Niniejsza publikacja uprawnia do zgłoszenia sprzeciwu wobec wniosku zgodnie z art. 51 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 1 w terminie trzech miesięcy od daty niniejszej publikacji.JEDNOLITY DOKUMENT
"CASTAGNA DI ROCCAMONFINA"
Nr UE: PGI-IT-02764 - 16.3.2021
ChNP () ChOG (X)
1. Nazwa lub nazwy [ChNP lub ChOG]
"Castagna di Roccamonfina"
2. Państwo członkowskie lub państwo trzecie
Włochy
3. Opis produktu rolnego lub środka spożywczego
3.1. Typ produktu
Klasa 1.6. Owoce, warzywa i zboża, świeże lub przetworzone
3.2. Opis produktu, do którego odnosi się nazwa podana w pkt 1
Chronione oznaczenie geograficzne (ChOG) "Castagna di Roccamonfina" jest zastrzeżone dla owoców należących do kultywaru Primitiva (lub Tempestiva), Napoletana (lub Riccia, lub Riccia Napoletana), Mercogliana (lub Marrone), Pac- cuta i Lucente (lub Lucida) produkowanych na określonym obszarze geograficznym.
W chwili wprowadzania do obrotu produkt powinien charakteryzować się następującymi właściwościami:
a) kasztany świeże:
- owoc: kształt asymetryczny, zbliżony do kulistego, średniej wielkości;
- kalibracja: nie więcej niż 110 owoców na kg selekcjonowanego lub kalibrowanego produktu;
- część jadalna: co najmniej 83 %;
- owocnia: maksymalnie 17 % całego owocu, kasztan o brązowej barwie, z ciemniejszymi paskami, które nie są szczególnie widoczne, o twardej i niezbyt gęstej konsystencji;
- jądro: mlecznobiała barwa, chrupiąca konsystencja oraz umiarkowanie słodki, delikatny smak;
- skład chemiczny części jadalnej:
- woda: 51-57 %;
- białko: 2,3-3,3 g/100 g;
- łączna zawartość węglowodanów: 38-46 g/100 g;
- tłuszcze: 1,5-2,3 g/100 g;
- skórka wewnętrzna: cienka, brązowa, jedynie lekko wkraczająca do jądra, o średniej przyczepności;
- obecność owoców robaczywych, odkształconych, spleśniałych i pomarszczonych podlega limitom tolerancji określonym w ogólnych normach handlowych (część A załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 543/2011).
b) suszone kasztany w łupinach:
- kształt asymetryczny, zbliżony do kulistego, stosunkowo miękka konsystencja, smak słodkich obranych owoców;
- kalibracja: nie więcej niż 250 owoców na kg;
- skład chemiczny części jadalnej:
- woda: nie więcej niż 15 %;
- białko: 4,4-5,4 g/100 g;
- łączna zawartość węglowodanów: 60-65 g/100 g;
- tłuszcze: 3-3,5 g/100 g;
- zawartość produktu suchego w łupinie: nie więcej niż 50 % masy;
- owocnia: twarda i niezbyt gęsta konsystencja;
- obecność wad wewnętrznych lub zewnętrznych (owoce uszkodzone, robaczywe, spleśniałe) podlega limitom tolerancji określonym w ogólnych normach handlowych (część A załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 543/2011).
Produkt musi być wolny od porażenia żyjącymi agrofagami jakiegokolwiek typu.
c) kasztany całe suszone, łuskane:
- kształt kulisty, dość miękka konsystencja, słodki smak;
- kalibracja: nie więcej niż 300 owoców na kg;
- zawartość wilgoci w owocu całym suszonym: nie więcej niż 15 %;
- zawartość produktu suchego łuskanego: nie więcej niż 50 % masy;
- obecność wad wewnętrznych lub zewnętrznych (owoce uszkodzone, robaczywe, spleśniałe) podlega limitom tolerancji określonym w ogólnych normach handlowych (część A załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 543/2011).
