Pismem z dnia 2 marca 2021 r., zamieszczonym w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Komisja powiadomiła Niemcy o swojej decyzji w sprawie wszczęcia postępowania określonego w art. 108 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczącego wyżej wspomnianego środka pomocy.Zainteresowane strony mogą zgłaszać uwagi na temat środka, w odniesieniu do którego Komisja wszczyna postępowanie, w terminie jednego miesiąca od daty publikacji niniejszego streszczenia i towarzyszącego mu pisma na następujący adres lub numer faksu:
European Commission
Directorate-General for Competition
State Aid Greffe
1049 Bruxelles/Brussel
BELGIQUE/BELGIË
Faks: + 32 22961242
Stateaidgreffe@ec.europa.eu
Uwagi te zostaną przekazane Niemcom. Zainteresowane strony zgłaszające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio uzasadnionym pisemnym wnioskiem o objęcie klauzulą poufności ich tożsamości lub fragmentów zgłaszanych uwag.
TEKST STRESZCZENIA
W dniu 2 grudnia 2020 r. Niemcy zgłosiły Komisji wsparcie dla przedsiębiorstw Lausitz Energie Kraftwerke AG ("LEAG") i RWE Power AG ("RWE") na rzecz odchodzenia od produkcji energii elektrycznej z węgla brunatnego. Komisja otrzymała również szereg spontanicznych uwag od osób trzecich.
Podstawą prawną środka jest ustawa z dnia 8 sierpnia 2020 r. o ograniczeniu i zakończeniu wytwarzania energii węglowej oraz o zmianie innych ustaw (zwana dalej "ustawą o zakończeniu produkcji energii węglowej"), zmieniona art. 22 i 23 ustawy zmieniającej ustawę o odnawialnych źródłach energii oraz inne ustawy energetyczne ("ustawa o energii ze źródeł odnawialnych") opublikowanej w dniu 21 grudnia 2020 r.
Ustawa o zakończeniu produkcji energii węglowej upoważnia rząd niemiecki do zawarcia umowy publicznoprawnej z operatorami elektrowni zasilanych węglem brunatnym w celu uregulowania warunków ograniczenia i zakończenia wytwarzania energii elektrycznej z węgla brunatnego.
Na tej podstawie Niemcy i operatorzy elektrowni zasilanych węglem brunatnym opracowali warunki zawarte w "umowie publicznoprawnej w sprawie ograniczenia i zakończenia wytwarzania energii elektrycznej z węgla brunatnego w Niemczech" (zwanej dalej "umową"). Umowa została zatwierdzona przez parlament niemiecki w dniu 13 stycznia 2021 r.
W ustawie o zakończeniu produkcji energii węglowej przewidziano ostateczne terminy zamknięcia 30 elektrowni zasilanych węglem brunatnym należących do RWE i LEAG w latach 2020-2038. W ustawie o zakończeniu produkcji energii węglowej przewidziano odszkodowania za zamknięcie elektrowni zasilanych węglem brunatnym do końca 2029 r.: 2,6 mld EUR dla RWE za zamknięcie elektrowni w Nadrenii i 1,75 mld EUR dla LEAG za zamknięcie elektrowni na Łużycach. Uzgodnione odszkodowanie zostanie przyznane w 15 równych rocznych transzach dnia 31 grudnia, począwszy od roku, w którym pierwsza elektrownia danego operatora zostanie zamknięta lub objęta mechanizmem odroczonego zamknięcia. Zgodnie z umową odszkodowanie należy wykorzystać na pokrycie kosztów rekultywacji wyrobisk kopalni odkrywkowych w odpowiednim terminie.
Niemcy poinformowały, że kwoty odszkodowania pokrywają część utraconych zysków operatorów, ponieważ ustawa o zakończeniu produkcji energii węglowej zmusiła ich do wcześniejszego niż planowane zamknięcia elektrowni. Uważają również, że dodatkowe koszty rekultywacji kopalń, które RWE i LEAG muszą ponieść w związku z wymogiem zaprzestania działalności wcześniej niż przewidywano, uzasadniają odszkodowanie. Ponadto Niemcy zamierzają również zrekompensować odroczone zamknięcie trzech elektrowni.
