyści ekonomiczne z niego wynikające, aby zapewnić, by osoby odpowiedzialne zostały pozbawione tych korzyści. Państwa członkowskie powinny dopilnować, aby dochody uzyskane z kar lub ich równoważna wartość finansowa były wykorzystywane do wspierania projektów mających na celu oczyszczanie obszarów zanieczyszczonych tworzywami sztucznymi i na zapobieganie zanieczyszczeniu granulatem z tworzyw sztucznych. [Popr. 18]
(39) Ustanawiając kary i środki stosowane w przypadku naruszeń, państwa członkowskie powinny przewidzieć, że w zależności od wagi naruszenia wysokość grzywien powinna skutecznie pozbawić podmiot gospodarczy, przewoźnika UE i przewoźnika spoza UE nieprzestrzegających przepisów korzyści ekonomicznych czerpanych z nieprzestrzegania obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia, w tym w przypadku powtarzających się naruszeń. Waga naruszenia powinna być wiodącym kryterium decydującym o środkach wprowadzanych przez organy egzekwowania prawa. W przypadku naruszenia popełnionego przez osobę prawną maksymalna kwota grzywien powinna stanowić co najmniej43 % rocznego obrotu gospodarczego w odnośnym państwie członkowskim Unii. [Popr. 19]
(40) W przypadku wystąpienia szkód dla zdrowia ludzkiego wynikających z naruszenia przepisów niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie powinny zapewnić, aby osoby prywatne, których szkody dotyczą, mogły dochodzić odszkodowania z tytułu tych szkód od odpowiednich osób fizycznych lub prawnych lub, w stosownych przypadkach, od właściwych organów odpowiedzialnych za naruszenie, i uzyskać takie odszkodowanie. Takie zasady dotyczące odszkodowania przyczyniają się do osiągania celów zachowania, ochrony i poprawy jakości środowiska i ochrony zdrowia ludzkiego, jak określono w art. 191 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Leżą one również u podstaw prawa do życia oraz prawa człowieka do integralności i ochrony zdrowia zgodnie z art. 2, 3 i 35 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz prawa do skutecznego środka odwoławczego określone w art. 47 Karty. Ponadto dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/35/WE 23 nie daje prywatnym stronom prawa do odszkodowania z powodu szkód wyrządzonych środowisku naturalnemu lub bezpośredniego zagrożenia wystąpieniem takich szkód.
(41) Aby zapewnić osobom prywatnym możliwość ochrony ich praw związanych ze szkodami dla zdrowia spowodowanymi naruszeniami przepisów niniejszego rozporządzenia, a tym samym zapewnić skuteczniejsze egzekwowanie niniejszego rozporządzenia, organizacje pozarządowe propagujące ochronę zdrowia ludzkiego lub ochronę środowiska, w tym organizacje propagujące ochronę konsumentów i spełniające wymogi prawa krajowego, jako członkowie zainteresowanej społeczności, powinny być uprawnione do udziału w postępowaniach określonych przez państwa członkowskie w imieniu albo w interesie jakiejkolwiek osoby poszkodowanej bez uszczerbku dla krajowych regulaminów postępowania dotyczących reprezentacji i obrony w sądach. Państwa członkowskie zazwyczaj posiadają autonomię proceduralną w celu zapewnienia skutecznego środka odwoławczego przeciwko naruszeniom prawa Unii z zastrzeżeniem poszanowania zasad równoważności i skuteczności. Doświadczenie pokazuje jednak, że mimo istnienia przytłaczających dowodów epidemiologicznych wskazujących na negatywny wpływ zanieczyszczenia na społeczeństwo, dotyczących w szczególności powietrza, osobom poszkodowanym trudno jest wykazać związek przyczynowy między poniesioną szkodą a naruszeniem w oparciu o przepisy proceduralne dotyczące ciężaru dowodu mające najczęściej zastosowanie w państwach członkowskich. Należy zatem dostosować ciężar dowodu w takich sytuacjach. W przypadku gdy osoba fizyczna jest w stanie dostarczyć dostatecznie solidny dowód prowadzący do domniemania, że naruszenie niniejszego rozporządzenia leży u podstaw spowodowanej szkody zdrowotnej osoby fizycznej lub istotnie się do niej przyczyniło, pozwany powinien być stroną zobowiązaną do obalenia tego domniemania, aby uniknąć za nie odpowiedzialności.
(42) W celu uwzględnienia postępu technicznego i naukowego należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE w odniesieniu do zmiany załączników. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 24 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.
(43) Aby zapewnić jednolite warunki wykonywania niniejszego rozporządzenia, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w odniesieniu do zgłaszania informacji na temat wykonania niniejszego rozporządzenia.
(44) Aby zapewnić podmiotom gospodarczym, przewoźnikom UE i przewoźnikom spoza UE wystarczająco dużo czasu na dostosowanie się do wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu, należy odroczyć jego stosowanie,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w ... dnia [...] r.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.20254 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.3734 |
| Rodzaj: | Rezolucja |
| Tytuł: | Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 23 kwietnia 2024 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zapobiegania stratom granulatu z tworzyw sztucznych w celu ograniczenia zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku (COM(2023)0645 - C9-0378/2023 - 2023/0373(COD)) (Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie) |
| Data aktu: | 23/04/2024 |
| Data ogłoszenia: | 17/09/2025 |