Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2021/1057 ustanawiające Europejski Fundusz Społeczny+ (EFS+) w odniesieniu do środków szczególnych mających na celu sprostanie wyzwaniom strategicznym
(COM(2025) 164 final - 2025/0085 (COD))
(C/2025/3197)
(Dz.U.UE C z dnia 2 lipca 2025 r.)
Sprawozdawca generalny: David SVENTEK
| Doradczynie i doradcy | Petr ZAHRADNIK |
| Wnioski o konsultację |
Parlament Europejski, 8.4.2025 Rada Unii Europejskiej, 5.5.2025 |
| Podstawa prawna | Artykuły 164, 175, 177, 178, 322 i 304 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej |
| Sekcja odpowiedzialna | Sekcja ds. Unii Gospodarczej i Walutowej oraz Spójności Gospodarczej i Społecznej |
| Data przyjęcia na sesji plenarnej | 29.4.2025 |
| Sesja plenarna nr | 596 |
| Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się) | 202/0/2 |
1. Wnioski i zalecenia
1.1. EKES zdaje sobie sprawę z konieczności przeprowadzenia przeglądu śródokresowego polityki spójności na lata 2021-2027, gdyż od czasu przyjęcia jej zasad znacznie zmieniły się warunki i okoliczności.
1.2. Stwierdza zarazem, że przegląd polityki spójności w tym okresie miał największy rozmach w całej dotychczasowej historii tej polityki. Nawet wcześniejsze stworzenie Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy (NGEU) w wyniku pandemii COVID-19 nie było wystarczające do odpowiedniego zaspokojenia nowych wspólnych potrzeb UE, w związku z czym konieczne było przystąpienie do gruntownego przeglądu tej polityki już w połowie okresu. Pokazuje to jedynie, że istotne jest, by przyszłe wieloletnie ramy finansowe (WRF), obejmujące również politykę spójności, opierały się na trwalszych i zarazem elastyczniejszych zasadach przewodnich umożliwiających reagowanie na zmieniające się realia.
1.3. EKES zgadza się przy tym, że wzrost potrzeb, na przykład w zakresie konkurencyjności, wzmocnienia zdolności obronnych oraz zapewnienia autonomii strategicznej, również w przypadku polityki spójności wymagają ponownego określenia priorytetowych kwestii z myślą o tych dziedzinach. EKES dostrzega też ryzyko, że to mnożenie nowych celów polityki spójności może odwrócić uwagę od jej głównego celu, którym jest zmniejszenie dysproporcji społecznych, gospodarczych i terytorialnych między regionami UE.
1.4. Komitet uważa też, że przegląd śródokresowy polityki spójności daje również pewne pojęcie o tym, jaki przyszły kształt przyjmie ta polityka w ramach intensywnie przygotowywanych WRF na okres po 2027 r. EKES bardzo by ten fakt docenił, ponieważ uważa, że bardzo istotna jest ciągłość tematyczna między dwoma kolejnymi WRF, zwłaszcza ze względu na obecną skomplikowaną sytuację oraz potrzebę dużej zdolności UE do działania.
1.5. Komitet wzywa jednocześnie, by przegląd śródokresowy polityki spójności odbywał się w synergii i komplemen- tarności z przeglądem całych WRF, w którym zasadniczą rolę odgrywają również kwestie konkurencyjności, wzmocnienia zdolności obronnych oraz zapewnienia autonomii strategicznej UE.
1.6. Dlatego też EKES zaleca, by w ramach przeglądu śródokresowego polityki spójności nie dążono jedynie i w pierwszej kolejności do większej dbałości o nowe priorytety tematyczne, lecz by zmieniono znacznie również finansowanie w celu wykorzystania instrumentów finansowych i tym samym w celu skuteczniejszego i lepiej ukierunkowanego rozdysponowania dostępnego przydziału środków finansowych. Połączenie instrumentów finansowych i dotacji jest również dobrym rozwiązaniem na przyszłość. To podejście powinno być jeszcze bardziej widoczne w przygotowywanych obecnie przyszłych WRF na okres po 2027 r.
