Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Partnerstwo strategiczne UE-Indie (opinia z inicjatywy własnej)

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego

Partnerstwo strategiczne UE-Indie

(opinia z inicjatywy własnej)

(C/2025/2956)

(Dz.U.UE C z dnia 16 czerwca 2025 r.)

Sprawozdawca: Aurel Laurentiu PLOSCEANU

Doradczynie i doradcy	Maria GAVOUNELI (z ramienia sprawozdawcy, Grupa I)
Decyzja Zgromadzenia Plenarnego	18.1.2024
Podstawa prawna	Art. 52 ust. 2 regulaminu wewnętrznego
Sekcja odpowiedzialna	Opinia z inicjatywy własnej Sekcja Stosunków Zewnętrznych
Data przyjęcia przez sekcję	10.3.2025
Data przyjęcia na sesji plenarnej	26.3.2025
Sesja plenarna nr	595
Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się)	180/1/1

1. Wnioski i zalecenia

1.1. EKES wzywa Komisję Europejską do konsekwentnych działań na rzecz wzmocnienia partnerstwa strategicznego z Indiami, które są największą formalną demokracją na świecie, i do zaproponowania nowego ambitnego planu działania dostosowanego do obecnych uwarunkowań politycznych i strategicznych.

1.2. Komitet zwraca się do Komisji Europejskiej o pilne zintensyfikowanie negocjacji z Indiami w sprawie umowy o wolnym handlu, tak aby kraj ten stał się preferencyjnym partnerem Unii Europejskiej w kontekście strategicznym.

1.3) EKES opowiada się za dalszym rozwinięciem współpracy między UE a Indiami we wszystkich dziedzinach, przy dalszym propagowaniu sprawiedliwego i opartego na zasadach handlu międzynarodowego, sprzyjającego włączeniu społecznemu, w oparciu o wspólną historię i wartości naszych starożytnych cywilizacji oraz z uwzględnieniem współczesnych realiów.

1.4. Komitet zaleca zacieśnienie współpracy między UE i jej państwami członkowskimi a Indiami w ramach dwustronnych i wielostronnych projektów dotyczących infrastruktury, budowy - zwłaszcza portów głębokowodnych i lotnisk - oraz połączeń energetycznych.

1.5. EKES opowiada się za dalszym pogłębianiem współpracy między UE i jej państwami członkowskimi a Indiami w zakresie obronności i bezpieczeństwa, zwłaszcza w sektorze badań i rozwoju oraz innowacji, z uwzględnieniem wspólnych projektów kosmicznych i projektów podwójnego zastosowania, zwracając szczególną uwagę na wkład małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).

1.6. Komitet zaleca zacieśnienie współpracy między UE i jej państwami członkowskimi a Indiami w zakresie wspólnych projektów dotyczących bezpieczeństwa morskiego, zwłaszcza w zachodniej części Oceanu Indyjskiego i na szlakach żeglugowych przez ten obszar.

1.7. EKES zaleca dalsze rozszerzanie wymiany kulturowej między UE i jej państwami członkowskimi a Indiami, w szczególności poprzez współpracę uniwersytecką i wymiany studentów, a także wymiany między pracownikami dydaktycznymi i naukowymi.

1.8. Komitet zaleca rozszerzenie współpracy z Indiami w ramach korytarza gospodarczego Indie - Bliski Wschód - Europa (IMEC). W tym celu EKES przygotuje kompleksową opinię w sprawie projektu IMEC i jego perspektyw w najbliższej przyszłości.

1.9. Nowe partnerstwo między UE a Indiami musi przyczynić się do ratyfikacji i wdrożenia podstawowych konwencji MOP oraz do stopniowego ograniczania nieformalności na rynku pracy. Komitet wzywa zatem Radę UE, Komisję Europejską i państwa członkowskie UE do pilnego włączenia zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego, w tym partnerów społecznych, w proces negocjacji za pośrednictwem stałej struktury doradczej ¹ . Ponadto umowa o wolnym handlu musi zawierać ambitny rozdział dotyczący handlu i zrównoważonego rozwoju (TSD) ze strukturalnym monitorowaniem i rolą doradczą dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w tym partnerów społecznych, po obu stronach ² .

