Publikacja zatwierdzonej zmiany standardowej w specyfikacji produktu objętego chronioną nazwą pochodzenia lub chronionym oznaczeniem geograficznym w sektorze produktów rolnych i środków spożywczych, o której to zmianie mowa w art. 6b ust. 2 i 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 664/2014

Publikacja zatwierdzonej zmiany standardowej w specyfikacji produktu objętego chronioną nazwą pochodzenia lub chronionym oznaczeniem geograficznym w sektorze produktów rolnych i środków spożywczych, o której to zmianie mowa w art. 6b ust. 2 i 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 664/2014

(C/2025/1366)

(Dz.U.UE C z dnia 25 lutego 2025 r.)

Niniejsza informacja zostaje opublikowana zgodnie z art. 6b ust. 5 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 664/2014 ¹ .

POWIADOMIENIE O ZATWIERDZENIU ZMIANY STANDARDOWEJ W SPECYFIKACJI PRODUKTU OZNACZONEGO CHRONIONĄ NAZWĄ POCHODZENIA LUB CHRONIONYM OZNACZENIEM GEOGRAFICZNYM, POCHODZĄCEGO Z PAŃSTWA CZŁONKOWSKIEGO

"Montoro-Adamuz"

Nr UE: PDO-ES-0658-AM01 - 4 grudnia 2024

ChNP (X) ChOG ()

1. Nazwa produktu

"Montoro-Adamuz"

2. Państwo członkowskie, do którego należy obszar geograficzny

Hiszpania

3. Organ państwa członkowskiego powiadamiający o zmianie standardowej

Dyrekcja Generalna ds. Przemysłu Rolno-Spożywczego, Innowacji i Łańcucha Dostaw Żywności - rząd Andaluzji

4. Opis zatwierdzonych zmian

Wyjaśnienie, dlaczego zmiana lub zmiany wchodzą w zakres definicji "zmiany standardowej", jak przewidziano w art. 53 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012

Zatwierdzona zmiana wchodzi w zakres definicji zmiany standardowej, ponieważ nie polega na zmianie w chronionej nazwie pochodzenia lub na zmianie korzystania z tej nazwy, nie grozi zniesieniem związku z obszarem geograficznym określonego w specyfikacji produktu ani nie wiąże się z dalszymi ograniczeniami dotyczącymi wprowadzania produktu do obrotu.

1. Zmiana limitów zawartości kwasów tłuszczowych

Zmiana dotyczy pkt B.2 "Właściwości fizyko-chemiczne" opisu produktu w specyfikacji produktu oraz pkt 3.2 "Opis produktu noszącego nazwę podaną w pkt 1" jednolitego dokumentu.

Limit zawartości kwasu oleinowego zmniejszono z > 78 % (w poprzedniej specyfikacji) do > 74 %, a pozostałe kwasy tłuszczowe określone w tabeli "Zawartość kwasów tłuszczowych" usunięto, ponieważ zawartość tych kwasów nie jest reprezentatywna dla szczególnych właściwości produktu.

Uzasadnienie:

Zawartość kwasów tłuszczowych w oliwie z oliwek różni się w zależności od czynników właściwych dla danego obszaru, takich jak gleba, wysokość nad poziomem morza i odmiana oliwek, ale wpływają na nią również warunki pogodowe w danym roku produkcyjnym, w szczególności liczba godzin chłodu, które to warunki zakłóca i zmienia zmiana klimatu.

Szczególnie kwas oleinowy to parametr ściśle związany z dostępem drzew oliwnych do wody. Znajduje to odzwierciedlenie w licznych badaniach naukowych, które pokazują, że sytuacje środowiskowe związane z deficytem wody (brak opadów) i rosnącymi temperaturami powodują spadek zawartości kwasu oleinowego, zwłaszcza w okresach suszy występujących w ostatnich latach produkcyjnych.

Ponadto w celu uzyskania wyższej jakości oliwy z oliwek przyspieszono zbiory. W połączeniu ze wzrostem temperatur w okresie od września do grudnia również to skutkuje spadkiem zawartości kwasu oleinowego, co można zweryfikować poprzez analizę historycznego rejestru danych uzyskanych w ostatnich latach produkcyjnych.

Zmiana ta ma wpływ na jednolity dokument.

2. Zastąpienie parametru "Całkowita zawartość polifenoli" parametrem "Biofenole"

Zmiana dotyczy pkt B.2 "Właściwości fizyko-chemiczne" w opisie produktu oraz pkt F "Związek z obszarem geograficznym", ppkt b) "Cechy produktu, które można przypisać przede wszystkim środowisku geograficznemu", w specyfikacji produktu, a także pkt 3.2 "Opis produktu noszącego nazwę podaną w pkt 1" i pkt 5.2 "Specyfika produktu" w jednolitym dokumencie.

