- uwzględniając Traktat o Unii Europejskiej (TUE), w szczególności jego art. 2, art. 4 ust. 3 i art. 7 ust. 1,
- uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (zwaną dalej "Kartą"),
- uwzględniając europejską konwencję praw człowieka i załączone do niej protokoły,
- uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,
- uwzględniając międzynarodowe traktaty ONZ i Rady Europy dotyczące praw człowieka,
- uwzględniając listę kontrolną dotyczącą praworządności przyjętą przez Komisję Wenecką na 106. sesji plenarnej w Wenecji 11 i 12 marca 2016 r.,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 września 2018 r. w sprawie wniosku wzywającego Radę, aby stwierdziła, zgodnie z art. 7 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej, istnienie wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez Węgry wartości, na których opiera się Unia 1 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2020/2092 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie ogólnego systemu warunkowości służącego ochronie budżetu Unii 2 (rozporządzenie w sprawie warunkowości w zakresie praworządności),
- uwzględniając decyzję Komisji C(2023) 8999 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie ponownej oceny, z inicjatywy Komisji, spełnienia warunków określonych w art. 4 rozporządzenia (UE, Euratom) 2020/2092 w następstwie decyzji wykonawczej Rady (UE) 2022/2506 z dnia 15 grudnia 2022 r. dotyczącej Węgier,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 września 2022 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie stwierdzenia, zgodnie z art. 7 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej, istnienia wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez Węgry wartości, na których opiera się Unia 3 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 listopada 2022 r. w sprawie oceny przestrzegania przez Węgry warunków dotyczących praworządności na mocy rozporządzenia w sprawie warunkowości oraz stanu prac nad węgierskim planem odbudowy i zwiększania odporności 4 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 1 czerwca 2023 r. w sprawie naruszania zasad państwa prawnego i praw podstawowych na Węgrzech oraz zamrożonych funduszy UE 5 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 stycznia 2024 r. w sprawie sytuacji na Węgrzech i zamrożonych funduszy unijnych 6 ,
- uwzględniając poświęcone Węgrom rozdziały sprawozdań Komisji na temat praworządności,
- uwzględniając opinię Komisji Weneckiej w sprawie węgierskiej ustawy LXXXVIII z 2023 r. o ochronie suwerenności narodowej, przyjętą na 138. sesji plenarnej w Wenecji 15 i 16 marca 2024 r.,
- uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Unia opiera się na takich wartościach jak poszanowanie godności ludzkiej, wolność, demokracja, równość, praworządność i poszanowanie praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości, co znajduje wyraz w art. 2 TUE, jest odzwierciedlone w Karcie i zapisane w międzynarodowych traktatach dotyczących praw człowieka; mając na uwadze, że te wspólne dla państw członkowskich wartości stanowią fundament praw osób mieszkających w UE;
B. mając na uwadze, że wyraźne ryzyko poważnego naruszenia przez państwo członkowskie wartości, o których mowa w art. 2 TUE, nie dotyczy wyłącznie tego państwa członkowskiego, ale wpływa też na pozostałe państwa członkowskie, na ich wzajemne zaufanie, a nawet na charakter samej UE i prawa podstawowe przysługujące obywatelom na mocy prawa UE;
C. mając na uwadze, że w przeciwieństwie do art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) art. 7 TUE nie ogranicza się do obowiązków wynikających z traktatów, oraz mając na uwadze, że Unia może ocenić, czy istnieje wyraźne ryzyko poważnego naruszenia wspólnych wartości w obszarach należących do kompetencji państw członkowskich;
