- uwzględniając projekt decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, Umowy o partnerstwie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z drugiej strony, podpisanej 15 listopada 2023 r. w Samoa (umowy z Samoa) (COM(2023)0791),
- uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 207 ust. 4 akapit pierwszy i art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (v) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
- uwzględniając art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej,
- uwzględniając art. 208 ust. 1 TFUE, a zwłaszcza zapis, który stanowi, że: "przy realizacji polityk, które mogłyby mieć wpływ na kraje rozwijające się, Unia bierze pod uwagę cele współpracy na rzecz rozwoju",
- uwzględniając porozumienie z Georgetown zmienione decyzją nr 1/CX/19 z 7 grudnia 2019 r.,
- uwzględniając wspólną wizję na 2030 r. przyjętą na 6. szczycie Unia Europejska-Unia Afrykańska w lutym 2022 r.,
- uwzględniając wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z 16 września 2021 r. zatytułowany "Unijna strategia współpracy w regionie Indo-Pacyfiku" (JOIN(2021)0024),
- uwzględniając wyniki szczytu UE-Wspólnota Państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów (CELAC) z lipca 2023 r.,
- uwzględniając Agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 oraz cele zrównoważonego rozwoju,
- uwzględniając program działań z Addis Abeby przyjęty na trzeciej Międzynarodowej Konferencji w sprawie Finansowania Rozwoju w lipcu 2015 r.,
- uwzględniając porozumienie przyjęte podczas 21. Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP 21) w Paryżu 12 grudnia 2015 r. (porozumienie paryskie),
- uwzględniając wspólne oświadczenie Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie, Parlamentu Europejskiego i Komisji z 7 czerwca 2017 r. zatytułowane "Nowy europejski konsensus w sprawie rozwoju - Nasz świat, nasza godność, nasza przyszłość" 1 ,
- uwzględniając Międzynarodową Konferencję na temat Ludności i Rozwoju (ICPD), która odbyła się w 1994 r. w Kairze, oraz jej program działania, a także wnioski z jej konferencji przeglądowych i szczytu w Nairobi w 2019 r. (ICPD+25) z okazji 25. rocznicy konferencji w Kairze,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/947 z dnia 9 czerwca 2021 r. ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - "Globalny wymiar Europy", zmieniające i uchylające decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 466/2014/UE oraz uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 i rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 2 ,
- uwzględniając wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z 1 grudnia 2021 r. pt. "Strategia Global Gateway" (JOIN(2021)0030),
- uwzględniając wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z 4 października 2022 r. pt. "Plan działania na rzecz młodzieży w ramach działań zewnętrznych UE na lata 2022-2027 - Promowanie znaczącego uczestnictwa i wzmocnienia pozycji młodzieży w ramach działań zewnętrznych UE na rzecz zrównoważonego rozwoju, równości i pokoju" (JOIN(2022)0053),
- uwzględniając komunikat Komisji z 30 listopada 2022 r. pt. "Strategia UE w dziedzinie zdrowia na świecie - Lepsze zdrowie dla wszystkich w zmieniającym się świecie" (COM(2022)0675),
- uwzględniając sprawozdanie na temat zrównoważonego rozwoju na świecie z 2023 r.,
- uwzględniając wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z 25 listopada 2020 r. pt. "Trzeci unijny plan działania w sprawie równości płci (GAP III) - Ambitny program na rzecz równouprawnienia płci i wzmocnienia pozycji kobiet w działaniach zewnętrznych" (JOIN(2020) 0017) oraz wspólne sprawozdanie śródokresowe z wdrażania unijnego planu działania w sprawie równości płci, opublikowane 20 listopada 2023 r. (JOIN(2023)0036),
- uwzględniając konkluzje Rady z 20 maja 2022 r. w sprawie odnowionego partnerstwa UE z krajami najsłabiej rozwiniętymi,
- uwzględniając oświadczenie przyjęte przez Komitet Monitorujący AKP-UE 9 listopada 2023 r.,
- uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 4 października 2016 r. w sprawie przyszłości stosunków AKP-UE po roku 2020 3 , z dnia 14 czerwca 2018 r. w sprawie zbliżających się negocjacji na temat nowej umowy o partnerstwie między Unią Europejską a grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku 4 oraz z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie toczących się negocjacji na temat nowej umowy o partnerstwie między Unią Europejską a grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku 5 ,
- uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 25 listopada 2020 r. w sprawie poprawy efektywności rozwoju i skuteczności pomocy 6 , z dnia 15 czerwca 2023 r. w sprawie wdrażania i realizacji celów zrównoważonego rozwoju 7 oraz z dnia 12 grudnia 2023 r. w sprawie wdrożenia Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - "Globalny wymiar Europy" 8 ,
- uwzględniając rezolucję w sprawie strategicznego znaczenia i wymiaru partnerstwa AKP-UE przyjętą przez Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne AKP-UE w Bukareszcie 20 marca 2019 r.,
- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 10 kwietnia 2024 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady 9 ,
- uwzględniając art. 105 ust. 2 Regulaminu,
- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Handlu Międzynarodowego,
- uwzględniając pismo przesłane przez Komisję Spraw Zagranicznych,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju (A9-0159/2024),
A. mając na uwadze, że od parafowania nowej Umowy o partnerstwie między UE a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (OACPS) w kwietniu 2021 r. a jej podpisaniem w Samoa w listopadzie 2023 r. minęło ponad dwa i pół roku;
B. mając na uwadze, że liczne kryzysy, takie jak globalne skutki pandemii COVID-19, wpływ zmiany klimatu i rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie, które pogłębiły kryzys żywnościowy na świecie, wymagają zawierania silniejszych sojuszy i skuteczniejszych partnerstw między równorzędnymi podmiotami, przynoszących wymierne rezultaty, aby lepiej reagować na pojawiające się potrzeby i globalne wyzwania poprzez wspieranie systemów wczesnego ostrzegania w celu szybkiej wymiany informacji i wczesnego działania w zakresie pomocy ratującej życie;
C. mając na uwadze, że długotrwałe partnerstwo między UE a państwami AKP ma ogromne znaczenie ze względu na liczbę krajów, które łączy, i większą rolę, jaką może odgrywać w systemie wielostronnym, znajdującym się obecnie pod presją; mając na uwadze, że ta umowa o partnerstwie łączy ponad połowę państw członkowskich ONZ;
D. mając na uwadze, że UE i państwa AKP muszą dążyć do wzmocnienia partnerstwa w celu osiągnięcia wzajemnie korzystnych wyników w zakresie wspólnych i wzajemnie powiązanych interesów oraz w duchu wspólnej odpowiedzialności, solidarności, wzajemności, wzajemnego szacunku i odpowiedzialności;
E. mając na uwadze, że strategia Global Gateway ma na celu zwiększenie geopolitycznego wpływu UE na arenie światowej poprzez zapewnienie krajom partnerskim oferty opartej na wartościach w ramach Agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i jej celów zrównoważonego rozwoju;
F. mając na uwadze, że art. 208 TFUE wymaga od UE uwzględnienia celów współpracy na rzecz rozwoju we wszystkich realizowanych przez nią wewnętrznych i zewnętrznych strategiach politycznych, które mogą mieć wpływ na kraje rozwijające się;
Cele, zasady i warunki współpracy
1. z dużym zadowoleniem przyjmuje długo oczekiwane podpisanie umowy z Samoa oraz jej nadrzędne cele dotyczące osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju ONZ i przestrzegania porozumienia paryskiego; przypomina, jak ważne jest łączenie sił z państwami AKP w duchu współtworzenia oraz budowanie korzystnych dla wszystkich partnerstw w sześciu priorytetowych obszarach: prawa człowieka, demokracja i sprawowanie rządów, pokój i bezpieczeństwo, rozwój społeczny, zrównoważony, sprzyjający włączeniu społecznemu wzrost i rozwój gospodarczy, zrównoważenie środowiskowe i zmiana klimatu oraz migracja i mobilność; wzywa wszystkie strony do szybkiego podpisania i ratyfikowania tej umowy; przypomina, że kraje, które nie podpiszą umowy, nie będą uczestniczyć w jej organach politycznych i decyzyjnych, a zdolność Europejskiego Banku Inwestycyjnego do realizacji projektów Global Gateway w tych krajach zostanie znacznie osłabiona;
2. podkreśla, że nowa umowa przewiduje wzmocnione, zmodernizowane i ambitniejsze ramy współpracy; ponadto przypomina, że w ostatnich dziesięcioleciach między UE a państwami AKP zbudowano istotne więzi polityczne, gospodarcze i kulturowe;
3. apeluje o szybkie i kompleksowe wdrożenie umowy, ponieważ istnieje pilna potrzeba wzmocnienia współpracy wielostronnej w obliczu rosnącej niestabilności geopolitycznej i konkurencji oraz bezprecedensowych wyzwań globalnych, takich jak liczne konflikty, wzrost nierówności społecznych wewnątrz krajów i między nimi, potrzeba przeciwdziałania zmianie klimatu i utracie różnorodności biologicznej, zwalczanie głodu i eliminacja ubóstwa; podkreśla geopolityczne znaczenie umowy z Samoa i jej celów, do których należy ograniczenie ubóstwa, zrównoważony rozwój oraz promowanie demokracji i praw człowieka; zwraca uwagę na wspólne oświadczenie OACPS i UE na COP 28, opublikowane 30 listopada 2023 r., będące