Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Poprawa pozycji rolników w łańcuchu dostaw żywności

Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Poprawa pozycji rolników w łańcuchu dostaw żywności

(C/2025/3479)

Sprawozdawczym:

Loredana CAPONE (IT/PES), radna regionu Apulia

Dokumenty źródłowe:

Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie współpracy między organami egzekwowania prawa odpowiedzialnymi za egzekwowanie dyrektywy (UE) 2019/633 w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach między przedsiębiorstwami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych COM(2024) 576 final Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, (UE) 2021/2115 i (UE) 2021/2116 w odniesieniu do poprawy pozycji rolników w łańcuchu dostaw żywności COM(2024) 577 final

I. ZALECANE POPRAWKI

COM(2024) 577

Poprawka 1

Motyw 1

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

a także mając na uwadze, co następuje: (1) Sektor rolny, a w szczególności rolnicy, stoi przed szeregiem wyzwań. Pandemia COVID-19 i trwająca wojna napastnicza Rosji przeciwko Ukrainie doprowadziły do bezprecedensowego wzrostu kosztów środków produkcji rolnejzwiązanych z energią oraz przedłużającego się okresu wysokiej inflacji, co wpłynęło na koszty ponoszone przez rolników i ceny żywności. Jednocześnie rolnicy nadal dokładają starań, aby ich produkcja była bardziej ekologiczna. Wielu konsumentów, którzy zmagają się ze wzrostem kosztów utrzymania, oparło również swoją strukturę konsumpcji na tańszych produktach spożywczych. Doprowadziło to do dalszejdestabilizacji dystrybucji wartości dodanejw całym łańcuchu dostaw żywności i zwiększyło stopień niepewności, w jakiej działają rolnicy, wywołując protesty i nieufność. Należy zatem przyjąć środki w celu sprostania tym wyzwaniom i przywrócenia zaufania podmiotów w łańcuchu dostaw żywności.

a także mając na uwadze, co następuje: (1) Sektor rolny, a w szczególności rolnicy zapewniający bezpieczeństwo żywnościowe naszego kontynentu i chroniący dziedzictwo rolnicze, kulturowe i kulinarne Europy stoją przed szeregiem wyzwań. Pandemia COVID-19 i trwająca wojna napastnicza Rosji przeciwko Ukrainie doprowadziły do bezprecedensowego wzrostu kosztów środków produkcji rolnej związanych z energią oraz przedłużającego się okresu wysokiejinflacji, co wpłynęło na koszty ponoszone przez rolników i ceny żywności. Niepewna sytuacja geopolityczna i na rynkach międzynarodowych otwiera nowe perspektywy, których wpływ na koszty dla rolnictwa i na bezpieczeństwo żywnościowe jest na razie nieznany. Jednocześnie rolnicy nadal dokładają starań, aby ich produkcja była bardziej zrównoważona ekologicznie, społecznie i gospodarczo pomimo słabych zbiorów i szkodników, podczas gdy skutki zmian demograficznych i starzenia się populacji oraz braku nowych podmiotów są szczególnie odczuwalne w niektórych częściach sektora rolnego. Wielu konsumentów, którzy zmagają się ze wzrostem kosztów utrzymania, oparło również swoją strukturę konsumpcji na tańszych produktach spożywczych. Doprowadziło to do dalszej destabilizacji dystrybucji wartości dodanejw całym łańcuchu dostaw żywności i zwiększyło stopień niepewności, w jakiej działają rolnicy, wywołując protesty i nieufność. Należy zatem przyjąć środki w celu sprostania tym wyzwaniom, odbudowania uczciwości i przywrócenia zaufania podmiotów w łańcuchu dostaw żywności oraz zapewnienia produktywności i konkurencyjności sektora.

Uzasadnienie

Należy wspomnieć o dziedzictwie rolniczym i kulturowym. Pożądane jest uwzględnienie odniesienia do nowej niepewnej sytuacji ze względu na jej potencjalny, nieznany wpływ na pozycję rolników w łańcuchu dostaw produktów rolno- spożywczych. Odnotowujemy, że oprócz zrównoważenia środowiskowego pożądane jest uwzględnienie odniesienia do zrównoważonego rozwoju społecznego i gospodarczego. Uważamy, że konieczne jest wyraźne odniesienie do wyzwania, jakie niesie ze sobą brak nowych podmiotów w różnych segmentach sektora rolnego, zwłaszcza na wczesnych etapach łańcucha wartości. Zwracamy uwagę na potrzebę wyraźnego odniesienia do wydajności, oprócz konkurencyjności, ze względu na wyzwanie, jakie stwarza połączenie wydajności i konkurencyjności w celu skutecznego wzmocnienia pozycji rolników w łańcuchu.

Poprawka 2

Motyw 4

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

a także mając na uwadze, co następuje: (4) Termin "krótki łańcuch dostaw" powinien być stosowany wyłącznie w celu określenia warunków handlowych, w przypadku których istnieje bezpośredni związek między rolnikami a konsumentami, umożliwiający bezpośrednią wymianę informacji na temat procesu produkcji i produktu, m.in. za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość lub pośrednika w obrocie handlowym, który zapewnia taką wymianę w momencie sprzedaży. Ewentualnie termin ten może być również stosowany w przypadku, gdy istnieje ścisły związek między rolnikami a konsumentami znajdującymi się w bliskiejodległości geograficznej, także w kontekście transgranicznym. Będzie to zachętą dla konsumentów do płacenia cen, które sprawiedliwie wynagradzają rolników za ich produkcję, wzmocni i przyspieszy rozwój obszarów wiejskich, a także zwiększy przejrzystość, jeśli chodzi o pochodzenie produktów i metod produkcji.

a także mając na uwadze, co następuje: (4) Termin "krótki łańcuch dostaw" powinien być stosowany wyłącznie w celu określenia warunków handlowych, w przypadku których istnieje bezpośredni związek między rolnikami a konsumentami, umożliwiający bezpośrednią wymianę informacji na temat procesu produkcji i produktu, m.in. za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość lub pośrednika w obrocie handlowym, który zapewnia taką wymianę w momencie sprzedaży. Ewentualnie termin ten może być również stosowany w przypadku, gdy istnieje ścisły związek między rolnikami a konsumentami znajdującymi się w bliskiej odległości geograficznej, także w kontekście transgranicznym. Będzie to zachętą dla konsumentów do płacenia cen, które sprawiedliwie wynagradzają rolników za ich produkcję, zapewniając im stabilność i przewidywalność, a zarazem wzmocni i przyspieszy rozwój obszarów wiejskich, zwłaszcza na obszarach o szczególnych ograniczeniach naturalnych, takich jak obszary wyspiarskie, oraz relokalizację produkcji i dystrybucji żywności w interesie zarówno spójności terytorialnej, jak i zrównoważonego rozwoju, a także zwiększy przejrzystość, jeśli chodzi o pochodzenie produktów i metod produkcji.

