(Dz.U.UE C z dnia 7 kwietnia 2025 r.)
W następstwie niniejszej publikacji organy państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, lub osoba fizyczna lub prawna mająca uzasadniony interes oraz mająca siedzibę lub miejsce pobytu w państwie trzecim, mogą, zgodnie z art. 17 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1143, wnieść sprzeciw do Komisji 1 w terminie trzech miesięcy od daty niniejszej publikacji.
Specyfikacja produktu, o której mowa w art. 7 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012, jest dostępna w unijnym rejestrze oznaczeń geograficznych.
JEDNOLITY DOKUMENT
"Mut Zeytinyagi"
Nr UE: PDO-TR-03226 - 4.4.2024
ChNP (X) ChOG ()
1. Nazwa lub nazwy (ChNP lub ChOG)
"Mut Zeytinyagi"
2. Państwo członkowskie lub państwo trzecie
Republika Turcji
3. Opis produktu rolnego lub środka spożywczego
3.1. Typ produktu (zgodnie z załącznikiem XI)
Klasa 1.5. Oleje i tłuszcze (masło, margaryna, oleje itp.)
Kod Nomenklatury scalonej:
- 15 - TŁUSZCZE I OLEJE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO, ROŚLINNEGO LUB MIKROBIOLOGICZNEGO ORAZ PRODUKTY ICH ROZKŁADU; GOTOWE TŁUSZCZE JADALNE; WOSKI POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO LUB ROŚLINNEGO
3.2. Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1
"Mut Zeytinyagi" to oliwa z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia otrzymywana z oliwek uprawianych na szczególnym obszarze nazywanym "Regionem Mut". Średnia kwasowość wolnych kwasów tłuszczowych wynosi < 0,6 %, średnia liczba nadtlenkowa wynosi < 12, a kolor oliwy zmienia się od ciemnozielonego do jasnozielonego we wczesnych zbiorach po złotożółty w zbiorach dojrzałych oliwek. Średnia zawartość kwasu oleinowego wynosi 70 %, co zapewnia wysoką wartość odżywczą i długi okres trwałości. Całkowita zawartość fenoli może wahać się od 77,55 do 169,32 pg kwasu galusowego/g oliwy w zależności od dojrzałości oliwek. Szczególną uwagę należy zwrócić na a-tokoferol, związek z grupy określanej mianem witaminy E, którego zawartość jako składnika towarzyszącego w oliwie "Mut Zeytinyagi" wynosi 18-36 mg/100 g.
Profil sensoryczny "Mut Zeytinyagi" ma niezwykłe cechy. Oliwa "Mut Zeytinyagi" z wczesnego zbioru charakteryzuje się złożonym i bogatym owocowym smakiem i aromatem, w których wyczuwalne są nuty świeżych, surowych oliwek, zielonych migdałów, gorzkich migdałów, karczocha, zielonego pomidora, zielonej papryki oraz świeżo skoszonej trawy, natomiast oliwa ze zbioru dojrzałych oliwek charakteryzuje się nutami banana, słodkich migdałów i dzikich kwiatów. Wszystkie pozytywne cechy oliwy "Mut Zeytinyagi", takie jak owocowość, gorycz i pikantność, wykazują intensywność od lekkiej po średnią. Oliwa ze zbioru zarówno wczesnych, jak i dojrzałych oliwek wykazuje w ocenie sensorycznej harmonijne i zrównoważone właściwości zapachowe i smakowe.
3.3. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) i surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)
Oliwę "Mut Zeytinyagi" produkuje się z oliwek uprawianych na wyznaczonym obszarze geograficznym.
3.4. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym
1. Produkcja i zbiór oliwek.
2. Czyszczenie i mycie oliwek.
3. Rozdrabnianie oliwek.
4. Miażdżenie oliwek.
5. Separacja oliwy z pasty z oliwek.
6. Oddzielenie wody odpadowej z przetwórni oliwek od oliwy z oliwek.
3.5. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa
Oprócz obowiązkowych elementów określonych w przepisach dotyczących etykietowania i prezentacji środków spożywczych etykieta zawiera następujące informacje:
- nazwę pochodzenia "Mut Zeytinyagi",
- nazwę handlową i adres lub skróconą nazwę i adres lub zarejestrowany znak towarowy producenta,
- logo ChNP Unii Europejskiej,
- poniższe logotypy (w kolorze lub czarno-białe).