1.10. Komitet wzywa Radę Europejską, Komisję Europejską i państwa członkowskie UE do ewentualnego ponownego uruchomienia Okrągłego Stołu UE-Indie EKES-u z udziałem społeczeństwa obywatelskiego.

1.11. EKES z zadowoleniem przyjmuje zbliżający się szczyt UE-Indie, w ramach którego odbędzie się również szczyt młodzieżowy. W związku z tym Komitet mógłby wnieść w tej dziedzinie odpowiedni wkład.

2. Uwagi ogólne

2.1. Dwustronne stosunki i partnerstwo UE-Indie

2.1.1. Liczące 1,4 mld mieszkańców Indie są krajem o największej liczbie ludności na świecie. Bank Światowy oczekuje, że do 2030 r. Indie wyprzedzą Japonię i Niemcy i staną się trzecią co do wielkości gospodarką na świecie. Izba Handlowo- Przemysłowa Indii oczekuje, że Indie staną się czwartą co do wielkości gospodarką światową do 2026 r. i wyprzedzą Japonię, przy czym prognozuje się, że stopa wzrostu PKB wyniesie 6,8 % w 2024 r. i 7,7 % w 2026 r.

2.1.2. Jako dwie największe na świecie demokracje Unia Europejska i Indie angażują się wspólnie na rzecz opartego na zasadach porządku światowego, skutecznego multilateralizmu i zrównoważonego rozwoju. W 2004 r. Indie zostały wskazane jako jeden ze strategicznych partnerów UE. Ponadto kraj ten nawiązał partnerstwa strategiczne z takimi państwami członkowskimi UE jak Niemcy, Francja i Grecja, a jednocześnie dąży do dalszego rozszerzania współpracy dwustronnej i dialogu strategicznego.

2.1.3. W 2022 r. obchodzono 60. rocznicę dwustronnych stosunków UE-Indie. Wskazano przy tym na kilka kluczowych osiągnięć:

- W 2023 r. UE była największym partnerem handlowym Indii - odpowiadała za handel towarami o wartości 124 mld EUR, czyli 12,2 % całkowitego handlu Indii (w porównaniu z 10,8 % w przypadku USA i 10,5 % w przypadku Chin).

- Bezpośrednie inwestycje zagraniczne UE w Indiach wyniosły 108,3 mld EUR w 2023 r. (w porównaniu z 82,3 mld EUR w 2019 r.).

- UE jest drugim co do wielkości odbiorcą eksportu z Indii, który wynosi 17,5 % całkowitego wywozu (w porównaniu z 16,7 % w przypadku Stanów Zjednoczonych i 3,7 % w przypadku Chin).

- W ostatnim dziesięcioleciu handel towarami między UE a Indiami wzrósł o prawie 90 %, podczas gdy handel usługami sięgnął w 2023 r. 50,8 mld EUR (w porównaniu z 30 mld EUR w 2020 r.).

- 6 000 unijnych przedsiębiorstw prowadzących działalność w Indiach stworzyło 1,7 mln bezpośrednich miejsc pracy

i dodatkowe 5 mln pośrednich miejsc pracy.

- Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) zainwestował ponad 3 mld EUR w projekty w zakresie infrastruktury, energii i klimatu w Indiach.

2.1.4. Współpraca między UE a Indiami w latach 2020-2025 jest prowadzona w ramach planu działania dotyczącego partnerstwa strategicznego UE-Indie ³ , unijnej strategii współpracy w regionie Indo-Pacyfiku ⁴  oraz strategii Global Gateway ⁵ .

2.1.5. Stosunki parlamentarne: Delegacja posłanek i posłów do PE odwiedziła Indie w dniach 18-20 grudnia 2023 r. w ramach 15. posiedzenia międzyparlamentarnego. Członkinie i członkowie Komisji Handlu Międzynarodowego (INTA) PE omawiali w dniach 19-20 marca 2025 r. stan relacji UE-Indie po wizycie w Indiach w dniach 24-26 lutego 2025 r. w celu lepszego zrozumienia podejścia Indii do obecnych negocjacji handlowych.