Produkt musi być wolny od porażenia żyjącymi agrofagami jakiegokolwiek typu.
d) całe kasztany łuskane:
- kształt kulisty, dość chrupiąca konsystencja, słodki smak;
- kalibracja: nie więcej niż 200 owoców na kg;
- obecność owocni na owocu: nie więcej niż 3 %;
- obecność owoców robaczywych lub spleśniałych: nie więcej niż 2 %;
- obecność owoców poparzonych: nie więcej niż 5 %
3.3. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) i surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych) -
3.4. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na wyznaczonym obszarze geograficznym
Czynności sortowania, kalibracji, obróbki, sterylizacji, suszenia, łuskania i konserwowania owoców przeprowadza się na terytorium określonym w pkt 4 poniżej.
3.5. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itp. produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa
- Pakowanie produktu świeżego: produkt musi być oferowany do sprzedaży w pojemnikach o pojemności od 0,250 kg do 25 kg, wykonanych z materiału dopuszczonego na podstawie przepisów krajowych i unijnych.
- Pakowanie produktu suchego w łupinie: kasztany suche w łupinie wprowadza się do obrotu w dozwolonych na podstawie przepisów krajowych i unijnych opakowaniach zawierających od 0,150 kg do 25 kg produktu.
- Pakowanie produktu suchego łuskanego: kasztany suche łuskane wprowadza się do obrotu w dozwolonych na podstawie przepisów krajowych i unijnych opakowaniach zawierających od 0,100 kg do 25 kg produktu.
- Pakowanie produktu obranego: rodzaje opakowań kasztanów całych obranych są zgodne z przepisami obowiązującymi w odniesieniu do tego produktu, pod warunkiem że nie ma to wpływu na cechy jakościowe. Obecność jakichkolwiek ciał obcych jest niedozwolona.
Dopuszcza się pakowanie próżniowe w atmosferze ochronnej oraz głębokie mrożenie produktu.
Pojemniki muszą być zawsze zamknięte w taki sposób, by niemożliwe było wyjęcie zawartości bez naruszenia zamknięcia.
Pakowanie odbywa się pod nadzorem organu upoważnionego przez Ministerstwo Polityki Rolnej, Żywnościowej i Leśnej do nadzorowania ChOG "Castagna di Roccamonfina". Ma to na celu zweryfikowanie pochodzenia i sprawdzenie, czy produkt i sposób jego prezentacji są zgodne ze specyfikacją produktu.
3.6. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się zarejestrowana nazwa
Na etykietach umieszczonych na opakowaniach handlowych musi znajdować się napisana wyraźnym i czytelnym drukiem nazwa "Castagna di Roccamonfina", a po nazwie - skrót ChOG i następujące logo:
Zabronione jest dodawanie do nazwy "Castagna di Roccamonfina" jakichkolwiek określeń, które nie zostały wyraźnie przewidziane, w tym następujących przymiotników: "fine" (wyborowe), "scelto" (pierwszej jakości), "selezionato" (wyselekcjonowane) lub "superiore" (najlepsze). Dozwolone są prawdziwe i weryfikowalne odniesienia opisujące metody stosowane przez producentów, takie jak: nazwa użytego kultywaru lub określenie "produkt zebrany ręcznie". Stosowanie zgodnie z prawdą nazwisk, nazw spółek i znaków towarowych jest dozwolone, pod warunkiem że nie mają one charakteru reklamowego i nie wprowadzają konsumenta w błąd. Stosowanie innych oznaczeń geograficznych jest zabronione.
Na etykiecie nie można dodawać żadnych innych nazw, które nie są wyraźnie przewidziane w niniejszej specyfikacji. Należy również wskazać, co następuje: nazwę i adres producenta i przedsiębiorstwa pakującego oraz wszystkie informacje wymagane przez obowiązujące przepisy.
4. Zwięzłe określenie obszaru geograficznego
Obszar produkcji ChOG "Castagna di Roccamonfina" obejmuje całe terytorium administracyjne następujących gmin: Caianello, Conca della Campania, Galluccio, Marzano Appio, Roccamonfina, Sessa Aurunca, Teano, Tora i Piccilli, wszystkie należące do prowincji Caserta.