3.6. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa -
4. Zwięzłe określenie obszaru geograficznego
Oliwę z oliwek "Mut Zeytinyagi" wytwarza się dystrykcie Mut w prowincji Mersin. Dystrykt ten znajduje się 45 km na północny zachód od centrum miasta Mersin i 165 km w głąb lądu od Morza Śródziemnego. Graniczy z prowincją Karaman na północy i dystryktami Silifke na wschodzie, Ermenek na zachodzie oraz Gülnar na południu. Położony jest na 36,645379° szerokości geograficznej północnej i 33,437092° długości geograficznej wschodniej. Znajduje się na wysokości 314 m n.p.m. Jego powierzchnia całkowita wynosi 2 860 km2. Administracyjnie dystrykt Mut obejmuje 102 dzielnice.
5. Związek z obszarem geograficznym
Specyfika obszaru geograficznego
Drzewa oliwne rosną w regionach, w których dominują strefy klimatyczne z łagodnymi i deszczowymi zimami, suchymi latami oraz częściowo chłodnymi i deszczowymi wiosnami. W dystrykcie Mut, charakteryzującym się klimatem śródziemnomorskim i kontynentalnym, lata są suche i upalne, a zimy łagodne i deszczowe. Dystrykt ten jest położony u podnóża Gór Taurus, nad brzegiem rzeki Göksu i dzięki geograficznemu usytuowaniu charakteryzuje się specyficznym mikroklimatem, stanowiąc punkt przejściowy między prowincjami Mersin a Karaman łączący Anatolię Środkową z wybrzeżem Morza Śródziemnego.
Średnia roczna temperatura w dystrykcie Mut wynosi 17,5 °C, średnia temperatura w styczniu to 7,1 °C, minimalna temperatura bezwzględna to - 2,6 °C, średnia temperatura w maju to 20,7 °C, w lipcu zaś 28,7 °C, a średnia roczna suma opadów wynosi 421 mm.
Położenie w miejscu osłoniętym od północnych wiatrów, które szkodzą uprawie oliwek, jest korzystne dla lokalnych gajów oliwnych. Brak silnych wiatrów sprawia, że drzewa i oliwki pozostają nienaruszone i owoce nie spadają, dzięki czemu można wytwarzać wysokiej jakości oliwę ze zdrowego surowca.
Wiatry znad Morza Śródziemnego, wiejące z północnego wschodu i południowego zachodu, utrzymują zrównoważoną wilgotność powietrza, a bogata roślinność górska dodatkowo wpływa na jakość oliwek. Dzięki temu przy prawidłowych metodach wytwarzania uzyskuje się oliwę z oliwek o doskonałej jakości. Średnia roczna wilgotność w dystrykcie Mut wynosi 59,1 %. Ponieważ wilgotność powietrza utrzymuje się poniżej 70 %, nie występują szkodliwe grzyby, bakterie ani choroby wywoływane przez szkodniki. Dzięki temu nie ma potrzeby stosowania pestycydów. To z kolei sprawia, że oliwki są zdrowe, a produkowana oliwa "Mut Zeytinyagi" charakteryzuje się niską kwasowością wolnych kwasów tłuszczowych, niską liczbą nadtlenkową i brakiem zjełczałego posmaku w ocenie sensorycznej.
Powierzchnia całkowita dystryktu wynosi 2 860 km2. Na zachodzie, wzdłuż doliny rzeki Göksu rozciąga się "Równina Mut", położona na wysokości od 150 do 600 m n.p.m. Centrum dystryktu znajduje się w kotlinie otoczonej górami wznoszącymi się z południa na północ i zachód. Dlatego w regionie często używa się nazwy "Kotlina Mut". Na południu znajdują się liczne góry o wysokości 700-800 m n.p.m., a na północy i zachodzie wznoszą się góry o wysokości 1 500-2 000 m n.p.m. Dystrykt Mut jest położony w najbardziej górzystej części prowincji Mersin.