niewątpliwym przykładem współpracy w obszarze wspólnych interesów i priorytetów na wielostronnym forum; wzywa strony, by zacieśniły współpracę na forach organizacji wielostronnych, w pełni wspierały działania Rady Praw Człowieka ONZ i podejmowały wspólne inicjatywy; zachęca państwa członkowskie, by regularnie współpracowały z OACPS na szczeblu ministerialnym; ponownie wyraża zaniepokojenie, że UE traci swój wpływ oraz widoczność na rzecz alternatywnych ofert Chin i Rosji; podkreśla, że ważne jest wzmocnienie przez UE statusu wiarygodnego sojusznika we współpracy na rzecz rozwoju oraz pokazanie, że międzynarodowy system oparty na zasadach może sprostać obecnym i przyszłym wyzwaniom; podkreśla znaczenie nowej umowy w tym kontekście;
4. zdecydowanie popiera zasady ustanowione w rozdziale umowy o partnerstwie zawierającym wspólne przepisy, w szczególności dążenie stron do osiągnięcia celów umowy w duchu wspólnej odpowiedzialności, solidarności, wzajemnego szacunku i rozliczalności; uważa, że jest to zgodne z celem UE, by tworzyć partnerstwa na równych prawach, które przynoszą wzajemnie korzystne rezultaty w sferze wspólnych i powiązanych interesów oraz zgodnie ze wspólnymi wartościami;
5. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że umowa opiera się na szeregu umów międzynarodowych i wskazuje na Agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 oraz porozumienie paryskie w sprawie zmiany klimatu jako nadrzędne ramy przewodnie;
6. ponownie podkreśla znaczenie wymiaru parlamentarnego i zgromadzenia parlamentarnego jako forum dla przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego i wyrazicieli różnorodności z czterech kontynentów, a także znaczenie dialogu politycznego jako integralnej części partnerstwa; uważa, że ważne jest, aby dialog polityczny rozwijał się w duchu pełnego szacunku i równości między krajami, i apeluje o skuteczniejsze, systematyczniejsze oraz proaktywne wykorzystywanie dialogu politycznego do zapobiegania kryzysom politycznym; wyraża zadowolenie, że dyplomacja parlamentarna jest uznawana za filar tego partnerstwa oraz że wzmacnia ją ustanowienie trzech regionalnych zgromadzeń, które umożliwią wnikliwe debaty o wspólnych, ważnych dla danego regionu kwestiach;
7. wzywa do skutecznego stosowania przepisów dotyczących reagowania na naruszenia istotnych elementów umowy; przypomina, że UE musi przyjąć bardziej zasadnicze podejście wobec krajów partnerskich, które zmierzają w przeciwnym kierunku, jeśli chodzi o główne wartości i zasady;
8. z zadowoleniem przyjmuje włączenie do umowy odrębnego artykułu poświęconego spójności polityki, która jest potrzebna do zwiększenia skuteczności działań rozwojowych objętych umową; zdecydowanie domaga się, by strony umowy potwierdziły swoją determinację w dążeniu do wyeliminowania ubóstwa zgodnie z art. 208 TFUE;
9. wzywa do zapewnienia spójności i synergii między protokołami regionalnymi do umowy z Samoa a innymi ramami politycznymi regulującymi stosunki UE z regionami Afryki, Karaibów i Pacyfiku; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje fakt, że protokół regionalny dotyczący Afryki konsekwentnie odnosi się do Unii Afrykańskiej (UA); ponadto uważa, że zarówno podejście kontynentalne UE-UA, jak i ramy UE-OACPS wzajemnie się uzupełniają oraz wzmacniają; apeluje o bliskie konsultacje, biorąc pod uwagę, że Komisja ogłosiła zamiar przeprowadzenia przeglądu partnerstwa UE z Afryką w pierwszym kwartale 2024 r.;
10. apeluje o zacieśnienie partnerstwa UE-Karaiby w oparciu o deklarację ze szczytu UE-CELAC z lipca 2023 r.; jest zaniepokojony nasileniem się przemocy, przestępczości zorganizowanej i handlu narkotykami na Karaibach; apeluje o istotne zacieśnienie współpracy między dwoma regionami na mocy tej umowy, aby zwalczać te zagrożenia;
11. podkreśla znaczenie regionu Pacyfiku w świetle konkurencji geostrategicznej; podkreśla, że zachowanie pokoju, stabilności i wolności żeglugi w regionie Pacyfiku w dalszym ciągu ma kluczowe znaczenie dla interesów UE i jej państw członkowskich; podkreśla, że należy połączyć zasoby, aby skutecznie zwiększyć wpływy polityczne UE i potwierdzić, że UE jest wiarygodnym i strategicznym partnerem w regionie Pacyfiku; apeluje o budowanie strategicznych koalicji z państwami Pacyfiku w wielu kwestiach globalnych, zwłaszcza takich jak zmiana klimatu, zarządzanie oceanami, pokój i bezpieczeństwo; zachęca państwa członkowskie, by co roku współpracowały na szczeblu ministerialnym z państwami wyspiarskimi Pacyfiku;