5. Związek z obszarem geograficznym
Wniosek o przyznanie nazwy "Castagna di Roccamonfina" opiera się na jej znacznej krajowej i międzynarodowej renomie oraz głównej cesze charakterystycznej produktu, jaką jest wczesne dojrzewanie owoców.
Na całym obszarze geograficznym "Castagna di Roccamonfina" dominuje Vulcano di Roccamonfina, najstarszy kompleks wulkaniczny w Kampanii, który stanowi nieodłączny element lokalnej historii i życia; a rozległość i piękno lasów kasztanowych pokrywających znaczną część tego obszaru geograficznego sprawiają, że jest on jeszcze bardziej wyjątkowy. Jeśli chodzi o florę, gatunkiem dominującym jest w kasztan jadalny (Castanea sativa), rozpowszechniony na niemal całym terytorium obszaru wulkanicznego.
W różnych epokach geologicznych kompleks wulkaniczny Roccamonfina wyrzucił wystarczającą ilość materiału piroklastycznego, aby pokryć ogromny obszar, co sprawia, że okoliczne grunty są wyjątkowo żyzne. Na całym obszarze występują gleby o odczynie obojętnym lub kwaśnym, idealne do uprawy kasztanów. Teren jest pokryta dobrą, głęboką, bardzo żyzną glebą o lekko kwasowym pH, z dużą ilością próchnicy, bogatą w warstwy podpowierzchniowe. Klimat jest również szczególnie korzystny dla sadów kasztanowych, ze średnimi rocznymi opadami wynoszącymi 838 mm oraz średnią temperaturą wynoszącą 12,8 °C.
Opisane warunki glebowo-klimatyczne (gleba wulkaniczna, niewielka wysokość nad poziomem morza, ciepły i wilgotny klimat) szczególnie sprzyjają szybkiemu dojrzewaniu owoców, co pozwala na wczesną obecność produktu na włoskim i zagranicznym rynku kasztanów. Jak wynika ze sprawozdań i wykazów rynkowych, "Castagna di Rocca- monfina" faktycznie otwiera sprzedaż kasztanów jadalnych we Włoszech (z wyłączeniem produkcji hybryd europej- sko-japońskich). Wynika to z faktu, że zbiory na obszarze objętym ChOG, które ułatwia wczesny naturalny spadek kasztanów, kończą się zazwyczaj w chwili, gdy na wszystkich pozostałych obszarach produkcji dopiero się rozpoczynają, tj. w okresie od 10 do 20 października.
"Castagna di Roccamonfina" jako symbol lokalnej gospodarki rolnej i kultury wiejskiej tego obszaru również ma długą historię.
Obecność kasztanów w regionie Roccamonfina sięga setek lat przed rzymskim panowaniem na tym obszarze. Jednak to w średniowieczu, po najazdach barbarzyńców, uprawa kasztanów stała się zasadniczą częścią gospodarki tego obszaru i źródłem utrzymania miejscowej ludności. Kasztany, będące głównym źródłem pożywienia w zimie i w czasach głodu, odegrały kluczową rolę w życiu rodzinnym ludności obszaru Roccamonfina i w jego okolicach. Drewno drzew kasztanowych było wykorzystywane do produkcji belek dachowych w domach, mebli i narzędzi; było też spalane w piecach i kominkach. Istnieje wiele pochodzących z okresu średniowiecza historycznych odniesień do kasztanów, głównie dotyczących przeniesienia własności sadów kasztanowych, zawartych w aktach dziedziczenia i sprzedaży oraz dekretach, z których wiele jest nadal przechowywanych w cennych archiwach i bibliotekach znajdujących się na całym obszarze. Z nastaniem Andegawenów w 1270 r. kasztany z obszaru Roccamonfina zaczęły również nabierać znaczenia handlowego. Obszarowi przyznano przywilej organizowania cotygodniowego targu jesienią i dorocznych targów.