Uzasadnienie

Należy zachęcać do krótkich łańcuchów dostaw, ponieważ mogą one mieć szereg pozytywnych skutków.

Poprawka 3

Motyw 12

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

(12) Aby poprawiła się pozycja negocjacyjna uznanych organizacji producentów i rozwój produkcji rolnej był rentowny, uznane zrzeszenia organizacji producentów powinny mieć możliwość negocjowania w imieniu swoich członków warunków umownych, w tym cen, w odniesieniu do części lub całości produkcji swoich członków. Należy dopuścić taką możliwość, pod warunkiem że organizacje będące członkami tych zrzeszeń nie są również członkami innego zrzeszenia organizacji producentów, a wielkość produkcji objętej działalnością zrzeszenia nie przekracza 33 % całkowitej produkcji krajowej w danym państwie członkowskim. W celu utrzymania efektywnej konkurencji na rynku uznane zrzeszenia organizacji producentów nie powinny mieć również możliwości negocjowania warunków umownych, w przypadku gdy zrzeszenia te obejmują nieuznane organizacje producentów.

(12) Aby poprawiła się pozycja negocjacyjna uznanych organizacji producentów i rozwój produkcji rolnej był rentowny, uznane zrzeszenia organizacji producentów powinny mieć możliwość negocjowania w imieniu swoich członków warunków umownych, w tym cen, w odniesieniu do części lub całości produkcji swoich członków. Należy dopuścić taką możliwość, pod warunkiem że organizacje będące członkami tych zrzeszeń nie są również członkami innego zrzeszenia organizacji producentów. W celu utrzymania efektywnej konkurencji na rynku uznane zrzeszenia organizacji producentów nie powinny mieć również możliwości negocjowania warunków umownych, w przypadku gdy zrzeszenia te obejmują nieuznane organizacje producentów.

Uzasadnienie

Proponowane rozporządzenie ma wspierać wzmocnienie roli rolników w łańcuchu dostaw poprzez większą agregację. Uznaje się, że wprowadzenie limitu 33 % jest sprzeczne z tym celem.

Poprawka 4

Motyw 19

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

(19) Aby ułatwić funkcjonowanie mechanizmów transmisji cen, w przypadku gdy na ostateczną cenę do zapłaty za dostawę produktów rolnych składa się kombinacja różnych czynników określonych w umowie, czynniki te powinny obejmować obiektywne wskaźniki, indeksy lub metody obliczania, które są łatwo zrozumiałe dla stron. Aby uniknąć sytuacji, w którejrolnicy są zmuszeni do systematycznej sprzedaży poniżej swoich kosztów produkcji, wskaźniki, indeksy i metody obliczania ostatecznej ceny powinny odzwierciedlać zmiany warunków rynkowych i kosztów produkcji dostarczanych produktów rolnych.

(19) Aby ułatwić funkcjonowanie mechanizmów transmisji cen, w przypadku gdy na ostateczną cenę do zapłaty za dostawę produktów rolnych składa się kombinacja różnych czynników określonych w umowie, czynniki te powinny obejmować obiektywne wskaźniki, indeksy lub metody obliczania, które są łatwo zrozumiałe dla stron. Aby uniknąć sytuacji, w którejrolnicy są zmuszeni do systematycznej sprzedaży poniżej swoich kosztów produkcji, wskaźniki, indeksy i metody obliczania ostatecznej ceny powinny odzwierciedlać zmiany warunków rynkowych i kosztów produkcji dostarczanych produktów rolnych. W każdym wypadku cena końcowa musi obejmować lub przewyższać całkowite koszty produkcji, w tym godziwe wynagrodzenie producentów i pracowników oraz całkowite koszty dodatkowych usług.

Uzasadnienie

Taka powinna być podstawowa zasada, której należy przestrzegać, aby umożliwić osobom pracującym w sektorze rolnym godne życie i uzyskiwanie sprawiedliwego wynagrodzenia.

Poprawka 5

Motyw 28

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

(28) W celu ułatwienia wymiany pokoleń w sektorze rolnym i zachęcania nowych producentów będących członkami organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw oraz w innych sektorach, o których mowa w art. 42 lit. f) rozporządzenia (UE) 2021/2115, szczególną zachętę należy przyznać młodym rolnikom i nowym rolnikom, którzy przystępują do organizacji producentów uznanej na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1308/2013. W związku z tym należy dopuścić ewentualny wzrost o 10 % unijnejpomocy finansowejna wydatki związane z inwestycjami dokonywanymi w gospodarstwie młodego rolnika lub nowego producenta, który po raz pierwszy przystępuje do uznanej organizacji producentów.

(28) W celu ułatwienia wymiany pokoleń w sektorze rolnym i zachęcania nowych producentów będących członkami organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw oraz w innych sektorach, o których mowa w art. 42 lit. f) rozporządzenia (UE) 2021/2115 - co ma kluczowe znaczenie dla realizacji celów zrównoważonego rozwoju i dla zdolności do produkcji żywności przy jednoczesnym zachowaniu specyfiki naszych regionów i krajobrazów - szczególną zachętę należy przyznać młodym rolnikom i nowym rolnikom, którzy przystępują do organizacji producentów uznanej na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1308/2013. W związku z tym należy dopuścić ewentualny wzrost o 10 % unijnej pomocy finansowej na wydatki związane z inwestycjami dokonywanymi w gospodarstwie młodego rolnika lub nowego producenta, który po raz pierwszy przystępuje do uznanej organizacji producentów. Wejście nowych uczestników i nowych podmiotów do sektora rolnego może wymagać środków publicznych w celu zapewnienia skuteczności i trwałości tego wejścia.

Poprawka 6

Motyw 29

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

(29) Z uwagi na powtarzające się w ostatnich latach niekorzystne zjawiska klimatyczne, klęski żywiołowe, choroby roślin lub porażenia agrofagami, okazało się przydatne, aby organizacje producentów i zrzeszenia organizacji producentów mogły przekierowywać środki, w tym unijną pomoc finansową w ramach funduszu operacyjnego, na interwencje konieczne do zaradzenia skutkom tych zjawisk. Należy zatem przewidzieć możliwość zwiększenia unijnej pomocy finansowejokreślonejw art. 52 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2021/2115 z 50 % do 70 % faktycznie poniesionych wydatków, pod pewnymi warunkami.

