uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 121,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1263 z dnia 29 kwietnia 2024 r. w sprawie skutecznej koordynacji polityk gospodarczych i w sprawie wielostronnego nadzoru budżetowego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 1 , w szczególności jego art. 17,
uwzględniając zalecenie Komisji,
KWESTIE OGÓLNE
(1) W dniu 30 kwietnia 2024 r. weszły w życie zreformowane unijne ramy zarządzania gospodarczego. Podstawowymi elementami zreformowanych unijnych ram zarządzania gospodarczego są: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i (UE) 2024/1263 w sprawie skutecznej koordynacji polityk gospodarczych i w sprawie wielostronnego nadzoru budżetowego, wraz ze zmienionym rozporządzeniem Rady (WE) nr 1467/97 2 w sprawie procedury nadmiernego deficytu, oraz zmieniona dyrektywa Rady 2011/85/UE 3 w sprawie ram budżetowych państw członkowskich. Celem ram jest wspieranie zdrowych i stabilnych finansów publicznych oraz zrównoważonego i inkluzywnego wzrostu i odporności poprzez reformy i inwestycje, a także zapobieganie nadmiernym deficytom publicznym. Ramy wspierają także poczucie odpowiedzialności na szczeblu krajowym i w większym stopniu koncentrują się na perspektywie średniookresowej, a jednocześnie służą bardziej skutecznemu i spójnemu egzekwowaniu reguł.
(2) W centrum nowych ram zarządzania gospodarczego znajdują się krajowe średniookresowe plany budżetowo- strukturalne przedkładane przez państwa członkowskie Radzie i Komisji. Plany mają przyczynić się do osiągnięcia dwóch celów, a są nimi: (i) zapewnienie, aby m.in. na koniec okresu dostosowawczego dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wykazywał prawdopodobną tendencję spadkową lub utrzymywał się na ostrożnym poziomie, oraz aby deficyt budżetowy został w średnim okresie sprowadzony do poziomu poniżej wartości odniesienia wynoszącej 3 % PKB i utrzymywał się poniżej tej wartości, oraz (ii) zapewnienie realizacji reform i inwestycji odpowiadających na główne wyzwania wymienione w ramach europejskiego semestru i służących realizacji wspólnych priorytetów UE. W tym celu w każdym planie należy przedstawić średnioterminowe zobowiązanie do realizacji ścieżki wydatków netto 4 , co wiąże się ze skutecznym ustanowieniem ograniczenia budżetowego w okresie objętym planem, tzn. czterech lub pięciu lat (w zależności od zwykłej długości kadencji parlamentarnej w państwie członkowskim). Co więcej, w planie należy wyjaśnić, w jaki sposób państwo członkowskie zapewni realizację reform i inwestycji odpowiadających na główne wyzwania wymienione w ramach europejskiego semestru, w szczególności w zaleceniach dla poszczególnych krajów (w tym związanych z procedurą dotyczącą zakłóceń równowagi makroekonomicznej, w stosownych przypadkach) oraz w jaki sposób państwo członkowskie doprowadzi do realizacji wspólnych priorytetów Unii. Okres dostosowania fiskalnego wynosi cztery lata i może zostać przedłużony o maksymalnie trzy lata, jeżeli państwo członkowskie zobowiąże się do wdrożenia odpowiedniego pakietu reform i inwestycji zgodnie z kryteriami określonymi w art. 14 rozporządzenia (UE) 2024/1263.
(3) Po przedłożeniu planu Komisja ocenia, czy spełnia on wymogi określone w rozporządzeniu (UE) 2024/1263.
(4) Na zalecenie Komisji Rada ma następnie przyjąć zalecenie wyznaczające ścieżkę wydatków netto danego państwa członkowskiego oraz, w stosownych przypadkach, zatwierdzić zobowiązania dotyczące pakietu reform i inwestycji, które stanowią podstawę przedłużenia okresu dostosowania fiskalnego.
KWESTIE DOTYCZĄCE KRAJOWEGO ŚREDNIOOKRESOWEGO PLANU BUDŻETOWO-STRUKTURALNEGO BELGII
(5) Dnia 18 marca 2025 r. Belgia przedłożyła Radzie i Komisji swój krajowy średniookresowy plan budżetowo- strukturalny. Przedłożenie planu nastąpiło po przedłużeniu terminu określonego w art. 36 rozporządzenia (UE) 2024/1263, zgodnie z ustaleniami z Komisją mającymi na celu umożliwienie Belgii przedstawienia planu, który opierałby się na solidnych zobowiązaniach politycznych podjętych przez nowo powołany rząd federalny.
Proces poprzedzający przedłożenie planu
(6) Aby ukierunkować dialog prowadzący do przedłożenia krajowych średniookresowych planów budżetowo-struktu- ralnych, w dniu 5 lutego 2025 r. Komisja przesłała Belgii, zgodnie z art. 9 rozporządzenia (UE) 2024/1263, trajektorię referencyjną 5 . Komisja opublikowała trajektorię referencyjną w dniu 19 marca 2025 r. 6 Trajektoria referencyjna opiera się na analizie ryzyka i zapewnia, aby - do końca okresu dostosowania fiskalnego i przy braku dalszych działań budżetowych po okresie dostosowawczym - dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wykazywał prawdopodobną tendencję spadkową lub pozostawał na ostrożnym poziomie w średnim okresie oraz aby deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych został obniżony do poziomu poniżej 3 % PKB w okresie dostosowawczym i był utrzymywany poniżej tej wartości odniesienia w średnim okresie. Średni okres definiuje się jako okres dziesięciu lat po zakończeniu okresu dostosowawczego. Zgodnie z art. 6 lit. d) oraz art. 7 i 8 rozporządzenia (UE) 2024/1263 trajektoria referencyjna jest również spójna z poziomem odniesienia dla deficytu, mechanizmem zapewnienia stabilności długu i mechanizmem zapewnienia odporności deficytu.
Trajektoria referencyjna Belgii wskazuje, że - według założeń Komisji leżących u podstaw uprzednich zaleceń przekazanych w lutym 2025 r. i przy założeniu 7-letniego okresu dostosowawczego - wydatki netto nie powinny wzrosnąć o więcej niż o wartości podane w tabeli 1. Odpowiada to średniemu wzrostowi wydatków netto o 2,5 % zarówno w okresie dostosowawczym (2025-2031), jak i w okresie objętym planem (2025-2029).
Tabela 1: Trajektoria referencyjna przedstawiona przez Komisję Belgii w dniu 5 lutego 2025 r.
| 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | Średnia w latach 2025-2029 | Średnia w latach 2025-2031 | |
| Maksymalny wzrost wydatków netto (roczny, %) | 3,0 | 2,6 | 2,6 | 2,2 | 2,2 | 2,4 | 2,4 | 2,5 | 2,5 |
| Źródło: obliczenia Komisji. | |||||||||
(7) Zgodnie z art. 12 rozporządzenia (UE) 2024/1263 Belgia i Komisja prowadziły dialog techniczny w okresie od grudnia 2024 r. do marca 2025 r. Dialog koncentrował się na ścieżce wydatków netto przewidzianej przez Belgię i jej podstawowych założeniach (w szczególności planowany roczny wysiłek fiskalny i wartość deflatora PKB na 2025 r.), zobowiązaniach dotyczących planowanego pakietu reform i inwestycji, które mają stanowić podstawę przedłużenia okresu dostosowawczego, takich jak reforma emerytalna, podatkowa i reforma rynku pracy, a także planowanej realizacji reform i inwestycji odpowiadających na główne wyzwania określone w ramach europejskiego semestru oraz związanych ze wspólnymi priorytetami Unii w zakresie sprawiedliwej i ekologicznej transformacji cyfrowej, odporności społecznej i gospodarczej, bezpieczeństwa energetycznego i tworzenia zdolności obronnych.
