P9_TA(2020)0372Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie zrównoważonego ładu korporacyjnego (2020/2137(INI))
(2021/C 445/12)
(Dz.U.UE C z dnia 29 października 2021 r.)
Parlament Europejski,
- uwzględniając Wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka z 2011 r. 1 ,
- uwzględniając cele zrównoważonego rozwoju ONZ 2 ,
- uwzględniając Wytyczne Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) dla przedsiębiorstw wielonarodowych 3 ,
- uwzględniając wytyczne OECD dotyczące należytej staranności w prowadzeniu odpowiedzialnej działalności gospodarczej 4 oraz wytyczne dotyczące prowadzenia odpowiedzialnej działalności gospodarczej dla inwestorów instytucjonalnych 5 ,
- uwzględniając Trójstronną deklarację zasad dotyczących przedsiębiorstw wielonarodowych i polityki społecznej Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) 6 ,
- uwzględniając porozumienie paryskie przyjęte 12 grudnia 2015 r. 7 ,
- uwzględniając sprawozdanie specjalne Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) z 2018 r. w sprawie globalnego ocieplenia o 1,5 oC 8 ,
- uwzględniając wniosek Komisji z dnia 4 marca 2020 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ramy na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmieniającego rozporządzenie (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie) (COM(2020)0080),
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 517/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych i uchylenia rozporządzenia (WE) nr 842/2006 9 ,
- uwzględniając unijny Plan działania: finansowanie zrównoważonego wzrostu gospodarczego (COM(2018)0097),
- uwzględniając Europejski Zielony Ład (COM(2019)0640),
- uwzględniając dostosowany program prac Komisji na 2020 r. (COM(2020)0440),
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniającą dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylającą dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG 10 ("dyrektywa o rachunkowości"),
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniającą dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy 11 ("dyrektywa w sprawie sprawozdawczości niefinansowej"),
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/943 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych (tajemnic przedsiębiorstwa) przed ich bezprawnym pozyskiwaniem, wykorzystywaniem i ujawnianiem 12 ,
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/828 z dnia 17 maja 2017 r. zmieniającą dyrektywę 2007/36/WE w zakresie zachęcania akcjonariuszy do długoterminowego zaangażowania 13 ("dyrektywa o prawach akcjonariuszy"),
- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii 14 ,
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych 15 ("rozporządzenie w sprawie ujawniania informacji"),
- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088 16 ("rozporządzenie w sprawie systematyki"),
- uwzględniając wytyczne Komisji dotyczące sprawozdawczości w zakresie informacji niefinansowych (metodyka sprawozdawczości niefinansowej) 17 oraz wytyczne Komisji dotyczące sprawozdawczości w zakresie informacji niefinansowych: Suplement dotyczący zgłaszania informacji związanych z klimatem 18 ,
- uwzględniając sprawozdanie końcowe Forum Wysokiego Szczebla do spraw Unii Rynków Kapitałowych zatytułowane "A New Vision for Europe's Capital Markets" [Nowa wizja europejskich rynków kapitałowych"] 19 ,
- uwzględniając badanie przygotowane dla Komisji w lipcu 2020 r. dotyczące obowiązków dyrektorów i zrównoważonego ładu korporacyjnego,
- uwzględniając dokument ramowy ONZ z 2008 r. dotyczący biznesu i praw człowieka "Chronić, szanować, naprawiać" 20 ,
- uwzględniając badanie przygotowane dla Komisji w maju 2020 r. zatytułowane "Improving financial security in the context of the Environmental Liability Directive" [Poprawa bezpieczeństwa finansowego w kontekście dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za środowisko] 21 ,
- uwzględniając zasady z Oslo dotyczące światowych zobowiązań do ograniczenia zmiany klimatu 22 ,
- uwzględniając zalecenia Grupy Zadaniowej ds. Ujawniania Informacji Finansowych Związanych z Klimatem z czerwca 2017 r.,
- uwzględniając art. 54 Regulaminu,
- uwzględniając opinie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A9-0240/2020),