12. wzywa UE i jej państwa członkowskie do wykorzystania regionów najbardziej oddalonych, a także krajów i terytoriów zamorskich do zacieśniania stosunków i wdrażania projektów współpracy z państwami członkowskimi OACPS; apeluje o promowanie uczestnictwa regionów najbardziej oddalonych oraz krajów i terytoriów zamorskich w procesach współpracy regionalnej oraz mechanizmach dialogu przewidzianych w umowie z Samoa;
Priorytety strategiczne
13. uważa, że mimo zmieniającego się kontekstu geopolitycznego niezwykle istotne pozostaje sześć wspólnych priorytetów strategicznych określonych w części ogólnej umowy; podkreśla, że ważne jest, aby zająć się tymi wyzwaniami i szansami w ramach wspólnego podejścia;
14. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do ochrony, propagowania i przestrzegania praw człowieka, podstawowych wolności i zasad demokracji oraz do wzmocnienia praworządności i dobrych rządów, zwłaszcza biorąc pod uwagę trendy nieprzychylne demokracji i dobremu sprawowaniu rządów na świecie oraz utrzymujące się zagrożenia dla praw człowieka w skali globalnej; w tym kontekście przypomina, że zewnętrzne działania UE popierające demokrację muszą zostać dostosowane do nowej rzeczywistości geopolitycznej naznaczonej konkurencyjnymi modelami rządów, aby lepiej zapobiegać pogarszaniu demokratycznych standardów i reagować na to zjawisko; ponadto z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do promowania powszechnych praw człowieka bez dyskryminacji z jakichkolwiek względów; ubolewa jednak, że w umowie nie wspomniano jednoznacznie, że dyskryminacja może wynikać z orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej; wzywa strony umowy, by unikały dyskryminacji ze względu na orientację seksualną oraz przestały kryminalizować i karać osoby LGBTI, w tym stosować karę śmierci;
15. podkreśla potrzebę nadania większego znaczenia tym aspektom umowy, które dotyczą rozwoju ludzkiego i społecznego, w tym poprawy dostępu do wysokiej jakości edukacji i szkoleń zawodowych, aby umożliwić państwom AKP uwolnienie potencjału kapitału ludzkiego osób młodych oraz pobudzanie rozwoju społecznego, wzrostu gospodarczego i zatrudnienia; ponadto podkreśla potrzebę zwiększenia zasobów na pomoc humanitarną oraz zagwarantowania skutecznych kanałów dostępu do niej;
16. podkreśla, że uruchomienie w państwach AKP nowej strategii UE w dziedzinie zdrowia na świecie, zwłaszcza w odniesieniu do transferu technologii i umiejętności w celu zwiększenia produkcji szczepionek w państwach AKP, należy dostosować do lokalnych potrzeb przy pełnym udziale administracji lokalnych i regionalnych, lokalnych specjalistów i ekspertów, aby zapewnić skuteczną współpracę służącą poprawie jakości opieki zdrowotnej i świadczeń zdrowotnych w państwach AKP;
17. podkreśla, że w świetle nasilającego się braku bezpieczeństwa żywnościowego, niedożywienia i głodu na świecie, które dodatkowo pogłębiła rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie, należy zwrócić szczególną uwagę na przepisy dotyczące bezpieczeństwa żywnościowego i lepszego odżywiania; powtarza, że wsparcie UE w tym obszarze powinno być zgodne z jej zobowiązaniami wynikającymi ze spójności polityki na rzecz rozwoju i powinno przyczyniać się do tworzenia zrównoważonych systemów rolno-spożywczych ze szczególnym uwzględnieniem drobnych producentów rolnych, ponieważ odgrywają oni kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego w wielu państwach AKP, przy czym należy brać pod uwagę specyfikę trzech regionów;
18. z zadowoleniem przyjmuje włączenie do umowy odrębnego artykułu dotyczącego młodzieży i przypomina, że należy zdecydowanie zachęcać młodych ludzi do aktywnego udziału w polityce, która ich dotyczy; podkreśla w związku z tym, że należy wykorzystać w działaniach zewnętrznych możliwości, jakie daje Plan działania na rzecz młodzieży, tak aby zwiększyć realny udział młodzieży i wzmocnić jej pozycję w strategiach działań zewnętrznych UE; podkreśla, że dzieci są najbardziej narażone na przemoc, wyzysk, nadużycia i zaniedbanie; wzywa strony umowy do zwiększenia wysiłków i współpracy mających na celu ochronę podstawowych praw dzieci i ich dobrostanu oraz zapewnienie dostępu do edukacji i wymiaru sprawiedliwości;
19. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że równouprawnienie płci i wzmocnienie pozycji ekonomicznej kobiet uznano za kluczowe czynniki zrównoważonego rozwoju, i podkreśla, że jako takie muszą zajmować pierwszoplanowe miejsce w całym procesie realizacji umowy z Samoa; ponadto z zadowoleniem przyjmuje fakt, że strony zgadzają się przyjąć i udoskonalić obowiązujące prawodawstwo, ramy prawne oraz rozsądną politykę, programy i mechanizmy w celu zapewnienia równego dostępu dziewcząt i kobiet do wszystkich sfer życia, równych szans, równej kontroli oraz pełnego i równego udziału w nich; popiera zobowiązanie do zapewnienia zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz związanych z nim praw w kontekście deklaracji pekińskiej i pekińskiej platformy działania oraz Programu Działań Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju, a także wyników ich konferencji przeglądowych, zgodnie z celem zrównoważonego rozwoju nr 5; ponownie podkreśla, jak ważne jest utrzymanie i wzmocnienie programów współpracy na rzecz rozwoju uwzględniających aspekt płci, tak aby wypełnić zobowiązania określone w umowie, a w szczególności zwalczać wszelkie formy przemocy seksualnej i przemocy ze względu na płeć, np. okaleczanie żeńskich narządów płciowych; apeluje do instytucji UE, by przyspieszyły wdrażanie w państwach AKP trzeciego unijnego planu działania w sprawie równości płci;
20. wzywa Komisję do zadbania o to, by umowa stanowiła podstawę wzmocnienia stosunków gospodarczych między stronami w sposób korzystny dla obu stron, zwiększenia udziału przedsiębiorstw zarówno z UE, jak i OACPS w rynku światowym oraz wzmocnienia roli lokalnych przedsiębiorców, a także małych i średnich przedsiębiorstw; podkreśla, że wzajemne stosunki między UE a OACPS powinny opierać się na wspólnych wartościach, a relacje gospodarcze muszą być rozwijane na zasadzie partnerstwa; zdecydowanie popiera cel, jakim jest mobilizowanie inwestycji, wspieranie handlu i pobudzanie rozwoju sektora prywatnego w celu osiągnięcia trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu i tworzenia godnych miejsc pracy dla wszystkich; podkreśla w tym kontekście, że konieczne będzie ustanowienie silnego powiązania między umową a inicjatywą Global Gateway z udziałem lokalnego społeczeństwa obywatelskiego i podmiotów sektora prywatnego, w szczególności za pośrednictwem platformy dialogu ze społeczeństwem obywatelskim i władzami lokalnymi oraz grupy doradztwa biznesowego Global Gateway, zarówno na etapie wyboru, jak i realizacji projektów Global Gateway w państwach AKP; podkreśla potencjał unijnej inicjatywy Global Gateway; zwraca uwagę na program inwestycyjny UE-Ameryka Łacińska i Karaiby oraz pakiet inwestycyjny UE-Afryka w ramach strategii Global Gateway; podkreśla, że niezbędne są ogromne inwestycje w twardą i miękką infrastrukturę w państwach AKP, zarówno w sektorze cyfrowym, transportowym i sieciach energetycznych, jak i w systemach opieki zdrowotnej, kształcenia i żywności, oraz że inwestycje te należy dostosować do celów zrównoważonego rozwoju; uważa, że inicjatywa Global Gateway może stanowić odpowiedź, a jej celem jest zapewnienie wiarygodnej i atrakcyjnej alternatywy dla krajów partnerskich, która przyniesie trwałe korzyści społecznościom lokalnym;
21. jest zdania, że umowa z Samoa może przyczynić się do wolnego, sprawiedliwego i otwartego handlu umożliwiającego osiągnięcie zrównoważonego wzrostu i rozwoju; podkreśla, że postanowienia umowy dotyczące handlu i inwestycji muszą być dostosowane tak, by przynieść korzyści wszystkim stronom w celu zapewnienia wzajemnie korzystnego partnerstwa na zasadach równości; podkreśla, że umowa z Samoa nie zmieni umów handlowych między UE a krajami OACPS, których partnerstwo w dalszym ciągu będzie się opierało na osobnych umowach i instrumentach handlowych, zwłaszcza na regionalnych umowach o partnerstwie gospodarczym (UPG) i ogólnym systemie preferencji taryfowych; wzywa Komisję do dopilnowania, aby jej wszystkie instrumenty handlowe ukierunkowane na kraje OACPS, takie jak UPG, ogólny system preferencji taryfowych i pomoc na rzecz wymiany handlowej, wzajemnie się wzmacniały oraz były spójne z zasadą spójności polityki na rzecz rozwoju i jej celem współpracy na rzecz rozwoju, jakim jest eliminacja ubóstwa i przyczynianie się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla, że umowa zawiera rozdział dotyczący współpracy handlowej, w którym potwierdzono zobowiązanie do wdrożenia i wzmocnienia umów o partnerstwie gospodarczym oraz określono wspólne priorytety i dyspozycje; podkreśla, że kluczową rolą umów o partnerstwie gospodarczym między UE a krajami afrykańskimi powinno być promowanie długoterminowego, zrównoważonego rozwoju, ograniczanie ubóstwa oraz pobudzanie integracji regionalnej; uznaje rozbieżne poglądy dotyczące umów o partnerstwie gospodarczym i apeluje do Komisji o uwzględnienie ich poprzez budowanie zaufania i wzajemnego zrozumienia korzyści i obaw związanych z umowami o partnerstwie gospodarczym; ponownie apeluje o przeprowadzenie dogłębnej analizy wpływu umów o partnerstwie gospodarczym na gospodarki lokalne, integrację regionalną i dywersyfikację gospodarczą oraz zgodności tych umów z celami zrównoważonego rozwoju i zasadą spójności polityki na rzecz rozwoju;
