- uwzględniając decyzję wykonawczą Komisji (UE) 2024/2627 zezwalającą na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę COT102, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (D098499/04) 1 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1829/2003 z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy 2 , w szczególności jego art. 7 ust. 3 i art. 19 ust. 3,
- uwzględniając głosowanie - bez wydania opinii - przeprowadzone 8 lipca 2024 r. przez Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, oraz głosowanie komitetu odwoławczego 3 września 2024 r., w wyniku którego również nie wydano opinii,
- uwzględniając art. 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję 3 ,
- uwzględniając opinię Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z dnia 10 maja 2023 r., opublikowaną 26 czerwca 2023 r. 4 ,
- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje zawierające sprzeciw wobec zatwierdzania organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) 5 ,
- uwzględniając art. 115 ust. 2 i 3 Regulaminu,
- uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,
A. mając na uwadze, że 31 marca 2017 r., zgodnie z art. 5 i 17 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, przedsiębiorstwo Syngenta Crop Protection NV/SA z siedzibą w Belgii zwróciło się, w imieniu przedsiębiorstwa Syngenta Crop Protection AG z siedzibą w Szwajcarii, do właściwego organu Niemiec z wnioskiem dotyczącym wprowadzenia do obrotu żywności, składników żywności i paszy zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę COT102, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych ("wniosek"); mając na uwadze, że wniosek ten odnosił się również do wprowadzenia do obrotu produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę lub składających się z niej do zastosowań innych niż żywność i pasza, z wyjątkiem uprawy;
B. mając na uwadze, że 10 maja 2023 r. EFSA wydał pozytywną opinię, opublikowaną 26 czerwca 2023 r., w której stwierdził, że genetycznie zmodyfikowana bawełna jest równie bezpieczna jak jej niezmodyfikowany genetycznie odpowiednik i jak przebadane odmiany bawełny niezmodyfikowanej genetycznie pod względem potencjalnego wpływu na zdrowie ludzi i zwierząt oraz na środowisko;
C. mając na uwadze, że genetycznie zmodyfikowana bawełna zawiera geny wytwarzające białka owadobójcze ("toksyny Bt") i gen markerowy kodujący oporność na antybiotyki;
D. mając na uwadze, że olej z nasion bawełny może być stosowany w produkcji szerokiej gamy produktów spożywczych, takich jak dressingi, majonez, drobne wyroby piekarnicze, czekolada do smarowania i chipsy; mając na uwadze, że spożycie mąki z nasion bawełny jest najbardziej prawdopodobnym sposobem, w jaki ludzie mogą być narażeni na działanie dwóch białek powstałych w wyniku modyfikacji genetycznej; mając na uwadze, że bawełna jest powszechnie stosowana w paszach dla zwierząt w postaci niedelinterowanych nasion i mączki;
Nierozstrzygnięte kwestie dotyczące toksyn Bt
E. mając na uwadze, że toksyczność toksyn Bt oceniono na podstawie badań żywieniowych, z wykorzystaniem wyłącznie wyizolowanych białek Bt wytwarzanych przez bakterie; mając na uwadze, że do badań toksykologicznych prowadzonych na wyizolowanych białkach nie można przywiązywać dużej wagi, gdyż toksyny Bt w roślinach uprawnych zmodyfikowanych genetycznie, takich jak kukurydza, bawełna i soja, są z natury bardziej toksyczne niż wyizolowane toksyny Bt; mając na uwadze, że wynika to stąd, iż inhibitory proteazy (PI) obecne w tkankach roślinnych mogą zwiększać toksyczność toksyn Bt, opóźniając ich rozpad; mając na uwadze, że zjawisko to wykazano w wielu badaniach, w tym w badaniu przeprowadzonym dla przedsiębiorstwa Monsanto - wykazano w nim, że nawet skrajnie niski poziom inhibitorów proteazy zwiększa toksyczność toksyn Bt aż dwudziestokrotnie 6 ;
F. mając na uwadze, że w ocenach ryzyka EFSA nie uwzględniono tej zwiększonej toksyczności, mimo iż jest ona istotna w przypadku wszystkich roślin Bt, dla których wydano zezwolenie na przywóz lub uprawę w Unii; mając na uwadze, że nie można zatem wykluczyć, że ludzie i zwierzęta, którzy spożywają żywność i paszę zawierającą toksyny Bt, narażeni są na ryzyko wynikające z tej zwiększonej toksyczności spowodowanej interakcją między inhibitorami proteazy a toksynami Bt;
G. mając na uwadze, że w szeregu badań zaobserwowano, iż skutki uboczne powstałe w wyniku narażenia na toksyny Bt mogą wpływać na układ odpornościowy, oraz zauważono, że niektóre toksyny Bt mogą wykazywać właściwości adiuwantów 7 , co oznacza, że mogą nasilać alergenność innych białek, z którymi wchodzą w styczność;
Uprawy Bt: wpływ na organizmy niebędące przedmiotem zwalczania
