| Sprawozdawca: |
Yonnec POLET (BE/PES), pierwszy zastępca burmistrza gminy Berchem- Sainte-Agathe |
| Dokument źródłowy: |
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Lepsze warunki pracy na rzecz silniejszej Europy socjalnej: pełne wykorzystanie cyfryzacji dla przyszłości pracy" COM(2021) 761 final Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych
COM(2021) 762 final
|
COM(2021) 762 final
Poprawka 1
Motyw 9
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Jeżeli platformy działają w kilku państwach członkowskich lub w wymiarze transgranicznym, często nie jest jasne, gdzie i przez kogo wykonywana jest praca za pośrednictwem platform internetowych. Ponadto organy krajowe nie mają łatwego dostępu do danych na cyfrowych platformach pracy, w tym do danych na temat liczby osób wykonujących pracę za ich pośrednictwem, ich statusu zatrudnienia i warunków pracy. Utrudnia to egzekwowanie obowiązujących przepisów, w tym w obszarze prawa pracy i ochrony socjalnej. |
Jeżeli platformy działają w kilku państwach członkowskich lub w wymiarze transgranicznym, często nie jest jasne, gdzie i przez kogo wykonywana jest praca za pośrednictwem platform internetowych. Ponadto właściwe organy w państwach członkowskich nie mają łatwego dostępu do danych na cyfrowych platformach pracy, w tym do danych na temat liczby osób wykonujących pracę za ich pośrednictwem, ich statusu zatrudnienia i warunków pracy. Utrudnia to egzekwowanie obowiązujących przepisów, w tym w obszarze prawa pracy i ochrony socjalnej. |
Uzasadnienie
W wielu państwach członkowskich władze regionalne mają uprawnienia do określania statusu pracowników.
Poprawka 2
Motyw 16
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych w Unii, które posiadają umowę o pracę lub pozostają w stosunku pracy określonym przez prawo, układy zbiorowe lub praktykę obowiązujące w państwach członkowskich lub które na podstawie oceny faktów można uznać za objęte umową lub pozostające w stosunku pracy, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich, z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Powinno to obejmować sytuacje, w których status zatrudnienia osoby wykonującej pracę za pośrednictwem platform internetowych nie jest jasny, tak aby umożliwić prawidłowe określenie tego statusu. Przepisy dotyczące zarządzania algorytmicznego związane z przetwarzaniem danych osobowych powinny mieć również zastosowanie do osób faktycznie samo- zatrudnionych i innych osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych w Unii, które nie pozostają w stosunku pracy. |
Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych w Unii, które posiadają umowę o pracę lub pozostają w stosunku pracy określonym przez prawo, układy zbiorowe lub praktykę obowiązujące w państwach członkowskich lub które na podstawie oceny faktów można uznać za objęte umową lub pozostające w stosunku pracy, zgodnie z przepisami obowiązującymi w państwach członkowskich, z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Powinno to obejmować sytuacje, w których status zatrudnienia osoby wykonującej pracę za pośrednictwem platform internetowych nie jest jasny lub został błędnie albo nieuczciwie określony, tak aby umożliwić prawidłowe określenie tego statusu. Przepisy dotyczące zarządzania algorytmicznego związane z przetwarzaniem danych osobowych powinny mieć również zastosowanie do osób faktycznie samozatrudnionych wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych w Unii. |
Uzasadnienie
Jednym z celów dyrektywy jest umożliwienie prawidłowego określania statusu pracowników jako samozatrudnionych lub pracowników najemnych.
Poprawka 3
Motyw 18
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Cyfrowe platformy pracy różnią się od innych platform internetowych tym, że organizują pracę wykonywaną przez osoby fizyczne na jednorazowe lub powtarzalne żądanie odbiorcy usługi świadczonej przez platformę. Organizacja pracy wykonywanej przez osoby fizyczne powinna obejmować co najmniejznaczącą rolę w dopasowywaniu popytu na usługę do podaży siły roboczejprzez osobę, która pozostaje w stosunku umownym z cyfrową platformą pracy i która jest gotowa do wykonania określonego zadania, i może to obejmować inne działania, takie jak przetwarzanie płatności. Platformy internetowe, które nie organizują pracy wykonywanejprzez osoby fizyczne, a jedynie zapewniają środki, za pomocą których dostawcy usług mogą dotrzeć do użytkownika końcowego, na przykład poprzez reklamowanie ofert lub zamówień na usługi lub agregowanie i wyświetlanie dostępnych dostawców usług w określonym obszarze, bez dalszego zaangażowania, nie powinny być uznawane za cyfrową platformę pracy. Definicja cyfrowych platform pracy nie powinna obejmować dostawców usług, których głównym celem jest wykorzystywanie aktywów lub dzielenie się nimi, takich jak krótkoterminowy najem lokali mieszkalnych. Definicja ta powinna być ograniczona do usługodawców, dla których organizacja pracy wykonywanej przez daną osobę fizyczną, takiej jak przewóz osób, towarów lub sprzątanie, stanowi niezbędny i istotny, a nie jedynie drugorzędny i czysto pomocniczy element. |
Cyfrowe platformy pracy różnią się od innych platform internetowych tym, że organizują pracę wykonywaną przez osoby fizyczne na jednorazowe lub powtarzalne żądanie odbiorcy usługi świadczonej przez platformę. Organizacja pracy wykonywanej przez osoby fizyczne powinna obejmować co najmniej znaczącą rolę w dopasowywaniu popytu na usługę do podaży siły roboczej przez osobę, która pozostaje w stosunku umownym z cyfrową platformą pracy i która jest gotowa do wykonania określonego zadania, i może to obejmować inne działania, takie jak przetwarzanie płatności. Platformy internetowe, które nie organizują pracy wykonywanej przez osoby fizyczne, a jedynie zapewniają środki, za pomocą których dostawcy usług mogą dotrzeć do użytkownika końcowego, na przykład poprzez reklamowanie ofert lub zamówień na usługi lub agregowanie i wyświetlanie dostępnych dostawców usług w określonym obszarze, bez dalszego zaangażowania, nie powinny być uznawane za cyfrową platformę pracy. Definicja cyfrowych platform pracy nie powinna obejmować dostawców usług, których głównym celem jest wykorzystywanie aktywów lub dzielenie się nimi, takich jak krótkoterminowy najem lokali mieszkalnych. Definicja dotyczy usługodawców, dla których organizacja pracy wykonywanej przez daną osobę fizyczną, takiej jak przewóz osób, towarów lub sprzątanie, stanowi niezbędny i istotny element. Musi obejmować również usługi pomocnicze wykonywane w ramach świadczenia usługi, której głównym celem jest wykorzystywanie aktywów lub dzielenie się nimi, i wymagające organizacji pracy osób fizycznych, jeżeli są niezbędne i istotne oraz zostały zamówione za pośrednictwem platformy. |
Uzasadnienie
Należy zadbać o to, by niezbędne i istotne usługi pomocnicze, które obejmują element pracy wykonywanej przez osoby fizyczne, mogły zostać objęte zakresem stosowania dyrektywy, jeżeli zostały zamówione za pośrednictwem platformy.
Poprawka 4
Motyw 23
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Zapewnienie prawidłowego określenia statusu zatrudnienia nie powinno uniemożliwiać poprawy warunków pracy osób faktycznie samozatrudnionych wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych. W przypadku gdy cyfrowa platforma pracy podejmuje - czy to na zasadzie dobrowolności, czy w porozumieniu z zainteresowanymi osobami - decyzję o opłaceniu ochrony socjalnej, ubezpieczenia wypadkowego lub innych form ubezpieczenia, szkoleń lub podobnych świadczeń osobom samozatrud- nionym pracującym za pośrednictwem tej platformy, świadczenia te jako takie nie powinny być uznawane za elementy determinujące istnienie stosunku pracy. |
Zapewnienie prawidłowego określenia statusu zatrudnienia nie powinno uniemożliwiać poprawy warunków pracy osób faktycznie samozatrudnionych wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych. W przypadku gdy cyfrowa platforma pracy podejmuje - czy to na zasadzie dobrowolności, czy w porozumieniu z zainteresowanymi osobami - decyzję o opłaceniu ochrony socjalnej, ubezpieczenia wypadkowego lub innych form ubezpieczenia, szkoleń lub podobnych świadczeń osobom samozatrudnio- nym pracującym za pośrednictwem tej platformy, świadczenia te jako takie nie powinny być automatycznie uznawane za elementy determinujące istnienie stosunku pracy, bez uszczerbku dla powodów ujętych w art. 4 dotyczącym domniemania prawnego. |
Uzasadnienie
Choć z zadowoleniem przyjmuje się dobrowolną poprawę przez platformy internetowe warunków pracy osób samozatrudnionych, nie należy jej wykorzystywać do obchodzenia domniemania prawnego ani do ponownego wprowadzenia pojęcia podległości służbowej. Należy zapewnić możliwość wykorzystania dobrowolnych ulepszeń do stwierdzenia występowania stosunku pracy, jeżeli znajdują się one w wykazie czynności, o których mowa w art. 4 ust. 2 dotyczącym domniemania prawnego.