Parametr "Całkowita zawartość polifenoli" zastąpiono parametrem "Biofenole".

Wcześniejszy tekst:

Całkowita zawartość polifenoli (ppm) - co najmniej 700 ppm.

Metoda analizy: Metoda całkowitej ekstrakcji i kwantyfikacji polifenoli poprzez analizę kolorymetryczną przy pomocy szeregowego układu elektrod.

Zmieniony tekst:

Biofenole (ppm) - co najmniej 400 ppm.

Uzasadnienie:

Metoda analizy określona w specyfikacji produktu do celów oznaczania związków fenolowych (całkowita ekstrakcja i kwantyfikacja polifenoli poprzez analizę kolorymetryczną przy pomocy szeregowego układu elektrod) stała się przestarzała i nie jest stosowana przez żadne laboratorium, ponieważ nie uznaje jej żaden organ międzynarodowy ani nie przewidują jej przepisy Unii.

Pomiar polifenoli zastąpiono zatem metodą obecnie uznawaną przez Międzynarodowy Komitet ds. Oliwy z Oliwek (IOC) na potrzeby oznaczania związków fenolowych, zgodnie z dokumentem COI/T.20/Doc. No 29/Rev.2 z czerwca 2022 r.

W ciągu ostatnich pięciu lat produkcji oliwy z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia objętej ChNP "Montoro-Adamuz" historyczny rejestr zawartości biofenoli wykazuje poziomy powyżej 400 ppm. Odpowiada to całkowitej wartości polifenoli wynoszącej powyżej 700 ppm, ustalonej z zastosowaniem poprzedniej metody analizy.

Powyższa metoda kwantyfikacji poprzez analizę kolorymetryczną przy pomocy szeregowego układu elektrod obejmowała całkowitą ekstrakcję wszystkich fenoli, natomiast pomiar przeprowadzony metodą uznaną przez IOC pozwala skuteczniej określić ilościową zawartość poszczególnych związków fenolowych.

Innymi słowy, zmieniono metodę analityczną, która zmniejsza liczbę kwantyfikowanych związków fenolowych dla wszystkich badanych odmian oliwy z oliwek. Nowa, bardziej wiarygodna metoda analityczna uznana przez IOC gwarantuje ustalenie szczególnych cech charakteryzujących oliwę z oliwek "Montoro-Adamuz", które zawdzięcza ona wysokiej zawartości fenoli - niekiedy dwukrotnie wyższej niż w oliwie z innych odmian.

Zmiana ta ma wpływ na jednolity dokument.

3. Usunięcie wymogów prawnych

Ze specyfikacji produktu usunięto pkt I "Wymogi prawne". Zmiana ta nie ma wpływu na jednolity dokument.

Uzasadnienie:

Usunięto pkt I "Wymogi prawne", aby dostosować treść specyfikacji produktu do treści określonej w art. 49 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1143 z dnia 11 kwietnia 2024 r.

Zmiana ta nie ma wpływu na jednolity dokument.

JEDNOLITY DOKUMENT

"Montoro-Adamuz"

Nr UE: PDO-ES-0658-AM01 - 4 grudnia 2024

ChNP (X) ChOG ()

1. Nazwa lub nazwy (ChNP lub ChOG)

"Montoro-Adamuz"

2. Państwo członkowskie lub państwo trzecie:

Hiszpania

3. Opis produktu rolnego lub środka spożywczego

3.1. Kod Nomenklatury scalonej

- 15 - TŁUSZCZE I OLEJE POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO, ROŚLINNEGO LUB MIKROBIOLOGICZNEGO ORAZ PRODUKTY ICH ROZKŁADU; GOTOWE TŁUSZCZE JADALNE; WOSKI POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO LUB ROŚLINNEGO

3.2. Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1

Oliwa z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia otrzymywana z owoców drzewa oliwnego (Olea Europaea L.) następujących odmian: Nevadillo Negro, Picual, Lechín de Sevilla, Picudo i Carrasqueño de la Sierra. Za główne odmiany uznaje się miejscową odmianę Nevadillo Negro, stanowiącą ponad 10 %, oraz odmianę Picual, które razem wchodzą w skład ponad 98 % mieszanek oliwy.

Oliwę tłoczy się wyłącznie za pomocą procesów mechanicznych lub fizycznych, które nie powodują zmian w oliwie, lecz zachowują jej smak, aromat i cechy charakterystyczne owocu, z którego jest otrzymywana.

