Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 2022 r. w sprawie Mjanmy/Birmy - rok po zamachu stanu (2022/2581(RSP))

P9_TA(2022)0079
Mjanma/Birma - rok po zamachu stanu Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 marca 2022 r. w sprawie Mjanmy/Birmy - rok po zamachu stanu (2022/2581(RSP))
(2022/C 347/17)

Parlament Europejski,

- uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Mjanmy/Birmy, a mianowicie rezolucje z 7 lipca 2016 r. 1 , 15 grudnia 2016 r. 2  i 14 września 2017 r. 3  w sprawie Mjanmy/Birmy, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji Rohingjów, z 14 czerwca 2018 r. sprawie sytuacji uchodźców należących do mniejszości Rohingja, w szczególności trudnej sytuacji dzieci 4 , z 13 września 2018 r. w sprawie Mjanmy/Birmy, w szczególności w sprawie dziennikarzy Wa Lone i Kyaw Soe Oo 5 , z 19 września 2019 r. w sprawie Mjanmy/Birmy, w szczególności sytuacji Rohingjów 6 , z 11 lutego 2021 r. w sprawie sytuacji w Mjanmie/Birmie 7  oraz z 7 października 2021 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Mjanmie/Birmie, w tym sytuacji grup religijnych i etnicznych 8 ,

- uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2022/238 z 21 lutego 2022 r. w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Mjanmie/Birmie 9 ,

- uwzględniając konkluzje Rady z 22 lutego 2021 r. w sprawie Mjanmy/Birmy,

- uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2021/711 z 29 kwietnia 2021 r. w sprawie środków ograniczających w związku z sytuacją w Mjanmie/Birmie 10 ,

- uwzględniając wspólne oświadczenie wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa wydane w imieniu Unii Europejskiej oraz ministrów spraw zagranicznych Albanii, Australii, Kanady, Nowej Zelandii, Norwegii, Republiki Korei, Szwajcarii, Zjednoczonego Królestwa i Stanów Zjednoczonych z 1 lutego 2022 r. w sprawie rocznicy wojskowego zamachu stanu w Mjanmie/Birmie,

- uwzględniając oświadczenia wysokiego przedstawiciela wydane w imieniu UE 31 stycznia 2022 r. w sprawie ciągłej eskalacji przemocy w Mjanmie/Birmie, 8 listopada i 6 grudnia 2021 r. w sprawie sytuacji w Mjanmie/Birmie, 13 października 2021 r. w sprawie wsparcia prac specjalnego wysłannika Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN) oraz 30 kwietnia 2021 r. w sprawie wyników spotkania przywódców ASEAN,

- uwzględniając oświadczenie rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych z 11 stycznia 2022 r. w sprawie ostatniego wyroku wydanego na radczynię stanu Aung San Suu Kyi,

- uwzględniając Wytyczne UE w sprawie propagowania i ochrony wolności religii lub przekonań,

- uwzględniając pięciopunktowy konsensus ASEAN z 24 kwietnia 2021 r.,

- uwzględniając oświadczenie przewodniczącego ASEAN z 2 lutego 2022 r. w sprawie sytuacji w Mjanmie/Birmie,

- uwzględniając oświadczenie Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka z 23 września 2021 r. w sprawie Mjanmy/Birmy oraz oświadczenie specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Mjanmie/Birmie z 22 września 2021 r.,

- uwzględniając raport Biura Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka z 16 września 2021 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Mjanmie/Birmie,

- uwzględniając oświadczenie Rady Bezpieczeństwa ONZ z 29 grudnia 2021 r. w sprawie sytuacji w Mjanmie/Birmie,

- uwzględniając komunikat prasowy Rady Bezpieczeństwa ONZ z 2 lutego 2022 r. w sprawie sytuacji w Mjanmie/Birmie,

- uwzględniając oświadczenie rzecznika sekretarza generalnego ONZ z 30 stycznia 2022 r. w sprawie sytuacji w Mjanmie/Birmie,

- uwzględniając oświadczenie Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka z 28 stycznia 2022 r. w sprawie sytuacji w Mjanmie/Birmie,

- uwzględniając raporty specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Mjanmie/Birmie, zwłaszcza raport z 22 lutego 2022 r. zatytułowany "Enabling Atrocities: UN Member States' Arms Transfers to the Myanmar Military" [Umożliwianie okrucieństwa: transfery broni państw członkowskich ONZ dla wojska Mjanmy/Birmy],

- uwzględniając wniosek z wysłuchań publicznych z 28 lutego 2022 r. dotyczący wstępnych zastrzeżeń wniesionych przez Mjanmę/Birmę w sprawie dotyczącej stosowania Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa (Gambia przeciwko Mjanmie/Birmie),

- uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 75/287 z 18 czerwca 2021 r. w sprawie sytuacji w Mjanmie/Birmie,

- uwzględniając raport Biura ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej z grudnia 2021 r. zatytułowany "Humanitarian Needs Overview - Myanmar" [Przegląd potrzeb humanitarnych w Mjanmie/Birmie],

- uwzględniając oświadczenie specjalnego wysłannika Sekretarza Generalnego ONZ ds. Mjanmy/Birmy z 27 grudnia 2021 r.,

- uwzględniając sprawozdania Sekretarza Generalnego ONZ w sprawie Mjanmy/Birmy, sytuacji w zakresie praw człowieka muzułmańskiej mniejszości Rohingja oraz innych mniejszości w Mjanmie/Birmie,

- uwzględniając raport Niezależnego Mechanizmu Dochodzeniowego dla Mjanmy/Birmy z 2021 r.,

- uwzględniając sprawozdanie niezależnej międzynarodowej misji wyjaśniającej w sprawie Mjanmy/Birmy z 22 sierpnia 2019 r. w sprawie przemocy seksualnej i przemocy ze względu na płeć w Mjanmie/Birmie oraz wpływu konfliktów etnicznych w tym kraju w aspekcie płci,

- uwzględniając sprawozdania Międzynarodowej Organizacji Pracy i Mechanizmu Nadzorczego dla Mjanmy/Birmy,

- uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,

- uwzględniając konwencje genewskie z 1949 r. i protokoły dodatkowe do nich,

- uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa z 1948 r.,

- uwzględniając art. 25 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,

- uwzględniając art. 144 ust. 5 i art. 132 ust. 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że 1 lutego 2021 r. siły zbrojne Mjanmy, znane jako Tatmadaw - z wyraźnym pogwałceniem konstytucji Mjanmy/Birmy oraz wyników wyborów z listopada 2020 r. - aresztowały prezydenta Win Myinta i radczynię stanu Aung San Suu Kyi, a także najważniejszych członków rządu, w wyniku wojskowego zamachu stanu przejęły kontrolę nad władzą ustawodawczą, sądowniczą i wykonawczą oraz wprowadziły na okres jednego roku stan wyjątkowy; mając na uwadze, że w sierpniu 2021 r. głównodowodzący junty wojskowej Min Aung Hlaing ogłosił się premierem i oświadczył, że stan wyjątkowy zostanie przedłużony do sierpnia 2023 r.; mając na uwadze, że tylko Win Myint, jako prezydent Mjanmy, jest upoważniony na mocy konstytucji do wprowadzenia stanu wyjątkowego;

B. mając na uwadze, że w reakcji na przewrót wojskowy w wielu miastach w Mjanmie odbyły się pokojowe protesty i demonstracje pod hasłami powrotu do demokracji; mając na uwadze, że uczestniczyły w nich różne ugrupowania, w tym Ruch Nieposłuszeństwa Obywatelskiego; mając na uwadze, że siły bezpieczeństwa użyły nadmiernej i śmiercionośnej siły wobec demonstrantów; mając na uwadze, że w reakcji na utrzymujący się powszechny opór Tatmadaw z każdym dniem nasilał przemoc;

C. mając na uwadze, że powołano komitet reprezentujący Pyidaungsu Hluttaw (CRPH) oraz rząd jedności narodowej (NUG), które reprezentują demokratyczne postulaty ludności Mjanmy/Birmy;

D. mając na uwadze, że 24 kwietnia 2021 r. przywódcy ASEAN spotkali się w Dżakarcie z głównodowodzącym junty wojskowej Min Aung Hlaingiem i osiągnęli pięciopunktowy konsensus; mając na uwadze, że do dzisiejszego dnia junta wojskowa nie podjęła żadnych działań w celu wdrożenia tego pięciopunktowego konsensusu; mając na uwadze, że od czasu przyjęcia pięciopunktowego konsensusu przemoc jeszcze nasiliła się i drastycznie wzrosła;

E. mając na uwadze, że w maju 2021 r. junta wojskowa podjęła pierwsze kroki w kierunku rozwiązania partii politycznej Aung San Suu Kyi, która była członkiem rządu do zamachu stanu w lutym 2021 r.; mając na uwadze, że radczyni stanu Aung San Suu Kyi i prezydent Win Myint wciąż przebywają w więzieniu i otrzymali pierwsze wyroki z szeregu stawianych im zarzutów; mając na uwadze, że Aung San Suu Kyi została początkowo skazana na cztery lata więzienia, następnie jej kara została skrócona do dwóch lat, ale postawiono jej łącznie co najmniej kilkanaście zarzutów;