22. odnotowuje fakt, że jednym z celów umowy jest wsparcie włączenia państw AKP do gospodarki światowej; podkreśla, że postanowienia nowej umowy o partnerstwie dotyczące handlu powinny przyczyniać się do stymulowania i zwiększania zrównoważonych inwestycji, które przynoszą korzyści lokalnej ludności, tworzą miejsca pracy, wspierają rozwój sektora prywatnego, zwłaszcza MŚP, oraz wzmacniają inkluzywną współpracę gospodarczą i zrównoważoną współpracę handlową; z zadowoleniem przyjmuje zawarte w umowie odniesienia do norm społecznych, środowiskowych i pracowniczych, społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej oraz poszanowania prawa do regulowania; uważa, że należy ustanowić pozytywny związek między handlem, eliminacją ubóstwa, walką z nierównościami i wspieraniem zrównoważonego rozwoju; podkreśla, że przepisy dotyczące zrównoważonego rozwoju powinny być zakorzenione w celach i zobowiązaniach, na które obie strony się zgodziły; przyznaje, że strony umowy mogą różnie interpretować zrównoważony rozwój, i zdaje sobie sprawę z odpowiednich poziomów rozwoju i priorytetów politycznych stron; apeluje do Komisji o utrzymanie pomocy politycznej, finansowej, technicznej i politycznej udzielanej krajom OACPS zgodnie z ich ocenionymi potrzebami, w tym jej afrykańskim partnerom, na rzecz sprawnego wdrożenia Afrykańskiej Kontynentalnej Strefy Wolnego Handlu w celu promowania handlu wewnątrzafrykańskiego;
23. ponawia swój apel do Komisji o wdrożenie środków takich jak zakaz przywozu produktów powiązanych z poważnymi naruszeniami praw człowieka, na przykład pracą przymusową lub najgorszymi formami pracy dzieci; podkreśla, że należy włączyć cel zwalczania pracy przymusowej i pracy dzieci do rozdziałów dotyczących handlu i zrównoważonego rozwoju w umowach handlowych UE;
24. przypomina o zaangażowaniu Parlamentu na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu i z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy handlowe, które przyczyniają się do osiągnięcia jego celów, w tym między innymi mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 i wniosek ustawodawczy dotyczący obowiązkowej analizy due diligence; nalega, by Komisja dokładnie monitorowała wpływ tych inicjatyw na handel między UE a OACPS i obecne środki towarzyszące podejmowane w celu złagodzenia wszelkich krótkotrwałych zakłóceń; jest przekonany, że w dłuższej perspektywie te inicjatywy ustawodawcze przyczynią się do stworzenia odporniejszych i trwalszych globalnych łańcuchów wartości, co przyniesie korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom w UE i OACPS;
25. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do współpracy na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego i dostępu do energii w państwach AKP, zgodnie z Agendą ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i celami zrównoważonego rozwoju, w szczególności poprzez przyspieszenie postępów w realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 7 i porozumienia paryskiego, z poszanowaniem praw wszystkich, w tym ludności rdzennej, jak określono w Deklaracji ONZ o prawach ludności rdzennej, i społeczności lokalnych; podkreśla, że umowa musi w pełni przyczyniać się do elektryfikacji krajów rozwijających się, aby zagwarantować zaspokojenie podstawowych potrzeb ludności, a także prowadzenie działalności produkcyjnej; podkreśla potrzebę wspierania afrykańskich krajów partnerskich przez wyzwolenie ogromnego niewykorzystanego potencjału energii odnawialnej na tym kontynencie, co może pobudzić wzrost gospodarczy, tworzenie miejsc pracy i rozwój społeczny; z zadowoleniem przyjmuje włączenie do protokołu regionalnego dotyczącego Afryki odrębnego artykułu poświęconego energii; ponadto odnotowuje, że sektor energetyczny uznano za jeden z priorytetów inwestycyjnych w ramach inicjatywy Global Gateway, który należy dostosować do celów zrównoważonego rozwoju;
26. podkreśla pilną potrzebę stawienia czoła globalnym wyzwaniom środowiskowym i skoncentrowania się na skutecznym wdrożeniu porozumienia paryskiego w sprawie zmian klimatu, zwłaszcza przez zacieśnienie współpracy w dziedzinie odporności w obliczu klęsk żywiołowych i przystosowania się do zmiany klimatu oraz wniesienie wkładu do funduszu strat i szkód; zwraca uwagę na wnioski ze sprawozdania Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu z 2022 r., zgodnie z którymi globalne ocieplenie będzie stopniowo osłabiać zdrowie gleby i usługi ekosystemowe oraz zagrażać produktywności żywnościowej w wielu regionach na lądzie i w oceanach; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że umowa z Samoa - w przeciwieństwie do umowy z Kotonu - zawiera o wiele bardziej szczegółowe postanowienia dotyczące zrównoważenia środowiskowego i zmiany klimatu; zauważa, że postanowienia dotyczące zrównoważenia środowiskowego, oceanów, mórz i zasobów morskich, a także zmiany klimatu i klęsk żywiołowych zostały uwzględnione zarówno w rozdziale zawierającym wspólne przepisy, jak i w trzech protokołach regionalnych; wzywa państwa członkowskie UE i OACPS, by wspierały projekty współpracy, których celem jest podjęcie wspólnych wyzwań; kładzie w szczególności nacisk na projekt Wielkiego Zielonego Muru w Afryce oraz na inicjatywę "Niebieski pas" na rzecz światowej sieci współpracy w zakresie morskich obszarów chronionych i zarządzania oceanami;
