Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 19 maja 2022 r. w sprawie sprawozdania Komisji za rok 2021 dotyczącego Albanii (2021/2244(INI))(2022/C 479/04)
(Dz.U.UE C z dnia 16 grudnia 2022 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Albanii, z drugiej strony 1 ,
- uwzględniając wniosek Albanii o członkostwo w Unii Europejskiej złożony 24 kwietnia 2009 r.,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1529 z dnia 15 września 2021 r. ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III) 2 ,
- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 19-20 czerwca 2003 r. oraz agendę z Salonik dla Bałkanów Zachodnich,
- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 26-27 czerwca 2014 r., zawierające decyzję o przyznaniu Albanii statusu kraju kandydującego do członkostwa w UE,
- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 28 czerwca 2018 r.,
- uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 17-18 października 2019 r.,
- uwzględniając konkluzje Rady z 18 czerwca 2019 r., 25 marca 2020 r. i 14 grudnia 2021 r. w sprawie rozszerzenia oraz procesu stabilizacji i stowarzyszenia,
- uwzględniając komunikat Komisji z 5 lutego 2020 r. pt. "Usprawnienie procesu akcesyjnego - wiarygodna perspektywa członkostwa w UE dla państw regionu Bałkanów Zachodnich" (COM(2020)0057),
- uwzględniając komunikat Komisji z 29 kwietnia 2020 r. pt. "Wsparcie dla regionu Bałkanów Zachodnich w zwalczaniu pandemii COVID-19 oraz ożywienie gospodarcze po pandemii" (COM(2020)0315),
- uwzględniając komunikat Komisji z 24 lipca 2020 r. pt. "Plan działania UE w sprawie nielegalnego handlu bronią palną na lata 2020-2025" (COM(2020)0608),
- uwzględniając komunikat Komisji z 6 października 2020 r. pt. "Plan gospodarczo-inwestycyjny dla Bałkanów Zachodnich" (COM(2020)0641),
- uwzględniając komunikat Komisji z 14 kwietnia 2021 r. w sprawie unijnej strategii zwalczania przestępczości zorganizowanej 2021-2025 (COM(2021)0170),
- uwzględniając komunikat Komisji z 19 października 2021 r. pt. "Komunikat w sprawie polityki rozszerzenia UE w 2021 r." (COM(2021)0644), któremu towarzyszy dokument roboczy służb Komisji "Sprawozdanie za rok 2021 dotyczące Albanii" (SWD(2021)0289),
- uwzględniając Konwencję Rady Europy o praniu, ujawnianiu, zajmowaniu i konfiskacie dochodów pochodzących z przestępstwa oraz o finansowaniu terroryzmu,
- uwzględniając sprawozdanie Rady Europy "Beyond Definitions: a call for action against hate speech in Albania - a comprehensive study" [Poza definicjami - wezwanie do działania przeciwko mowie nienawiści w Albanii - kompleksowe badanie], opublikowane w listopadzie 2021 r.,
- uwzględniając sprawozdanie końcowe z misji obserwacji wyborów z ramienia Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka przy Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE/ODIHR) z 26 lipca 2021 r. w sprawie wyborów parlamentarnych w Albanii w dniu 25 kwietnia 2021 r.,
- uwzględniając opinię Komisji Weneckiej z 14 grudnia 2021 r. w sprawie przedłużenia kadencji organów przejściowych odpowiedzialnych za ponowną ocenę sędziów i prokuratorów,
- uwzględniając wspólną opinię Komisji Weneckiej i OBWE/ODIHR z 11 grudnia 2020 r. w sprawie zmian w konstytucji Albanii z 30 lipca 2020 r. oraz w kodeksie wyborczym z 5 października 2020 r.,
- uwzględniając wszystkie inne opinie Komisji Weneckiej w sprawie Albanii,
- uwzględniając szczyt w Sofii 10 listopada 2020 r., w tym deklarację w sprawie wspólnego rynku regionalnego oraz deklarację w sprawie Zielonego programu działań dla Bałkanów Zachodnich,
- uwzględniając Deklarację z Sofii przyjętą na szczycie UE-Bałkany Zachodnie 17 maja 2018 r. oraz Program działań priorytetowych z Sofii,
- uwzględniając szczyt UE-Bałkany Zachodnie, który odbył się 6 maja 2020 r. w Zagrzebiu, oraz deklarację z tego szczytu,
- uwzględniając szczyt UE-Bałkany Zachodnie, który odbył się w miejscowości Brdo pri Kranju 6 października 2021 r., oraz deklarację z tego szczytu,
- uwzględniając 8. szczyt procesu berlińskiego, który odbył się 5 lipca 2021 r.,
- uwzględniając Forum ministerialne UE-Bałkany Zachodnie dotyczące wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, które odbyło się w miejscowości Brdo pri Kranju 1-3 grudnia 2021 r., oraz wspólne oświadczenie prasowe z tego forum,
- uwzględniając deklarację końcową 8. Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Bałkanów Zachodnich z 1 października 2021 r.,
- uwzględniając sprawozdanie specjalne 01/2022 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z 10 stycznia 2022 r. pt. "Wsparcie UE na rzecz praworządności na Bałkanach Zachodnich - pomimo poczynionych wysiłków wciąż występują zasadnicze problemy",
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 października 2019 r. w sprawie rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych z Macedonią Północną i Albanią 3 ,
- uwzględniając swoje zalecenie z dnia 19 czerwca 2020 r. dla Rady, Komisji i wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie Bałkanów Zachodnich po szczycie w 2020 r. 4 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2020 r. w sprawie wzmocnienia wolności mediów: ochrona dziennikarzy w Europie, nawoływanie do nienawiści, dezinformacja i rola platform 5 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie współpracy w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej na Bałkanach Zachodnich 6 ,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2022 r. w sprawie obcych ingerencji we wszystkie procesy demokratyczne w Unii Europejskiej, w tym dezinformacji 7 ,
- uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Albanii,
- uwzględniając art. 54 Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A9-0131/2022),
A. mając na uwadze, że rozszerzenie stanowi jeden z najbardziej skutecznych instrumentów polityki zagranicznej UE, gdyż przyczynia się do rozpowszechniania podstawowych wartości Unii, tj. wolności, demokracji, praworządności, budowania pokoju i poszanowania praw człowieka i godności ludzkiej;
