W świetle Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ("TFUE") w przypadku wniesienia przez Komisję sprawy przeciwko państwu członkowskiemu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ("Trybunał") w związku z uchybieniem przez to państwo jednemu z zobowiązań, które na nim ciążą na mocy Traktatów, Komisja może zwrócić się do Trybunału o nałożenie sankcji finansowych na to państwo członkowskie w dwóch sytuacjach:
- jeżeli państwo członkowskie nie wprowadziło niezbędnych środków zapewniających wykonanie wcześniejszego wyroku Trybunału stwierdzającego naruszenie prawa Unii (art. 260 ust. 2 TFUE) 1 ,
- jeżeli państwo członkowskie uchybiło obowiązkowi poinformowania o środkach podjętych w celu transpozycji dyrektywy przyjętej w ramach procedury ustawodawczej (art. 260 ust. 3 TFUE).
W obydwu przypadkach sankcje nałożone przez Trybunał mogą składać się z kary ryczałtowej, nakładanej w związku z kontynuowaniem uchybienia do czasu wydania wyroku przez Trybunał albo całkowitego wyeliminowania uchybienia, jeśli nastąpi ono wcześniej, oraz dziennej kary pieniężnej, aby skłonić dane państwo członkowskie do możliwie jak najszybszego zaprzestania uchybienia po wydaniu wyroku przez Trybunał. Komisja proponuje Trybunałowi kwotę sankcji finansowych, ale to zadaniem Trybunału jest określić, w ramach przysługujących mu uprawnień do swobodnej oceny 2 , wysokość kary w ten sposób, by była ona, po pierwsze, stosowna do okoliczności sprawy, a po drugie, proporcjonalna do stwierdzonego uchybienia oraz do możliwości płatniczych zainteresowanego państwa członkowskiego 3 .
Możliwość nakładania przez Trybunał sankcji finansowych na państwa członkowskie - oraz możliwość wnoszenia przez Komisję o nałożenie takich sankcji - istnieje od czasu przyjęcia Traktatu z Maastricht z 1992 r. Aby zapewnić przejrzystość i równe traktowanie, Komisja od 1996 r. opublikowała szereg komunikatów, w których przedstawiła politykę i metodykę stosowane przy obliczaniu sankcji finansowych. Komunikat Komisji w sprawie sankcji finansowych w postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego opublikowany w 2023 r. 4 (dalej "komunikat z 2023 r.") zmienił i zastąpił wszystkie wcześniejsze komunikaty dotyczące tych kwestii. Dane liczbowe i dane wykorzystane do obliczenia sankcji finansowych zaktualizowano w 2024 r. 5 .
W swoim komunikacie z 2023 r. Komisja wprowadziła metodę obliczania zdolności płatniczej państw członkowskich opartą na produkcie krajowym brutto (PKB) danego państwa członkowskiego (waga wynosząca 2/3) i na liczbie ludności tego państwa (waga wynosząca 1/3).
25 kwietnia 2024 r. Trybunał wydał wyrok w sprawie C-147/23, Komisja/Polska 6 , w którym zbadał m.in. metodę obliczania sankcji finansowych wprowadzoną w komunikacie Komisji z 2023 r.
W wyroku tym Trybunał orzekł, że stosowana przez Komisję "[...] metoda [...] opiera się na założeniu, zgodnie z którym istnieje zależność między liczbą ludności państwa członkowskiego a jego zdolnością płatniczą, co niekoniecznie ma miejsce. W rezultacie uwzględnienie kryterium demograficznego, które wynika ze wspomnianej metody, pociąga za sobą rozłączenie współczynnika »n« z rzeczywistą zdolnością płatniczą danego państwa członkowskiego, mogące prowadzić do ustalenia współczynnika »n«, który niekoniecznie odpowiada tej zdolności [...]. [...] W związku z tym określenie zdolności płatniczej danego państwa członkowskiego nie może obejmować [...] uwzględnienia kryterium demograficznego [...].". 7
W świetle tego niedawnego orzecznictwa konieczna jest zmiana metody obliczania, jaką stosuje Komisja w celu proponowania sankcji finansowych w postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. W szczególności, zgodnie z wyrokiem Trybunału, przy obliczaniu zdolności płatniczej państw członkowskich i przy obliczaniu współczynnika "n" (sekcja 3.4 komunikatu z 2023 r.) należy opierać się wyłącznie na PKB państw członkowskich. Niniejszy komunikat zastępuje zatem sekcję 3.4 komunikatu z 2023 r., a także załącznik I do tego komunikatu w celu zaktualizowania odpowiednich danych liczbowych o najnowsze dane makroekonomiczne.
2. Zdolność płatnicza państw członkowskich
Kwota okresowej kary pieniężnej musi być proporcjonalna do przewinienia, a zarazem odstraszająca. Działanie odstraszające okresowej kary pieniężnej przejawia się w dwóch aspektach. Kara musi być na tyle wysoka, aby:
- skłonić państwo członkowskie do skorygowania uchybienia (musi zatem być wyższa niż korzyści, jakie to państwo czerpie z uchybienia),
- zniechęcać państwo członkowskie do powtórnego dopuszczenia się tego samego uchybienia.
Wysokość kary, którą można uznać za odstraszającą, będzie różniła się w zależności od zdolności płatniczej państw członkowskich. Wspomniane działanie odstraszające znajduje odzwierciedlenie we współczynniku "n". Współczynnik ten oblicza się jako relację produktu krajowego brutto (PKB) 8 danego państwa członkowskiego do średniej PKB państw członkowskich. Uzyskany rezultat odzwierciedla zdolność płatniczą danego państwa członkowskiego względem zdolności płatniczej pozostałych państw członkowskich:
współczynnik "n" = PKB
PKBśr:
Jak wskazano w sekcji 4.2.2 komunikatu z 2023 r., przy obliczaniu kary ryczałtowej Komisja stosuje ten sam współczynnik "n" co przy obliczaniu okresowej kary pieniężnej.
Współczynniki "n" poszczególnych państw członkowskich przedstawiono w pkt 3 załącznika, a minimalne kary ryczałtowe - w pkt 5 załącznika.
Jak wskazano w sekcji 5 komunikatu z 2023 r., jeżeli Komisja zaproponuje sankcje finansowe wobec Zjednoczonego Królestwa, będzie korzystać z tego samego wzoru co ustanowiony w niniejszym komunikacie wzór służący do określenia zdolności płatniczej państw członkowskich 9 .
3. Data rozpoczęcia stosowania
Komisja będzie stosować zasady i kryteria opisane w niniejszym komunikacie w odniesieniu do wszystkich decyzji o wniesieniu sprawy do Trybunału na podstawie art. 260 TFUE po publikacji niniejszego komunikatu w Dzienniku Urzędowym.
współczynnik "" dla UK = [[
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.1481 |
| Rodzaj: | Komunikat |
| Tytuł: | KOMUNIKAT KOMISJI - Zmiana metody obliczania sankcji finansowych proponowanych przez Komisję w postępowaniach w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego toczących się przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej |
| Data aktu: | 05/03/2025 |
| Data ogłoszenia: | 05/03/2025 |
| Data wejścia w życie: | 05/03/2025 |