Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie wyzwań i perspektyw dotyczących wielostronnych systemów kontroli broni masowego rażenia i systemów rozbrojenia (2020/2001(INI))

Wyzwania i perspektywy wielostronnych systemów kontroli zbrojeń i rozbrojenia

P9_TA(2021)0504

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie wyzwań i perspektyw dotyczących wielostronnych systemów kontroli broni masowego rażenia i systemów rozbrojenia (2020/2001(INI))

(2022/C 251/06)

(Dz.U.UE C z dnia 30 czerwca 2022 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2019 r. w sprawie przyszłości traktatu INF oraz konsekwencji dla Unii Europejskiej ¹ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 października 2020 r. zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie ram aspektów etycznych sztucznej inteligencji, robotyki i powiązanych z nimi technologii ² ,

- uwzględniając swoje zalecenie z dnia 21 października 2020 r. dla Rady oraz wiceprzewodniczącego komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w sprawie przygotowań do 10. przeglądu Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, kontroli broni jądrowej i opcji rozbrojenia nuklearnego ³ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 stycznia 2021 r. w sprawie realizacji wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony - sprawozdanie roczne za 2020 r. ⁴ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 września 2018 r. w sprawie autonomicznych systemów uzbrojenia ⁵ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie zaleceń konferencji przeglądowej stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej dotyczących utworzenia na Bliskim Wschodzie strefy wolnej od broni masowego rażenia ⁶ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 października 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa jądrowego i nierozprzestrzeniania broni jądrowej ⁷ ,

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/821 z dnia 20 maja 2021 r. ustanawiające unijny system kontroli wywozu, pośrednictwa, pomocy technicznej, tranzytu i transferu produktów podwójnego zastosowania ⁸  (rozporządzenie w sprawie podwójnego zastosowania),

- uwzględniając sprawozdania roczne z postępów w realizacji strategii Unii Europejskiej przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia (w szczególności sprawozdania za lata 2019 ⁹  i 2020 ¹⁰ ),

- uwzględniając decyzję Rady 2010/212/WPZiB z dnia 29 marca 2010 r. dotyczącą stanowiska Unii Europejskiej na konferencję przeglądową 2010 stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej ¹¹ ,

- uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2020/1656 z dnia 6 listopada 2020 r. w sprawie wspierania przez Unię działań Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) w zakresie jądrowego bezpieczeństwa fizycznego oraz w ramach wdrażania strategii UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia ¹² ,

- uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2020/901 z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie wspierania przez Unię działań Komisji Przygotowawczej Organizacji do spraw Traktatu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych (CTBTO) w celu zwiększenia jej zdolności w zakresie monitorowania i kontroli oraz w ramach realizacji strategii UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia ¹³ ,

- uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2019/938 z dnia 6 czerwca 2019 r. w sprawie wsparcia procesu budowy zaufania prowadzącego do ustanowienia na Bliskim Wschodzie strefy wolnej od broni jądrowej i wszelkich innych rodzajów broni masowego rażenia ¹⁴ ,

- uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) 2018/1542 z dnia 15 października 2018 r. w sprawie środków ograniczających proliferację i stosowanie broni chemicznej ¹⁵  i rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) 2020/1480 z dnia 14 października 2020 r. wykonujące rozporządzenie Rady (UE) 2018/1542 w sprawie środków ograniczających proliferację i stosowanie broni chemicznej ¹⁶ ,

- uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2020/906 z dnia 29 czerwca 2020 r. zmieniającą decyzję (WPZiB) 2019/615 w sprawie wspierania przez Unię działań prowadzących do konferencji przeglądowej 2020 stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT) ¹⁷ ,

- uwzględniając decyzję Rady (WPZiB) 2019/97 z dnia 21 stycznia 2019 r. wspierającą Konwencję o zakazie broni biologicznej i toksycznej w ramach strategii UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia ¹⁸ ,

- uwzględniając oświadczenie Rady Północnoatlantyckiej z dnia 15 grudnia 2020 r. w sprawie wejścia w życie Traktatu o zakazie broni jądrowej,

- uwzględniając oświadczenie Rady Północnoatlantyckiej z dnia 3 lutego 2021 r. w sprawie przedłużenia Traktatu między Federacją Rosyjską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o środkach zmierzających do dalszej redukcji i ograniczenia strategicznej broni ofensywnej,

- uwzględniając 16. doroczną konferencję NATO w sprawie broni masowego rażenia, kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni z dnia 10 listopada 2020 r.,

- uwzględniając oświadczenie Rady Północnoatlantyckiej z dnia 18 czerwca 2021 r. w sprawie Traktatu o otwartych przestworzach,

- uwzględniając oświadczenie sekretarza generalnego NATO z 2 sierpnia 2019 r. w sprawie upadku traktatu INF,

- uwzględniając przemówienie sekretarza generalnego NATO z 10 listopada 2020 r. podczas 16. dorocznej konferencji NATO w sprawie broni masowego rażenia, kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni,

- uwzględniając program działania ONZ na 2018 r. na rzecz rozbrojenia pt. "Zabezpieczenie naszej wspólnej przyszłości",

- uwzględniając oświadczenie sekretarza generalnego ONZ Antónia Guterresa z 24 października 2020 r. w sprawie wejścia w życie Traktatu o zakazie broni jądrowej,

- uwzględniając cele zrównoważonego rozwoju ONZ, w szczególności cel nr 16 zakładający promowanie pokojowych i inkluzywnych społeczeństw z myślą o zrównoważonym rozwoju,

- uwzględniając decyzję Konferencji Państw Stron Konwencji o zakazie broni chemicznej z dnia 21 kwietnia 2021 r. w sprawie rozwiązania problemu posiadania i stosowania broni chemicznej przez Syryjską Republikę Arabską,

- uwzględniając Wspólny wszechstronny plan działania (JCPOA - porozumienie jądrowe z Iranem) z 2015 r.,

- uwzględniając oświadczenie E3 ¹⁹  na temat JCPOA z 19 sierpnia 2021 r.,

- uwzględniając 64. Konferencję Ogólną MAEA, która odbyła się w dniach 21-25 września 2020 r. w Wiedniu,

- uwzględniając przemówienie wygłoszone przez prezydenta Republiki Francuskiej w dniu 7 lutego 2020 r. dotyczące strategii Francji w zakresie obrony i odstraszania,

- uwzględniając wspólne oświadczenie prezydenta Stanów Zjednoczonych i prezydenta Rosji z dnia 16 czerwca 2021 r. dotyczące strategicznej stabilności,

- uwzględniając art. 54 Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A9-0324/2021),

A. mając na uwadze, że broń masowego rażenia, w szczególności broń jądrowa, stanowi poważne zagrożenie dla długoterminowego bezpieczeństwa ludzkości; mając na uwadze, że solidna i kompleksowa struktura w zakresie kontroli zbrojeń, nierozprzestrzeniania broni i rozbrojenia, oparta o wiążące traktaty i solidne mechanizmy budowy zaufania oraz wzmocniona niezawodną i przejrzystą procedurą weryfikacji ma kluczowe znaczenie dla budowania i utrzymania pokoju, stabilności, przewidywalności, bezpieczeństwa, zrównoważonego rozwoju, postępu gospodarczego i społecznego, łagodzenia napiętych stosunków między państwami i ograniczenia prawdopodobieństwa konfliktu zbrojnego o nieprzewidywalnych i katastrofalnych skutkach humanitarnych, środowiskowych, społecznych i gospodarczych;