Poprawka 5
Motyw 25
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| W dyrektywie należy uwzględnić kryteria wskazujące, że cyfrowa platforma pracy kontroluje wykonywanie pracy, aby zapewnić możliwość zastosowania domniemania prawnego i ułatwić egzekwowanie praw pracowniczych. Kryteria te powinny wynikać z orzecznictwa unijnego i krajowego oraz uwzględniać krajowe pojęcia stosunku pracy. Kryteria te powinny obejmować konkretne elementy świadczące o tym, że - na przykład - cyfrowa platforma pracy określa w praktyce, a nie jedynie zaleca warunki pracy lub wynagrodzenie bądź oba te elementy, wydaje instrukcje dotyczące sposobu wykonywania pracy lub uniemożliwia osobie wykonującej pracę za pośrednictwem platformy nawiązywanie kontaktów biznesowych z potencjalnymi klientami. Aby stosowanie domniemania było skuteczne w praktyce, zawsze spełnione muszą być dwa kryteria pozwalające na jego zastosowanie. Jednocześnie kryteria te nie powinny obejmować sytuacji, w których osoby wykonujące pracę za pośrednictwem platform internetowych są osobami faktycznie samozatrudnionymi. Osoby faktycznie samozatrudnione same odpowiadają przed swoimi klientami za sposób, w jaki wykonują swoją pracę i za jakość osiągniętych wyników. Swoboda wyboru godzin pracy lub okresów nieobecności, odmowy wykonania zadań, korzystania z podwykonawców, zastępców lub praca dla osób trzecich jest cechą charakterystyczną faktycznego samozatrudnienia. W związku z tym faktyczne ograniczenie takich uprawnień poprzez szereg warunków lub poprzez system sankcji należy również uznać za element kontroli wykonywania pracy. Za element kontroli wykonywania pracy należy również uznać ścisłe nadzorowanie wykonywania pracy lub dokładną weryfikację jakości wyników pracy, w tym za pomocą środków elektronicznych, co obejmuje nie tylko wykorzystywanie przez odbiorców usługi opinii lub ocen. Jednocześnie cyfrowe platformy pracy powinny mieć możliwość projektowania swoich interfejsów technicznych w sposób zapewniający konsumentom pozytywne doświadczenia. Środków lub zasad wymaganych przez prawo lub niezbędnych do ochrony zdrowia i bezpieczeństwa usługobiorców nie należy rozumieć jako kontrolujących wykonywanie pracy. |
W dyrektywie należy uwzględnić kryteria wskazujące, że cyfrowa platforma pracy kontroluje wykonywanie pracy, aby zapewnić możliwość zastosowania domniemania prawnego i ułatwić egzekwowanie praw pracowniczych. Kryteria te powinny wynikać z orzecznictwa unijnego i krajowego oraz uwzględniać krajowe pojęcia stosunku pracy. Kryteria te powinny obejmować konkretne elementy świadczące o tym, że - na przykład - cyfrowa platforma pracy określa w praktyce, a nie jedynie zaleca warunki pracy lub wynagrodzenie bądź oba te elementy, wydaje instrukcje dotyczące sposobu wykonywania pracy lub uniemożliwia osobie wykonującej pracę za pośrednictwem platformy nawiązywanie kontaktów biznesowych z potencjalnymi klientami. Aby stosowanie domniemania było skuteczne w praktyce, zawsze spełnione musi tyć jedno kryterium pozwalające na jego zastosowanie. Wykaz kryteriów można uzupełnić dodatkowymi praktykami uznanymi za mające na celu kontrolę wykonywania pracy w ustawodawstwie krajowym, orzecznictwie lub praktyce krajowej. Jednocześnie kryteria te nie powinny obejmować sytuacji, w których osoby wykonujące pracę za pośrednictwem platform internetowych są osobami faktycznie samozatrudnionymi. Osoby faktycznie samozatrudnione same odpowiadają przed swoimi klientami za sposób, w jaki wykonują swoją pracę i za jakość osiągniętych wyników. Swoboda wyboru godzin pracy lub okresów nieobecności, odmowy wykonania zadań, korzystania z podwykonawców, zastępców lub praca dla osób trzecich jest cechą charakterystyczną faktycznego samozatrudnienia. W związku z tym faktyczne ograniczenie takich uprawnień poprzez szereg warunków lub poprzez system sankcji należy również uznać za element kontroli wykonywania pracy. Za element kontroli wykonywania pracy należy również uznać ścisłe nadzorowanie wykonywania pracy lub dokładną weryfikację jakości wyników pracy, w tym za pomocą środków elektronicznych, co obejmuje nie tylko wykorzystywanie przez odbiorców usługi opinii lub ocen. Jednocześnie cyfrowe platformy pracy powinny mieć możliwość projektowania swoich interfejsów technicznych w sposób zapewniający konsumentom pozytywne doświadczenia. Środków lub zasad wymaganych przez prawo lub niezbędnych do ochrony zdrowia i bezpieczeństwa usługobiorców nie należy rozumieć jako kontrolujących wykonywanie pracy. |
Uzasadnienie
Gdy cyfrowe platformy pracy kontrolują niektóre elementy wykonywania pracy, działają jak pracodawcy w ramach stosunku pracy. Kierowanie i kontrola lub zależność prawna są zasadniczym elementem definicji stosunku pracy w państwach członkowskich oraz orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości.
Każde z kryteriów wymienionych w dyrektywie charakteryzuje element kierowania i kontroli i spełnienie jednego z nich powinno wystarczyć do tego, aby miało zastosowanie domniemanie prawne pracodawcy, które pracownik lub pracodawca mogą jeszcze - w razie potrzeby - zakwestionować. Jednocześnie wykaz kryteriów nie jest wyczerpujący.