D. mając na uwadze, że w 2018 r. Rada wszczęła na wniosek Parlamentu Europejskiego procedurę określoną w art. 7 ust. 1 TUE, aby wyeliminować wyraźne ryzyko poważnego naruszenia przez Węgry wartości zapisanych w art. 2 TUE; mając na uwadze, że od początku procedury przewidzianej w art. 7 ust. 1 TUE w Radzie odbyło się sześć wysłuchań na temat sytuacji na Węgrzech, ale Rada nie próbowała jeszcze stwierdzić, czy takie ryzyko istnieje, i nie skierowała żadnych zaleceń do rządu Węgier;
E. mając na uwadze, że rozporządzenie w sprawie warunkowości w zakresie praworządności ma ogromne znaczenie, ponieważ umożliwia skuteczną ochronę funduszy UE;
F. mając na uwadze, że Komisja postanowiła przyznać Węgrom w ramach REPowerEU zaliczkę w wysokości 0,9 mld EUR; mając na uwadze, że taką zaliczkę można przyznać bez żadnych warunków, ale nie bez kontroli;
G. mając na uwadze, że w rezolucji z 15 września 2022 r. Parlament uznał, że od czasu rozpoczęcia procedury przewidzianej w art. 7 ust. 1 TUE wiele obaw dotyczących przestrzegania przez Węgry wartości zapisanych w art. 2 TUE utrzymywało się lub znacznie się zwiększyło, np. w odniesieniu do niezależności wymiaru sprawiedliwości, korupcji, konfliktów interesów, niezależności i pluralizmu mediów, funkcjonowania ładu konstytucyjnego i systemu wyborczego oraz przestrzeni obywatelskiej;
H. mając na uwadze, że od czasu przyjęcia tej rezolucji sytuacja w niektórych obszarach nieznacznie się poprawiła, w większości z nich jest nadal niepokojąca, a w kilku jeszcze bardziej się pogorszyła; mając na uwadze, że w wyniku działań rządu węgierskiego pojawiły się nowe poważne problemy;
I. mając na uwadze, że w kwietniu 2024 r. kilkadziesiąt tysięcy Węgrów wyszło na ulice, aby zaprotestować przeciw zawłaszczaniu państwa i korupcji;
J. mając na uwadze, że w 2023 r. rząd Węgier przyjął pakiet reform ustawodawczych mający poprawić niektóre aspekty niezależności wymiaru sprawiedliwości, w tym wzmocnić niezależność Krajowej Rady Sądownictwa (KRS); mając na uwadze, że nieusunięte jeszcze poważne uchybienia związane z praworządnością w wymiarze sprawiedliwości obejmują między innymi:
- przepisy dotyczące nieusuwalności obecnego prezesa węgierskiego Sądu Najwyższego (SN),
- brak istotnych zabezpieczeń i gwarancji niezależności SN,
- brak przejrzystości i automatyzacji systemu przydzielania spraw w SN oraz brak przejrzystości zasad dotyczących składów orzekających,
- naciski polityczne i administracyjne na niezależność KRS i jej członków, np. przez kampanie oszczerstw,
- przepisy o mianowaniu, awansowaniu i nieusuwalności sędziów,
- brak istotnych zabezpieczeń i gwarancji niezawisłości sędziów orzekających w sprawie decyzji administracyjnych,
- coraz więcej utrudnień w występowaniu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym,
- braki w przepisach o immunitecie i postępowaniach dyscyplinarnych wobec prokuratorów i sędziów,
- ingerencję polityczną w prace prokuratury i prokuratorów,
- brak skutecznego wsparcia dla ofiar przestępstw;
K. mając na uwadze, że utrzymujące się poważne uchybienia związane z walką z korupcją i konfliktami interesów obejmują między innymi:
- brak danych o dochodzeniach, ściganiu i prawomocnych wyrokach w sprawach dotyczących korupcji na wysokim szczeblu;
- brak rygorystycznych uregulowań dotyczących lobbingu, efektu "drzwi obrotowych" i skutecznej kontroli oświadczeń majątkowych,
- brak wystarczających kompetencji, uprawnień, dostępu do informacji i odpowiednich zasobów w Urzędzie ds. Etyki,
- brak konsultacji publicznych i debaty publicznej na temat środków antykorupcyjnych,
- brak rozliczalności prokuratury, np. w przypadkach zaniedbań, przekroczenia obowiązków czy zachowań o charakterze przestępczym,
- ingerencję polityczną w prace prokuratury ścigającej przypadki korupcji i przestępstw z udziałem funkcjonariuszy wysokiego szczebla;
L. mając na uwadze, że utrzymujące się poważne uchybienia związane z wolnością i pluralizmem mediów obejmują między innymi:
- brak funkcjonalnej niezależności rady ds. mediów i koordynatora ds. usług cyfrowych,