F. mając na uwadze, że junta ma na swoim koncie zabójstwa, wymuszone zaginięcia, tortury oraz gwałty i inne przestępstwa seksualne; mając na uwadze, że od 1 lutego 2021 r. bezprawnie aresztowano lub umieszczono w areszcie domowym wielu polityków, urzędników rządowych, obrońców praw człowieka, przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, duchownych, pokojowych demonstrantów i pisarzy; mając na uwadze, że według ostatniego komunikatu prasowego Biura Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka z 28 stycznia 2022 r. od czasu zamachu stanu śmierć poniosło co najmniej 1500 osób, a władze wojskowe arbitralnie aresztowały co najmniej 11 787 osób; mając na uwadze, że według danych na dzień 21 stycznia 2022 r. junta uwięziła 649 członków opozycyjnej Narodowej Ligi na rzecz Demokracji, a 14 zmarło w trakcie zatrzymania lub krótko po nim; mając na uwadze, że według danych na dzień 4 marca 2022 r. sądy wojskowe skazały na śmierć 84 osoby; mając na uwadze, że od lutego 2021 r. do stycznia 2022 r. doszło do co najmniej 4924 starć i 1724 ataków na ludność cywilną;

G. mając na uwadze, że junta wzięła na cel kobiety, stosując egzekucje pozasądowe, szeroko zakrojone arbitralne zatrzymania, napaści na tle seksualnym i przemoc ze względu na płeć; mając na uwadze, że ponad 2 000 osób zatrzymanych od 1 lutego 2021 r. to kobiety; mając na uwadze, że według stanu na grudzień 2021 r. siły bezpieczeństwa junty zabiły 94 kobiety podczas ataków, przesłuchań i protestów przeciwko juncie;

H. mając na uwadze, że w Mjanmie/Birmie dochodzi do naruszeń wolności religii lub przekonań oraz innych praw człowieka mniejszości religijnych i etnicznych; mając na uwadze, że od początku zamachu stanu odnotowano ponad 35 udokumentowanych doniesień o atakach na kościoły i inne miejsca kultu oraz na osoby wierzące, w tym chrześcijan i muzułmanów;

I. mając na uwadze, że jednocześnie wojsko nasiliło represje wobec mediów w Mjanmie/Birmie - coraz częściej dochodzi do arbitralnych aresztowań dziennikarzy i coraz więcej dziennikarzy jest więzionych i oskarżanych w celu uciszenia mediów i wyeliminowania wolności słowa; mając na uwadze, że junta w coraz większym stopniu korzysta z narzędzi nadzoru i cenzury poprzez ograniczenia dotyczące telekomunikacji i internetu; mając na uwadze, że 21 stycznia 2022 r. junta uwięziła 120 dziennikarzy i zabiła trzech, co stawia Mjanmę/Birmę na drugim miejscu na świecie pod względem liczby więzionych dziennikarzy; mając na uwadze, że wojsko oskarżyło 12 serwisów informacyjnych o przestępstwa lub cofnęło im licencje;

J. mając na uwadze, że od czasu zamachu stanu zginęło co najmniej 27 działaczy związkowych, a 116 pracowników i związkowców zostało aresztowanych; mając na uwadze, że 16 organizacji zajmujących się prawami pracowniczymi uznano za nielegalne, a wiele z nich było zmuszonych zejść do podziemia, aby się chronić; mając na uwadze, że dwa tygodnie po zamachu stanu wojsko wprowadziło istotne zmiany do kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego, które stały się podstawowymi przepisami prawnymi wykorzystywanymi do oskarżania osób sprzeciwiających się reżimowi wojskowemu, w tym liderów związków zawodowych i obrońców praw pracowniczych;

K. mając na uwadze, że junta składa się z tych samych sił, które rozpoczęły ludobójcze ataki w 2017 r. i które nadal stosują politykę ludobójstwa i segregacji wobec Rohingjów; mając na uwadze, że około 600 000 Rohingjów, którzy pozostają w stanie Arakan, jest obiektem dyskryminacyjnych praktyk i strategii politycznych, ich prawa podstawowe są systematycznie łamane, dochodzi do ich arbitralnych aresztowań, przetrzymuje się ich w przeludnionych obozach dla przesiedleńców wewnętrznych, a ich dostęp do edukacji i opieki zdrowotnej jest poważnie ograniczony; mając na uwadze, że ustawa o obywatelstwie Mjanmy/Birmy uznaje Rohingjów za "cudzoziemców" lub "zagranicznych rezydentów", w związku z czym pozbawia ich obywatelstwa, co jeszcze potęguje ich trudną sytuację; mając na uwadze, że pomimo licznych apeli społeczności międzynarodowej prześladowania mniejszości Rohingja nie zakończyły się;