2.2. Kontekst: polityka zagraniczna Indii

2.2.1. Stosunki między Indiami a Chinami, które w 2020 r. pogorszyły się chwilowo w wyniku krwawego konfliktu na granicy, są dominującym czynnikiem w polityce zagranicznej i polityce bezpieczeństwa Indii oraz główną siłą napędową w dążeniu do wielowymiarowego dostosowania. Przy okazji szczytu BRICS (październik 2024 r.) Indie i Chiny poczyniły ważny krok w kierunku normalizacji sytuacji na granicy, wyrażając zgodę na wznowienie (i) patroli wzdłuż linii faktycznej kontroli oraz (ii) rozmów między specjalnymi przedstawicielami na temat kwestii granicznej (zawieszonych od 2019 r.).

2.2.2. Partnerstwo między Indiami a Rosją jest kamieniem węgielnym bezpieczeństwa strategicznego Indii i ich polityki zagranicznej opartej na wielowymiarowym dostosowaniu. Premier Modi udał się do Rosji w lipcu 2024 r. na szczyt Indie-Rosja i spotkał się z prezydentem Władimirem Putinem na drugim spotkaniu dwustronnym w tymże roku zorganizowanym w następstwie niedawnego szczytu BRICS, który odbył się w Kazanie w dniach 23-24 października 2024 r. Wizyta Narendry Modiego w lipcu zbiegła się z atakiem na szpital dziecięcy w Ukrainie, który wywołał międzynarodowe potępienie. By utrzymać wyważone stanowisko, premier Modi odwiedził Kijów w sierpniu 2024 r., ale nie zobowiązał się do aktywniejszej roli w procesie pokojowym. Ponownie spotkał się z prezydentem Zełenskim na Szczycie Przyszłości ONZ 23 września 2024 r. W związku ze znacznymi dochodami ze sprzedaży ropy naftowej Rosja jest obecnie jeszcze bardziej skłonna do handlu z Indiami w celu zakupu i przywozu istotnych towarów, zwłaszcza produktów podwójnego zastosowania lub aplikacji do wykorzystania na polu walki.

2.2.3. Stosunki Indie-USA: Istnieje poczucie strategicznej ciągłości stosunków, które rozwijały się pod rządami ostatnich pięciu administracji USA. W związku z nowym rządem w Stanach Zjednoczonych nie wiadomo jeszcze, w jaki sposób będzie rozwijało się zobowiązanie do transferu technologii i do istniejących ustaleń z Indiami dotyczących bezpieczeństwa, ze względu na nałożenie wzajemnych ceł oraz wpływ ewentualnego złagodzenia napięć między Indiami a Chinami. Indie i Stany Zjednoczone wymieniły się organizacją szczytu czterostronnego (QUAD) w 2025 r., którego gospodarzem będą teraz Indie. Delhi stara się znaleźć delikatną równowagę w stosunkach z Chinami, z jednej strony akceptując zdecydowane stanowisko QUAD wobec asertywnego zachowania Chin w regionie Indo-Pacyfiku i na Morzu Południowochińskim oraz w odniesieniu do Tajwanu, a z drugiej unikając bezpośredniej konfrontacji w celu zapobieżenia dalszym napięciom granicznym.

3. Stosunki UE-Indie

3.1. Historia partnerstwa strategicznego UE-Indie

3.1.1. Stosunki dwustronne między UE a Indiami sięgają początku lat 60. XX wieku. Indie były jednym z pierwszych krajów, które nawiązały stosunki dyplomatyczne z Europejską Wspólnotą Gospodarczą w 1962 r. Wspólne oświadczenie polityczne podpisane w 1993 r., w połączeniu z umową o współpracy między UE a Indiami podpisaną w 1994 r., otworzyło drogę do zacieśnienia stosunków dwustronnych.

3.1.2. Pierwszy szczyt UE-Indie odbył się w Lizbonie w czerwcu 2000 r., a do tej pory odbyło się 16 szczytów. Stosunki te przekształcono w "partnerstwo strategiczne" podczas 5. szczytu w Hadze w 2004 r. W następstwie 6. szczytu zorganizowanego w Nowym Delhi przyjęto wspólny plan działania na rzecz strategicznego partnerstwa.