B. mając na uwadze, że integracja europejska jest wyrazem dążeń obywateli Albanii do demokracji i dobrobytu oraz stanowi potężny katalizator reform, które poprawiłyby funkcjonowanie instytucji państwowych oraz jakość życia;
C. mając na uwadze, że perspektywa uzyskania przez Albanię statusu państwa członkowskiego w oparciu o osiągnięcia leży we własnym interesie Unii - politycznym, gospodarczym i w dziedzinie bezpieczeństwa;
D. mając na uwadze, że Albania jest krajem kandydującym od 2014 r., a Komisja zalecała rozpoczęcie rozmów akcesyjnych od 2018 r. i ostatecznie 1 lipca 2020 r. przedłożyła projekt ram negocjacyjnych dotyczących Albanii;
E. mając na uwadze, że UE musi zapewnić jasną i wiarygodną ścieżkę dla państw pragnących przystąpić do UE; mając na uwadze, że o harmonogramie przystąpienia powinna decydować jakość niezbędnych reform w danym kraju; mając na uwadze, że Albania zwiększyła swoje wysiłki i osiągnęła wymierne i trwałe wyniki w kluczowych obszarach wskazanych przez Radę jako niezbędne do przyjęcia ram negocjacyjnych przed pierwszą konferencją międzyrządową;
F. mając na uwadze, że Albania musi kontynuować starania w kierunku konsolidacji demokracji, praworządności i praw człowieka, w tym zapewnienia ochrony osób należących do mniejszości, a także walki z korupcją jako kluczowych wskaźników oceny postępów na drodze do przystąpienia do UE;
G. mając na uwadze, że UE pozostaje w pełni zaangażowana we wspieranie strategicznego wyboru Albanii w zakresie integracji z UE, opartego na stosunkach dobrosąsiedzkich, i nadal jest zdecydowanie największym partnerem handlowym i inwestycyjnym Albanii oraz największym dostawcą pomocy finansowej, oraz mając na uwadze fakt, że kraj ten od 2007 r. skorzystał z finansowania przedakcesyjnego UE z Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA) I i IPA II w wysokości 1,24 mld EUR;
H. mając na uwadze, że UE okazała swoje zaangażowanie na rzecz europejskiej perspektywy krajów Bałkanów Zachodnich i zmobilizowała 3,3 mld EUR w celu zaradzenia bezpośredniemu kryzysowi zdrowotnemu oraz złagodzenia gospodarczych i społecznych skutków pandemii COVID-19;
I. mając na uwadze, że złośliwe bezpośrednie i zastępcze ingerencje oraz dezinformacja mają na celu wywołanie niezgody, przemocy i napięć między grupami etnicznymi oraz destabilizację całego regionu;
J. mając na uwadze, że Albania pozostaje ważnym sojusznikiem geopolitycznym i godnym zaufania partnerem w polityce zagranicznej, który pozostaje w pełni zgodny ze wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa oraz podejmuje starania na rzecz rozwoju współpracy regionalnej i stosunków dobrosąsiedzkich;
K. mając na uwadze, że Albania przyłączyła się do działań UE wspierających Ukrainę przez nałożenie sankcji na Rosję i głosowała zgodnie z państwami członkowskimi UE w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ i jako członek Rady Bezpieczeństwa ONZ;
L. mając na uwadze, że Albania nie ustawała w wysiłkach, aby spełnić wszystkie warunki konieczne do zaplanowania pierwszej konferencji międzyrządowej, co zostało już potwierdzone w sprawozdaniu Parlamentu w sprawie sprawozdania Komisji dotyczącego Albanii za lata 2019-2020, i odnotowuje postępy w procesie akcesyjnym;
M. mając na uwadze, że obywatele Albanii korzystają z ruchu bezwizowego do strefy Schengen od grudnia 2010 r., a od 2015 r. mogą uczestniczyć w wymianach studenckich, akademickich i młodzieżowych w programie Erasmus+;
1. ponownie wyraża zdecydowane poparcie dla demokratycznych przemian w Albanii, u podstaw których leży jej strategiczna orientacja i niezachwiane zaangażowanie w integrację europejską, a także dobre stosunki międzysąsiedzkie i współpraca regionalna ze wszystkimi stronami; potwierdza europejską przyszłość Albanii i całego regionu Bałkanów Zachodnich;
2. ubolewa, że nie udało się rozpocząć od dawna spóźnionych negocjacji akcesyjnych z Albanią i Macedonią Północną; podkreśla swoją pełną solidarność z obywatelami tych krajów i zrozumienie dla nich oraz uważa tę porażkę, która wpływa negatywnie na nastawienie opinii publicznej do UE, za poważne zagrożenie dla całej polityki rozszerzenia UE, które szkodzi reputacji UE jako wiarygodnego partnera i poważnego podmiotu geopolitycznego;
3. nalega na Radę, aby utrzymała wiarygodność procesu integracji europejskiej przez niezwłoczne rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Albanią i Macedonią Północną, co stale zaleca Komisja, biorąc pod uwagę, że oba kraje spełniły warunki określone przez Radę Europejską i stale osiągają trwałe wyniki w podstawowych obszarach; wzywa państwa członkowskie, by wykazały pełne zaangażowanie polityczne w rozszerzenie i nadały wiarygodny impuls wysiłkom reformatorskim w innych krajach objętych procesem rozszerzenia przez otwarcie negocjacji akcesyjnych z Albanią i Macedonią Północną;
4. uznaje transformacyjny charakter negocjacji akcesyjnych, które mają być prowadzone w ramach zmienionej metodyki rozszerzenia w szerszym kontekście geostrategicznym, w tym w kontekście złośliwych działań mających na celu osłabienie pogłębiania integracji Bałkanów Zachodnich z UE oraz stabilności krajów Bałkanów Zachodnich;
5. przypomina, że ostateczne przystąpienie Albanii do UE zależy od trwałych, pogłębionych i nieodwracalnych reform w podstawowych obszarach, począwszy od praworządności i funkcjonowania instytucji demokratycznych; podkreśla, że tempo procesu przystąpienia do UE w oparciu o osiągnięcia powinno być uzależnione od postępów w należytym funkcjonowaniu wszystkich instytucji i opiera się na praworządności, dobrych rządach i prawach podstawowych; wzywa Albanię, by podtrzymała i zintensyfikowała starania na rzecz usprawnienia sądownictwa, wzmocnienia demokracji, praworządności, gospodarki, pozycji społeczeństwa obywatelskiego, przeciwdziałania korupcji i przestępczości zorganizowanej oraz zapewnienia wolności mediów i zagwarantowania praw mniejszości, w tym społeczności LGBTI+; przypomina, że kraje kandydujące przechodzą dogłębną transformację w celu spełnienia kryteriów członkostwa podczas negocjacji akcesyjnych, co trwa tak długo, jak jest to konieczne do wdrożenia niezbędnych reform;
