Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie wdrażania rozporządzenia Dublin III (2019/2206(INI)).

Wdrażanie rozporządzenia Dublin III

P9_TA(2020)0361

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie wdrażania rozporządzenia Dublin III (2019/2206(INI))

(2021/C 445/03)

(Dz.U.UE C z dnia 29 października 2021 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając art. 78 ust. 2 lit. e) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

- uwzględniając art. 80 TFUE dotyczący zasady solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności między państwami członkowskimi, w tym również na płaszczyźnie finansowej,

- uwzględniając art. 1, 2, 3, 4, 18, 19 i 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

- uwzględniając art. 2, 3, 5, 8 i 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC),

- uwzględniając art. 14 Powszechnej deklaracji praw człowieka przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1948 r.,

- uwzględniając Globalne porozumienie ONZ w sprawie uchodźców,

- uwzględniając Konwencję z 1951 r. i Protokół z 1967 r. dotyczące statusu uchodźców (konwencja genewska),

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca (wersja przekształcona), zwane rozporządzeniem Dublin III 1 ,

- uwzględniając decyzję Rady (UE) 2015/1523 z dnia 14 września 2015 r. 2  oraz decyzję Rady (UE) 2015/1601 z dnia 22 września 2015 r. 3  ustanawiające środki tymczasowe w obszarze ochrony międzynarodowej na rzecz Włoch i Grecji,

- uwzględniając wniosek Komisji przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2016)0270) w sprawie reformy rozporządzenia Dublin III,

- uwzględniając mandat negocjacyjny przyjęty przez Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych dnia 19 października 2017 r., zatwierdzony na posiedzeniu plenarnym dnia 16 listopada 2017 r. i potwierdzony przez Konferencję Przewodniczących dnia 17 października 2019 r.,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie sytuacji na Morzu Śródziemnym i potrzeby całościowego podejścia UE do problematyki migracji 4 ,

- uwzględniając wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej odnoszące się do rozporządzenia (UE) nr 604/2013, w szczególności w sprawach C-695/15 PPU Mirza (ECLI:EU: C:2016:188), C-63/15 Ghezelbash (wielka izba) (*) (ECLI:EU:C:2016:409), C-155/15 Karim (ECLI:EU:C:2016:410), C-578/16 PPU C.K. i in. (ECLI:EU:C:2017:127), C-528/15 Al Chodor (ECLI:EU:C:2017:213), C-36/17 Ahmed (postanowienie) (ECLI:EU:C:2017:273), C-490/16 A. S. (wielka izba) (ECLI:EU:C:2017:585), C-646/16 Jafari (wielka izba) (*) (ECLI:EU:C:207:586), C-670/16 Mengesteab (wielka izba) (ECLI:EU:C:2017:587), C-60/16 Khir Amayri (ECLI:EU:C:2017:675), C-201/16 Shiri (ECLI:EU: C:2017:805), C-360/16 Hasan (ECLI:EU:C:2018:35), C-647/16 Hassan (ECLI:EU:C:2018:368), C-213/17 X (ECLI:EU: C:2018:538), C-56/17 Fathi (ECLI:EU:C:2018:803), C-47/17 X (wielka izba) (ECLI:EU:C:2018:900), C-661/17 M.A. i in. (wielka izba) (*) (ECLI:EU:C:2019:53), C-163/17 Jawo (wielka izba) (*) (ECLI:EU:C:2019:218), C-582/17 H. (wielka izba) (*) (ECLI:EU:C:2019:280) oraz C-715/17, C-718/17 i C-719/17 Komisja przeciwko Polsce, Węgrom i Republice Czeskiej,

- uwzględniając wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka odnoszące się do rozporządzenia (UE) nr 604/2013, w szczególności w sprawach Sharifi przeciwko Austrii z dnia 5 grudnia 2013 r. (wyrok izby), Mohammadi przeciwko Austrii z dnia 3 lipca 2014 r. (wyrok izby), Sharifi i in. przeciwko Włochom i Grecji z dnia 21 października 2014 r. (wyrok izby) i Tarakhel przeciwko Szwajcarii z dnia 4 listopada 2014 r. (wyrok wielkiej izby), a także wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 21 listopada 2011 r. w sprawie M.S.S. przeciwko Belgii i Grecji (wielka izba), wniosek nr 30696/09, odnoszący się do rozporządzenia (WE) nr 343/2003 z dnia 18 lutego 2003 r. (Dublin II),

- uwzględniając Europejski program w zakresie migracji przedstawiony przez Komisję w dniu 13 maja 2015 r. (COM(2015)0240),

- uwzględniając tak zwaną deklarację maltańską z września 2019 r.,

- uwzględniając analizę Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców z sierpnia 2017 r. pt. "Left in Limbo" [W zawieszeniu] dotyczącą wdrażania rozporządzenia Dublin III,

- uwzględniając ocenę rozporządzenia Dublin III z 2015 r. oraz ocenę wdrażania rozporządzenia Dublin III z 2016 r. przeprowadzone w imieniu Komisji przez ICF International,

- uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 24/2019 z listopada 2019 r. pt. "Azyl, relokacja i powroty migrantów - czas na bardziej stanowcze działania w celu wyeliminowania rozbieżności między celami a osiąganymi rezultatami",

- uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "COVID-19: Wskazówki dotyczące wdrażania odpowiednich przepisów UE w dziedzinie azylu, procedur powrotu oraz przesiedleń" (2020/C 126/02),

- uwzględniając sprawozdanie Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu z dnia 2 czerwca 2020 r. w sprawie nadzwyczajnych środków wprowadzanych w związku z pandemią COVID-19 w systemach azylowych i przyjmowania,

- uwzględniając sprawozdanie Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) z czerwca 2020 r. zatytułowane "Sprawozdanie roczne na temat sytuacji w dziedzinie azylu w Unii Europejskiej",

- uwzględniając przygotowaną przez Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego (EPRS) w styczniu 2019 r. ocenę wdrożenia rozporządzenia dublińskiego, sporządzoną przez dr Amandine Scherrer z Działu ds. Oceny Ex Post w Dyrekcji ds. Oceny Skutków Regulacji i Europejskiej Wartości Dodanej (część pierwsza) oraz przez zespół badawczy Europejskiej Rady ds. Uchodźców i Wypędzonych (ECRE) na wniosek Działu ds. Oceny Ex Post (część druga),