(8) Plan nie zawiera informacji o przeprowadzeniu konsultacji z odpowiednimi krajowymi zainteresowanymi podmiotami, w tym partnerami społecznymi, przed jego przedłożeniem.
Inne powiązane procesy
(9) W dniu 26 lipca 2024 r. Rada stwierdziła istnienie nadmiernego deficytu w Belgii ze względu na niezgodność z kryterium deficytu 7 .
(10) W dniu 21 stycznia 2025 r. Rada przyjęła zalecenie na mocy art. 126 ust. 7 TFUE mające na celu likwidację nadmiernego deficytu w Belgii 8 . Z uwagi na brak zatwierdzonego przez Radę krajowego średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego zalecana ścieżka korekty wydatków netto odzwierciedlała metodykę zastosowaną na potrzeby trajektorii referencyjnej obejmującej okres dostosowania fiskalnego wynoszący cztery lata i opartej na dostępnych danych. Rada wyznaczyła ponadto termin 30 kwietnia 2025 r. na podjęcie przez Belgię skutecznych działań i przedstawienie niezbędnych środków wraz ze swoim rocznym sprawozdaniem z postępów za 2025 r., które ma zostać przedłożone Komisji zgodnie z art. 21 rozporządzenia (UE) 2024/1263. W zaleceniu wydanym na podstawie art. 126 ust. 7 z dnia 21 stycznia 2025 r. Rada wskazała (motyw 16), że po przedłożeniu przez Belgię krajowego średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego, dokonaniu jego oceny przez Komisję i zatwierdzeniu przez Radę Rada może zalecić nową ścieżkę korekty wydatków netto.
W dniu 20 czerwca 2025 r., wraz z niniejszym zaleceniem zatwierdzającym krajowy średniookresowy plan budżetowo-strukturalny, Rada przyjęła na zalecenie Komisji zmienione zalecenie Rady wydane na mocy art. 126 ust. 7 TFUE mające na celu likwidację nadmiernego deficytu budżetowego w Belgii. Przyjęcie tych dwóch zaleceń, które jest dostosowane do przejścia na nowe ramy zarządzania gospodarczego i nim uzasadnione, zapewnia spójność między zalecanymi ścieżkami dostosowania.
(11) Dnia 30 kwietnia 2025 r. Belgia złożyła projekt planu budżetowego na rok 2025. Komisja przyjęła opinię w sprawie tego projektu planu budżetowego w dniu 4 czerwca 2025 r. 9
(12) W dniu 30 kwietnia 2025 r. Belgia zwróciła się o uruchomienie krajowej klauzuli wyjścia w celu uwzględnienia wyższych wydatków na obronę, zgodnie z art. 26 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2024/1263.
(13) W dniu 21 października 2024 r. Rada skierowała do Belgii szereg zaleceń krajowych w ramach europejskiego semestru 10 .
STRESZCZENIE PLANU I JEGO OCENA DOKONANA PRZEZ KOMISJĘ
(14) Zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) 2024/1263 Komisja oceniła plan w następujący sposób:
Kontekst: sytuacja i perspektywy makroekonomiczne i budżetowe
(15) Działalność gospodarcza w Belgii wzrosła w 2024 r. o 1,0 % głównie za sprawą silnego spożycia prywatnego. Zgodnie z prognozą Komisji Europejskiej z wiosny 2025 r. oczekuje się, że wzrost działalności gospodarczej spowolni do 0,8 % w 2025 r., co będzie spowodowane umiarkowanym popytem krajowym i spadkiem eksportu. W 2026 r. realny PKB ma wzrosnąć o 0,9 %, ponieważ przewiduje się, że inwestycje przyspieszą, a eksport wzrośnie dzięki oczekiwanej poprawie otoczenia zewnętrznego. Spodziewane jest, że w horyzoncie prognozy (tj. w latach 2025-2026) wzrost potencjalnego PKB w Belgii spowolni z poziomu 1,7 % w 2024 r. do 1,3 % w 2026 r., co wynika z osłabienia wkładu pracy we wzrost potencjalny. Stopa bezrobocia w 2024 r. wyniosła 5,7 %, a według prognoz Komisji w 2025 r. wyniesie ona 6,1 %, a w 2026 r. - 5,8 %. Prognozuje się, że inflacja (deflator PKB) wzrośnie z 1,9 % w 2024 r. do 2,8 % w 2025 r. i osiągnie 2,1 % w 2026 r.
(16) Jeżeli chodzi o rozwój sytuacji fiskalnej, w 2024 r. deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w Belgii wzrósł do 4,5 % PKB. Zgodnie z prognozą Komisji Europejskiej z wiosny 2025 r. oczekuje się, że osiągnie on 5,4 % PKB w 2025 r., oraz, przy założeniu kontynuacji dotychczasowej polityki, wzrośnie do poziomu 5,5 % w 2026 r. W prognozie Komisji Europejskiej z wiosny 2025 r. uwzględniono budżety (projekty budżetów) Belgii na 2025 r., które podmioty federalne i sfederowane zaproponowały odpowiednim parlamentom w 2024 i 2025 r. Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wynosił 104,7 % PKB na koniec 2024 r. Zgodnie z prognozą Komisji Europejskiej z wiosny 2025 r. oczekuje się, że na koniec 2025 r. wskaźnik zadłużenia wzrośnie do 107,1 % PKB. Prognozuje się, że na koniec 2026 r. wzrośnie on dodatkowo do poziomu 109,8 % PKB. W prognozie budżetowej Komisji nie uwzględnia się zobowiązań politycznych zawartych w planie średniookresowym jako takich, dopóki nie zostaną one poparte konkretnymi środkami z zakresu polityki, które zostaną zapowiedziane w wiarygodny sposób i wystarczająco szczegółowo określone.
Ścieżka wydatków netto i główne założenia makroekonomiczne przedstawione w planie
(17) Krajowy średniookresowy plan budżetowo-strukturalny Belgii obejmuje lata 2025-2029 i przedstawia dostosowanie fiskalne rozłożone na okres siedmiu lat.
(18) Plan zawiera informacje wymagane na mocy art. 13 rozporządzenia (UE) 2024/1263, z wyjątkiem informacji o konsultacjach z parlamentem narodowym i konsultacjach wymaganych na mocy art. 13 lit. g) ppkt (vi) rozporządzenia (UE) 2024/1263.
(19) W planie zobowiązano się do realizacji ścieżki wydatków netto wskazanej w tabeli 2, odpowiadającej średniemu wzrostowi wydatków netto o 2,6 % w latach 2025-2029. Ponadto Belgia zobowiązuje się do zrealizowania pakietu reform i inwestycji, aby umożliwić przedłużenie okresu dostosowawczego do 7 lat (2025-2031), w którym to okresie planuje się średni wzrost wydatków netto na poziomie 2,5 %.
Średni wzrost wydatków netto, podany w planie w odniesieniu do okresu dostosowawczego (2025-2031), jest równy średniemu wzrostowi wydatków netto w trajektorii referencyjnej przekazanej przez Komisję w dniu 5 lutego 2025 r.