Na jego terenie znajdują się gleby piaszczysto-gliniaste, które stanowią idealne podłoże do uprawy drzew oliwnych. Odpowiednia struktura gleby zapewnia zdrowszy wzrost drzew oliwnych, zdrowy plon owoców, a tym samym produkcję zdrowych, wysokiej jakości surowców do wytwarzania oliwy z oliwek. Ponieważ właściwości gleby mają wpływ na odczuwalną w ustach gorycz, oliwa "Mut Zeytinyagi" produkowana ze zdrowych oliwek charakteryzuje się zrównoważonymi i harmonijnymi właściwościami sensorycznymi na podniebieniu.
Czynniki klimatyczne i geograficzne obszarów produkcji mają znaczący wpływ na skład frakcji towarzyszącej. W najnowszych badaniach naukowych stwierdzono dodatnią korelację między wysokością nad poziomem morza a stężeniem tokoferoli i związków fenolowych w oliwie oraz negatywną korelację z opadami deszczu. Terroir dystryktu Mut bezpośrednio pozytywnie wpływa na jakość i właściwości sensoryczne oliwek oraz wytwarzanej z nich oliwy. Bogata flora i fauna dystryktu Mut istotnie wpływają na charakterystyczne cechy sensoryczne oliwy "Mut Zeytinyagi" takie jak nuty zielonego migdała, gorzkiego migdała, karczocha, zielonego pomidora, zielonej papryki i świeżo skoszonej trawy w oliwie z wczesnego zbioru oraz nuty banana, słodkich migdałów i dzikich kwiatów w oliwie z dojrzałych oliwek.
Czynnik ludzki
W kwestii zbioru oliwek mieszkańcy i producenci z dystryktu Mut pielęgnują tradycję ręcznego zbierania owoców z drzew. Ta praktyka zapobiega uszkodzeniom owoców, co z kolei przyczynia się do obniżenia kwasowości oliwy "Mut Zeytinyagi" i pozwala w pełni uwypuklić jej właściwości aromatyczne w ocenie sensorycznej.
Dystrykt Mut jest jednym z kluczowych regionów produkcji oliwek w Turcji, a historia wytwarzania oliwy sięga starożytności. Uprawa oliwek i wytwarzanie oliwy w tym dystrykcie trwają od tysięcy lat. Mut, który w starożytności zajmował ważne miejsce w regionie Cylicji, znajdował się pod wpływem wielu cywilizacji. Pozostawał istotnym ośrodkiem osadniczym, zwłaszcza w okresie rzymskim i bizantyjskim. Już od czasów starożytnych w tym regionie uprawiano oliwki i wytwarzano oliwę. Produkcja oliwy z oliwek w dystrykcie Mut była szczególnie rozwinięta w okresie rzymskim i bizantyjskim. Wraz z wpływami Cesarstwa Rzymskiego w regionie Cylicji produkcja i handel oliwą znacznie wzrosły. W czasach Cesarstwa Bizantyjskiego oliwa z oliwek stanowiła istotne źródło ekonomiczne regionu. Dystrykt Mut, który został włączony do Imperium Osmańskiego przez sułtana Mehmeda II w 1466 roku, w latach 1500-1555 składał się z dystryktów Sarikavak, Mut i Silifke, a w 1555 roku jego obszar zmniejszył się po odłączeniu Silifke. W okresie osmańskim w dystrykcie Mut kontynuowano uprawę oliwek i wytwarzanie oliwy. Zachęcano wtedy do produkcji oliwy, a także wydawano prawa i edykty dotyczące wprowadzania do handlu dzikich odmian drzew oliwnych.