1.7. EKES z zadowoleniem przyjmuje wysiłki na rzecz wprowadzenia zachęt finansowych i bodźców do realizacji projektów w ramach priorytetów strategicznych w postaci większych uprawnień do płatności zaliczkowych i wyższego poziomu zaliczek, ewentualnie zerowego współfinansowania krajowego (tak by wszystko pokrywał budżet UE), oraz przedłużenia o rok kwalifikowalności do EFRR oraz Funduszu Spójności. Zaleca, aby miało to zastosowanie również do Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Jeśli chodzi o wymogi koncentracji tematycznej, EKES popiera możliwość zaliczania kwot przeznaczonych na nowe priorytety strategiczne, w tym priorytety przyczyniające się do osiągnięcia celów STEP, na poczet kwot wymaganych do zapewnienia zgodności z wymogami koncentracji tematycznej.
1.8. EKES zwraca jednak uwagę, że przyjęcie zmiany w trakcie okresu programowania przyniesie korzyści tym państwom członkowskim, które mają wolniejsze tempo absorpcji i dysponują większą częścią początkowej alokacji od tych, które od początku okresu programowania starały się ciągle wykorzystywać swoje przydziały. Z punktu widzenia rozwiązania obecnych problemów pułap 15 % wydaje się zbyt rygorystycznym wymogiem dla państw członkowskich. Komitet dostrzega jego związek z procesem przydzielania pozostałych środków w ramach procesu przeglądu śródokresowego, lecz stosowanie jednolitego podejścia może w niektórych przypadkach utrudniać korzystanie z oferowanych zachęt finansowych, biorąc pod uwagę strategiczne ramy poszczególnych programów w danym państwie członkowskim.
1.9. EKES zwraca uwagę, że przegląd śródokresowy polityki spójności (a także całych WRF) dotyczy wyłącznie strony wydatków w budżecie UE i w ogóle nie odnosi się do strony dochodów. Zaznacza, że choć debata na temat reformy i wprowadzenia nowych zasobów własnych UE trwa już od wielu lat, na razie nie przynosi realnych wyników. Nie musi to być jednak największy problem w pozostałej części okresu 2021-2027. EKES wzywa niemniej Komisję Europejską oraz szczególnie Radę UE, która stwarza największe przeszkody w osiągnięciu porozumienia w tej kwestii, by zapewniono sprawne i trwałe rozwiązanie tego problemu w celu przygotowania finansowania UE na okres po 2027 r.
1.10. EKES z pełną odpowiedzialnością podkreśla, że skuteczne i rozsądne wykorzystanie środków finansowych po przeglądzie śródokresowym polityki spójności wymaga starannego określenia wymiaru terytorialnego nowych priorytetów zgodnie z zasadą pomocniczości, tj. wskazania, jaki potencjał i korzyści terytorialne wiążą się ze wspieraniem konkurencyjności i wzmacnianiem autonomii strategicznej, a także określenia wymiaru terytorialnego związanego ze zwiększeniem zdolności obronnych. Znaczna część tych priorytetów jest bowiem realizowana optymalnie równocześnie na szczeblu krajowym i unijnym oraz należy raczej do zarządzanych centralnie programów WRF. Bardzo ważnym warunkiem zapewnienia wymiaru terytorialnego nowych kwestii priorytetowych jest fakt, że nie można tworzyć sztucznych i nieracjonalnych przeszkód między tymi celami a konwergencją i niwelowaniem dysproporcji terytorialnych. Konkurencyjność, a także wzmocnienie zdolności obronnych i strategicznej autonomii to bowiem sposoby zwiększenia konwergencji i zmniejszenia dysproporcji regionalnych.
2. Umieszczenie opisu przedmiotu w kontekście
2.1. W ramach procesu przeglądu śródokresowego WRF Komisja Europejska występuje również z inicjatywą dotyczącą przeglądu polityki spójności. Przegląd polega głównie na lepszym wspieraniu priorytetów strategicznych UE: konkurencyjności, dekarbonizacji, bezpieczeństwa i obrony, regionów przygranicznych położonych na wschodzie, przystępnych cenowo mieszkań, odporności wodnej oraz transformacji energetycznej.