W planie zakłada się, że wzrost potencjalnego PKB spowolni do 1,2 % w 2029 r. (z poziomu 1,7 % w 2024 r.). Ponadto w planie przewiduje się, że stopa wzrostu deflatora PKB zmniejszy się do 2,1 % w 2028 r. (z poziomu 2,7 % w 2024 r.), a następnie wzrośnie do 2,2 % w 2029 r.
Tabela 2: Ścieżka wydatków netto i główne założenia przedstawione w planie Belgii
| Przedłużenie okresu dostosowawczego | |||||||||
| 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | Średnia w okresie obowiązywania planu w latach 2025-2029 | Średnia w okresie dostosowawczym w latach 2025-2031 | |
| Wzrost wydatków netto (roczny, %) | 3,6 | 2,5 | 2,5 | 2,1 | 2,1 | 2,3 | 2,4 | 2,6 | 2,5 |
| Wzrost wydatków netto (skumulowany, od roku bazowego 2024 (1), %) | 3,6 | 6,1 | 8,8 | 11,1 | 13,4 | 16,0 | 18,8 | nd. | nd. |
| Wzrost potencjalnego PKB (%) | 1,6 | 1,4 | 1,4 | 1,2 | 1,2 | 1,1 | 1,1 | 1,4 | 1,3 |
| Inflacja (wzrost defla- tora PKB) (%) | 2,5 | 2,1 | 2,1 | 2,1 | 2,2 | 2,2 | 2,2 | 2,3 | 2,3 |
|
(1) Skumulowane stopy wzrostu oblicza się poprzez odniesienie do roku bazowego 2024, ponieważ na etapie oceny dostępne były dane dotyczące wyniku za 2024 r. Źródło: średniookresowy plan budżetowo-strukturalny Belgii i obliczenia Komisji. | |||||||||
Wpływ zawartych w planie zobowiązań dotyczących wydatków netto na dług sektora instytucji rządowych i samorządowych
(20) Jeżeli ścieżka wydatków netto, do której zobowiązano się w planie, i leżące u jej podstaw założenia się urzeczywistnią, relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB wzrośnie o 3,9 punktu procentowego do 2027 r., licząc od poziomu z 2024 r. 11 , zgodnie z prognozowaną w planie zmianą długu brutto w tym okresie, a następnie spadnie o 3,0 punkty procentowe do końca okresu dostosowawczego (2031 r.) zgodnie z poniższą tabelą. Utrzymywanie się stosunkowo wysokich deficytów w pierwszych latach okresu dostosowawczego uniemożliwia zmniejszenie relacji długu do PKB do 2031 r. Oczekuje się jednak, że w perspektywie średnioterminowej (tj. do 2041 r.) dług sektora instytucji rządowych i samorządowych będzie stopniowo spadać, osiągając poziom 87,6 % PKB do 2041 r.
Tabela 3: Zmiany długu oraz wyniku sektora instytucji rządowych i samorządowych przedstawione w planie Belgii 2024 r.
|
2024 (*) |
2025 (**) |
2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | 2041 | |
| Dług publiczny (% PKB) | 103,4 | 105,1 | 107,0 | 107,3 | 107,3 | 106,7 | 105,6 | 104,0 | 87,6 |
| Wynik sektora instytucji rządowych i samorządowych (% PKB) | - 4,6 | - 4,7 | - 4,6 | - 4,1 | - 3,5 | - 3,0 | - 2,5 | - 2,0 | - 1,8 |
|
(*) Dane za 2024 r. zatwierdzone przez Eurostat: dług 104,7 %, saldo - 4,5 %. (**) Eurostat, notyfikacja PND: planowane saldo - 5,2 % w 2025 r. Źródło: średniookresowy plan budżetowo-strukturalny Belgii. | |||||||||
Tym samym, zgodnie z planem wprowadzona zostałaby tendencja spadkowa wskaźnika zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych do końca okresu dostosowawczego (2031 r.). Jest to wiarygodne, ponieważ w oparciu o założenia planu przewiduje się - zgodnie ze wszystkimi deterministycznymi testami warunków skrajnych w ramach przeprowadzonej przez Komisję analizy stabilności długu - że dług będzie spadał w okresie dziesięciu lat następujących po okresie dostosowawczym, zaś prognozy stochastyczne wskazują z dostatecznie dużym prawdopodobieństwem, że dług będzie spadał.
Wyższe dane dotyczące wyniku w odniesieniu do długu sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2024 r. (104,7 % PKB) zwiększają poziom długu, ale nie oczekuje się, że zmienią trajektorię ścieżki dostosowania długu sektora instytucji rządowych i samorządowych. Deficyt na poziomie 4,5 % w 2024 r. okazał się o 0,1 % niższy niż określono w planie.
W związku z tym, w oparciu o zawarte w planie zobowiązania polityczne oraz założenia makroekonomiczne, przedstawiona w planie ścieżka wydatków netto jest spójna z wymogiem dotyczącym długu, określonym w art. 6 lit. a) oraz art. 16 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2024/1263.
Wpływ zawartych w planie zobowiązań dotyczących wydatków netto na wynik sektora instytucji rządowych i samorządowych
(21) Przy założeniu ścieżki wydatków netto zawartej w planie i przyjętych w nim założeniach przewiduje się, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych utrzyma się na poziomie 4,6 % PKB w 2024 r. i będzie stopniowo spadał do 3,0 % PKB w 2029 r. i 2,0 % PKB na koniec okresu dostosowawczego (2031 r.).
Tym samym, zgodnie z planem wynik sektora instytucji rządowych i samorządowych nie przekroczyłby na koniec okresu dostosowawczego (2031 r.) wartości odniesienia wynoszącej 3 % PKB.
Ponadto, w ciągu dziesięciu lat następujących po okresie dostosowawczym (do 2041 r.) deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych nie przekroczyłby 3 % PKB.
W związku z tym, w oparciu o zawarte w planie zobowiązania polityczne oraz założenia makroekonomiczne, przedstawiona w planie ścieżka wydatków netto jest spójna z wymogiem dotyczącym deficytu, określonym w art. 6 lit. b) oraz art. 16 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2024/1263.
Profil czasowy dostosowania fiskalnego
(22) Opisany w planie profil czasowy dostosowania fiskalnego, mierzony jako roczna zmiana strukturalnego wyniku pierwotnego, przewiduje koncentrację wysiłku na rzecz dostosowania fiskalnego na etapie końcowym - czyli na latach 2026-2030, zamiast w 2025 r. - w porównaniu ze ścieżką, która zgodnie z art. 6 lit. c) rozporządzenia (UE) 2024/1263 ma być co do zasady liniowa. W pierwszym roku planu (2025 r.) poprawa strukturalnego wyniku pierwotnego stanowi połowę wysiłku leżącego u podstaw trajektorii referencyjnej (0,25 % PKB zamiast 0,5 %). Wyjaśniono to w planie rządu federalnego, który objął urząd w dniu 3 lutego 2025 r., co opóźniło wdrożenie działań na rzecz konsolidacji fiskalnej, które w związku z tym dotyczą jedynie części 2025 r. W kolejnych latach Belgia zobowiązuje się do zastosowania bardziej ambitnej korekty pierwotnego wyniku strukturalnego w porównaniu z trajektorią referencyjną, aby zrekompensować niższy wysiłek w 2025 r. W związku z tym opóźnienie dostosowania wyjaśnia wyższy wzrost wydatków netto w 2025 r. w porównaniu z uprzednimi zaleceniami Komisji (3,6 % w porównaniu z 3,0 %). Jednocześnie ze względu na silniejszą korektę w kolejnych latach wzrost wydatków netto zawarty w planie jest niższy (o 0,1 punktu procentowego) w latach 2026-2030, co skutkuje identycznym średnim wzrostem wydatków netto w okresie dostosowawczym w planie i w uprzednich zaleceniach Komisji. Ogólnie rzecz biorąc, dostosowanie fiskalne w ciągu pierwszych pięciu lat objętych planem pozostaje proporcjonalne do łącznego wysiłku w całym okresie dostosowawczym.