A. mając na uwadze, że Unia Europejska opiera się na wartościach określonych w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, oraz mając na uwadze, że prowadzona przez nią polityka w zakresie ochrony środowiska opiera się na poszanowaniu zasady ostrożności określonej w art. 191 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;
B. mając na uwadze, że w kontekście korporacyjnym podejście oparte na zrównoważoności oznacza, że przedsiębiorstwa należycie uwzględniają ogólne problemy społeczne i środowiskowe, takie jak prawa swoich pracowników i poszanowanie granic planety, w celu przeciwdziałania najbardziej palącym zagrożeniom, jakie stwarza ich działalność;
C. mając na uwadze, że liczne inicjatywy międzynarodowe promujące zrównoważony ład korporacyjny są dobrowolne, są jedynie instrumentami prawa miękkiego i w dużej mierze okazały się nieskuteczne, jeśli chodzi o zmianę filozofii zarządzania przedsiębiorstwem w kierunku zrównoważoności; mając na uwadze, że w badaniu dotyczącym obowiązków dyrektorów i zrównoważonego ładu korporacyjnego przygotowanym dla Komisji zgodnie z planem działania w zakresie zrównoważonego finansowania podkreślono korzyści wynikające z wyjaśnienia obowiązków dyrektorów w odniesieniu do zrównoważoności i względów długoterminowych; podkreśla problemy związane z krótkoterminowością i przypomina, że przedsiębiorstwa muszą brać pod uwagę interesy długoterminowe, aby utrzymać UE na dobrej drodze do wypełnienia zobowiązań w zakresie zrównoważoności; mając na uwadze, że w badaniu jasno wskazano konieczność przyjęcia unijnych przepisów w tym zakresie;
D. mając na uwadze, że w trakcie ostatniej kadencji parlamentarnej UE podjęła szereg inicjatyw, aby wspierać przejrzystość i podejście długoterminowe w działalności finansowej i gospodarczej, takich jak dyrektywa o prawach akcjonariuszy, Plan działania w zakresie finansowania zrównoważonego wzrostu gospodarczego, rozporządzenie w sprawie ujawniania informacji oraz rozporządzenie w sprawie systematyki; mając na uwadze, że tendencję tę zapoczątkowało między innymi przyjęcie dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej; mając na uwadze, że ujawnianie informacji niefinansowych jest niezbędne do pomiaru i monitorowania wyników przedsiębiorstw i ich długotrwałego wpływu na społeczeństwo i środowisko, a także do zarządzania w tym zakresie;
E. mając na uwadze, że dyrektywa w sprawie sprawozdawczości niefinansowej jest ściśle powiązana ze zrównoważonym ładem korporacyjnym i stanowi istotny krok w promowaniu sprawozdawczości niefinansowej w UE; mając na uwadze, że występują w niej jednak poważne niedociągnięcia, które należy wyeliminować, aby uczynić ją bardziej przydatną dla inwestorów i zainteresowanych stron;
F. mając na uwadze, że zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem przedsiębiorstwa i instytucje finansowe muszą rozszerzyć zakres ujawnianych danych dotyczących klimatu i środowiska, aby inwestorzy byli w pełni informowani o zrównoważonym charakterze ich inwestycji; mając na uwadze, że Komisja zobowiązała się do dokonania w tym celu przeglądu dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej; mając na uwadze, że zgodnie ze swoim dostosowanym programem prac na 2020 r. Komisja zamierza przedstawić wniosek dotyczący przeglądu dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej w pierwszym kwartale 2021 r.;
G. mając na uwadze, że zainteresowane strony często wyrażają opinię, że informacje niefinansowe przekazywane przez przedsiębiorstwa zgodnie z dyrektywą w sprawie sprawozdawczości niefinansowej są niewystarczające, niewiarygodne i nieporównywalne; mając na uwadze, że osoby, których zadaniem jest przygotowanie takich informacji, zgłaszają, że są zdezorientowane wielością ram dotyczących dobrowolnej sprawozdawczości i apelują o wyjaśnienie i ujednolicenie kwestii prawnych; mając na uwadze, że ujawnianie bardziej kompletnych i wiarygodnych informacji jest konieczne do tego, by ograniczyć potencjalnie niekorzystny wpływ na klimat, środowisko i społeczeństwo; mając na uwadze, że usprawnienie sprawozdawczości niefinansowej mogłoby przyczynić się do zwiększenia rozliczalności przedsiębiorstw oraz zaufania, jakim są darzone; mając na uwadze, że te usprawnienia nie powinny prowadzić do nieuczciwej nierównowagi konkurencyjnej; mając na uwadze, że w obowiązkach w zakresie ujawniania informacji należy zatem uwzględniać koszty administracyjne, a także to, że obowiązki te powinny być proporcjonalne do wielkości przedsiębiorstwa i spójne z innymi przepisami mającymi zastosowanie do działalności gospodarczej, takimi jak poszanowanie tajemnicy handlowej i ochrona sygnalistów;