Poprawka 6
Motyw 32
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Cyfrowe platformy pracy powinny podlegać obowiązkom w zakresie przejrzystości w odniesieniu do zautomatyzowanych systemów monitorowania i podejmowania decyzji, które są wykorzystywane do monitorowania, nadzorowania lub oceny wydajności pracy za pomocą środków elektronicznych; oraz zautomatyzowanych systemów podejmowania decyzji, które są wykorzystywane do podejmowania lub wspierania decyzji mających istotny wpływ na warunki pracy, w tym dostęp osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych do przydzielonych zadań, ich zarobki, bezpieczeństwo i higienę pracy, czas pracy, awans i ich status umowny, w tym ograniczenie, zawieszenie lub usunięcie konta. Oprócz tego, co przewidziano w rozporządzeniu (UE) 2016/679, informacje dotyczące takich systemów należy przekazywać również w przypadku, gdy decyzje nie opierają się wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu, pod warunkiem że są one obsługiwane przez systemy zautomatyzowane. Należy również określić, jakiego rodzaju informacje należy przekazywać osobom wykonującym pracę za pośrednictwem platform internetowych w odniesieniu do takich zautomatyzowanych systemów, a także w jakiej formie i kiedy należy te informacje przekazywać. Spoczywający na administratorze na mocy art. 13, 14 i 15 rozporządzenia (UE) 2016/679 obowiązek udzielenia osobie, którejdane dotyczą, pewnych informacji w związku z przetwarzaniem danych osobowych osoby, którejdane dotyczą, oraz dostępu do takich danych powinien nadal mieć zastosowanie w kontekście pracy za pośrednictwem platform internetowych. Informacje na temat zautomatyzowanych systemów monitorowania i podejmowania decyzji należy również przekazywać przedstawicielom osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych oraz krajowym organom ds. pracy na ich wniosek, aby umożliwić im pełnienie ich funkcji. |
Cyfrowe platformy pracy powinny podlegać obowiązkom w zakresie przejrzystości w odniesieniu do zautomatyzowanych systemów monitorowania i podejmowania decyzji, które są wykorzystywane do monitorowania, nadzorowania lub oceny wydajności pracy za pomocą środków elektronicznych; oraz zautomatyzowanych systemów podejmowania decyzji, które są wykorzystywane do podejmowania lub wspierania decyzji mających istotny wpływ na warunki pracy, w tym dostęp osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych do przydzielonych zadań, ich zarobki, bezpieczeństwo i higienę pracy, czas pracy, awans i ich status umowny, w tym ograniczenie, zawieszenie lub usunięcie konta. Oprócz tego, co przewidziano w rozporządzeniu (UE) 2016/679, informacje dotyczące takich systemów należy przekazywać również w przypadku, gdy decyzje nie opierają się wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu, pod warunkiem że są one obsługiwane przez systemy zautomatyzowane. Należy również określić, jakiego rodzaju informacje należy przekazywać osobom wykonującym pracę za pośrednictwem platform internetowych w odniesieniu do takich zautomatyzowanych systemów, a także w jakiej formie i kiedy należy te informacje przekazywać. Spoczywający na administratorze na mocy art. 13, 14 i 15 rozporządzenia (UE) 2016/679 obowiązek udzielenia osobie, której dane dotyczą, pewnych informacji w związku z przetwarzaniem danych osobowych osoby, którejdane dotyczą, oraz dostępu do takich danych powinien nadal mieć zastosowanie w kontekście pracy za pośrednictwem platform internetowych. Informacje na temat zautomatyzowanych systemów monitorowania i podejmowania decyzji należy również przekazywać związkom zawodowym, przedstawicielom osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych oraz krajowym i regionalnym organom ds. pracy na ich wniosek, aby umożliwić im pełnienie ich funkcji. |
Uzasadnienie
Związki zawodowe mają do odegrania kluczową rolę w obronie praw pracowniczych, w związku z czym dyrektywa musi zawierać wyraźne odniesienie do nich. Organy ds. pracy są również niezbędne i kluczowe do zapewnienia zgodności z przepisami dotyczącymi pracy i zabezpieczenia społecznego oraz do poprawy warunków pracy.
Poprawka 7
Motyw 33
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Cyfrowe platformy pracy nie powinny być zobowiązane do ujawniania szczegółowego funkcjonowania ich zautomatyzowanych systemów monitorowania i podejmowania decyzji, w tym algorytmów, ani innych szczegółowych danych zawierających tajemnice handlowe lub chronionych prawami własności intelektualnej. |
Cyfrowe platformy pracy powinny być zobowiązane do ujawniania szczegółowego funkcjonowania ich zautomatyzowanych systemów monitorowania i podejmowania decyzji, jak też algorytmów związanych z warunkami pracy. Nie należy wymagać od nich ujawniania innych szczegółowych danych zawierających tajemnice handlowe lub chronionych prawami własności intelektualnej. |
| Jednakże wynikiem tych rozważań nie powinna być odmowa dostarczenia wszystkich informacji wymaganych na mocy niniejszej dyrektywy. |
Jednakże wynikiem rozważań przedstawionych w poprzednim zdaniu nie powinna być odmowa dostarczenia wszystkich informacji wymaganych na mocy niniejszej dyrektywy. |
Uzasadnienie
Tajemnica handlowa lub własność intelektualna nie mogą stać na przeszkodzie prawidłowemu wdrożeniu dyrektywy ani służyć uniknięciu niektórych jej przepisów, w szczególności tych zawartych w rozdziale III dotyczącym zarządzania algorytmicznego i rozdziale IV dotyczącym przejrzystości platform.
Poprawka 8
Rozdział I, przepisy ogólne, artykuł 1 "Przedmiot i zakres", ustęp 2
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Niniejsza dyrektywa ustanawia minimalne prawa mające zastosowanie do każdejosoby wykonującejpracę za pośrednictwem platform internetowych w Unii, która - z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości - posiada umowę o pracę lub pozostaje w stosunku pracy określonym przez prawo, układy zbiorowe lub praktykę obowiązujące w państwach członkowskich, lub na podstawie oceny faktów może zostać uznana za posiadającą taką umowę lub pozostającą w takim stosunku pracy. |
Niniejsza dyrektywa ustanawia minimalne prawa mające zastosowanie do każdejosoby wykonującej pracę za pośrednictwem platform internetowych w Unii, która - z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości - posiada umowę o pracę lub pozostaje w stosunku pracy określonym przez prawo, układy zbiorowe lub praktykę obowiązujące w państwach członkowskich, lub na podstawie oceny faktów może zostać uznana za posiadającą taką umowę lub pozostającą w takim stosunku pracy. |
| Zgodnie z art. 10 prawa określone w niniejszej dyrektywie dotyczące ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w kontekście zarządzania algorytmicznego mają również zastosowanie do każdej osoby wykonującejpracę za pośrednictwem platform internetowych w Unii, która nie jest związana umową o pracę ani nie pozostaje w stosunku pracy. |
Zgodnie z art. 10 prawa określone w niniejszej dyrektywie dotyczące ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w kontekście zarządzania algorytmicznego mają również zastosowanie do każdej osoby faktycznie samozatrudnionej wykonującej pracę za pośrednictwem platform internetowych w Unii. |
Uzasadnienie
Jednym z celów dyrektywy jest umożliwienie prawidłowego określenia statusu pracowników jako samozatrudnionych lub pracowników najemnych.
Poprawka 9
Rozdział I, artykuł 2 "Definicje", ustęp 1 pkt 5
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| "przedstawiciele" oznaczają organizacje lub przedstawicieli pracowników przewidzianych w prawie krajowym lub praktykach krajowych, lub obie te formy; |
"przedstawiciele" oznaczają związki zawodowe lub przedstawicieli pracowników przewidzianych w prawie krajowym lub praktykach krajowych, lub obie te formy; |
Uzasadnienie
Związki zawodowe mają do odegrania kluczową rolę w obronie praw pracowniczych, w związku z czym dyrektywa musi zawierać wyraźne odniesienie do nich.
Poprawka 10
Rozdział I, artykuł 2 "Definicje", ustęp 2
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Definicja cyfrowych platform pracy określona w ust. 1 pkt 1 nie obejmuje usługodawców, których głównym celem jest eksploatacja aktywów lub dzielenie się nimi. Jest ona ograniczona do usługodawców, dla których organizacja pracy wykonywanejprzez osobę fizyczną nie stanowi jedynie drugorzędnego i czysto pomocniczego elementu. |
Definicja cyfrowych platform pracy określona w ust. 1 pkt 1 nie obejmuje usługodawców, których głównym celem jest eksploatacja aktywów lub dzielenie się nimi. Dotyczy ona usługodawców, w tym dostawców usług pomocniczych, dla których organizacja pracy wykonywanej przez osobę fizyczną stanowi niezbędny i istotny element. |
Uzasadnienie
Należy zapewnić zgodność z motywem 18 oraz zadbać o to, by niezbędne i istotne usługi pomocnicze, które obejmują element pracy wykonywanej przez osoby fizyczne, mogły zostać objęte zakresem stosowania dyrektywy, jeżeli zostały zamówione za pośrednictwem platformy.