L. mając na uwadze, że junta w Mjanmie/Birmie odmawia rzetelnego zbadania przypadków łamania praw człowieka ludności Rohingja i pociągnięcia sprawców do odpowiedzialności; mając na uwadze, że władze odmawiają współpracy z mechanizmami ONZ; mając na uwadze, że skłoniło to Międzynarodowy Trybunał Karny do wszczęcia dochodzenia w sprawie sytuacji mniejszości Rohingja;

M. mając na uwadze, że od grudnia 2021 r. junta wojskowa zwiększyła liczbę ataków powietrznych na wioski w stanach zamieszkiwanych przez mniejszości etniczne, a wskutek tych ataków ucierpiało co najmniej 200 000 cywilów; mając na uwadze, że według ONZ w grudniu 2021 r. wojsko zabiło kilkanaście nieuzbrojonych osób, w tym pięciu małoletnich, których spalono żywcem;

N. mając na uwadze, że sekretarz generalny ONZ ostrzegł, iż "ryzyko konfliktu zbrojnego na dużą skalę wymaga kolektywnego podejścia, aby zapobiec wielowymiarowej katastrofie w sercu Azji Południowo-Wschodniej i poza nią";

O. mając na uwadze, że ponad 453 000 nowo przesiedlonych osób, z których większość to kobiety i dzieci, nadal przebywa w strefach objętych konfliktem, do czego należy dodać kolejne 370 400 osób, które już przed lutym 2021 r. znajdowały się w sytuacji długotrwałego wysiedlenia, oraz prawie milion uchodźców z Mjanmy/Birmy, którzy przebywają w państwach sąsiadujących; mając na uwadze, że według szacunków ONZ 14,4 mln osób w Mjanmie/Birmie potrzebuje pomocy humanitarnej, z czego 5 mln to dzieci, a 13,3 mln to osoby zagrożone brakiem bezpieczeństwa żywnościowego i głodem, w porównaniu z 2,8 mln przed przejęciem władzy przez wojsko; mając na uwadze, że w grudniu 2021 r. Biuro ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej opublikowało plan działań humanitarnych na 2022 r., w którym stwierdzono, że potrzeba 826 mln USD, aby dotrzeć do 6,2 mln osób potrzebujących pomocy humanitarnej ratującej życie;

P. mając na uwadze, że dostęp do pomocy humanitarnej i jej dystrybucja zostały poważnie ograniczone i celowo utrudnione przez reżim, który zniszczył infrastrukturę na obszarach znajdujących się w potrzebie, aresztował pracowników służby zdrowia, uniemożliwił dostęp do leków i tlenu oraz aresztował i zabił przywódców kościelnych i lokalnych wolontariuszy udzielających wsparcia humanitarnego;

Q. mając na uwadze, że sytuacja humanitarna w Mjanmie/Birmie pogorszyła się również wskutek niedbałego podejścia junty do kryzysu związanego z COVID-19; mając na uwadze, że wojsko wykorzystało środki służące walce z COVID-19 do tego, by rozprawić się z działaczami prodemokratycznymi, obrońcami praw człowieka i dziennikarzami; mając na uwadze, że junta zamknęła szpitale i podjęła działania przeciwko pracownikom służby zdrowia, co doprowadziło do załamania systemu opieki zdrowotnej w sytuacji gwałtownego wzrostu zakażeń COVID-19 w całym kraju; mając na uwadze, że wojsko zniszczyło środki medyczne i sprzęt medyczny oraz okupuje dziesiątki placówek medycznych, co zmusiło ludność Mjanmy/Birmy do trzymania się z dala od tych placówek ze strachu przez aresztowaniem lub zastrzeleniem; mając na uwadze, że zatłoczone więzienia i ogólne zaniedbanie zdrowia więźniów przyczyniły się do wzrostu liczby zakażeń COVID-19;