Instytucje demokratyczne, media i społeczeństwo obywatelskie
6. potwierdza wspólną odpowiedzialność albańskich sił politycznych za wzmocnienie konstruktywnego dialogu politycznego i współpracy, co umożliwi skuteczne funkcjonowanie instytucji demokratycznych kraju dzięki dalszej poprawie zarządzania, przejrzystości i pluralizmu oraz dzięki umożliwieniu aktywnego uczestnictwa społeczeństwa obywatelskiego; wyraża poważne zaniepokojenie polaryzacją klimatu politycznego i brakiem trwałej współpracy międzypartyjnej, co nadal utrudnia proces demokratyczny; przypomina, że ważne jest, by zbudować niezbędny konsensus między wszystkimi podmiotami politycznymi w celu wzmocnienia demokratycznej kultury parlamentarnej Albanii, konstruktywnej tradycji parlamentarnej, zaufania i prawdziwego dialogu międzypartyjnego; zachęca do korzystania w tym zakresie z dialogu im. Jeana Monneta;
7. z zadowoleniem przyjmuje wszystkie starania na rzecz zmniejszenia polaryzacji przed wyborami powszechnymi w 2021 r., dzięki którym partie opozycyjne ponownie uczestniczyły w procesie politycznym w parlamencie; ubolewa nad jednostronnymi zmianami konstytucji i prawa wyborczego wprowadzonymi przez rządzącą większość przed wyborami powszechnymi; zachęca partie polityczne Albanii, by wykazały polityczną dojrzałość w traktowaniu spraw leżących w interesie publicznym i wzmocniły konkurencyjną wewnątrzpartyjną demokrację i integralność jako podstawę pluralizmu i transformacji demokratycznej;
8. przypomina, że trzeba zaradzić w odpowiednim czasie przed kolejnymi wyborami powszechnymi pozostałym niedociągnięciom w kwestii wyborów zgodnie z zaleceniami OBWE/ODIHR i Komisji Weneckiej, przez dalszą poprawę dostępności i uczciwości wyborów oraz zapobieganie kupowaniu głosów i nadużywaniu zasobów administracyjnych, w tym poprzez cyfryzację, przejrzystość, ochronę danych, sprawiedliwy dostęp do mediów, a także zmianę ustawodawstwa i zasad dotyczących finansowania i funkcjonowania partii politycznych; zauważa, że pomimo tych niedociągnięć i problemów wybory parlamentarne w 2021 r. były ogólnie dobrze zorganizowane i konkurencyjne; wyraża ubolewanie z powodu braku prawomocnych wyroków skazujących w sprawach dotyczących kupowania głosów na wysokim szczeblu; proponuje wysłanie do Albanii przed kolejnymi wyborami parlamentarnymi unijnej misji obserwacji wyborów;
9. wyraża zaniepokojenie w związku z utrzymującą się podżegającą retoryką, w tym ze strony polityków wysokiego szczebla, urzędników publicznych i innych osobistości publicznych, podgrzewającą atmosferę zastraszania, prowadzącą do kampanii oszczerstw, przemocy i zamieszek; wzywa podmioty polityczne, by dawały przykład w rozwijaniu dialogu społecznego, i apeluje o wydanie ostatecznych wyroków skazujących wobec osób atakujących dziennikarzy;
10. podkreśla, że należy zwiększyć zaangażowanie parlamentu albańskiego (Kuvendi) w proces integracji z UE, a także bardziej rozwinąć jego zdolności ustawodawcze, nadzorcze i budżetowe; wzywa Kuvendi do dalszych postępów w zakresie reform wyborczych i terytorialnych i z zadowoleniem przyjmuje utworzenie odpowiednich komisji parlamentarnych;
11. zachęca rząd Albanii do przyspieszenia przygotowań administracyjnych do zbliżających się negocjacji akcesyjnych oraz do jak najlepszego wykorzystania pomocy i wiedzy fachowej przekazywanej przez państwa członkowskie UE; podkreśla, że ważne jest zapewnienie spójnych i efektywnych struktur rządowych w celu skutecznego koordynowania spraw związanych z integracją z UE przy zaangażowaniu społeczeństwa obywatelskiego i odpowiednich zainteresowanych stron i jednoczesnym zapewnieniu przejrzystości wobec ogółu społeczeństwa;
12. podkreśla, że potrzebne są poprawa koordynacji między służbami, oceny i monitorowania reform związanych z UE, przyspieszenie decentralizacji, ogólnokrajowej modernizacji i odpolitycznienia służby cywilnej oraz stworzenie warunków do przeprowadzenia nadchodzącego spisu ludności zgodnie z międzynarodowymi standardami przejrzystości oraz poufności, aby można było dokładnie policzyć wszystkie mniejszości narodowe, bez obawy przed zastraszeniem; ponownie podkreśla, że trzeba jeszcze bardziej skonsolidować terytorialną reformę administracyjną będącą elementem szerszego programu decentralizacji, aby zagwarantować lokalną autonomię fiskalną i umożliwić gminom świadczenie wysokiej jakości usług publicznych;
13. przypomina o odpowiedzialności władz krajowych i lokalnych za poprawę przejrzystości, rozliczalności i włączenia społecznego przez prowadzenie wyprzedzających, znaczących i regularnych konsultacji publicznych z zainteresowanymi stronami oraz wzmacnianie zdolności Krajowej Rady ds. Społeczeństwa Obywatelskiego do wyrażania priorytetów organizacji społeczeństwa obywatelskiego; postuluje ustanowienie odpowiednich konsultacji społecznych i dialogu ze społeczeństwem, w tym z młodzieżą i mniejszościami, dotyczących kwestii środowiskowych oraz projektów odbudowy i urbanizacji; podkreśla potrzebę wzmocnienia demokracji uczestniczącej, w tym poprzez przyjęcie wyważonej ustawy referendalnej; wzywa władze, by zapewniły odpowiednie finansowanie oraz skuteczne i bezstronne funkcjonowanie niezależnych organów i agencji oraz spójne wdrażanie ich decyzji i zaleceń;
14. ponownie podkreśla, że trzeba pobudzać kulturę rozliczalności, bezstronnego dostępu do informacji publicznych i kontroli instytucji publicznych, w szczególności za pomocą sprzyjającego otoczenia fiskalnego i środowiska bezpieczeństwa oraz współpracy z mediami i społeczeństwem obywatelskim; apeluje o dalsze wymierne postępy w zakresie poprawy stabilności prawnej i finansowej oraz samoregulacji sektora pozarządowego i sektora mediów, w tym mediów internetowych;
