Niniejsza publikacja uprawnia do zgłoszenia sprzeciwu zgodnie z art. 51 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 1 w terminie trzech miesięcy od daty niniejszej publikacji.JEDNOLITY DOKUMENT
"Lenticchia di Onano"
Nr UE: PGI-IT-02651 - 15 grudnia 2020
ChNP () ChOG (X)
1. Nazwa lub nazwy [ChNP lub ChOG]
"Lenticchia di Onano"
2. Państwo członkowskie lub państwo trzecie
Włochy
3. Opis produktu rolnego lub środka spożywczego
3.1. Typ produktu [zgodnie z załącznikiem XI]
Klasa 1.6. Owoce, warzywa i zboża, świeże lub przetworzone
3.2. Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1
ChOG "Lenticchia di Onano" odnosi się do nasion gatunku Lens esculenta M. należącego do następujących kultywarów: lokalnego ekotypu "Lenticchia di Onano" oraz Eston, i uprawianego na obszarze określonym w pkt 4. W momencie dopuszczenia do konsumpcji produkt posiada następujące właściwości:
Właściwości fizyczne:
Kształt: spłaszczona soczewka.
Rozmiar: 3-8 mm średnicy.
Barwa: jasnobrązowa, zielonkawa, o różnej intensywności i różnym żyłkowaniu (1-95 %) na powierzchni.
Łuska: gładka i cienka.
Średnia masa 100 nasion: co najmniej 4,50 g.
Właściwości organoleptyczne:
Nasiona nie wymagają namoczenia przed gotowaniem, a nawet po ugotowaniu pozostają nienaruszone, tworząc aksamitną, delikatną i kremową pastę.
Właściwości chemiczne
Cukry ogółem: poniżej 1,5 %.
Żelazo: co najmniej 6,5 mg/100 g.
Niedozwolone są jakiekolwiek zmiany barwy lub wyglądu soczewicy "Lenticchia di Onano", ponieważ świadczą one o pogorszeniu jej właściwości; maksymalna ogólna tolerancja wynosi 2,0 % soczewicy pękniętej, poplamionej, uszkodzonej przez ryjkowce lub odbarwionej. Ponadto dopuszcza się maksymalnie 2,0 % suchego produktu o nieprawidłowym rozmiarze.
3.3. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) i surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)
3.4. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na określonym obszarze geograficznym
Uprawa soczewicy "Lenticchia di Onano" musi odbywać się na obszarze określonym w pkt 4.
3.5. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa
Dopuszcza się następujące rodzaje opakowań:
- torebki: o pojemności od 250 g do 5 kg;
- torebki pakowane w atmosferze kontrolowanej (azot): o pojemności od 250 g do 5 kg;
- worki: o pojemności do 25 kg.
3.6. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa
Na opakowaniach obowiązkowo umieszcza się etykiety z czytelnym i wyraźnym nadrukiem, zawierającym, oprócz graficznego symbolu unijnego, logo ChOG, odpowiednich napisów i informacji zgodnych z wymogami przepisów prawa, następujące dodatkowe informacje:
- nazwę "Lenticchia di Onano" oraz skrót I.G.P. (chronione oznaczenie geograficzne);
- nazwę i adres producenta i przedsiębiorstwa pakującego.
Zabronione jest dodawanie jakichkolwiek określeń, które nie zostały wyraźnie przewidziane. Dopuszcza się jednak stosowanie nazw marek, pod warunkiem że nie mają one charakteru reklamowego i nie wprowadzają konsumenta w błąd, a także nazwy gospodarstwa, z którego terenu pochodzi produkt, oraz innych zgodnych z prawdą i możliwych do udokumentowania oznaczeń, które są dozwolone na mocy prawa unijnego, krajowego lub regionalnego i które nie są sprzeczne z celami i treścią niniejszej specyfikacji produktu.
Nie wolno tłumaczyć nazwy "Lenticchia di Onano".
Logo
Logo nazwy wygląda następująco:
grafika
4. Zwięzłe określenie obszaru geograficznego
Obszar produkcji soczewicy opatrzonej chronionym oznaczeniem geograficznym "Lenticchia di Onano" obejmuje całe terytorium administracyjne następujących gmin w prowincji Viterbo: Acquapendente, Gradoli, Grotte di Castro, Latera, Onano i San Lorenzo Nuovo.