- uwzględniając inne analizy przeprowadzone na zlecenie Parlamentu Europejskiego, w szczególności przygotowaną przez EPRS w 2016 r. ocenę skutków regulacji dotyczącą rozporządzenia dublińskiego i procedur azylowych w Europie, której autorami są Gertrud Malmersjo i Milan Remac, ekspertyzę Departamentu Tematycznego ds. Praw Obywatelskich i Spraw Konstytucyjnych (Dyrekcja Generalna ds. Polityki Wewnętrznej Unii Europejskiej) z czerwca 2016 r. dotyczącą reformy rozporządzenia Dublin III, której autorem jest Francesco Maiani, ekspertyzę EPRS z października 2018 r. dotyczącą kosztu braku działań na poziomie europejskim w ramach polityki azylowej, której autorami są Wouter van Ballegooij i Cecilia Navarra, a także ekspertyzę EPRS autorstwa Anji Radjenovic z marca 2019 r. dotyczącą reformy systemu dublińskiego,

- uwzględniając wysłuchanie w Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE) przeprowadzone dnia 19 lutego 2020 r.,

- uwzględniając odpowiedzi parlamentów państw członkowskich dotyczące ich prac nad rozporządzeniem Dublin III przekazane za pośrednictwem zautomatyzowanego systemu Europejskiego Centrum Badań i Dokumentacji Parlamentarnej,

- uwzględniając odpowiedź Niemiec na pięć pytań przesłanych przez przewodniczącego komisji LIBE i sprawozdawczynię wszystkim organom krajowym zaangażowanym w system dubliński,

- uwzględniając misje informacyjne sprawozdawczyni do Bochum (Niemcy), Ter Apel (Niderlandy), Bukaresztu (Rumunia) i na Lampedusę (Włochy),

- uwzględniając art. 54 Regulaminu oraz art. 1 ust. 1 lit. e) decyzji Konferencji Przewodniczących z dnia 12 grudnia 2002 r. dotyczącej procedury udzielania zgody na sporządzanie sprawozdań z własnej inicjatywy, a także załącznik 3 do tej decyzji,

- uwzględniając pismo przesłane przez Komisję Praw Kobiet i Równouprawnienia,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A9-0245/2020),

A. mając na uwadze, że w 2015 r. 1 393 920 osób ubiegających się o azyl złożyło wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej w państwach UE+, a w 2016 r. liczba ta wyniosła 1 292 740, co stanowi czterokrotny wzrost w porównaniu z 2012 r. (373 375 wniosków) i 2013 r. (464 515); mając na uwadze, że liczba wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej w państwach UE+ ponownie wzrosła między 2018 r. (665 920) a 2019 r. (738 425), co odpowiada 0,13 % całkowitej liczby ludności UE w 2019 r.;

B. mając na uwadze, że prawie połowa wniosków o udzielenie azylu złożonych w UE dotyczy dzieci i że około 17 700 małoletnich bez opieki złożyło wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej w 2019 r.; mając na uwadze, że 86 % z nich stanowili chłopcy, w tym 90 % w wieku 14-18 lat;

C. mając na uwadze, że państwo członkowskie, które wydaje wizę obywatelowi państwa trzeciego, jest odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej zgodnie z art. 12 rozporządzenia Dublin III; mając na uwadze, że zgodnie z art. 14 rozporządzenia Dublin III wniosek obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca, który wjechał na terytorium państwa członkowskiego przyznającego zwolnienie z obowiązku wizowego, jest rozpatrywany przez to państwo członkowskie;

D. mając na uwadze, że w 2019 r. wydano 145 000 decyzji w sprawie wniosków złożonych na podstawie rozporządzenia dublińskiego; mając na uwadze, że w 2019 r. zatwierdzono 62 % wniosków złożonych na podstawie rozporządzenia dublińskiego;

E. mając na uwadze, że jedna trzecia państw członkowskich przyjęła 90 % osób ubiegających się o azyl w latach 20082017;

F. mając na uwadze, że kryteria ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu obejmują, w porządku hierarchicznym, jednostkę rodzinną, wydawanie dokumentów pobytowych lub wiz, nielegalny wjazd lub pobyt oraz wjazd bez wizy; mając na uwadze, że jeżeli żadne z tych kryteriów nie ma zastosowania, państwo członkowskie, w którym po raz pierwszy złożono wniosek o udzielenie azylu, staje się odpowiedzialnym państwem członkowskim na mocy art. 3 ust. 2; mając na uwadze, że w konsekwencji nieproporcjonalnego stosowania art. 13, który nakłada odpowiedzialność za rozpatrzenie wniosku o azyl na państwo członkowskie pierwszego nielegalnego wjazdu, odpowiedzialność nie rozkłada się w sposób równomierny między państwami członkowskimi UE; mając na uwadze, że kilka państw członkowskich pierwszego wjazdu w regionie śródziemnomorskim, a mianowicie Grecja, Włochy, Malta, Cypr i Hiszpania, otrzymało dużą część złożonych po raz pierwszy wniosków, w szczególności podczas kryzysu w latach 2015-2016;

G. mając na uwadze, że w 2018 r. największą liczbę wniosków (184 180, co stanowi 28 % łącznej liczby wniosków i 0,22 % ludności kraju) zarejestrowały Niemcy (82,8 mln mieszkańców, 18,6 % całkowitej liczby ludności UE), a następnie Francja (66,9 mln mieszkańców, 15 % całkowitej liczby ludności UE) - 120 425 wniosków (19 % łącznej liczby wniosków, co stanowi 0,18 % jej ludności), Grecja (10,74 mln mieszkańców, 2,4 % całkowitej liczby ludności UE) - 66 695 wniosków (11 % łącznej liczby wniosków, 0,62 % jej ludności), Włochy (60,48 mln mieszkańców, 13,6 % całkowitej liczby ludności UE) - 59 950 wniosków (10 % łącznej liczby wniosków, 0,01 % ludności Włoch) oraz Hiszpania (46,66 mln mieszkańców, 10,49 % całkowitej liczby ludności UE) - 52 700 wniosków (9 % łącznej liczby wniosków i 0,11 % jej ludności);

H. mając na uwadze, że między 2016 r. a 2019 r. Niemcy i Francja złożyły zdecydowaną większość wniosków dublińskich (68 % łącznej liczby wniosków złożonych w UE), podczas gdy Hiszpania, Estonia, Litwa, Łotwa, Słowacja, Bułgaria, Polska i Republika Czeska wydały jedynie kilka wniosków; mając na uwadze, że Hiszpania nie złożyła prawie żadnych wniosków dublińskich mimo dużej i ciągle rosnącej liczby wniosków o udzielenie azylu; mając na uwadze, że występują znaczne różnice między krajami, przy czym w okresie 2016-2019 54,6 % przekazań miało miejsce z Grecji, 42,2 % ze Szwecji, 11,2 % z Niemiec, 6,7 % z Francji i 1,6 % z Włoch; mając na uwadze, że w wielu krajach istnieje znaczna luka informacyjna;