15. zwraca uwagę, że pilnie potrzebna jest poprawa w dziedzinie wolności słowa, niezależności i pluralizmu mediów, oraz jest zaniepokojony brakiem postępów w tym obszarze, ponieważ Albania od 2018 r. spadła o osiem miejsc w światowym indeksie wolności prasy Reporterów bez Granic;
16. zwraca się do władz, by wdrożyły politykę zerowej tolerancji dla marginalizacji, zastraszania i przemocy wobec niezależnych mediów i reporterów oraz zdecydowanie przeciwdziałały takim zjawiskom, czemu ma służyć podejmowanie działań skierowanych przeciwko strategicznym powództwom zmierzającym do stłumienia debaty publicznej, kampaniom oszczerstw i pośrednim naciskom politycznym i finansowym, które poważnie ograniczają wolność mediów, powodują autocenzurę i poważnie podkopują wysiłki na rzecz wykrywania przestępczości i korupcji oraz niezależnego przedstawiania informacji; wzywa polityków, by zaprzestali ataków słownych, kampanii oszczerstw i aktów zastraszania, takich jak pozwy sądowe o zniesławienie wymierzone w dziennikarzy, które mają na celu podważenie lub zdyskredytowanie znaczenia dziennikarstwa i niezależności mediów;
17. ponawia swoje apele o poprawę warunków pracy dziennikarzy poprzez wzmocnienie ochrony praw pracowniczych i socjalnych albańskich dziennikarzy oraz o przyjęcie przepisów zwiększających przejrzystość i publiczne ujawnianie własności w mediach, źródeł finansowania i reklam publicznych;
18. przypomina, że wszelkie zmiany ustaw medialnych dokonywane przez Kuvendi powinny być zgodne z zaleceniami Komisji Weneckiej i powinny być wprowadzane w sposób przejrzysty i sprzyjający włączeniu społecznemu, w konsultacji z organizacjami medialnymi, w celu zwiększenia wolności mediów i samoregulacji oraz ograniczenia koncentracji mediów, nadużyć, ingerencji zewnętrznej i autocenzury; ponownie wyraża poważne zaniepokojenie wcześniej zaproponowanym "pakietem przeciwko zniesławieniu" i z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Kuvendi zainicjował proces przeglądu obowiązujących przepisów dotyczących ram zwalczania zniesławienia;
19. przypomina o konieczności wzmocnienia dziennikarstwa śledczego, weryfikacji informacji i umiejętności korzystania z mediów jako środków walki z nawoływaniem do nienawiści, dezinformacją i nieprawdziwymi informacjami; opowiada się za wsparciem mechanizmu samoregulacji mediów i podkreśla, że trzeba zapewnić bezstronne funkcjonowanie regulacyjne Rady ds. Mediów Audiowizualnych; apeluje o reformę nadawcy publicznego, aby zwiększyć jego niezależność redakcyjną i finansową, bezstronność i profesjonalizm;
20. podkreśla, że nowo ustanowiona Agencja ds. Mediów i Informacji powinna zapewnić większą przejrzystość i decentralizację oraz w żaden sposób nie może utrudniać dziennikarzom równego dostępu do informacji ze źródeł rządowych; wzywa rząd do poprawy dostępu do sprawozdań i kontroli jego pracy za pośrednictwem oficjalnych i formalnych kanałów, takich jak konferencje prasowe i wywiady;
21. wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych i Komisję, by poprawiły koordynację i stawiły czoła dezinformacji i zagrożeniom hybrydowym, które mają na celu podważenie perspektyw członkostwa w UE, przez bardziej strategiczne podkreślanie znaczenia UE dla ludności Bałkanów Zachodnich;
Prawa podstawowe
22. wzywa odpowiednie organy, by systematycznie i aktywnie zapobiegały, szybko i dokładnie badały oraz ścigały wszystkie przypadki nawoływania do nienawiści, przestępstw z nienawiści, werbalnych i fizycznych ataków i zastraszania w internecie i poza nim, w tym wobec dziennikarzy, obrońców praw człowieka oraz osób należących do słabszych grup i mniejszości, takich jak LGBTI+ lub Romowie, w celu zapewnienia im bezpieczeństwa i ochrony; zachęca urząd komisarza ds. ochrony przed dyskryminacją do aktywniejszego zwalczania dyskryminującej mowy nienawiści, w szczególności wobec osób LGBTI+, oraz do zgromadzenia zbioru zdezagregowanych danych na ten temat; zachęca rząd, by rozważył zdefiniowanie nawoływania do nienawiści w swoim kodeksie karnym;
23. z zadowoleniem przyjmuje postępy w zapewnianiu równych szans i wzywa do dalszej poprawy w egzekwowaniu równouprawnienia płci, praw własności, ochrony danych, praw osób z niepełnosprawnościami i praw mniejszości w dziedzinie edukacji, języków, samookreślenia i ochrony dziedzictwa kulturowego; wzywa władze, aby zadbały o równe traktowanie mniejszości LGBTI+ i Romów oraz rozwiązały problem dyskryminacji krzyżowej, z którą borykają się te grupy, poprzez systemowe i skuteczne podejście instytucjonalne; z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia zarządzenia dotyczącego edukacji mniejszości i wzywa rząd, by szybko przyjął pozostałe przepisy wykonawcze do ustawy ramowej z 2017 r. o ochronie mniejszości narodowych, w tym odnoszące się do samoidentyfikacji i używania języków mniejszości; wzywa władze, by zapewniły niedyskryminacyjny dostęp do edukacji, oraz wzywa Albanię, by zapewniła skuteczną ochronę praw własności i dziedzictwa kulturowego wszystkich mniejszości etnicznych i narodowych oraz zapewniła grupom mniejszości równe szanse i odpowiednią reprezentację w życiu politycznym i kulturalnym, mediach publicznych, administracji i sądownictwie;
24. wzywa do dalszych wysiłków na rzecz zapewnienia i ochrony pełnego korzystania ze wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności przez wszystkie osoby z niepełnosprawnościami, które są jednymi z najbardziej pokrzywdzonych wskutek pandemii COVID-19; ubolewa, że podczas wyborów w kwietniu 2021 r. osoby z niepełnosprawnościami napotkały bariery w głosowaniu; wzywa do dalszych wysiłków na rzecz rozwiązania problemu przemocy wobec osób z niepełnosprawnościami, poprawy ogólnej dostępności (w tym usług i informacji) oraz promowania zatrudnienia; zwraca uwagę, że powodem do niepokoju pozostaje jakość edukacji dzieci z niepełnos- prawnościami, zwłaszcza dzieci głuchych; zauważa, że Albania nie ratyfikowała protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych;