5. Związek z obszarem geograficznym
Wniosek o uznanie soczewicy "Lenticchia di Onano" opiera się na jej renomie.
"Lenticchia di Onano" cieszy się znakomitą reputacją zarówno w kraju, jak i na całym świecie, także dzięki wysokiemu uznaniu handlowemu.
Na wskazanym w pkt 4 obszarze produkcji soczewicę "Lenticchia di Onano" zawsze uznawano za symbol lokalnej kultury rolnej i gastronomicznej. Tamtejsza wiekowa tradycja sięgająca czasów etruskich, korzystne warunki glebowo-klimatyczne obszaru oraz ożywiona działalność przedsiębiorcza sprawiły, że produkt zyskał sławę i renomę.
Gleby, na których rośnie "Lenticchia di Onano", mają pochodzenie wulkaniczne (kompleks wulkaniczny Vulsini) i są zazwyczaj lekkie, nie występują w nich liczne skały ani kamienie, są odpowiednio głębokie i bogate w pierwiastki chemiczne. Cechy te wpływają na poprawę właściwości organoleptycznych produktu, umożliwiając uzyskanie nasion o regularnym kształcie, bez anomalii morfologicznych, które są typowe dla gleb zwięzłych.
Gleby, na których uprawia się "Lenticchia di Onano", są naturalnie bogate w mikroelementy, zwłaszcza w żelazo, co ma wiele korzystnych skutków dla upraw, takich jak niska całkowita zawartość cukru, pełnia smaku i długi okres trwałości.
Od końca XIX wieku soczewica cieszy się rosnącą renomą, co potwierdzają liczne nagrody otrzymane we Włoszech i za granicą.
Pod koniec XIX wieku i na początku XX wieku produkt zaczął być utożsamiany z jego miejscem pochodzenia - gminą Onano. Właśnie na ten okres przypada szczyt popularności soczewicy. W 1874 r. lenticchie dionane, sponsorowane przez komitet rolny z Viterbo, zostały wybrane przez Dyrekcję ds. Rolnictwa nowo utworzonego Ministerstwa Rolnictwa, Przemysłu i Handlu Królestwa Włoch do wzięcia udziału w Wystawie Powszechnej w Paryżu.
Soczewica była uprawiana ze względu na wysoką zawartość żelaza i spożywana przez miejscową ludność wiejską, aby zrekompensować niedobór mięsa zwierzęcego. Istnieją dowody na to, że uprawa soczewicy na obszarze Viterbo jest prowadzona od średniowiecza i trwa do czasów współczesnych.
O znaczeniu soczewicy świadczą opisywane w zbiorze Rozporządzeń, Statutów i Praw Miejskich Gminy i Ludności Onano z 1561 r. wysokie grzywny nakładane na osoby, które kradły lub uszkadzały rośliny i produkty. Soczewica nie była produkowana na potrzeby własne plantatorów. Na początku XVII wieku lokalni zarządcy musieli powstrzymać zagranicznych kupców, którzy wykupowali całą soczewicę na cotygodniowym targu w Onano. W tym celu nałożyli oni maksymalny limit sprzedaży i wywozu soczewicy wynoszący 18 kg na osobę (pismo księcia Sforzy do Rady Gminy Onano, 1616 r.).
Według licznych źródeł historia soczewicy "Lenticchia di Onano" sięga okresu między końcem XIX wieku a początkiem XX wieku, kiedy to produkt zaczął być utożsamiany z nazwą miejsca pochodzenia: Onano. W 1874 r. lenticchie dionane, sponsorowane przez komitet rolny z Viterbo, zostały wybrane przez Dyrekcję ds. Rolnictwa nowo utworzonego Ministerstwa Rolnictwa, Przemysłu i Handlu Królestwa Włoch do wzięcia udziału w Wystawie Powszechnej w Paryżu. W latach 1910-1911 soczewica "Lenticchia di Onano" była prezentowana na wielu międzynarodowych wystawach, dzięki czemu mogła zostać doceniona w Londynie, Paryżu i Buenos Aires, gdzie zdobyła nagrody, wyróżnienia i złote medale za jakość.
W 1934 r. "Lenticchia di Onano" została po raz kolejny wybrana jako jeden z typowych produktów regionu Alta Tuscia i zaprezentowana podczas krajowych targów rolnych.