B. mając na uwadze, że w obecnej napiętej sytuacji europejskiej i geopolitycznej kluczowe traktaty w sprawie kontroli zbrojeń, które weszły w życie pod koniec zimnej wojny, zostały niedawno osłabione lub zrezygnowano z nich; mając na uwadze, że w ostatnich latach nasiliły się napięte stosunki i brak zaufania między stronami układu NPT, zaostrzane przez coraz gorsze dwustronne stosunki amerykańsko-rosyjskie i kolejne kroki podejmowane przez Rosję w celu ponownej oceny jądrowych aspektów jej doktryny wojskowej; mając na uwadze, że pojawił się nowy klimat międzynarodowy oparty na nasilających się walkach o władzę; mając na uwadze, że w tym nowym środowisku, w którym nie gwarantuje się niezbędnej stabilności ani przewidywalności dla europejskiej i globalnej architektury bezpieczeństwa, UE rozpoczęła proces refleksji nad możliwymi sposobami wzmocnienia swojej strategicznej autonomii; mając na uwadze, że w świecie globalnej współzależności odnowione światowe wysiłki w zakresie kontroli zbrojeń i rozbrojenia mają zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa UE; mając na uwadze, że Stany Zjednoczone i Federacja Rosyjska zobowiązały się 16 czerwca 2021 r. do prowadzenia zintegrowanego strategicznego dialogu na temat stabilności;

C. mając na uwadze, że UE dąży do tego, aby być światowym podmiotem działającym na rzecz pokoju i wspierającym międzynarodowy porządek oparty na zasadach; mając na uwadze, że kontrola zbrojeń i nierozprzestrzenianie broni jądrowej od samego początku leży u podstaw projektu UE, zwłaszcza poprzez utworzenie Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (EURATOM); mając na uwadze, że za pośrednictwem swojej strategii przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia UE działa na rzecz rozbrojenia oraz zapobiegania użyciu broni masowego rażenia i jej rozprzestrzenianiu; mając na uwadze, że strategia ta powinna również skupiać się na nowych zagrożeniach, takich jak autonomiczne systemy uzbrojenia oraz inne nowe i przełomowe technologie;

D. mając na uwadze, że w ciągu ponad pięćdziesięciu lat istnienia Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, opierający się na trzech wzajemnie wzmacniających się filarach, stał się i wciąż jest podstawą światowej struktury kontroli broni jądrowej, a także okazał się skutecznym narzędziem pozwalającym stać na straży pokoju i bezpieczeństwa na świecie, zapewniając przestrzeganie przez zdecydowaną większość państw-sygnatariuszy zobowiązań do nierozprzestrzeniania broni jądrowej poprzez wdrożenie rygorystycznych zabezpieczeń i norm

dotyczących zakazu nabywania broni jądrowej; mając na uwadze, że oczekujemy wykonania art. 6 układu NPT; mając na uwadze, że 10. konferencja przeglądowa NPT została przełożona z powodu pandemii COVID-19;

E. mając na uwadze, że nie istnieje międzynarodowy mechanizm regulujący wywóz wysoko wzbogaconego paliwa uranowego do okrętów podwodnych o napędzie atomowym;

F. mając na uwadze, że Międzynarodowa Agencji Energii Atomowej (MAEA) odgrywa zasadniczą rolę we wdrażaniu układu NPT; mając na uwadze, że protokół dodatkowy znacznie rozszerza możliwości MAEA w zakresie kontroli pod kątem istnienia tajnych obiektów jądrowych;

G. mając na uwadze, że w ostatnich latach nasiliły się napięte stosunki i brak zaufania między stronami NPT;

H. mając na uwadze, że Traktat o zakazie broni jądrowej (TPNW) wszedł w życie 22 stycznia 2021 r. w wyniku ruchu obejmującego różne kraje i regiony, którego celem jest zwrócenie uwagi na katastrofalne skutki humanitarne wszelkiego użycia broni jądrowej; mając na uwadze, że trzy państwa członkowskie UE są stronami TPNW; mając na uwadze, że sześć państw członkowskich UE uczestniczyło w negocjacjach dotyczących TPNW w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ, a pięć z nich głosowało za przyjęciem nowego traktatu; mając na uwadze, że wśród państw-stron TPNW nie ma członków NATO ani państw posiadających broń jądrową; mając na uwadze, że nie ma stanowiska Rady w sprawie TPNW; mając na uwadze, że zaangażowanie i aktywne uczestnictwo wszystkich państw-stron układu NPT i wszystkich państw jądrowych jest pożądane w celu osiągnięcia znaczących wyników w ramach globalnych wysiłków na rzecz rozbrojenia;

I. mając na uwadze, że JCPOA stanowi osiągniecie wielostronnej dyplomacji prowadzonej przez UE; mając na uwadze, że strony JCPOA 2015 - UE, Chiny, Rosja, Iran i USA - rozpoczęły pośrednie negocjacje w sprawie wznowienia realizacji JCPOA przez Iran i USA; mając na uwadze, że w 2018 r. Stany Zjednoczone ponownie nałożyły sankcje, a Iran zniósł ograniczenia dotyczące produkcji wzbogaconego uranu; mając na uwadze, że Iran zaprzestał stosowania protokołu dodatkowego i wdrażania zmienionego kodeksu 3.1 uzgodnień pomocniczych do irańskiego porozumienia w sprawie środków ochronnych, jednocześnie intensyfikując swoje programy wzbogacania uranu do poziomu klasy zbrojeniowej; mając na uwadze, że stanowi to zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa w regionie i na świecie, a także dla światowych starań na rzecz rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni; mając na uwadze, że rząd i nowy prezydent Iranu muszą jeszcze wykazać, że zamierzają przestrzegać JCPOA oraz dążyć do konstruktywnej i pokojowej współpracy z UE;

J. mając na uwadze, że Traktat o całkowitym zakazie prób jądrowych (CTBT) nie został jeszcze w pełni ratyfikowany; mając na uwadze, że do wejścia w życie traktatu CTBT konieczna jest jeszcze ratyfikacja przez osiem państw, w tym USA i Chiny; mając na uwadze, że UE konsekwentnie upowszechnia wkład traktatu CTBT w pokój, bezpieczeństwo, rozbrojenie i nierozprzestrzenianie broni;

K. mając na uwadze, że w ramach Konferencji Rozbrojeniowej po 25 latach niewielkich postępów nadal nie rozpoczęto formalnie negocjacji w sprawie projektu Traktatu o zakazie produkcji materiałów rozszczepialnych dla broni jądrowej lub innych jądrowych urządzeń wybuchowych;