I. mając na uwadze, że rozporządzenie Dublin III opiera się na podstawowym założeniu, że osoby ubiegające się o azyl uzyskują takie same prawa w różnych państwach członkowskich oraz że każdy wniosek jest analizowany sprawiedliwie, niezależnie od miejsca złożenia wniosku w UE; mając na uwadze, że rzeczywistość jest jednak zupełnie inna;

J. mając na uwadze, że państwa członkowskie jedynie w bardzo ograniczonym zakresie skorzystały z klauzuli dotyczącej osób zależnych (art. 16) lub klauzuli humanitarnej i dyskrecjonalnej (art. 17) zawartych w rozporządzeniu; mając na uwadze, że klauzule te zapewniają rozsądne rozwiązania dotyczące kwestii łączenia rodzin czy relokacji, w tym po zejściu na ląd;

K. mając na uwadze, że w przypadku większości procedur dublińskich nie stosuje się prawidłowo przepisów o hierarchii kryteriów i nie przestrzega się ustalonych terminów oraz nie dokonuje się przekazań; mając na uwadze, że w sytuacjach, które dotyczą dzieci i rodzin, tego rodzaju luki szczególnie zagrażają najlepszemu interesowi dziecka i prawu osób ubiegających się o azyl do łączenia rodzin;

L. mając na uwadze, że w danych i badaniach na temat wdrażania rozporządzenia Dublin III zwrócono uwagę na systematyczne lekceważenie przepisów w sprawie rodzin i nieprawidłowe stosowanie zasady najlepszego interesu dziecka; mając na uwadze, że na przykład w 2018 r. na kryterium jedności rodziny powołano się tylko w 5 % wniosków o przejęcie we Francji (spośród 12 000) i 3,7 % w Niemczech (spośród 17 500), a w Belgii, Szwecji i Szwajcarii te wartości procentowe były jeszcze niższe; podkreśla natomiast, że w 2018 r. Grecja złożyła 79,3 % wniosków o przejęcie na podstawie kryterium jedności rodziny; mając na uwadze, że wnioski dotyczące łączenia rodzin są rzadziej akceptowane (48 % przypadków) w porównaniu ze średnim wskaźnikiem akceptacji dla wszystkich procedur (67,6 %); mając na uwadze, że skuteczne wdrażanie art. 16 i 17 rozporządzenia mogłoby zapewnić skuteczne korzystanie przez osoby ubiegające się o azyl z prawa do życia rodzinnego i utrzymania jedności rodziny;

M. mając na uwadze, że we wdrażaniu rozporządzenia Dublin III zauważono poważne niedociągnięcia, w tym w 2015 r., kiedy odnotowano dużą liczbę przybywających migrantów, i podczas pandemii COVID-19, co podważa zaufanie między państwami członkowskimi oraz zagraża prawu do ochrony międzynarodowej i prowadzi do naruszenia praw podstawowych; mając na uwadze, że - jak się okazuje - przepisy rozporządzenia Dublin IlI nie umożliwiają poradzenia sobie ze znacznym napływem migrantów i doprowadziły do powstania systemu, który nakłada nadmierne obowiązki i obciążenia na kilka państw członkowskich;

N. mając na uwadze, że tymczasowy mechanizm solidarności na rzecz poszukiwań i ratownictwa na Morzu Śródziemnym uzgodniony w ramach deklaracji maltańskiej i podpisany w dniu 23 września 2019 r. przez Niemcy, Francję, Włochy i Maltę obowiązywał przez okres co najmniej sześciu miesięcy; mając na uwadze, że żadne inne państwo członkowskie nie dołączyło do tej umowy ad hoc;

O. mając na uwadze, że przepisy dotyczące działań zapobiegawczych (art. 33) nigdy nie zostały zastosowane;

P. mając na uwadze, że art. 28 rozporządzenia Dublin III przewiduje zatrzymanie jako wyjątkowy środek w celu "zabezpieczenia przekazania", jeśli istnieje "znaczne ryzyko" ucieczki osoby ubiegającej się o azyl; mając na uwadze, że definicja ta pozostaje niejasna, a jej wykładnia różni się w poszczególnych państwach członkowskich;

Q. mając na uwadze, że nie dotrzymuje się gwarancji proceduralnych wobec osób ubiegających się o azyl, a w szczególności dzieci; mając na uwadze, że długość trwania procedur i brak przewidywalności wyników w powiązaniu z niezadowalającymi warunkami przyjmowania i trudną sytuacją socjalną mają wpływ na dobrostan osób ubiegających się o azyl, które w wielu przypadkach doświadczyły traumatycznych przeżyć w swoim kraju lub w drodze do UE;

R. mając na uwadze, że wdrażanie rozporządzenia Dublin III jest ściśle powiązane z wdrażaniem innych instrumentów europejskiej polityki azylowej i migracyjnej; mając w szczególności na uwadze, że braki we wdrażaniu wersji przekształconej dyrektywy w sprawie procedur azylowych (2013/32/UE), wersji przekształconej dyrektywy w sprawie warunków przyjmowania (2013/33/UE) i wersji przekształconej dyrektywy w sprawie kwalifikowania (2011/95/UE) wywarły wpływ na wdrażanie rozporządzenia Dublin III; mając na uwadze, że Komisja powinna zdwoić wysiłki, by zapewnić przestrzeganie przez państwa członkowskie tych dyrektyw, w tym w drodze postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego;

S. mając na uwadze, że te braki są nierozłącznie związane z konstrukcją rozporządzenia dublińskiego i nie można ich wyeliminować tylko w drodze lepszego wdrażania;

T. mając na uwadze, że braki w informacjach uniemożliwiają kompleksową ocenę wdrożenia rozporządzenia Dublin III; mając na uwadze, że informacje statystyczne nie są systematycznie i spójnie przekazywane przez państwa członkowskie i nie mają takiego samego poziomu szczegółowości lub nie są przekazywane z taką samą częstotliwością; mając na uwadze, że największe braki w informacjach dotyczą uzasadnień wniosków, czasu trwania procedur, zasobów, wycofanych wniosków, nieudanych przekazań, procedur odwoławczych i zatrzymań;

U. mając na uwadze, że w dniu 6 listopada 2017 r. Parlament przyjął większością dwóch trzecich głosów rezolucję ustawodawczą w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Dublin IV;