W związku z tym, w oparciu o zawarte w planie zobowiązania polityczne oraz założenia makroekonomiczne, przedstawiona w planie ścieżka wydatków netto jest spójna z klauzulą dotyczącą zabezpieczenia przed opóźnianiem wysiłku na rzecz dostosowania fiskalnego na koniec okresu dostosowawczego, o którym to zabezpieczeniu mowa w art. 6 lit. c) rozporządzenia (UE) 2024/1263.
Tabela 4: Zmiany strukturalnego wyniku pierwotnego przedstawione w planie Belgii
| 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | 2031 | |
| Strukturalny wynik pierwotny (% PKB) | - 2,0 | - 1,8 | - 1,2 | - 0,7 | 0,0 | 0,6 | 1,1 | 1,6 |
| Zmiana strukturalnego wyniku pierwotnego (pp.) | nd. | 0,2 | 0,6 | 0,6 | 0,6 | 0,6 | 0,5 | 0,5 |
| Źródło: średniookresowy plan budżetowo-strukturalny Belgii. | ||||||||
Spójność planu z procedurą nadmiernego deficytu
(23) Ścieżkę wydatków netto określoną w planie uznaje się za zgodną z wymogami w ramach procedury nadmiernego deficytu (w szczególności z minimalną roczną korektą strukturalną określoną jako poziom odniesienia w art. 3 ust. 4 akapit trzeci rozporządzenia Rady (WE) nr 1467/97 12 ), po uwzględnieniu faktu, że niższa korekta w 2025 r. jest w pełni zrekompensowana wyższą korektą w kolejnych latach.
Spójność planu z mechanizmem zapewnienia odporności deficytu
(24) Wymóg części zapobiegawczej paktu określony w art. 8 rozporządzenia (UE) 2024/1263 dotyczący mechanizmu zapewnienia odporności deficytu, który to mechanizm ma zapewnić wspólny margines względem wartości odniesienia deficytu wynoszącej 3 % PKB, ma zastosowanie do Belgii od 2030 r., ponieważ planuje się, że deficyt będzie na poziomie poniżej 3 % PKB od 2029 r.
W związku z tym zgodnie z art. 8 rozporządzenia (UE) 2024/1263, w celu osiągnięcia wspólnego marginesu odpornościowego w ujęciu strukturalnym wynoszącego 1,5 % PKB roczna poprawa strukturalnego wyniku pierwotnego w 2030 i 2031 r. nie powinna wynosić mniej niż 0,25 % PKB, jeżeli deficyt strukturalny pozostawał powyżej 1,5 % PKB w poprzednim roku. Dostosowanie fiskalne, które wynika z zawartych w planie zobowiązań politycznych i założeń makroekonomicznych, przekracza 0,25 % PKB w 2030 i 2031 r. W związku z powyższym, w oparciu o zawarte w planie zobowiązania polityczne oraz założenia makroekonomiczne, przedstawiona w planie ścieżka wydatków netto jest spójna z mechanizmem zapewnienia odporności deficytu.
Spójność planu z mechanizmem zapewnienia stabilności długu
(25) Zgodnie z art. 7 rozporządzenia (UE) 2024/1263, ponieważ dług sektora instytucji rządowych i samorządowych będzie według planu utrzymywał się w okresie dostosowawczym na poziomie powyżej 90 % PKB, wymagane jest obniżenie relacji tego długu do PKB średnio o co najmniej 1,0 punkt procentowy każdego roku do czasu, gdy spadnie on poniżej 90 %, po czym powinien on spadać średnio o co najmniej 0,5 punktu procentowego. Średni spadek wskaźnika zadłużenia obliczany jest za okres obejmujący lata 2030-2031, tj. począwszy od roku, w którym zgodnie z planem ma zostać uchylona procedura nadmiernego deficytu, i wynosi 1,6 punktu procentowego. W związku z powyższym, w oparciu o zawarte w planie zobowiązania polityczne oraz założenia makroekonomiczne, przedstawiona w planie ścieżka wydatków netto jest spójna z mechanizmem zapewnienia stabilności długu.
Założenia makroekonomiczne planu
(26) Plan opiera się na zestawie założeń, które są zgodne z założeniami Komisji przekazanymi Belgii w dniu 5 lutego 2025 r. Uwzględniono w nim dodatkowe dostępne informacje w porównaniu z trajektorią referencyjną i odpowiednio uwzględniono zaktualizowane założenie dotyczące deflatora PKB na 2025 r. W ocenie uwzględniono również fakt, że dane dotyczące wyniku za 2024 r. opublikowano po przedłożeniu planu, co oznacza przesunięcie roku bazowego zalecenia na 2024 r. Zaktualizowane założenie i przesunięcie nie mają wpływu na średni roczny wzrost wydatków netto w okresie dostosowawczym.
Strategia fiskalna w planie
(27) Zgodnie z przyjętą w planie orientacyjną strategią fiskalną zobowiązania dotyczące wydatków netto zostaną wypełnione głównie przez ograniczanie wydatków oraz przez wzrosty dochodów dyskrecjonalnych. W planie stwierdza się, że dwie trzecie wysiłku na rzecz konsolidacji budżetowej w okresie objętym planem pochodzi z reform strukturalnych na rynku pracy (ograniczenie zasiłków dla bezrobotnych) oraz reformy emerytalnej (wprowadzenie systemu bonus-malus, harmonizacja różnych systemów emerytalnych w celu zwiększenia liczby lat przepracowanych i otrzymywanych emerytur, zmiana indeksacji). Ponadto zakłada się, że jedna trzecia wysiłku fiskalnego pochodzi z innych działań dyskrecjonalnych w ramach polityki fiskalnej, z czego dwie trzecie po stronie wydatków i jedna trzecia z opodatkowania gospodarstw domowych o najwyższych dochodach oraz innych środków po stronie dochodów.
(28) Specyfikacja środków z zakresu polityki powinna zostać potwierdzona lub skorygowana i określona ilościowo w budżetach rocznych. Równocześnie istnieją ryzyka zagrażające wdrożeniu zawartej w planie orientacyjnej strategii fiskalnej, wynikające z faktu, że szereg środków strukturalnych zapowiedzianych przez rząd nie zostało jeszcze w pełni określonych. W planie założono również znaczące pozytywne efekty drugiej rundy, których jednak nie określono szczegółowo, wynikające z tego, że współczynnik aktywności zawodowej ma osiągnąć 80 % do 2029 r., co wymagałoby znacznego wzrostu w porównaniu z obecnymi poziomami. Przeprowadzenie konsolidacji budżetowej będzie ponadto wymagało ściślejszej i skuteczniejszej koordynacji budżetowej między podmiotami federalnymi i sfederowanymi niż w ostatnich latach. Oczekuje się, że ryzyko związane z tym ostatnim elementem zostanie złagodzone za pomocą środka koordynacji budżetowej, który jest częścią zobowiązań dotyczących pakietu reform i inwestycji, stanowiących podstawę przedłużenia (załącznik II).