Z uwagi na powtarzające się w ostatnich latach coraz częstsze i intensywniejsze niekorzystne zjawiska klimatyczne, klęski żywiołowe, niedobory wody, susze i powodzie, wichury, choroby roślin lub porażenia agrofagami, okazało się przydatne i niezbędne, aby organizacje producentów i zrzeszenia organizacji producentów mogły przekierowywać środki, w tym unijną pomoc finansową w ramach funduszu operacyjnego, na interwencje konieczne do zaradzenia skutkom tych zjawisk. Należy zatem przewidzieć możliwość zwiększenia unijnej pomocy finansowej określonej w art. 52 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2021/2115 z 50 % do 70 % faktycznie poniesionych wydatków, pod pewnymi warunkami.

Uzasadnienie

Uważamy, że należy nagłośnić wyzwanie, jakim jest zwiększenie intensywności i częstotliwości występowania tych niepożądanych zdarzeń.

Poprawka 7

Art. 1 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

Niniejsze rozporządzenie ustanawia wspólną organizację rynków produktów rolnych, rozumianych jako wszystkie produkty wymienione w załączniku I do Traktatów, z wyjątkiem produktów rybołówstwa i akwakultury określonych w unijnych aktach ustawodawczych dotyczących wspólnejorganizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury.

Niniejsze rozporządzenie ustanawia wspólną organizację rynków produktów rolnych, rozumianych jako wszystkie produkty wymienione w załączniku I do Traktatów, z wyjątkiem produktów rybołówstwa i akwakultury określonych w unijnych aktach ustawodawczych dotyczących wspólnejorganizacji rynków produktów rybołówstwa i akwakultury. Niniejsze rozporządzenie określa normy publiczne, zasady przejrzystości rynku i narzędzia zarządzania kryzysowego, które umożliwią organom publicznym, w szczególności Komisji, zapewnienie nadzoru nad rynkami rolnymi, zarządzania nimi i ich regulacji.

Uzasadnienie

Zmianę tę zaproponowano już w opinii KR-u z 2024 r. w sprawie przyszłości WPR UE.

Poprawka 8

Dodać nowy ustęp po art. 1 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

Cele szczegółowe Bez uszczerbku dla stosowania celów ogólnych i szczegółowych określonych w art. 5 i 6 rozporządzenia (UE) 2021/2115 oraz zgodnie z art. 39 TFUE wspólna organizacja rynków produktów rolnych, o której mowa w art. 1, przyczynia się do osiągnięcia następujących celów szczegółowych: (a) udział w stabilizacji rynków rolnych i zwiększaniu ich przejrzystości; (b) wspieranie właściwego funkcjonowania łańcucha dostaw produktów rolno-spożywczych oraz zapewnienie producentom rolnym sprawiedliwego i stabilnego dochodu; (c) poprawa pozycji producentów w łańcuchu wartości i promowanie koncentracji podaży produktów rolnych; (d) przyczynianie się do poprawy warunków ekonomicznych produkcji i wprowadzania do obrotu produktów rolnych oraz poprawa jakości europejskiej produkcji rolnej. (e) ochrona rolników przed nieuczciwą konkurencją z krajów trzecich, która ma ogromny wpływ na konsumentów i rolników w Europie. Produkty wprowadzane na jednolity rynek powinny podlegać takim samym normom jak produkty UE.

Uzasadnienie

Zmianę tę zaproponowano już w opinii KR-u z 2024 r. w sprawie przyszłości WPR UE.

Poprawka 9

Art. 148 ust. 4

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

Stosunki umowne w sektorze mleka i przetworów mlecznych 4. Umowa lub oferta umowy, o których mowa w ust. 1 i 2: a) jest sporządzana przed dostawą; b) jest sporządzana w formie pisemnej, oraz c) zawiera w szczególności następujące elementy: (i) cenę do zapłaty za dostawę, która: - jest niezmienna i określona w umowie lub - jest obliczana poprzez połączenie różnych czynników określonych w umowie, które obejmują obiektywne wskaźniki, łatwo dostępne i zrozumiałe indeksy lub metody obliczania końcowej ceny, odzwierciedlające zmiany warunków rynkowych i kosztów produkcji, dostarczone ilości oraz jakość lub skład dostarczonego mleka i przetworów mlecznych. W tym celu państwa członkowskie mogą określić wskaźniki zgodnie z obiektywnymi kryteriami na podstawie badań produkcji i łańcucha dostaw żywności. Strony umów mają swobodę powoływania się na te wskaźniki lub wszelkie inne wskaźniki; (ii) ilość mleka surowego lub jakość i ilość mleka lub przetworów mlecznych, które mają zostać dostarczone, oraz harmonogram tych dostaw; (iii) okres obowiązywania umowy, który może być ograniczony lub nieograniczony, z klauzulą dotyczącą rozwiązania umowy. W przypadku umowy o minimalnym okresie obowiązywania dłuższym niż sześć miesięcy umowa zawiera klauzulę przeglądową, która może zostać uruchomiona przez rolnika, organizację producentów lub zrzeszenie organizacji producentów; (iv) szczegóły dotyczące procedur i terminów płatności; (v) ustalenia dotyczące odbioru lub dostarczenia mleka lub przetworów mlecznych oraz (vi) przepisy mające zastosowanie w przypadku zaistnienia siły wyższej.

Stosunki umowne w sektorze mleka i przetworów mlecznych 4. Umowa lub oferta umowy, o których mowa w ust. 1 i 2: a) jest sporządzana przed dostawą; b) jest sporządzana w formie pisemnej, oraz c) zawiera w szczególności następujące elementy: (i) cenę do zapłaty za dostawę, która powinna obejmować lub przewyższać koszty produkcji, w tym godziwe wynagrodzenie dla producenta i wszystkie koszty związane z dodatkowymi wymogami, i: - jest niezmienna i określona w umowie lub - jest obliczana poprzez połączenie różnych czynników określonych w umowie, które obejmują obiektywne wskaźniki, łatwo dostępne i zrozumiałe indeksy lub metody obliczania końcowejceny, odzwierciedlające zmiany warunków rynkowych i kosztów produkcji, dostarczone ilości oraz jakość lub skład dostarczonego mleka i przetworów mlecznych. W tym celu państwa członkowskie mogą określić wskaźniki zgodnie z obiektywnymi kryteriami na podstawie badań produkcji i łańcucha dostaw żywności. Strony umów mają swobodę powoływania się na te wskaźniki lub wszelkie inne wskaźniki; (ii) ilość mleka surowego lub jakość i ilość mleka lub przetworów mlecznych, które mają zostać dostarczone, oraz harmonogram tych dostaw; (iii) okres obowiązywania umowy, który może być ograniczony lub nieograniczony, z klauzulą dotyczącą rozwiązania umowy. W przypadku umowy o minimalnym okresie obowiązywania dłuższym niż sześć miesięcy umowa zawiera klauzulę przeglądową, która może zostać uruchomiona przez rolnika, organizację producentów lub zrzeszenie organizacji producentów; (iv) szczegóły dotyczące procedur i terminów płatności; (v) ustalenia dotyczące odbioru lub dostarczenia mleka lub przetworów mlecznych oraz (vi) przepisy mające zastosowanie w przypadku zaistnienia siły wyższej.

