Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 marca 2025 r. w sprawie aspektów socjalnych i pracowniczych procesów restrukturyzacji: konieczność ochrony miejsc pracy i praw pracowniczych (2024/2829(RSP))

P10_TA(2025)0039
Aspekty socjalne i pracownicze procesów restrukturyzacji: konieczność ochrony miejsc pracy i praw pracowniczych Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 marca 2025 r. w sprawie aspektów socjalnych i pracowniczych procesów restrukturyzacji: konieczność ochrony miejsc pracy i praw pracowniczych (2024/2829(RSP))
(C/2025/3156)

Parlament Europejski,

- uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 151 i 153,

- uwzględniając Europejski filar praw socjalnych,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 października 2016 r. w sprawie potrzeby europejskiej polityki reindustrializacji w świetle niedawnych spraw Caterpillar i Alstom 1 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2013 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie informowania pracowników i konsultowania się z nimi, przewidywania restrukturyzacji i zarządzania nimi 2 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 grudnia 2021 r. w sprawie demokracji w miejscu pracy: europejskie ramy praw pracowników do partycypacji i przegląd dyrektywy w sprawie europejskiej rady zakładowej 3 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 listopada 2023 r. w sprawie tworzenia miejsc pracy - sprawiedliwa transformacja i inwestycje społeczne 4 ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 2 lutego 2023 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie zmiany dyrektywy o europejskich radach zakładowych 5 ,

- uwzględniając wytyczne Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) z 2015 r. na temat sprawiedliwej transformacji w kierunku zrównoważonych środowiskowo gospodarek i społeczeństw dla wszystkich,

- uwzględniając Deklarację z La Hulpe z 16 kwietnia 2024 r. w sprawie przyszłości Europejskiego filaru praw socjalnych,

- uwzględniając Deklarację trójstronną w sprawie prężnego europejskiego dialogu społecznego ze stycznia 2024 r. 6 ,

- uwzględniając zalecenie Rady z dnia 16 czerwca 2022 r. w sprawie zapewnienia sprawiedliwej transformacji w kierunku neutralności klimatycznej 7 ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r. pt. "Europejski Zielony Ład" (COM(2019)0640),

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1056 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiające Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji 8 ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 1 lipca 2020 r. pt. "Europejski program na rzecz umiejętności służący zrównoważonej konkurencyjności, sprawiedliwości społecznej i odporności" (COM(2020)0274),

- uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Regionów z dnia 25 maja 2023 r. pt. "Wyeliminowanie bezrobocia długotrwałego: perspektywa lokalna i regionalna" 9 ,

- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 1 lutego 2023 r. pt. "Plan przemysłowy Zielonego Ładu na miarę epoki neutralności emisyjnej" (COM(2023)0062),

- uwzględniając art. 136 ust. 2 Regulaminu,

- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych,

A. mając na uwadze, że przejście na zieloną, cyfrową i konkurencyjną gospodarkę europejską jest niezbędne, aby utrzymać europejski model społeczny, co można osiągnąć jedynie, jeżeli zapewni się obywatelom wystarczającą ochronę przed możliwymi negatywnymi skutkami społecznymi istotnych zmian gospodarczych; mając na uwadze, że ochrona środowiska i klimatu jest niezbędna do zapewnienia długoterminowego dobrobytu i dobrostanu;

B. mając na uwadze, że dialog społeczny, rokowania zbiorowe i duże zaangażowanie związków zawodowych są niezbędne, aby zagwarantować pracownikom prawo do informacji i konsultacji podczas procesów restrukturyzacji; mając na uwadze, że zaangażowanie pracowników przez informowanie, konsultacje i udział w procesach decyzyjnych przedsiębiorstw jest ważniejsze niż kiedykolwiek, aby zapewnić sprawiedliwą transformację, konkurencyjność i wzrost gospodarczy przedsiębiorstw oraz chronić miejsca pracy i interesy zbiorowe pracowników, takie jak godne warunki pracy, godziwe wynagrodzenie i równe traktowanie; mając na uwadze, że sprawiedliwa transformacja zakłada wsparcie sprawiedliwości społecznej i pozytywnej konwergencji społecznej oraz zapewnienie sprawiedliwego podziału obciążeń przy jednoczesnej ochronie zrównoważonej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarki, co pozwoli osiągnąć neutralność klimatyczną i walczyć ze zmianą klimatu;