- brak niezależności redakcyjnej i finansowej mediów publicznych oraz brak pluralizmu poglądów politycznych przedstawianych w mediach publicznych, które rządząca większość wykorzystuje do propagandy politycznej,
- nadużywanie reklam państwowych w mediach prorządowych oraz brak przepisów i przejrzystości w tym zakresie,
- kampanie oszczerstw przeciwko niezależnym dziennikarzom i mediom,
- coraz więcej ograniczeń w dostępie do informacji publicznej,
- brak merytorycznych dochodzeń w sprawie stosowania oprogramowania szpiegowskiego wobec dziennikarzy śledczych i pracowników mediów,
- koncentrację rynku mediów i nadmierny wpływ rządu na krajobraz medialny (np. za pośrednictwem Środkowoeuropejskiej Fundacji Prasy i Mediów (KESMA)),
- możliwość objęcia mediów i dziennikarzy śledztwami prowadzonymi przez urząd ochrony suwerenności;
M. mając na uwadze, że utrzymujące się poważne uchybienia związane z ładem konstytucyjnym i systemem wyborczym oraz mechanizmami kontroli i równowagi obejmują między innymi:
- brak równych warunków prowadzenia kampanii wyborczych na szczeblu lokalnym i krajowym oraz częste nowelizacje ordynacji wyborczej,
- niewystarczającą przejrzystość i rozliczalność w procesie przygotowywania i uchwalania ustaw,
- utrzymanie oficjalnego "stanu zagrożenia" przyznającego rządowi szerokie uprawnienia nadzwyczajne i umożliwiającego mu uchylanie dekretami nadzwyczajnymi ustaw znajdujących się wyżej w hierarchii aktów prawnych,
- brak merytorycznych konsultacji publicznych na temat ważnych projektów ustaw,
- pozbawienie uprawnień niezależnych organów i wywieranie presji na ich niezależność,
- stosowanie ustaw zbiorczych do zmiany różnych ustaw;
N. mając na uwadze, że utrzymujące się poważne uchybienia związane z funkcjonowaniem społeczeństwa obywatelskiego obejmują między innymi:
- efekt mrożący spowodowany różnymi przepisami mającymi ograniczyć istnienie i funkcjonowanie niezależnych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, takimi jak ustawa o przejrzystości organizacji otrzymujących fundusze z zagranicy i ustawa o ochronie suwerenności narodowej,
- kampanie oszczerstw i nękanie przedstawicieli organizacji społeczeństwa obywatelskiego,
- brak finansowania publicznego dla niezależnych organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz wsparcie finansowe dla organizacji prorządowych lub organizacji powiązanych z rządem,
- możliwość objęcia organizacji społeczeństwa obywatelskiego i ich przedstawicieli nadzorem i dochodzeniami urzędu ochrony suwerenności;
O. mając na uwadze, że utrzymujące się poważne uchybienia związane z ochroną interesów finansowych UE obejmują między innymi:
- funkcjonowanie organów wykonujących budżet UE,
- systemowe nieprawidłowości, uchybienia i niedociągnięcia w zamówieniach publicznych, w tym wysoki odsetek procedur przetargowych z jedną ofertą i brak konkurencji w systemie zamówień publicznych,
- niedociągnięcia mechanizmów audytu i kontroli, które powinny gwarantować należyte wykorzystanie funduszy UE,
- niedostateczne zdolności, by zapobiegać nadużyciom finansowym, korupcji czy innym naruszeniom prawa Unii w związku z wykonywaniem budżetu UE lub z ochroną interesów finansowych UE oraz karać za nie,
- nieprawidłowe stosowanie narzędzia ARACHNE,
- brak przejrzystości w wykorzystywaniu funduszy UE przez fundacje zarządzające aktywami publicznymi,
- nieprzystąpienie przez Węgry do Prokuratury Europejskiej;
P. mając na uwadze, że utrzymujące się poważne uchybienia związane z przestrzeganiem zasad wspólnego rynku obejmują między innymi:
- praktyki dyskryminacyjne wobec przedsiębiorstw działających w dziedzinach uznanych za strategicznie ważne dla rządu węgierskiego,
- nadużywanie władzy publicznej i ustawodawczej oraz stosowanie technik zastraszania podmiotów gospodarczych działających w dziedzinach uznanych za strategicznie ważne dla rządu węgierskiego;
Q. mając na uwadze, że rząd węgierski nie rozwiązał też innych problemów, wskazanych w rezolucji Parlamentu z 15 września 2022 r., w zakresie praw podstawowych, takich jak:
- wolność akademicka,
- wolność religii,