L. mając na uwadze, że na skutek upadku układu o całkowitej likwidacji pocisków rakietowych pośredniego zasięgu w wyniku wycofania się zeń przez USA w sierpniu 2019 r., co miało miejsce po tym, jak Rosja wielokrotnie nie wypełniała zobowiązań z niego wynikających, gdyż uruchomiła system pocisków SSC-8 zdolnych do przenoszenia głowic jądrowych, Stanów Zjednoczonych i Rosji nie obowiązuje już zakaz tworzenia i rozmieszczania tego rodzaju broni ani angażowania się w nowy wyścig zbrojeń, zwłaszcza w Europie i w Azji; mając na uwadze, że agresywne zachowanie Rosji w jej sąsiedztwie zwiększyło zagrożenie konfrontacją wojskową; mając na uwadze, że Rosja przemieściła niedawno w kierunku granicy z UE kilka systemów rakietowych pocisków balistycznych zdolnych do przenoszenia broni jądrowej, które uważa się za zdolne do przekroczenia zasięgu 500 km;

M. mając na uwadze, że Stany Zjednoczone i Federacja Rosyjska zgodziły się, by przedłużyć o pięć lat okres obowiązywania nowego układu o ograniczeniu zbrojeń strategicznych (nowy START);

N. mając na uwadze, że prezydenckie inicjatywy jądrowe, które są dobrowolnymi środkami jednostronnymi, doprowadziły do znacznego zmniejszenia zarówno amerykańskiego, jak i rosyjskiego arsenału;

O. mając na uwadze, że naziemne rakiety balistyczne i manewrowe o zasięgu od 500 do 5 500 km uznaje się za szczególnie niebezpieczne ze względu na krótki czas lotu, śmiertelność i możliwość manewrowania, trudności z ich przechwytywaniem oraz ich zdolność do przenoszenia głowic jądrowych; mając na uwadze, że w ostatnich latach pojawiła się nowa generacja pocisków manewrujących i taktycznych;

P. mając na uwadze, że w ostatnich latach Chiny znacznie przyspieszyły rozwój swoich zdolności konwencjonalnych, rakietowych i jądrowych; mając na uwadze, że Chiny wykazały się brakiem przejrzystości i niechęcią do angażowania się w rozmowy na temat swojego potencjalnego udziału w wielostronnych instrumentach kontroli broni jądrowej, co umożliwiło im utworzenie bez przeszkód dużego arsenału zaawansowanych technologicznie pocisków balistycznych o średnim zasięgu, takich jak Dong-Feng 26s; mając na uwadze, że UE powinna koordynować swoje działania z partnerami o podobnych poglądach, aby angażować się w intensywne działania dyplomatyczne z Chinami w celu rozwijania funkcjonalnej struktury kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni oraz z myślą o ochronie interesów UE w zakresie bezpieczeństwa;

Q. mając na uwadze, że zarówno Francja, jak i Zjednoczone Królestwo, które są jedynymi krajami europejskimi posiadającymi broń jądrową, podzielają pogląd, że minimalne, wiarygodne odstraszanie posiadaniem broni jądrowej ma zasadnicze znaczenie dla zbiorowego bezpieczeństwa Europy i NATO; mając na uwadze, że po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z UE Francja jest obecnie jedynym państwem członkowskim posiadającym broń jądrową oraz kontynuuje modernizację swojego arsenału jądrowego; mając na uwadze, że w 2020 r. prezydent Francji Emmanuel Macron zaproponował rozpoczęcie strategicznego dialogu z chętnymi partnerami europejskimi na temat potencjalnej roli francuskiego elementu odstraszania nuklearnego w "naszym wspólnym bezpieczeństwie"; mając na uwadze, że Zjednoczone Królestwo ogłosiło, iż podniesie pułap całego arsenału jądrowego o ponad 40 %, do 260 głowic dostępnych operacyjnie, oraz że uczyni swoją postawę w dziedzinie jądrowej bardziej nieprzejrzystą, zaprzestając deklarowania liczby składowanych głowic;

R. mając na uwadze, że Izrael nie jest stroną układu NPT;

S. mając na uwadze, że szereg innych państw uzyskało zdolności naukowe, technologiczne i przemysłowe niezbędne do

produkcji pocisków balistycznych i manewrujących; mając na uwadze, że Indie i Pakistan ogłosiły, iż posiadają broń jądrową; mając na uwadze, że obydwa państwa nie są stronami układu NPT;

T. mając na uwadze, że niepokojące jest ryzyko przechwycenia arsenału jądrowego przez organizacje terrorystyczne; mając na uwadze, że nielegalna proliferacja wśród zbójeckich reżimów nadal stanowi zagrożenie, o czym świadczy sieć Abdula Qadeera Chana;

U. mając na uwadze, że Haski kodeks postępowania przeciwko rozprzestrzenianiu rakiet balistycznych (HCoC) ma wymiar dotyczący nierozprzestrzeniania pocisków kierowanych, mimo że jego charakter nie jest prawnie wiążący;

V. mając na uwadze, że obowiązujący od 2002 r. Traktat o otwartych przestworzach miał na celu budowanie zaufania, pewności i wzajemnego zrozumienia między Rosją a USA i ich europejskimi sojusznikami; mając na uwadze, że Rosja przez wiele lat nie wywiązywała się z obowiązków wynikających z Traktatu o otwartych przestworzach; mając na uwadze, że Stany Zjednoczone i Rosja kolejno wycofały się z traktatu;

W. mając na uwadze, że konwencja o broni chemicznej to pierwsze na świecie wielostronne porozumienie w sprawie rozbrojenia mające na celu możliwą do sprawdzenia eliminację całej kategorii broni masowego rażenia; mając na uwadze, że w minionej dekadzie norma prawna dotycząca zakazu stosowania broni chemicznej została kilkakrotnie naruszona, w tym przez rząd Syrii i Rosję; mając na uwadze, że konwencję o zakazie broni chemicznej należy dostosować do nowych procesów produkcji przemysłowej, innowacyjnego przemysłu chemicznego i pojawienia się nowych podmiotów;

X. mając na uwadze, że UE jest w pełni zaangażowana w międzynarodowe wysiłki na rzecz poprawy bezpieczeństwa biologicznego i różnorodności biologicznej dzięki wdrożeniu konwencji o zakazie broni biologicznej; mając na uwadze, że 13 państw nie jest jeszcze stronami tej konwencji; mając na uwadze, że konwencję o zakazie broni biologicznej przyjęto bez ustalenia mechanizmów weryfikacji mających na celu zapewnienie stosowania się do tej konwencji; mając na uwadze, że 20 lat temu wstrzymano negocjacje w sprawie protokołu dotyczącego weryfikacji;

Y. mając na uwadze, że działania i programy Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej (KRLD) w zakresie pocisków balistycznych i jądrowych oraz broni masowego rażenia, a także rozprzestrzenianie i wywóz takiej broni stanowi poważne zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa na świecie, a także dla światowych starań na rzecz rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni; mając na uwadze, że przywódcy KRLD często próbują wykorzystywać swój program broni jądrowej do wymuszenia politycznych i gospodarczych ustępstw ze strony społeczności międzynarodowej, a jednocześnie nadal sprzedają technologię rakietową małego i średniego zasięgu oraz know-how w dziedzinie jądrowej;

Z. mając na uwadze, że pojawienie się praktyki rozbrojenia humanitarnego zakwestionowało w pozytywnym znaczeniu tradycyjne praktyki rozbrojeniowe, które pozostały po zimnej wojnie;