25. uważa, że wysoce niepokojący jest odnotowany od ubiegłego roku dwukrotny wzrost zakażeń wirusem HIV; przypomina, że krajowa strategia na rzecz osób żyjących z HIV wygasła w 2020 r.; wzywa rząd, by podjął we współpracy ze społeczeństwem obywatelskim odpowiednie środki w celu rozwiązania problemu rosnącej liczby zakażeń HIV i zapewnienia dostępu do opieki zdrowotnej osobom najbardziej narażonym;
26. wyraża zadowolenie z przyjęcia nowego krajowego planu działania na rzecz osób LGBTI+ na lata 2021-2027 i zachęca do jego pełnego wdrożenia i właściwego uwzględnienia w budżecie za pośrednictwem organu koordynującego i monitorującego, który będzie nadzorował jego realizację; przypomina, że trzeba wyeliminować powszechną dyskryminację, agresję i mowę nienawiści oraz zapewnić równe prawa osobom LGBTI+, zwłaszcza w zakresie dostępu do opieki zdrowotnej, edukacji, wymiaru sprawiedliwości, zatrudnienia i mieszkań;
27. wzywa Albanię do pełnego wdrożenia zaleceń Komisji Weneckiej przez przyspieszenie kompleksowej reformy sektora gruntów poprzez przejrzystą konsolidację rejestracji nieruchomości i rekompensat;
28. wyraża poważne zaniepokojenie masowymi wyciekami danych osobowych; wzywa władze Albanii, by wzmocniły działania prewencyjne, zapewniły rozliczalność za wykorzystywanie danych niezgodnie z przeznaczeniem oraz przyspieszyły dostosowanie do unijnych przepisów o ochronie danych osobowych;
29. uznaje postęp osiągnięty we wdrażaniu konwencji stambulskiej; wzywa władze, by intensywniej zapobiegały przemocy ze względu na płeć i kobietobójstwu oraz reagowały na nie, by zwiększyły wsparcie finansowe, reintegracyjne i prawne dla osób, które doświadczyły takiej przemocy, oraz by zwiększyły finansowanie dla odpowiednich pozarządowych organizacji kobiecych; podkreśla, że trzeba przyspieszyć ściganie przypadków nękania, przemocy domowej i przemocy wobec dzieci, w tym przez zwiększenie liczby funkcjonariuszy organów ścigania i sędziów odpowiednio przeszkolonych w zakresie uwzględniania problematyki płci; wzywa władze, by podjęły działania przeciwko wszelkim nadużyciom seksualnym, zwłaszcza wobec dzieci, a w szczególności wobec dzieci uchodźców i migrantów, które znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji, oraz dzieci z niepełnosprawnościami, ponieważ większość wszystkich przypadków wykorzystywania seksualnego w Albanii dotyczy dziewcząt; wzywa także władze, by wzmocniły system monitorowania i zwalczania pracy dzieci oraz innych form wyzysku; zauważa, że reprezentacja kobiet w urzędach publicznych wymaga dalszej poprawy;
30. przypomina, że konieczne jest skuteczne zapewnienie prawa do swobodnego, pokojowego zgromadzania się, bez arbitralnego lub dyskryminującego traktowania, i zwraca uwagę, że ważne jest podejmowanie działań w związku z zarzutami dotyczącymi uchybień policji oraz prowadzenie dochodzeń i ścigania przypadków niewspółmiernego użycia siły przez policję; wyraża poparcie dla niezależnej weryfikacji wysokich rangą funkcjonariuszy policji i proponuje, by Albania rozważyła wprowadzenie regularnych kontroli uczciwości funkcjonariuszy policji; apeluje o postępy w reformie penitencjarnej w celu dalszej poprawy warunków w więzieniach i traktowania osadzonych zgodnie z zaleceniami Europejskiego Komitetu ds. Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu; przypomina, że trzeba zająć się zbrodniami z czasów komunizmu, przeprowadzić dochodzenia w sprawie wymuszonych zaginięć, ścigać osoby odpowiedzialne oraz zapewnić odszkodowania osobom, które przeżyły, i ich rodzinom;
31. z zadowoleniem przyjmuje wieloletnie potwierdzone zaangażowanie Albanii w przyjmowanie uchodźców; przypomina, że władze są zobowiązane do zapewnienia należytego procesu azylowego oraz do zaspokojenia potrzeb uchodźców, osób ubiegających się o azyl i migrantów; wzywa UE, by zwiększyła wsparcie dla pomocy humanitarnej i zarządzania migracjami w regionie; z zadowoleniem przyjmuje decyzję Albanii o tymczasowym przyjęciu obywateli afgańskich i ukraińskich szukających schronienia po opuszczeniu ich krajów;
Praworządność
32. podkreśla, że praworządność i reformy sądownictwa są podstawą transformacji demokratycznej i zapewniają pewność prawa, przejrzystość, dostęp do wymiaru sprawiedliwości i brak dyskryminacji; wzywa Komisję, by zrealizowała zalecenia ze sprawozdania specjalnego 01/2022 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego w celu zagwarantowania, że finansowanie UE będzie wspierać praworządność na Bałkanach Zachodnich, w tym w Albanii;
33. podkreśla, że władze Albanii są zobowiązane do dalszego eliminowania korupcji i działalności przestępczej we wszystkich dziedzinach życia publicznego, w tym w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego i w finansowaniu partii politycznych; zauważa, że od 2016 r. Albania spadła o 27 miejsc wg wskaźnika percepcji korupcji 2021 opublikowanego przez Transparency International; wyraża zaniepokojenie osłabieniem nadzoru i rozliczalności za zamówienia publiczne i wydatkowanie pomocy zagranicznej podczas pandemii oraz apeluje o szybkie usuniecie tych nieprawidłowości;
34. pochwala stałe postępy we wdrażaniu kompleksowej reformy wymiaru sprawiedliwości, poparte wzmocnionymi ramami prawnymi i bezprecedensowym procesem weryfikacji, co nadal przynosi wymierne wyniki; z zadowoleniem przyjmuje ponadpartyjne wsparcie umożliwiające Kuvendi podjęcie decyzji o przedłużeniu mandatu organów weryfikacyjnych do 31 grudnia 2024 r. i wzywa wszystkie strony, by przyspieszyły zakończenie procesu weryfikacji; podkreśla, że trzeba podjąć niezbędne środki w celu wyeliminowania skutków ubocznych weryfikacji, takich jak przewlekłość postępowań, niski wskaźnik zamykanych spraw i duża liczba zaległych spraw; z zadowoleniem przyjmuje przywrócenie funkcjonalności sądu konstytucyjnego i sądu najwyższego, co powinno poprawić dostęp obywateli do wymiaru sprawiedliwości i przyspieszyć postępowanie sądowe;