Włączenie zasady solidarności we wspólny europejski system azylowy

1. uważa, że rozporządzenie Dublin III w obecnej formie obciąża nieproporcjonalną odpowiedzialnością mniejszość państw, szczególnie w przypadku napływu dużej liczby osób; uważa, że ze względu na położenie geograficzne państw pierwszej linii kryterium pierwszego wjazdu zawarte w rozporządzeniu Dublin III nakłada na nie bezprecedensowe i nieproporcjonalne obciążenie związane z rejestracją i przyjmowaniem osób ubiegających się o azyl; zwraca uwagę, że tak skonstruowane i wdrożone rozporządzenie Dublin III nie gwarantuje osiągnięcia jego głównego celu, a mianowicie szybkiego ustalenia państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu, a tym samym sprawiedliwego podziału odpowiedzialności między państwa członkowskie oraz skutecznego i szybkiego dostępu do procedur azylowych;

2. podkreśla, że wprowadzenie punktów szybkiej rejestracji migrantów ("hotspotów") wraz z tymczasowym programem relokacji zaproponowanym przez Komisję w 2015 r. miało na celu ułatwienie zarządzania osobami ubiegającymi się o azyl dostającymi się na terytorium UE i było pragmatycznym podejściem nadrabiającym braki rozporządzenia Dublin III, które były już w tym czasie widoczne; przypomina ponadto o udziale agencji UE, takich jak EASO i Frontex, we wspieraniu państw członkowskich zmagających się z nadmiernymi obciążeniami we wdrażaniu dorobku prawnego w dziedzinie azylu, a także podkreśla potrzebę usprawnienia współpracy między tymi agencjami;

3. podkreśla, że niewłaściwe stosowanie hierarchii kryteriów, w szczególności nadmierne stosowanie kryterium kraju pierwszego wjazdu oraz nieskuteczne wykonywanie przekazań, zwiększyło nieproporcjonalną odpowiedzialność spoczywającą na niektórych państwach członkowskich, w szczególności na państwach członkowskich pierwszej linii; jest zdania, że w związku z tym UE potrzebuje trwałego mechanizmu solidarności, który ustanowi sprawiedliwe zasady podziału odpowiedzialności między państwa członkowskie zgodnie z art. 80 TFUE, przy pełnym poszanowaniu podstawowego prawa osób ubiegających się o azyl do bezpieczeństwa i ochrony;

4. uważa, że dopóki system dubliński nie zostanie zreformowany, niezbędne jest zapewnienie państwom członkowskim pierwszej linii większych zasobów i zdolności, na przykład za pośrednictwem EASO;

5. przypomina, że prawo do azylu jest prawem podstawowym; podkreśla, że procedura azylowa służy rozpatrywaniu wniosków i przyznawaniu ochrony międzynarodowej kwalifikującym się wnioskodawcom, a jednocześnie zapewnia szybką i sprawiedliwą decyzję osobom, które się do niej nie kwalifikują;

6. zauważa, że zgodnie z art. 24 ust. 4 rozporządzenia Dublin III w przypadku osób, których wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej został odrzucony w drodze ostatecznej decyzji w jednym z państw członkowskich, państwa członkowskie mogą albo zwrócić się z wnioskiem o wtórne przejęcie tej osoby, albo przeprowadzić procedurę powrotu; podkreśla, że w kontekście stosowania art. 24 ust. 4 powrót osób, które nie kwalifikują się do ochrony międzynarodowej, zwłaszcza na zasadzie dobrowolności, mógłby pomóc w realizowaniu polityki migracyjnej UE;

7. z zadowoleniem przyjmuje decyzje Rady w sprawie relokacji z 2015 i 2016 r., które zostały przyjęte jako pilny środek solidarności; wyraża rozczarowanie faktem niewypełnienia przez państwa członkowskie zobowiązań do solidarności i podziału odpowiedzialności, a zarazem uznaje pozytywny wkład niektórych państw członkowskich; przypomina, że Komisja Europejska nie zastosowała się do wezwania Parlamentu wyrażonego w rezolucji z dnia 18 maja 2017 r., by zaproponowała rozszerzenie środków relokacji do czasu przyjęcia zreformowanego rozporządzenia Dublin III; podkreśla, że umowy ad hoc w sprawie relokacji nie mogą zastąpić zharmonizowanego i trwałego wspólnego europejskiego systemu azylowego (WESA);

8. ubolewa nad tym, że Rada, w odróżnieniu od Parlamentu, nie przyjęła stanowiska w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Dublin IV i w ten sposób zablokowała reformę rozporządzenia Dublin III pomimo jego solidnie udokumentowanych wad; uważa, że tę blokadę można zinterpretować jako naruszenie zasady lojalnej współpracy między instytucjami UE, o której mowa w art. 13 ust. 2 TUE, mając również na uwadze fakt, że Rada zawsze dążyła do jednomyślnej zgody, chociaż Traktaty przewidują podjęcie decyzji większością kwalifikowaną; uważa za szczególnie godne ubolewania to, że w Unii nadal obowiązują te same przepisy, które okazały się nieskuteczne w zarządzaniu dużą liczbą przybywających osób; wzywa do szybkiej reformy wspólnego europejskiego systemu azylowego;

9. zauważa, że mechanizm wczesnego ostrzegania, gotowości i zarządzania kryzysowego, o którym mowa w art. 33, nie został dotychczas zastosowany, nawet w czasie napływu dużej liczby osób w latach 2015-2016; zauważa ponadto, że nie powołano się jeszcze na przepisy dyrektywy w sprawie tymczasowej ochrony, które miały na celu rozwiązanie problemu tymczasowej ochrony w razie masowego napływu wysiedleńców, którzy nie mogą powrócić do swojego kraju pochodzenia;

10. uważa, że należy ustanowić w UE mechanizm solidarnościowy, aby zapewnić w Unii ciągłość podstawowego prawa do azylu w trosce o zagwarantowanie dostępu do azylu i podziału odpowiedzialności między państwa członkowskie; podkreśla, że kluczowym elementem tego mechanizmu powinna zawsze być ochrona praw podstawowych osób ubiegających się o azyl; uważa, że taki mechanizm powinien umożliwiać uczestnictwo organizacji społeczeństwa obywatelskiego zapewniających profesjonalną pomoc osobom potrzebującym ochrony międzynarodowej, a w szczególności pomoc natury prawnej;