R. mając na uwadze, że Tatmadaw i jego generałowie bezprawnie pozyskują fundusze poprzez nielegalną sprzedaż drewna, kamieni szlachetnych, gazu i ropy naftowej oraz spotykają się z powszechnymi zarzutami o korupcję; mając na uwadze, że nie wprowadzono jeszcze odpowiednich środków należytej staranności w celu określenia źródeł kamieni szlachetnych kupowanych przez europejskie przedsiębiorstwa i konsumentów; mając na uwadze, że dochody z gazu ziemnego są największym źródłem dochodów walutowych wojska, a ich wartość szacuje się na 1 mld USD rocznie z tytułu ceł, podatków, opłat licencyjnych, taryf i innych zysków; mając na uwadze, że 19 międzynarodowych banków zainwestowało ponad 65 mld USD w 18 firm, które mają bezpośrednie i długotrwałe powiązania handlowe z wojskiem Mjanmy/Birmy lub z podmiotami państwowymi, które wojsko próbuje kontrolować w wyniku zamachu stanu;

S. mając na uwadze, że 21 lutego 2022 r. UE ogłosiła przyjęcie dodatkowych sankcji wobec osób i podmiotów zaangażowanych w poważne naruszenia praw człowieka w Mjanmie/Birmie; mając na uwadze, że jeden z tych podmiotów - Myanmar Oil and Gas Enterprise (MOGE) jest przedsiębiorstwem państwowym, które od ubiegłorocznego zamachu stanu znalazło się pod kontrolą junty wojskowej; mając na uwadze, że odstępstwo od systemu sankcji wyraźnie umożliwia unijnym podmiotom naftowym i gazowym pozostającym w Mjanmie/Birmie przeprowadzanie transakcji finansowych z MOGE;

T. mając na uwadze, że junta wojskowa otrzymuje myśliwce i pojazdy opancerzone z Chin i Rosji; mając na uwadze, że te samoloty i pojazdy wykorzystano przeciwko ludności cywilnej od czasu ubiegłorocznego zamachu stanu; mając na uwadze, że Serbia zezwoliła na eksport rakiet i artylerii dla wojska Mjanmy/Birmy; mając na uwadze, że Chiny i Rosja podjęły wiele wysiłków politycznych, wojskowych i gospodarczych mających na celu legitymizację junty; mając na uwadze, że oba te kraje mają powiązania z siłami zbrojnymi Mjanmy/Birmy, gdyż są największymi dostawcami broni do tego kraju; mając na uwadze, że oba te kraje wielokrotnie blokowały próby uzgodnienia deklaracji w sprawie sytuacji w Mjanmie/Birmie podejmowane przez Radę Bezpieczeństwa ONZ;

U. mając na uwadze, że junta Mjanmy/Birmy wyraziła poparcie dla Putina w wojnie w Ukrainie;

V. mając na uwadze, że specjalny sprawozdawca ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Mjanmie wskazał w oficjalnym oświadczeniu, że powszechne, systematyczne ataki wojska na ludność Mjanmy noszą znamiona zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych na mocy prawa międzynarodowego; mając na uwadze, że specjalny sprawozdawca ONZ jednoznacznie stwierdził, że architekci i sprawcy zamachu stanu i naruszeń powinni zostać pociągnięci do odpowiedzialności;

W. mając na uwadze, że jak dotąd Komisja nie wszczęła jeszcze dochodzenia na podstawie art. 19 ust. 1 lit. a) rozporządzenia w sprawie GSP 11  w celu zawieszenia preferencji handlowych, z których korzysta Mjanma/Birma, o co wnioskował oficjalnie Parlament, przy poparciu zdecydowanej większości posłów, w czerwcu 2018 r., we wrześniu 2018 r., we wrześniu 2019 r., w lutym 2021 r. i w październiku 2021 r.;

1. zdecydowanie potępia zamach stanu przeprowadzony 1 lutego 2021 r. przez Tatmadaw pod przywództwem głównodowodzącego Min Aung Hlainga, a także towarzyszące mu haniebne akty okrucieństwa, masowe zabójstwa i powszechne naruszenia praw człowieka wobec ludności Mjanmy/Birmy;

2. wzywa Tatmadaw do pełnego poszanowania wyników demokratycznych wyborów z listopada 2020 r., przywrócenia rządu cywilnego i zakończenia stanu wyjątkowego; popiera CRPH, rząd jedności narodowej oraz Radę Konsultacyjną Jedności Narodowej (NUCC), które są jedynymi prawowitymi reprezentantami demokratycznych postulatów ludności Mjanmy/Birmy;

3. wzywa wojsko Mjanmy/Birmy do natychmiastowego zaprzestania wszelkich aktów przemocy i ataków na ludność Mjanmy/Birmy we wszystkich częściach kraju, do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia Aung San Suu Kyi i wszystkich innych więźniów politycznych, w tym przywódców religijnych, oraz do podjęcia kroków w celu ustanowienia drogi do dialogu i pojednania ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, w tym z rządem jedności narodowej, CRPH i przedstawicielami wszystkich zaangażowanych grup etnicznych, przy jednoczesnym zapewnieniu pełnego poszanowania podstawowych wolności wypowiedzi, zrzeszania się i pokojowych zgromadzeń, a także wolności religii lub przekonań;

