Język postępowania: niemiecki(2015/C 026/21)
(Dz.U.UE C z dnia 26 stycznia 2015 r.)
Strony
Wnoszący odwołanie: Komisja Europejska (przedstawiciele: T. Maxian Rusche, R. Sauer, pełnomocnicy)
Druga strona postępowania: Hansestadt Lübeck, wcześniej Flughafen Lübeck GmbH
Żądania wnoszącego odwołanie
Zarzuty i główne argumenty
Zarzut pierwszy: brak indywidualnego oddziaływania
Zdaniem Sądu zaskarżona decyzja dotyczy indywidualnie Hansestadt Lübeck jako następcy prawnego przedsiębiorstwa publicznego, które prowadziło do dnia 1 stycznia 2013 r. lotnisko w Lubece, gdyż to przedsiębiorstwo publiczne w wyniku przyznania pomocy państwa wykonywało uprawnienia, które zostały przeniesione wyłącznie na nie. Wniosek ten jest oparty na następujących okolicznościach faktycznych: przedsiębiorstwo publiczne składa propozycję zarządzenia w sprawie opłat lotniskowych do organu regulacyjnego kraju związkowego, który jest uprawniony zatwierdzić lub odrzucić to zarządzenie (pkt 29-34 zaskarżonego wyroku).
Zdaniem Komisji Sąd wprawdzie prawidłowo dokonał ustaleń faktycznych, niemniej uznał przedsiębiorstwo publiczne, które prowadziło do dnia 1 stycznia 2013 r. lotnisko w Lubece, niezgodnie z prawem za organ wydający pozwolenie, który wykonywał własne, przeniesione wyłącznie na niego uprawnienia. Zgodnie z orzecznictwem Trybunału przy badaniu indywidualnego oddziaływania na podmiot publiczny lub prywatny, który wdraża system pomocy (jak przedsiębiorstwo publiczne, które prowadziło do dnia 1 stycznia 2013 r. lotnisko w Lubece), rozstrzygające jest, czy może ono samo stanowić o swoim zarządzie i polityce czy też robi to państwo 1 . Ustalone przez Sąd okoliczności faktyczne pokazują, że uprawnienie to przysługuje państwu, a mianowicie z dwóch powodów. Zarządzenie w sprawie opłat lotniskowych wymaga uprzedniego zatwierdzenia przez organ regulacyjny kraju związkowego. Organ regulacyjny jest ze swej strony związany przepisami federalnymi dotyczącymi opłat lotniskowych. Stąd sam fakt, że operator portu lotniczego musi zaproponować zarządzenie w sprawie opłat lotniskowych, nie oznacza, że sam może stanowić o swoim zarządzie i określać cele realizowane poprzez zarządzenie w sprawie opłat lotniskowych.
Stwierdzając, że uprawnienie do przeprowadzenia przygotowawczego etapu przyznania pomocy (w tym wypadku zaproponowanie zarządzenia w sprawie opłat lotniskowych organowi regulacyjnemu) stanowi wykonywanie własnej kompetencji w zakresie przyznania pomocy, Sąd naruszył prawo, gdyż dokonał zbyt szerokiej wykładni pojęcia "indywidualnego oddziaływania".
Zarzut drugi: brak interesu prawnego
Sąd przyjął stanowisko, że Hansestadt Lübeck jako następca prawny przedsiębiorstwa publicznego, które prowadziło do dnia 1 stycznia 2013 r. lotnisko w Lubece, również po sprzedaży lotniska w Lubece inwestorowi prywatnemu ma nadal interes prawny. Sąd nie uznał za potrzebne, by ustalić, czy obowiązek uchylenia systemu pomocy ustał w dniu 1 stycznia 2013 r., gdyż zarządzenie w sprawie opłat lotniskowych ze względu na to, że zaprzestano korzystania ze środków państwowych, nie stanowiło już pomocy państwa. Nawet gdyby tak było, skarżąca w pierwszej instancji zachowała zdaniem Sądu interes prawny, gdyż formalne postępowanie wyjaśniające nie zostało jeszcze zakończone, wobec czego zaskarżona decyzja nadal wywiera skutki prawne.
Pierwszy argument Sądu jest błędny, gdyż również w sytuacji braku ostatecznej decyzji w sprawie zakończenia formalnego postępowania wyjaśniającego zaskarżona decyzja może utracić swój jedyny skutek prawny, a mianowicie obowiązek zawieszenia środka pomocowego na czas trwania dochodzenia, jeżeli ten środek pomocowy ustaje z powodów, które nie mają żadnego związku z formalnym postępowaniem wyjaśniającym (w tym wypadku prywatyzacja lotniska).