AA. mając na uwadze, że liczba kobiet zaangażowanych w wysiłki zmierzające do wyeliminowania broni masowego rażenia pozostaje alarmująco niska, również w obszarze dyplomacji na rzecz jej nierozprzestrzeniania i rozbrojenia;

AB. mając na uwadze, że zagrożenia związane z klimatem mogą negatywnie wpłynąć na strategiczne środowisko bezpieczeństwa UE; mając na uwadze, że starania na rzecz rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia bardzo przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju, globalnego bezpieczeństwa, przewidywalności, długoterminowej stabilności oraz ochrony źródeł utrzymania, środowiska naturalnego i planety;

AC. mając na uwadze, że pandemia COVID-19 pokazała potrzebę zwiększenia gotowości i świadomości w UE w zakresie broni chemicznej, biologicznej, radiologicznej i jądrowej (CBRJ), zacieśnienia współpracy między sektorem cywilnym i wojskowym CBRJ oraz inwestycji w tych sektorach, opracowania środków zapobiegawczych i naprawczych w ramach istniejącego Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności, stworzenia unijnej puli wiedzy specjalistycznej w obszarze CBRJ oraz wspierania powiązań między zdrowiem a bezpieczeństwem;

1. ponownie podkreśla swoje pełne zaangażowanie na rzecz utrzymania skutecznych międzynarodowych systemów kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni, stanowiących podstawę globalnego i europejskiego bezpieczeństwa; przypomina o swoim zaangażowaniu w realizację polityki mającej na celu przyspieszenie zmniejszania i eliminacji wszystkich arsenałów jądrowych oraz stworzenie warunków do budowy świata wolnego od broni jądrowej i broni CBRJ;; wzywa do odnowienia wielostronnego porządku kontroli zbrojeń i rozbrojenia, tak aby obejmował on wszystkie zainteresowane strony;

2. wyraża zaniepokojenie aktualnym osłabieniem światowej struktury nierozprzestrzeniania broni, rozbrojenia i kontroli zbrojeń, które to pogłębia się wraz z szybkim rozwojem nowych potencjalnie destabilizujących systemów, takich jak systemy broni oparte na sztucznej inteligencji oraz technologie pocisków hipersonicznych i bezzałogowych statków powietrznych; podkreśla potrzebę zajęcia się w szczególności kwestią technologii pocisków hipersonicznych, która zwiększa ryzyko użycia broni jądrowej w odpowiedzi na atak; obawia się, że wycofanie się z głównych traktatów o kontroli zbrojeń lub odstąpienie od ich przedłużenia poważnie zaszkodziłoby międzynarodowym systemom kontroli zbrojeń, które zapewniają pewną stabilność, i osłabiłoby stosunki między państwami posiadającymi broń jądrową; podkreśla pilną potrzebę przywrócenia zaufania transgranicznego; wyraża zaniepokojenie i zdecydowany sprzeciw wobec wszelkich przypadków uciekania się do broni masowego rażenia jako sposobu rozwiązywania sporów geopolitycznych;

3. jest zaniepokojony decyzją kilku państw o ponownej ocenie w odniesieniu do aspektu jądrowego ich doktryn wojskowych; wzywa wszystkie państwa posiadające broń jądrową, by wykazały się odpowiedzialnością i rozważyły możliwość ograniczenia roli i znaczenia broni jądrowej w ich koncepcjach, doktrynach i politykach wojskowych i w dziedzinie bezpieczeństwa; z zadowoleniem przyjmuje zamiar przeprowadzenia przez USA - w ramach trwającego przeglądu stanowiska w kwestiach jądrowych - oceny możliwych sposobów zmniejszenia znaczenia broni jądrowej w strategii bezpieczeństwa narodowego;

4. potwierdza swoje pełne poparcie dla układu NPT i jego trzech wzajemnie się uzupełniających filarów jako jednego z najbardziej powszechnie akceptowanych prawnie wiążących instrumentów i podstawy systemu nierozprzestrzeniania broni jądrowej; przypomina, że układ NPT przyczynił się do utrzymania szerokiego wachlarza norm związanych z rozbrojeniem i pokojowym wykorzystaniem energii jądrowej, a jednocześnie egzekwowania norm nierozprzestrzeniania broni jądrowej; oczekuje, że państwa posiadające broń jądrową przedsięwezmą w dobrej wierze kroki mające na celu wypełnienie zobowiązań traktatowych i świadczące o ich rzeczywistym zaangażowaniu na rzecz rozbrojenia nuklearnego, w tym poprzez podejmowanie konkretnych działań określonych w ostatecznej wersji układu NPT z 2010 r. oraz przez wzmocnienie normy nierozprzestrzeniania broni jądrowej i rozszerzenie zdolności MAEA w zakresie zabezpieczeń; ostrzega, że przyszłość układu NPT nie powinna być uważana za pewnik, i wzywa państwa-strony układu, by dołożyły wszelkich starań, aby przyczynić się do pomyślnego i satysfakcjonującego zakończenia zbliżającej się 10. konferencji przeglądowej we wszystkich jej filarach - rozbrojenie, nierozprzestrzenianie i pokojowe wykorzystanie energii jądrowej - poprzez uzgodnienie konstruktywnego oświadczenia końcowego, które przyczyniłoby się do dalszego wzmocnienia układu NPT oraz pomogło w zachowaniu stabilności strategicznej i powstrzymaniu nowego wyścigu zbrojeń; wzywa wszystkie państwa, by podpisały NPT i przystąpiły do niego oraz utrzymały wynikające z niego zobowiązania; wzywa 10. konferencję przeglądową do omówienia luki w przepisach układu NPT dotyczących wywozu reaktorów o napędzie jądrowym do celów wojskowych; wzywa państwa członkowskie UE do wysłania swoich najwyższych rangą polityków na konferencję przeglądową; wzywa zatem wszystkie państwa-strony NPT, by w konstruktywny sposób angażowały się w ramy układu oraz ustaliły realistyczne, skuteczne, konkretne, wzajemne i możliwe do sprawdzenia środki pozwalające na osiągnięcie wspólnego celu, jakim jest rozbrojenie jądrowe;

5. kładzie nacisk na potrzebę zapewnienia, by UE odgrywała istotną i konstruktywną rolę w rozwijaniu i wzmacnianiu światowych i opartych na zasadach starań na rzecz nierozprzestrzeniania broni oraz na rzecz struktury kontroli zbrojeń i rozbrojenia z myślą o wyeliminowaniu w dłuższej perspektywie wszelkiej broni CBRJ przez pełne wykorzystanie wszystkich dostępnych instrumentów; z zadowoleniem przyjmuje pracę specjalnego wysłannika ds. nieproliferacji i rozbrojenia w tej dziedzinie; wzywa Radę do opowiedzenia się za tym, by UE przemawiała jednym głosem na międzynarodowych forach zajmujących się rozbrojeniem, nieproliferacją i kontrolą zbrojeń, a także do promowania środków budowy zaufania wśród wszystkich stron układu NPT w celu złagodzenia napięć i zmniejszenia nieufności; podkreśla potrzebę wykorzystania prac podjętych w ramach Strategicznego kompasu, tak by w pełni uwzględnić kwestię rozprzestrzeniania broni masowego rażenia we wspólnym rozumieniu zagrożeń i osiągnąć wspólną kulturę strategiczną w tym względzie; zachęca Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do rozpoczęcia procesu refleksji na temat wpływu brexitu na jej politykę rozbrojeniową i nieproliferacyjną;