4. jest zbulwersowany zbrodniami, jakich Tatmadaw dopuszcza się na grupach etnicznych i religijnych w Mjanmie/ Birmie; zdecydowanie potępia ataki przeprowadzone przez armię w stanach Karen, Kaja, Kaczin, Szan i Czin, a także w regionach Magwe i Sagaing, które spowodowały masowe przesiedlenia, ofiary śmiertelne wśród cywilów, w tym dzieci, zniszczenie budynków sakralnych oraz inne naruszenia praw człowieka i prawa humanitarnego;

5. ponownie potępia te przypadki łamania praw człowieka oraz systematyczne i powszechne ataki na ludność Rohingja; podkreśla, że UE będzie nadal dokładnie monitorować działania przywódców wojskowych wobec mniejszości, w tym Rohingjów;

6. potępia prześladowania chrześcijan w Mjanmie/Birmie; wzywa Tatmadaw, by przestał zabijać i aresztować chrześcijan oraz ostrzeliwać i atakować kościoły; podkreśla, że społeczność międzynarodowa wyraziła głębokie zaniepokojenie brutalnymi atakami na wspólnoty chrześcijańskie w Mjanmie/Birmie;

7. potępia wszelkie akty przemocy ze strony junty wobec obywateli, a także inne formy prześladowań, zwłaszcza obrońców praw człowieka, działaczy społeczeństwa obywatelskiego i dziennikarzy; ubolewa nad ograniczaniem prawa do wolności wypowiedzi i innych praw człowieka; wzywa juntę do zniesienia wszystkich ograniczeń dotyczących telekomunikacji i internetu, w tym blokowania stron internetowych niezależnych mediów i platform mediów społecznościowych;

8. zdecydowanie potępia i odrzuca wszelką przemoc seksualną i przemoc ze względu na płeć, której dopuszcza się wojsko w ramach celowej strategii zastraszania, terroryzowania i karania ludności cywilnej, w tym mniejszości etnicznych; potępia wszelkie formy przemocy wobec kobiet, które stanowią poważne naruszenie praw człowieka oraz godności kobiet i dziewcząt;

9. potępia coraz częstsze przypadki łamania praw pracowniczych, zwłaszcza w przemyśle konfekcyjnym, a także ataki na związki zawodowe i obrońców praw pracowniczych oraz ich nękanie; wzywa do natychmiastowego zaprzestania przemocy wobec pracowników i związków zawodowych oraz do ochrony praw związków zawodowych i ich członków, w tym prawa do swobodnego działania;

10. potępia ataki władz wojskowych na pracowników i placówki służby zdrowia oraz ich reakcję na pandemię COVID-19; wzywa juntę do przywrócenia strategii zapobiegania rozprzestrzenianiu się wirusa i systemu ustalania kontaktów zakaźnych oraz do zapewnienia obywatelom dostępu do opieki zdrowotnej i szczepionek; zwraca się do Komisji o zwiększenie wsparcia w tym zakresie, w tym poprzez dostarczenie dawek szczepionek przeciwko COVID-19, oraz o zagwarantowanie, że dotrą one do obywateli Mjanmy/Birmy;

11. ubolewa, że Rada Bezpieczeństwa ONZ nie omówiła projektu rezolucji w sprawie Mjanmy/Birmy, i wzywa państwa członkowskie UE oraz Europejską Służbę Działań Zewnętrznych do zwiększenia presji na Radę Bezpieczeństwa ONZ w celu osiągnięcia jedności w przyjmowaniu ukierunkowanych sankcji, w tym globalnego zakazu podróżowania oraz zamrożenia aktywów przywódców junty i konglomeratów będących własnością wojska, a także w celu nałożenia globalnego embarga na broń na Mjanmę/Birmę oraz zawieszenia wszelkich bezpośrednich i pośrednich dostaw, sprzedaży lub transferu broni i produktów podwójnego zastosowania, amunicji i innego sprzętu wojskowego i związanego z bezpieczeństwem, a także zapewnienia szkoleń lub innej pomocy wojskowej i w zakresie bezpieczeństwa; wzywa państwa członkowskie i kraje stowarzyszone do utrzymania embarga na bezpośrednie i pośrednie dostawy, sprzedaż i transfer, w tym tranzyt, transport i pośrednictwo, wszelkiej broni, amunicji oraz innego sprzętu i systemów wojskowych, sprzętu i systemów związanych z bezpieczeństwem i nadzorem, a także do zapewniania szkoleń, konserwacji oraz innej pomocy wojskowej i pomocy związanej z bezpieczeństwem; podkreśla potrzebę dalszego zbadania tej sytuacji przez Międzynarodowy Trybunał Karny;