C. mając na uwadze, że procesy restrukturyzacji mogą powodować zarówno likwidację, jak i tworzenie miejsc pracy, oraz mogą obejmować i przyjmować różne formy, takie jak restrukturyzacja wewnętrzna, rozszerzenie działalności, zamknięcie, upadłość, połączenie/przejęcie, offshoring/delokalizacja, outsourcing, przeniesienie produkcji i repatriacja miejsc pracy; mając na uwadze, że w dyrektywach Rady 98/59/WE 10 , 2001/23/WE 11  i 2002/14/WE 12  określono prawa pracowników do informacji i konsultacji w przypadku restrukturyzacji przedsiębiorstw;

D. mając na uwadze, że tylko 40 % europejskich związków zawodowych deklaruje, że posiada wystarczające zasoby, aby skutecznie reprezentować pracowników w procesach restrukturyzacji 13 ; mając na uwadze, że przedstawiciele związków zawodowych przeszkoleni w negocjacjach restrukturyzacyjnych są o 50 % skuteczniejsi, jeśli chodzi o obronę miejsc pracy 14 ; mając na uwadze, że Eurofound wskazuje, iż brak zasobów i umiejętności oraz czasu jest główną przeszkodą, która utrudnia partnerom społecznym angażowanie się w kształtowanie sprawiedliwej transformacji, w szczególności na szczeblu lokalnym i regionalnym; mając na uwadze, że stwierdzono, iż zdolność europejskich rad zakładowych do wpływania na procesy restrukturyzacji jest ograniczona, i że należy ją jeszcze bardziej wzmocnić;

E. mając na uwadze, jak ważne jest tworzenie miejsc pracy i zapewnianie godnych warunków pracy, przy czym należy wspierać przejście na zrównoważoną i rentowną gospodarkę, długoterminową rentowność i zrównoważenie środowiskowe; mając na uwadze, że transformacja bazy przemysłowej jest okazją, aby wzmocnić europejską autonomię, odwrócić proces dezindustrializacji i stworzyć bezpieczne i stabilne miejsca pracy oraz że może ona pomóc w realizacji celów klimatycznych i środowiskowych, a jednocześnie zapewnić ochronę praw pracowniczych i ochronę osób, co stanowi zasadniczy element Europy socjalnej; mając na uwadze, że środki finansowe na przekwalifikowanie pracowników, których zwolniono w wyniku szeroko zakrojonych restrukturyzacji, pochodzą z Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji dla Zwalnianych Pracowników i że ze środków tych korzystają tysiące europejskich pracowników;

F. mając na uwadze, że przedsiębiorstwa przechodzące restrukturyzację powinny priorytetowo traktować cele długoterminowe, takie jak stabilność gospodarcza i długoterminowa stabilność zatrudnienia, oraz uwzględniać inne cele, takie jak zyski gospodarcze, a jednocześnie wzmacniać rolę związków zawodowych i społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w swoich planach restrukturyzacji; mając na uwadze, że należy wspierać w tym szczególnie małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP);

G. mając na uwadze, że niedobory wykwalifikowanych pracowników w najważniejszych sektorach, w tym ekspertów posiadających przeszkolenie zawodowe, stanowią istotną przeszkodę dla konkurencyjności gospodarki UE i jej zdolności do przeprowadzenia zielonej i cyfrowej transformacji;

H. mając na uwadze, że przemysł wytwórczy - obejmujący m.in. sektor motoryzacyjny oraz sektory stali, mikroczipów i półprzewodników - jest jednym z filarów gospodarczych Europy; mając na uwadze, że sektory te zapewniają miliony bezpośrednich i pośrednich miejsc pracy;

I. mając na uwadze, jak ważne są dekarbonizacja transportu drogowego - którą należy osiągnąć tak, aby uniknąć utraty miejsc pracy w przemyśle motoryzacyjnym - oraz włączanie wszystkich zainteresowanych stron i partnerów społecznych w proces transformacji; mając na uwadze, że aby chronić pracowników dotkniętych transformacją należy umożliwiać im podniesienie i zmianę kwalifikacji oraz zapewniać im siatkę bezpieczeństwa na wypadek tymczasowego bezrobocia;