Oliwy posiadają następujące właściwości fizykochemiczne:

Kwasowość maksymalnie 0,5 %

Wilgotność maksymalnie 0,1 %

Liczba nadtlenkowa maksymalnie 20 meq O₂/kg

K₂₇₀ (absorbancja przy _{maksymalnie 0,18}

270 nm)

Biofenole (ppm) co najmniej 400 ppm

K₂₂₅ (gorycz) co najmniej 0,3

_Woski maksymalnie 150 mg/kg

tłuszczu

Stabilność co najmniej 80 godzin w 100 °C

Kwas oleinowy C18:1 > 74 %

Pod kątem oceny organoleptycznej oliwa z oliwek najwyższej jakości z pierwszego tłoczenia "Montoro-Adamuz" uważana jest za oliwę o złożonej strukturze aromatycznej. Przypisuje się jej średnią wartość owocowości wynoszącą ponad 4, za dodatnie cechy uznając "owocowość oliwek", "zielony liść" oraz "inne dojrzałe owoce".

Właściwości organoleptyczne

Średnia owocowości powyżej 4

Średnia goryczy 2,0-6,5

Średnia pikantności 1,5-6,5

Średnia błędu równa 0

Cechy charakteryzujące oliwę "Montoro-Adamuz" zawdzięcza ona wysokiej zawartości związków fenolowych (powyżej 400 ppm), które są odpowiedzialne za gorycz oliwy, oraz dużej stabilności chemicznej względem utleniania, cechę za którą docenia się tę oliwę od niepamiętnych czasów.

3.3. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) i surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)

Nie dotyczy

3.4. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym

Uprawa oliwek oraz otrzymywanie produktu muszą odbywać się na określonym obszarze geograficznym.

3.5. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

Oliwa rozlewana jest do pojemników szklanych, metalowych lub ceramicznych przystosowanych do przechowywania żywności. Rada Regulacyjna może dopuścić jakikolwiek inny materiał pojemników, do których rozlewana jest oliwa, pod warunkiem że jest on obojętny i nie zmienia koloru ani wyglądu zawartości, lub też aby spełnić wymogi/normy handlowe państw trzecich.

3.6. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa

Zarówno na etykietach, jak i na dodatkowych etykietach numerowanych obowiązkowo znajduje się napis Denominación de Origen Protegida "Montoro-Adamuz". Oznakowanie opakowań zawiera logo chronionej nazwy pochodzenia "Montoro-Adamuz".

grafika

4. Zwięzłe określenie obszaru geograficznego

Obszar geograficzny nazwy "Montoro-Adamuz" odpowiada górskim obszarom rolniczym prowincji Kordoba; południową granicę stanowi dorzecze rzeki Guadalquivir, północną Valle de los Pedroches, zachodnią góry Andujar w prowincji Jaén a wschodnią obszar Sierra Norte leżący na północ od Sewilli.

Wyznaczony obszar geograficzny obejmuje następujące miejscowości w prowincji Kordoby: Montoro, Adamuz, Espiel, Hornachuelos, Obejo, Villaharta, Villanueva del Rey i Villaviciosa de Córdoba.

5. Związek z obszarem geograficznym

5.1. Specyfika obszaru geograficznego

Wyznaczony obszar geograficzny obejmuje jedyną plantację oliwek w Andaluzji założoną na glebach o pochodzeniu paleozoicznym - powstałych z granitu, łupków, kwarcu i diorytów, o naturalnejkwasowości między 5 a 6,5 pH i małej głębokości, podczas gdy pozostałe plantacje południowej Hiszpanii znajdują się na podstawowych glebach wapiennych.

Pod względem morfologiczno-strukturalnym obszar przynależy do jednostki o pochodzeniu paleozoicznym - masywu Sierra Morena, którego południową granicę wyznacza dorzecze Guadalquivir - rozpadlina tektoniczna wyznaczająca granice Gór Betyckich na Półwyspie Iberyjskim.

Obszar charakteryzuje się bardzo dużą różnicą temperatur między upalnym latem a chłodną zimą: średnia maksymalnych temperatur wynosi 13 °C w styczniu, a 35 °C w lipcu; średnia minimalnych temperatur wynosi 3 °C w styczniu a 18 °C w lipcu, co sprawia, że roczna amplituda termiczna wynosi 19 °C. Średnie roczne opady wynoszą niewiele, między 600 a 700 mm i występują głównie zimą i wiosną. Obszar jest pagórkowaty, średniej wysokości 425 m, o dużym nachyleniu zboczy położonych w kierunku południowym i dużym nasłonecznieniu między 2 800 a 3 000 godzin rocznie.