12. zdecydowanie potępia dostawy broni i sprzętu wojskowego dla Tatmadaw przez Chiny, Rosję i Serbię; podkreśla, że kraje, które - jak Chiny, Rosja i Serbia - dostarczają broń juncie Mjanmy/Birmy, są bezpośrednio odpowiedzialne za akty okrucieństwa popełniane przy użyciu tej broni;

13. zdecydowanie potępia poparcie przez juntę Mjanmy/Birmy nielegalnej wojny prowadzonej przez Rosję w Ukrainie;

14. jest zdania, że pięciopunktowy konsensus wypracowany na forum ASEAN nie przyniósł jeszcze żadnych rezultatów; wzywa ASEAN i jego członków, a zwłaszcza specjalnego wysłannika do Mjanmy/Birmy, do bardziej aktywnego wykorzystywania swojej szczególnej roli w tym kraju, do współpracy ze specjalnym wysłannikiem ONZ, do współpracy z wszystkimi zaangażowanymi stronami, zwłaszcza z rządem jedności narodowej, przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności kobiet i grup etnicznych, aby promować, jako plan minimum, skuteczne i konstruktywne wdrożenie pięciopunktowego konsensusu z myślą o trwałym i demokratycznym rozwiązaniu obecnego kryzysu w najbliższej przyszłości; ubolewa nad wizytą premiera Kambodży Hun Sena u wojskowego przywódcy Mjanmy/Birmy Min Aung Hlainga 7 stycznia 2022 r., która - jako pierwsza wizyta szefa rządu od czasu zamachu stanu przez juntę - nadała juncie legitymizację;

15. wzywa wszystkie strony kryzysu w Mjanmie/Birmie do ułatwienia bezpiecznego i nieograniczonego dostępu do pomocy humanitarnej oraz do zapewnienia dostępu pracownikom organizacji humanitarnych; wzywa Komisję do zerwania stosunków roboczych z juntą w zakresie dostarczania pomocy humanitarnej, co zapobiegnie wykorzystywaniu przez nią pomocy humanitarnej jako broni; zwraca się do Komisji o przekierowanie i zwiększenie pomocy humanitarnej,

w tym wsparcia w zakresie opieki zdrowotnej, za pośrednictwem kanałów transgranicznych, lokalnych sieci humanitarnych, usługodawców etnicznych oraz organizacji społeczności lokalnych i społeczeństwa obywatelskiego; zwraca się do Komisji, aby przeanalizowała, w jaki sposób można realizować projekty rozwojowe z udziałem tych grup i odpowiednio kierować pomoc rozwojową;

16. potępia zawracanie uchodźców przez kraje sąsiadujące z powrotem do Mjanmy/Birmy, co jest sprzeczne z zasadą non-refoulement; wzywa kraje sąsiadujące, zwłaszcza Tajlandię, Indie i Chiny, do zapewnienia dostępu uchodźcom przekraczającym granicę; wzywa te rządy do zapewnienia organizacjom pomocowym i lokalnym organizacjom społeczeństwa obywatelskiego dostępu do obszarów, na których znajdują się osoby wewnętrznie przesiedlone wzdłuż granic z Mjanmą/Birmą;

17. wzywa UE, państwa członkowskie i społeczność międzynarodową, aby niezwłocznie wypełniły swoje zobowiązania finansowe w ramach planu pomocy humanitarnej ONZ dla Mjanmy/Birmy na 2021 r.;