35. przypomina o nadrzędnym znaczeniu dalszego rozwoju i konsolidacji zdolności systemu sądownictwa, co umożliwi nieodwracalne przejście w kierunku rozliczalnych, niezależnych i funkcjonalnych instytucji sądowniczych i administracyjnych; podkreśla, że trzeba zapewnić odpowiednie zasoby finansowe, techniczne i ludzkie, a także finansową i operacyjną niezależność instytucji sądowych i organów ścigania; z zadowoleniem przyjmuje postępy w poprawie profesjonalizmu, bezstronności i rozliczalności sądownictwa, mające zapewnić jego niezależność od niewłaściwych wpływów oraz rozwiązać problem rosnącej liczby zaległych spraw; przypomina o obowiązku zagwarantowania skutecznego działania organów samorządu sędziowskiego;
36. z zadowoleniem przyjmuje działalność Wyspecjalizowanej Struktury ds. Walki z Korupcją i Przestępczością Zorganizowaną oraz sądów działających przy niej w zakresie zwalczania korupcji i przestępczości zorganizowanej; zauważa, że konieczne są dodatkowe wysiłki w celu dalszego zwiększenia liczby przypadków zajmowania i konfiskaty mienia pochodzącego z przestępstw związanych z korupcją oraz poprawy wyników w sprawach na wysokim szczeblu; ubolewa, że nadal niewiele jest wyroków skazujących w sprawach dotyczących urzędników wysokiego szczebla, co sprzyja kulturze bezkarności;
37. z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia dziesięciu ustaw mających na celu dalsze zwiększenie skuteczności systemu sądownictwa i podkreśla znaczenie dodatkowych środków, takich jak wdrożenie mapy sądowej, nowy zintegrowany system zarządzania sprawami oraz wzmocniony system edukacji prawnej; podkreśla, że reforma systemu sądownictwa zgodnie z nową mapą sądową powinna uwzględniać opinie zainteresowanych stron oraz warunki społecznoekonomiczne słabszych grup oraz poprawiać dostęp do wymiaru sprawiedliwości i należytego procesu sądowego;
38. podkreśla, że ważne jest podjęcie zdecydowanych działań przeciwko praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu przez zapewnienie spójnych osiągnięć w aktywnym prowadzeniu postępowań przygotowawczych, ściganiu i ostatecznym skazywaniu winnych korupcji na wysokim szczeblu oraz konfiskacie mienia pochodzącego z przestępstwa; zachęca do szybkiego usunięcia niedociągnięć w realizacji planu działania Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i zaleceń Moneyval oraz pełnego wdrożenia niedawno zmienionych przepisów dostosowanych do prawodawstwa UE;
39. przypomina o ogromnym potencjale cyfryzacji w zakresie wymierzania sprawiedliwości i eliminowania działalności przestępczej i konfliktów interesów poprzez ujawnianie i weryfikację aktywów i interesów; wzywa rząd do wdrożenia środków mających na celu ograniczenie nieformalnej aktywności tam, gdzie jest to możliwe;
40. zachęca Albanię, by powstrzymała się od ustanowienia programu nadawania obywatelstwa w zamian za inwestycje, co mogłoby stanowić poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa, stwarzając możliwość prania pieniędzy, korupcji i uchylania się od płacenia podatków;
41. z zadowoleniem przyjmuje ponowne konstruktywne zaangażowanie Stanów Zjednoczonych na Bałkanach Zachodnich, w tym ich skupienie się na walce z korupcją; podkreśla w tym kontekście amerykański dekret nakładający sankcje na osoby przyczyniające się do destabilizacji sytuacji na Bałkanach Zachodnich, a także działania USA wymierzone w osoby i podmioty za znaczące akty korupcji; wzywa UE, by przeprowadziła dokładną ocenę możliwości dostosowania się do takich działań;
42. z zadowoleniem przyjmuje obecne starania, które powinny doprowadzić do systemowych usprawnień w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej, w tym zwalczaniu handlu ludźmi, narkotykami, bronią palną oraz dobrami kulturalnymi i innym towarami, a także cyberprzestępczości, przestępstw z użyciem przemocy, ekstremizmu i zagrożeń terrorystycznych; wyraża uznanie dla prowadzonej obecnie współpracy dwustronnej, regionalnej i międzynarodowej w rozbijaniu międzynarodowych sieci przestępczych, w tym współpracy z agencjami UE działającymi w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, takimi jak Europol, Eurojust i Frontex, obejmującej zintensyfikowane działania skierowane przeciwko produkcji i zorganizowanemu handlowi narkotykami, nielegalną bronią i ludźmi;
43. podkreśla, że Albania jest jedynym krajem w regionie, który podpisał umowy o współpracy ze wszystkimi agencjami działającymi w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych UE, oraz że w maju 2019 r. na granicy grecko-albańskiej przeprowadzono pierwszą pełnoprawną wspólną operację z Europejską Agencją Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex) poza UE; wyraża zadowolenie, że Albania zezwoliła organom ścigania państw członkowskich UE na monitoring z powietrza w celu wykrywania produkcji narkotyków; zaleca, aby Albania uaktualniła przepisy dotyczące prekursorów narkotyków;
44. wyraża zaniepokojenie szerokim rozpowszechnieniem broni palnej w Albanii; podkreśla, że trzeba poprawić standardowe procedury i mechanizmy przeciwdziałania nielegalnemu handlowi bronią strzelecką i lekką oraz nasilić dochodzenia i ściganie handlu tą bronią;
45. podkreśla istotny wkład Albanii w zarządzanie zewnętrznymi granicami UE i w zapobieganie przestępczości transgranicznej, co nadal musi pozostać priorytetem i musi odbywać się z pełnym poszanowaniem praw podstawowych, zapisanych w stosownych przepisach i zasadach międzynarodowych i regionalnych;
46. zauważa, że kraje Bałkanów Zachodnich pozostają szlakiem tranzytowym dla migracji oraz że duże przepływy uchodźców, osób ubiegających się o azyl i migrantów stanowią wyzwanie dla regionu i państw członkowskich UE; zauważa, że w Albanii w dalszym ciągu odnotowuje się rosnącą liczbę napływających migrantów o nieuregulowanym statusie, głównie tranzytowych; apeluje o zwiększone wysiłki na rzecz ochrony migrantów znajdujących się w trudnej sytuacji, w tym zajęcia się problemem przemytu ludzi, w szczególności małoletnich bez opieki; odnotowuje stałe zmniejszanie się liczby nieuzasadnionych wniosków o azyl składanych przez obywateli Albanii, co nadal wymaga podjęcia dalszych wysiłków ze strony władz albańskich, oraz odnotowuje spełnienie kryteriów liberalizacji reżimu wizowego;