Jak powiedział Domenico Orzi, dyrektor szkoły rolniczej w Viterbo, w Tuscia Agricola: "Nasza szkoła mogła przedstawić jedne z najwspanialszych okazów soczewicy »Lenticchia di Onano« w sekcji owoców i warzyw. Te produkty są typowe dla prowincji Viterbo i stały się bardzo ważne, o czym świadczy ich średnia roczna produkcja, która w przypadku soczewicy wynosi 600 ton".
Dalsze dowody uznania można znaleźć w cenniku hurtowym produktów sprzedawanych na rynku w Viterbo, w którym od 1936 r. stosowano oddzielny wpis, aby można było odróżnić lenticchia comune (soczewicę zwyczajną) od "Len- ticchia di Onano" (soczewicy z Onano), w przypadku której nawet na poziomie hurtowym prowadzono cennik odrębny od produktu ogólnego i którą sprzedawano na odrębnym rynku.
W latach 1950-1960 soczewica "Lenticchia di Onano" nadal cieszyła się popularnością wśród konsumentów i była chętnie spożywana, głównie w prowincjach Viterbo i Rzym, choć w innych regionach i za granicą również nie brakowało jej amatorów.
O istnieniu rynku zagranicznego świadczy fakt, że "Lenticchia di Onano" została jako jedyna uwzględniona w rubryce przeznaczonej dla soczewicy w zawartej między Włochami a Francją w 1964 r. konwencji w sprawie ochrony nazw i pochodzenia szeregu produktów rolno-spożywczych [Convention on the protection of appellations of origin, indications of source and designations of certain products (with protocol and annexes)], podpisanej w Rzymie w dniu 28 kwietnia 1964 r., zarejestrowanej w odniesieniu do Francji dnia 27 stycznia 1970 r., w Zbiorze traktatów OZN, t. 712, nr 10233, Nowy Jork 1972, s. 356).
Choć na produkcję soczewicy na poziomie krajowym ogromny wpływ miały nawyki żywnościowe i wymagania rynku, "Lenticchia di Onano" utrzymała swój udział w rynku dzięki swojej historii i znakomitej reputacji. Zostało to również uznane przez włoski krajowy urząd statystyczny (ISTAT), który nadal uwzględniał ten produkt w roczniku statystycznym dotyczącym rolnictwa w tabeli prodotti piazze e qualità (produkty flagowe i jakość) w 1970 r. (ISTAT, Annuario di statistica agraria [rocznik statystyczny dotyczący rolnictwa], tom XVIII, Rzym 1972, s. 242).
Obecnie w tabelach danych statystycznych i cen bieżących nie ma już rozróżnienia między cenami soczewicy zwyczajnej a cenami soczewicy powiązanej z określonym miejscem pochodzenia. Niemniej produkt jest przedstawiany na ulotkach reklamowych produktów objętych "systemami jakości" związanych ze specjałami regionu Lacjum, które są dystrybuowane za pośrednictwem kanałów sprzedaży największych włoskich detalistów i w których zawsze podkreśla się pochodzenie "Lenticchia di Onano", aby odróżnić ją od soczewicy zwyczajnej. Również cena za kilogram jest różna dla obu rodzajów soczewicy i wynosi: 7,20-11,00 EUR/kg za soczewicę "Lenticchia di Onano", w porównaniu z 2,30-4,50 EUR/kg za soczewicę zwyczajną.
Soczewica "Lenticchia di Onano" to podstawowy składnik wielu tradycyjnych potraw przyrządzanych na tym obszarze. Jest ceniona przez szefów kuchni i ekspertów gastronomicznych ze względu na jej charakterystyczny smak i fakt, że szybko się gotuje, a przy tym nie rozpada. Od 1931 r. uważana jest za produkt niszowy w przeglądach winiarskich i gastronomicznych, ponieważ "cieszy się ogromną renomą i jest eksportowana na szeroką skalę" (Touring Club Italiano, "Guida Gastronomica d'Italia" ["Przewodnik gastronomiczny po Włoszech"], 1931 r.), a także nadal pojawia się w wysokonakładowych przewodnikach poświęconych odkrywaniu smaków tego obszaru (takich jak: "Tuscia a tavola" ["Kuchnia regionu Tuscia"] autorstwa Itala Arietiego z 1996 r. czy "Guide ai sapori e ai piaceri" ["Przewodniki po kulinariach i rozrywkach"] poświęcone Rzymowi i Lacjum lub regionowi Tuscia, wydane przez La Repubblica i L'Espresso w 2021 r.). "Lenticchia di Onano" występuje w publikacji "Il Golosario. Guida alle cose buone d'Italia" ["Encyklopedia smaku. Przewodnik po włoskich przysmakach"] autorstwa Paola Massobria (pojedyncze wydanie, 2021), a także w książce "Slow Food Revolution" (Slow Food Editore, 2005) autorstwa Carla Petriniego oraz "Almanacco Slow Food. Prodotti e ricette per un anno" ["Almanach Slow Food. Produkty i przepisy na cały rok"] autorstwa Carla Bogliottiego (Slow Food Editore, 2021).
