Ograniczenia w dziedzinie połowów i wód terytorialnych Morza Śródziemnego i Morza Czarnego - metody rozwiązywania konfliktów (2011/2086(INI)).

Ograniczenia rybołówstwa a wody podlegające jurysdykcji danego państwa na Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym - rozwiązanie konfliktu

P7_TA(2013)0403

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 października 2013 r. w sprawie ograniczeń w dziedzinie połowów i wód terytorialnych Morza Śródziemnego i Morza Czarnego - metody rozwiązywania konfliktów (2011/2086(INI))

(2016/C 181/07)

(Dz.U.UE C z dnia 19 maja 2016 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r. (UNCLOS),

- uwzględniając umowę z 1995 r. w sprawie wykonania postanowień Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r. odnoszących się do ochrony i zarządzania zasobami rybnymi międzystrefowymi i zasobami rybnymi masowo migrującymi,

- uwzględniając Kodeks odpowiedzialnego rybołówstwa Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) przyjęty na konferencji FAO w październiku 1995 r.,

- uwzględniając Konwencję o ochronie Morza Czarnego przed zanieczyszczeniem, podpisaną w kwietniu 1992 r. w Bukareszcie,

- uwzględniając Konwencję o ochronie środowiska morskiego i regionu przybrzeżnego Morza Śródziemnego, podpisaną w lutym 1976 r. w Barcelonie i zmienioną również w Barcelonie w czerwcu 1995 r., oraz protokoły do tej konwencji;

- uwzględniając strategiczny plan działania na rzecz ochrony i odnowy środowiska i Morza Czarnego, przyjęty w kwietniu 2009 r. w Sofii,

- uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. ustanawiającą ramy działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego (dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej) ¹ ,

- uwzględniając wniosek Komisji dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającej ramy planowania przestrzennego obszarów morskich oraz zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną (COM(2013)0133),

- uwzględniając [część VII dotyczącą polityki zewnętrznej] rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr .../2013 w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa ² ,

- uwzględniając rezolucję z dnia 20 stycznia 2011 r. w sprawie strategii UE na rzecz regionu Morza Czarnego ³ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 września 2011 r. w sprawie bieżącego i przyszłego zarządzania rybołówstwem na Morzu Czarnym ⁴ ,

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie zewnętrznego wymiaru wspólnej polityki rybołówstwa ⁵ ,

- uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 10 października 2007 r. zatytułowany "Zintegrowana polityka morska Unii Europejskiej" (COM(2007)0575),

- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 października 2010 r. w sprawie zintegrowanej polityki morskiej - ocena dokonanych postępów i nowe wyzwania ⁶ ,

- uwzględniając komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 11 września 2009 r. zatytułowany "W kierunku zintegrowanej polityki morskiej zmierzającej do lepszego zarządzania Morzem Śródziemnym" (COM (2009)0466),

- uwzględniając europejską politykę sąsiedztwa i powiązane instrumenty finansowania;

- uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 września 2010 r. zatytułowany "Wiedza o morzu 2020 - dane morskie i obserwacje środowiska morskiego na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju" (COM(2010)0461),

- uwzględniając program ENPI w zakresie współpracy transgranicznej w obrębie basenu Morza Śródziemnego na lata 2007-2013 przyjęty przez Komisję w dniu 14 sierpnia 2008 r.,

- uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 13 września 2012 r. zatytułowany "»Niebieski wzrost« - szanse dla zrównoważonego wzrostu w sektorach morskich" (COM(2012)0494),

- uwzględniając art. 48 Regulaminu,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Rybołówstwa oraz opinię Komisji Rozwoju (A7-0288/2013),

A. mając na uwadze, że rozwój urbanistyczny w regionie Morza Śródziemnego może osiągnąć w 2025 r. poziom 60 %, przy czym jedna trzecia ludności będzie skupiona na obszarach przybrzeżnych, co sprawi, że zapotrzebowanie na wodę i zasoby rybne zwiększy się dwukrotnie;

B. mając na uwadze, że na Morzu Śródziemnym odbywa się 30 % światowego ruchu morskiego;

C. mając na uwadze, że Morze Śródziemne i Morze Czarne mają szczególne cechy z punktu widzenia oceanograficznego, rybackiego, środowiskowego i społeczno-gospodarczego;

D. mając na uwadze, że zarządzanie obszarami morskimi i przybrzeżnymi jest złożone i wymaga udziału wielu organów publicznych i podmiotów prywatnych;