1. zwraca uwagę na zasady Europejskiego filaru praw socjalnych, a w szczególności zasadę 5 dotyczącą bezpiecznego i elastycznego zatrudnienia, w tym prawa do sprawiedliwego i równego traktowania w odniesieniu do warunków pracy, zasadę 7 dotyczącą informacji o warunkach zatrudnienia i ochronie w przypadku zwolnień oraz zasadę 8 dotyczącą dialogu społecznego i zaangażowania pracowników; zaznacza, że pilnie potrzebna jest ambitna i konkurencyjna europejska polityka przemysłowa obejmująca znaczne inwestycje, które będą wspierać wspólne usługi świadczone w interesie ogólnym 15  i innowacje, a jednocześnie zmniejszą obciążenia administracyjne w państwach członkowskich oraz zapewnią wysokiej jakości miejsca pracy w każdym regionie i sektorze, wzmocnią postęp społeczny i pomogą osiągnąć cele klimatyczne; podkreśla, że politykę tę należy połączyć z odpornymi i silnymi krajowymi usługami publicznymi, takimi jak dostęp do ochrony socjalnej, godne i przystępne cenowo mieszkania, przystępny cenowo, wydajny i neutralny dla klimatu transport, przystępne cenowo i dostępne usługi opieki nad dziećmi i nad osobami starszymi oraz wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami;

2. uważa, że UE musi zreformować swoją gospodarkę, aby utrzymać konkurencyjność i osiągnąć transformację ekologiczną i cyfrową, co pomoże osiągnąć m.in. europejska polityka przemysłowa; z zadowoleniem przyjmuje utworzenie Europejskiego Funduszu Konkurencyjności, co zaproponowała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen; ponawia swój apel o wzmocnienie ram zarządzania gospodarczego za pomocą wspólnego instrumentu inwestycyjnego 16  na szczeblu UE, co pomoże zrealizować obecne i przyszłe priorytety UE, w tym wdrożyć Europejski filar praw socjalnych; uważa, że taki instrument powinien gwarantować dostępność zasobów we wszystkich odpowiednich sektorach niezbędnych do opracowania polityki przemysłowej oraz strategii politycznych wspierających ochronę i tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy oraz przyczyniających się do pozytywnej konwergencji społecznej; ponawia swój apel do Komisji i Rady o wzmocnienie europejskiego instrumentu tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej (SURE), aby propagować rozwiązania w zakresie pracy w zmniejszonym wymiarze czasu, wspierać dochody pracowników i pomagać tym pracownikom, którzy zostaliby tymczasowo zwolnieni w związku z transformacją ekologiczną, biorąc również pod uwagę wynik końcowego sprawozdania z oceny oraz to, że dzięki SURE udało się uratować 40 mln miejsc pracy 17 ;

3. podkreśla, że realizacja europejskiej polityki przemysłowej na rzecz wysokiej jakości miejsc pracy wymaga pełnego zaangażowania partnerów społecznych i musi być wdrażana w drodze dialogu społecznego i rokowań zbiorowych; wzywa Komisję do przedstawienia ambitnego planu działania na rzecz wysokiej jakości miejsc pracy oraz do realizacji zasad Europejskiego filaru praw socjalnych; wzywa Komisję zadbania o to, by w pełni angażowano partnerów społecznych i konsultowano się z nimi podczas opracowywania i wdrażania europejskiego Paktu dla czystego przemysłu oraz by uwzględniono w nim ogólny cel zapewnienia wysokiej jakości i stabilności miejsc pracy na szczeblu UE;

4. wzywa UE do przyjęcia polityki handlowej, która propagowałaby i chroniła miejsca pracy wysokiej jakości; podkreśla, że przyszłe umowy handlowe muszą zawierać klauzule dotyczące pracy zgodne ze standardami MOP, tak w handlu światowym chroniono pracowników i MŚP;

5. wzywa Komisję, aby podczas zbliżającego się przeglądu europejskiej dyrektywy w sprawie zamówień publicznych 18  nadal promowała rokowania zbiorowe i stosowanie klauzuli społecznej oraz preferencyjne traktowanie przedsiębiorstw, których pracownicy są objęci układami zbiorowymi; podkreśla, że instytucje zamawiające muszą wykluczać z przetargów publicznych podmioty gospodarcze prowadzące działalność; twierdzi, że zamówienia publiczne powinny strategicznie wzmacniać społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw; podkreśla jak ważne jest, by za pomocą funduszy europejskich i krajowych ułatwiano transformację w kierunku gospodarki neutralnej dla