27. z zadowoleniem przyjmuje uznanie przez obie strony kluczowej roli oceanu dla życia na ziemi, zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa żywnościowego, a także zobowiązanie stron do propagowania niebieskiej gospodarki oraz systemowego, zintegrowanego i ambitnego międzynarodowego zarządzania oceanami, zwłaszcza w kontekście trwających globalnych negocjacji; podkreśla, że ważne jest zacieśnienie współpracy między UE a OACPS dotyczącej narastających kluczowych wyzwań związanych z górnictwem podmorskim, zanieczyszczeniem morza (mikrodrobiny plastiku, zanieczyszczenie morza amunicją wojskową itp.), nielegalnymi połowami, przejściem na bardziej zrównoważone zarządzanie zasobami rybnymi oraz obniżeniem emisyjności transportu morskiego;
28. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie stron do zacieśnienia współpracy w dziedzinie migracji i mobilności, w tym do wyeliminowania pierwotnych przyczyn migracji nieuregulowanej i przymusowych wysiedleń, na przykład z powodu konfliktów, niestabilności i skutków zmiany klimatu, a także do ułatwiania legalnych dróg migracji przy pełnym poszanowaniu prawa międzynarodowego i zgodnie z odpowiednimi kompetencjami stron, a także zgodnie z celami Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - "Globalny wymiar Europy";
29. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w ramach nowej umowy oczekuje się zacieśnienia współpracy w zakresie pokoju i bezpieczeństwa, gdyż niewątpliwie jest to obszar wspólnego zainteresowania; zauważa, że umowa może pomóc zacieśnić współpracę w nowych obszarach, m.in. w zwalczaniu piractwa, finansowania terroryzmu i cyberprzes- tępczości; apeluje o zintegrowane podejście do konfliktów i kryzysów, łączące na wszystkich etapach działania humanitarne oraz działania na rzecz rozwoju, pokoju i bezpieczeństwa; podkreśla, że należy właściwie wdrożyć podejście oparte na powiązaniu pomocy humanitarnej, rozwoju i pokoju we wszystkich państwach AKP dotkniętych kryzysem i charakteryzujących się niestabilnością; w tym kontekście przypomina o potrzebie jasnych wytycznych politycznych w celu zniwelowania różnic między poszczególnymi obszarami polityki, przy jednoczesnym zapewnieniu poszanowania odrębnego charakteru prawnego i zasad pomocy humanitarnej; przypomina, że trwały rozwój nie jest możliwy bez zagwarantowania pokoju i bezpieczeństwa oraz że bez rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu nie można zapewnić trwałego pokoju i bezpieczeństwa; wyraża zaniepokojenie coraz większymi wpływami i obecnością w Sahelu podmiotów zagranicznych, takich jak prywatne firmy wojskowe lub sponsorowani przez państwa poplecznicy, np. grupa Wagnera, co zagraża bezpieczeństwu i stabilności krajów tego regionu oraz ma głębokie konsekwencje regionalne i międzynarodowe;
Środki współpracy i wdrażania
30. z zadowoleniem przyjmuje ujęcie Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR) w budżecie Unii od 2021 r. zgodnie z długoletnim postulatem Parlamentu; uważa, że umożliwia to lepszą kontrolę demokratyczną oraz większą rozliczalność i widoczność finansowania rozwoju przez UE;
31. podkreśla znaczenie zapewnienia efektywności rozwoju i wyników; uważa, że wdrożenie umowy wymaga znacznej i trwałej mobilizacji zasobów finansowych; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż uznano, że środki współpracy powinny być zróżnicowane i obejmować szereg strategii politycznych i instrumentów ze wszystkich dostępnych źródeł i od wszystkich dostępnych podmiotów, zgodnie z podejściem opartym na powiązaniu między aspektami humanitarnymi, rozwojowymi i pokojowymi; uznaje ważną rolę sektora prywatnego w generowaniu finansowania rozwoju;