3.1.3. Podczas 15. szczytu UE-Indie zorganizowanego wirtualnie w 2020 r. przyjęto ambitny plan działania do 2025 r. ⁶  Liderki i liderzy postanowili zacieśnić strategiczne partnerstwo UE-Indie, oparte na wspólnych zasadach i wartościach takich jak demokracja, wolność, praworządność i przestrzeganie praw człowieka i mające na celu zapewnienie konkretnych korzyści mieszkańcom UE i Indii. Podpisano umowę o współpracy cywilnej w dziedzinie energii jądrowej oraz przedłużono na kolejny pięcioletni okres umowę o współpracy naukowo-technicznej. Obie strony wydały również "Wspólną deklarację w sprawie efektywnego gospodarowania zasobami i gospodarki o obiegu zamkniętym". Ponadto przyjęto wspólne deklaracje UE-Indie w celu zwiększenia wysiłków na rzecz łączności, efektywności wodnej i zasobooszczędności przy zastosowaniu podejścia opartego na gospodarce o obiegu zamkniętym.

3.1.4. Z okazji pierwszej wizyty Ursuli von der Leyen w Indiach jako przewodniczącej Komisji Europejskiej, w kwietniu 2022 r., utworzono Radę UE-Indie ds. Handlu i Technologii (TTC), jako platformę koordynacyjną mającą na celu sprostanie najważniejszym wyzwaniom w zakresie handlu, zaufanej technologii i wyzwań dotyczących bezpieczeństwa. W maju 2023 r. odbyło w Brukseli pierwsze posiedzenie ministerialne TTC. Doroczne spotkanie za 2024 r. odbyło się 28 lutego 2025 r. podczas wizyty całej Komisji Europejskiej w Delhi. W listopadzie 2023 r. podpisano protokół ustaleń w sprawie półprzewodników, a Indie współprzewodniczyły szczytowi działania w sprawie sztucznej inteligencji 2025, wraz z Francją.

3.2. Partnerstwo strategiczne UE-Indie

3.2.1. W roku 2024 przypadła 20. rocznica partnerstwa strategicznego UE-Indie, które ostatnio nabrało tempa dzięki dążeniu Indii do stworzenia wielobiegunowego świata i zacieśnienia współpracy z UE. Szeroki zakres działań dwustronnych, ujęty w planie działania do 2025 r., ulega dalszemu poszerzeniu, a jego centralnymi zagadnieniami są współpraca w dziedzinie handlu, transformacja ekologiczna i cyfrowa, innowacyjność, łączność oraz bezpieczeństwo i obrona, a także współpraca kosmiczna. Niemniej bliskie partnerstwo UE z Indiami wiąże się z wyzwaniami, przede wszystkim w odniesieniu do protekcjonistycznych postaw Indii, ich długotrwałego partnerstwa z Rosją i kwestii praw człowieka.

3.2.2. Podczas spotkania w Delhi przewodnicząca Ursula von der Leyen i Komisja Europejska omówili strategiczny program UE-Indie i zobowiązali się do podniesienia tego partnerstwa na wyższy poziom, opierając się na 20-letnim strategicznym partnerstwie Indie-UE i ponad 30-letniej umowie o współpracy Indie-WE. Powtórzyli również swoje zobowiązanie do promowania wolnego, otwartego, pokojowego i prosperującego regionu Indo-Pacyfiku, opartego na prawie międzynarodowym i wzajemnym poszanowaniu suwerenności oraz pokojowym rozwiązywaniu sporów w oparciu o skuteczne instytucje regionalne. Indie przyjęły z zadowoleniem wyrażony przez UE zamiar przystąpienia do Inicjatywy Indo-Pacyficznej (IPOI).

3.2.3. Realizacja strategii Global Gateway przełożyła się już na znaczne wsparcie finansowe na rzecz rozwoju zielonych technologii, infrastruktury miejskiej i zaopatrzenia w wodę.