klimatu, w tym przez promowanie dialogu społecznego i układów zbiorowych; ponadto jest zdania, że żadne wsparcie finansowe UE nie powinno trafiać do przedsiębiorstw, które nie przestrzegają obowiązujących warunków pracy i zatrudnienia lub obowiązków pracodawcy wynikających z unijnego lub krajowego prawa pracy lub z odpowiednich układów zbiorowych; uważa, że wsparcie należy wykorzystywać również do promowania europejskiej konkurencyjności przemysłowej, tworzenia w UE wysokiej jakości miejsc pracy, promowania układów zbiorowych oraz zachęcania do przestrzegania unijnych i krajowych praw pracowniczych i przepisów prawa pracy, w tym dotyczących godnych warunków pracy; apeluje, aby dostosować finansowanie UE i pomoc udzielaną przez państwa członkowskie do europejskiej polityki przemysłowej, tak aby oferować wysokiej jakości miejsca pracy, promować rokowania zbiorowe i przestrzeganie praw i norm pracowniczych UE, poprawić konkurencyjność przedsiębiorstw europejskich oraz zapewnić lepsze warunki pracy;

6. apeluje o europejskie inwestycje w kluczowe sektory i niezbędne produkty w celu wzmocnienia strategicznej autonomii UE, a także transformacji cyfrowej i ekologicznej, takie jak transport bezemisyjny, energia ze źródeł odnawialnych, czyste technologie i technologie cyfrowe, w tym sztuczna inteligencja; podkreśla, że inwestycje te muszą być w pełni zgodne z obowiązującymi przepisami oraz wzmacniać rozwój społeczności;

7. zwraca się do Komisji o monitorowanie tendencji w zakresie restrukturyzacji i ich wpływu na zatrudnienie, z wykorzystaniem danych pochodzących z takich narzędzi jak Europejskie Obserwatorium Restrukturyzacji i Unijne Obserwatorium Sprawiedliwej Transformacji, które powinno zostać uruchomione w 2025 r., aby uzyskać ogląd liczby utworzonych lub zlikwidowanych miejsc pracy oraz przedsiębiorstw przechodzących restrukturyzację;

8. przyznaje, że choć osiągnięcie celów cyfrowych i ekologicznych stworzy możliwości, może jednocześnie wymagać transformacji lub restrukturyzacji w wielu sektorach; zaznacza, że dialog społeczny dotyczący przewidywania tych procesów i zarządzania nimi jest niezbędny do ochrony i tworzenia wysokiej jakości miejsca pracy oraz do reagowania wystarczającym wsparciem na nieuniknioną utratę miejsc pracy, a także może przyczynić się do osiągnięcia gospodarki neutralnej dla klimatu, spełniającej normy społeczne, gospodarcze i środowiskowe; podkreśla, że procesy te muszą respektować podstawowe prawa pracownicze, takie jak prawo do informacji i konsultacji; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby podjęły działania w celu wzmocnienia i promowania rokowań zbiorowych, w pełni respektując autonomię partnerów społecznych i prawo do rokowań zbiorowych; podkreśla, że pracownicy powinni być beneficjentami restrukturyzacji - w tym gdy podejmują nową, równorzędną pracę w dotychczasowym przedsiębiorstwie lub sektorze lub gdy przekwalifikowują się, aby podjąć pracę w sektorze przyszłościowym - oraz powinni otrzymywać odpowiednią pomoc i rekompensatę;

9. podkreśla, że kierownictwo powinno przewidywać wydarzenia prowadzące do restrukturyzacji i że należy jak najwcześniej planować zmiany, aby zapobiec niewypłacalności i utracie miejsc pracy, na wczesnym etapie angażując przedstawicieli pracowników i związki zawodowe w celu zapewnienia konstruktywnego dialogu społecznego, w tym w ramach restrukturyzacji zapobiegawczej na podstawie dyrektywy (UE) 2019/1023 19 ; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby ściśle współpracowały z partnerami społecznymi w celu szybkiej identyfikacji ryzyka oraz opracowały kompleksowe plany zaspokajania potrzeb w zakresie zatrudnienia i stabilności gospodarczej; w związku z tym wspiera inwestycje w szkolenia i budowanie potencjału związków zawodowych i przedstawicieli pracowników zaangażowanych w restrukturyzację;