6. z zadowoleniem przyjmuje znaczący stały wkład finansowy UE m.in. na rzecz Biura ds. Rozbrojenia (UNODA), MAEA, Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej (OPCW) oraz mechanizmu dochodzeniowego sekretarza generalnego ONZ w związku z domniemanym użyciem broni chemicznej i biologicznej;

7. podkreśla kluczowe znaczenie szkoleń i podnoszenia świadomości; wzywa zatem do pogłębiania dostępnej w UE wiedzy fachowej w zakresie nierozprzestrzeniania broni i kontroli zbrojeń, w tym również w dziedzinie informatyki kwantowej w UE, a także do poprawy szkolenia personelu UE i państw członkowskich; podkreśla potrzebę zacieśnienia więzi między sektorem prywatnym i publicznym, środowiskiem akademickim, ośrodkami analitycznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje stałe wsparcie finansowe dla Europejskiej Sieci Kształcenia Jądrowego, Konsorcjum UE ds. Nieproliferacji i Rozbrojenia oraz Europejskiego Ośrodka Szkoleń w zakresie Jądrowego Bezpieczeństwa Fizycznego; podkreśla potencjał współpracy w zakresie projektów szkoleniowych i edukacyjnych z Europejskim Kolegium Bezpieczeństwa i Obrony; apeluje, by dalej inwestować w edukację na temat rozbrojenia oraz ułatwiać zaangażowanie młodzieży;

8. podkreśla rozszerzony mandat w zakresie sprawozdawczości na temat przejrzystości, jak i w zakresie koordynacji i egzekwowania oraz rozszerzony zakres obowiązków w rozporządzeniu dotyczącym produktów podwójnego zastosowania;

9. wzywa delegatury UE, by nadały kwestii rozbrojenia w skali globalnej i regionalnej, nieproliferacji i kontroli zbrojeń wysoki priorytet w programie dialogu politycznego z państwami trzecimi, aby UE mogła wspierać starania mające na celu upowszechnienie istniejących traktatów i instrumentów w dziedzinie rozbrojenia, kontroli zbrojeń i nieproliferacji; zwraca się do ESDZ, by prowadziła szerokie działania na rzecz wzmacniania szkolenia i budowania potencjału naszych najbliższych partnerów, zwłaszcza krajów objętych europejską polityką sąsiedztwa i procesem rozszerzenia, w dziedzinie rozbrojenia, nieproliferacji i kontroli zbrojeń w kontekście broni masowego rażenia; z zadowoleniem przyjmuje wkład UE na rzecz łagodzenia zagrożeń chemicznych, biologicznych, radiologicznych i jądrowych na całym świecie poprzez udzielanie pomocy krajom partnerskim i wyraża uznanie dla unijnej inicjatywy centrów doskonałości w zakresie ograniczania ryzyka związanego z CBRJ, finansowanej w ramach Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej;

10. wzywa UE do wzmocnienia przywództwa w zakresie pomocy ofiarom i remediacji środowiska w odpowiedzi na konsekwencje prób jądrowych na obszarach dotkniętych takimi próbami; zwraca się do wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa o zaproponowanie działań, które UE i jej państwa członkowskie mogą podjąć w celu wzmocnienia roli UE w tym zakresie;

11. z zadowoleniem przyjmuje wsparcie NATO i ułatwianie dialogu między sojusznikami i partnerami, aby umożliwić im wypełnianie ich zobowiązań w zakresie nierozprzestrzeniania; podkreśla, że sojusznicy NATO muszą utrzymywać swoje zaangażowanie na rzecz tworzenia warunków dla dalszego zmniejszania, a w dłuższej perspektywie - eliminacji arsenału jądrowego, a także zaangażowanie na rzecz świata wolnego od broni jądrowej w oparciu o zasadę wzajemności oraz prawnie wiążące traktaty, których wdrożenie jest możliwe do sprawdzenia; podkreśla, że wszystkie państwa muszą zaangażować się w konstruktywny i wiarygodny dialog w tej sprawie na odpowiednich forach międzynarodowych i dwustronnych;

12. podkreśla swoje pełne wsparcie dla działań Biura ONZ ds. Rozbrojenia, ambitnego planu działań sekretarza generalnego ONZ na rzecz rozbrojenia oraz wielostronnych obrad i negocjacji prowadzonych pod auspicjami ONZ; podkreśla, że należy zapewnić zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron, społeczeństwa obywatelskiego i środowiska akademickiego oraz znaczący i zróżnicowany udział obywateli w debatach na temat rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni;

13. popiera środki budowy zaufania przyjęte przez Organizację Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie jako istotny wkład w ograniczenie nieporozumień lub błędnych obliczeń oraz zapewnienie większej otwartości i przejrzystości; zachęca wszystkie państwa posiadające broń jądrową do podjęcia niezbędnych środków w celu zwiększenia przejrzystości co do ich arsenałów jądrowych;

14. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie UE do pomocy w ustanowieniu strefy wolnej od broni masowego rażenia na Bliskim Wschodzie, zgodnie z rezolucją w sprawie Bliskiego Wschodu przyjętą podczas Konferencji Przeglądowej i Przedłużającej Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej z 1995 r., a także promowanie przez UE środków budowy zaufania na poparcie tego procesu w sposób pełny, nieodwracalny i dający się zweryfikować;

15. jest zaniepokojony prowadzonymi przez Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną działaniami jądrowymi i balistycznymi, naruszającymi liczne rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ, oraz rozwojem nowych zdolności przez KRLD; ponownie wyraża chęć podjęcia działań na rzecz osiągnięcia całkowitej, nieodwracalnej i dającej się zweryfikować denuklearyzacji Półwyspu Koreańskiego i uważa, że UE powinna kontynuować wysiłki na rzecz usunięcia wszelkiej broni masowego rażenia z Półwyspu Koreańskiego; wzywa Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną, by natychmiast zaprzestała działań jądrowych i rakietowych, a także wstrzymała inne programy w zakresie broni masowego rażenia i środków jej przenoszenia, w pełni zastosowała się do wszystkich odnośnych rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ, niezwłocznie podpisała i ratyfikowała traktat CTBT oraz powróciła do stosowania układu NPT;

16. wzywa państwa nieobjęte układem NPT, ale posiadające broń jądrową, by powstrzymały się od rozprzestrzeniania wszelkich wojskowych technologii jądrowych i przystąpiły do tego układu;