Jednak prawdziwa, najszerzej rozpowszechniona historia "Castagna di Roccamonfina", przekazywana z pokolenia na pokolenie od stuleci przez miejscowych mieszkańców, rozpoczęła się wraz z historią najcenniejszego obiektu historycznego i sakralnego na obszarze, Santuario della Madonna dei Lattani [sanktuarium Matki Bożej z Lattani], kompleksu sakralnego otoczonego wiekowymi lasami kasztanowymi, składającego się z kościoła, Convento dei frati francescani [klasztoru Braci Franciszkanów] i Eremitaggio di San Bernardino [pustelni San Bernardino], słynnej już w czasie budowy sanktuarium. Według legendy, święty Bernardyn, który przybył do Roccamonfina, aby złożyć hołd obrazowi Matki Boskiej znalezionemu przez pastuszka w pobliskiej jaskini, zasadził suchą gałąź drzewa kasztanowego, z której potem wyrosły liście. Od tamtej pory mnisi szczepili sadzonki ze świętego drzewa na pobliskich kasztanowcach, co według mieszkańców dało początek "Castagna di Roccamonfin".
Na przestrzeni wieków interakcja między środowiskiem korzystnym dla drzew kasztanowych a umiejętnością selekcji samorodnych ekotypów przez lokalnych rolników umożliwiła rozwój bogatej tkanki społeczno-gospodarczej i kulturowej. Dzięki kolejnym pokoleniom producenci uprawiali ten samorodny produkt leśny, ulepszając go i rozpowszechniając jego nazwę i renomę daleko poza sam obszar.
Na przestrzeni wieków coraz większe znaczenie upraw kasztanów na obszarze potwierdzają ustawy i prawa wydawane od późnego średniowiecza do czasów współczesnych, które dotyczyły ochrony wspólnego wykorzystania lasów kasztanowych i przewidywały bardzo wysokie kary dla tych, którzy nielegalnie lub nieuczciwie zbierali owoce, zwłaszcza w okresie ich spadku.
Gospodarcze znaczenie kasztanów dla tego obszaru zostało również potwierdzone w kolejnych stuleciach w dokumentach, nie tylko lokalnych, takich jak "La Sede Degli Aurunci" z 1737 r., co wyraźnie dowodzi znaczenia "Castagna di Roccamonfina", przede wszystkim jako cennego zasobu gospodarczego dla całego obszaru.
Jeszcze wyraźniej zostało to udokumentowane w sprawozdaniach rynkowych, w których od połowy XIX w. odnotowywano cenę sprzedaży kasztanów Roccamonfina w podziale na poszczególne odmiany. Należy do nich dokument "Catasto Provvisorio del Comune di Marzano" z 1834 r., w którym uwzględniono odmiany kupowane i sprzedawane w gminie: le Castagne Tempestive di Roccamonfina" [ wczesne kasztany Roccamonfina"].
Pojawiały się też dalsze i coraz liczniejsze historyczne i handlowe dowody znaczenia "Castagna di Roccamonfina" - w aktach administracyjnych, aktach notarialnych dotyczących zakupu i sprzedaży, sprawozdaniach rynkowych oraz opracowaniach, artykułach technicznych i sprawozdaniach naukowych dotyczących testów przeprowadzonych na obszarze przez ekspertów.
W latach 80. i 90. XX w. uprawa kasztanów na obszarze Roccamonfina słynęła z wysokiego poziomu innowacyjności oraz starannego i regularnego przycinania. Wynika to częściowo z faktu, że sprzedaż tych owoców staje się coraz bardziej opłacalna, zwłaszcza pod koniec lata, kiedy pieczone kasztany sprzedawane w dużych miastach są prawie wyłącznie kasztanami odmian "Castagna di Roccamonfina", znanych z wczesnego dojrzewania.
Jest to okres bardzo korzystny z punktu widzenia promocji produktu, prowadzonej również przez instytucje takie jak region Kampania, prowincja Caserta i izba handlowa. Od lat 90. XX w. wzmianki o "Castagna di Roccamonfina" można znaleźć w wielu publikacjach, w których często określa się je jako jeden ze składników w typowym koszyku produktów rolno-spożywczych wysokiej jakości, co odzwierciedla również znaczenie gospodarcze tego produktu: "Guida su Roccamonfina e il Monte S. Croce" z 1996 r., "Campania Terra dell'Ortofrutta" z 2003 r. oraz "Campania, luoghi, sapori, eccellenze" z 2019 r., by wymienić tylko niektóre.