Zawarte w planie zobowiązania dotyczące pakietu reform i inwestycji, które mają stanowić podstawę przedłużenia okresu dostosowania fiskalnego
(29) W planie Belgia zobowiązuje się do zrealizowania pakietu reform i inwestycji służących poprawie potencjału wzrostu i stabilności finansów publicznych, stanowiących podstawę przedłużenia okresu dostosowania fiskalnego z 4 do 7 lat. Pakiet reform i inwestycji, który stanowi podstawę przedłużenia okresu dostosowawczego, obejmuje trzy zobowiązania wynikające z planu odbudowy i zwiększania odporności (RRP) z dodatkowymi specyfikacjami; a także cztery nowe reformy i inwestycje. Są to następujące środki (zob. również załącznik II).
Reforma emerytalna ma na celu poprawę stabilności finansowej systemu emerytalnego. Zobowiązanie to stanowi uzupełnienie istniejącego działania w ramach RRP (w szczególności w ramach komponentu 4.4 "Zakończenie kariery zawodowej i emerytury"). Środki przewidziane w planie wzmocnią związek między pracą a nabyciem uprawnień emerytalnych oraz zharmonizują systemy emerytalne w odniesieniu do pracowników, urzędników służby cywilnej i osób samozatrudnionych. Rząd uwzględnia również środki przejściowe dotyczące osób bliskich przejścia na emeryturę, aby złagodzić społeczne skutki reformy. Oczekuje się, że większość środków zostanie przyjęta do IV kw. 2025 r. i wdrożona w 2026 r. albo w 2027 r.
Reforma w obszarze wydatków publicznych ma na celu ukończenie przeglądów wydatków w celu zwiększenia efektywności i jakości wydatków publicznych. Zobowiązanie to stanowi również uzupełnienie istniejącego działania w ramach RRP (w szczególności w ramach komponentu 6.1 "Przeglądy wydatków"). Jednym z ważnych celów reformy jest przedstawienie planu stopniowego wycofywania dotacji. Oczekuje się, że plan ten zostanie przyjęty do IV kw. 2025 r.
Reformy w obszarze rynku pracy. W planie zobowiązano się do zachęcania do podejmowania pracy, w tym przez stopniowe ograniczanie zasiłków dla bezrobotnych, poprawę równowagi między życiem zawodowym a prywatnym i elastyczności oraz zmniejszenie kosztów związanych z długimi chorobami, kosztów obciążeń administracyjnych i kosztów przestrzegania przepisów ponoszonych przez MŚP. Oczekuje się, że do III kw. 2025 r. parlament przyjmie reformę zasiłków dla bezrobotnych oraz globalny plan profilaktyki i reintegracji dotyczący pracowników chorujących przez długi czas.
Reformy w obszarze opodatkowania mają na celu zmniejszenie obciążenia podatkowego pracy, zwiększenie konkurencyjności i wzmocnienie inwestycji. Aby uczynić pracę atrakcyjną, w planie przewidziano obniżkę podatku dochodowego dla osób pracujących, która ma zostać przyjęta do IV kw. 2025 r. i wdrożona do I kw. 2026 r. Dwa środki przewidziane w planie przyczynią się do zwiększenia konkurencyjności poprzez zmniejszenie kosztów wynagrodzeń i obniżenie taryf za przesył energii elektrycznej w sektorach energochłonnych. Ta reforma podatkowa zostanie częściowo sfinansowana dzięki poszerzeniu podstawy opodatkowania, w tym dzięki wprowadzeniu podatku od zysków kapitałowych, i jest uzupełniona zmniejszeniem wydatków na dostosowania świadczeń społecznych ze względu na poziom dobrobytu.
Reformy w obszarze konkurencyjności i otoczenia działalności gospodarczej W planie zobowiązano się do przeprowadzenia cyfryzacji usług administracji rządowej, która stanowi działanie zawarte w RRP (komponent 2.2, "Administracja publiczna"). Reformy obejmują również plan zwiększenia konkurencyjności MŚP oraz plan mający na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorstw. Oczekuje się, że te dwa środki, które stanowią nowość względem RRP, zostaną przyjęte do IV kw. 2025 r. i wdrożone do I kw. 2026 r.
Reformy w obszarze koordynacji budżetowej. Środek ten, również stanowiący nowość względem RRP, ma na celu poprawę koordynacji budżetowej między poszczególnymi szczeblami administracji rządowej. Pierwszym krokiem jest dostosowanie umowy o współpracy z 2013 r., które ma zostać uzgodnione do IV kw. 2025 r. Oczekuje się, że do IV kw. 2026 r. zostanie przyjęta i wdrożona zmieniona umowa o współpracy z regionami (z mocą wsteczną). Drugi etap polega na ponownym określeniu zadań Wysokiej Rady ds. Finansów (niezależnej instytucji fiskalnej).
(30) Zgodnie z art. 14 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2024/1263 każda reforma i inwestycja, która stanowi podstawę przedłużenia okresu dostosowawczego, musi być wystarczająco szczegółowa, przewidywać koncentrację działań na wstępie, być ujęta w ramach czasowych i weryfikowalna.
(31) Zobowiązania zawarte w RRP, stanowiące podstawę przedłużenia, obejmują znaczące reformy i inwestycje, których celem jest poprawa stabilności finansów publicznych i zwiększenie potencjału wzrostu gospodarczego. Ponadto Belgia zobowiązuje się do dalszego wdrażania reform w okresie objętym średniookresowym planem budżetowo-strukturalnym oraz do utrzymania poziomów inwestycji finansowanych ze środków krajowych zrealizowanych w okresie objętym RRP (zob. tabela 5 poniżej). Zobowiązania te będą monitorowane przez cały okres wdrażania planu. W związku z tym zgodnie z art. 36 lit. d) rozporządzenia (UE) 2024/1263 zobowiązania zawarte w RRP mogą być uwzględniane na potrzeby przedłużenia okresu dostosowawczego.
(32) Oczekuje się, że pakiet reform i inwestycji, który stanowi podstawę przedłużenia, trwale zwiększy potencjał wzrostu i odporności gospodarki Belgii zgodnie z wymogami art. 14 ust. 2 lit. a) rozporządzenia (UE) 2024/1263. W planie Belgii nie przedstawiono szacunkowego ogólnego spodziewanego (potencjalnego) wpływu pakietu reform i inwestycji, który stanowi podstawę przedłużenia, na wzrost. Taki wpływ przedstawiono jednak w planie w odniesieniu do niektórych reform, w oparciu o analizy przeprowadzone przez Federalne Biuro Planowania (niezależną instytucję fiskalną) i federalny zakład ubezpieczeń społecznych. Federalne Biuro Planowania przeprowadziło dodatkową ocenę, korzystając z opracowanego przez Komisję modelu QUEST, w której oszacowano, że do 2040 r. PKB będzie wyższy o 1,85 %, głównie dzięki poprawie konkurencyjności i wyższemu wskaźnikowi zatrudnienia pobudzającemu spożycie prywatne. Ogólnie rzecz biorąc, na podstawie przedstawionych informacji wydaje się, że strategia gospodarcza leżąca u podstaw pakietu reform i inwestycji, obejmująca zobowiązania w ramach RRP, skutecznie wyeliminuje wcześniej stwierdzone niedociągnięcia pod względem potencjału wzrostu gospodarczego i odporności Belgii (np. w sprawozdaniach krajowych dotyczących europejskiego semestru). Kluczowe obszary interwencji dotyczą reformy emerytalnej, reformy rynku pracy, reformy podatkowej i reformy dotyczącej konkurencyjności, które prowadzą do wzrostu wskaźnika uczestnictwa w zatrudnieniu oraz inwestycji, którym towarzyszy zacieśniona koordynacja budżetowa i większa efektywność wydatków publicznych.