Uzasadnienie

Zmianę tę zaproponowano już w opinii KR-u z 2024 r. w sprawie przyszłości WPR UE. Taka powinna być podstawowa zasada, której należy przestrzegać, aby umożliwić osobom pracującym w sektorze rolnym godne życie i uzyskiwanie sprawiedliwego wynagrodzenia.

Poprawka 10

Art. 148 ust. 5

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

Stosunki umowne w sektorze mleka i przetworów mlecznych 5. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 i 2 pisemna umowa lub pisemna oferta umowy nie są wymagane w następujących przypadkach: a) przedmiotowe mleko lub przetwory mleczne są dostarczane przez członka organizacji producentów lub spółdzielni do organizacji producentów lub spółdzielni, której jest on członkiem, pod warunkiem że statut tej organizacji producentów lub spółdzielni lub zasady i decyzje przewidziane w tym statucie lub z niego wynikające zawierają przepisy o skutku podobnym do przepisów określonych w ust. 4; b) pierwszy podmiot skupujący mleko lub przetwory mleczne jest mikroprzedsiębiorstwem lub małym przedsiębiorstwem w rozumieniu zalecenia 2003/361/WE [10]; c) dostawa i płatność za mleko lub przetwory mleczne odbywają się jednocześnie; d) dostawa odbywa się nieodpłatnie lub w ramach zbytu mleka lub przetworów mlecznych, które nie nadają się już do sprzedaży.

Stosunki umowne w sektorze mleka i przetworów mlecznych 5. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 i 2 pisemna umowa lub pisemna oferta umowy nie są wymagane w następujących przypadkach: a) przedmiotowe mleko lub przetwory mleczne są dostarczane przez członka organizacji producentów lub spółdzielni do organizacji producentów lub spółdzielni, której jest on członkiem, pod warunkiem że statut tej organizacji producentów lub spółdzielni lub zasady i decyzje przewidziane w tym statucie lub z niego wynikające zawierają przepisy o skutku podobnym do przepisów określonych w ust. 4; b) dostawa i płatność za mleko lub przetwory mleczne odbywają się jednocześnie; c) dostawa odbywa się nieodpłatnie lub w ramach zbytu mleka lub przetworów mlecznych, które nie nadają się już do sprzedaży.

Uzasadnienie

Aby uniknąć wszelkich wątpliwości co do zgodności przepisów krajowych (w szczególności w zakresie stosowania dyrektywy w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych) z przepisami UE, można by zaproponować, aby odstępstwo od wymogu dotyczącego formy pisemnej zostało przewidziane jako opcja dla państw członkowskich, podobnie jak inne fakultatywne odstępstwa przewidziane w art. 1 pkt 6) (art. 168 ust. 2 i 6) wniosku dotyczącego rozporządzenia zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, (UE) 2021/2115 i (UE) 2021/2116.

Poprawka 11

Artykuł 152 lit. c)

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
c) w ust. 1b dodaje się akapit drugi w brzmieniu: "Na zasadzie odstępstwa od ust. 1a i akapitu pierwszego zrzeszenie organizacji producentów uznane na podstawie art. 156 ust. 1 może również prowadzić działalność, o której mowa w ust. 1a akapit pierwszy, pod warunkiem że: a) jego członkowie zostali uznani zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu, b) jego członkowie nie są członkami innego uznanego zrzeszenia organizacji producentów w odniesieniu do danego produktu, c) jego członkowie spełniają warunki określone w ust. 1a akapit drugi lit. a) i b), d) wielkość produkcji objętej działalnością, o której mowa w ust. 1a akapit pierwszy, nie przekracza 33 % całkowitej produkcji krajowej danego państwa członkowskiego.";	c) w ust. 1b dodaje się akapit drugi w brzmieniu: »Na zasadzie odstępstwa od ust. 1a i akapitu pierwszego zrzeszenie organizacji producentów uznane na podstawie art. 156 ust. 1 może również prowadzić działalność, o której mowa w ust. 1a akapit pierwszy, pod warunkiem że: a) jego członkowie zostali uznani zgodnie z ust. 1 niniejszego artykułu, b) jego członkowie nie są członkami innego uznanego zrzeszenia organizacji producentów w odniesieniu do danego produktu, c) jego członkowie spełniają warunki określone w ust. 1a akapit drugi lit. a) i b).«;

Uzasadnienie

Proponowane rozporządzenie ma wspierać wzmocnienie roli rolników w łańcuchu dostaw poprzez większą agregację.

Uznaje się, że wprowadzenie limitu 33 % jest sprzeczne z tym celem.

Poprawka 12

Art. 168 ust. 5

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

5. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 i 2 pisemna umowa lub pisemna oferta umowy nie są wymagane w następujących przypadkach: a) przedmiotowe produkty rolne są dostarczane przez członka organizacji producentów lub spółdzielni do organizacji producentów lub spółdzielni, której jest on członkiem, pod warunkiem że statut tej organizacji producentów lub spółdzielni lub zasady i decyzje przewidziane w tym statucie lub z niego wynikające zawierają przepisy o skutku podobnym do przepisów określonych w ust. 4 lit a), b) i c); b) pierwszy podmiot skupujący przedmiotowe produkty rolne jest mikroprzedsiębiorstwem lub małym przedsiębiorstwem w rozumieniu zalecenia 2003/361/WE; c) dostawa i płatność za przedmiotowe produkty rolne odbywają się jednocześnie; d) dostawa odbywa się nieodpłatnie lub w ramach zbytu produktów, które nie nadają się już do sprzedaży.

5. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 i 2 pisemna umowa lub pisemna oferta umowy nie są wymagane w następujących przypadkach: a) przedmiotowe produkty rolne są dostarczane przez członka organizacji producentów lub spółdzielni do organizacji producentów lub spółdzielni, której jest on członkiem, pod warunkiem że statut tej organizacji producentów lub spółdzielni lub zasady i decyzje przewidziane w tym statucie lub z niego wynikające zawierają przepisy o skutku podobnym do przepisów określonych w ust. 4 lit a), b) i c); b) dostawa i płatność za przedmiotowe produkty rolne odbywają się jednocześnie; c) dostawa odbywa się nieodpłatnie lub w ramach zbytu produktów, które nie nadają się już do sprzedaży.

Uzasadnienie

Włączenie obowiązku zawierania umów na piśmie stanowi dla sektora istotną innowację mającą na celu wzmocnienie roli rolników w łańcuchu rolno-spożywczym. W związku z tym przepis ten powinien mieć również zastosowanie w przypadku mikroprzedsiębiorstw lub małych przedsiębiorstw.

Poprawka 13

Dodać nowy ustęp po art. 188 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
	Żywność i pasze pochodzenia roślinnego i zwierzęcego mogą być przywożone z państw trzecich wyłącznie pod warunkiem, że spełniają obowiązki związane z najwyższymi dopuszczalnymi poziomami pozostałości pestycydów obowiązującymi w odniesieniu do żywności i paszy produkowanych w Unii.

Uzasadnienie

UE musi chronić swoich rolników przed nieuczciwą konkurencją ze strony produktów importowanych, które nie spełniają europejskich norm fitosanitarnych. Zmianę tę zaproponowano już w poprzednich opiniach KR-u w sprawie WPR i zrównoważonego stosowania pestycydów.

Poprawka 14

Dodać nowy ustęp po art. 219 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

W przypadku gdy cena rynkowa spada poniżej pewnego elastycznego progu indeksowanego do średnich kosztów produkcji i wyznaczonego przez Unijne Obserwatorium Łańcucha Rolno-Spożywczego (AFCO), Komisja Europejska wdraża - w zależności od sytuacji na rynku i danego sektora - pomoc dla producentów z danego sektora, którzy w określonym okresie dobrowolnie ograniczają swoje dostawy w stosunku do tego samego okresu poprzedniego roku. (i) Pomoc przyznaje się na podstawie wniosków producentów złożonych w państwie członkowskim, w którym mają oni siedzibę, z zastosowaniem metody przewidzianej przez dane państwo członkowskie. (ii) W celu zapewnienia skutecznego i właściwego wdrożenia tego systemu Komisja, na podstawie danych dostarczonych przez AFCO, ustala: - całkowitą maksymalną wielkość lub ilość dostaw, które należy ograniczyć na szczeblu Unii w ramach systemu ograniczenia, - czas trwania okresu ograniczenia i, w razie potrzeby, jego przedłużenie; - wysokość pomocy w zależności od wielkości lub ilości ograniczenia i zasady jej finansowania, - kryteria kwalifikacji do pomocy dla wnioskodawców i dla wniosków, - szczegółowe warunki stosowania systemu. Każdy producent, który dostarcza większe ilości niż w okresie referencyjnym, musi zapłacić karę z tytułu odpowiedzialności rynkowej w zależności od wielkości swojej nadwyżki dostaw w okresie objętym programem dobrowolnego ograniczenia.

Uzasadnienie

UE potrzebuje narzędzi do regulacji wielkości produkcji w przypadku zakłócenia na rynku, które działają szybko i skutecznie, są mało kosztowne dla budżetu UE i dzięki którym producenci mogą utrzymać się ze swojej pracy i nie muszą sprzedawać ze stratą, co pozostaje warunkiem atrakcyjności sektora dla osób młodych.

Poprawka 15

Art. 2. Zmiany w rozporządzeniu (UE) 2021/2115

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

w art. 52 wprowadza się następujące zmiany: a) w ust. 3 dodaje się lit. i) w brzmieniu: "i) organizacja producentów lub zrzeszenie organizacji producentów realizuje program operacyjny w państwie członkowskim, w którym stopień zorganizowania producentów w sektorze owoców i warzyw był mniejszy niż 10 % przez trzy kolejne lata poprzedzające realizację programu operacyjnego. Stopień zorganizowania oblicza się jako wartość produkcji owoców i warzyw uzyskanej w danym państwie członkowskim i sprzedanejprzez organizacje producentów i zrzeszenia organizacji producentów uznane na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, podzieloną przez całkowitą wartość produkcji owoców i warzyw uzyskanej w tym państwie członkowskim."; b) dodaje się ust. 5a w brzmieniu: "5a) Limit 50 % przewidziany w ust. 1 zwiększa się do 60 % w przypadku wydatków związanych z celami, o których mowa w art. 46 lit. a), b) lub c), jeżeli spełnione są następujące warunki: a) wydatki są związane z inwestycjami w rzeczowe aktywa materialne i niematerialne, o których mowa w art. 47 ust. 1 lit. a), dokonywanymi przez młodych rolników lub nowych rolników, którzy przystępują po raz pierwszy do organizacji producentów uznanej na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1308/2013; b) inwestycje, o których mowa w lit. a), są realizowane na terenie gospodarstw tych młodych rolników lub nowych rolników w ramach ich pierwszego programu operacyjnego.«; c) dodaje się ust. 7 w brzmieniu: "7) Limit 50 % przewidziany w ust. 1 zwiększa się do 70 % rzeczywistych wydatków poniesionych w danym roku na programy operacyjne realizowane przez organizacje producentów lub zrzeszenia organizacji producentów i dotknięte w tym roku niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi, klęskami żywiołowymi, chorobami roślin lub inwazjami agrofagów, które mają być identyfikowane przez państwa członkowskie.";