H. mając na uwadze, że w przygotowanym dla Komisji badaniu dotyczącym obowiązków dyrektorów i zrównoważonego ładu korporacyjnego wskazano, że spółki notowane na rynku regulowanym w UE coraz częściej koncentrują się na krótkoterminowych interesach swoich akcjonariuszy; mając na uwadze, że w badaniu zaproponowano szereg wariantów legislacyjnych na szczeblu UE, które znacznie poprawiłyby zrównoważoność przedsiębiorstw; mając na uwadze, że należy przyjąć ramy legislacyjne dla przedsiębiorstw europejskich, przy pełnym poszanowaniu zasady proporcjonalności i bez nadmiernych obciążeń administracyjnych dla tych przedsiębiorstw; mając na uwadze, że ramy te muszą zapewniać zgodność z zasadami rynku wewnętrznego i zwiększać pewność prawa na tym rynku oraz nie powinny powodować niekorzystnych warunków konkurencji;
I. mając na uwadze, że oparte na zrównoważoności podejście do ładu korporacyjnego obejmuje zarówno prawa człowieka, jak i ochronę środowiska; mając na uwadze, że prawny wymóg ujawniania informacji dotyczących kwestii środowiskowych, społecznych i pracowniczych, praw człowieka, łapownictwa i korupcji należy uznawać za element "odpowiedzialności przedsiębiorstw za przestrzeganie", jak określono w Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka;
J. mając na uwadze, że porozumienie paryskie ma na celu ograniczenie wzrostu średniej temperatury planety do poziomu znacznie poniżej 2 oC w stosunku do poziomów z okresu przedindustrialnego oraz dążenie do ograniczenia wzrostu temperatury do 1,5 oC powyżej poziomu z okresu przedindustrialnego;
K. mając na uwadze, że zwiększająca się globalna rywalizacja o dostęp do zasobów naturalnych często prowadzi do niezrównoważonej eksploatacji środowiska naturalnego i środowiska człowieka przez przedsiębiorstwa;
L. mając na uwadze, że ład korporacyjny ma do odegrania kluczową rolę, jeśli chodzi o spełnienie zobowiązań UE do realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ i porozumienia paryskiego;
M. mając na uwadze, że zmiana klimatu stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego, a mianowicie dla dostępności, osiągalności i wykorzystania żywności oraz stabilności systemów żywnościowych; mając na uwadze, że kobiety pracujące w rolnictwie odpowiadają obecnie za 45-80 % całej produkcji żywności w krajach rozwijających się, które są w nieproporcjonalnie dużym stopniu dotknięte zmianą klimatu i degradacją środowiska;
N. mając na uwadze, że konwencją z Aarhus ustanowiono szereg praw środowiskowych społeczeństwa i stowarzyszeń obywatelskich, w tym prawo dostępu do informacji dotyczących środowiska, prawo do udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących środowiska i dostępu do wymiaru sprawiedliwości;
O. mając na uwadze, że w 2017 r. Komitet ONZ ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus uznał, że UE naruszyła konwencję z Aarhus, ponieważ nie zezwoliła obywatelom na zaskarżanie decyzji instytucji UE przed sądami UE;
P. mając na uwadze, że Komisja podwyższyła poziom ambicji na lata 2019-2024, przedstawiając program Europejskiego Zielonego Ładu, w którym stwierdza się, że "Europa musi przewodzić transformacji naszego świata w zdrową planetę";
Q. mając na uwadze, że na dyrektorach przedsiębiorstw spoczywa prawny i ustawowy obowiązek działania w interesie przedsiębiorstwa; mając na uwadze, że obowiązek ten jest różnie interpretowany w różnych jurysdykcjach, a interes przedsiębiorstwa często utożsamia się z interesami finansowymi akcjonariusza; mając na uwadze, że to, co uznaje się za interes przedsiębiorstwa powinno obejmować również interesy odpowiednich zainteresowanych stron, w tym pracowników, oraz szersze interesy społeczne; mając na uwadze, że wąska interpretacja tego obowiązku, nadmiernie skoncentrowana na maksymalizacji zysków krótkoterminowych, wywiera negatywny wpływ na długoterminowe wyniki i zrównoważoność przedsiębiorstwa, a tym samym na długoterminowe interesy akcjonariuszy;
R. mając na uwadze, że spójność przepisów UE w zakresie zrównoważonego ładu korporacyjnego należy osiągnąć przez ustanowienie konkretnych obowiązków i zachęt do działania, a nie tylko przekazywania informacji; mając na uwadze, że w związku z tym konieczne są dodatkowe ramy określające obowiązki zarządów przedsiębiorstw w zakresie zrównoważoności;