H. mając na uwadze, że w przeciwieństwie do środków owadobójczych, których stosowanie powoduje narażenie w czasie oprysku i przez ograniczony czas po oprysku, uprawa zmodyfikowanych genetycznie roślin Bt oznacza ciągłe narażenie organizmów zwalczanych i innych niż zwalczane na toksyny Bt;
I. mając na uwadze, że nie można już uznawać za prawidłowe założenia, iż toksyny Bt wykazują jeden specyficzny dla danego celu zwalczania sposób działania, i nie można wykluczyć wpływu na organizmy inne niż zwalczane 8 ;
J. mając na uwadze doniesienia o różnorodnych skutkach dotykających coraz większą liczbę organizmów innych niż zwalczane; mając na uwadze, że w niedawnym przeglądzie 9 wymieniono 39 recenzowanych publikacji, w których odnotowano istotny niekorzystny wpływ toksyn Bt na wiele gatunków "spoza obszaru działania";
Zmniejszenie zależności od paszy z przywozu
K. mając na uwadze, że jednym z wniosków wyciągniętych z kryzysu związanego z COVID-19 i trwającej wojny w Ukrainie jest potrzeba uniezależnienia się Unii od niektórych materiałów krytycznych; mając na uwadze, że w piśmie określającym zadania kandydata na komisarza Christophe'a Hansena przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen zwraca się do niego, by przeanalizował sposoby ograniczenia przywozu kluczowych towarów 10 ;
Uwzględnienie genu markerowego kodującego oporność na antybiotyki
L. mając na uwadze, że genetycznie zmodyfikowana bawełna wytwarza białko APH4, które jest używane jako gen markerowy oporności na antybiotyki i które dezaktywuje aktywność antybiotyku higromycyny B;
M. mając na uwadze, że w art. 4 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE 11 wymaga się, aby podczas przeprowadzania oceny zagrożeń dla środowiska naturalnego szczególną uwagę zwracać na organizmy zmodyfikowane genetycznie (GMO) zawierające geny kodujące oporność na antybiotyki stosowane do leczenia ludzi i zwierząt, w celu ich identyfikacji i wycofania GMO wykazujących cechy oporności na antybiotyki, które mogłyby mieć niekorzystny wpływ na zdrowie ludzkie i środowisko naturalne, oraz wyznacza się termin do 2004 r., po upływie którego nie powinny być one wprowadzane do obrotu w Unii;
N. mając na uwadze, że w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) nr 503/2013 12 stwierdzono, że obecnie możliwe jest tworzenie organizmów zmodyfikowanych genetycznie bez konieczności stosowania genów markerowych kodujących oporność na antybiotyki [...], wnioskodawca powinien zatem starać się tworzyć organizmy zmodyfikowane genetycznie bez używania genów markerowych oporności na antybiotyki;
O. mając na uwadze, że kilka państw członkowskich zgłosiło krytyczne uwagi dotyczące stosowania genów markerowych oporności na antybiotyki, w tym faktu, że w obliczu obecnego kryzysu związanego z opornością na antybiotyki rozsądne byłoby wdrożenie zasady ostrożności, zwłaszcza w obecnym przypadku, gdy stosowanie genu markerowego oporności na antybiotyki jest całkowicie niepotrzebne, a usunięcie genu markerowego oporności na antybiotyki z genomu rośliny jest możliwe; mając na uwadze, że właściwy organ jednego z państw członkowskich wydał negatywną opinię na podstawie obecności genu markerowego oporności na antybiotyki w genomie genetycznie zmodyfikowanej bawełny;
P. mając na uwadze, że Europejska Agencja Leków potwierdziła brak produktów zawierających higromycynę B dopuszczonych do stosowania terapeutycznego, profilaktycznego lub jakichkolwiek innych zastosowań medycznych u ludzi lub zwierząt w państwach członkowskich oraz brak centralnych pozwoleń na stosowanie u ludzi lub zwierząt produktów leczniczych zawierających higromycynę B11; mając na uwadze, że w opinii EFSA stwierdzono, że "panel ds. GMO uważa, że ocena ryzyka może wymagać aktualizacji w przypadku, gdy produkty zawierające higromycynę B lub inne substraty enzymu APH4 uzyskają w przyszłości zatwierdzenie rynkowe w UE"; mając jednak na uwadze, że higromycyna B jest stosowana w produktach weterynaryjnych sprzedawanych poza Unią;
Q. mając na uwadze, że Parlament co najmniej raz sprzeciwił się przywozowi genetycznie zmodyfikowanych upraw zawierających geny markerowe oporności na antybiotyki 13 ;
R. mając na uwadze, że oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe stanowi zagrożenie dla globalnego zdrowia, bezpieczeństwa żywnościowego i osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju na 2030 r., a infekcje lekooporne nie znają granic 14 ;
Uwagi właściwych organów państw członkowskich i zainteresowanych stron