17. odnotowuje wejście w życie TPNW i uznaje jej wizję świata wolnego od broni jądrowej; przypomina, że nie należy osłabiać roli układu NPT jako niezbędnego forum służącego realizacji celu rozbrojenia jądrowego oraz zapewnieniu stabilności międzynarodowej i bezpieczeństwa zbiorowego; podkreśla znaczenie układu NPT, którego stroną jest 191 państw, a także wskazuje na potrzebę zadbania o jego skuteczność; wzywa zatem wszystkie państwa-strony układu NPT, by w konstruktywny sposób angażowały się w ramy układu oraz ustaliły realistyczne, skuteczne, konkretne, wzajemne i możliwe do sprawdzenia środki pozwalające na osiągnięcie ostatecznego wspólnego celu długoterminowego, jakim jest rozbrojenie jądrowe; jest zdania, że traktat TPNW nie powinna osłabiać bezpieczeństwa państw członkowskich;

18. ponownie podkreśla kluczową rolę, jaką odgrywa MAEA jako gwarant przestrzegania postanowień układu NPT przez państwa uczestniczące; podkreśla, że działania weryfikacyjne MAEA odgrywają zasadniczą rolę w zapobieganiu rozprzestrzenianiu broni jądrowej; wzywa państwa, które nie ratyfikowały jeszcze protokołu dodatkowego MAEA, by niezwłocznie to uczyniły i wdrożyły protokół; wzywa również państwa, które zaprzestały stosowania protokołu dodatkowego, aby powróciły do wywiązywania się z niego;

19. podkreśla niebagatelne znaczenie MAEA dla monitorowania i weryfikowania, czy Iran przestrzega porozumienia o zabezpieczeniach, a w szczególności wyraża uznanie dla kluczowej roli, jaką MAEA odgrywa od 23 lutego 2021 r., kiedy wdrożono tymczasowe dwustronne porozumienie techniczne z Iranem, dzięki czemu MAEA mogła kontynuować niezbędne działania weryfikacyjne i monitorujące;

20. potwierdza swoje pełne poparcie dla JCPOA jako kluczowego elementu globalnej struktury nierozprzestrzeniania broni jądrowej; podkreśla, że pełne wdrożenie umowy ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa Europy oraz stabilności i bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie i na świecie; z zadowoleniem przyjmuje stałe zaangażowanie UE w sprawy związane z cywilną współpracą jądrową z Iranem oraz środki podjęte w celu realizacji projektów na rzecz poprawy bezpieczeństwa jądrowego zgodnie z załącznikiem III do JCPOA; wzywa Iran, by niezwłocznie zaprzestał działań jądrowych naruszających JCPOA, co powinno iść w parze ze zniesieniem wszystkich sankcji związanych z energią jądrową; wzywa wszystkie strony, by na nowo podjęły negocjacje w celu ponownego zapewnienia pełnej i skutecznej zgodności z porozumieniem;

21. potwierdza, że wejście w życie i ratyfikacja CTBT jako silnego instrumentu budującego zaufanie i pewność nadal stanowią istotny cel w ramach strategii UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia; zauważa, że CTBT ratyfikowało 170 państw, i zwraca uwagę, że aby traktat ten mógł wejść w życie, jeszcze osiem państw musi to uczynić; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki dyplomatyczne UE mające na celu dotarcie do krajów niebędących sygnatariuszami, aby zabiegać o ich zobowiązanie do ratyfikacji traktatu CTBT i jego powszechnego przestrzegania; z zadowoleniem przyjmuje wsparcie UE, również za pośrednictwem wkładów finansowych, dla działań Komisji Przygotowawczej Organizacji do spraw Traktatu o Całkowitym Zakazie Prób Jądrowych mających wzmocnić zdolności tej organizacji do kontroli i monitorowania; wzywa wszystkie państwa, które nie podpisały traktatu CTBT, do przystąpienia doń oraz apeluje do wszystkich państw, które podpisały ten traktat, ale go nie ratyfikowały, aby to uczyniły; wzywa wszystkie państwa do powstrzymania się od prób jądrowych;

22. ponownie wyraża swoje długoterminowe poparcie dla rozpoczęcia negocjacji w sprawie Traktatu o zakazie produkcji materiałów rozszczepialnych dla broni jądrowej lub innych jądrowych urządzeń wybuchowych i wzywa wszystkie państwa posiadające broń jądrową, które jeszcze tego nie uczyniły, do przyjęcia natychmiastowego moratorium na produkcję materiałów rozszczepialnych do broni jądrowej i innych jądrowych urządzeń wybuchowych;

23. ponownie wyraża głębokie ubolewanie z powodu wycofania się USA i Federacji Rosyjskiej z układu INF w następstwie nieustannego łamania przez Rosję jego postanowień, a także z powodu braku komunikacji między stronami; jest szczególnie zaniepokojony możliwym ponownym pojawieniem się naziemnych pocisków rakietowych średniego zasięgu w europejskim obszarze działań w kontekście zakończenia INF oraz nowym wyścigiem zbrojeń i remilitaryzacją Europy; z zadowoleniem przyjmuje podjęte przez Stany Zjednoczone i Rosję zobowiązanie do dalszej pracy na rzecz osiągnięcia zadeklarowanych wspólnych celów zakładających zapewnienie przewidywalności w dziedzinie strategii oraz zmniejszenie ryzyka wybuchu konfliktu zbrojnego i zagrożenia wojną jądrową; wzywa obie strony, by wykorzystały ten impuls do stworzenia ambitnych podstaw do wznowienia negocjacji w sprawie nowej struktury kontroli zbrojeń i środków zmniejszających ryzyko, które uwzględniałyby zmieniający się kontekst geopolityczny i pojawienie się nowych sił;

24. wzywa wszystkie inne państwa, w szczególności Chiny, posiadające systemy międzykontynentalnych pocisków kierowanych i pocisków średniego zasięgu lub pracujące nad ich rozwojem, by zaangażowały się w działania na rzecz wielostronnego i powszechnego stosowania układu zastępującego układ INF, z uwzględnieniem najnowszych osiągnięć w dziedzinie systemów uzbrojenia, oraz aby aktywnie uczestniczyły w rozmowach na temat wszelkich innych porozumień w sprawie kontroli zbrojeń;

25. z zaniepokojeniem odnotowuje obecną modernizację i rozszerzenie chińskiego arsenału jądrowego, w tym pocisków hipersonicznych zdolnych do przenoszenia głowic jądrowych; wzywa Chiny do aktywnego i lojalnego zaangażowania się w międzynarodowe negocjacje w sprawie kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nieproliferacji;

26. z niepokojem zauważa częste naruszanie przez Rosję międzynarodowych norm i traktatów, a także jej coraz bardziej wrogą retorykę dotyczącą broni jądrowej wobec państw członkowskich; wzywa Rosję, by zaniechała wrogich działań i powróciła do przestrzegania norm międzynarodowych; wyraża szczególne zaniepokojenie rosyjskimi działaniami dotyczącymi testowania broni jądrowej oraz budowy floty lodołamaczy o napędzie jądrowym i konwencjonalnym w Arktyce; podkreśla, że takie działania są sprzeczne z celem utrzymania stabilności i pokoju, a także mogą być bardzo niebezpieczne dla wrażliwego środowiska Arktyki;