11. podkreśla, że klauzula dyskrecjonalna zawarta w art. 17 - która umożliwia państwu członkowskiemu przejęcie odpowiedzialności za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu, nawet jeśli nie jest ono odpowiedzialnym państwem członkowskim zgodnie z kryteriami rozporządzenia Dublin III - jest stosowana w różny sposób, rzadko i tylko przez kilka państw członkowskich; odnotowuje, że Niemcy, Niderlandy i Francja odpowiadały za większość przypadków w 2018 r.; wzywa wszystkie państwa członkowskie do częstszego korzystania z klauzuli dyskrecjonalnej zawartej w art. 17, aby radzić sobie w trudnych sytuacjach i w nadzwyczajnych sytuacjach humanitarnych wobec braku stałego mechanizmu solidarności; uważa, że klauzule dyskrecjonalne zawarte w art. 17 powinny być wykorzystywane jako narzędzie solidarności w celu podziału odpowiedzialności, w szczególności w przypadku dużej liczby osób przybywających drogą lądową i morską, lub w celu przekazań osób ubiegających się o azyl, które obecnie przebywają w hotspotach w nieludzkich, poniżających, niehigienicznych i niebezpiecznych warunkach oraz bez wystarczającego dostępu do pomocy lekarskiej w zakresie zdrowia fizycznego i psychicznego;

12. jest zdania, że należy skutecznie wdrażać przepisy dotyczące jedności rodziny, które zajmują pierwsze miejsce w hierarchii kryteriów ustalania odpowiedzialności, oraz że w celu wspierania zasady jedności rodziny można by na szerszą skalę stosować przepisy dotyczące osób zależnych (art. 16) i klauzul dyskrecjonalnych (art. 17);

13. podkreśla liczne wyzwania związane z wdrażaniem rozporządzenia Dublin III; odnotowuje znaczne wsparcie operacyjne i techniczne udzielane przez EASO organom państw członkowskich we wdrażaniu procedur dublińskich, w szczególności w hotspotach;

14. wzywa Komisję i państwa członkowskie do ułatwiania pracy urzędnikom EASO poprzez umożliwianie im przeprowadzania rozmów z osobami ubiegającymi się o azyl w języku innym niż język kraju, w którym odbywa się rozmowa, przy jednoczesnym zapewnieniu wnioskodawcom tłumaczenia ustnego na zrozumiały dla nich język; podkreśla, że EASO musi stosować w swojej pracy operacyjnej najwyższe standardy i skupiać się na dobru osób potrzebujących ochrony międzynarodowej, w tym na najlepiej pojętym dobru dziecka; postuluje utworzenie Europejskiej Agencji ds. Azylu, dysponującej odpowiednimi zasobami finansowymi i ludzkimi, by wspierała państwa członkowskie w przeprowadzaniu procedur dublińskich; domaga się odpowiedniego zorganizowania europejskich zespołów ds. systemu dublińskiego i zapewnienia im odpowiednich zasobów ludzkich, aby usprawnić i przyspieszyć finalizowanie procedur dublińskich, a zwłaszcza zapewnić prawidłowe stosowanie rozdziału III rozporządzenia Dublin III, które wiąże osobę ubiegającą się o azyl z konkretnym państwem członkowskim;

Ochrona praw podstawowych

15. zwraca uwagę, że ochrona praw podstawowych musi być kluczowym elementem wszystkich środków wdrażających rozporządzenie Dublin III, włącznie z ochroną dzieci, ofiar handlu ludźmi, osób LGBTI i innych osób wymagających szczególnego traktowania; zwraca uwagę na będące skutkiem braków wspólnego europejskiego systemu azylowego koszty ludzkie, jakie ponoszą osoby ubiegające się o azyl, których zdrowie psychiczne jest już nadszarpnięte z powodu traumatycznych przeżyć doznanych w kraju pochodzenia i ewentualnie na szlakach migracyjnych;

16. przypomina, że osoby ubiegające się o azyl mają prawo do pełnych informacji na temat procedur; ubolewa nad tym, że poziom informacji dostarczanych osobom ubiegającym się o azyl różni się znacznie w poszczególnych państwach członkowskich; wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, by małoletni otrzymywali dostosowane do wieku, przyjazne dziecku informacje i szczególne wsparcie; podkreśla, że zapewnianie pomocy prawnej i usług tłumaczenia ustnego stanowi kluczowy element gwarantowania wnioskodawcom prawa do informacji;

17. wskazuje, że przekazania osób ubiegających się o azyl, w szczególności osób wymagających szczególnego traktowania, małoletnich i rodzin, mogą prowadzić do naruszeń ich praw człowieka; powtarza, że zasada non-refoulement i naruszenia praw człowieka stanowią wystarczający powód, by wstrzymać przekazanie, nawet jeśli w kraju docelowym nie występują wady systemowe; wzywa państwa członkowskie do odpowiedniej oceny ryzyka, na jakie narażeni byliby wnioskodawcy w docelowym państwie członkowskim; podkreśla w szczególności, że przekazanie należy przeprowadzać w sposób, który w żadnym przypadku nie naraża poszczególnych osób na ryzyko zawrócenia na granicy;

18. zauważa, że zgodnie z art. 28 zatrzymanie osoby ubiegającej się o azyl w ramach procedury dublińskiej może być stosowane jedynie jako ostateczny środek i wyłącznie pod warunkiem, że jest zgodne z zasadą proporcjonalności oraz nie można skutecznie zastosować innych, łagodniejszych środków przymusu w celu zagwarantowania przekazania w przypadkach, gdy istnieje znaczne ryzyko ucieczki; wzywa państwa członkowskie do podjęcia konkretnych wysiłków w celu znalezienia zasadnych alternatyw dla zatrzymania;

19. uważa, że takie zatrzymanie powinno trwać jak najkrócej i nie dłużej niż jest to rzeczywiście niezbędne do przeprowadzenia z należytą starannością wymaganych procedur administracyjnych do momentu przekazania na mocy omawianego rozporządzenia; podkreśla, że wobec braku zharmonizowanych kryteriów definiowania ryzyka ucieczki państwa członkowskie przyjęły rozbieżne i w niektórych przypadkach kontrowersyjne kryteria; wzywa państwa członkowskie i Komisję do sprecyzowania pojęcia "znacznego ryzyka ucieczki";

20. wzywa państwa członkowskie i Komisję do wyraźnego stwierdzenia, że zatrzymanie nigdy nie ma na celu dobra dziecka;

21. przypomina, że według Europejskiego Trybunału Praw Człowieka 5  nałożenie środka detencyjnego na małoletniego z pominięciem jego dobra, a w stosownym przypadku jego indywidualnej sytuacji jako małoletniego bez opieki, bez przeprowadzenia oceny proporcjonalności lub bez umożliwienia alternatywnych środków jest niezgodne z prawem;