w art. 52 wprowadza się następujące zmiany: a) w ust. 3 dodaje się lit. i) w brzmieniu: "i) organizacja producentów lub zrzeszenie organizacji producentów realizuje program operacyjny w państwie członkowskim, w którym stopień zorganizowania producentów w sektorze owoców i warzyw był mniejszy niż 10 % przez trzy kolejne lata poprzedzające realizację programu operacyjnego. Stopień zorganizowania oblicza się jako wartość produkcji owoców i warzyw uzyskanej w danym państwie członkowskim i sprzedanejprzez organizacje producentów i zrzeszenia organizacji producentów uznane na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, podzieloną przez całkowitą wartość produkcji owoców i warzyw uzyskanej w tym państwie członkowskim."; b) dodaje się ust. 5a w brzmieniu: »5a) Limit 50 % przewidziany w ust. 1 zwiększa się do 60 % w przypadku wydatków związanych z celami, o których mowa w art. 46 lit. a), b) lub c), jeżeli spełnione są następujące warunki: a) wydatki są związane z inwestycjami w rzeczowe aktywa materialne i niematerialne, o których mowa w art. 47 ust. 1 lit. a), dokonywanymi przez młodych rolników lub nowych rolników, którzy przystępują po raz pierwszy do organizacji producentów uznanej na podstawie rozporządzenia (UE) nr 1308/2013; b) inwestycje, o których mowa w lit. a), są realizowane na terenie gospodarstw tych młodych rolników lub nowych rolników w ramach ich pierwszego programu operacyjnego."; c) dodaje się ust. 7 w brzmieniu: "7) Limit 50 % przewidziany w ust. 1 zwiększa się do 70 % rzeczywistych wydatków poniesionych w danym roku na programy operacyjne realizowane przez organizacje producentów lub zrzeszenia organizacji producentów i dotknięte w tym roku niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi, klęskami żywiołowymi, niedoborami wody, suszami i powodziami, chorobami roślin lub inwazjami agrofagów, które mają być identyfikowane przez państwa członkowskie.";

COM(2024) 576 final

Poprawka 16

Motyw 6

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

(6) Organy egzekwowania prawa powinny być uprawnione do przekazywania sobie nawzajem i wykorzystywania jako dowodów zgodnie z ich prawem krajowym wszelkich okoliczności faktycznych lub prawnych, w tym informacji poufnych. Uzyskane w drodze wymiany informacje można wykorzystywać wyłącznie jako dowód w celu stosowania przepisów ustanowionych w dyrektywie (UE) 2019/633 i w odniesieniu do przedmiotu, w którego sprawie zostały zgromadzone przez przekazujący organ.

(6) Organy egzekwowania prawa powinny być uprawnione do przekazywania sobie nawzajem i wykorzystywania jako dowodów zgodnie z ich prawem krajowym wszelkich okoliczności faktycznych lub prawnych, w tym informacji poufnych. Uzyskane w drodze wymiany informacje można wykorzystywać wyłącznie jako dowód w celu stosowania przepisów ustanowionych w dyrektywie (UE) 2019/633 i w odniesieniu do przedmiotu, w którego sprawie zostały zgromadzone przez przekazujący organ. Ponadto organy egzekwowania prawa powinny mieć możliwość działania z własnej inicjatywy lub na podstawie skarg stron, które są dotknięte nieuczciwymi praktykami handlowymi w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych, skarg sygnalistów lub skarg anonimowych, a także podejmować wszelkie niezbędne środki w celu ochrony tożsamości ich autorów.

Uzasadnienie

Tekst zmiany jest zgodny z przepisami art. 29 ustawy 12/2013 z dnia 2 sierpnia w sprawie środków mających na celu poprawę funkcjonowania łańcucha żywnościowego.

Poprawka 17

Nowy motyw po motywie 7

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
	Organy egzekwowania prawa powinny odgrywać bardziej aktywną rolę w badaniu potencjalnych nieuczciwych praktyk handlowych, a ponadto należy rozważyć utworzenie organu mediacyjnego, takiego jak rzecznik praw, w państwach członkowskich, w których taki organ nie istnieje.

Uzasadnienie

Ramy te, ustanowione już w Finlandii i Austrii, powinny być bardziej rozpowszechnione, aby wspierać rolników w kwestii skarg dotyczących nieuczciwych praktyk handlowych, zapewniać skarżącym dodatkowy poziom ochrony i zapewniać ciągłość stosunków biznesowych w kontekście terytorialnym, w którym zmiana nabywców jest w niektórych przypadkach prawie niemożliwa.

Poprawka 18

Art. 5 ust. 1

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską

Poprawka KR-u

Wnioski o udzielenie informacji 1. Na wniosek wnioskującego organu egzekwowania prawa organ egzekwowania prawa, do którego kierowany jest wniosek, niezwłocznie i w terminie 60 dni, o ile nie uzgodniono inaczej, przekazuje wnioskującemu organowi egzekwowania prawa wymagane informacje w celu ustalenia, czy w państwie członkowskim wnioskującego organu egzekwowania prawa wystąpiła lub występuje nieuczciwa praktyka handlowa o wymiarze transgranicznym.

Wnioski o udzielenie informacji 1. Na wniosek wnioskującego organu egzekwowania prawa organ egzekwowania prawa, do którego kierowany jest wniosek, niezwłocznie i w terminie 60 dni, o ile nie uzgodniono inaczej, przekazuje wnioskującemu organowi egzekwowania prawa wymagane informacje w celu ustalenia, czy w państwie członkowskim wnioskującego organu egzekwowania prawa wystąpiła lub występuje nieuczciwa praktyka handlowa o wymiarze transgra-nicznym. Wnioskujący organ egzekwowania prawa i organ egzekwowania prawa, do którego kierowany jest wniosek, w rozsądnym terminie od otrzymania skargi informują skarżącego o działaniach, które zamierzają podjąć w związku z tą skargą.

Uzasadnienie

Organy egzekwowania prawa powinny w rozsądnym terminie od otrzymania skargi informować skarżącego o działaniach, które zamierzają podjąć w związku z tą skargą.

Poprawka 19

Artykuł 5 ustęp 3

Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską	Poprawka KR-u
3. Przekazane informacje mają być jedynie gromadzone przez organ egzekwowania prawa, do którego kierowany jest wniosek, i wykorzystywane przez wnioskujący organ egzekwowania prawa zgodnie z ich prawem krajowym.	3. Przekazane informacje mają być jedynie gromadzone przez organ egzekwowania prawa, do którego kierowany jest wniosek, i wykorzystywane przez wnioskujący organ egzekwowania prawa zgodnie z ich prawem krajowym. Organy egzekwowania prawa mogą zagwarantować współpracę w dobrej wierze, nawet w przypadku różnych krajowych przepisów dotyczących stosowania dyrektywy (UE) 2019/633.

Uzasadnienie

Należy jeszcze bardziej wzmocnić ducha współpracy między organami, a także objąć nim nieuczciwe praktyki, które są obecnie uznawane jedynie przez niektóre państwa członkowskie, w celu wzmocnienia ochrony podmiotów najbardziej dotkniętych tymi praktykami.