(33) Oczekuje się, że pakiet reform i inwestycji, które stanowią podstawę przedłużenia, wesprze stabilność finansów publicznych zgodnie z wymogami art. 14 ust. 2 lit. b) rozporządzenia (UE) 2024/1263. W planie nie przedstawiono szacunkowych ogólnych spodziewanych skutków fiskalnych pakietu reform i inwestycji, który stanowi podstawę przedłużenia. Federalne Biuro Planowania przeprowadziło dodatkową ocenę skutków przy użyciu modelu QUEST, w której szacuje się, że do 2040 r. saldo strukturalne sektora instytucji rządowych i samorządowych poprawi się o 0,9 % PKB. Plan zawiera jednak ocenę skutków fiskalnych wszystkich planowanych środków federalnych w okresie objętym planem. Zgodnie z prognozami przedstawionymi w planie Komisja szacuje, że pakiet reform i inwestycji, który stanowi podstawę przedłużenia, ma średni bezpośredni wpływ na zmniejszenie deficytu rocznie wynoszący około 0,7 % PKB w okresie objętym planem, głównie ze względu na wpływ na budżet reform strukturalnych dotyczących rynku pracy i emerytur (0,4 % PKB), nowych środków po stronie dochodów ("najszersze barki powinny dźwigać większy ciężar", 0,2 % PKB) oraz zmniejszenia wydatków na świadczenia społeczne (pula środków na pomoc społeczną, 0,2 % PKB), podczas gdy obniżka podatku od pracy wiąże się ze średnimi kosztami budżetowymi (0,2 % PKB). Koszty budżetowe obniżki podatku od pracy koncentrują się w ostatnim roku objętym planem (0,5 % PKB w 2029 r.), co nadal skutkuje łączną poprawą sytuacji budżetowej w 2029 r. o 0,9 % PKB wynikającą z reformy rynku pracy i reformy emerytalnej (0,7 % PKB), nowych środków po stronie dochodów (0,3 % PKB) oraz zmniejszenia wydatków na świadczenia społeczne (0,4 % PKB).
(34) W planie stwierdzono, że łącznie reforma emerytalna nowego rządu ma zmniejszyć wydatki na emerytury o 2,4 mld EUR w 2029 r. Jeżeli chodzi o reformę rynku pracy, oczekuje się, że ograniczenie zasiłków dla bezrobotnych, sprzyjanie dłuższemu okresowi pracy oraz profilaktyka i reintegracja dotyczące pracowników chorujących przez długi czas zmniejszą wydatki (2,7 mld EUR do 2029 r.) 13 . Jeżeli chodzi o reformę podatkową, w tekście nie wspomniano o skutku fiskalnym, ale z tabeli 7.1 dotyczącej środków federalnych można wywnioskować, że obniżenie podatku od pracy zmniejsza dochody o 3,7 mld EUR, co jest częściowo zrekompensowane podwyżką podatków zgodną z zasadą "najszersze barki powinny dźwigać większy ciężar" (2,3 mld EUR), a także przez zmniejszenie wydatków na pulę środków na pomoc społeczną (2,8 mld EUR) - jak wyjaśniono w opisie środka, gdzie stwierdzono, że koszty obniżek podatku od pracy są z nadwyżką kompensowane przez nowe środki po stronie dochodów i obniżoną pulę środków na pomoc społeczną.
Ponadto przedłużenie to opiera się na dwóch reformach, które mają zmniejszyć ryzyko związane z wdrażaniem konsolidacji budżetowej. Pierwsza reforma dotyczy przeglądów wydatków w celu zwiększenia efektywności i jakości wydatków publicznych. Druga reforma ma na celu poprawę koordynacji budżetowej między podmiotami federalnymi i sfederowanymi oraz ponowne określenie zadań Wysokiej Rady ds. Finansów. Ponowne określenie zadań Wysokiej Rady ds. Finansów powinno iść w parze ze zwiększeniem jej zdolności finansowych i kadrowych.
Te reformy i inwestycje zostały też wymienione w załączniku II.
Tabela przedstawiająca federalne działania dyskrecjonalne zawiera również szacunki dotyczące efektów drugiej rundy w wysokości 7,9 mld EUR do końca okresu objętego planem. Szacunki te opierają się głównie na pozytywnej ewolucji wskaźnika uczestnictwa w zatrudnieniu z 72,3 % w 2024 r. do 80 %, co uznano za wariant optymistyczny i czego prawdopodobnie nie uda się osiągnąć do 2030 r.
(35) Pakiet reform i inwestycji, który stanowi podstawę przedłużenia, służy realizacji wspólnych priorytetów UE zgodnie z wymogami art. 14 ust. 2 lit. c) rozporządzenia (UE) 2024/1263. W szczególności do kwestii odporności społecznej i gospodarczej, w tym Europejskiego filaru praw socjalnych, odniesiono by się w drodze reformy systemu emerytalnego, obniżenia podatku od pracy, reformy rynku pracy, w tym reintegracji pracowników chorujących przez długi czas, zwiększenia efektywności i jakości wydatków publicznych, poprawy koordynacji budżetowej między różnymi szczeblami administracji rządowej oraz uproszczenia otoczenia działalności gospodarczej. Do priorytetów związanych ze sprawiedliwą ekologiczną i cyfrową transformacją oraz bezpieczeństwem energetycznym odniesiono by się w drodze obniżenia taryf przesyłu energii elektrycznej dla sektorów energochłonnych oraz cyfryzacji usług administracji rządowej.
(36) W pakiecie reform i inwestycji, który stanowi podstawę przedłużenia, uwzględnia się odpowiednie 14 zalecenia dla poszczególnych krajów wydane w ramach europejskiego semestru zgodnie z wymogami art. 14 ust. 2 lit. d) rozporządzenia (UE) 2024/1263. W szczególności reforma systemu emerytalnego, zwiększenie efektywności i jakości wydatków publicznych oraz poprawa koordynacji budżetowej między różnymi szczeblami administracji rządowej odnoszą się do budżetowo-strukturalnych zaleceń krajowych z lat 2024 i 2019. W tych zaleceniach krajowych wezwano Belgię do zapewnienia stabilności finansowej systemu emerytalnego, poprawy struktury i efektywności wydatków publicznych oraz koordynacji polityki fiskalnej na wszystkich szczeblach administracji rządowej. Reforma podatku od pracy, reforma rynku pracy, w tym reintegracja osób chorujących przez długi czas i ograniczenie w czasie zasiłków dla bezrobotnych, odnoszą się do zaleceń krajowych z lat 2019, 2021, 2022, 2023 i 2024, w których wezwano do reformy systemu podatkowego i systemu zabezpieczenia społecznego w celu usunięcia czynników zniechęcających do pracy. Środek poprawiający otoczenie działalności gospodarczej i zmniejszający obciążenia administracyjne odnosi się do zaleceń krajowych z lat 2019, 2020 i 2024, w których wezwano do poprawy otoczenia działalności gospodarczej oraz zmniejszenia obciążeń regulacyjnych i złożoności regulacyjnej.
(37) Plan zapewnia utrzymanie planowanego łącznego poziomu inwestycji publicznych finansowanych ze środków krajowych realizowanych średnio w okresie objętym RRP, zgodnie z wymogami art. 14 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2024/1263.