22. podkreśla, że zawsze musi przeważyć nadrzędny cel, jakim jest ochrona dzieci, np. przed handlem dziećmi, w trosce o zapewnienie migrującym małoletnim szybkiego dostępu do edukacji, opieki zdrowotnej i odpowiedniego zakwaterowania; podkreśla, że małoletni bez opieki powinni korzystać z odpowiednich środków ochrony, takich jak faktyczna opieka;

23. wskazuje na liczne i systematyczne uchybienia w przestrzeganiu hierarchii kryteriów; podkreśla, że zasada jedności rodziny zdecydowanie nie jest najczęściej stosowanym kryterium, chociaż zajmuje pierwsze miejsce w hierarchii zgodnie z rozdziałem III rozporządzenia; uważa, że państwa członkowskie, w oparciu o zasadę wzajemnej współpracy, powinny pomagać właściwym organom i obywatelom państw trzecich w lepszym ustalaniu istniejących więzów rodzinnych w ramach procedury ustalania odpowiedzialnych państw członkowskich; wzywa Komisję do zapewnienia pełnego przestrzegania hierarchii kryteriów;

24. uważa, że konieczne jest uściślenie warunków stosowania kryterium łączenia rodzin oraz -zgodnie z art. 7 ust. 3 rozporządzenia - stosowanie w pierwszej kolejności art. 8, 10 i 16 jako głównych kryteriów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o azyl, aby zagwarantować skuteczność prawa do jedności rodziny oraz szybsze wykonywanie decyzji o łączeniu rodzin; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zharmonizowania standardu dowodu wymaganego przy łączeniu rodzin w dążeniu do łatwiej osiągalnych standardów i wymogów; zwraca uwagę, że wykładnia pojęcia "rodziny" różni się w poszczególnych państwach członkowskich, co przyczynia się do nieprzestrzegania hierarchii kryteriów i dysfunkcji systemu; w związku z tym wzywa Komisję do uważnego monitorowania prawidłowego stosowania przez państwa członkowskie definicji pojęć związanych z rodziną zawartych w art. 3 rozporządzenia;

25. przypomina, że zgodnie z rozporządzeniem najlepszy interes dziecka powinien być na pierwszym miejscu we wszystkich procedurach dublińskich i decyzjach dotyczących dzieci; ubolewa, że państwa członkowskie różnie interpretują najlepszy interes dziecka;

26. ubolewa, że nieodpowiednie mechanizmy identyfikacji i czasami błędne metody oceny wieku często dodatkowo pogarszają sytuację osób małoletnich, gdyż powodują opóźnienia lub negatywnie wpływają na wynik procedur dublińskich; zauważa, że w niektórych państwach członkowskich opracowano dobre praktyki, np. udział wyspecjalizowanych pracowników ds. małoletnich pozbawionych opieki czy wielodyscyplinarne podejście do określania wieku;

27. wyraża poważne zaniepokojenie, że z powodu praktycznych trudności w wielu państwach członkowskich wyznaczenie przedstawiciela pomagającego małoletnim bez opieki w procedurach dublińskich często się opóźnia lub nie jest zagwarantowane; zauważa też, że w niektórych państwach przedstawiciele ci nie mają wystarczających informacji o procedurach dublińskich, a małoletnim pozbawionym opieki nie zapewnia się wsparcia przyjaznego dziecku;

Uproszczenie procedur, znaczne skrócenie czasu rozpatrywania i ochrona prawa do skutecznego środka odwoławczego

28. podkreśla, że liczba procedur przekazania znacznie wzrosła w latach 2016-2017, co wymaga znacznych zasobów ludzkich, materialnych i finansowych; ubolewa jednak, że przekazanie stosuje się tylko w 11 % przypadków, co dodatkowo obciąża często już przeciążone systemy azylowe i wyraźnie wskazuje na nieskuteczność rozporządzenia; uważa, że koniecznie trzeba dążyć do zagwarantowania dostępu do informacji i szybkich procedur na potrzeby łączenia rodzin i przekazywania osób ubiegających się o azyl;

29. zwraca uwagę na istotne orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z ostatnich lat, w którym doprecyzowano dopuszczalne powody odmowy przekazania na podstawie rozporządzenia dublińskiego, zwłaszcza wszelkie źródła ryzyka dla danej osoby; odnotowuje zwłaszcza coraz większą liczbę decyzji sądów europejskich i krajowych o wstrzymaniu przekazań do państw członkowskich, w których osobie ubiegającej się o azyl niesprawiedliwie odmówiono by udzielenia ochrony międzynarodowej (pośrednie naruszenie zasady non-refoulement) lub pozbawiono by ją praw należnych w ramach procedury dublińskiej; ubolewa, że w niektórych państwach członkowskich osoby ubiegające się o azyl są ofiarami nieludzkiego lub poniżającego traktowania;

30. zauważa, że niedociągnięcia pod względem organizacji strukturalnej i funkcjonowania krajowych organów azylowych oraz niedostatek zasobów przyczyniły się do opóźnień w procedurach dublińskich i utrudniły stosowanie rozporządzenia; zauważa, że większość państw wyznaczyła jeden specjalistyczny organ azylowy, ale niektóre państwa członkowskie zdecydowały się podzielić obowiązki między różne organy, co w niektórych przypadkach powoduje praktyczne komplikacje w procedurach dla osób ubiegających się o azyl i powoduje rozbieżności we wdrażaniu rozporządzenia;

31. podkreśla, że efektywność procedur dublińskich zależy także od jakości i liczby personelu w poszczególnych krajowych organach azylowych; odnotowuje poważne różnice w liczbie pracowników poszczególnych organów azylowych na jedną osobę ubiegającą się o azyl; podkreśla, że krajowe zespoły ds. systemu dublińskiego mają za mało pracowników, a obciążenie pracą rośnie; wzywa państwa członkowskie do zwiększenia zasobów niezbędnych do funkcjonowania rozporządzenia Dublin III, zwłaszcza liczby urzędników ds. azylu;

32. podkreśla brak współpracy i wymiany informacji między państwami członkowskimi, co aktywnie podważa zasadę solidarności UE i przyczynia się bezpośrednio do przeciążenia systemów w niektórych państwach członkowskich;

33. podkreśla, że nadmierne i częściowo niewłaściwe stosowanie kryterium "nielegalnego wjazdu" powoduje niewspółmiernie duże obciążenie państw pierwszego wjazdu, które często nie mają zasobów i zdolności potrzebnych do przyjęcia i zarejestrowania osób ubiegających się o azyl; zauważa, że w ostatnich latach w procedurach dublińskich powszechne były wnioski o wtórne przejęcie, co oznacza, że większość osób objętych procedurą dublińską już ubiegała się o azyl w innym państwie członkowskim; zauważa, że odpowiednie środki zapobiegające wtórnym przepływom powinny mieć zastosowanie do państw członkowskich w strefie Schengen, a także poza nią;