W rocznikach z 1898 r. zapisano, że "[s]zczepione dzikie drzewa oliwne w dystrykcie dają bardzo smaczne oliwki i oliwę. Nadwyżki wywożone są do okolicznych dystryktów i do Karamanu". Fakt ten dowodzi, że uprawa oliwek i handel oliwą, stanowiące ważne elementy gospodarki i główne gałęzie rolnictwa dystryktu Mut, są w tym regionie praktykowane od ponad dwóch tysięcy lat.
Zgodnie z oficjalnymi danymi dystryktu Mut rośnie tam 12 milionów drzew oliwnych, a wiek jednego z nich, znajdującego się w dzielnicy Haydar, określono w decyzji Ministerstwa Kultury i Turystyki z dnia 23.12.2009 r. na 1 300 lat, nadano mu numer 5577, i zarejestrowano jako pomnik przyrody. Następnie w 2021 r. zarejestrowano kolejne trzy drzewa oliwne: w dzielnicy ęortak - liczące 820 lat, w dzielnicy Kurtulus - liczące 650 lat oraz w dzielnicy Hacisait - liczące 435 lat.
Specyfika produktu
"Mut Zeytinyagi" to oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia, bez wad sensorycznych i o wyrazistej owocowości. Na sensoryczne cechy oliwy, takie jak owocowość, nuty trawy, karczocha i pikantność, wpływają czynniki glebowo- klimatyczne. Intensywności smaku oliwy "Mut Zeytinyagi".sprzyjają optymalne temperatury i opady w okresie dojrzewania oliwek.
Oliwa uzyskana z wczesnych październikowych zbiorów charakteryzuje się intensywniejszym aromatem. Jest lekko lub średnio owocowa, a ponadto wyczuwalne są aromaty świeżych, surowych oliwek, zielonych migdałów, gorzkich migdałów, karczocha, zielonego pomidora, zielonej papryki i świeżo skoszonej trawy. Cechuje się goryczą i pikantnością o średniej intensywności. Oliwa uzyskana z oliwek zebranych w grudniu, uważanych za dojrzałe, zawiera nuty banana, słodkich migdałów i kwiatów. Jest owocowa, gorzka i pikantna bardziej w lekkim lub średnim stopniu oraz ma klarowną i płynną konsystencję. Zarówno oliwa ze zbioru wczesnych, jak i dojrzałych oliwek charakteryzuje się harmonijnymi i zrównoważonymi właściwościami zapachowymi i smakowymi.
Związek przyczynowy
Dystrykt Mut, otoczony wysokimi górami, charakteryzuje się mikroklimatem będącym połączeniem klimatu kontynentalnego i śródziemnomorskiego, co sprzyja uprawie oliwek. Piaszczysto-gliniasta struktura gleby, kierunki wiatrów, wilgotność powietrza, średnia temperatura w ciągu roku i wysokość nad poziomem morza są odpowiednie dla uprawy oliwek, a czynnik ludzki w postaci praktyk takich jak uprawa i zbiór sprawiają, że oliwa z oliwek "Mut Zeytinyagi" wyróżnia się pod względem surowcowym.
Struktura terroir dystryktu Mut bezpośrednio wpływa na jakość i właściwości sensoryczne oliwek i wytwarzanej z nich oliwy. Bogata flora i fauna dystryktu Mut to istotny czynnik, który nadaje oliwie z oliwek "Mut Zeytinyagi" charakterystyczne nuty sensoryczne.
Odesłanie do publikacji specyfikacji
Rząd przyjął wniosek o uznanie "Mut Zeytinyagi" za chronioną nazwę ChNP i opublikował ją w Dzienniku Urzędowym Republiki Turcji nr 2018/21 z dnia 15 stycznia 2018 r.
Zmiany wprowadzone w dokumencie rejestracyjnym opublikowano w Biuletynie Oznaczeń Geograficznych i Tradycyjnych Nazw Produktów Tureckiego Urzędu Patentów i Znaków Towarowych z dnia 16.07.2020 r. pod numerem 81.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.2127 |
| Rodzaj: | Ogłoszenie |
| Tytuł: | Publikacja wniosku o rejestrację nazwy zgodnie z art. 50 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych |
| Data aktu: | 07/04/2025 |
| Data ogłoszenia: | 07/04/2025 |