E. mając na uwadze, że baseny Morza Śródziemnego i Morza Czarnego mają bardzo niski wskaźnik wymiany wody (odpowiednio 80-90 i 140 lat) i z tego powodu są wyjątkowo wrażliwe na zanieczyszczenie morza;

F. mając na uwadze, że około 75 % stad rybnych w Morzu Śródziemnym jest przeławianych;

G. mając na uwadze, systemy prawne regulujące dostęp statków do łowisk krajowych różnią się w zależności od przynależności państwowej statku;

1. wyraża zaniepokojenie coraz większą konkurencją o kurczące się stada i zasoby morskie, co wywołuje regionalne napięcia i ewentualne spory o obszary morskie między państwami nadbrzeżnymi; w związku z tym wzywa do nasilenia wysiłków na szczeblu regionalnym, krajowym i unijnym, zmierzających do lepszego uregulowania kwestii dostępu do zasobów;

2. wzywa wszystkie państwa nadbrzeżne do wzmożenia starań zmierzających do stopniowego położenia kresu zjawisku przeławiania w Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym, ponieważ kurczące się stada zwiększą możliwości wystąpienia konfliktów na tym obszarze;

3. głęboko wierzy, że pokojowe rozwiązywanie sporów dotyczących obszarów morskich i wyznaczania granic morskich zgodnie z prawami i obowiązkami państw członkowskich i krajów trzecich na mocy prawa unijnego i międzynarodowego, w szczególności Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza, jest głównym elementem dobrego zarządzania oceanami;

4. uważa, że gospodarka morska na Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym wymaga większej spójności politycznej i większej współpracy między zainteresowanymi państwami nadbrzeżnymi; podkreśla ważną rolę, jaką odgrywają dwustronna współpraca i porozumienia międzynarodowe, zważywszy, że większość państw położonych nad Morzem Czarnym i Morzem Śródziemnym nie należy do UE i w związku z tym nie musi przestrzegać przepisów prawa unijnego;

5. z zadowoleniem odnosi się do roli, jaką odgrywa Komisja Europejska w promowaniu solidniejszego i lepiej zorganizowanego dialogu z nienależącymi do UE państwami położonymi nad Morzem Śródziemnym i Morzem Czarnym w sprawie zarządzania wspólnymi stadami w basenach tych mórz; zachęca Komisję do nasilenia wysiłków w tym zakresie i przyjęcia podejścia regionalnego;

6. uważa, że gospodarka morska w regionie Morza Śródziemnego i Morza Czarnego daje okazje do rozwijania stosunków międzynarodowych i do skutecznego zarządzania regionem;

7. podkreśla, że konkurencja o ograniczone stada rybne i zasoby morskie może stać się źródłem tarć z krajami trzecimi; wzywa UE i państwa członkowskie do współpracy, aby zapewnić bezpieczeństwo i ochronę europejskich wód przybrzeżnych i terytorialnych, wyłącznych stref ekonomicznych, szelfu kontynentalnego, infrastruktur morskich i zasobów morskich, a także nadzór i kontrolę nad nimi; zauważa, że UE powinna utrzymać ważną rolę polityczną w tym zakresie i starać się zapobiegać międzynarodowym sporom;

8. wzywa UE do zastosowania środków dyplomatycznych w celu wspierania dialogu między państwami członkowskimi i krajami trzecimi tak, aby zapewnić z ich strony poszanowanie zasad wspólnej polityki rybołówstwa UE oraz kontrolować przestrzeganie tych zasad; podkreśla, że w szczególności kraje kandydujące do przystąpienia do UE powinny przestrzegać zasad polityki rybołówstwa UE, a także odpowiednich przepisów unijnych i międzynarodowych mających zastosowanie do działalności rybackiej;

9. zauważa, że na 21 państw śródziemnomorskich trzy nie podpisały ani nie ratyfikowały Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza; zwraca się do Komisji, aby zaapelowała do tych krajów, w szczególności jeżeli kandydują one do przystąpienia do UE, aby zostały stronami konwencji i stosowały jej przepisy jako nieodłączny element ram regulacyjnych UE dotyczących spraw morskich;