34. przypomina, że terminy wymagane na poszczególnych etapach procedury dublińskiej mają skracać czas trwania procedury i pozwalać na szybki dostęp do procedury azylowej; zauważa, że utrzymują się niejasności i różnice między państwami członkowskimi w obliczaniu tych terminów i w wyznaczaniu, od którego momentu rozpoczyna się bieg danej procedury; proponuje wyjaśnienie i ujednolicenie warunków uruchamiania procedur przekazania;

35. uważa, że w niektórych przypadkach zasady przenoszenia odpowiedzialności na podstawie rozporządzenia Dublin III szkodzą efektywności procedur azylowych i przekazywania, gdyż zwiększają ryzyko ucieczki; ubolewa, że państwa członkowskie podają często wątpliwe uzasadnienia niezgody na przekazanie; uważa, że to m.in. te czynniki przyczyniły się m.in. do wzrostu liczby wtórnych przepływów, gdyż zachęcają one osoby ubiegające się o azyl do pozostawania poza systemem; wzywa Komisję, by przeprowadziła przegląd przepisów z myślą o poprawie wykonywania przekazań i zniesieniu przekazywania odpowiedzialności w razie ucieczki osoby ubiegającej się o azyl, by sprzyjała zaufaniu między państwami członkowskimi, monitorowała sytuację i w razie potrzeby nakładała kary na państwa członkowskie niewyrażające zgody na przekazanie;

36. uważa, że nieprawidłowe stosowanie zasad hierarchii kryteriów, zwłaszcza jeśli chodzi o łączenie rodzin i sytuację dzieci pozbawionych opieki, a także nieproporcjonalne stosowanie kryterium kraju pierwszego nielegalnego wjazdu również podważa procedury azylowe; zauważa, że te niedostatki we wdrażaniu mogą zachęcać osoby ubiegające się o azyl do pozostawania poza systemem; podkreśla, że dalsza harmonizacja systemów azylowych państw członkowskich ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania rozporządzenia Dublin III i zapobiegania wtórnym przepływom; wzywa Komisję, by przedstawiła propozycję systemu należycie uwzględniającego udowodnione istotne powiązania osób ubiegających się o azyl z danym państwem członkowskim, takie jak poprzednie legalne miejsce zamieszkania czy uzyskane wykształcenie, i zapewniającego względnie równe traktowanie osób ubiegających się o azyl w całej UE;

37. uważa, że udzielenie osobom ubiegającym się o azyl pomocy prawnej w procedurach dublińskich, zwłaszcza w hotspotach, ma zasadnicze znaczenie dla poinformowania wnioskodawców o ich prawach i obowiązkach w trakcie procedury dublińskiej; podkreśla, że sprzyjałoby to procedurom dającym poszanowanie praw, uprościłoby procedury dublińskie i usprawniło proces decyzyjny; zauważa, że wyznaczanie przedstawicieli prawnych może pozwolić na sprawdzenie, czy poszczególne wnioski są kompletne i dokładne, oraz pomóc zmniejszyć odsetek odwołań i chronić zasadę non-refoulement; zauważa z niepokojem, że na szczeblu krajowym nadal występują pewne szczególne problemy, na przykład ograniczony dostęp do niezależnych przedstawicieli prawnych w oddalonych ośrodkach dla uchodźców, niskie wynagrodzenia za pomoc prawną, brak odpowiednich pomieszczeń do przeprowadzania wywiadów przygotowawczych i prywatnych oraz niewystarczająca pomoc prawna dla wnioskodawców w ośrodkach detencyjnych; wzywa państwa członkowskie i Europejską do zwiększenia środków na pomoc prawną w trakcie procedur dublińskich;

38. podkreśla, że jakość i ilość informacji przekazywanych wnioskodawcom w procedurach dublińskich nie są zadowalające oraz istotnie różnią się w poszczególnych krajach, a czasem nawet wewnątrz danego kraju; zauważa, że na przestrzeganie prawa do informacji wpływają różne czynniki, takie jak jakość i jasność informacji, dostęp do tłumacza ustnego, dostępność przetłumaczonych dokumentów oraz dostęp do informacji w odpowiednim czasie; przypomina, że prawo do informacji zgodnie z art. 4 rozporządzenia ma zasadnicze znaczenie ze względu na złożony charakter procedur dublińskich oraz w celu zagwarantowania dostępu do sprawiedliwego rozpatrywania wniosków o azyl w UE; podkreśla, że niedostatki te można złożyć na karb braku zasobów, ale wynikają także ze świadomych decyzji politycznych w niektórych krajach, w których wyznaczono bardzo nielicznych przedstawicieli prawnych; wzywa państwa członkowskie, by przy wsparciu Komisji i EASO poprawiły informowanie osób ubiegających się o azyl o złożonych procedurach dublińskich, by zapewnić, że informacje te będą jasne i dostępne każdemu, zwłaszcza jeśli chodzi o łączenie rodzin, zgodnie z art. 4 i 26 rozporządzenia, oraz o dostęp do skutecznych środków odwoławczych i pomocy prawnej, zgodnie z art. 27;

39. wzywa Komisję do oceny ogólnego wdrożenia wspólnego europejskiego systemu azylowego, a także wszelkich luk i niedociągnięć w rozporządzeniu Dublin III, które powodują nałożenie niewspółmiernego ciężaru odpowiedzialności na państwa leżące na zewnętrznych granicach UE;

Jednolite i ukierunkowane na prawa stosowanie uzgodnień dublińskich w sprawach azylowych w całej UE

40. podkreśla, że nie jest możliwe dotrzymanie zasady jednego wniosku o azyl w UE, co jest sprzeczne z samym celem rozporządzenia Dublin III; zauważa, że stosowanie tej zasady utrudniają różne czynniki, co oznacza, że kolejne wnioski o azyl są składane z różnych powodów; uważa, że właściwe organy krajowe powinny dzielić się odpowiednimi informacjami, przede wszystkim o udzieleniu azylu i odrzuceniu wniosku o azyl, w europejskiej bazie danych takiej jak Eurodac, by przyspieszyć procedury i uniknąć wielokrotnego składania wniosków o azyl, a jednocześnie przestrzegać przepisów o ochronie danych osobowych; uważa rejestrację wszystkich wnioskodawców i migrantów nielegalnie przekraczających granice za priorytet;