2.2. Celem jest nie tylko lepsze ukierunkowanie polityki spójności na obecnie podkreślane perspektywiczne kwestie oraz ich realizację na szczeblu państw członkowskich i regionów, lecz również wykorzystanie tych kwestii do dalszego położenia nacisku w ramach polityki spójności na zmniejszenie podziałów gospodarczych, społecznych i terytorialnych między regionami UE. Przegląd ma skłonić państwa członkowskie do przeprogramowania dostępnych zasobów na nowe priorytety inwestycyjne.
2.3. Aby podnieść konkurencyjność UE i zlikwidować przepaść innowacyjną między UE a światowymi liderami w tej dziedzinie, Komisja Europejska proponuje wzmocnienie pozycji sektora biznesu poprzez rozszerzenie wsparcia z EFRR na duże przedsiębiorstwa działające w obszarach o znaczeniu strategicznym (obrona, technologie strategiczne, dekarbonizacja). Jednocześnie motywuje państwa członkowskie do zwiększenia inwestycji w technologie strategiczne w ramach Platformy na rzecz Technologii Strategicznych dla Europy (STEP).
2.4. Komisja Europejska proponuje również, aby państwa członkowskie mogły wykorzystywać środki finansowe przeznaczone na politykę spójności do budowy odpornej infrastruktury wspierającej mobilność wojskową. We wszystkich regionach UE należy również wspierać zdolności produkcyjne małych i średnich przedsiębiorstw w sektorze obronnym. Ponadto proponuje się, aby ze względu na toczącą się w pobliżu wojnę rosyjską przeciwko Ukrainie, wschodnie regiony przygraniczne UE korzystały z preferencyjnych poziomów płatności zaliczkowych, jeżeli co najmniej 15 % ich całkowitego finansowania zostanie przeprogramowane na nowe priorytety strategiczne.
2.5. Komisja Europejska uznaje obecną sytuację na rynku mieszkaniowym w szeregu państw członkowskich za przejaw niedoskonałości rynku, któremu należy zaradzić z pomocą sektora publicznego, w tym przypadku poprzez podwojenie środków finansowych przeznaczonych w ramach polityki spójności na cele związane z przystępnymi cenowo mieszkaniami. Przewiduje się, że państwa członkowskie będą mogły wykorzystywać oraz łączyć prywatne i publiczne środki za pośrednictwem nowego opracowanego we współpracy z EBI instrumentu finansowego, który ma być kombinacją środków przeznaczonych na politykę spójności oraz zasobów pochodzących z EBI, z innych międzynarodowych instytucji finansowych, z krajowych banków prorozwojowych oraz z prywatnych banków komercyjnych.
2.6. Kolejną ze strategicznych i priorytetowych dziedzin, na które proponuje się przeprogramowanie ram tematycznych polityki spójności, jest woda, a konkretnie odporność wodna. Obejmuje ona na przykład projekty ukierunkowane na cyfryzację infrastruktury wodnej czy też łagodzenie konsekwencji suszy i pustynnienia.
2.7. W ramach przeglądu śródokresowego polityki spójności Komisja Europejska proponuje również priorytetowe traktowanie inwestycji mających na celu wsparcie energetycznych połączeń wzajemnych i powiązanych sieci przesyłowych, a także rozwój infrastruktury ładowania, aby znacznie ułatwić przyspieszenie transformacji energetycznej, promowanie czystej mobilności i wdrażanie środków na rzecz dekarbonizacji.
2.8. Komisja Europejska proponuje jednocześnie system zachęt finansowych mających na celu realizację priorytetów strategicznych. Wszystkie projekty, które są wspierane z funduszy polityki spójności i opracowywane w kontekście priorytetów strategicznych UE, powinny kwalifikować się do płatności zaliczkowych sięgających aż 30 %. Jeszcze wyższy poziom płatności zaliczkowych oraz przedłużenie o rok kwalifikowalności do EFRR i Funduszu Spójności zapewnia się w przypadku programów realizowanych w zakresie polityki spójności, w których na te priorytety przeznaczono co najmniej 15 % łącznych środków. Ponadto we wszystkich regionach finansowanie unijne ma pokrywać nawet w całości inwestycje w priorytety strategiczne.