3.2.4. Konektywność: Partnerstwo UE-Indie w zakresie konektywności ⁷  zainicjowano podczas spotkania przywódczyń i przywódców UE i Indii, które odbyło się w maju 2021 r. Główne obszary to transport, technologie cyfrowe, sieci energetyczne oraz przepływ osób, towarów, usług, danych i kapitału. Przy okazji szczytu grupy G-20, który odbył się we wrześniu 2023 r. w Nowym Delhi, przywódczynie i przywódcy Indii, UE, Francji, Niemiec, Włoch, Arabii Saudyjskiej, Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Stanów Zjednoczonych ogłosili protokół ustaleń, zobowiązując się do współpracy na rzecz opracowania nowego korytarza gospodarczego Indie - Bliski Wschód - Europa (IMEC), który w rzeczy samej włącza partnerów z Bliskiego Wschodu i Azji Południowej do wspólnego porozumienia w sprawie architektury geoekonomicznej. Projekt składa się z dwóch korytarzy: jednego łączącego Europę z Zatoką Perską, a drugiego łączącego Zatokę z Indiami. Będzie to obejmować połączenia kolejowe, kable elektryczne i informatyczne oraz rurociągi do wywozu wodoru. Stworzy to również połączenia z Izraelem i Jordanią, chociaż państwa te nie podpisały umowy IMEC.

3.2.5. Współpraca UE-Indie w zakresie zmiany klimatu ewoluuje w szerszym kontekście wspólnych zobowiązań zawartych w umowach międzynarodowych, takich jak porozumienie paryskie z 2015 r. Jako że Indie są trzecim na świecie krajem emitującym najwięcej CO₂, zielona transformacja energetyczna Indii ma zasadnicze znaczenie dla całego globu. Ambicje Indii w zakresie energii ze źródeł odnawialnych wzrosły wykładniczo, a już w budżecie na 2023 r. duży nacisk kładzie się na produkcję zielonej energii. Węgiel pozostaje jednak głównym źródłem energii w tym kraju. Ponadto Indie będą odpowiadały za 25 % światowego wzrostu zapotrzebowania na energię w ciągu najbliższych kilku dziesięcioleci. Już obecnie są trzecim co do wielkości importerem energii na świecie, po Chinach i USA.

3.2.6. W 2016 r. UE i Indie ustanowiły partnerstwo na rzecz czystej energii i klimatu ⁸ , które promuje dostęp do czystej energii i technologii przyjaznych dla klimatu oraz ich rozpowszechnianie, a także zachęca do badań nad innowacyjnymi rozwiązaniami i ich opracowywania. Obecne obszary współpracy obejmują działania w zakresie morskiej energii wiatrowej, dachowych paneli słonecznych i farm fotowoltaicznych, integrację energii ze źródeł odnawialnych i systemów magazynowania, inteligentne sieci, biopaliwa i efektywność energetyczną budynków.

3.3. Umowa o wolnym handlu

17 czerwca 2022 r. Unia Europejska wznowiła negocjacje z Indiami ⁹  w sprawie umowy o wolnym handlu, a także oddzielne negocjacje dotyczące umowy o ochronie inwestycji i umowy w sprawie oznaczeń geograficznych.

3.3.1. Negocjacje w sprawie ochrony inwestycji mają na celu zapewnienie inwestorom z obu stron przewidywalnego i bezpiecznego otoczenia inwestycyjnego poprzez zobowiązania dotyczące:

- niedyskryminacji,

- ochrony przed wywłaszczeniem bez odszkodowania oraz przed niesprawiedliwym traktowaniem inwestorów i ich inwestycji, przy jednoczesnym zachowaniu prawa do regulacji, a także

- przekazywanie zwrotów.

3.3.2. Dziesiąta runda negocjacji w sprawie umowy o wolnym handlu między UE a Indiami odbyła się w Brukseli w dniach 10-14 marca 2025 r. Rozmowy dotyczyły handlu, inwestycji i oznaczeń geograficznych.

4. Sytuacja obecna i perspektywy na przyszłość

4.1. Aktualna sytuacja

4.1.1. 22 listopada 2024 r. Unia Europejska i Indie odbyły w Brukseli 5. posiedzenie przeglądowe partnerstwa

strategicznego. UE reprezentował Simon Mordue, zastępca sekretarza generalnego do spraw gospodarczych i globalnych z Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ), a Indie - sekretarz Tanmaya Lal z ministerstwa spraw zagranicznych.

4.1.2. 21 listopada 2024 r. zwołano również 10. konsultacje w sprawie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE-Indie

oraz 10. posiedzenie panelu energetycznego.