Poprawka 11
Rozdział II, artykuł 4 "Domniemanie prawne", ustęp 1
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Stosunek umowny między cyfrową platformą pracy, która kontroluje, w rozumieniu ust. 2, wykonywanie pracy, i osobą wykonującą pracę za pośrednictwem tej platformy uznaje się prawnie za stosunek pracy. W tym celu państwa członkowskie ustanawiają ramy środków zgodnie z ich krajowymi systemami prawnymi i sądowymi. |
Stosunek umowny między cyfrową platformą pracy, która kontroluje, w rozumieniu ust. 2, wykonywanie pracy, i osobą wykonującą pracę za pośrednictwem tej platformy uznaje się prawnie za stosunek pracy. W tym celu państwa członkowskie ustanawiają ramy środków zgodnie z ich krajowymi systemami prawnymi i sądowymi. |
| Domniemanie prawne stosuje się we wszystkich stosownych postępowaniach administracyjnych i sądowych. Właściwe organy weryfikujące zgodność z odpowiednimi przepisami lub je egzekwujące mogą opierać się na tym domniemaniu. |
Domniemanie prawne stosuje się we wszystkich stosownych postępowaniach administracyjnych i sądowych. Właściwe organy weryfikujące zgodność z odpowiednimi przepisami lub je egzekwujące powinny opierać się na tym domniemaniu, podczas gdy stosunek umowny jest oceniany i ustanawiany na szczeblu krajowym. |
Uzasadnienie
Podczas gdy państwa członkowskie są ostatecznie odpowiedzialne za ocenę i określenie stosunku umownego i mogą ustanowić ramy środków służących wdrożeniu dyrektywy, zgodnie ze swoimi krajowymi systemami prawnymi i sądowymi, stosowanie domniemania nie jest fakultatywne. To właśnie ono umożliwia ocenę określenia stosunku umownego między cyfrową platformą pracy a osobą wykonującą pracę za jej pośrednictwem, co jest jednym z głównych celów tego wniosku.
Poprawka 12
Rozdział II, artykuł 4 "Domniemanie prawne", ustęp 2
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Kontrolę wykonywania pracy w rozumieniu ust. 1 należy rozumieć jako spełniającą co najmniej dwa z następujących warunków: |
Kontrolę wykonywania pracy w rozumieniu ust. 1 należy rozumieć jako spełniającą co najmniej jeden z następujących warunków: |
| a) rzeczywiste określanie lub ustalanie górnych limitów poziomu wynagrodzenia; |
a) rzeczywiste określanie lub ustalanie górnych limitów poziomu wynagrodzenia lub ceny usługi; |
| b) zobowiązanie osoby wykonującejpracę za pośrednictwem platform internetowych do przestrzegania szczególnych wiążących zasad dotyczących wyglądu, postępowania wobec odbiorcy usługi lub wykonania pracy; |
b) zobowiązanie osoby wykonującej pracę za pośrednictwem platform internetowych do przestrzegania szczególnych wiążących zasad dotyczących wyglądu, postępowania wobec odbiorcy usługi lub wykonania pracy; |
| c) nadzorowanie wykonania pracy lub weryfikowanie jakości wyników pracy, w tym drogą elektroniczną; |
c) nadzorowanie wykonania pracy lub weryfikowanie jakości wyników pracy, w tym drogą elektroniczną; |
| d) skuteczne ograniczanie, w tym za pomocą sankcji, swobody organizowania pracy, w szczególności swobody wyboru godzin pracy lub okresów nieobecności, przyjmowania i odrzucania zadań oraz korzystania z podwykonawców lub zastępców; |
d) skuteczne ograniczanie - poprzez selektywne przydzielanie przyszłych ofert pracy - w tym za pomocą sankcji, swobody organizowania pracy, w szczególności swobody wyboru godzin pracy, tempa pracy lub okresów nieobecności, przyjmowania i odrzucania zadań oraz korzystania z podwykonawców lub zastępców; |
| e) skuteczne ograniczenie możliwości rozbudowy bazy klientów lub wykonywania pracy na rzecz osób trzecich. |
e) skuteczne ograniczenie możliwości rozbudowy bazy klientów, w tym klientów platformy, lub wykonywania pracy na rzecz osób trzecich. |
|
Wykaz warunków można uzupełnić dodatkowymi praktykami uznanymi za mające na celu kontrolę wykonywania pracy w ustawodawstwie krajowym, orzecznictwie lub praktyce krajowej. |
Uzasadnienie
Gdy cyfrowe platformy pracy kontrolują niektóre elementy wykonywania pracy, działają jak pracodawcy w ramach stosunku pracy. Kierowanie i kontrola lub zależność prawna są zasadniczym elementem definicji stosunku pracy w państwach członkowskich oraz orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości. Każde z kryteriów wymienionych w artykule 4 charakteryzuje element kierowania i kontroli i spełnienie jednego z nich powinno wystarczyć tego, aby miało zastosowanie domniemanie prawne pracodawcy, które pracownik lub pracodawca mogą jeszcze - w razie potrzeby - zakwestionować.
Co się tyczy pierwszego kryterium, określanie lub ograniczanie ceny usługi sprowadza się do ustalenia bądź ograniczenia poziomu wynagrodzenia pracownika bez względu na jego status.
Co się tyczy czwartego kryterium, odmowa wykonania zadania, dyspozycyjność pracownika i elastyczność jego godzin pracy są warunkiem przydzielania przez niektóre platformy przyszłych ofert pracy, co umożliwia im pośrednią kontrolę nad organizacją pracy osób pracujących za ich pośrednictwem oraz ograniczenie swobody organizowania czasu pracy, którą posiadają te osoby, kiedy pracują na własny rachunek. Osoby samozatrudnione mogą również swobodnie wyznaczać swe priorytety i przerwy w pracy, i - tym samym - tempo pracy. Jeżeli ta zdolność jest ograniczona, platforma zachowuje się jak pracodawca.
Odnośnie do piątego kryterium zdolność nawiązania stosunków handlowych z klientem jest nierozerwalnie związana ze statusem osoby pracującej na własny rachunek. Jeżeli ta zdolność jest ograniczona i platforma zachowuje wyłączność rynkową w stosunku do swych klientów, działa ona jako pracodawca. Lista kryteriów nie jest wyczerpująca.
Poprawka 13
Rozdział II, artykuł 4 "Domniemanie prawne", ustęp 3
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Państwa członkowskie wprowadzają środki wspierające w celu zapewnienia skutecznego wdrożenia domniemania prawnego, o którym mowa w ust. 1, przy jednoczesnym uwzględnieniu wpływu na przedsiębiorstwa typu startup, unikaniu wpływania na osoby faktycznie samozatrudnione i wspieraniu trwałego wzrostu cyfrowych platform pracy. W szczególności zobowiązane są one do: |
Państwa członkowskie wprowadzają środki wspierające w celu zapewnienia skutecznego wdrożenia domniemania prawnego, o którym mowa w ust. 1, przy jednoczesnym uwzględnieniu wpływu na przedsiębiorstwa typu startup, unikaniu wpływania na osoby faktycznie samozatrudnione, pełnym poszanowaniu autonomii partnerów społecznych i wspieraniu trwałego wzrostu cyfrowych platform pracy. W szczególności zobowiązane są one do: |
| a) zapewnienia, aby informacje na temat stosowania domniemania prawnego były podawane do wiadomości publicznejw jasny, kompleksowy i łatwo dostępny sposób; |
a) zapewnienia, aby informacje na temat stosowania domniemania prawnego były podawane do wiadomości publicznejw jasny, kompleksowy i łatwo dostępny sposób; |
| b) opracowania wytycznych dla cyfrowych platform pracy, osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych i partnerów społecznych w celu zrozumienia i wdrożenia domniemania prawnego, w tym dotyczące procedur jego wzruszenia zgodnie z art. 5; |
b) opracowania wytycznych dla cyfrowych platform pracy, osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych i partnerów społecznych w celu zrozumienia i wdrożenia domniemania prawnego, w tym dotyczące procedur jego wzruszenia zgodnie z art. 5; |
| c) opracowania wytycznych dla organów egzekwowania prawa na temat proaktywnego ukierunkowania działań na cyfrowe platformy pracy nieprzestrzegające przepisów i na temat ich ścigania; |
c) opracowania wytycznych dla cyfrowych platform pracy i osób wykonujących pracę za ich pośrednictwem w celu zapewnienia prawidłowej identyfikacji sektora działalności, z którym są one powiązane, oraz umożliwienia pełnego wdrożenia prawodawstwa i układów zbiorowych mających zastosowanie w tym sektorze; |
| d) wzmocnienia kontroli i inspekcji w terenie prowadzonych przez inspektoraty pracy lub organy odpowiedzialne za egzekwowanie prawa pracy, przy jednoczesnym zapewnieniu, by takie kontrole i inspekcje były proporcjonalne i niedyskryminujące. |
d) opracowania wytycznych dla organów egzekwowania prawa na temat proaktywnego ukierunkowania działań na cyfrowe platformy pracy nieprzestrzegające przepisów i na temat ich ścigania; e) wzmocnienia kontroli i inspekcji w terenie prowadzonych przez inspektoraty pracy lub organy odpowiedzialne za egzekwowanie prawa pracy, przy jednoczesnym zapewnieniu, by organy odpowiedzialne za egzekwowanie prawodawstwa dysponowały odpowiednim personelem i były odpowiednio przeszkolone i aby tym samym takie kontrole i inspekcje były skuteczne, proporcjonalne i niedyskryminujące.
|
Uzasadnienie
Aby zapewnić zainteresowanym stronom pewność prawa i przejrzystość - oprócz statusu pracodawcy, pracownika najemnego lub osoby samozatrudnionej domniemanie prawne musi wyjaśniać, które normy zarówno prawne, jak i wynikające z układów zbiorowych, przy pełnym poszanowaniu autonomii partnerów społecznych, stosują się do pracowników i platformy. Jednocześnie organy egzekwowania prawa powinny mieć możliwość wszczynania postępowań sądowych przeciwko cyfrowym platformom pracy działającym niezgodnie z przepisami.