3. Uwagi ogólne na temat wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenia (UE) 2021/1058 i (UE) 2021/1056 1
3.1. EKES uważa, że proces przeglądu polityki spójności jest krokiem we właściwym kierunku ze strony Komisji Europejskiej. Wziąwszy pod uwagę bardzo głęboką zmianę okoliczności, jest on przejawem zdolności do działania i zapewnia, że środki przeznaczone na politykę spójności będą skutecznie wydatkowane na obecne obszary priorytetowe UE. W przeciwnym razie istnieje ryzyko, że ograniczone środki przeznaczone na politykę spójności nie będą w stanie pokryć nowych priorytetów strategicznych.
3.2. EKES docenia to, że przegląd śródokresowy polityki spójności stanowi integralną część przeglądu całych WRF na lata 2021-2027. Przeprowadzenie przeglądu było wynikiem szybko zmieniających się wyzwań i priorytetów UE, które wymagają zaspokojenia nowych potrzeb i przejawiają się w formie kluczowych sytuacji wyjątkowych. Przegląd WRF jest zatem przejawem elastyczności budżetu UE i jego przeorientowania tematycznego na obszary, w których rozwój UE jest zasadniczo zagrożony lub opóźniony: na badania naukowe jako podstawę globalnej konkurencyjności, migrację i zarządzanie granicami, obronę, działania zewnętrzne, reformy, technologie krytyczne i surowce strategiczne oraz skutki kryzysu energetycznego.
3.3. EKES uważa, że między przeglądem śródokresowym polityki spójności i całego WRF a ich przyszłą formą po 2027 r. powinna istnieć wystarczająca ciągłość tematyczna i proceduralna. Powinno to znaleźć odzwierciedlenie w wysokiej jakości procesie programowania, tak aby wyznaczone obecnie priorytety strategiczne stały się częścią ukierunkowania tematycznego przyszłej polityki spójności. Jej ramy powinny być zarazem wystarczająco ogólne, aby umożliwiać elastyczne uwzględnienie zmian, które nastąpią w czasie przyszłej perspektywy finansowej, spełnienie szczególnych potrzeb państw członkowskich, a także wnoszenie unijnej wartości dodanej.
3.4. EKES jest przekonany, że wybór priorytetów strategicznych do celów przeglądu śródokresowego został dokonany prawidłowo, i wierzy, że znaczne środki w ramach polityki spójności przyczynią się do rozwoju konkurencyjności regionów. Sądzi, że kompleksowe ujęcie tematu konkurencyjności jest najskuteczniejszym sposobem przezwyciężenia dysproporcji międzyregionalnych. Na pierwszym miejscu należy postawić regiony słabiej rozwinięte, zagrożone zapóźnieniem lub te, które utknęły w pułapce rozwoju spowodowanej średnimi dochodami. Jeśli chodzi o konkurencyjność, w ramach polityki spójności nie zawsze konieczne jest dążenie do doskonałości w skali ogólnoświatowej. W wielu regionach wystarczy zoptymalizować ich potencjał rozwoju w oparciu o zasadę inteligentnej specjalizacji, aby zapewnić im przyszły długoterminowy zrównoważony wzrost gospodarczy.
3.5. EKES zgadza się również, że kolejną główną kwestią, która ma też wymiar terytorialny na poziomie regionu, jest wzmocnienie obrony i bezpieczeństwa w związku z pogarszającą się sytuacją w zakresie bezpieczeństwa na wschodnich granicach UE. Chociaż obrona i bezpieczeństwo są przede wszystkim kwestią, która z punktu widzenia pomocniczości dotyczy głównie szczebla unijnego i krajowego (szczególnie wtedy, gdy rośnie ryzyko pogorszenia się sytuacji), to bez wątpienia możliwe jest również przygotowanie się na szczeblu regionalnym, co obejmuje część zapobiegawczą, informacyjną i wykonawczą. Im bliżej dany region znajduje się źródła zagrożenia, tym pilniej potrzebna jest jego gotowość strategiczna. Te przepisy powinny mieć również zastosowanie do wszystkich innych państw członkowskich położonych na wschodnich granicach UE i do ich regionów.