10. wzywa Komisję i kraje trzecie do opracowania regionalnego podejścia do ochrony ryb i do rybołówstwa w wodach Morza Śródziemnego i Morza Czarnego przy uwzględnieniu transgranicznego wymiaru rybołówstwa i faktu, że niektóre gatunki są gatunkami migrującymi; podkreśla w związku z tym znaczącą rolę, jaką odgrywa Generalna Komisja Rybołówstwa Morza Śródziemnego (GFCM) w zapewnianiu równych warunków konkurencji, oraz ważną rolę, jaką odgrywa ona jako regionalne forum zapewniające zrównoważone rybołówstwo na Morzu Czarnym;

11. podkreśla potrzebę ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju w tych basenach, a także potrzebę nasilenia starań zmierzających do osiągnięcia gospodarki morskiej i kontroli zgodnych z prawem międzynarodowym - w szczególności z Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawie morza - jako sposobu przyczynienia się do poprawy ochrony środowiska na obszarach przybrzeżnych i morskich;

12. uważa, że zintegrowana polityka morska, a w szczególności planowanie przestrzenne obszarów morskich, może odgrywać główną rolę w zapobieganiu konfliktom między państwami członkowskimi UE, jak również państwami trzecimi;

13. zachęca państwa członkowskie do wprowadzenia zintegrowanego zarządzania strefą przybrzeżną oraz przestrzennego planowania obszarów morskich - produkcji morskiej energii wiatrowej, układania kabli i rurociągów podwodnych, transportu morskiego, rybołówstwa i akwakultury, wyznaczania obszarów, w których prowadzone jest zarybianie - w ramach strategii na rzecz "niebieskiego" wzrostu oraz zgodnie z istniejącymi porozumieniami zawartymi z państwami ościennymi, w tym z państwami trzecimi położonymi nad tym samym morzem regionalnym;

14. zachęca do utworzenia stref morskich, w szczególności w wyłącznych strefach ekonomicznych, co nie tylko poprawi ochronę łowisk i gospodarowanie nimi na obszarach położonych poza wodami terytorialnymi, lecz równie będzie wspierać zrównoważone zasoby rybne, ułatwi kontrolę nad połowami NNN (nielegalnymi, nieraportowanymi i nieuregulowanymi) oraz zwalczanie takich połowów, a także ulepszy gospodarkę morską w tych basenach; podkreśla, że UE powinna udzielać wskazówek państwom członkowskim, koordynować je i wspierać w tym zakresie;

15. wzywa Komisję do głębszego rozważenia tych zagadnień z myślą o zapewnieniu spójności między odpowiednimi dziedzinami polityki UE, w szczególności takimi jak wspólna polityka rybołówstwa i zintegrowana polityka morska, oraz do wspierania tej spójności i równych szans zarówno w obrębie UE, jak i w odniesieniu do sąsiadujących krajów partnerskich, za pomocą ścisłej współpracy i intensywnego dialogu;

16. podkreśla znaczenie, jakie ma przeprowadzanie oceny stad i wzywa do nasilenia współpracy między instytucjami naukowymi w obu basenach, w tym do wymiany danych naukowych i dzielenia się informacjami; uważa, że UE powinna promować i ułatwiać współpracę między zespołami naukowymi UE a ich odpowiednikami w innych państwach, nienależących do UE, oraz zachęcać do takiej współpracy; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę "Wiedza o Morzu 2020", która ma na celu udostępnienie danych na temat środowiska morskiego wielu podmiotom potencjalnie zainteresowanym takimi danymi na szczeblu jednostek publicznych, ośrodków przemysłowych, naukowych i badawczych oraz społeczeństwa obywatelskiego;

17. wzywa do udoskonalenia systemu monitorowania i kontroli działalności rybackiej oraz nadzoru nad nią w ramach zintegrowanej perspektywy służącej większej ochronie ekosystemu w obu basenach, zgodnie z prawem unijnym i międzynarodowym, w szczególności Konwencją Narodów Zjednoczonych o prawie morza, co przyczyni się do długoterminowej zrównoważonej eksploatacji stad rybnych i do skuteczniejszego zwalczania połowów NNN;

18. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

1 Dz.U. L 164 z 25.6.2008, s. 19.

2 Zob. dok. Rady nr...

3 Dz.U. C 136 E z 11.5.2012, s. 81.

4 Dz.U. C 51 E z 22.2.2013, s. 37.

5 Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0461.

6 Dz.U. C 70 E z 8.3.2012, s. 70.

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2016.181.41
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Ograniczenia w dziedzinie połowów i wód terytorialnych Morza Śródziemnego i Morza Czarnego - metody rozwiązywania konfliktów (2011/2086(INI)).
• Data aktu: 08/10/2013
• Data ogłoszenia: 19/05/2016