Skarga wniesiona w dniu 9 grudnia 2010 r. - Komisja Europejska przeciwko Republice Federalnej Niemiec(Sprawa C-574/10)
(2011/C 72/08)
Język postępowania: niemiecki
(Dz.U.UE C z dnia 5 marca 2011 r.)
Strony
Strona skarżąca: Komisja Europejska (przedstawiciele: G. Wilms i C. Zadra, pełnomocnicy)
Strona pozwana: Republika Federalna Niemiec
Żądania strony skarżącej
– stwierdzenie, że z powodu zamówienia usług architektonicznych na remont Autalhalle przez gminę Niedernhausen bez przeprowadzenia europejskiej procedury zamówienia publicznego pozwana uchybiła swoim zobowiązaniom wynikającym z art. 2, 9 i 20 w związku z art. 23-55 dyrektywy 2004/18/WE(1);
– obciążenie Republiki Federalnej Niemiec kosztami postępowania.
Zarzuty i główne argumenty
Przedmiotem niniejszej skargi są odpłatne umowy o świadczenie usług architektonicznych zawartych z biurem inżynierskim przez gminę Niedernhausen jako instytucję zamawiającą.
Chociaż wszystkie wspomniane usługi architektoniczne dotyczą jednego przedsięwzięcia budowlanego, mianowicie remontu Autalhalle, zostały one zlecone jako usługi projektowe na poszczególne elementy budynków temu samemu biuru inżynierskiemu bez ogłoszenia zamówienia publicznego na szczeblu europejskim. Wartości zamówień odpowiednio do tego również zostały określone odrębnie dla poszczególnych zamówień.
Te umowy o usługi architektoniczne są odpłatnymi umowami o świadczenie usług w rozumieniu art. 1 ust. 2 lit. d) dyrektywy 2004/18/WG. Usługi architektoniczne stanowią usługi priorytetowe zgodnie z kategorią 12 załącznika II A do dyrektywy.
Komisja uważa, że rozpatrywane usługi projektowe stanowią jednolite zamówienie, dla którego podziału na odrębne zamówienia nie ma żadnych obiektywnych powodów. Chodzi o świadczenia częściowe remontu jednego budynku, który to remont został przygotowany, zatwierdzony i przeprowadzony jako projekt całościowy. Służyły one temu jednemu celowi i były ściśle powiązane przestrzennie, gospodarczo i funkcjonalnie. Dlatego należało określić wartość zamówienia na podstawie wartości całkowitej usług architektonicznych zamówionych w ramach remontu. W tym przypadku wartość zamówienia przekroczyłaby próg wskazany w art. 7 lit. b) dyrektywy 2004/18/WE, a zamówienie usług architektonicznych powinno było zostać ogłoszone na szczeblu europejskim.
W przypadku remontu budowlanego samej Autalhalle chodzi o jedno zamówienie publiczne w rozumieniu europejskiego prawa zamówień publicznych. Wskazuje to co najmniej mocno na to, że również odpowiadające mu prace projektowe należy postrzegać jako jednolite zamówienie. Jeżeli usługi architektoniczne, tak jak w niniejszym przypadku, są związane z jednolitym zamówieniem na roboty budowlane, a ich treść jest określona przez projektowany obiekt budowlany, brak jest zrozumiałego powodu, dla którego należałoby wybrać inny rodzaj kalkulacji. Usługi architektoniczne mają więc w pewien sposób charakter akcesoryjny wobec usługi budowlanej. Dlaczego jednolita usługa budowlana miałaby wymagać niejednolitej usługi architektonicznej, jest zdaniem Komisji niezrozumiałe.
Dla Trybunału jednolita funkcja gospodarcza i techniczna poszczególnych elementów składowych zamówienia wskazuje na to, że występuje jedna operacja zamówienia. Wspomniane kryterium postrzegania funkcjonalnego zostało wprawdzie wypracowane dla zamówień na roboty budowlane, niemniej Komisja uważa, że dotyczy to również zamówień na usługi. Kryterium jednolitości gospodarczej i technicznej usług projektowych dla poszczególnych części budynku jest spełnione w niniejszym przypadku, gdyż chodzi o remont jednego budynku.
Niemal dowolne dzielenie zamówień sprzeciwiałaby się effet utile dyrektywy. Prowadziłoby on bowiem często do sztucznego zejścia poniżej progów i poprzez to do ograniczenia ich zakresu zastosowania. Trybunał podkreśla w utrwalonym orzecznictwie znaczenie dyrektyw w sprawie zamówień publicznych dla swobody przepływu usług i uczciwej konkurencji na poziomie Unii. Arbitralne i niezgodne z naturą "kawałkowanie" jednolitych zamówień na usługi podkopuje te cele.
Względy budżetowe dla podziału na odcinki budowlane również nie mogą uzasadniać sztucznego podziału jednolitej wartości zamówienia. Postrzeganie jednolitego zamówienia, które realizowane jest w etapach z powodów czysto budżetowych, wyłącznie z tego powodu jako szereg samodzielnych zamówień i wyłączanie go w ten sposób z zakresu zastosowania dyrektywy jest sprzeczne z celem europejskich dyrektyw w sprawie zamówień publicznych. Artykuł 9 ust. 3 zakazuje takiego sztucznego dzielenia jednolitego zamówienia.
Podsumowując należy stwierdzić, że w przypadku wspomnianych zamówień chodzi o jednolite zamówienie, którego wartość w chwili udzielenia zamówienia przekraczała próg ustalony w dyrektywie. Zamówienie powinno było zatem zostać ogłoszone na szczeblu europejskim i udzielone w zgodnie z procedurą przewidzianą w dyrektywie. Tak się nie stało i dlatego pozwana naruszyła dyrektywę 2004/18/WE.
______
(1) Dyrektywa 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi; Dz.U. L 134, s. 114.