3.6. W wielu państwach członkowskich godne warunki mieszkaniowe stały się w ostatnim czasie niedostępnym dobrem. Chociaż ta kwestia powinna leżeć przede wszystkim w kompetencji państw członkowskich, EKES zgadza się, że rozwiązanie problemu wąskich gardeł w mieszkalnictwie można opracować za pomocą finansowania unijnego. W tym celu zaleca maksymalne wykorzystanie zwrotnych instrumentów finansowych, które oferują osobom poszukującym mieszkania korzystniejsze warunki niż na rynku standardowym. Rekomenduje zarazem, by wsparcie finansowe UE na rzecz mieszkalnictwa było ukierunkowane na konkretne, dokładnie określone cele, takie jak oferowanie mieszkań w celu zapewnienia nowych miejsc pracy na potrzeby projektu rozwoju przedsiębiorstwa lub wsparcie mieszkań, które przyczyniają się do osiedlania się na określonych obszarach i zapobiegają ich wyludnianiu się.
3.7. Zagadnienie wody jest ważnym aspektem reagowania na zmianę klimatu, a zatem też istotnym kryterium Europejskiego Zielonego Ładu. Biorąc pod uwagę transgraniczny charakter cieków i zasobów wodnych oraz zagrożeń związanych zarówno z powodziami, jak i suszą, ta kwestia stanowi również stosowną część przeglądu polityki spójności. W tej kwestii EKES zaleca jednak wyraźne odróżnienie działalności zapobiegawczej i inwestycyjnej w zakresie korzystania z wód oraz związanego z nią ryzyka od wydatków na środki awaryjne i zaradzanie skutkom szkód, o których miano by decydować poza programami operacyjnymi polityki spójności.
3.8. Kompas konkurencyjności i Pakt dla czystego przemysłu pokazały przekonująco, jak istotny jest system energetyczny dla funkcjonowania gospodarki i zapewnienia odpowiedniego poziomu życia UE. Było to szczególnie widoczne podczas niedawnego kryzysu energetycznego, gdy kwestie związane z energią stały się główną przeszkodą w konkurencyjności, a także doprowadziły do pogorszenia się poziomu życia ludności z powodu spadku realnych dochodów. Dlatego też bezspornym priorytetem są środki średnio- i długoterminowe mające na celu zwiększenie opłacalności produkcji energii i jej sprawnego przesyłu w obrębie państw członkowskich i między nimi. W tym kontekście EKES zwraca jedynie uwagę, że olbrzymie koszty transformacji energetycznej UE przekraczają znacznie rzeczywiste możliwości polityki spójności, nawet po przeglądzie, ponieważ zasadnicze obciążenie kosztami będzie zależeć od krajowych funduszy publicznych i prywatnych, a środki polityki spójności mogą tylko częściowo zmniejszyć to obciążenie.
3.9. Komitet może jednocześnie zadać uzasadnione pytanie, dlaczego na listę priorytetów strategicznych do celów przeglądu śródokresowego nie wpisano innych zasadniczych kwestii, które prawdopodobnie zdominują dyskusję o przygotowaniu przyszłych WRF. Należą do nich na przykład kwestia edukacji, która ma niewątpliwie wymiar terytorialny, a także kwestia usunięcia zbędnych barier na jednolitym rynku, którego znaczenie rośnie w miarę eskalacji globalnych wojen handlowych i celnych wywołanych przez nowy rząd USA. To wyeliminowanie barier może otworzyć nowe możliwości, zwłaszcza swobodnego przepływu usług i pracowników oraz swobodnego prowadzenia działalności gospodarczej, co jest szczególnie istotne dla transgranicznych stosunków międzyregionalnych.