II. ZALECENIA POLITYCZNE

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW (KR)

1. Z zadowoleniem przyjmuje wnioski ustawodawcze Komisji Europejskiej mające na celu wzmocnienie pozycji rolników w łańcuchu dostaw produktów rolno-spożywczych i poprawę transgranicznego egzekwowania przepisów przeciwko nieuczciwym praktykom handlowym. Uważa jednak, że proponowane środki, choć niezbędne, same w sobie nie są wystarczające do zapewnienia rolnikom sprawiedliwego i stabilnego dochodu oraz osiągnięcia wszystkich celów wspólnej polityki rolnej (WPR).

2. Przypomina, że nie będzie możliwe uczynienie rynków bardziej sprawiedliwymi i zrównoważonymi poprzez marginalną reformę przepisów dotyczących wspólnej organizacji rynków i nieuczciwych praktyk handlowych, przy jednoczesnym uzgodnieniu deregulacji europejskich rynków rolnych w kontekście międzynarodowych umów handlowych. W związku z tym apeluje o zwrócenie większej uwagi na spójność polityki UE i poszanowanie celów WPR, również zgodnie z zaleceniami strategicznego dialogu na temat przyszłości rolnictwa UE. Podkreśla, że umowy handlowe nie mogą podważać norm środowiskowych i społecznych oraz powinny odpowiadać zobowiązaniom UE w zakresie ochrony klimatu i zrównoważonego rozwoju.

3. Podkreśla, że wspólna polityka rolna UE służy osiągnięciu tych celów, przy czym uwzględnia się "szczególny charakter gospodarki rolnej, wynikający ze struktury społecznej rolnictwa oraz z różnic strukturalnych i przyrodniczych między poszczególnymi regionami rolniczymi", jak stanowi art. 39 ust. 2 lit. a) TFUE. Dlatego jest ważne, aby opracować instrumenty i polityki, które przyczynią się do niwelowania tych różnic i wspierania ogólnej spójności terytorialnej. W związku z tym należy przypomnieć, że w rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 7 czerwca 2022 r. "Wyspy UE i polityka spójności - obecne i przyszłe wyzwania" (2021/2079 (INI)) wskazano na potrzebę zwrócenia szczególnej uwagi na sektor rolny wysp UE ze względu na ich szczególne niestabilne warunki, dodatkowe koszty ponoszone w związku z produkcją oraz ograniczone możliwości rynkowe, co wymaga, aby środki przewidziane w rozporządzeniu o wspólnej organizacji rynków produktów rolnych można było stosować z większą elastycznością i adekwatnie do sytuacji tych obszarów.

4. Zwraca w związku z tym uwagę, że trzeba wyeliminować bieżące zakłócenia równowagi w rolno-spożywczym łańcuchu wartości oraz położyć znacznie większy nacisk na pozycję rolników, w szczególności młodszych i tych, którzy przewodzą transformacji sektora w kierunku modelu zrównoważonego. Jednocześnie należy przygotować bardziej fundamentalne reformy niezbędne we wspólnej polityce rolnej, jak wskazano we wcześniejszych opiniach KR-u.

Zalecenia dotyczące wspólnej organizacji rynków rolnych

5. Uważa w związku z tym, że rozporządzenie ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych ¹  powinno zostać zmienione w celu zagwarantowania rolnikom cen pokrywających co najmniej koszty produkcji, aby zapobiec dalszym kryzysom, oraz zapewnienia im sprawiedliwego wynagrodzenia. Zauważa, że zmiana tego rozporządzenia powinna uwzględniać rzeczywistość sektora rolnego na obszarach o szczególnych ograniczeniach geograficznych, takich jak obszary wyspiarskie oraz obszary stosujące bardziej zrównoważone i przyjazne dla przyrody praktyki rolnicze.

6. Podkreśla, że chociaż narzędzie minimalnych cen interwencyjnych już istnieje, należy je wzmocnić i rozszerzyć na inne produkty w celu pokrycia większości produkcji rolnej oraz zapewnienia powiązania między cenami interwencyjnymi a kosztami produkcji, tak aby umożliwić właściwe funkcjonowanie tego narzędzia jako stabilizatora. Narzędzia takie powinny sprzyjać długoterminowej zrównoważoności.

7. Zachęca do stosowania narzędzi agregacji między małymi i średnimi rolnikami, takich jak model spółdzielczy, aby podnieść jakość ich produkcji i ich siłę umowną w łańcuchu dostaw produktów rolno-spożywczych oraz wspierać rozwój ich działalności rolniczej w celu zwiększenia ich siły handlowej. Oczekuje dalszych wyjaśnień i większej pewności prawa w odniesieniu do traktowania nieuznanych organizacji producentów, aby zagwarantować, że odmienne traktowanie nie doprowadzi do nieuczciwej konkurencji.

8. Z zadowoleniem przyjmuje wyraźne uznanie znaczenia tworzenia odrębnych organizacji producentów ekologicznych, co powinno zachęcać państwa członkowskie do promowania tworzenia ekologicznych organizacji producentów i wpływania na rynek, tak aby uwzględniał on specyfikę tego sektora, który opiera się na różnych praktykach rolniczych i jest ukierunkowany na rynek inny niż konwencjonalny sektor rolny, ze szczególnym wsparciem dla spółdzielni agroekologicznych i ekologicznych. Ponadto uważa, że zezwolenie na hodowlę różnych rodzajów zwierząt w ramach jednej ekologicznej organizacji producentów przyczyniłoby się do stabilności sektora ekologicznego.

9. Zwraca się o dalsze wyjaśnienie ewentualnego wyłączenia obowiązkowego charakteru umów dotyczących dostawy produktów podlegających sezonowym wahaniom podaży lub popytu lub nietrwałych, ponieważ to właśnie w tych przypadkach jest największe ryzyko wystąpienia nierównego podziału wartości, zmienności cen, zjawisk spekulacyjnych i nieuczciwych praktyk handlowych.

10. Jeśli chodzi o określenia fakultatywne stosowane w warunkach handlowych, podziela cele dotyczące promowania przejrzystości i wiarygodności w łańcuchu żywnościowym oraz zagwarantowania wiarygodnych informacji na temat dystrybucji wartości dodanej wśród rolników i konsumentów, w tym na temat definicji krótkich łańcuchów dostaw. Proponuje, by odnośnie do tych terminów ustanowić minimalne, zharmonizowane i bardziej precyzyjne wymogi na szczeblu UE. Jest to szczególnie ważne ze względu na wpływ, jaki stosowanie tych terminów może mieć na szczeblu lokalnym i regionalnym. Ujednolicenie definicji z pojęciami stosowanymi w Międzynarodowej karcie sprawiedliwego handlu oraz zapewnienie spójności z istniejącymi ramami odniesienia na szczeblu unijnym lub międzynarodowym zwiększyłoby pewność prawa i skuteczność terminów.