10. podkreśla, że procesy restrukturyzacji mają również wpływ na łańcuch dostaw i mogą stanowić poważne zagrożenie dla zatrudnienia pośredniego w całej UE; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania przedsiębiorstw, w tym MŚP, przechodzących restrukturyzację, tak aby ich plany uwzględniały wpływ ich łańcucha dostaw na inne przedsiębiorstwa europejskie; ponadto wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania przedsiębiorstw pośrednio dotkniętych restrukturyzacją w celu złagodzenia ich wpływu na zatrudnienie;

11. podkreśla, że UE musi zaradzić niedoborom wykwalifikowanych pracowników w strategicznych sektorach, aby zwiększyć swoją konkurencyjność; zwraca uwagę, że zaradzenie niedoborom umiejętności i wspieranie pracowników, którzy muszą podjąć nową pracę w następstwie restrukturyzacji, to wzajemnie uzupełniające się cele; podkreśla, że wystarczający dostęp do możliwości zmiany i podnoszenia kwalifikacji jest warunkiem wstępnym udanego podjęcia nowego zatrudnienia w innym sektorze; wzywa Komisję do uwzględnienia tej kwestii we wnioskach dotyczących paktu dla czystego przemysłu i unii umiejętności, w tym do rozszerzenia roli centrów doskonałości zawodowej; apeluje do Komisji, aby usprawniła uznawanie umiejętności we wszystkich państwach członkowskich oraz zadbała o to, by w jej programach lepiej uwzględniano potrzeby ekspertów z odpowiednim przygotowaniem zawodowym;

12. podkreśla, że restrukturyzacji nie wolno wykorzystywać jako pretekstu do naruszania praw pracowniczych do informacji i konsultacji ani prawa do rokowań zbiorowych i praw związkowych 20 ; ubolewa nad naruszaniem praw podstawowych w zakresie rokowań zbiorowych oraz informacji i konsultacji przed podjęciem decyzji; uważa, że związki zawodowe powinny dysponować wystarczającymi zasobami i zdolnościami do oceny decyzji przedsiębiorstwa dotyczących restrukturyzacji i do uzyskania wsparcia niezależnego eksperta; wzywa Komisję, państwa członkowskie i partnerów społecznych do wprowadzenia dodatkowych zabezpieczeń, które zagwarantują rokowania zbiorowe i będą zapobiegać lekceważeniu obowiązków przez pracodawców pod pretekstem restrukturyzacji; podkreśla, że w przypadku naruszeń i nieprzestrzegania przepisów należy nakładać kary;

13. z zaniepokojeniem odnotowuje, że przepisy europejskiego prawa spółek, a także ich niektóre interpretacje prawne w części postępowań sądowych, tworzą luki prawne i umożliwiają obchodzenie obowiązkowych krajowych zasad uczestnictwa na szczeblu zarządu 21 ;

14. podkreśla, że jednym z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania potrzebie restrukturyzacji jest proaktywne przewidywanie zmian i zarządzanie nimi za pośrednictwem negocjacji zbiorowych oraz informowania i konsultacji; apeluje do państw członkowskich, aby zapewniły podnoszenie lub nabywanie nowych kwalifikacji, uczenie się przez całe życie, szkolenie pracownicze i wsparcie rozwoju kariery; zwraca uwagę, że przed rozważeniem redukcji zatrudnienia priorytetem powinny być - o ile to możliwe - podnoszenie i nabywanie nowych kwalifikacji;

15. podkreśla, że równouprawnienie płci powinno stanowić integralną część strategii transformacji i być uwzględniane w powiązanych środkach politycznych i legislacyjnych, aby zwiększyć sprawiedliwość naszych społeczeństw; uważa, że zasadnicze znaczenie ma zapewnienie równego traktowania i równego dostępu do możliwości gospodarczych dla kobiet, przy czym należy zwrócić szczególną uwagę na kobiety znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji, takie jak kobiety z niepełnosprawnościami, samotne matki, kobiety należące do mniejszości i migrantki;