S. mając na uwadze, że aby ład korporacyjny w UE stał się bardziej zrównoważony, przejrzysty i odpowiedzialny, Komisja powinna, oprócz wniosków dotyczących przeglądu dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej, wprowadzić nowe przepisy dotyczące należytej staranności i obowiązków dyrektorów; mając na uwadze, że jeśli obowiązki w zakresie dochowania należytej staranności i obowiązki dyrektorów mają być ujęte w jednym akcie ustawodawczym, powinny być jasno oddzielone w dwóch odrębnych częściach; mając na uwadze, że obowiązki te uzupełniają się wzajemnie, lecz nie są zamienne ani też jedne nie mogą być podporządkowane drugim;
Obowiązki w zakresie sprawozdawczości niefinansowej
1. wzywa Komisję, aby proponując nowe działania w obszarze prawa spółek i ładu korporacyjnego, zachowała odpowiednią równowagę między potrzebą zmniejszenia krótkoterminowej presji na dyrektorów przedsiębiorstw i zachęcenia do uwzględniania kwestii zrównoważoności w procesie podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie z jednej strony a potrzebą dostatecznej elastyczności i zapewnienia harmonizacji z drugiej strony; podkreśla, że w przyszłych działaniach na szczeblu UE należy wzmocnić rolę dyrektorów w realizacji długoterminowych interesów przedsiębiorstw i w tworzeniu w organach zarządzających przedsiębiorstw kultury, która uwzględnia i wprowadza w życie zrównoważony ład korporacyjny;
2. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do dokonania przeglądu dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej; podkreśla, że taki przegląd powinien być w pełni zgodny z wymogami rozporządzenia w sprawie ujawniania informacji i rozporządzenia w sprawie systematyki; wzywa Komisję do uwzględnienia zaleceń zawartych w niniejszej rezolucji;
3. ponawia apel o rozszerzenie zakresu dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej, aby obejmował wszystkie duże przedsiębiorstwa notowane i nienotowane na rynku regulowanym mające siedzibę na terytorium UE, określone w art. 3 ust. 4 dyrektywy o rachunkowości; podkreśla, że aby zapewnić równe warunki działania, obowiązki w zakresie sprawozdawczości niefinansowej powinny mieć zastosowanie również do przedsiębiorstw spoza UE prowadzących działalność na rynku UE; zwraca się do Komisji, aby wskazała sektory działalności gospodarczej wysokiego ryzyka mające istotny wpływ na kwestie zrównoważoności, mogący uzasadniać objęcie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) z tych sektorów zakresem dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej; uważa w związku z tym, że Komisja powinna korzystać z zewnętrznej niezależnej wiedzy fachowej w celu przedstawienia orientacyjnego, niewyczerpującego i regularnie aktualizowanego wykazu obszarów dotkniętych konfliktami i obszarów wysokiego ryzyka, a także szczegółowych wytycznych dla MŚP; uważa w szczególności, że specjalną uwagę należy zwrócić na inwestycje i sektory często powiązane z nielegalną działalnością gospodarczą, taką jak przestępstwa przeciwko środowisku, nielegalny handel dziką fauną i florą, korupcja lub przestępstwa finansowe; podkreśla, że przegląd dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej jest również konieczny w celu udostępnienia uczestnikom rynków finansowych istotnych danych umożliwiających wykonywanie obowiązków określonych w rozporządzeniu w sprawie ujawniania informacji;
4. podkreśla, że zrównoważony ład korporacyjny stanowi ważny filar, który umożliwia UE budowę zarówno odpornej, jak i zrównoważonej gospodarki, wzmocnienie równych warunków działania w celu utrzymania i zwiększenia międzynarodowej konkurencyjności unijnych przedsiębiorstw oraz ochronę unijnych pracowników i przedsiębiorstw przed nieuczciwą konkurencją ze strony państw trzecich, a zatem może być korzystny dla polityki handlowej i inwestycyjnej UE, jeżeli ma odpowiednią skalę i jest proporcjonalny;
5. zauważa, że pandemia COVID-19 ujawniła podatność globalnych łańcuchów dostaw na zagrożenia i pokazała, że same dobrowolne zasady to zbyt mało, jak zaobserwowano na przykład w przemyśle konfekcyjnym, w którym produkcja została w czasie kryzysu zakłócona, co spowodowało negatywne skutki w całym łańcuchu dostaw; zauważa, że przedsiębiorstwa stosujące lepsze praktyki środowiskowe i społeczne oraz lepsze praktyki w zakresie zarządzania i skuteczniejsze procesy ograniczania ryzyka lepiej radzą sobie z kryzysem; zauważa stwierdzenie OECD 23 , zgodnie z którym przedsiębiorstwa podejmujące proaktywne działania w celu zaradzenia zagrożeniom wywołanym kryzysem związanym z COVID-19 w taki sposób, aby łagodzić niekorzystne skutki dla pracowników i łańcuchów dostaw, prawdopodobnie zbudują większą długoterminową wartość i odporność, a także poprawią swoją rentowność w perspektywie krótkoterminowej oraz zyskają lepsze perspektywy odbudowy w perspektywie średnio- i długoterminowej;