Drugi argument Sądu jest sprzeczny z orzecznictwem, które wymaga istniejącego i aktualnego interesu. W niniejszej sprawie nie zrealizowało się ryzyko zawieszenia środka przed dniem 1 stycznia 2013 r., gdyż lotnisko zostało sprywatyzowane. Hansestadt Lübeck nie wykazało swojego interesu w podtrzymaniu skargi po prywatyzacji lotniska.
Z tych względów Sąd niezgodnie z prawem stwierdził, że skarżąca miała w pierwszej instancji aktualny interes.
Trzeci zarzut: Błędna wykładnia pojęcia selektywności w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE
W celu umożliwienia stwierdzenia, czy zarządzenie w sprawie opłat lotniskowych przedsiębiorstwa publicznego jest selektywne, należy zdaniem Sądu zbadać, czy stosuje się ono niedyskryminacyjnie wobec wszystkich użytkowników i potencjalnych użytkowników towarów lub usług udostępnionych przez to przedsiębiorstwo publiczne (pkt 53 wyroku).
Ten pogląd jest rażąco sprzeczny z orzecznictwem Trybunału, zgodnie z którym środek nie stanowi ogólnego środka polityki podatkowej lub gospodarczej, a tym samym jest selektywny, jeżeli stosuje się tylko do określonej gałęzi gospodarki lub tylko do określonego przedsiębiorstwa publicznego tej gałęzi gospodarki 2 . Trybunał orzekł zatem, że ustalone przez przedsiębiorstwo publiczne preferencyjne taryfy dla towarów i usług są selektywne, nawet gdyby mogli z nich skorzystać wszyscy użytkownicy i potencjalni użytkownicy 3 . W opinii w sprawie Deutsche Lufthansa rzecznik generalny Mengozzi zastosował to orzecznictwo do sytuacji dokładnie odpowiadającej niniejszej sprawie, mianowicie w odniesieniu do zarządzenia w sprawie opłat lotniskowych lotniska z rabatami dla określonych dużych użytkowników, i potwierdził selektywność środka 4 .
Zarzut czwarty: braki i sprzeczności w uzasadnieniu
Uzasadnienie Sądu jest błędne. Po pierwsze, brak jest istotnej części badania selektywności, mianowicie określenia celu realizowanego poprzez zarządzenie w sprawie opłat lotniskowych. W odniesieniu do tego systemu należy bowiem zbadać, jakie przedsiębiorstwo publiczne znajduje się w podobnej sytuacji prawnej i faktycznej. Po drugie, uzasadnienie Sądu jest sprzeczne, gdyż najpierw stosuje orzecznictwo dotyczące selektywności środków podatkowych (pkt 51 i 53 zaskarżonego wyroku) a potem stwierdza, że nie ma ono znaczenia (pkt 57 zaskarżonego wyroku).
Zarzut piąty: błędne zastosowanie ścisłego kryterium kontroli sądowej do decyzji o wszczęciu postępowania wyjaśniającego
Sąd wskazuje wprawdzie właściwe kryterium prawne, pomija jednak całkowicie w swoim uzasadnieniu, że w niniejszej sprawie chodzi o decyzję o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego, która podlega jedynie lekkiej kontroli sądowej, w szczególności w odniesieniu do uzasadnienia 5 . W zaskarżonym wyroku brak jest jakiegokolwiek wyjaśnienia co do tego, dlaczego zarządzenie w sprawie opłat lotniskowych w tak oczywisty sposób nie było selektywne, że Komisja nie mogła wszcząć formalnego postępowania wyjaśniającego.
1 Wyrok DEFI/Komisja, 282/85, EU:C:1986:316, pkt 18.
2 Wyroki Włochy/Komisja, C-66/02, EU:C:2005:768, pkt 99, i Unicredito, C-148/04, EU:C:2005:774, pkt 45.
3 Zobacz w szczególności wyrok GEMO, C-126/01, EU:C:2003:622, pkt 35-39.
4 Opinia w sprawie Deutsche Lufthansa, C-284/12, EU:C:2013:442, pkt 47-55.
5 Zobacz ostatnio postanowienie Stahlwerk Bous/Komisja, T-172/14 R, EU:T:2014:558, pkt 39-78 i przytoczone tam orzecznictwo.