Ponadto praca za pośrednictwem platformy cyfrowej może być bardzo rozproszona pod względem geograficznym i czasowym, co może utrudniać jej kontrolę w przypadku ograniczonego personelu. Co więcej, taka kontrola może wymagać specjalistycznej wiedzy na temat funkcjonowania platformy, którą właściwe organy muszą przyswoić w trakcie szkolenia w celu sprawowania kontroli w sposób, który przynosi efekty.
Poprawka 14
Rozdział II, artykuł 5 "Możliwość wzruszenia domniemania prawnego"
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Państwa członkowskie zapewniają każdejze stron możliwość wzruszenia domniemania prawnego, o którym mowa w art. 4, w postępowaniu sądowym lub administracyjnym lub w obu tych postępowaniach. |
Państwa członkowskie zapewniają każdej ze stron możliwość wzruszenia domniemania prawnego, o którym mowa w art. 4, w postępowaniu sądowym lub administracyjnym lub w obu tych postępowaniach. |
| Jeżeli cyfrowa platforma pracy twierdzi, że dany stosunek umowny nie jest stosunkiem pracy w rozumieniu prawa, układów zbiorowych lub praktyki obowiązującej w danym państwie członkowskim, z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości, ciężar dowodu spoczywa na cyfrowejplatformie pracy. Postępowanie takie nie ma skutku zawieszającego w odniesieniu do stosowania domniemania prawnego. |
Jeżeli cyfrowa platforma pracy twierdzi, że dany stosunek umowny nie jest stosunkiem pracy w rozumieniu prawa, układów zbiorowych lub praktyki obowiązującej w danym państwie członkowskim, z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości, ciężar dowodu spoczywa na cyfrowej platformie pracy, która powinna wykazać, dlaczego stosunek umowny, odnośnie do którego stwierdza się jej status pracodawcy na mocy art. 4 dyrektywy, nie może zostać zaklasyfikowany jako stosunek pracy. Postępowanie takie nie ma skutku zawieszającego w odniesieniu do stosowania domniemania prawnego. |
| W przypadku gdy osoba wykonująca pracę za pośrednictwem platform internetowych twierdzi, że dany stosunek umowny nie jest stosunkiem pracy zdefiniowanym w prawie, układach zbiorowych lub praktyce obowiązujących w danym państwie członkowskim, z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości, cyfrowa platforma pracy jest zobowiązana do pomocy we właściwym rozstrzygnięciu postępowania, w szczególności poprzez dostarczenie wszelkich istotnych informacji, którymi dysponuje. |
W przypadku gdy osoba wykonująca pracę za pośrednictwem platform internetowych twierdzi, że dany stosunek umowny nie jest stosunkiem pracy zdefiniowanym w prawie, układach zbiorowych lub praktyce obowiązujących w danym państwie członkowskim, z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości, cyfrowa platforma pracy jest zobowiązana do pomocy we właściwym rozstrzygnięciu postępowania, w szczególności poprzez dostarczenie wszelkich istotnych informacji, którymi dysponuje. |
Uzasadnienie
By zapewnić skuteczność domniemania prawnego przewidzianego w art. 4, konieczne jest uregulowanie zasad jego odrzucenia. Należy zatem wzmocnić ciężar dowodu spoczywający na platformie, który nie powinien w żaden sposób osłabiać samego domniemania prawnego.
Poprawka 15
Rozdział III "Zarządzanie algorytmiczne", artykuł 6 "Przejrzystość i stosowanie zautomatyzowanych systemów monitorowania i podejmowania decyzji", ustęp 3
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Cyfrowe platformy pracy przekazują informacje, o których mowa w ust. 2, w formie dokumentu, który może mieć format elektroniczny. Przekazują te informacje najpóźniej pierwszego dnia roboczego, a także - w przypadku istotnych zmian i w dowolnym momencie - na wniosek osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych. Informacje są przedstawiane w zwięzłej, przejrzystej, zrozumiałej i łatwo dostępnej formie, przy użyciu jasnego i prostego języka. |
Cyfrowe platformy pracy przekazują informacje, o których mowa w ust. 2, w formie dokumentu, który może mieć format elektroniczny. Przekazują te informacje najpóźniej pierwszego dnia roboczego, a także - w przypadku istotnych zmian i w dowolnym momencie - na wniosek osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych. Informacje są przedstawiane - przy użyciu jasnego i prostego języka - w zwięzłej, przejrzystej, zrozumiałej i łatwo dostępnej formie w językach urzędowych państwa członkowskiego, w którym pracownik wykonuje działalność. |
Uzasadnienie
Możliwość otrzymania nadmienionych w tym artykule informacji w językach urzędowych kraju, w którym pracownik wykonuje działalność, ma zasadnicze znaczenie dla ich właściwego zrozumienia.
Poprawka 16
Rozdział III "Zarządzanie algorytmiczne", artykuł 6 "Przejrzystość i stosowanie zautomatyzowanych systemów monitorowania i podejmowania decyzji", ustęp 5
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| 5. Cyfrowe platformy pracy nie przetwarzają żadnych danych osobowych dotyczących osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych, które to dane nie są nierozerwalnie związane z realizacją umowy między osobą pracującą za pośrednictwem platformy a cyfrową platformą pracy ani nie są do jej realizacji bezwzględnie niezbędne. W szczególności cyfrowe platformy pracy nie mogą: |
5. Cyfrowe platformy pracy nie przetwarzają żadnych danych osobowych dotyczących osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych, które to dane nie są nierozerwalnie związane z realizacją umowy między osobą pracującą za pośrednictwem platformy a cyfrową platformą pracy ani nie są do jej realizacji bezwzględnie niezbędne. W szczególności cyfrowe platformy pracy nie mogą: |
| a) przetwarzać żadnych danych osobowych dotyczących stanu emocjonalnego lub psychicznego osoby pracującej za pośrednictwem platform internetowych; |
a) przetwarzać żadnych danych osobowych dotyczących stanu emocjonalnego lub psychicznego osoby pracującej za pośrednictwem platform internetowych; |
| b) przetwarzać żadnych danych osobowych dotyczących zdrowia osoby pracującej za pośrednictwem platform internetowych, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 9 ust. 2 lit. b)-j) rozporządzenia (UE) 2016/679; |
b) przetwarzać żadnych danych osobowych dotyczących zdrowia osoby pracującej za pośrednictwem platform internetowych, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 9 ust. 2 lit. b)-j) rozporządzenia (UE) 2016/679; |
| c) przetwarzać żadnych danych osobowych dotyczących prywatnych rozmów, w tym dialogu z przedstawicielami osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych; |
c) przetwarzać żadnych danych osobowych dotyczących prywatnych rozmów, w tym dialogu z przedstawicielami osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych; |
| d) gromadzić żadnych danych osobowych, gdy osoba pracująca za pośrednictwem platformy nie oferuje ani nie wykonuje pracy za pośrednictwem platform internetowych. |
d) wykorzystywać żadnych zgromadzonych danych w celu ustalenia lub wywnioskowania członkostwa lub uczestnictwa w związkach zawodowych lub udziału w działaniach związków zawodowych; e) gromadzić żadnych danych osobowych, gdy osoba pracująca za pośrednictwem platformy nie oferuje ani nie wykonuje pracy za pośrednictwem platform internetowych.
|
Uzasadnienie
Oprócz wymiany informacji z przedstawicielami pracowników konieczne jest zapobieganie wykorzystywaniu danych pracowników w celu ograniczania organizacji pracowników i działań zbiorowych, zapobieganiu im lub karania za nie.