Tabela 5: Przewidziane w planie inwestycje publiczne finansowane ze środków krajowych (% PKB)
| Średni poziom w okresie objętym RRP (2021-2026) (1) | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | Średnia w okresie objętym planem |
| 2,9 | 3,2 | 3,2 | 3,1 | 3,0 | 3,0 | 3,1 |
|
(1) Zakłada się i przyjmuje, że te dwa okresy będą się pokrywać. Wymóg utrzymania poziomu inwestycji ma obowiązywać w kolejnych latach po zakończeniu okresu stosowania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Źródło: średniookresowy plan budżetowo-strukturalny Belgii. | ||||||
(38) Ponadto zobowiązania dotyczące pakietu reform i inwestycji, które stanowią podstawę przedłużenia, można uznać za spójne z zobowiązaniami zawartymi w RRP oraz w umowie partnerstwa uzgodnionej na podstawie wieloletnich ram finansowych zgodnie z wymogami art. 14 ust. 4 lit. d) rozporządzenia (UE) 2024/1263. Dodatkowe specyfikacje dotyczące reformy emerytalnej i przeglądów wydatków są spójne ze zobowiązaniami podjętymi w ramach RRP.
(39) Podsumowując, ocenia się, że pakiet reform i inwestycji, które stanowią podstawę przedłużenia okresu dostosowawczego, spełnia łącznie kryteria określone w art. 14 rozporządzenia (UE) 2024/1263. W związku z tym okres dostosowawczy może zostać przedłużony z 4 do 7 lat, jak zaproponowano w planie.
Opisane w planie zamiary dotyczące innych reform i inwestycji w odpowiedzi na główne wyzwania wskazane w kontekście europejskiego semestru i z uwzględnieniem wspólnych priorytetów Unii
(40) Oprócz pakietu reform i inwestycji, który stanowi podstawę przedłużenia okresu dostosowawczego, w planie opisano zobowiązania polityczne dotyczące innych reform i inwestycji odpowiadających na główne wyzwania wymienione w ramach europejskiego semestru, a w szczególności w zaleceniach dla poszczególnych krajów, oraz służących realizacji wspólnych priorytetów UE. Plan przewiduje 44 reformy i inwestycje, z których 12 jest wspieranych finansowo z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, a 1 -z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
(41) W kwestii wspólnego priorytetu dotyczącego sprawiedliwej ekologicznej i cyfrowej transformacji, łącznie z celami dotyczącymi klimatu, określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 15 , plan obejmuje 20 reform i inwestycji. Jeżeli chodzi o zalecenia krajowe z lat 2022 i 2023, w których wezwano do zmniejszenia ogólnej zależności od paliw kopalnych, intensyfikacji poprawy efektywności energetycznej i ograniczenia zużycia paliw kopalnych w budynkach oraz dalszego wspierania dekarbonizacji przemysłu, w planie zawarto takie środki, jak zwiększenie stawki VAT od niektórych paliw kopalnych (na poziomie federalnym), dalsze dotacje i pożyczki na energooszczędną renowację budynków mieszkalnych (ujęte w Instrumencie na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności), przesunięcie opłat z energii elektrycznej na paliwa kopalne, opracowanie przemysłowego planu transformacji klimatycznej (Flandria), inwestowanie w energooszczędną renowację budynków publicznych oraz w platformę badawczą poświęconą zielonej transformacji (włączone do Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności) (Wspólnota Francuska). Jeżeli chodzi o zalecenia krajowe z lat 2019, 2022, 2023 i 2024 dotyczące transportu niezmotoryzowanego oraz zwiększenia wykorzystania i podaży transportu niskoemisyjnego, odpowiednie środki dotyczą inwestycji w infrastrukturę rowerową i transport publiczny we Flandrii (uwzględnionych w RRF), a także reformy dotyczącej opodatkowania pojazdów i inwestycji w transeuropejską sieć transportową (TEN-T) oraz renowację mostów w Walonii. Działania przewidziane w planie związane z priorytetem dotyczącym transformacji cyfrowej obejmują strategię cyfrową na rzecz szkolnictwa wyższego i cyfryzację zarządzania opieką nad dziećmi we Wspólnocie Francuskiej (uwzględnione w RRF) oraz inwestycje w cyfryzację i cyberbezpieczeństwo MŚP we Flandrii.
(42) W kwestii wspólnego priorytetu dotyczącego odporności społeczno-gospodarczej, w tym Europejskiego filaru praw socjalnych, plan obejmuje 16 reform i inwestycji związanych z zaleceniami krajowymi z 2019 r. dotyczącymi stabilności finansów publicznych, takich jak przegląd dochodów i wydatków oraz poprawa opieki długoterminowej we Flandrii, a także inwestowanie w profilaktykę zdrowotną w Walonii. Jeżeli chodzi o zalecenia krajowe z lat 2019, 2022, 2023 i 2024, w których wezwano do rozwiązania problemu niedoborów siły roboczej i niedopasowania umiejętności, plan obejmuje środki mające na celu reformę systemu świadczeń społecznych (poziom federalny), zwiększenie aktywizacji osób poszukujących pracy oraz lepsze dostosowanie kompetencji osób poszukujących pracy do potrzeb rynku pracy (wspierane przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego) (Flandria), reformę polityki zatrudnienia (Walonia), inwestowanie we wczesną opiekę nad dziećmi we Flandrii i Walonii. Jeżeli chodzi o zalecenia krajowe z lat 2019, 2022, 2023 i 2024, w których wezwano do poprawy systemów kształcenia i szkolenia, plan obejmuje środki mające na celu zreformowanie podstawowego programu nauczania i zwiększenie znajomości języka we flamandzkim systemie edukacji oraz przeciwdziałanie przedwczesnemu kończeniu nauki we Wspólnocie Francuskiej (uwzględnione w RRF). Jeżeli chodzi o zalecenia krajowe z lat 2019 i 2024, w których wezwano do zmniejszenia obciążeń regulacyjnych i administracyjnych dla przedsiębiorstw, plan obejmuje środki mające na celu uproszczenie otoczenia działalności gospodarczej we Flandrii.
(43) W kwestii wspólnego priorytetu dotyczącego bezpieczeństwa energetycznego plan obejmuje trzy środki, takie jak badania nad małymi reaktorami jądrowymi (SMR) i ich rozwój oraz dalsze badania w zakresie zdolności jądrowych. W odniesieniu do zaleceń krajowych z lat 2022 i 2023, w których wezwano do przyspieszenia wdrażania energii ze źródeł odnawialnych i powiązanej infrastruktury sieciowej, plan obejmuje takie środki jak dalsze usprawnienie procedur udzielania pozwoleń we Flandrii.
(44) Jeżeli chodzi o wspólny priorytet dotyczący zdolności obronnych, plan obejmuje trzy środki służące osiągnięciu celów krajowego strategicznego planu obrony STAR ("Security/Service, Technology, Ambition, Resilience" - "bezpieczeństwo/służba, technologia, ambicja, odporność") z myślą o wzmocnieniu polityki obronnej i zwiększeniu zdolności obronnych kraju ponad normę NATO. Plan obejmuje również wsparcie na rzecz innowacji ukierunkowane na przemysł obronny we Flandrii.
(45) Plan zawiera informacje na temat spójności, a w stosownych przypadkach także komplementarności z funduszami w ramach polityki spójności oraz RRP Belgii. W planie podkreślono, że wszystkie podmioty rządowe zobowiązują się do realizacji RRP zgodnie z zaleceniami krajowymi. Ponadto region flamandzki deklaruje, że zobowiązuje się do realizacji projektów w ramach polityki spójności na lata 2021-2027.