32. przypomina, że mobilizacja zasobów krajowych w drodze opodatkowania jest jednym z najważniejszych źródeł dochodów służących finansowaniu zrównoważonego rozwoju; wzywa UE i OACPS do wykazania silnej woli politycznej i determinacji w walce z nielegalnymi przepływami finansowymi, uchylaniem się od opodatkowania i korupcją; podkreśla, że ważne jest wspieranie wysiłków krajów partnerskich AKP służących budowie solidnych systemów mobilizacji zasobów wewnętrznych, aby zapewnić zwiększone krajowe finansowanie rozwoju i uwolnić potencjał rozwoju gospodarczego państw AKP; uznaje, że korupcja w zarządzaniu finansami publicznymi stanowi przeszkodę w mobilizacji zasobów wewnętrznych; popiera zatem konkluzje Rady z 4 maja 2023 r. na temat korupcji jako przeszkody dla rozwoju;
33. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie stron umowy z Samoa do rozwiązania problemu zadłużenia i do pracy na rzecz długookresowej zdolności do obsługi długu, ponieważ stanowi to podstawę osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju;
Zaangażowanie zainteresowanych stron, wymiar parlamentarny i multilateralizm
34. podkreśla znaczenie dyplomacji parlamentarnej dla wzmocnienia dialogu politycznego między UE a członkami OACPS;
35. wzywa do zapewnienia demokratycznej rozliczalności na wszystkich szczeblach umowy;
36. uznaje wkład, jaki Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne OACPS-UE wniosło w przeszłości, oraz rolę, jaką będzie nadal odgrywać w przyszłości; przypomina, że Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne stanowi platformę umożliwiającą członkom wymianę poglądów na temat strategii politycznych i kwestii o wzajemnym znaczeniu dla UE i OACPS;
37. z zadowoleniem przyjmuje utworzenie trzech zgromadzeń regionalnych, które jeszcze bardziej wzmocnią wymiar parlamentarny i umożliwią dogłębną debatę parlamentarną na temat kwestii o bardziej regionalnym charakterze;
38. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do promowania podejścia z udziałem wielu zainteresowanych stron, umożliwiającego aktywne zaangażowanie wielu różnych podmiotów, w tym parlamentów, władz lokalnych, lokalnego społeczeństwa obywatelskiego, kobiet i młodych ludzi, a także sektora prywatnego; wzywa do szybkiego wprowadzenia tego zobowiązania w życie, co będzie wymagało stworzenia otwartego i przejrzystego mechanizmu ustrukturyzowanych konsultacji, tak aby zapewnić skuteczne uczestnictwo zainteresowanych stron;
39. w obliczu kurczącej się przestrzeni działania społeczeństwa obywatelskiego jest jednak zaniepokojony, że strony zobowiązały się do zwiększenia udziału społeczeństwa obywatelskiego tylko "w stosownych przypadkach", co może ograniczać ich skuteczne uczestnictwo; przypomina o potrzebie uznawania i promowania różnorodnych ról i wkładów organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz wzywa UE do zwiększenia udziału podmiotów społeczeństwa obywatelskiego w UE i krajach OACPS we wdrażaniu umowy;
40. z zadowoleniem przyjmuje zawarcie w nowej umowie postanowień dotyczących światowych sojuszy i współpracy międzynarodowej wraz z zobowiązaniem na rzecz międzynarodowego ładu opartego na zasadach oraz na rzecz promowania dialogu międzynarodowego i poszukiwania wielostronnych rozwiązań w celu nadania impulsu globalnym działaniom, propagowania pokoju i rozwoju oraz przyspieszenia postępów w osiąganiu celu zrównoważonego rozwoju nr 17 dotyczącego partnerstw na rzecz celów; wzywa Unię i państwa członkowskie OACPS do wspierania planu działania w ramach Paktu paryskiego na rzecz narodów świata, w szczególności w walce z ubóstwem i w przystosowaniu się do zmiany klimatu;
41. wzywa Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych, by w ramach partnerstwa wzmocniły komunikację strategiczną na temat działań podejmowanych przez UE;
°
° °
42. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Wiceprzewodniczącemu Komisji / Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu oraz Radzie Ministrów Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku.
Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.
05.12.2025
4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.
05.12.2025
Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.
04.12.2025
Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.
02.12.2025
Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.
25.11.2025
Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.
19.11.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.1315 |
| Rodzaj: | Rezolucja |
| Tytuł: | Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 kwietnia 2024 r. zawierające projekt rezolucji nieustawodawczej w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, umowy o partnerstwie między Unią Europejską i jej krajami członkowskimi, z jednej strony, a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z drugiej strony (COM(2023)0791 - C9-0029/2024 - 2023/0464M(NLE)) |
| Data aktu: | 10/04/2024 |
| Data ogłoszenia: | 13/03/2025 |