Można jej również spróbować w restauracjach w Rzymie, gdzie jest tradycyjnie związana z obchodami Nowego Roku: zjedzenie soczewicy uważa się tam za dobry omen przynoszący bogactwo.
Soczewica "Lenticchia di Onano" jest jednym z typowych produktów kuchni regionalnej Lacjum, znanym również za granicą, gdzie jest promowana przez renomowanych szefów kuchni specjalizujących się w kuchni włoskiej. W 2008 r. amerykańskie czasopismo Women's Wear Daily (WWD), uchodzące za światową biblię mody, zaproponowało swoim czytelnikom soczewicę "Lenticchia di Onano" wśród "sezonowych specjałów", dzięki którym można się rozgrzać w zimie (https://wwd.com/fashion-news/fashion-features/in-season-winter-treats-1868335 - dostęp w dniu 26 czerwca 2021 r.).
Z kolei w książce "Making Artisan Pasta" (Quarry Books, 2012) autorstwa Alizy Green, słynnej szefowej kuchni i eks- pertki kulinarnej z Filadelfii, pojawia się lazania z soczewicą "Lenticchia di Onano".
Włosko-australijski szef kuchni Guy Grossi wspomniał o "Lenticchia di Onano" w swojej książce kucharskiej "Love Italy" (Penguin Random House, 2013), chcąc pokazać starania plantatorów, którzy podtrzymują tradycję uprawy tej starożytnej soczewicy.
Również pochodzący z Australii szef kuchni Stefano "Steve" Manfredi wymienia soczewicę "Lenticchia di Onano" jako jeden z najbardziej cenionych produktów Lacjum, nazywając ją "wysoko cenioną" ("Stefano Manfredi's Italian Food", Fairfax books, Crows Nest, 2013).
Gino D'Acampo, neapolitański szef kuchni niezwykle popularny w Wielkiej Brytanii dzięki swoim programom telewizyjnym, poświęca historii "Lenticchia di Onano" jeden z akapitów swojej książki kucharskiej: "Gino's Italian Coastal Escape. A Taste of Italy from the Aeolian Islands to Elba", (Hodder&Stoughton, 2017).
Należy również wspomnieć o dorocznym święcie poświęconym "Lenticchia di Onano", które odbywa się co roku od 1964 r., o ile nie zaistnieją wyjątkowe okoliczności. Festiwal organizowany przez gminę Onano w ramach obchodów święta św. Tryfona odbywa się w tygodniu, w którym przypada święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Rozpoznawalność nazwy "Lenticchia di Onano" potwierdza w internecie ponad 5 000 trafień uzyskanych w wyszukiwarce Google.
"Lenticchia di Onano" została wpisana na listę tradycyjnych produktów rolno-spożywczych z regionu Lacjum.
Odesłanie do publikacji specyfikacji
(art. 6 ust. 1 akapit drugi niniejszego rozporządzenia)
Pełny tekst specyfikacji produktu jest dostępny na stronie internetowej: http://www.politicheagricole.it/flex/cm/pages/ServeBLOB.php/L/IT/IDPagina/3335
lub:
bezpośrednio na stronie głównej Ministerstwa Polityki Rolnej, Żywnościowej i Leśnej (www.politicheagricole.it) po otwarciu zakładki "Qualità" (na górze po prawej stronie ekranu), kliknięciu "Prodotti DOP IGP e STG" (po lewej stronie ekranu), a następnie odnośnika "Disciplinari di Produzione all'esame dell'UE".