27. ze szczególnym zadowoleniem przyjmuje podjętą przez Stany Zjednoczone i Federację Rosyjską decyzję o przedłużeniu nowego układu o ograniczeniu zbrojeń strategicznych, co stanowi istotny wkład w zbliżającą się 10. konferencję przeglądową NPT oraz we wdrożenie art. VI nowego układu START; podkreśla, że przedłużenie tego układu powinno stanowić podstawę do negocjacji dotyczących nowego porozumienia w sprawie kontroli zbrojeń, które obejmowałoby zarówno broń rozmieszczoną, jak i nierozmieszczoną, a także broń strategiczną i niestrategiczną; zwraca się do obu sygnatariuszy o dokonanie dogłębnej oceny wszystkich wariantów dotyczących zakresu, rozmieszczenia i kategorii broni, które mają zostać uwzględnione, oraz wzywa do dialogu z innymi państwami posiadającymi broń jądrową i apeluje o ich zaangażowanie w negocjacje w sprawie wszelkich nowych umów w sprawie kontroli zbrojeń, zwłaszcza z Chinami, w świetle stałego zwiększania i modernizacji arsenału jądrowego przez ten kraj, a także ze Zjednoczonym Królestwem i Francją; wzywa wszystkie państwa posiadające broń jądrową, by potwierdziły zasadę, że wojny jądrowej nie można wygrać i nigdy nie wolno jej prowadzić;

28. podkreśla znaczenie prezydenckich inicjatyw jądrowych mających na celu redukcję rozmieszczonej taktycznej broni jądrowej krótkiego zasięgu; z zaniepokojeniem odnotowuje realizowane przez Rosję programy modernizacji niestrategicznej broni jądrowej, które budzą wątpliwości co do jej zgodności z celami prezydenckich inicjatyw jądrowych; przypomina, że prezydenckie inicjatywy jądrowe, pomimo niewiążącego charakteru, odegrały zasadniczą rolę w architekturze kontroli zbrojeń, oraz wzywa zarówno Stany Zjednoczone, jak i Federację Rosyjską, by dotrzymały swoich zobowiązań w zakresie niestrategicznej broni jądrowej, a także by poprawiły przejrzystość w zakresie arsenału, rozmieszczenia posiadanej przez nie broni i jej statusu, a także modernizacji czy prac nad nową bronią;

29. podkreśla, że społeczność międzynarodowa musi pracować nad środkami mającymi na celu przeciwdziałanie ryzyku rozprzestrzeniania pocisków; wzywa państwa posiadające znaczną liczbę pocisków manewrujących, aby w pierwszej kolejności skoncentrowały się na środkach budowania zaufania i przejrzystości, w tym na negocjacjach i przyjęciu kodeksów postępowania dotyczących rozmieszczania i wykorzystywania pocisków manewrujących; wzywa wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, by podjął dialog z państwami eksportującymi, aby w pełni przystąpiły one do Reżimu Kontrolnego Technologii Rakietowych (MTCR), jedynego istniejącego wielostronnego porozumienia, które obejmuje transfer pocisków i sprzętu związanego z pociskami, oraz koordynował wysiłki w tym zakresie;

30. z zadowoleniem przyjmuje starania podjęte przez wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela na rzecz wspierania upowszechnienia Haskiego kodeksu postępowania przeciwko rozprzestrzenianiu rakiet balistycznych (HCoC), jedynego wielostronnego instrumentu służącego przejrzystości i budowaniu zaufania w dziedzinie rozprzestrzeniania rakiet balistycznych, z myślą o dalszym wkładzie w wysiłki na rzecz powstrzymania rozprzestrzeniania rakiet balistycznych zdolnych do przenoszenia broni masowego rażenia; wzywa wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela, aby przewodził wysiłkom na rzecz większej spójności między HCoC a innymi instrumentami kontroli zbrojeń;

31. podkreśla kluczową rolę, jaką w stosunkach transatlantyckich odgrywa Traktat o otwartych przestworzach, a także jego cenny wkład w światową strukturę kontroli zbrojeń, budowanie zaufania, przejrzystość działań wojskowych prowadzonych przez państwa będące jego sygnatariuszami oraz długofalową stabilność w Europie i na świecie; podkreśla, że Traktat o otwartych przestworzach dał mniejszym państwom europejskim możliwość monitorowania swoich sąsiadów i pociągania ich do odpowiedzialności za podejmowane działania wojskowe; ubolewa nad niedawnym przyjęciem przez rosyjską Dumę Państwową ustawy o wycofaniu się, a także z powodu wycofania się USA z Traktatu o otwartych przestworzach; wzywa pozostałych sygnatariuszy do dalszego wdrażania traktatu; apeluje do Stanów Zjednoczonych i Federacji Rosyjskiej, by wznowiły rozmowy z myślą o powrocie do traktatu i jego pełnej, skutecznej i możliwej do sprawdzenia realizacji; wzywa pozostałe państwa do dalszego wzmacniania traktatu jako środka budowania zaufania poprzez rozszerzenie jego zakresu, tak aby obejmował wymianę między naukowcami, współpracę w reagowaniu kryzysowym, monitorowanie środowiska i inne misje;

32. jest zaniepokojony zagrożeniem, jakie wojna chemiczna stwarza w następstwie najpoważniejszego i długotrwałego użycia broni chemicznej w ciągu dziesięcioleci; jest szczególnie zaniepokojony większą zdolnością niektórych podmiotów państwowych i niepaństwowych do szybszego wytwarzania zakazanych czynników chemicznych oraz ograniczonymi wskaźnikami wykrywalności; kładzie nacisk na konieczność przestrzegania światowej normy etycznej przeciw broni chemicznej poprzez zapobieganie bezkarności za stosowanie tego rodzaju broni; wzywa do skutecznego stosowania niedawno przyjętego globalnego systemu sankcji UE w zakresie praw człowieka w celu utrzymania tej normy; wyraża aprobatę z powodu przyjęcia przez Radę systemu sankcji przekrojowych w celu rozwiązania problemu rosnących naruszeń w zakresie produkcji, składowania i rozprzestrzeniania broni chemicznej; ponownie wyraża głębokie zaniepokojenie próbą zabójstwa Aleksieja Nawalnego oraz Siergieja i Julii Skripalów przy użyciu zakazanego środka paralityczno-drgawkowego z grupy nowiczoków, co w rozumieniu konwencji o broni chemicznej uznaje się za użycie broni chemicznej; przyjmuje z zadowoleniem sankcje nałożone na rosyjskich urzędników w dniu 14 października 2020 r. w odpowiedzi na to rażące naruszenie standardów międzynarodowych i międzynarodowych zobowiązań Rosji; wzywa Rosję do udzielenia ważnych odpowiedzi w związku z zatruciem krytyka Kremla Aleksieja Nawalnego, o co zwróciła się grupa 45 krajów zachodnich zgodnie z zasadami OPCW;