16. uważa, że plan przemysłowy uzgodniony z partnerami społecznymi ma zasadnicze znaczenie dla promowania rentowności europejskich przedsiębiorstw przemysłowych, a w najgorszym przypadku - dla zapobiegania zamykaniu zakładów i przymusowym zwolnieniom; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania przedsiębiorstw, w szczególności MŚP, w zapobieganiu przymusowym zwolnieniom; wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wprowadziły mechanizmy pomagające zapobiegać przymusowym zwolnieniom, np. tymczasowe programy wsparcia w celu ochrony zatrudnienia w okresie transformacji, tak by uniknąć utraty strategicznego potencjału przemysłowego i wykwalifikowanej siły roboczej; apeluje do europejskich przedsiębiorstw i pracodawców przechodzących restrukturyzację o opracowywanie i wdrażanie planów na wczesnym etapie, tak by w miarę możliwości uniknąć likwidacji miejsc pracy oraz utrzymać godziwe warunki pracy i wysokie standardy socjalne; domaga się silniejszej ochrony przed nieuczciwie przeprowadzanymi zwolnieniami, a także niezbędnego wsparcia dla pracowników dotkniętych restrukturyzacją, aby umożliwić im przekwalifikowanie się i zapewnić wsparcie, np. wsparcie dochodu, w tym podczas poszukiwania nowego zatrudnienia; potwierdza, że godność i prawa pracowników, a także gospodarcza i finansowa stabilność przedsiębiorstwa to ważne cele, które należy brać pod uwagę w kontekście restrukturyzacji;

17. z zadowoleniem odnotowuje zapowiedź Komisji, że zaproponuje ona czysty ład przemysłowy, który nie tyko przyspieszy dekarbonizację, lecz także utrzyma istniejące i stworzy nowe wysokiej jakości miejsca pracy w sektorze zielonej gospodarki i w sektorze cyfrowym w UE; podkreśla, że czysty ład przemysłowy powinien koncentrować się na strategicznych gałęziach przemysłu, tak by zapobiec delokalizacji produkcji i utracie miejsc pracy, a jednocześnie wzmocnić europejski model społeczny i sprawiedliwość społeczną;

18. apeluje do Komisji, aby w ścisłej współpracy z partnerami społecznymi rozważyła ustanowienie dyrektywy ramowej w celu zaradzenia problemom i zawiłościom związanym z obowiązkami pracodawców w łańcuchach podwykonawczych i pośredników pracy w Europie, tak by zapewnić godne warunki pracy i poszanowanie praw pracowniczych; apeluje, aby w dyrektywie ramowej uwzględnić środki regulujące rolę pośredników pracy innych niż agencje pracy tymczasowej oraz wprowadzić ogólne unijne ramy prawne ograniczające podwykonawstwo i zapewniające solidarną odpowiedzialność w łańcuchu podwykonawstwa, tak by położyć kres nadużyciom związanym z podwykonawstwem i chronić prawa pracownicze i roszczenia pracowników w kwestiach takich jak zaległości płacowe, niepłacenie składek na ubezpieczenie społeczne, upadłości, znikający podwykonawcy i podwykonawcy fasadowi, którzy nie płacą zgodnie z ustaleniami; apeluje, aby do dyrektywy włączyć przepisy zapewniające respektowanie prawa do informacji i konsultacji oraz prawa do rokowań zbiorowych, w tym w przypadku pracowników podwykonawcy;

19. wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wspierały partnerów społecznych w działaniach na rzecz uwzględniania kwestii związanych z transformacją ekologiczną w rokowaniach zbiorowych na odpowiednich szczeblach; podkreśla, że układy zbiorowe mogą obejmować wpływ działalności przedsiębiorstw na środowisko, ochronę pracowników przed skutkami zmiany klimatu oraz wpływ zielonej transformacji na warunki pracy; wzywa UE i państwa członkowskie do dalszego wspierania działań i inicjatyw, które zachęcą pracodawców i pracowników do przystosowania się do transformacji ekologicznej oraz do uczynienia rokowań zbiorowych kluczowym narzędziem zapewniającym wyważone modele produkcji chroniące środowisko i tworzące wysokiej jakości miejsca pracy;

20. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

1 Dz.U. C 215 z 19.6.2018, s. 21.
2 Dz.U. C 440 z 30.12.2015, s. 23.
3 Dz.U. C 251 z 30.6.2022, s. 104.
4 Dz.U. C, C/2024/4224, 24.7.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/4224/oj.
5 Dz.U. C 267 z 28.7.2023, s. 2.
6 Komisja Europejska, Szczyt Partnerów Społecznych w Val Duchesse, https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1632&langId=en.
7 Dz.U. C 243 z 27.6.2022, s. 35.
8 Dz.U. L 231 z 30.6.2021, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/1056/oj.
9 Dz.U. C 257 z 21.7.2023, s. 18.
10 Dyrektywa Rady nr 98/59/WE z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do zwolnień grupowych, Dz.U. L 225 z 12.8.1998, s. 16, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/1998/59/oj.
11 Dyrektywa Rady 2001/23/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do ochrony praw pracowniczych w przypadku przejęcia przedsiębiorstw, zakładów lub części przedsiębiorstw lub zakładów, Dz.U. L 82 z 22.3.2001, s. 16, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2001/23/oj.
12 Dyrektywa 2002/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. ustanawiająca ogólne ramowe warunki informowania i przeprowadzania konsultacji z pracownikami we Wspólnocie Europejskiej, Dz.U. L 80 z 23.3.2002, s. 29, ELI: http:// data.europa.eu/eli/dir/2002/14/oj.
13 Europejski Instytut Związków Zawodowych ds. Badań, 2021.
14 Międzynarodowa Organizacja Pracy, 2022.
15 Usługi świadczone w interesie ogólnym dzieli się na trzy kategorie: usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym (podstawowe usługi świadczone odpłatnie, takie jak usługi pocztowe), usługi pozagospodarcze (takie jak policja, systemy wymiaru sprawiedliwości i ustawowe systemy zabezpieczenia społecznego) i usługi socjalne (stanowiące opowiedz na potrzeby obywateli znajdujących się w trudnej sytuacji, w oparciu o zasady solidarności i równego dostępu, takie jak systemy zabezpieczenia społecznego, edukacja, opieka zdrowotna, służby zatrudnienia i mieszkalnictwo socjalne). Komunikat Komisji z dnia 20 grudnia 2011 r. pt. "Ramy jakości dotyczące usług świadczonych w interesie ogólnym" (COM(2011)0900).
16 Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 23 kwietnia 2024 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie skutecznej koordynacji polityk gospodarczych i wielostronnego nadzoru budżetowego oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97, P9_TA(2024)0311.
17 Sprawozdanie Komisji z dnia 2 czerwca 2023 r. pt. "Sprawozdanie dotyczące europejskiego instrumentu tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej (SURE) w następstwie pandemii COVID-19 na podstawie art. 14 rozporządzenia Rady (UE) 2020/672 Instrument - SURE po wygaśnięciu: końcowe sprawozdanie półroczne" (COM(2023)0291).
18 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylająca dyrektywę 2004/18/WE, Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2014/24/oj.
19 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1023 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej, umorzenia długów i zakazów prowadzenia działalności oraz w sprawie środków zwiększających skuteczność postępowań dotyczących restrukturyzacji, niewypłacalności i umorzenia długów, a także zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132, Dz.U. L 172 z 26.6.2019, s. 18, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2019/1023/oj.
20 "Study on monitoring the application of the EU Quality Framework for anticipation of change and restructuring" [Badanie dotyczące monitorowania stosowania unijnych ram jakości na rzecz przewidywania zmian i restrukturyzacji], Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego, Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2018, https://op. europa.eu/pl/publication-detail/-/publication/1c22896d-4e10-11ea-aece-01aa75ed71a1/language-pl.
21 "European Court of Justice jurisprudence on the transfer of de facto company head offices" [Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczące przenoszenia faktycznych siedzib spółek] https://worker-participation.eu/european-court-justice-jurisprudence-transfer- de-facto-company-head-offices.

Zmiany w prawie

Centralna e-Rejestracja: Start systemu od 1 stycznia 2026 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zacznie obowiązywać ustawa wprowadzająca Centralną e-Rejestrację. Zakłada ona, że od przyszłego roku podmioty lecznicze obowiązkowo dołączą do systemu m.in. w zakresie umawiania wizyt u kardiologa oraz badań profilaktycznych. Planowany start rejestracji na wszystkie świadczenia planowany jest na 2029 r. Kolejne świadczenia i możliwości w zakresie zapisywania się do lekarzy specjalistów będą wchodzić w życie stopniowo.

Inga Stawicka 22.12.2025
Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.3156

Rodzaj: Rezolucja
Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 marca 2025 r. w sprawie aspektów socjalnych i pracowniczych procesów restrukturyzacji: konieczność ochrony miejsc pracy i praw pracowniczych (2024/2829(RSP))
Data aktu: 13/03/2025
Data ogłoszenia: 20/06/2025