Poprawka 17
Rozdział III "Zarządzanie algorytmiczne", artykuł 7 "Monitorowanie systemów zautomatyzowanych przez człowieka", ustęp 2
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Bez uszczerbku dla dyrektywy Rady 89/391/EWG i powiązanych dyrektyw w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy cyfrowe platformy pracy: |
Bez uszczerbku dla dyrektywy Rady 89/391/EWG i powiązanych dyrektyw w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy cyfrowe platformy pracy: |
| a) oceniają ryzyko związane ze zautomatyzowanymi systemami monitorowania i podejmowania decyzji dla bezpieczeństwa i zdrowia osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych, w szczególności w odniesieniu do ewentualnego ryzyka wypadków przy pracy, psychospołecznych i ergonomicznych czynników ryzyka; |
a) oceniają, przy konsultacji pracowników oraz z ich udziałem, lub za pośrednictwem ich przedstawicieli, ryzyko związane ze zautomatyzowanymi systemami monitorowania i podejmowania decyzji dla bezpieczeństwa i zdrowia osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych, w szczególności w odniesieniu do ewentualnego ryzyka wypadków przy pracy, psychospołecznych i ergonomicznych czynników ryzyka; |
| b) oceniają, czy gwarancje przewidziane w tych systemach są odpowiednie w odniesieniu do zidentyfikowanego ryzyka w świetle specyfiki środowiska pracy; |
b) oceniają, przy konsultacji pracowników oraz z ich udziałem, lub za pośrednictwem ich przedstawicieli, czy gwarancje przewidziane w tych systemach są odpowiednie w odniesieniu do zidentyfikowanego ryzyka w świetle specyfiki środowiska pracy; |
| c) wprowadzają odpowiednie środki zapobiegawcze i ochronne. |
c) wprowadzają, przy konsultacji pracowników oraz z ich udziałem, lub za pośrednictwem ich przedstawicieli, odpowiednie środki zapobiegawcze i ochronne; |
|
d) udostępniają wyżej wspomniane informacje organom ds. pracy i ochrony socjalnej oraz innym właściwym organom ds. bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przedstawicielom osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych w ramach pełnienia przez nich funkcji przedstawicielskich. |
Uzasadnienie
Samoregulacja jest niewystarczająca, chociaż bardzo istotne jest, by cyfrowe platformy pracy oceniały zagrożenia stwarzane przez zautomatyzowane systemy kontroli i podejmowania decyzji dla bezpieczeństwa i higieny pracy osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych i im zapobiegały. Równie ważne jest zaangażowanie w tę inicjatywę organów ds. pracy i ochrony socjalnej oraz innych właściwych organów ds. bezpieczeństwa i higieny pracy, a także samych pracowników i ich przedstawicieli.
Poprawka 18
Rozdział III "Zarządzanie algorytmiczne", artykuł 8 "Kontrola przez człowieka istotnych decyzji", ustęp 1
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Kontrola przez człowieka istotnych decyzji |
Nadzór przez człowieka istotnych decyzji |
| 1. Państwa członkowskie zapewniają, aby osoby pracujące za pośrednictwem platform internetowych miały prawo do uzyskania od cyfrowej platformy pracy wyjaśnień dotyczących wszelkich decyzji podjętych lub wspieranych przez zautomatyzowany system podejmowania decyzji, które mają istotny wpływ na warunki pracy osoby pracującej za pośrednictwem platform internetowych, o czym mowa w art. 6 ust. 1 lit. b). W szczególności państwa członkowskie zapewniają, aby cyfrowe platformy pracy gwarantowały osobom pracującym za pośrednictwem platform internetowych dostęp do osoby kontaktowej wyznaczonej przez cyfrową platformę pracy w celu omówienia i wyjaśnienia faktów, okoliczności i powodów, które doprowadziły do podjęcia decyzji. Cyfrowe platformy pracy zapewniają, aby takie osoby wyznaczone do kontaktów posiadały niezbędne kompetencje, szkolenia i uprawnienia do pełnienia tej funkcji. |
1. Państwa członkowskie zapewniają, aby osoby pracujące za pośrednictwem platform internetowych miały prawo do uzyskania od cyfrowej platformy pracy wyjaśnienia w językach urzędowych państwa członkowskiego, w którym pracownik prowadzi działalność, dotyczące wszelkich decyzji wspieranych przez zautomatyzowany system podejmowania decyzji, które mają istotny wpływ na warunki pracy osoby pracującej za pośrednictwem platform internetowych, o czym mowa w art. 6 ust. 1 lit. b). W szczególności państwa członkowskie zapewniają, aby cyfrowe platformy pracy gwarantowały osobom pracującym za pośrednictwem platform internetowych dostęp do osoby kontaktowej wyznaczonej przez cyfrową platformę pracy w celu omówienia i wyjaśnienia faktów, okoliczności i powodów, które doprowadziły do podjęcia decyzji. Cyfrowe platformy pracy zapewniają, aby takie osoby wyznaczone do kontaktów posiadały niezbędne kompetencje, szkolenia i uprawnienia do pełnienia tej funkcji. |
| Cyfrowe platformy pracy przekazują osobie pracującej za pośrednictwem platform internetowych pisemne uzasadnienie wszelkich decyzji podjętych lub wspieranych przez zautomatyzowany system podejmowania decyzji o ograniczeniu, zawieszeniu lub usunięciu konta osoby pracującej za pośrednictwem platform internetowych, pisemne uzasadnienie wszelkich decyzji o odmowie wypłaty wynagrodzenia za pracę wykonaną przez pracownika platformowego, wszelkich decyzji dotyczących statusu umownego osoby pracującejza pośrednictwem platform internetowych oraz wszelkich decyzji o podobnych skutkach. |
|
|
Cyfrowe platformy pracy dbają o to, by wszelkie decyzje o ograniczeniu, zawieszeniu lub usunięciu konta osoby pracującej za pośrednictwem platform internetowych, wszelkie decyzje wpływające na warunki pracy tej osoby i zmieniające te warunki-, takie jak decyzje o odmowie wypłaty lub zmianie wynagrodzenia za pracę wykonaną przez pracownika platformowego, wszelkie decyzje dotyczące statusu umownego osoby pracującej za pośrednictwem platform internetowych oraz wszelkie decyzje o podobnych skutkach, w tym dotyczące ograniczenia czasu pracy, nie były oparte wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu. Cyfrowe platformy pracy przekazują osobie pracującejza pośrednictwem platform internetowych pisemne uzasadnienie wszelkich decyzji wspieranych przez zautomatyzowany system podejmowania decyzji o ograniczeniu, zawieszeniu lub usunięciu konta osoby pracującejza pośrednictwem platform internetowych, pisemne uzasadnienie wszelkich decyzji o zmianie warunków pracy tej osoby, takie jak decyzje o odmowie wypłaty wynagrodzenia za pracę wykonaną przez pracownika platformowego, wszelkich decyzji dotyczących statusu umownego osoby pracującejza pośrednictwem platform internetowych oraz wszelkich decyzji o podobnych skutkach. Przekazują również pracownikowi platformy dane tele- adresowe osoby wyznaczonej przez siebie do kontaktu w celu omówienia oraz wyjaśnienia faktów, okoliczności i powodów, które doprowadziły do podjęcia danej decyzji.
Na wniosek osoby pracującej za ich pośrednictwem cyfrowe platformy pracy udostępniają jej historię opinii lub ocen wystawionych przez odbiorców świadczonych przez nią usług, gwarantując jej prawo do bycia zapomnianym i do sprostowania na mocy ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (1).
(1) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1).
|
Uzasadnienie
Trzeba jasno określić prawa i obowiązki, wykraczając poza samo sformułowanie wniosku przez pracownika.