3.10. EKES docenia zaproponowanie dodatkowych zachęt finansowych, aby reagować bardziej elastycznie podczas realizacji nowych priorytetów strategicznych, a także zaleca dalsze rozwijanie tej koncepcji i zachęcanie państw członkowskich (zwłaszcza tych, które nie korzystają odpowiednio z tej możliwości) do spożytkowania zwrotnych instrumentów finansowych. W ostatnim okresie rozszerzono tego rodzaju finansowanie na obszary, w których zazwyczaj go nie stosowano: na mieszkalnictwo, szkolenia zawodowe, rozwiązywanie problemów społecznych i zdrowotnych, rozwój badań stosowanych, które stwarzają realną szansę na kapitalizację, transformację energetyczną, co może znaleźć większe odzwierciedlenie również w zmienionej polityce spójności.
3.11. EKES zwraca zarazem uwagę, że przegląd polityki spójności nie musiałby być tak naglący, gdyby rozwiązano kwestię pozyskiwania nowych zasobów własnych UE. Mogłyby one bowiem zwiększyć unijną zdolność budżetową oraz umożliwić elastyczniejsze i znacznie szybsze reagowanie na nieprzewidziane okoliczności, bez konieczności podejmowania dodatkowych kroków administracyjnych i proceduralnych.
4. Uwagi ogólne na temat wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenia (UE) 2021/1057 ustanawiające Europejski Fundusz Społeczny + (EFS+) 2
4.1. EKES apeluje, by wszelkie przegrupowanie środków EFS+ na mocy zmienionego rozporządzenia odbywało się w ścisłym porozumieniu z partnerami społecznymi, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i władzami lokalnymi, a zwłaszcza zgodnie z celami i zasadami leżącymi u podstaw EFS+. Jest to zgodne z ciągłym opowiadaniem się EKES-u za partycypacyjnym zarządzaniem w polityce społecznej i polityce spójności, ponieważ większe zaangażowanie zainteresowanych stron gwarantuje i wzmacnia legitymację demokratyczną, dialog społeczny i obywatelski, odpowiedzialność regionalną oraz dostosowanie do rzeczywistych potrzeb rynku pracy.
4.2. Chociaż EKES uznaje znaczenie doskonalenia umiejętności w strategicznych sektorach, takich jak obronność, cyfryzacja, dekarbonizacja i czyste technologie, podkreśla, że nie może to odbywać się kosztem włączenia społecznego, przeciwdziałania ubóstwu oraz rozpowszechniania wysokiej jakości zatrudnienia. Zmienione rozporządzenie musi zapewniać słabszym grupom, w tym pracownicom i pracownikom o niskich umiejętnościach, osobom długotrwale bezrobotnym oraz grupom zmarginalizowanym lub w inny sposób defaworyzowanym, takim jak kobiety, młodzież i migranci, możliwość dalszego korzystania ze wsparcia z EFS+ jako funduszu, który ma od początku wyraźny wymiar społeczny.
4.3. EKES z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji dotyczący pilotażowego instrumentu gwarancji w obszarze umiejętności i zaleca jego przekształcenie w stały mechanizm w ramach EFS+. Powinno to gwarantować wszystkim pracownikom zagrożonym zwolnieniem dostęp do przekwalifikowania i podnoszenia kwalifikacji, zwłaszcza w regionach przechodzących restrukturyzację przemysłową lub przekształcenie przemysłu obronnego.
4.4. Biorąc pod uwagę strategiczne znaczenie mobilności pracownic i pracowników wykwalifikowanych w różnych sektorach i regionach, zwłaszcza w okresie zmian strukturalnych zachodzących w sektorze zielonych technologii i obrony, Komitet wzywa do opracowania ukierunkowanych środków EFS+ w celu wsparcia mobilności transgranicznej i międzysektorowej. Powinno to obejmować kojarzenie ofert pracy z poszukującymi zatrudnienia, szkolenia językowe, uznawanie kwalifikacji, kształcenie oraz - w miarę możliwości - wsparcie w przypadku przenoszenia pracowników.