11. Z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji Europejskiej dotyczący wsparcia unijnego sektora wina w obliczu nowych wyzwań, aby pozostał on konkurencyjny i odporny oraz stanowił istotny czynnik gospodarczy w przyszłości. Podkreśla znaczenie ustanowienia zestawu skutecznych ukierunkowanych środków na szczeblu UE i spójnych narzędzi służących wzmocnieniu pozycji rolników w sektorze wina - co ma kluczowe znaczenie zwłaszcza w wielu gospodarkach wiejskich - jeszcze przed kolejnymi zbiorami. Przypomina, że planowane środki powinny być zgodne z celami środowiskowymi, takimi jak ochrona zasobów wodnych, ograniczenie stosowania pestycydów i ochrona krajobrazów wiejskich.

Zapobieganie sytuacjom kryzysowym i zarządzanie kryzysowe

12. Uważa, że jak wykazano w badaniu KR-u na temat programu odpowiedzialności rynkowej w sektorze mleczarskim, regulacja rynku jest dla wielu sektorów skuteczniejsza i mniej kosztowna niż uruchamianie środków kryzysowych z mocą wsteczną.

13. Zwraca uwagę na negatywny wpływ amerykańskich ceł i limitów na eksport produktów rolno-spożywczych - w szczególności wina i napojów spirytusowych, makaronu, przetworów mlecznych i oliwy z oliwek - na regiony UE. Wzywa Komisję Europejską do opracowania zdecydowanych i skoordynowanych działań przeciw nieuzasadnionym barierom dla wolnego i uczciwego handlu oraz do podjęcia konkretnych i natychmiastowych środków wspierających sektor rolno-spożywczy, aby chronić europejskie przedsiębiorstwa, pracowników i konsumentów oraz zapobiec dalszej niepewności ekonomicznej, ograniczeniu inwestycji i utracie miejsc pracy.

14. Jest przekonany, że w obliczu kryzysu nadprodukcji bardziej efektywne i mniej kosztowne jest zmniejszenie nadwyżki mocy produkcyjnych niż pozwolenie na załamanie się całego sektora w kryzysie. Apeluje, by połączyć te środki ze wsparciem na rzecz bardziej zrównoważonego użytkowania gruntów i z dywersyfikacją dochodów gospodarstw rolnych.

15. W związku z tym domaga się utworzenia narzędzia umożliwiającego automatyczne uruchamianie pomocy na dobrowolne ograniczenie produkcji, gdy tylko przekroczono określone progi. Apeluje zatem o większą skuteczność ogólnego stosowania mechanizmów kontroli podaży, aby zmniejszyć nierównowagę na rynku, która ma bezpośredni wpływ na dochody rolników.

16. Wzywa Komisję do przyjęcia ram realizacji celów, w których umiejscowione zostaną jej działania w zakresie zarządzania kryzysowego. Wszystkie organy zarządzające funduszami europejskimi posiadają własne ramy realizacji celów, ponieważ stanowią one standardową praktykę europejską gwarantującą dobre zarządzanie działaniami publicznymi. Ponieważ Komisja jest uważana za instytucję zarządzającą w zarządzaniu kryzysowym w odniesieniu do EFRG, powinna mieć również możliwość wykorzystania takich ram do oceny skuteczności środków kryzysowych.

17. Zauważa, że od początku wojny w Ukrainie 27 krajów, w tym państwa UE, utworzyło zapasy. Jest zdania, że UE i państwa członkowskie muszą utworzyć publiczne zapasy niektórych produktów i wykorzystywać je do regulowania rynków. Odnotowuje, że tworzenie strategicznych rezerw rolnych na szczeblu UE mogłoby być narzędziem zapewniającym bezpieczeństwo żywności, dostępność i przystępność cenową żywności w czasach poważnych kryzysów, co przyczyni się do stabilizacji cen i zapasów kryzysowych.

Zalecenia dotyczące nieuczciwych praktyk handlowych

18. Z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji Europejskiej dotyczący usprawnienia transgranicznego egzekwowania przepisów przeciwko nieuczciwym praktykom handlowym w celu zacieśnienia współpracy państw członkowskich w przypadkach niesprawiedliwych działań ponadnarodowych, aby w miarę możliwości nakładać kary za takie działania. Lepsze egzekwowanie przepisów mających na celu zwalczanie nieuczciwych praktyk handlowych w połączeniu z poprawą i zwiększeniem kontroli mają kluczowe znaczenie dla ograniczenia nieuczciwych praktyk handlowych.

19. Proponuje utworzenie "unijnej platformy ds. nieuczciwych praktyk handlowych" z udziałem wszystkich wyznaczonych organów egzekwowania prawa we wszystkich państwach członkowskich, aby mogły one lepiej koordynować swoje prace i zapewnić jednolite warunki wdrażania środków ustanowionych w omawianym rozporządzeniu, w szczególności w przypadku postępowań transgranicznych.

20. Uważa za kluczowe zagwarantowanie rygorystycznego egzekwowania w zakresie już zakazanych nieuczciwych praktyk handlowych, zarówno na szczeblu unijnym, jak i krajowym, aby chronić naszych rolników i mniejszych dostawców przed silniejszymi nabywcami, którzy nie przestrzegają obowiązujących przepisów.

21. W związku z tym oczekuje przeglądu dyrektywy w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych spodziewanego do końca 2025 r. Przegląd ten powinien opierać się na podejściach krajowych, które przewidują bardziej rygorystyczne przepisy niż te przewidziane dotychczas w ramach UE. W szczególności uważa, że konieczne jest rozszerzenie wykazu zakazanych nieuczciwych praktyk o odsprzedaż ze stratą, włączenie zakazu faworyzowania własnych produktów oraz aukcji dwustronnych, a także karanie zakupów po cenach niższych od kosztów produkcji, zgodnie z postulatem zawartym w opinii w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych. Ponadto w ogólnym przeglądzie dyrektywy w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych należy uwzględnić promowanie najlepszych praktyk, takich jak zawieranie wieloletnich umów i porozumień dotyczących łańcucha dostaw, a także ułatwianie szybkiego wypłacania odszkodowania stronie poszkodowanej.

Bruksela, dnia 15 maja 2025 r.

1 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 671).

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2025.3479
• Rodzaj: Opinia
• Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Poprawa pozycji rolników w łańcuchu dostaw żywności
• Data aktu: 16/07/2025
• Data ogłoszenia: 16/07/2025