- prawo do równego traktowania, w tym prawa osób LGBTIQ,
- prawa osób należących do mniejszości, w tym Romów i Żydów, ochrona przed nienawistnymi wypowiedziami przeciwko mniejszościom,
- prawa podstawowe migrantów, osób ubiegających się o azyl i uchodźców,
- prawa gospodarcze i społeczne;
R. mając na uwadze, że 23 grudnia 2023 r. weszła w życie ustawa o ochronie suwerenności narodowej; mając na uwadze, że w związku z tym utworzono nowy urząd ochrony suwerenności i zmieniono kodeks karny, wprowadzając, między innymi, karę pozbawienia wolności za wykorzystywanie środków finansowych pochodzących z zagranicy do finansowania kampanii politycznych; mając na uwadze, że w oświadczeniu z 27 listopada 2023 r. Komisarz Praw Człowieka Rady Europy wskazała, że projekt tej ustawy stanowi poważne zagrożenie dla praw człowieka i należy od niego odstąpić; mając na uwadze ustalenie Komisji Weneckiej zawarte w opinii z 18 marca 2024 r., zgodnie z którym chociaż ograniczenia dotyczące zagranicznego finansowania partii politycznych i kampanii wyborczych są powszechnie przyjęte i co do zasady zgodne z najlepszymi praktykami i standardami międzynarodowymi, to w zmianach prawnych wprowadzanych na Węgrzech nie określono jasno, jakiego rodzaju działania w ramach kampanii są zakazane ani w jaki sposób można stwierdzić, że były one finansowane z funduszy zagranicznych; mając na uwadze, że Komisja Wenecka zauważyła również w swojej opinii, iż zmiany te nie uwzględniają współpracy partii politycznych na szczeblu międzynarodowym i wykluczają finansowanie przez organizacje międzynarodowe, a ponadto nie przewidują przestrzegania zobowiązań międzynarodowych, w tym zobowiązań wynikających z członkostwa w UE; mając na uwadze, że 7 lutego 2024 r. Komisja podjęła decyzję o wszczęciu wobec Węgier postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, ponieważ uznała, że przepisy te naruszają szereg postanowień prawa pierwotnego i przepisów prawa wtórnego UE, w tym wartości demokratyczne Unii, zasadę demokracji i prawa wyborcze obywateli UE, a także szereg praw podstawowych zapisanych w Karcie, takich jak prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, prawo do ochrony danych osobowych, wolność wypowiedzi i informacji, wolność zrzeszania się, prawa wyborcze obywateli UE, prawo do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu, prawo do nieświadczenia przeciwko sobie oraz prawniczą tajemnicę zawodową, a także wymogi prawa UE dotyczące ochrony danych oraz szereg przepisów mających zastosowanie do jednolitego rynku;
S. mając na uwadze, że od czasu przyjęcia sprawozdania okresowego TSUE stwierdził w wyroku C-823/21 7 , Komisja/Węgry, że uzależniając możliwość złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej od wymogu złożenia w ambasadzie węgierskiej znajdującej się w państwie trzecim oświadczenia o zamiarze wszczęcia procedury azylowej, Węgry uchybiły zobowiązaniom ciążącym na nich na mocy unijnego prawa azylowego;
T. mając na uwadze, że w wyrokach Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC): z 10 listopada 2022 r. w sprawie Bakirdzi i E.C. przeciwko Węgrom (49636/14 i 65678/14), który stał się prawomocny 3 kwietnia 2023 r., oraz z 30 marca 2023 r. w sprawie Szolcsan przeciwko Węgrom (24408/16), który stał się prawomocny 30 czerwca 2023 r., ETPC stwierdził naruszenie praw wyborców należących do mniejszości narodowych oraz naruszenie w odniesieniu do edukacji dzieci romskich w oddzielnych klasach lub szkołach bez podejmowania odpowiednich środków w celu zwalczania nierówności;
U. mając na uwadze, że w decyzjach dotyczących obowiązującego wzmocnionego nadzoru nad wykonaniem wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach i w grupach spraw Szabó i Vissy przeciwko Węgrom 8 , Gazsó przeciwko Węgrom 9 , Ilias i Ahmed przeciwko Węgrom 10 oraz Baka przeciwko Węgrom 11 Komitet Ministrów Rady Europy ponownie wyraził zaniepokojenie brakiem wykonania tych wyroków;
V. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu oceniającym z piątej rundy oceny Węgier Grupa Państw Przeciwko Korupcji (GRECO) wyraziła liczne obawy dotyczące skuteczności stosowanych na Węgrzech mechanizmów zapobiegania korupcji wśród osób pełniących najwyższe funkcje kierownicze oraz funkcjonariuszy węgierskiej policji krajowej i krajowej służby ochrony; mając na uwadze, że GRECO wskazała, iż wspólną i ogólną cechą administracji publicznej i organów ścigania na Węgrzech jest to, że większość środków służących zapewnieniu uczciwości i zapobieganiu korupcji dotyczy urzędników niskiego i średniego szczebla, natomiast środki w tej dziedzinie mające zastosowanie do osób pełniących najwyższe funkcje kierownicze są bardzo słabe, a warunki mianowania kadry kierowniczej wyższego szczebla w policji i krajowej służbie ochrony rodzą ryzyko upolitycznienia;
W. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu Europejska Komisja przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji z zadowoleniem przyjęła pozytywny rozwój sytuacji na Węgrzech w niektórych aspektach, ale wyraziła przy tym obawy dotyczące likwidacji Urzędu ds. Równego Traktowania, stygmatyzacji studentów ze środowisk znajdujących się w niekorzystnej sytuacji i rodzin o niskich dochodach, takich jak studenci romscy, znacznego pogorszenia się sytuacji osób LGBTI w zakresie praw człowieka, coraz bardziej ksenofobicznego dyskursu publicznego i wypowiedzi politycznych stygmatyzujących, w szczególności, uchodźców, osoby ubiegające się o azyl i migrantów, muzułmanów i osoby LGBTI, niezwykle ograniczonej skuteczności ram prawnych dotyczących mowy nienawiści, braku wdrożenia krajowych strategii włączenia społecznego, zakończenia państwowego wsparcia integracji uchodźców i osób objętych ochroną uzupełniającą oraz ograniczonego dostępu do azylu w tym kraju;
X. mając na uwadze, że w swoich uwagach końcowych Komitet ONZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet wyraził zaniepokojenie zdrowiem seksualnym i reprodukcyjnym oraz prawami w tej dziedzinie, a także faktem, że polityka równości Węgier opiera się wyłącznie na koncepcji rodziny i za główną rolę kobiety uznaje bycie żoną i matką, a także zalecił Węgrom podjęcie środków w celu rozwiązania problemu antygenderowego dyskursu publicznego;
Y. mając na uwadze, że w oświadczeniu wydanym po oficjalnej wizycie na Węgrzech przedstawicielka Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie ds. wolności mediów stwierdziła, iż jeśli chodzi o wolność mediów na Węgrzech, widoczne jest systemowe podejście odmawiające niektórym podmiotom równych podstawowych możliwości docierania do odbiorców;
Z. mając na uwadze, że w zaleceniu w sprawie krajowego programu reform Węgier na 2023 r., zawierającym opinię Rady na temat przedstawionego przez Węgry programu konwergencji na 2023 r. (COM(2023)0617), Rada zaleciła Węgrom podjęcie działań w celu poprawy adekwatności systemu pomocy społecznej, poprawy dostępu do skutecznych aktywnych środków rynku pracy, zapewnienia skutecznego dialogu społecznego oraz poprawy ram regulacyjnych i konkurencji w sektorze usług zgodnie z zasadami jednolitego rynku i praworządności;
AA. mając na uwadze, że rząd węgierski nie wykonał szeregu wyroków węgierskiego Trybunału Konstytucyjnego, TSUE i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczących naruszeń przez Węgry wartości zapisanych w art. 2 TUE i nie zastosował się do znacznej większości zaleceń zawartych w sprawozdaniu Komisji na temat praworządności z 2023 r. ani do zaleceń innych organów międzynarodowych, takich jak GRECO, Komisja Wenecka czy innych;
1. Jest zbulwersowany utrzymującym się systemowym i umyślnym naruszaniem demokracji, praworządności i praw podstawowych na Węgrzech, za które odpowiedzialność ponosi rząd węgierski;
2. podkreśla, że od czasu uruchomienia art. 7 ust. 1 TUE poszanowanie na Węgrzech wartości zapisanych w art. 2 TUE znacznie się pogorszyło, i wyraża głębokie ubolewanie, iż brak zdecydowanych działań ze strony Komisji i Rady przyczynił się do załamania demokracji, praworządności i praw podstawowych w tym kraju i do przekształcenia go, jak wynika z odnośnych wskaźników, w hybrydowy system autokracji wyborczej;