Reformy społeczno-gospodarcze
47. podkreśla fakt finansowania przez UE zrównoważonej odbudowy po trzęsieniu ziemi i po pandemii oraz wspiera bieżące działania na rzecz demokratycznej, zielonej i cyfrowej transformacji Albanii; z zadowoleniem przyjmuje wsparcie przez UE odbudowy po katastrofalnym trzęsieniu ziemi w listopadzie 2019 r., w tym odbudowy szkół i przedszkoli oraz obiektów dziedzictwa kulturowego, w następstwie konferencji darczyńców "Razem dla Albanii"; zwraca uwagę, że trzeba zwiększyć pomoc i finansowanie z UE na rzecz poprawy praworządności oraz zachęcania do zrównoważonego zielonego wzrostu, różnorodności biologicznej, innowacji, konkurencyjności, praw własności i odwrócenia spadkowej tendencji demograficznej;
48. podkreśla, że uproszczenie i modernizacja systemu podatkowego oraz poprawa ściągalności podatków ułatwiłyby zarządzanie wydatkami publicznymi i deficytem w obliczu rosnących cen energii i żywności;
49. podkreśla, że lepsze zarządzanie, przejrzystość, pewność prawa, integracja i dialog społeczny mają zasadnicze znaczenie dla pobudzania bezpośrednich inwestycji zagranicznych i zatrzymywania wykwalifikowanych pracowników; apeluje o znaczące włączenie społeczeństwa obywatelskiego i innych zainteresowanych stron w debatę na temat działań politycznych;
50. podkreśla znaczenie wzmacniania pozycji młodzieży i z zadowoleniem przyjmuje wyznaczenie Tirany na Europejską Stolicę Młodzieży w 2022 r.; podkreśla znaczenie programu dla Bałkanów Zachodnich jako szansy na wspieranie wartości integracji europejskiej i stosunków dobrosąsiedzkich wśród młodzieży z całej Europy, przy jednoczesnym promowaniu różnorodności kulturowej i językowej;
51. zachęca władze Albanii, by zmniejszyły zagrożenie ubóstwem i wykluczeniem społecznym przez poprawę dostępu do usług społecznych, edukacyjnych i opieki zdrowotnej, szczególnie dla ludności znajdującej się w niekorzystnej sytuacji, takiej jak społeczność romska i egipska, grupy mniejszości, osoby z niepełnosprawnościami i osoby ubogie; apeluje o ustalenie minimalnego standardu życia jako środka zmniejszającego ryzyko ubóstwa; ubolewa, że w 2021 r. środki budżetowe przeznaczone na edukację stanowiły zaledwie 2,7 % PKB Albanii; apeluje o zwiększenie inwestycji w modernizację systemu edukacji w celu zapewnienia jego jakości i inkluzywności;
52. apeluje do Albanii o wzmożenie wysiłków na rzecz równouprawnienia płci i praw kobiet, w tym przez priorytetowe traktowanie uwzględniania aspektu płci oraz pogłębioną współpracę ze społeczeństwem obywatelskim, w szczególności z organizacjami kobiecymi; wzywa ustawodawców w Albanii, by podjęli działania w celu zapewnienia odpowiedniej reprezentacji kobiet na wszystkich stanowiskach decyzyjnych oraz zajęli się problemami niewdrożenia praw kobiet pracujących, stereotypów płciowych, braku równowagi płci oraz luki płacowej między kobietami a mężczyznami na rynku pracy; w związku z tym przyjmuje z zadowoleniem fakt, że jest to pierwszy rząd, w którym większość stanowią kobiety; zwraca uwagę na znaczne zróżnicowanie między płciami pod względem uczestnictwa w rynku pracy i jakości pracy, niewystarczające przeciwdziałanie molestowaniu seksualnemu w miejscu pracy, dyskryminację w przepisach prawnych dotyczących urlopu macierzyńskiego oraz na brak możliwości zapewnienia opieki nad dziećmi i edukacji przedszkolnej;
53. uznaje znaczenie IPA III oraz planu gospodarczego i inwestycyjnego dla Bałkanów Zachodnich dla wspierania procesu reform, zrównoważonej konektywności, kapitału ludzkiego, konkurencyjności i wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu, a także dla wzmocnienia współpracy regionalnej i transgranicznej; podkreśla, że wszelkie inwestycje powinny być zgodne z celami porozumienia paryskiego oraz celami UE dotyczącymi dekarbonizacji;
54. przypomina, że IPA III przewiduje surową warunkowość, w której finansowanie musi zostać zmodyfikowane lub zawieszone w przypadku znacznego regresu lub trwałego braku postępów w obszarze tzw. podstaw, zwłaszcza w dziedzinie praworządności i praw podstawowych, w tym walki z korupcją i przestępczością zorganizowaną; podkreśla, że w interesie własnego bezpieczeństwa UE leży zagwarantowanie, by fundusze UE nie przyczyniały się do korupcji; w tym kontekście wzywa UE i kraje Bałkanów Zachodnich do zacieśnienia transgranicznej współpracy sądowej i ustanowienia ram skutecznej współpracy z Prokuraturą Europejską, w szczególności w obszarze funduszy IPA III;
55. podkreśla, że trzeba poprawić widoczność i komunikację w odniesieniu do unijnego finansowania w Albanii; w związku z tym przypomina o znacznym wsparciu, jakie UE udzieliła Bałkanom Zachodnim na walkę z pandemią COVID-19 i poradzenie sobie z jej skutkami gospodarczymi;
Środowisko, energia i transport
56. zdecydowanie wzywa władze Albanii do intensyfikacji działań w zakresie różnorodności biologicznej, wody, powietrza, ochrony klimatu i regionalnej gospodarki odpadami, w tym poprzez kompleksowe oceny oddziaływania na środowisko i oceny strategiczne, odpowiednie konsultacje społeczne, przejrzyste procedury w sektorach wrażliwych ekologicznie i rygorystyczne ściganie przestępstw przeciwko środowisku;
57. z zadowoleniem przyjmuje uznanie rzeki Wjosa za park przyrody 8 i jednocześnie wzywa władze albańskie do jak najszybszego utworzenia Parku Narodowego Wjosa 9 obejmującego całą długość rzeki, w tym jej swobodnie płynące dopływy;
58. wyraża zaniepokojenie z powodu wprowadzenia zmian do mapy obszarów chronionych, co nie powinno przyczyniać się do degradacji środowiska na zagrożonych albańskich obszarach przybrzeżnych i podmokłych o bogatej różnorodności biologicznej;