33. wyraża uznanie dla kluczowej roli, jaką OPCW odgrywa w kontrolowanym procesie niszczenia bojowych środków chemicznych; zdecydowanie potępia rozwój i wykorzystywanie broni chemicznej na szeroką skalę przez państwa będące stronami konwencji o broni chemicznej oraz potępia liczne przypadki łamania praw człowieka i akty okrucieństwa popełniane przez reżim Syryjskiej Republiki Arabskiej Baszara al-Assada; podkreśla, że należy zapewnić odpowiedzialność za tak poważne naruszenia konwencji o broni chemicznej; z zadowoleniem przyjmuje decyzję podjętą na 25. sesji konferencji państw-stron konwencji o broni chemicznej o zawieszeniu niektórych praw i przywilejów Syrii wynikających z tej konwencji; z zadowoleniem przyjmuje stałe wsparcie UE dla mechanizmu dochodzeniowego sekretarza generalnego, a jednocześnie podkreśla, jak ważne jest zagwarantowanie rozliczalności w ramach tego mechanizmu; potępia próby podważenia niezależności mechanizmu poprzez podporządkowanie go Radzie Bezpieczeństwa ONZ;

34. ponownie wyraża pełne poparcie dla konwencji o zakazie broni biologicznej, która zakazuje stosowania niebezpiecznych wirusów, bakterii i substancji toksycznych wobec ludzi; z zadowoleniem przyjmuje wkład finansowy zapewniony przez UE bezpośrednio na rzecz konwencji o zakazie broni biologicznej oraz na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa biologicznego poza UE; wzywa wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela, by kontynuował swoje starania na rzecz upowszechnienia konwencji o zakazie broni biologicznej; zwraca uwagę na konieczność zintensyfikowania wysiłków na rzecz wprowadzenia prawnie wiążącego mechanizmu weryfikacji zgodności z konwencją o zakazie broni biologicznej; wzywa wszystkie strony, w tym USA, do powrotu do negocjacji za pośrednictwem grupy ad hoc ds. konwencji o zakazie broni biologicznej;

35. podkreśla ważną pracę wykonaną przez Centrum Satelitarne Unii Europejskiej w zakresie wykorzystania potencjału kosmicznego, obrazowania satelitarnego i wywiadu geoprzestrzennego do monitorowania, czy przestrzegane są zobowiązania w zakresie rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni masowego rażenia;

36. zwraca uwagę na szybkie postępy w zakresie rozwoju systemów opartych na sztucznej inteligencji w dziedzinie wojskowości; w związku z tym ponawia swój apel do UE o objęcie przewodnictwa w międzynarodowych wysiłkach regulacyjnych w celu dopilnowania, by rozwój i stosowanie sztucznej inteligencji do celów wojskowych odbywało się w ścisłych granicach określonych w prawie międzynarodowym, w tym międzynarodowym prawie humanitarnym i prawie dotyczącym praw człowieka; wzywa UE, by utorowała również drogę ku globalnym negocjacjom mającym na celu aktualizację wszystkich istniejących instrumentów kontroli zbrojeń, rozbrojenia i nierozprzestrzeniania broni, tak aby uwzględnić systemy oparte na sztucznej inteligencji wykorzystywane podczas wojny; podkreśla, że nowe technologie nieobjęte prawem międzynarodowym powinny być oceniane w świetle zasady humanitaryzmu i dyktatu sumienia publicznego; wzywa wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela, państwa członkowskie i Radę Europejską do przyjęcia wspólnego stanowiska w sprawie autonomicznych systemów uzbrojenia, które zapewni istotną kontrolę człowieka nad funkcjami krytycznymi systemów uzbrojenia; nalega, aby UE wspierała wysiłki w ramach konwencji ONZ w sprawie niektórych rodzajów broni konwencjonalnej, w ramach których wysokie umawiające się strony wnoszą wkład w prace grupy ekspertów rządowych ds. nowych technologii związanych ze śmiercionośnymi autonomicznymi systemami uzbrojenia w celu osiągnięcia porozumienia w sprawie prawnie wiążącego instrumentu, który zakazywałby w pełni autonomicznej broni bez istotnej kontroli człowieka;

37. wzywa UE do zwiększenia inwestycji w zdolności w zakresie sztucznej inteligencji w sposób dopasowany do koncepcji operacyjnych państw członkowskich; podkreśla, że rosnące znaczenie sztucznej inteligencji wymaga również ściślejszej współpracy z partnerami o podobnych poglądach;

38. podkreśla potrzebę zapewnienia i powszechnego uwzględniania równego, pełnego i znaczącego udziału kobiet w konferencjach i forach dotyczących rozbrojenia i nierozprzestrzeniania, w tym w działaniach dyplomatycznych na rzecz rozbrojenia i we wszystkich procesach decyzyjnych związanych z rozbrojeniem;

39. zwraca uwagę na konieczność podjęcia dodatkowych środków mających na celu zwalczanie finansowania rozprzestrzeniania broni masowego rażenia, aby uniemożliwić transfer technologii i wiedzy do wrogich podmiotów niepaństwowych, jak również zwraca uwagę na zagrożenie, jakie terroryzm chemiczny, biologiczny, radiologiczny i jądrowy stanowi dla naszego zbiorowego bezpieczeństwa; zwraca uwagę na konieczność wspierania przez UE odpowiedzialnej nauki w celu zapobiegania niewłaściwemu wykorzystywaniu badań naukowych i eksperymentów; podkreśla potrzebę zwalczania przemytu materiałów CBRJ i nielegalnego handlu nimi oraz zapobiegania ryzyku zmiany zamierzonego końcowego zastosowania; zwraca się do ESDZ i Komisji, by zajęły się tą kwestią w oczekiwanym wspólnym komunikacie w sprawie strategicznego podejścia do wsparcia rozbrojenia, demobilizacji i reintegracji byłych uczestników walk;

40. podkreśla potrzebę zwiększenia wysiłków w celu dalszego wzmacniania gotowości UE i działań przeciwko zagrożeniom chemicznym, biologicznym, radiologicznym i jądrowym poprzez rozwój zdolności w zakresie dekontamina- cji, składowania i monitorowania w ramach istniejącego Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności;

41. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie i Komisji.

1 Dz.U. C 449 z 23.12.2020, s. 149.

2 Dz.U. C 404 z 6.10.2021, s. 63.

3 Dz.U. C 404 z 6.10.2021, s. 240.

4 Dz.U. C 456 z 10.11.2021, s. 78.

5 Dz.U. C 433 z 23.12.2019, s. 86.

6 Dz.U. C 440 z 30.12.2015, s. 97.

7 Dz.U. C 215 z 19.6.2018, s. 202.

8 Dz.U. L 206 z 11.6.2021, s. 1.

9 Dz.U. C 341 z 13.10.2020, s. 1.

10 Dz.U. C 298 z 26.7.2021, s. 1.

11 Dz.U. L 90 z 10.4.2010, s. 8.

12 Dz.U. L 372 I z 9.11.2020, s. 4.

13 Dz.U. L 207 z 30.6.2020, s. 15.

14 Dz.U. L 149 z 7.6.2019, s. 63.

15 Dz.U. L 259 z 16.10.2018, s. 12.

16 Dz.U. L 341 z 15.10.2020, s. 1.

17 Dz.U. L 207 z 30.6.2020, s. 36.

18 Dz.U. L 19 z 22.1.2019, s. 11.

19 Francja, Niemcy i Zjednoczone Królestwo.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2022.251.69
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie wyzwań i perspektyw dotyczących wielostronnych systemów kontroli broni masowego rażenia i systemów rozbrojenia (2020/2001(INI))
• Data aktu: 15/12/2021
• Data ogłoszenia: 30/06/2022