Ponadto oprócz prawa do obiektywnego i racjonalnego uzasadnienia decyzji wspieranej przez algorytmy pracownicy platform muszą mieć prawo do decyzji podjętej przez osobę zarządzającą lub organ nadzoru, które są w stanie uwzględnić nie tylko czynniki przewidziane przez algorytm, lecz także kontekst, w którym decyzja ma zastosowanie. Prawo do tego, aby nie podlegać decyzji opartej wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu danych, zostało uznane zwłaszcza w art. 22 ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO).
Należy również odnotować, że możliwość przenoszenia danych pracowników jest niezbędna do celów rozwoju zawodowego. Istotne jest zatem, aby pracownicy platform mogli powołać się na doświadczenie zdobyte za pośrednictwem danej platformy i jakość wykonywanej na niej pracy - w kontaktach z innym pracodawcą lub inną platformą. Wreszcie, cyfrowe platformy pracy muszą zapewniać dostęp do osoby wyznaczonej do kontaktów, również pod względem praktycznym.
Poprawka 19
Rozdział III "Zarządzanie algorytmiczne", artykuł 9 "Informacja i konsultacje", ustęp 3
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Przedstawiciele osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych lub osoby pracujące za pośrednictwem platform internetowych mogą korzystać z pomocy wybranego przez nich eksperta, o ile jest to konieczne do zbadania przez nich kwestii będącej przedmiotem informacji i konsultacji oraz do sformułowania opinii. W przypadku gdy cyfrowa platforma pracy zatrudnia ponad 500 osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych w państwie członkowskim, wydatki związane z ekspertem ponosi cyfrowa platforma pracy, pod warunkiem że są one proporcjonalne. |
Przedstawiciele osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych lub osoby pracujące za pośrednictwem platform internetowych mogą korzystać z pomocy wybranego przez nich eksperta, o ile jest to konieczne do zbadania przez nich kwestii będącej przedmiotem informacji i konsultacji oraz do sformułowania opinii. W przypadku gdy cyfrowa platforma pracy zatrudnia ponad 50 osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych w państwie członkowskim zgodnie z zakresem dyrektywy 2002/14/WE określonym w jej art. 3 lit. a), wydatki związane z ekspertem ponosi cyfrowa platforma pracy, pod warunkiem że są one proporcjonalne. |
Uzasadnienie
Dyrektywa 2002/14, do której odsyła art. 9 ust. 1, przewiduje w art. 3 lit. a) odstępstwa dla MŚP, odnosząc się do progów wynoszących 20 i 50 pracowników. Słuszne wydaje się włączenie tych progów określonych w prawie UE do projektu dyrektywy, aby uniknąć mnożenia różnych progów w instrumentach legislacyjnych mających zastosowanie do tych samych przedsiębiorstw oraz aby zapewnić jasność obowiązujących przepisów. Próg 500 osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych stwarza administracyjne i finansowe ograniczenia w dostępie osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych i ich przedstawicieli do eksperta w celu obrony ich prawa do informacji i konsultacji.
Poprawka 20
Przepisy końcowe, artykuł 20 "Zakaz regresji i korzystniejsze przepisy", ustęp 2
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| 2. Niniejsza dyrektywa nie ma wpływu na prawo państw członkowskich do stosowania lub ustanawiania przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych, które są korzystniejsze dla osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych, lub do popierania stosowania korzystniejszych dla tych osób przepisów umów zbiorowych bądź zezwalania na ich stosowanie, zgodnie z celami niniejszej dyrektywy. W odniesieniu do osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych, które nie pozostają w stosunku pracy, niniejszy ustęp ma zastosowanie wyłącznie w zakresie, w jakim takie przepisy krajowe są zgodne z przepisami dotyczącymi funkcjonowania rynku wewnętrznego. |
2. Niniejsza dyrektywa ustanawia minimalne wymagania i nie może uniemożliwiać państwu członkowskiemu utrzymania lub wprowadzenia bardziej rygorystycznych środków ochronnych dla pracowników. Nie ma wpływu na prawo państw członkowskich do stosowania lub ustanawiania przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych, które są korzystniejsze dla osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych, lub do popierania stosowania korzystniejszych dla tych osób przepisów umów zbiorowych bądź zezwalania na ich stosowanie, zgodnie z celami niniejszej dyrektywy. W odniesieniu do osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych, które nie pozostają w stosunku pracy, niniejszy ustęp ma zastosowanie wyłącznie w zakresie, w jakim takie przepisy krajowe są zgodne z przepisami dotyczącymi funkcjonowania rynku wewnętrznego. |
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 153 ust. 2 lit. b) TFUE dyrektywa ustanawia minimalne wymogi dotyczące poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych. Państwa członkowskie mogą zatem utrzymać lub wprowadzić wszelkie inne korzystniejsze środki mające zastosowanie do osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych, ale również do wszystkich pracowników.
Poprawka 21
Przepisy końcowe, artykuł 22 "Przegląd dokonywany przez Komisję"
| Tekst zaproponowany przez Komisję Europejską |
Poprawka KR-u |
| Do dnia [5 lat po wejściu w życie] Komisja, po konsultacji z państwami członkowskimi, partnerami społecznymi na szczeblu unijnym i kluczowymi zainteresowanymi stronami, a także uwzględniając wpływ na mikroprzedsiębior- stwa, małe i średnie przedsiębiorstwa, dokonuje przeglądu wykonania niniejszej dyrektywy i przedstawia w odpowiednich przypadkach propozycje zmian w prawie. |
Do dnia [5 lat po wejściu w życie] Komisja, po konsultacji z państwami członkowskimi, partnerami społecznymi na szczeblu unijnym i kluczowymi zainteresowanymi stronami, w tym z Europejskim Komitetem Regionów, a także uwzględniając wpływ na mikroprzedsiębiorstwa, małe i średnie przedsiębiorstwa, dokonuje przeglądu wykonania niniejszej dyrektywy i przedstawia w odpowiednich przypadkach propozycje zmian w prawie. |
Uzasadnienie
Władze lokalne i regionalne, które Europejski Komitet Regionów reprezentuje na szczeblu europejskim, mają zdolność działać na rzecz poprawy warunków pracy osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych.
II. ZALECENIA POLITYCZNE
EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW
1. Z zadowoleniem przyjmuje zaproponowany przez Komisję Europejską w dniu 9 grudnia 2021 r. pakiet środków na rzecz poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych i promowania zrównoważonego wzrostu cyfrowych platform pracy w Unii Europejskiej.
2. Podziela pogląd Komisji, że błędna klasyfikacja statusu pracownika i jej konsekwencje mają wpływ wykraczający poza pracę za pośrednictwem platform internetowych, choć są one szczególnie poważne i wymagają pilnych działań właśnie w gospodarce platform.
3. Podkreśla, że zarządzanie algorytmiczne i jego skutki dla pracowników - najemnych i samozatrudnionych - oddziałują nie tylko na pracę za pośrednictwem platform internetowych, z których modelem biznesowym są nieodłącznie związane.
4. Przypomina, że w opinii 1 w sprawie pracy za pośrednictwem platform internetowych zwrócił uwagę na wyzwania, jakie te zjawiska stawiają przed pracownikami platform.
5. Z zadowoleniem przyjmuje to, że we wniosku Komisji Europejskiej dotyczącym dyrektywy zaproponowano ogólne ramy mające na celu rozwiązanie problemu błędnej klasyfikacji statusu zatrudnienia w kontekście pracy za pośrednictwem platform internetowych oraz ustanowiono nowe prawa materialne dla osób wykonujących pracę za pośrednictwem tych platform w celu zapewnienia sprawiedliwości, przejrzystości i rozliczalności zarządzania algorytmicznego.
Domniemanie wzruszalne stosunku pracy
6. Odnosi się pozytywnie do przewidzianego w dyrektywie mechanizmu domniemania wzruszalnego stosunku pracy oraz przeniesienia ciężaru dowodu, co pomoże w prawidłowym określeniu statusu zatrudnienia osób wykonujących pracę za pośrednictwem platform internetowych. W związku z tym stosunek umowny jest ostatecznie oceniany i określany na szczeblu krajowym.
7. Zaznacza, że istotne jest, by domniemanie stosunku pracy umożliwiało pracownikom platform korzystanie ze wszystkich praw wynikających z prawodawstwa lub układów zbiorowych - w tym prawa do szkolenia - które to prawa są gwarantowane przez status osoby samozatrudnionej i status pracownika najemnego.