41. zauważa, że poziom ochrony osób niektórych narodowości ubiegających się o azyl różni się bardzo w poszczególnych państwach członkowskich, a to może przyczyniać się do dalszych przepływów tych osób; uważa, że uwzględnianie w procedurach dublińskich indywidualnych potrzeb wnioskodawcy zmniejszyłoby wtórne przepływy; uważa, że uwzględnienie "potwierdzonych istotnych powiązań" z danym państwem członkowskim to podejście, które może skutecznie ograniczyć wtórne przepływy, i wzywa do włączenia takiego punktu do kryteriów relokacji;

Poprawa zarządzania i konwergencji między państwami członkowskimi

42. podkreśla, że prowadzona przez Komisję sieć zespołów ds. systemu dublińskiego państw członkowskich spotykała się tylko raz lub dwa razy do roku i nie odgrywała roli operacyjnej; uważa, że nieskoordynowane korzystanie z zespołów ds. systemu dublińskiego EASO uniemożliwia skuteczne funkcjonowanie rozporządzenia Dublin III; zauważa jednak, że sieć zespołów ds. systemu dublińskiego EASO była bardziej aktywna, a EASO przeprowadził szereg użytecznych misji, by wesprzeć państwa członkowskie we wdrażaniu rozporządzenia Dublin III, na przykład przez opracowywanie wytycznych i analiz, organizowanie szkoleń czy rozmieszczanie przedstawicieli; wzywa do ściślejszej współpracy między krajowymi organami ds. azylu w celu wymiany informacji, wspierania rozwoju jednolitych i najlepszych praktyk, usprawnienia przekazywania osób i zapobiegania wielokrotnemu składaniu wniosków; proponuje, aby zlecić EASO opracowanie systemu udoskonalonego zarządzania w stosowaniu rozporządzenia Dublin III, m.in. przez comiesięczne spotkania operacyjne organów krajowych, a także platformę wymiany informacji i dobrych praktyk;

43. apeluje do Komisji i państw członkowskich, by do źródeł wykorzystywanych w kontroli wdrażania rozporządzenia dołączyły wiarygodne i aktualne informacje od podmiotów niepaństwowych, zwłaszcza organizacji międzynarodowych i pozarządowych;

44. zauważa, że w latach 2008-2017 znaczną liczbę wniosków o azyl złożyli obywatele państw trzecich, którzy przyjechali do strefy Schengen bez wizy lub na podstawie wizy krótkoterminowej 6 ; zauważa ponadto, że część tych wniosków złożono w państwie członkowskim innym niż państwo, które wydało wizę; podkreśla, że w kolejnych procedurach dublińskich wykazano, że przepisy art. 12 i 14 nie są wystarczająco jasne, co utrudnia wskazanie odpowiedzialnego państwa członkowskiego; wzywa Komisję do wyjaśnienia, jak należy stosować art. 12 i 14 rozporządzenia przy ustalaniu, które państwo członkowskie powinno być odpowiedzialne za wniosek o azyl; proponuje, by w hierarchii kryteriów ocenić ewentualny wpływ wniosków o zwolnienie z obowiązku wizowego na prawidłowe funkcjonowanie systemu dublińskiego;

45. odnotowuje zawarcie umów dwustronnych między państwami członkowskimi w celu zwiększenia skuteczności procedur dublińskich lub zapewnienia przekazywania osób ubiegających się o azyl; podkreśla jednak, że jak się okazało, umowy te miały również niekorzystne skutki, gdyż w niektórych przypadkach zaszkodziły osiągnięciu celów rozporządzenia na szczeblu europejskim; wzywa Komisję i wszystkie państwa członkowskie, by raczej przeanalizowały czynniki dające większą skuteczność, podjęły wspólne i skoordynowane działania w celu optymalizacji skutecznego wdrożenia rozporządzenia Dublin III oraz dążyły do jego jednolitego wdrażania;

46. zauważa, że państwa członkowskie przy wsparciu Komisji i w koordynacji z nią mogą opracować plany działań zapobiegawczych na wypadek zagrożenia dla stosowania rozporządzenia ze względu na uzasadnione ryzyko szczególnej presji na systemy azylowe państw członkowskich lub ze względu na problemy z funkcjonowaniem ich systemów azylowych, zgodnie z art. 33; zauważa, że w tych środkach zapobiegawczych można uwzględnić informacje od Komisji i EASO i że same środki mogą przynieść prawdziwą i praktyczną solidarność, zgodnie z art. 80 TFUE: z państwami członkowskimi, których systemy azylowe są pod szczególną presją w ujęciu ogólnym, w tym z powodu mieszanych przepływów migracyjnych, oraz z wnioskodawcami, co pozwoli lepiej przygotować się na ewentualny kryzys azylowy;

47. uważa, że wdrażanie rozporządzenia Dublin III nie jest skuteczne, gdyż nie osiągnięto podstawowych celów, czyli szybkiego i sprawiedliwego wskazywania państw członkowskich odpowiedzialnych za wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej; przypomina, że stwierdzono znaczne niedostatki we wdrażaniu szeregu przepisów dublińskich; podkreśla, że wdrażanie rozporządzenia jest wysoce nieefektywne w stosunku do włożonych starań, zasobów ludzkich i personelu oddelegowanego w tym celu przez państwa członkowskie;

48. wzywa Radę, by przyjęła zasadę głosowania większością kwalifikowaną przy reformie rozporządzenia Dublin III oraz przy podejmowaniu działań zgodnie z art. 78 ust. 2 TFUE;

49. ubolewa, że Komisja w dalszym ciągu nie opublikowała sprawozdania oceniającego zgodnie z art. 46; wzywa Komisję do zapewnienia skuteczniejszego stosowania rozporządzenia;

o

o o

50. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich i parlamentom narodowym.

1 Dz.U. L 180 z 29.6.2013, s. 31.
2 Dz.U. L 239 z 15.9.2015, s. 146.
3 Dz.U. L 248 z 24.9.2015, s. 80.
4 Dz.U. C 58 z 15.2.2018, s. 9.
5 EDAL, ETPC - Rahimi przeciwko Grecji, skarga nr 8687/08, wyrok z dnia 5 lipca 2011 r.: https://www.asylumlawdatabase.eu/en/ content/ecthr-rahimi-v-greece-application-no-868708-1
6 Komisja Europejska, Europejska Sieć Migracyjna, "Impact of Visa Liberalisation on Countries of Destination" [Wpływ liberalizacji reżimu wizowego na kraje przeznaczenia], marzec 2019 r.: https://ec.europa.eu/home-affairs/system/files/2019-03/00_eu_visa_- liberalisation_2019_synthesis_report_en_0_0.pdf

Zmiany w prawie

Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 30.04.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024