Zbiór kasztanów jadalnych na omawianym obszarze, począwszy od późnego lata, zawsze był wydarzeniem, które - bardziej nawet niż publikacja sprawozdania gospodarczego dotyczącego roku uprawy - wyznaczało najważniejszy okres w roku dla całego obszaru. Przez kilka tygodni w Roccamonfina działał największy rynek kasztanów w całej prowincji Caserta, będący wyjątkowym lokalnym wydarzeniem. Zwyczaj ten sięgał czasów starożytności (początków X w.), a rynek działał na największym placu miasteczka. Od września do końca października wszyscy producenci kasztanów mogli oferować swoje produkty do sprzedaży handlowcom na tym historycznym placu. Prastary targ "Mercato della Castagna" stał się ostatecznie festiwalem, po części świątecznym, rozpoczynającym się mszą dziękczynną za zbiory, a kończącym występami z lokalną muzyką i tańcem ludowym. Władze gminy i biuro turystyczne zdały sobie sprawę, że mieszkańcy chcą świętować zbiory i sprzedaż kasztanów, więc w 1976 r. zainaugurowały "Sagra della Castagna di Roccamonfina". Od tego czasu festiwal ten odbywa się w drugą niedzielę października z udziałem wszystkich okolicznych miejscowości, a dla mieszkańców jest on wyrazem ich tożsamości historycznej oraz wiejskich korzeni i tradycji. Z biegiem czasu obchody Sagra ciągle się rozwijały, a obecnie stały się autentycznymi "Mostra Mercato della Castagna" [targami kasztanów] oraz popularnym tradycyjnym wydarzeniem kulturalnym i rozrywkowym.
Nazwa "Castagna di Roccamonfina" istnieje i jest używana od niepamiętnych czasów, jak tego dowodzą artefakty historyczne i dokumenty archiwalne, plakaty na obchody Sagra i konferencje naukowe; nazwa ta jest również bardzo często używana na fakturach handlowych i etykietach produktów świeżych i produktów z nich wytworzonych. Obecnie dzięki nowym technologiom cyfrowym wszystkie informacje na temat omawianego produktu można znaleźć w internecie: informacje na temat jego historii, szczególnych cech, zastosowań kulinarnych oraz sposobów i miejsc zakupu, w tym sprawozdania uznanych specjalistów w dziedzinie wykwintnej kuchni, szefów kuchni i handlowców. Na temat omawianego produktu powstały pozycje książkowe, w tym książki kucharskie ("L'Oro bruno di Roccamon- fina" z 2019 r.). Programy w telewizji RAI, takie jak "Linea Verde" (transmisja 16 września 2011 r.), "Sereno Variabile" (transmisja 8 kwietnia 2013 r.), "Buongiorno Regione" (transmisja 4 października 2017 r.), "Mezzogiorno Italia" (transmisja 22 listopada 2014 r.) oraz TG Regionale (w październiku prawie co roku) nierzadko zawierały relacje zarejestrowane oraz relacje na żywo dotyczące "Castagna di Roccamonfina", zwłaszcza podczas zbiorów i obchodów Sagra. Są one uzupełnieniem licznych relacji poświęconych regionowi Roccamonfina i uprawnianym na jego terenie kasztanom, emitowanych przez różne lokalne stacje telewizyjne (TeleLuna, Tele2000, Antenna3, ReteSei itp.).
Odesłanie do publikacji specyfikacji
Pełny tekst specyfikacji produktu jest dostępny na stronie internetowej:
http://www.politicheagricole.it/flex/cm/pages/ServeBLOB.php/L/IT/IDPagina/3335"
lub alternatywnie:
bezpośrednio na stronie głównej Ministerstwa Polityki Rolnej, Żywnościowej i Leśnej (www.politicheagricole.it) po otwarciu zakładki "Qualità" (na górze po prawej stronie ekranu), kliknięciu "Prodotti DOP IGP e STG" (po lewej stronie ekranu), a następnie odnośnika "Disciplinari di Produzione all'esame dell'UE".