Powyższe warunki agrologiczne, przy wysokim współczynniku rocznego odparowywania między 800 a 900 mm i wysokim średnim nachyleniu stoków bliskim 3 %, powodują dużą erozję, której skutkiem jest płytka pokrywa gleby, co z kolei przyczynia się do braku wody, z którym muszą się zmagać uprawy latem i jesienią.

Cechy charakterystyczne tego obszaru geograficznego doprowadziły do powstania miejscowej odmiany Nevadillo Negro, doskonale dostosowanej do tego ekstremalnego środowiska, o dużej odporności na suszę i płytką warstwę gleby (wytrzymała odmiana). Odmiana ta przeplata się z plantacjami regionalnymi takimi jak stuletnie drzewa oliwne, stanowiąc do 20 % obszaru gajów oliwnych.

5.2. Specyfika produktu

Cechy charakteryzujące oliwę "Montoro-Adamuz" zawdzięcza ona całkowitej zawartości związków fenolowych (powyżej 400 ppm), które są odpowiedzialne za gorycz oliwy (K225, co najmniej 0,3), oraz dużej stabilności chemicznej względem utleniania (co najmniej 80 godzin w 100 °C).

Z drugiej strony, cechy sensoryczne, takie jak "owocowość oliwek" i "zielony liść", posiadają wysoki poziom intensywności skutkując średnią owocowością ponad 4.

5.3. Związek przyczynowy zachodzący między charakterystyką obszaru geograficznego a jakością lub właściwościami produktu (w przypadku ChNP) lub szczególne cechy jakościowe, renoma lub inne właściwości produktu (w przypadku ChOG)

Wysoka zawartość związków fenolowych w oliwach objętych nazwą "Montoro-Adamuz" (powyżej 400 ppm) jest bezpośrednio związana z obecnością odmiany Nevadillo Negro, z ekstremalnymi warunkami agroklimatycznymi uprawy, które wywierają presję fizjologiczną na drzewo oliwne, oraz ze wczesnym zbiorem oliwek.

Mieszanki z obecnością odmian Picual i Nevadillo Negro w różnych proporcjach stanowią o niepowtarzalności i wyjątkowości oliw "Montoro-Adamuz", podobnie jak wysoki poziom polifenoli, nadając oliwie smak nieco gorzkawy i pikantny, przy jednoczesnym długim okresie przechowywania. Są to cechy, za które oliwy docenia się od niepamiętnych czasów.

Śródziemnomorskie ekstremalne warunki klimatyczne, charakteryzujące się wysokimi średnimi temperaturami i dużym nasłonecznieniem, niewielkimi i wyłącznie sezonowymi opadami, związanymi z wysokim rocznym poziomem ewapotranspiracji między 800 a 900 mm, skutkują znaczącym deficytem wody w uprawie drzew oliwnych, co dodatkowo uwydatnia warunki glebowe obszaru: gleby kwaśne, stoki o dużym nachyleniu, płytka, kamienista i mało żyzna pokrywa glebowa, powstała z materiałów kwaśnych. To wszystko wywiera wpływ fizjologiczny na drzewa oliwne i przyczynia się do wzrostu zawartości polifenoli.

Pagórkowata topografia obszaru z gajami oliwnymi znajdującymi się na stromych zboczach doprowadziła do wcześniejszych zbiorów oliwek jako praktyki uprawnej. Wymaga ona zbierania oliwek wyłącznie prosto z drzewa, tak aby uniknąć ich spadania na ziemię, ponieważ zebranie ich z ziemi nie jest możliwe ze względu na wysokie koszty wynikające z braku mechanizacji na górzystych plantacjach oliwnych. Praktyka ta przyczynia się również do wyższej jakości produktu.

Z drugiej strony wczesny zbiór owoców, jako zakorzeniona już praktyka w uprawie oliwek w tym obszarze, między 15 października a 15 stycznia, zapewnia maksymalną zawartość polifenoli i wyjątkowe właściwości organoleptyczne oliw, którym przypisuje się średnią wartość owocowości powyżej 4, oraz maksymalną intensywność cech sensorycznych takich jak "owocowość oliwek" i "zielony liść".

Odesłanie do publikacji specyfikacji produktu

https://lajunta.es/52mw2

1 Dz.U. L 179 z 19.6.2014, s. 17.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2025.1366
• Rodzaj: Ogłoszenie
• Tytuł: Publikacja zatwierdzonej zmiany standardowej w specyfikacji produktu objętego chronioną nazwą pochodzenia lub chronionym oznaczeniem geograficznym w sektorze produktów rolnych i środków spożywczych, o której to zmianie mowa w art. 6b ust. 2 i 3 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 664/2014
• Data aktu: 25/02/2025
• Data ogłoszenia: 25/02/2025