4.1.3. Na spotkaniach oceniono pełen zakres współpracy dwustronnej między UE a Indiami oraz realizację szczegółowych zobowiązań określonych w dokumencie "Partnerstwo strategiczne UE-Indie: plan działania do 2025 r." ¹⁰ . Dyskusje koncentrowały się również na przyszłych priorytetach w zakresie powiązań między UE i Indiami oraz na nowym impulsie w ich stosunkach. Przyjęto z zadowoleniem zobowiązanie przewodniczącej Ursuli von der Leyen wyrażone w wytycznych politycznych na lata 2024-2029 do opracowania nowego programu strategicznego UE-Indie.

4.1.4. Dyskusje koncentrowały się na szerokim zakresie tematów, w tym na bezpieczeństwie gospodarczym, transformacji ekologicznej, współpracy w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa, migracji, mobilności, partnerstwie UE-Indie w zakresie konektywności, strategii Global Gateway i IMEC. Obie strony omówiły również dalszą współpracę w kwestiach związanych z innowacjami, nauką i technologią - w tym pozytywne zmiany mające miejsce w kontekście Rady UE-Indie ds. Handlu i Technologii (TTC) - oraz możliwości zacieśnienia kontaktów międzyludzkich w dziedzinie edukacji i badań naukowych.

4.1.5. Podsumowano również trwające negocjacje w sprawie umowy o wolnym handlu, umowy o ochronie inwestycji i umowy w sprawie oznaczeń geograficznych oraz potwierdzono znaczenie tych instrumentów. Z zadowoleniem przyjęto współpracę wielostronną i wyrażono uznanie dla regularnego dwustronnego dialogu na temat kwestii gospodarczych, w tym odpornych łańcuchów dostaw w kontekście TTC. Wszystkie te kwestie zostały omówione podczas drugiego posiedzenia ministerialnego TTC w Nowym Delhi 28 lutego 2025 r.

4.1.6. UE i Indie z zadowoleniem przyjęły partnerstwo w kwestiach globalnych, wzmocnioną współpracę w ramach systemu wielostronnego (w tym G-20) oraz kwestie humanitarne, w tym zarządzanie ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi w państwach trzecich. Jednoznacznie potępiły terroryzm i brutalny ekstremizm we wszystkich jego formach i przejawach, w tym ataki transgraniczne.

4.1.7. Obie strony podkreśliły znaczenie partnerstwa strategicznego między UE a Indiami w stawianiu czoła globalnym wyzwaniom, zwłaszcza w świetle ostatnich wydarzeń geopolitycznych. Potwierdzono wspólne zaangażowanie na rzecz promowania wolnego, otwartego, pokojowego i dostatniego regionu Indo-Pacyfiku sprzyjającego włączeniu społecznemu, a Indie z zadowoleniem przyjęły coraz większe zaangażowanie Unii Europejskiej w tym regionie.

4.1.8. Zarówno Indie, jak i UE są zaangażowane na rzecz sprawiedliwego i opartego na zasadach handlu międzynarodowego sprzyjającego włączeniu społecznemu. Niemniej jednocześnie UE i Indie toczą spór w ramach Światowej Organizacji Handlu (WTO) w związku z taryfami celnymi nałożonymi przez Indie na niektóre europejskie technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT). Zespół orzekający WTO stwierdził w 2023 r., że cła te są sprzeczne z zasadami WTO ¹¹ . Indie odwołały się od tego orzeczenia w grudniu 2023 r., chociaż Organ Apelacyjny jest blokowany od kilku lat. 28 listopada 2024 r. Komisja Europejska rozpoczęła konsultacje w tej sprawie z Indiami na forum WTO w celu rozstrzygnięcia sporu. Chociaż faza konsultacji WTO zakończyła się 10 lutego 2025 r., nie jest wiadome, czy UE podejmie odwetowe środki handlowe wobec Indii w ramach rozporządzenia w sprawie zgodności handlowej (UE) 2021/821 ¹² .