S. mając na uwadze, że podczas trzymiesięcznego okresu konsultacji państwa członkowskie zgłosiły EFSA wiele krytycznych uwag 15 , w tym fakt, że uprawę genetycznie zmodyfikowanej bawełny na polach uprawnych należy uznać za celowe zanieczyszczenie środowiska naturalnego genami oporności na antybiotyki, a także że dostarczone informacje na temat charakterystyki molekularnej, składu i toksykologii są niewystarczające, a zatem wnioski EFSA dotyczące równoważności genetycznie zmodyfikowanej bawełny z bawełną konwencjonalną pod względem bezpieczeństwa żywności i pasz są przedwczesne;
T. mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 genetycznie zmodyfikowana żywność lub pasza nie może wywierać szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi i zwierząt ani na środowisko naturalne, a przy sporządzaniu decyzji Komisja musi brać pod uwagę wszelkie istotne przepisy prawa Unii oraz inne uzasadnione czynniki istotne dla sprawy; mając na uwadze, że takie uzasadnione czynniki powinny obejmować zobowiązania Unii do zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe;
Niedemokratyczny proces podejmowania decyzji
U. mając na uwadze, że w trakcie ósmej kadencji Parlament przyjął łącznie 36 rezolucji, w których sprzeciwił się wprowadzeniu do obrotu GMO do zastosowania w żywności i paszy (33 rezolucje) oraz do uprawy w Unii (3 rezolucje); mając na uwadze, że w dziewiątej kadencji Parlament przyjął 38 sprzeciwów wobec wprowadzania GMO do obrotu;
V. mając na uwadze, że Komisja nadal wydaje zezwolenia na GMO, mimo że sama stwierdziła niedemokratyczność tego procesu, a także mimo braku poparcia ze strony państw członkowskich i mimo sprzeciwów Parlamentu;
W. mając na uwadze, że żadna zmiana w prawie nie jest konieczna, by Komisja mogła nie zatwierdzić GMO, jeżeli w komitecie odwoławczym kwalifikowana większość państw członkowskich nie opowie się za zatwierdzeniem 16 ;
X. mając na uwadze, że 8 lipca 2024 r. Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz, o którym mowa w art. 35 rozporządzenia (WE) nr 1829/2003, nie wydał opinii w głosowaniu, co oznacza, że zezwolenia nie poparła kwalifikowana większość państw członkowskich; mając na uwadze, że w wyniku głosowania 3 września 2024 r. komitet odwoławczy po raz kolejny nie wydał opinii;
1. uważa, że decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2024/2627 przekracza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1829/2003;
2. uważa, że decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2024/2627 jest niespójna z prawem Unii, gdyż nie odpowiada celowi rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 zakładającemu - zgodnie z zasadami ogólnymi określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 17 - stworzenie podstawy do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego oraz interesów konsumentów w związku z genetycznie zmodyfikowaną żywnością i paszą, przy jednoczesnym zagwarantowaniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego;
3. wzywa Komisję do uchylenia decyzji wykonawczej (UE) 2024/2627 oraz do przedłożenia komitetowi nowego projektu;
4. ponownie wzywa Komisję, by nie zezwalała na wprowadzanie zmodyfikowanych genetycznie roślin zawierających geny nadające oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe; zauważa, że zezwolenie takie oznacza naruszenie art. 4 ust. 2 dyrektywy 2001/18/WE, w którym wezwano do wycofywania z GMO genów markerowych kodujących oporność na antybiotyki mogących mieć niekorzystny wpływ na zdrowie ludzkie lub środowisko;
5. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w skierowanym do posłów piśmie z 11 września 2020 r. Komisja w końcu przyznała, iż przy podejmowaniu decyzji o zezwoleniu na wprowadzenie GMO należy uwzględniać zasady zrównoważonego rozwoju 18 ; jest jednak głęboko rozczarowany faktem, że od tego czasu Komisja wciąż zezwala na przywóz GMO do Unii mimo sprzeciwu Parlamentu i większości państw członkowskich;
6. ponownie apeluje do Komisji o uwzględnianie zobowiązań Unii wynikających z umów międzynarodowych, takich jak paryskie porozumienie klimatyczne, Konwencja ONZ o różnorodności biologicznej i cele zrównoważonego rozwoju ONZ; ponawia apel o to, by projektom aktów wykonawczych towarzyszyło uzasadnienie wyjaśniające, w jaki sposób gwarantują one przestrzeganie zasady "nie szkodzić" 19 ;
7. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.1798 |
| Rodzaj: | Rezolucja |
| Tytuł: | Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 26 listopada 2024 r. w sprawie decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2024/2627 zezwalającej na wprowadzenie do obrotu na mocy rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady produktów zawierających genetycznie zmodyfikowaną bawełnę COT102, składających się z niej lub z niej wyprodukowanych (2024/2835(RSP)) |
| Data aktu: | 26/11/2024 |
| Data ogłoszenia: | 04/04/2025 |