6. zauważa, że rozporządzenie w sprawie systematyki ustala szereg celów środowiskowych, zwłaszcza dotyczących zmiany klimatu, wykorzystania i ochrony zasobów wodnych i morskich, przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym, zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli oraz różnorodności biologicznej i ekosystemów; uważa, że pojęcie kwestii środowiskowych w dyrektywie w sprawie sprawozdawczości niefinansowej należy interpretować zgodnie z rozporządzeniem w sprawie systematyki i że powinno ono obejmować wszystkie rodzaje zanieczyszczeń; zwraca się do Komisji, aby uwzględniała zalecenia Grupy Zadaniowej ds. Ujawniania Informacji Finansowych Związanych z Klimatem i promowała rozwój innowacyjnych technik rachunkowości odzwierciedlających wartość ekosystemów; jest zdania, że równie istotne jest precyzyjne określenie innych zagadnień związanych ze zrównoważonością, do których odnosi się dyrektywa w sprawie sprawozdawczości niefinansowej, takich jak pojęcia spraw społecznych i pracowniczych, poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji i łapownictwu; uważa, że kwestie pracownicze mogłyby obejmować ujawnianie polityki płacowej przedsiębiorstw, co mogłoby polegać m.in. na przedstawianiu wynagrodzeń w podziale na decyle oraz różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn;
7. uważa, że zrównoważony ład korporacyjny ma kluczowe znaczenie dla długoterminowego ukierunkowania działalności przedsiębiorstw i dostosowania jej tak, aby osiągnąć ogólne cele środowiskowe UE, które określono w Europejskim Zielonym Ładzie, oraz spełnić jej zobowiązanie do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w dążeniu do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.; podkreśla, że wszystkie sektory powinny przyczyniać się do realizacji tego celu;
8. uważa, że definicja istotności powinna odnosić się do wszelkich istotnych skutków środowiskowych, dotyczących praw człowieka i zarządzania dla całego społeczeństwa, wykraczając poza tworzenie wartości ekonomicznej i sprawy dotyczące czysto finansowych wyników przedsiębiorstw; postuluje przegląd tej definicji zgodnie z zasadą podwójnej istotności wprowadzoną na mocy dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej i szerzej objaśnioną w wytycznych Komisji dotyczących przekazywania informacji związanych z klimatem; uważa, że istotność należy oceniać w procesie, w który zaangażowane są odpowiednie zainteresowane strony;
9. zauważa, że dyrektywa w sprawie sprawozdawczości niefinansowej daje przedsiębiorstwom objętym jej zakresem znaczną elastyczność, jeśli chodzi o ujawnianie odpowiednich informacji w sposób, który uznają za najbardziej użyteczny; zauważa, że przedsiębiorstwa mogą obecnie korzystać, według własnego uznania, z szeregu różnych ram; zauważa, że przedsiębiorstwa nadal nie mają pewności, w jaki sposób najlepiej spełnić spoczywające na nich obowiązki dotyczące ujawniania informacji; uważa, że konieczne jest ustanowienie wszechstronnych ram UE, z należytym uwzględnieniem zasady proporcjonalności, obejmujących pełną gamę zagadnień dotyczących zrównoważoności istotnych dla kompleksowej sprawozdawczości niefinansowej; podkreśla w związku z tym, że ramy prawne UE powinny zapewniać, by ujawniane informacje były jasne, wyważone, zrozumiałe, porównywalne między przedsiębiorstwami w danym sektorze, możliwe do zweryfikowania i obiektywne oraz by obejmowały określone w czasie cele dotyczące zrównoważoności; zwraca uwagę, że ramy te powinny również obejmować obowiązkowe normy, zarówno ogólne, jak i sektorowe; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do wspierania procesu opracowywania unijnych standardów sprawozdawczości niefinansowej; podkreśla, że w toku przeglądu dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej należy określić szczegółowe obowiązki i normy sprawozdawczości, przy odpowiednim zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych stron, takich jak społeczeństwo obywatelskie, organizacje zajmujące się ochroną środowiska i partnerzy społeczni;