18. z zadowoleniem przyjmuje cztery rundy sankcji UE za wojskowy zamach stanu i późniejsze represje; apeluje do Rady, aby w wykazie osób fizycznych i prawnych, podmiotów i organów objętych środkami ograniczającymi ujęła całą Państwową Radę Administracyjną (SAC), a nie jej poszczególnych członków; z zadowoleniem przyjmuje decyzję UE o dodaniu MOGE do wykazu podmiotów objętych sankcjami; wzywa Radę do cofnięcia odstępstwa, które wyraźnie umożliwia unijnym operatorom naftowym i gazowym pozostającym w Mjanmie/Birmie przeprowadzanie transakcji finansowych z MOGE, i wzywa państwa członkowskie, by nie stosowały tego odstępstwa; wzywa Komisję i państwa członkowskie UE do dopilnowania, aby wycofanie się przestrzegających sankcji unijnych przedsiębiorstw nie przyniosło korzyści juncie, zgodnie z wytycznymi ONZ dotyczącymi biznesu i praw człowieka, w tym poprzez wyjaśnienie, że udziały w przedsiębiorstwach nie mogą być sprzedawane ani przekazywane MOGE lub innym przedsiębiorstwom junty w ramach egzekwowania sankcji; podkreśla, że niezbędna jest dalsza międzynarodowa koordynacja z jurysdykcjami o zbieżnych poglądach; wzywa Radę, by kolejna runda sankcji objęła również rezerwy banku centralnego; podkreśla, że wymagałoby to zamrożenia aktywów i nałożenia zakazu międzynarodowych transferów finansowych na dwa państwowe banki: Myanmar Foreign Trade Bank i Myanmar Investment and Commercial Bank;

19. wzywa UE i jej państwa członkowskie do zbadania wszystkich możliwości wymierzenia sprawiedliwości i pociągnięcia do odpowiedzialności za poważne zbrodnie międzynarodowe popełnione przez siły bezpieczeństwa, w tym zbrodnie przeciwko ludzkości popełnione w następstwie zamachu stanu, a także zbrodnie przeciwko ludzkości, zbrodnie wojenne i akty ludobójstwa popełnione w Arakan i innych stanach etnicznych na przestrzeni dziesięcioleci, poprzez wspieranie skierowania sprawy przez Radę Bezpieczeństwa ONZ do Międzynarodowego Trybunału Karnego, formalne popieranie sprawy wniesionej przez Gambię przeciwko Mjanmie/Birmie do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości dotyczącej Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa, a także dalsze zapewnianie pełnego finansowania i wsparcia dla Niezależnego Mechanizmu Dochodzeniowego dla Mjanmy/Birmy;

20. wzywa Komisję do ścisłego monitorowania, czy należy wszcząć dochodzenie w sprawie wycofania inicjatywy "Wszystko oprócz broni" w celu zawieszenia preferencji handlowych, które są korzystne dla Mjanmy/Birmy w określonych sektorach, w szczególności dla przedsiębiorstw należących do armii Mjanmy/Birmy, a także do należytego informowania Parlamentu o podejmowanych krokach;

21. podkreśla, że lokalne i wielonarodowe przedsiębiorstwa działające w Mjanmie/Birmie muszą przestrzegać praw człowieka i zaprzestać umożliwiania sprawcom nadużyć; w związku z tym zdecydowanie wzywa przedsiębiorstwa z siedzibą w UE, aby zadbały o to, żeby nie mieć żadnych powiązań z siłami bezpieczeństwa Mjanmy/Birmy, ich poszczególnymi członkami lub podmiotami będącymi ich własnością lub przez nie kontrolowanymi, oraz upewniły się, że nie przyczyniają się one, bezpośrednio lub pośrednio, do tłumienia przez wojsko demokracji i praw człowieka;

22. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji prawowitemu prezydentowi i rządowi jedności narodowej Mjanmy/Birmy, komitetowi reprezentującemu Pyidaungsu Hluttaw, radczyni stanu Mjanmy/Birmy, Tatmadawowi, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Komisji, Radzie, rządom i parlamentom państw członkowskich UE, państwom członkowskim ASEAN, sekretarzowi generalnemu ASEAN, Komisji Międzyrządowej ASEAN ds. Praw Człowieka, sekretarzowi generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, specjalnemu sprawozdawcy ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Mjanmie/Birmie, Wysokiemu Komisarzowi Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców oraz Radzie Praw Człowieka ONZ.

1 Dz.U. C 101 z 16.3.2018, s. 134.
2 Dz.U. C 238 z 6.7.2018, s. 112.
3 Dz.U. C 337 z 20.9.2018, s. 109.
4 Dz.U. C 28 z 27.1.2020, s. 80.
5 Dz.U. C 433 z 23.12.2019, s. 124.
6 Dz.U. C 171 z 6.5.2021, s. 12.
7 Dz.U. C 465 z 17.11.2021, s. 135.
8 Teksty przyjęte, P9_TA(2021)0417.
9 Dz.U. L 40 z 21.2.2022, s. 8.
10 Dz.U. L 147 z 30.4.2021, s. 17.
11 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 978/2012 z dnia 25 października 2012 r. wprowadzające ogólny system preferencji taryfowych. Dz.U. L 303 z 31.10.2012, s. 1.

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024