4.1.9. 8 stycznia 2025 r. w Nowym Delhi odbyło się 11. posiedzenie w ramach dialogu dotyczącego praw

człowieka, podczas którego potwierdzono podzielane przez obie strony zasady dotyczące demokracji, wolności i praworządności. Omówiono szeroki zakres tematów, w tym prawa obywatelskie i polityczne, prawa społeczne i gospodarcze oraz wolność wypowiedzi, zarówno w internecie, jak i poza nim. Konkretne obszary zainteresowania obejmowały równość płci, prawa osób LGBTQI+, prawa dzieci, wzmocnienie pozycji kobiet, eliminację wszelkich form dyskryminacji oraz wolność religii i przekonań, jak również zapewnienie wolności zgromadzeń i zrzeszania się. Obie strony zgodziły się co do znaczenia ochrony niezależności i różnorodności organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz ochrony dziennikarek i dziennikarzy i innych zainteresowanych stron. Ustosunkowano się także do innych obaw, takich jak technologia i prawa człowieka, prawa migrantów oraz rola przedsiębiorstw w przestrzeganiu praw człowieka, z uwzględnieniem łańcuchów wartości i wzmocnionych obowiązków w zakresie należytej staranności na mocy dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju.

4.2. Zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego w prace dotyczące Indii

4.2.1. Decyzja o utworzeniu okrągłego stołu UE-Indie została podjęta na posiedzeniu ministerialnym obu stron w Helsinkach w grudniu 1999 r., a następnie zatwierdzona na pierwszym szczycie UE-Indie w Lizbonie w czerwcu 2000 r.

4.2.2. Obrady okrągłego stołu objęły 30 przedstawicieli indyjskiego i europejskiego społeczeństwa obywatelskiego (po 15 z każdej ze stron). Utworzono go jako stałe forum dyskusji i dialogu na szczeblu społeczeństwa obywatelskiego na temat wszystkich zagadnień związanych ze stosunkami UE-Indie. Podejście jest znacznie szersze i mniej formalne niż na szczeblu oficjalnym. Okrągły stół zorganizowano 12 razy, po raz ostatni w 2008 r., a wnioski z posiedzeń przybrały formę zaleceń, które mają zostać uwzględnione podczas szczytów UE-Indie. Jednak z biegiem lat dialog stał się mniej skuteczny ze względu na różne pochodzenie uczestników i charakter reprezentowanych przez nich podmiotów, a posiedzenia okrągłego stołu zakończyły się.

4.2.3. Po spotkaniu 15 października 2024 r. z Saurabhem Kumarem, ambasadorem Indii w Belgii i Luksemburgu, przewodniczący Sekcji REX i sprawozdawca tej opinii uzyskali pozytywną odpowiedź co do pomysłu wzbudzenia wśród społeczeństwa obywatelskiego Indii zainteresowania ewentualną reaktywacją Okrągłego Stołu UE-Indie. Nowe partnerstwo między UE a Indiami musi przyczynić się do ratyfikacji i wdrożenia podstawowych konwencji MOP oraz do stopniowego ograniczania nieformalności na rynku pracy. W każdym razie zorganizowane społeczeństwo obywatelskie w Indiach i UE musi być strukturalnie zaangażowane w negocjacje umowy o wolnym handlu. Ostatecznie umowa o wolnym handlu musi zawierać ambitny rozdział o handlu i zrównoważonym rozwoju dotyczący praw pracowniczych oraz ochrony klimatu i środowiska, wraz ze strukturalnym monitorowaniem i rolą doradczą organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w tym partnerów społecznych, po obu stronach.

1 Dz.U. C 290 z 29.7.2022, s. 11.

2 Dz.U. C 140 z 21.4.2023, s. 69.

3 https://www.eeas.europa.eu/eeas/eu-india-strategic-partnership-roadmap-2025_en.

4 https://www.eeas.europa.eu/eeas/joint-communication-indo-pacific_en.

5 https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52021JC0030&qid=1653525883495.

6 https://www.eeas.europa.eu/eeas/eu-india-strategic-partnership-roadmap-2025_en.

7 https://www.consilium.europa.eu/media/49522/eu-india_connectivity-factsheet_2021-05-final.pdf.

8 https://www.cecp-eu.in/.

9 https://policy.trade.ec.europa.eu/news/eu-and-india-kick-start-ambitious-trade-agenda-2022-06-17_en.

10 https://www.consilium.europa.eu/media/45026/eu-india-roadmap-2025.pdf.

11 https://www.wto.org/english/tratop_e/dispu_e/cases_e/ds582_e.htm.

12 https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2021/821/oj.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2025.2956
• Rodzaj: Opinia
• Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Partnerstwo strategiczne UE-Indie (opinia z inicjatywy własnej)
• Data aktu: 16/06/2025
• Data ogłoszenia: 16/06/2025