10. uważa, że sprawozdania niefinansowe powinny być zamieszczane w rocznym sprawozdaniu z działalności w celu uniknięcia dodatkowych obciążeń dla przedsiębiorstw; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji wyrażone w planie działania na rzecz tworzenia unii rynków kapitałowych (COM(2020)0590), dotyczące przedstawienia do trzeciego kwartału 2021 r. wniosku ustawodawczego w sprawie ogólnodostępnej, ogólnounijnej platformy cyfrowej zapewniającej swobodny dostęp do informacji finansowych i niefinansowych przekazanych przez przedsiębiorstwa; uważa, że platforma powinna umożliwiać użytkownikom porównanie danych ujawnianych przez przedsiębiorstwa, obejmujących takie kategorie jak tematyka, sektory, państwa, obroty i liczba zatrudnionych;
11. zauważa, że dyrektywa w sprawie sprawozdawczości niefinansowej wyłącza oświadczenia na temat informacji niefinansowych z wymogu kontroli treści, któremu podlegają sprawozdania finansowe przedsiębiorstw; jest zdania, że oświadczenia na temat informacji niefinansowych powinny podlegać obowiązkowemu audytowi, w zależności od wielkości i obszaru działalności danego przedsiębiorstwa; uważa, że podmioty świadczące usługi kontroli, z zastrzeżeniem wymogów obiektywności i niezależności, powinny przeprowadzać audyty zgodnie z przyszłymi ramami UE; w kontekście powyższego podkreśla potrzebę wyeliminowania nieodłącznych, niewłaściwych zachęt w badaniach ustawowych poprzez zmianę dyrektywy w sprawie badań ustawowych 24 ; utrzymuje, że stanowiłoby to również okazję, by położyć kres niemal monopolistycznej pozycji "wielkiej czwórki" spółek księgowych, które zwykle prowadzą audyty największych przedsiębiorstw notowanych na rynku regulowanym;
12. podkreśla, że przedstawiciele pracowników powinni uczestniczyć w definiowaniu procesu przekazywania informacji niefinansowych oraz weryfikacji informacji, w szczególności w odniesieniu do celów zrównoważonego rozwoju społecznego oraz kwestii związanych z łańcuchem dostaw i produkcji, w tym outsourcingu i podwykonawstwa;
13. podkreśla, że na niektóre unijne przedsiębiorstwa należy nałożyć obowiązek sporządzania sprawozdania rocznego w podziale na kraje w odniesieniu do każdej jurysdykcji podatkowej, w której prowadzą działalność; wzywa Radę, aby możliwie szybko przyjęła podejście ogólne w celu rozpoczęcia negocjacji z Parlamentem w sprawie wniosku Komisji dotyczącego dyrektywy zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały (COM(2016)0198);
14. uważa, że UE powinna dołożyć wszelkich starań, by do umów o wolnym handlu, które negocjuje, wprowadzić klauzule wymagające od państw partnerskich ustanowienia porównywalnych zobowiązań dla ich przedsiębiorstw, co pozwoliłoby uniknąć nowych źródeł zakłócających konkurencję;
Spoczywający na dyrektorach obowiązek dochowania należytej staranności i dodatkowe środki służące temu, by ład korporacyjny był bardziej zorientowany na zrównoważoność
15. podkreśla znaczenie różnorodności i inkluzywności w przedsiębiorstwach, gdyż sprzyjają one osiąganiu lepszych wyników działalności; wzywa Radę, aby możliwie szybko przyjęła podejście ogólne w celu rozpoczęcia negocjacji z Parlamentem w sprawie wniosku dotyczącego kobiet w zarządach 25 , który ma położyć kres powszechnemu brakowi równowagi między kobietami i mężczyznami na najwyższych szczeblach podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie; wzywa Komisję do przeanalizowania dodatkowych wniosków dotyczących poprawy równowagi płci wśród kadry kierowniczej wyższego szczebla i osób zajmujących wpływowe stanowiska w przedsiębiorstwach;
16. podkreśla potrzebę większego zaangażowania pracowników w procesy podejmowania decyzji w przedsiębiorstwach, aby lepiej uwzględniać długoterminowe cele oraz oddziaływanie przedsiębiorstwa; zwraca się do Komisji, aby zbadała możliwość zmiany dyrektywy w sprawie europejskiej rady zakładowej 26 i ustanowienia nowych ram informowania pracowników, konsultowania się z nimi i angażowania ich w przedsiębiorstwa europejskie;
17. podkreśla, że transformacja ekologiczna i postępująca cyfryzacja będą miały istotny wpływ na siłę roboczą; uważa zatem, że w ramach każdego zrównoważonego ładu korporacyjnego należy uznawać i skutecznie gwarantować prawo pracowników do ustawicznego szkolenia zawodowego i uczenia się przez całe życie w godzinach pracy;