(46) W planie omówiono potrzeby Belgii w zakresie inwestycji publicznych związanych ze wspólnymi priorytetami UE.
Jeżeli chodzi o sprawiedliwą ekologiczną i cyfrową transformację, w planie podkreślono potrzebę inwestowania w energię ze źródeł odnawialnych, sieć kolejową i cyberbezpieczeństwo.
Jeżeli chodzi o odporność społeczną i gospodarczą, w planie odniesiono się do potrzeb inwestycyjnych dotyczących zreformowania systemu emerytalnego i zachęcania Belgów, aby podejmowali działalność gospodarczą, dzięki zapewnieniu atrakcyjnego otoczenia, w którym istnieje jak najmniej barier.
Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo energetyczne, w planie podkreślono, że Belgia musi zwiększyć bezpieczeństwo swoich urządzeń energetycznych dzięki inwestycjom w badania i w sieć elektroenergetyczną, aby uczynić ją bardziej odporną.
Jeżeli chodzi o budowanie zdolności obronnych, w planie podkreślono ambicję Belgii, by wywiązać się ze zobowiązań w ramach NATO.
Wnioski z oceny Komisji
(47) Ogółem Komisja jest zdania, że plan Belgii spełnia wymogi określone w rozporządzeniu (UE) 2024/1263.
OGÓLNE WNIOSKI RADY
(48) Rada z zadowoleniem odnotowuje średniookresowy plan budżetowo-strukturalny Belgii i uważa, że jego pełna realizacja doprowadziłaby do zapewnienia zdrowych finansów publicznych i wspierania stabilności długu publicznego, a także zrównoważonego i inkluzywnego wzrostu.
(49) Rada przyjmuje do wiadomości dokonaną przez Komisję ocenę planu. Rada zwraca się jednak do Komisji, by oceny przyszłych planów przedstawiała w odrębnych dokumentach zamiast w zaleceniach Komisji dotyczących zaleceń Rady.
(50) Rada przyjmuje do wiadomości ocenę Komisji dotyczącą ścieżki wydatków netto i głównych założeń makroekonomicznych przedstawionych w planie, w tym w związku z uprzednimi zaleceniami Komisji, a także wpływu przewidzianej w planie ścieżki wydatków netto na deficyt budżetowy i dług publiczny. Rada przyjmuje do wiadomości ocenę Komisji, zgodnie z którą założenia makroekonomiczne i budżetowe - choć w niektórych przypadkach różnią się od założeń Komisji, dlatego że uwzględniają zaktualizowane dane makroekonomiczne i budżetowe - są ogólnie należycie uzasadnione i poparte solidnymi argumentami ekonomicznymi. Rada przyjmuje do wiadomości zawartą w planie ogólną strategię fiskalną oraz zagrożenia dla przedstawionej prognozy, które mogą wpłynąć na urzeczywistnienie scenariusza makroekonomicznego i założeń leżących u jego podstaw oraz na realizację ścieżki wydatków netto. Rada odnotowuje również, że zagrożenia geopolityczne mogą wywierać presję na wydatki obronne.
(51) Rada oczekuje, że Belgia będzie gotowa dostosowywać swoją strategię fiskalną stosownie do potrzeb, tak by zapewnić realizację ścieżki wydatków netto. Rada postanawia ściśle monitorować rozwój sytuacji gospodarczej i budżetowej, w tym zmiany leżące u podstaw scenariusza przedstawionego w planie.
(52) Rada uważa, że uzasadnione jest przeprowadzenie - odpowiednio wcześnie przed kolejną rundą nadzoru budżetowego - dalszych dyskusji w celu wypracowania wspólnego zrozumienia konsekwencji, jakie dla rocznego nadzoru mają skumulowane stopy wzrostu wydatków netto.
(53) Rada zatwierdza przedstawione przez Belgię w planie średniookresowym zobowiązania dotyczące pakietu reform i inwestycji, który stanowi podstawę przedłużenia okresu dostosowawczego, i z zadowoleniem przyjmuje wysiłki na rzecz ilościowego określenia ich wpływu na wzrost gospodarczy i stabilność budżetową. Rada zgadza się z Komisją, że przedstawione przez Belgię zobowiązania dotyczące pakietu reform i inwestycji uzasadniają wydłużenie okresu dostosowawczego z 4 do 7 lat. Rada przyjmuje do wiadomości ocenę Komisji wskazującą na to, że leżący u podstaw przedłużenia pakiet reform i inwestycji spełnia łącznie kryteria określone w art. 14, biorąc również pod uwagę przepis przejściowy zawarty w art. 36 ust. 1 lit. d) rozporządzenia (UE) 2024/1263. Rada przyjmuje do wiadomości ocenę Komisji, z której wynika, że zgodnie z oczekiwaniami zobowiązania dotyczące reform i inwestycji powinny trwale zwiększyć potencjał wzrostu i odporność gospodarki oraz wspierać stabilność finansów publicznych. Rada zaleca Belgii pełną realizację zobowiązań dotyczących pakietu reform i inwestycji, by było możliwe utrzymanie przedłużenia okresu dostosowawczego.
(54) Oprócz dokonanej przez Komisję oceny zobowiązań dotyczących pakietu reform i inwestycji, który stanowi podstawę przedłużenia okresu dostosowawczego, Rada przyjmuje do wiadomości przedstawiony przez Komisję opis potrzeb i planów w zakresie reform i inwestycji będących odpowiedzią na główne wyzwania stwierdzone w ramach europejskiego semestru; podkreśla też, jak ważne jest, by takie reformy i inwestycje zostały zrealizowane. Na podstawie sprawozdań przedłożonych przez Komisję Rada oceni te reformy i inwestycje oraz będzie monitorować ich realizację w ramach europejskiego semestru.
(55) Rada oczekuje na sporządzane przez Belgię roczne sprawozdania z postępów, które to sprawozdania powinny zawierać w szczególności informacje na temat postępów we wdrażaniu ustalonej przez Radę ścieżki wydatków netto, i realizacji szerzej zakrojonych reform i inwestycji w kontekście europejskiego semestru, a także na temat postępów w realizacji pakietu reform i inwestycji, który stanowi podstawę przedłużenia okresu dostosowawczego.
(56) Zgodnie z art. 17 rozporządzenia (UE) 2024/1263 Rada powinna zalecić Belgii przyjęcie ścieżki wydatków netto przedstawionej w planie oraz zatwierdzić pakiet reform i inwestycji, który stanowi podstawę przedłużenia okresu dostosowawczego do 7 lat,
NINIEJSZYM ZALECA BELGII:
1. Zapewnienie, aby wzrost wydatków netto nie przekraczał maksymalnych wartości określonych w załączniku I do niniejszego zalecenia.
2. Wdrożenie pakietu reform i inwestycji, który stanowi podstawę przedłużenia okresu dostosowania fiskalnego do 7 lat, jak określono w załączniku II do niniejszego zalecenia, we wskazanych terminach.
Sporządzono w Luksemburgu dnia 20 czerwca 2025 r.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.3698 |
| Rodzaj: | Zalecenie |
| Tytuł: | Zalecenie Rady z dnia 20 czerwca 2025 r. w sprawie zatwierdzenia krajowego średniookresowego planu budżetowo-strukturalnego Belgii |
| Data aktu: | 20/06/2025 |
| Data ogłoszenia: | 20/08/2025 |