3. potępia przyjęcie ustawy o ochronie suwerenności narodowej oraz utworzenie urzędu ochrony suwerenności o szerokich uprawnieniach i rygorystycznym systemie nadzoru i sankcji, które to działania stanowią zasadniczo pogwałcenie standardów demokracji, takich jak zasada wolnych i uczciwych wyborów, praworządność i prawa podstawowe, a także naruszenie szeregu przepisów i postanowień prawa UE; z zadowoleniem przyjmuje prowadzone przez Komisję wobec Węgier postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w tej sprawie; wzywa rząd Węgier do natychmiastowego uchylenia tej ustawy; wzywa Komisję, aby wystąpiła do TSUE o natychmiastowe zawieszenie stosowania tej ustawy jako środka tymczasowego, ponieważ ustawa ta ma wpływ na zasadę wolnych i uczciwych wyborów;
4. ubolewa nad niezdolnością Rady do poczynienia znaczących postępów w toczącej się procedurze przewidzianej w art. 7 ust. 1 TUE i ponawia apel o poprawę sytuacji poprzez organizowanie regularnych wysłuchań, szybkie reagowanie na problemy, zarówno istniejące od długiego czasu, jak i nowe, w zakresie praworządności, demokracji i praw podstawowych oraz o wydawanie konkretnych zaleceń wraz z terminami wdrożenia; wzywa Radę do publikowania po każdym wysłuchaniu szczegółowych protokołów i konkluzji; nalega, aby we wszystkich postępowaniach związanych z art. 7 TUE Parlament mógł przedstawiać Radzie uzasadniony wniosek, uczestniczyć w wysłuchaniach na podstawie art. 7 TUE oraz niezwłocznie otrzymywać pełne informacje na każdym etapie procedury; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wszczęcia postępowania na podstawie art. 7 ust. 2 TUE, a Radę Europejską do ustalenia, czy Węgry dopuściły się poważnych i stałych naruszeń wartości UE w rozumieniu art. 7 ust. 2 TUE, w przypadku braku postępów przed zakończeniem prezydencji belgijskiej; podkreśla, że Rada jest współodpowiedzialna za ochronę wartości zapisanych w art. 2 TUE, a konsekwencje porażki w tej dziedzinie byłyby długotrwałe i potencjalnie bardzo szkodliwe;
5. podkreśla istotną rolę prezydencji Rady w przyspieszaniu prac Rady nad prawodawstwem UE, w zapewnieniu ciągłości agendy UE i reprezentowaniu Rady w stosunkach z pozostałymi instytucjami UE; ponownie wyraża obawę, że w 2024 r. rząd węgierski nie będzie w stanie wiarygodnie wypełnić tego zadania, skoro nie przestrzega przepisów prawa UE i wartości zapisanych w art. 2 TUE ani zasady lojalnej współpracy; ubolewa, że Rada nie znalazła jeszcze rozwiązania tego problemu, a przedstawiciele rządu węgierskiego będą przewodniczyć posiedzeniom Rady dotyczącym demokracji, praworządności i praw podstawowych, w tym spotkaniom związanym z ochroną interesów finansowych i budżetu UE; podkreśla, że wyzwanie to pojawia się w kluczowym momencie, jakim są wybory europejskie i formowanie nowego składu Komisji; ubolewa nad tym, że nie znaleziono rozwiązania tego problemu, i ponownie wyraża gotowość do podjęcia działań w obronie wiarygodności Unii w dziedzinie wartości zapisanych w art. 2 TUE w odniesieniu do współpracy z Radą;
6. apeluje do Rady i Komisji, aby zwróciły większą uwagę na systemowy demontaż praworządności, a także na wzajemne powiązania między poszczególnymi naruszeniami wartości wskazanymi w rezolucjach; podkreśla, że UE powinna z równą determinacją bronić wszystkich wartości zapisanych w art. 2 TUE, a niepowodzenie w tym zakresie osłabia instytucje demokratyczne i w ostatecznym rozrachunku wpływa na prawa człowieka i życie wszystkich obywateli w krajach, w których wartości te się narusza;