18. zwraca uwagę, że przedsiębiorstwa nie są abstrakcyjnymi podmiotami oderwanymi od obecnych wyzwań środowiskowych i społecznych; uważa, że przedsiębiorstwa powinny wnosić aktywniejszy wkład w zrównoważony rozwój, ponieważ ich długoterminowe wyniki, odporność, a nawet przetrwanie mogą zależeć od adekwatności ich reakcji na kwestie środowiskowe i społeczne; w tym względzie podkreśla, że spoczywający na dyrektorach obowiązek dochowania należytej staranności wobec przedsiębiorstw należy określić nie tylko w odniesieniu do krótkoterminowej maksymalizacji zysków z akcji, lecz także w odniesieniu do zagadnień zrównoważoności; zauważa, że dyrektorzy wykonawczy odgrywają główną rolę w określaniu strategii przedsiębiorstw i w nadzorowaniu ich działalności; jest zdania, że obowiązki prawne dyrektorów wykonawczych dotyczące działania w interesie przedsiębiorstwa należy rozumieć jako obowiązek uwzględniania w ogólnej strategii przedsiębiorstwa interesów długoterminowych i zagrożeń dla zrównoważoności, wpływu na zrównoważony rozwój oraz powiązanych możliwości i zależności; podkreśla, że ten obowiązek ustalania priorytetów może wiązać się z przejściem od niezrównoważonych inwestycji w kierunku inwestycji zrównoważonych;
19. wzywa Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego, który da pewność, że obowiązki dyrektorów nie będą błędnie interpretowane jako polegające wyłącznie na krótkoterminowej maksymalizacji wartości dla akcjonariuszy, lecz będą obowiązkowo obejmować dbanie o długoterminowe interesy przedsiębiorstwa i szersze interesy społeczne, a także interesy pracowników i innych zainteresowanych stron; uważa ponadto, że taki wniosek powinien zapewniać, aby członkowie organów administracyjnych, zarządzających i nadzorczych, działający w ramach kompetencji przyznanych im na mocy prawa krajowego, mieli obowiązek prawny określania, ujawniania i monitorowania strategii zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw;
20. w związku z trwającym przeglądem dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za środowisko 27 podkreśla, że przedsiębiorstwa powinny posiadać zabezpieczenie finansowe obejmujące odpowiedzialność za środowisko w przypadku szkód dla środowiska wyrządzonych poszczególnym osobom i ekosystemom;
21. uważa, że strategie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw powinny określać i uwzględniać - stosownie do ich obowiązków w zakresie należytej staranności - z jednej strony istotne zagadnienia zgodnie z wymogami sprawozdawczości niefinansowej, a z drugiej strony znaczący wpływ, jaki przedsiębiorstwa te mogą wywierać na kwestie środowiskowe, klimatyczne, społeczne i pracownicze, a także konsekwencje dla praw człowieka, łapownictwa i korupcji wynikające z ich modeli biznesowych, działalności i łańcuchów dostaw, w tym poza UE; uważa, że spoczywający na dyrektorach obowiązek dochowania należytej staranności wobec przedsiębiorstwa wymaga również przestrzegania obowiązku nieczynienia szkód w ekosystemach oraz ochrony interesów odpowiednich zainteresowanych stron, w tym pracowników, na które działalność tych przedsiębiorstw może wywierać negatywny wpływ;
22. uważa, że zakres przyszłych przepisów powinien obejmować wszystkie duże przedsiębiorstwa notowane i nienotowane na rynku regulowanym mające siedzibę na terytorium UE, określone w art. 3 ust. 4 dyrektywy o rachunkowości; podkreśla, że aby zapewnić równe warunki działania, przepisy te powinny mieć również zastosowanie do przedsiębiorstw spoza UE prowadzących działalność na rynku UE; zwraca się do Komisji o wskazanie sektorów działalności
gospodarczej wysokiego ryzyka mających istotny wpływ na kwestie zrównoważoności, mogący uzasadniać objęcie przepisami MŚP z tych sektorów; uważa ponadto, że w następstwie przeprowadzanej obecnie przez Komisję oceny skutków strategie zrównoważonego rozwoju powinny obejmować wymierne, konkretne, określone w czasie i oparte na podstawach naukowych cele, a także plany transformacji zgodne z międzynarodowymi zobowiązaniami UE w zakresie środowiska i zmiany klimatu, w szczególności z porozumieniem paryskim, Konwencją o różnorodności biologicznej i międzynarodowymi porozumieniami dotyczącymi wylesiania; uważa, że strategie te mogłyby również obejmować politykę wewnętrzną dotyczącą sprawiedliwego wynagrodzenia w oparciu o płacę zapewniającą utrzymanie na minimalnym poziomie w poszczególnych krajach, politykę równości płci oraz politykę zapewniającą lepsze uwzględnienie praw pracowniczych w działalności