4.5. EKES popiera proponowaną większą elastyczność i środki w zakresie płatności zaliczkowych, zwłaszcza odnośnie do programów realokacji środków na nowe priorytety oraz regionów przygranicznych borykających się z poważnymi wyzwaniami. Uproszczenie nie może jednak zagrażać przejrzystości, skuteczności ani zgodności z podstawowymi wartościami UE i poziomami współfinansowania krajowego. Komitet wzywa do regularnego i przejrzystego monitorowania sposobu wykorzystania przeprogramowanych funduszy z odpowiednim udziałem partnerów społecznych i innych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, i nalega, by wszystkie działania były zgodne z mającymi zastosowanie podstawowymi zasadami i wartościami UE.
4.6. EKES zdecydowanie popiera zapewnienie większej elastyczności finansowej, takiej jak finansowanie unijne w 100 % i zwiększone płatności zaliczkowe na programy EFS+ wyłącznie w regionach graniczących z Rosją, Białorusią, Ukrainą i leżących na wschodniej granicy UE. Te obszary jako pierwsze muszą mierzyć się z wyzwaniami geopolitycznymi i społecznymi i borykają się ze szczególnymi podatnościami na zagrożenia. EKES zaleca opracowanie w ramach EFS+ strategii dostosowanych do potrzeb w celu ożywienia lokalnych gospodarek i rynków pracy, zaradzenia niżowi demograficznemu i wzmocnienia infrastruktury społecznej.
4.7. Chociaż wniosek umożliwia ukierunkowaną pomoc dla doskonalenia umiejętności w zakresie czystych technologii i cyfryzacji, Komitet zaleca, by we wszystkich priorytetach EFS+ - związanych z obronnością, odpornością gospodarczą czy też spójnością terytorialną - uwzględniano systematycznie dwojaką transformację. Obejmuje to wspieranie umiejętności cyfrowych, ekologicznej przedsiębiorczości oraz gospodarki o obiegu zamkniętym we wszystkich sektorach i regionach. Uczciwa, sprawiedliwa i sprzyjająca włączeniu społecznemu transformacja wymaga wyposażenia wszystkich pracownic i pracowników - nie tylko w sektorach zaawansowanych technologii - w niezbędne i nieulegające dezaktualizacji umiejętności, aby mogli oni odnosić sukcesy w nowej gospodarce. EKES podkreśla zatem potrzebę przeznaczenia odpowiedniego odsetka EFS+ na programy ustawicznego szkolenia pracowników.
5. Uwagi szczegółowe
5.1. Komitet zwraca uwagę na duże prawdopodobieństwo, że działania związane z obronnością i bezpieczeństwem, takie jak w przypadku przemysłu obronnego, zostaną następnie wykorzystane do celów cywilnych, zwłaszcza jeżeli zmniejszy się stopień zagrożenia, który jest obecnie wysoki.
5.2. Zarazem przypomina, że wnioski zawarte w opinii w sprawie polityki spójności zorientowanej na rezultaty dotyczą tej polityki zarówno w jej zmienionym, jak i przyszłym kształcie 3 . Chodzi o podkreślenie, że skuteczna polityka spójności polega nie tylko na wyborze odpowiednich tematów i sposobów finansowania, lecz również na ustanowieniu wewnętrznych procesów i kryteriów, które wpływają właśnie na tę skuteczność.
5.3. Jeśli chodzi o mechanizmy związane z wodą, EKES przypomina, że z jego inicjatywy opracowano koncepcję Niebieskiego Ładu UE, którą również zaleca włączyć do arsenału tych środków.
Bruksela, dnia 29 kwietnia 2025 r.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.3197 |
| Rodzaj: | Opinia |
| Tytuł: | Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenia (UE) 2021/1058 i (UE) 2021/1056 w odniesieniu do środków szczególnych mających na celu sprostanie strategicznym wyzwaniom w kontekście przeglądu śródokresowego - Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) 2021/1057 ustanawiające Europejski Fundusz Społeczny+ (EFS+) w odniesieniu do środków szczególnych mających na celu sprostanie wyzwaniom strategicznym |
| Data aktu: | 02/07/2025 |
| Data ogłoszenia: | 02/07/2025 |