7. ponawia apel do Komisji o pełne wykorzystanie dostępnych narzędzi, w szczególności przyspieszonych postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, wniosków o zastosowanie środków tymczasowych wnoszonych do TSUE i działań podejmowanych w razie niewykonania jego orzeczeń, aby wyeliminować widoczne ryzyko poważnego naruszenia przez Węgry wartości, na których opiera się UE; przypomina o znaczeniu rozporządzenia w sprawie warunkowości w zakresie praworządności i z zadowoleniem przyjmuje decyzję Komisji z 13 grudnia 2023 r. potwierdzającą, że ryzyko dla budżetu Unii pozostaje niezmienione od grudnia 2022 r., i w związku z tym przedłużającą środki przyjęte na podstawie rozporządzenia; wzywa Komisję do podjęcia natychmiastowych działań na podstawie wspomnianego rozporządzenia w odniesieniu do innych przypadków naruszenia zasady praworządności;
8. w tym kontekście ponownie wyraża poważne zaniepokojenie z powodu decyzji uznającej spełnienie horyzontalnego warunku podstawowego dotyczącego Karty w odniesieniu do niezależności sądów, która umożliwiła władzom węgierskim składanie wniosków o zwrot kosztów w wysokości do 10,2 mld EUR bez odpowiednich mechanizmów kontroli ani procedur udzielania zamówień publicznych, które gwarantowałyby należyte zarządzanie finansami i ochronę budżetu UE; zwraca uwagę na skargę Parlamentu, zmierzającą do przeglądu zgodności z prawem decyzji C(2023) 9014, wniesioną do TSUE na podstawie art. 263 TFUE 25 marca 2024 r.; oczekuje szybkiego rozwiązania tej kwestii; po raz kolejny wzywa Komisję do cofnięcia swojej decyzji, zwłaszcza w kontekście środków krajowych podjętych od czasu jej przyjęcia oraz informacji ujawnionych przez byłego ministra sprawiedliwości Węgier, świadczących o braku niezależności prokuratury i o ingerencjach politycznych w postępowania karne; wzywa Komisję, aby zamroziła fundusze do czasu pełnego wdrożenia wszystkich odnośnych przepisów, dowiedzenia praktycznej skuteczności przyjętych środków i wykonania przez Węgry wszystkich odpowiednich wyroków TSUE i ETPC; zwraca się do Komisji o dogłębną kontrolę płatności zaliczkowych przyznawanych w ramach finansowania UE, aby zagwarantować, że fundusze są wykorzystywane zgodnie z celami odpowiednich przepisów; ponawia apel do Węgier o pilne przystąpienie do Prokuratury Europejskiej; apeluje do Komisji, aby wezwała Węgry do udziału w Prokuraturze Europejskiej;
9. podkreśla, że środki wymagane do odblokowania finansowania UE, określone w odpowiednich decyzjach podjętych na podstawie rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów 12 , rozporządzenia w sprawie instrumentu na rzecz odbudowy i zwiększania odporności 13 oraz rozporządzenia w sprawie warunkowości w zakresie praworządności, trzeba oceniać w sposób spójny i niepodzielny, a przy tym nie należy dokonywać żadnych płatności, nawet jeżeli w jednym lub większej liczbie obszarów poczyniono postępy, ale w innych nadal występują niedociągnięcia; podkreśla, że odblokowanie środków na podstawie rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów, motywowane poprawą niezależności sądownictwa, jest niezrozumiałe w sytuacji, w której utrzymujące się niedociągnięcia w zakresie niezależności sądownictwa uzasadniają zablokowanie funduszy w ramach instrumentu na rzecz odbudowy i zwiększania odporności oraz mechanizmu warunkowości;
10. odnotowuje ustanowienie Urzędu ds. Etyki jako jeden ze środków zaradczych, które należy wdrożyć w ramach rozporządzenia w sprawie warunkowości w zakresie praworządności; jest zdania, że samo tylko utworzenie tej instytucji nie wystarcza do rozwiania istniejących obaw, i uważa, iż wykonanie odpowiednich środków zaradczych należy oceniać na podstawie praktycznego funkcjonowania tej instytucji; uważa, że jeżeli Urząd ds. Etyki otrzyma odpowiednie prerogatywy i uprawnienia wykonawcze, będzie mógł rozwiązać niektóre problemy związane z sytuacją w zakresie praworządności na Węgrzech, w szczególności w odniesieniu do walki z korupcją; wyraża jednak zaniepokojenie faktem, że w praktyce nie posiada on właściwości i prerogatyw koniecznych do należytego wypełniania powierzonych mu zadań, o czym świadczy pierwszy rok jego działalności; domaga się przyznania mu dalej idących uprawnień oraz możliwości ich wykonywania, w szczególności poprzez zapewnienie urzędowi należytego dostępu do odpowiednich baz danych, wzmocnienie jego uprawnień dochodzeniowych i wprowadzenie obowiązku realizacji wydawanych przez niego zaleceń;