gospodarczej; podkreśla, że treść tej polityki wewnętrznej powinna być określana przez same przedsiębiorstwa, z należytym uwzględnieniem pracowników i w porozumieniu z nimi; uważa, że strategie te powinny uwzględniać kwestie sektorowe lub geograficzne oraz prawa osób należących do szczególnie wrażliwych grup lub społeczności; uważa, że powiązanie zmiennej części wynagrodzenia dyrektorów wykonawczych z osiągnięciem wymiernych celów określonych w strategii przyczyniłoby się do dostosowania interesów dyrektorów do długoterminowych interesów ich przedsiębiorstw; wzywa Komisję, aby nadal promowała takie systemy wynagrodzeń na najwyższych stanowiskach kierowniczych;
23. zauważa, że niektóre państwa członkowskie wprowadziły do swoich przepisów pojęcie "udziały lojalnościowe", zgodnie z którym długoterminowe zaangażowanie udziałowe jest wynagradzane prawami głosu i korzyściami podatkowymi; wzywa Komisję aby rozważyła wprowadzenie nowych mechanizmów promujących zrównoważone zyski i długoterminowe wyniki przedsiębiorstw; podkreśla, że zyski niepodzielone mogą przyczynić się do stworzenia odpowiednich rezerw;
24. uważa, że należy również zmienić dyrektywę o prawach akcjonariuszy, aby zachęcić akcjonariuszy do wykazywania "cierpliwości", w szczególności poprzez wynagradzanie długoterminowego zaangażowania udziałowego prawami głosu i korzyściami podatkowymi;
25. wyraża zaniepokojenie faktem, że w niektórych międzynarodowych umowach inwestycyjnych, takich jak Traktat karty energetycznej, interesy finansowe korporacji międzynarodowych stawia się ponad priorytetami w zakresie ochrony środowiska i klimatu; wzywa Komisję do podjęcia szybkich działań, aby zapewnić pełną zgodność istniejących i przyszłych umów dotyczących inwestycji handlowych z celami UE w zakresie ochrony środowiska i klimatu, oraz do przedstawienia w ramach zbliżającego się przeglądu dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej wniosków dotyczących przeciwdziałania masowemu wykupowi i dzierżawie ziemi oraz wylesianiu gruntów przez przedsiębiorstwa;
26. jest zdania, że w procesie określania i monitorowania swojej strategii zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstwa powinny mieć obowiązek informowania odpowiednich zainteresowanych stron i konsultowania się z nimi; uważa, że pojęcie zainteresowanej strony powinno być interpretowane szeroko i obejmować wszystkie osoby, na których prawa i interesy mogą mieć wpływ decyzje przedsiębiorstwa, takie jak pracownicy, związki zawodowe, społeczności lokalne, ludy tubylcze, stowarzyszenia obywatelskie, udziałowcy, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i organizacje zajmujące się ochroną środowiska; uważa ponadto, że zasadniczą sprawą jest prowadzenie konsultacji z krajowymi i lokalnymi organami publicznymi zajmującymi się zrównoważonością w sprawach gospodarczych, w szczególności odpowiedzialnymi za publiczną politykę zatrudnienia i ochrony środowiska;
27. jest zdania, że taka współpraca powinna odbywać się, w zależności od wielkości i obszaru działalności danego przedsiębiorstwa i z wyłączeniem małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) niedziałających w sektorach wysokiego ryzyka, które powinna zdefiniować Komisja - za pośrednictwem komitetów doradczych złożonych z przedstawicieli lub rzeczników zainteresowanych stron, w tym pracowników i niezależnych ekspertów, a ich ogólnym celem powinno być świadczenie doradztwa w zakresie treści i wdrażania strategii zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstwa; uważa, że te komitety doradcze powinny mieć prawo zwrócenia się, jeżeli zostanie to zatwierdzone znaczną większością głosów, o przeprowadzenie niezależnego audytu w przypadku uzasadnionych obaw co do właściwego wdrożenia strategii zrównoważonego rozwoju;
28. uważa, że przedsiębiorstwa, które otrzymują pomoc państwa, finansowanie unijne lub inne środki publiczne, lub przedsiębiorstwa realizujące plany zwolnień powinny dążyć do utrzymania miejsc pracy swoich pracowników i zapewnienia im ochrony, odpowiednio dostosować wynagrodzenie dyrektorów, płacić sprawiedliwą część podatków, realizować swoją strategię zrównoważonego rozwoju zgodnie z celem, jakim jest zmniejszenie śladu węglowego, oraz powstrzymać się od wypłacania dywidend lub oferowania programów odkupu akcji mających na celu wynagrodzenie akcjonariuszy;
o
o o
29. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