59. wzywa władze, by nadały priorytet monitorowaniu i corocznemu przygotowywaniu sprawozdań dotyczących zanieczyszczenia powietrza, zanieczyszczenia hałasem i jakości wód powierzchniowych; zauważa, że trzeba regularnie informować ludność o stanie zanieczyszczenia otoczenia;
60. domaga się przeglądu krajowejstrategii gospodarowania odpadami na lata 2018-2035 ze skupieniem się na najbardziej zaawansowanych metodach recyklingu zgodnie z normami UE; podkreśla, że trzeba wykorzystywać nowoczesną technologię filtrowania w spalarniach odpadów do czasu wdrożenia pełnej strategii recyklingu, aby zmniejszyć zagrożenia dla zdrowia i środowiska;
61. apeluje o dalsze wysiłki w dziedzinie rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich, w tym przez ustanowienie solidnego systemu konsultacji z różnymi grupami interesu na obszarach wiejskich; podkreśla, że potrzebny jest rozwój nowoczesnego, ekologicznego, przyjaznego dla klimatu rolnictwa na małą i średnią skalę, które zapewni rolnikom środki do życia oraz będzie chronić zasoby naturalne i różnorodność biologiczną Albanii;
62. apeluje do władz albańskich, by poczyniły postępy we wdrażaniu Zielonego programu działań dla Bałkanów Zachodnich, który odzwierciedla priorytety europejskiego Zielonego Ładu i deklaracji z Brda, przyjętej na szczycie UE-Bałkany Zachodnie w miejscowości Brdo pri Kranju 6 października 2021 r.;
63. przypomina, że potrzebne są znaczne wysiłki w celu realizacji celów związanych z wydajnością, bezpieczeństwem, dywersyfikacją i ekologizacją dostaw energii i transportu poprzez wdrożenie Europejskiego prawa o klimacie 10 , opracowanie instrumentów ustalania cen emisji dwutlenku węgla i przeciwdziałanie ubóstwu energetycznemu; przypomina, że trzeba zwiększyć zrównoważenie środowiskowe energetyki wodnej, zminimalizować jej negatywne skutki i powstrzymać jej rozwój na obszarach chronionych;
64. z zadowoleniem przyjmuje uruchomienie pakietu inwestycyjnego o wartości 3,2 mld EUR w ramach planu gospodarczo-inwestycyjnego UE dla Bałkanów Zachodnich i podkreśla transformacyjną rolę tych inwestycji; z zadowoleniem odnotowuje, że jednym z finansowanych projektów będzie pierwsza w Albanii pływająca elektrownia słoneczna na zbiorniku Vau i Dejes; potwierdza rolę przyszłego połączenia kolejowego Tirana-Podgorica, elektrycznego połączenia międzysystemowego Elbasan-Bitola oraz gazociągu Fier-Vlora w zwiększaniu połączeń regionalnych i transeuropejskich; z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie prac nad połączeniem międzysystemowym systemów przesyłowych Macedonii Północnej i Albanii; przypomina, że projekty infrastrukturalne, w tym w porcie Durres, muszą być zgodne z normami UE dotyczącymi zamówień publicznych zawartymi w układzie o stabilizacji i stowarzyszeniu;
65. z zadowoleniem przyjmuje zniesienie opłat za roaming między sześcioma państwami Bałkanów Zachodnich; wzywa wszystkie zainteresowane strony do wynegocjowania planu, który doprowadziłby do ostatecznego zniesienia opłat za roaming między Albanią a państwami członkowskimi UE;
Polityka zagraniczna i bezpieczeństwo
66. wyraża uznanie dla faktu, że Albania pozostaje wiarygodnym i zaangażowanym partnerem w polityce zewnętrznej, w pełni dostosowującym się do unijnej polityki zagranicznej, polityki bezpieczeństwa i polityki obronnej oraz aktywnie uczestniczącym w misjach i operacjach zarządzania kryzysowego UE;
67. pochwala zdecydowaną reakcję Albanii i szybkie dostosowanie się do UE w nakładaniu sankcji na Federację Rosyjską i jej przywódców politycznych za agresję na Ukrainę, w tym zakazu wlotu w jej przestrzeń powietrzną; z zadowoleniem przyjmuje dalsze pełne dostosowywanie się do środków ograniczających UE;
68. podkreśla kluczowy wkład Albanii jako członka NATO w ochronę zewnętrznej granicy UE i wzywa UE, by zwiększyła wsparcie dla bezpieczeństwa granic w regionie;
69. pochwala zaangażowanie Albanii na rzecz solidarności i multilateralizmu potwierdzone między innymi przez jej członkostwo w Radzie Bezpieczeństwa ONZ w latach 2022-2023;
70. wzywa UE do krytycznej oceny historycznie ważnych aspektów związanych z bezpieczeństwem i ich skutków dla stabilności i jedności na kontynencie europejskim i na Bałkanach Zachodnich w kontekście rosyjskiej agresji na Ukrainę; wzywa państwa członkowskie, by wykazały jedność europejską przez oficjalne rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Macedonią Północną i Albanią, biorąc pod uwagę zarówno implikacje geopolityczne, jak i spełnienie przez te kraje oficjalnych kryteriów;
71. przypomina, że działające w złych intencjach podmioty zagraniczne mają tendencję do wykorzystywania napięć etnicznych na Bałkanach Zachodnich, w tym w Albanii, m.in. wypróbowując techniki manipulacji informacjami i wojny hybrydowej w celu osłabienia UE; zaleca UE i Albanii dalszą wymianę najlepszych praktyk i koordynację działań dotyczących ingerencji z zewnątrz i dezinformacji; podkreśla, że UE i Stany Zjednoczone powinny wzmocnić swoje partnerstwo i koordynację działań na Bałkanach Zachodnich;
72. wzywa rząd Albanii, by dalej promował stosunki dobrosąsiedzkie oraz wzmacniał integrację regionalną sprzyjającą włączeniu społecznemu, która wprowadza współpracę między wszystkimi sześcioma krajami na zasadach równorzędności, a jednocześnie coraz lepiej dostosowywał się do standardów i dorobku prawnego UE i poprzez wdrażanie i rozwijanie wspólnego rynku regionalnego, wykorzystując w ten sposób osiągnięcia Regionalnego Obszaru Gospodarczego w zwiększaniu powiązań i integracji regionalnej; z zadowoleniem odnosi się do przyjęcia przez Albanię protokołów dodatkowych do Środkowoeuropejskiej umowy o wolnym handlu;
o
o o
73. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Rady Europejskiej, Rady, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz prezydentowi, rządowi i parlamentowi Republiki Albanii.