8. Podkreśla również, że zastosowanie domniemania stosunku pracy wymaga, by platformy wypełniały obowiązki - w ramach właściwych przepisów krajowych - w zakresie opodatkowania pracy i dochodów, należytej staranności i społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw.
9. Uważa, że domniemanie wzruszalne stosunku pracy przyniesie korzyści również osobom faktycznie samo- zatrudnionym, ponieważ będzie wymagało od platform rezygnacji z ewentualnej podległości służbowej i zapewnienia im pełnej elastyczności charakterystycznej dla ich statusu.
Zarządzanie algorytmiczne
10. Z zadowoleniem przyjmuje przepisy dyrektywy mające na celu ochronę osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych przed zagrożeniami związanymi ze zautomatyzowanymi systemami kontroli i podejmowania decyzji oraz zarządzaniem algorytmicznym.
11. W tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje proponowane przepisy dotyczące środków ochrony prawnej i egzekwowania. Wciąż - podobnie jak wcześniej - odnotowuje się niedociągnięcia w egzekwowaniu przepisów, zwłaszcza w przypadkach o wymiarze międzynarodowym. Egzekwowanie przepisów na szczeblu międzynarodowym jest trudne, zwłaszcza w przypadku przedsiębiorstw działających za pośrednictwem platform. Należy zapewnić skuteczną współpracę między organami państw członkowskich, a także możliwość szybkiego egzekwowania tytułów prawnych również na szczeblu transgranicznym.
12. Z zadowoleniem przyjmuje fakt, że wniosek nie ma wpływu na krajowe definicje pracowników oraz że proponowana procedura ma na celu ustalenie, czy stosunek umowny jest stosunkiem pracy w rozumieniu definicji krajowych.
13. Podkreśla znaczenie decyzji podejmowanych przez człowieka w przypadku wszelkich decyzji dotyczących zasobów ludzkich, w kwestiach takich jak wynagrodzenie, awans, a także ograniczenie lub zawieszenie konta pracownika.
14. Stwierdza częstsze wykorzystywanie zarządzania algorytmicznego oraz zautomatyzowanych systemów kontroli i podejmowania decyzji poza pracą za pośrednictwem platform internetowych.
15. Wzywa Komisję Europejską do zaproponowania ram regulacyjnych w celu rozszerzenia praw przysługujących w zakresie zarządzania algorytmicznego pracownikom platform - najemnym i samozatrudnionym - na wszystkich pracowników podlegających zautomatyzowanym systemom kontroli i podejmowania decyzji w ramach działalności zawodowej, również poza pracą za pośrednictwem platform internetowych.
16. Wnosi, aby za pośrednictwem infrastruktury cyfrowej platform został udostępniony system informacji zwrotnych dla osób pracujących za pośrednictwem tych platform na temat zautomatyzowanych systemów monitorowania i podejmowania decyzji. Może to być ważny wskaźnik i element składowy skutecznego monitorowania zautomatyzowanych systemów, który w ten sposób będzie się przyczyniał zarówno do zapewnienia jakości pod względem ochrony praw podstawowych, jak i do większego zadowolenia z pracy.
Ochrona osób samozatrudnionych
17. Podkreśla, że platformy cyfrowe powinny przekazywać osobom pracującym za ich pośrednictwem pełne informacje na temat warunków pracy i wszelkich istotnych decyzji w języku(-ach) urzędowym(-ych) państwa członkowskiego, w którym pracownik wykonuje swoją pracę, a w miarę możliwości w języku tej osoby pracującej lub w języku najczęściej używanym w danym regionie.
18. Zachęca państwa członkowskie do zastosowania się do całego zalecenia Rady 2019/C 387/01 w sprawie dostępu pracowników oraz osób samozatrudnionych do ochrony socjalnej 2 w celu zagwarantowania formalnego i rzeczywistego dostępu do systemów ochrony socjalnej oraz ich odpowiedniości i przejrzystości dla wszystkich pracowników najemnych i osób samozatrudnionych.
19. Zwraca uwagę na aspekt płci w tych przepisach. Szczególnie kobiety pełniące obowiązki opiekuńcze doceniają elastyczność pod względem czasu, a niekiedy również - miejsca wykonywania pracy, którą oferuje praca za pośrednictwem platform internetowych. To właśnie one mogą najbardziej ucierpieć z powodu algorytmicznego zarządzania godzinami pracy, które karze pracownice i pracowników na przykład za okresy "niskiej wydajności".
20. Podkreśla znaczenie projektu wytycznych w sprawie stosowania unijnego prawa konkurencji do układów zbiorowych osób prowadzących działalność na własny rachunek niezatrudniających pracowników. Został on zaproponowany przez Komisję Europejską w celu doprecyzowania zasad organizacji, z których osoby prowadzące działalność na własny rachunek niezatrudniające pracowników mogą skorzystać w ramach stosunku wiążącego je z platformami, włączając w to możliwości tworzenia organizacji branżowych.
21. Zauważa, że osoby pracujące za pośrednictwem platform internetowych często nie mogą korzystać ze swoich praw podstawowych do wolności zrzeszania się i rokowań zbiorowych, zwłaszcza ze względu na brak wspólnych środków komunikacji i możliwości spotkań online lub osobiście. Należy zatem zagwarantować odpowiednie możliwości komunikacji i prawo dostępu związków zawodowych za pośrednictwem infrastruktury cyfrowej platform.
22. Zaznacza, że te wytyczne powinny dotyczyć wyłącznie osób prawidłowo zaklasyfikowanych jako pracujące na własny rachunek niezatrudniające pracowników, a nie pracowników, którzy mogą zostać ponownie zaklasyfikowani po zastosowaniu domniemania prawnego przewidzianego w dyrektywie.
Wymiar lokalny i regionalny
23. Ubolewa, że wniosek dotyczący dyrektywy nie zawiera odniesienia do władz lokalnych i regionalnych, mimo że w wielu państwach członkowskich władze szczebla niższego niż krajowy mają uprawnienia do wdrażania prawa pracy i określania statusu pracowników.
24. Apeluje, by państwa członkowskie oraz władze lokalne i regionalne popierały inicjatywy lokalne zmierzające do zapewnienia bardziej sprawiedliwej pracy świadczonej za pośrednictwem platform internetowych, takie jak tworzenie cyfrowych platform pracy mających status spółdzielni pracowników, oraz do zmniejszenia istniejącej przepaści cyfrowej w różnych kontekstach geograficznych i demograficznych (regiony słabiej rozwinięte).
25. Przypomina ponadto, że w opinii Europejskiego Komitetu Regionów "Praca za pośrednictwem platform internetowych - lokalne i regionalne wyzwania regulacyjne" 3 podkreślono zdolność władz lokalnych i regionalnych do podejmowania działań na rzecz poprawy warunków pracy osób pracujących za pośrednictwem platform internetowych, czy to poprzez wprowadzenie środków wsparcia społecznego dla nietypowych form zatrudnienia, dzięki włączeniu do parametrów udzielania zamówień publicznych otwartych dla platform - kryteriów społecznych dotyczących warunków pracy na platformach, czy też poprzez wykorzystanie inspektoratów pracy lub równoważnego organu lub instytucji w celu wyeliminowania, w ramach ich kompetencji, nieuczciwej klasyfikacji pracowników.
26. Podkreśla, że istotne jest zatroszczenie się nie tylko o udział samorządów lokalnych i regionalnych w poprawie warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych, lecz również o to, by otrzymały wsparcie i możliwość udziału w szkoleniach w celu rozwinięcia umiejętności w tej dziedzinie, tym bardziej że mogą im zostać powierzone zadania związane z monitorowaniem i z wdrożeniem prawodawstwa.
Proporcjonalność i pomocniczość
27. Uważa, że projekt dyrektywy jest zgodny z zasadami proporcjonalności i pomocniczości. Wartość dodana działań UE w tej dziedzinie oraz stosowność podstaw prawnych wybranych przez Komisję są jasne i spójne. Z zadowoleniem przyjmuje również fakt, że Komisja dołączyła do wniosku ustawodawczego tabelę oceny zgodności z zasadą pomocniczości.
Bruksela, dnia 29 czerwca 2022 r.