Aby ustalić wysokość utraconych zysków, Niemcy porównały hipotetyczną sytuację, w której nie obowiązuje ustawa o zamknięciu, z sytuacją przewidywanego zamknięcia elektrowni po przyjęciu ustawy o zakończeniu. Porównanie to opierało się na symulacji europejskiego systemu elektroenergetycznego do 2040 r., analizie rentowności elektrowni zasilanych węglem brunatnym i oszacowaniu utraconych zysków wskutek ustawy o zakończeniu produkcji energii węglowej poprzez agregację godzinowych utraconych zysków. Na podstawie powyższego modelu Niemcy obliczyły, że wartość bieżąca netto utraconych zysków RWE i LEAG przekraczałaby wartość bieżącą netto kwoty odszkodowania.
Niemcy przeprowadziły również dodatkowe obliczenia dotyczące potencjalnych utraconych zysków z elektrowni zasilanych węglem brunatnym w alternatywnych scenariuszach. Wyjaśniły, że wartość bieżąca netto przewidywanych utraconych zysków przekroczyłaby wartość bieżącą netto kwoty odszkodowania we wszystkich alternatywnych scenariuszach dla RWE i we wszystkich alternatywnych scenariuszach dla LEAG, z wyjątkiem scenariusza sprzedaży przedsiębiorstwa Vattenfall.
Zdaniem Niemiec należy również uwzględnić dodatkowe koszty rekultywacji kopalń, które muszą ponieść operatorzy w związku z wcześniejszym zamknięciem elektrowni zasilanych węglem brunatnym. Obejmuje to koszty, które nie wystąpiłyby, gdyby ustawa o zakończeniu produkcji energii węglowej nie została przyjęta, i które w związku z tym są określane jako koszty dodatkowe. Niemcy przedstawiły analizę ilościową tych kosztów.
Na tym etapie postępowania Komisja wstępnie stwierdza, że kumulatywne kryteria istnienia pomocy państwa prawdopodobnie zostały spełnione i że środek stanowi pomoc państwa. W niniejszej sprawie Komisja ocenia zgodność środka bezpośrednio na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, ponieważ nie mają zastosowania żadne konkretne wytyczne.
Na tym etapie postępowania Komisja wyraża wątpliwości co do zgodności środka z rynkiem wewnętrznym, a w szczególności co do jego proporcjonalności. Proporcjonalność pomocy zależy od tego, czy utracone zyski i wszelkie dodatkowe koszty rekultywacji kopalń są obliczane w sposób zapewniający ograniczenie odszkodowania do niezbędnego minimum i wykluczający jego nadmierną wysokość.
Komisja ma następujące wątpliwości w odniesieniu do przedstawionego przez Niemcy uzasadnienia kwot odszkodowania:
Komisja zastanawia się, czy kwoty odszkodowania pokrywające utracone zyski, które wybiegają daleko w przyszłość, są ograniczone do niezbędnego minimum. Ma ona również wątpliwości co do sposobu modelowania utraconych zysków, głównie w odniesieniu do okresów użytkowania przyjętych dla instalacji wytwórczych w przypadku braku ustawy o zakończeniu produkcji energii węglowej, do sposobu uwzględniania niepewności, do cen paliwa i CO2 oraz braku danych na poziomie elektrowni i analizy wrażliwości. Komisja zauważa również, że w scenariuszu sprzedaży przedsiębiorstwa Vattenfall wartość bieżąca netto kwoty odszkodowania wypłaconej na rzecz LEAG jest wyższa niż utracone zyski.
Komisja zauważa, że trzy elektrownie otrzymają również odszkodowania z tytułu odroczonego zamknięcia, które należy uwzględnić przy ocenie proporcjonalności środka.
W odniesieniu do dodatkowych kosztów rekultywacji kopalń Komisja zauważa, że badanie przedłożone przez Niemcy opiera się na terminach zamknięcia, które nie odpowiadają dokładnie datom przewidzianym w ustawie o zakończeniu produkcji energii węglowej. Badanie opiera się wyłącznie na publicznie dostępnych informacjach i nie uwzględnia takich elementów jak obecne poziomy wydobycia. Jego wyniki zatem niekoniecznie dokładnie odzwierciedlają dodatkowe koszty rekultywacji kopalń. W odniesieniu do LEAG Komisja ma wątpliwości co do tego, czy scenariusz, w którym przedsiębiorstwo to rozszerzyłoby swoją działalność wydobywczą na Mühlrose i Welzow-Süd TA II, byłby właściwy, również biorąc pod uwagę fakt, że LEAG nie podjęło ostatecznej decyzji inwestycyjnej w sprawie rozszerzenia działalności na Welzow-Süd TA II.
TEKST PISMA
grafika