11. podkreśla, że zgodność z prawem UE, w tym z zasadami jednolitego rynku, stanowi podstawowy filar zasady praworządności; wzywa Komisję, aby przy ocenie stanu praworządności w poszczególnych państwach członkowskich uwzględniała panującą w nich sytuację w zakresie jednolitego rynku; jest zaniepokojony nadużywaniem władzy i systemowymi praktykami dyskryminacyjnymi ze strony władz węgierskich wobec przedsiębiorstw działających w branżach uważanych za strategicznie ważne dla rządu węgierskiego i oligarchów; podkreśla, że zachowania te doprowadziły do powstania atmosfery dyskryminacji i strachu, która jest sprzeczna z filarami jednolitego rynku i naraża niektóre przedsiębiorstwa i ich uzasadnione interesy gospodarcze na poważne ryzyko i de facto wypiera te podmioty z rynku węgierskiego; wzywa Komisję, aby przy ocenie stanu praworządności na Węgrzech zwróciła szczególną uwagę na przestrzeganie zasad jednolitego rynku; wzywa Komisję do zbadania, czy ustawy dotyczące branż uważanych za strategicznie ważne dla rządu węgierskiego są zgodne z obowiązującym prawem europejskim; podkreśla, że w reakcji na skargi składane przez przedsiębiorstwa, które władze węgierskie obierają za cel, Komisja ma obowiązek szybko działać i wnosić odpowiednich spraw do TSUE;
12. ubolewa nad faktem, że Węgry nadużyły w Radzie swojego prawa weta, przez co uniemożliwiły przyznanie Ukrainie podstawowej pomocy i osłabiły w ten sposób strategiczne interesy UE; potępia ogólną politykę rządu węgierskiego wobec Rosji;
13. ponownie wzywa Komisję do dopilnowania, aby ostateczni odbiorcy lub beneficjenci funduszy UE nie zostali ich pozbawieni, jak określono w rozporządzeniu w sprawie warunkowości w zakresie praworządności; wzywa Komisję, aby znalazła sposoby rozdzielania funduszy UE za pośrednictwem samorządów lokalnych i regionalnych oraz społeczeństwa obywatelskiego, jeżeli dany rząd nie współpracuje w odniesieniu do niedociągnięć we wdrażaniu praworządności;
14. Podkreśla, że władze węgierskie muszą zagwarantować przejrzystość i zapewnić równe szanse obywatelom, przedsiębiorstwom, społeczeństwu obywatelskiemu, organizacjom pozarządowym oraz samorządowym władzom lokalnym i regionalnym pragnącym uzyskać dostęp do finansowania UE, a także mają obowiązek zapewnić niezależny nadzór sądowy oraz bezstronne i skuteczne mechanizmy składania skarg; potępia zgłoszone systemowe praktyki dyskryminacyjne wobec środowiska akademickiego, dziennikarzy, partii politycznych i społeczeństwa obywatelskiego, a także przedsiębiorstw w niektórych sektorach;
15. wzywa Komisję, aby wspierała niezależne społeczeństwo obywatelskie na Węgrzech, chroniące wartości zapisane w art. 2 TUE, w szczególności przy wykorzystaniu programu "Obywatele, równość, prawa i wartości"; ponownie wzywa Komisję, aby przyjęła kompleksową strategię na rzecz społeczeństwa obywatelskiego w celu ochrony i rozwijania w UE przestrzeni społeczeństwa obywatelskiego, która to strategia połączy wszystkie obecne narzędzia oraz obejmie zbiór określonych środków ochrony i wzmacniania wspomnianej przestrzeni;
16. ponawia apel do Komisji i Rady, aby natychmiast rozpoczęły negocjacje z Parlamentem w sprawie unijnego mechanizmu na rzecz demokracji, praworządności i praw podstawowych w formie porozumienia międzyinstytu- cjonalnego oraz w sprawie uwzględnienia stałego cyklu politycznego instytucji UE;
17. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Radzie Europy, Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.3705 |
| Rodzaj: | Rezolucja |
| Tytuł: | Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie trwających wysłuchań na mocy art. 7 ust. 1 TUE dotyczących Węgier i służących umocnieniu praworządności oraz ich skutków dla budżetu (2024/2683(RSP)) |
| Data aktu: | 24/04/2024 |
| Data ogłoszenia: | 17/09/2025 |