Opinia w sprawie programu stabilności na lata 2008-2011 przedstawionego przez Słowację.

OPINIA RADY

z dnia 7 lipca 2009 r.

w sprawie programu stabilności na lata 2008-2011 przedstawionego przez Słowację

(2009/C 170/01)

(Dz.U.UE C z dnia 22 lipca 2009 r.)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z dnia 7 lipca 1997 r. w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych⁽¹⁾, w szczególności jego art. 5 ust. 2,

uwzględniając zalecenie Komisji,

po zasięgnięciu opinii Komitetu Ekonomiczno-Finansowego,

PRZEDSTAWIA NINIEJSZĄ OPINIĘ:

1) W dniu 7 lipca 2009 r. Rada zbadała program stabilności Słowacji na lata 2008-2011.

2) Po kilku latach dynamicznego wzrostu PKB słowacka gospodarka zaczęła wyhamowywać w czwartym kwartale 2008 roku, kiedy to tempo wzrostu PKB spadło do 2,5 % w ujęciu rok do roku. Mała, otwarta gospodarka Słowacji, charakteryzująca się względną specjalizacją w branży motoryzacyjnej i elektronicznej, ponosi negatywne skutki pogorszenia koniunktury gospodarczej w następstwie znaczącego spadku popytu zewnętrznego. Od czwartego kwartału 2008 roku notuje się gwałtowny spadek eksportu, co ma niekorzystny wpływ na produkcję przemysłową i zaufanie przedsiębiorców. Kryzys najciężej dotknął przemysł wytwórczy, natomiast sektor bankowy ucierpiał tylko nieznacznie. Po okresie stopniowego spadku bezrobocia, w czwartym kwartale 2008 roku jego stopa zaczęła rosnąć z powodu zwolnień będących następstwem pogorszenia koniunktury gospodarczej. Przewiduje się, że w latach 2009 i 2010 nastąpi znaczne pogorszenie stanu finansów publicznych. Pogorszenie salda nominalnego sektora instytucji rządowych i samorządowych oraz salda strukturalnego oznacza gwałtowne zmniejszenie się pola manewru polityki budżetowej. Szacuje się, że łączna wartość pakietu stymulacyjnego przyjętego przez władze Słowacji w ramach reakcji na kryzys wyniesie w 2009 roku około 0,5 % PKB. Ponadto aprecjacja korony w okresie poprzedzającym przyjęcie euro oraz stosunkowo szybki wzrost płac w 2008 roku doprowadziły do osłabienia pozycji konkurencyjnej Słowacji, co może stanowić dodatkowy problem.

3) Scenariusz makroekonomiczny będący podstawą programu przewiduje, że wzrost realnego PKB obniży się z poziomu 6,4 % w 2008 roku do 2,4 % w roku 2009, a następnie stopniowo umocni się do 4,5 % do 2011 roku. Biorąc pod uwagę szacunki dotyczące PKB w pierwszym kwartale 2009 roku, zgodnie z którymi PKB skurczył się o 5,6 % w ujęciu rok do roku, wydaje się, że scenariusz ten oparty jest na wyraźnie optymistycznych założeniach dotyczących wzrostu gospodarczego⁽²⁾. Służby Komisji przewidują, że w 2009 roku spadek wyniesie 2,6 %, a w roku 2010 zanotowany zostanie niewielki wzrost o 0,7 %. W związku z szybkim pogarszaniem się w ostatnich miesiącach perspektyw ekonomicznych dla głównych partnerów handlowych Słowacji przewiduje się znacznie poważniejszy spadek eksportu, a jego odbicie będzie prawdopodobnie znacznie mniej wyraźne niż prognozuje się to w programie. Ponadto przewidywana w programie poprawa sytuacji gospodarczej w 2010 roku opiera się na założeniu, że obecne pogorszenie koniunktury nie będzie miało wpływu na potencjalny wzrost, co wydaje się mało prawdopodobne w związku ze spodziewanym spadkiem inwestycji trwałych.

W programie przewiduje się, że w 2009 roku inflacja spadnie do poziomu 2,2 %, a następnie wzrośnie do 3,6 % w 2010 roku i do 4,1 % w roku 2011. Wydaje się, że prognozy te są realistyczne, ale nie są w pełni spójne z założeniami programu dotyczącymi szybszego wzrostu w 2009 roku.

4) Deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniósł w 2008 roku 2,2 % PKB, podczas gdy w poprzedniej zaktualizowanej wersji programu konwergencji zakładano, że wyniesie 2,3 % PKB. Nieco niższy niż przewidywano deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych jest następstwem lepszej sytuacji wyjściowej na koniec 2007 roku (o 0,6 % PKB) oraz wyższego niż oczekiwano wzrostu dochodów, lecz także wydatków. Do wzrostu dochodów przyczyniły się zwłaszcza przesunięcia składek emerytalnych z filaru kapitałowego do repartycyjnego, sprzedaż dodatkowych uprawnień do emisji oraz nieco wyższe od spodziewanych dochody pozapodatkowe. Nieoczekiwany wzrost wydatków wynikał przede wszystkim ze zobowiązań podjętych w ramach przeprowadzonych w przeszłości prywatyzacji oraz z umorzeń długów przedsiębiorstw niefinansowych. Korzystny rozwój sytuacji na rynku pracy i niższe niż planowano wydatki samorządów przyczyniły się jednak do ograniczenia wzrostu wydatków.

5) W programie przewiduje się, że w 2009 roku deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrośnie do 3 % PKB. Stanie się to przede wszystkim w następstwie obecnego pogorszenia koniunktury i zadziałania automatycznych stabilizatorów. Służby Komisji przewidują większy wzrost deficytu sektora instytucji rządowych i pozarządowych, do poziomu 4,7 % PKB, co jest związane ze znacznie mniej optymistycznym scenariuszem makroekonomicznym. Wynikający z programu kurs polityki budżetowej mierzony zmianą salda strukturalnego, zgodnie z obliczeniami przeprowadzonymi przez służby Komisji na podstawie informacji przedstawionych w programie, będzie wiązać się z lekką ekspansją na poziomie około 0,5 %.

6) W programie stabilności nie określono średniookresowego celu budżetowego⁽³⁾ i skupiono się na utrzymaniu deficytu nominalnego na poziomie poniżej 3 % PKB, aby uniknąć procedury nadmiernego deficytu. Oczekuje się, że działania konsolidacyjne zostaną wznowione w 2010 roku, kiedy to wraz z ożywieniem gospodarczym ma zostać wycofana większość środków stymulacyjnych, a zwłaszcza w roku 2011. Planuje się, że deficyt nominalny w tych dwóch latach wyniesie - odpowiednio - 2,9 % i 2,2 % PKB. Korekta budżetowa ma nastąpić głównie po stronie wydatków, których udział w PKB ma w latach 2009-2011 zmniejszyć się o 1 punkt procentowy, głównie wskutek zmniejszenia wydatków na wynagrodzenia pracownicze i zużycie pośrednie, transfery socjalne oraz subsydia. Związane z tym środki nie zostały jednak określone. Przewidywany spadek dochodów wynieść ma 0,3 punktu procentowego PKB i wynikać z mniejszych wpływów ze składek na ubezpieczenia społeczne.

7) Istnieją poważne zagrożenia dla realizacji celów budżetowych. Przyjęty scenariusz makroekonomiczny jest nadmiernie optymistyczny. Istnieje prawdopodobieństwo, że założenia dotyczące niskiego poziomu bezrobocia prowadzą do niedoszacowania wartości wypłacanych świadczeń socjalnych. Z uwagi na rosnącą liczbę bezrobotnych wdrożenie aktywnych i pasywnych działań w zakresie rynku pracy będzie wymagało większych środków niż te zaplanowane w budżecie. Plany znacznego obniżenia kosztów pracy i spożycia pośredniego o 0,6 punktu procentowego PKB w latach 2009-2011 nie są poparte szczegółowymi informacjami na temat środków niezbędnych do osiągnięcia tego celu. Planowane ograniczenie subsydiów wydaje się trudne do osiągnięcia w warunkach postępującego pogorszenia otoczenia makroekonomicznego. Szacunki dotyczące dochodów należy traktować ostrożnie z dwóch względów. Po pierwsze, biorąc pod uwagę rozwój sytuacji gospodarczej w ostatnim okresie, ściągalność podatków może być znacznie gorsza od oczekiwań, zwłaszcza w 2009 roku. Po drugie budżet na 2009 rok oparty jest na dużym przesunięciu środków z kapitałowego do repartycyjnego filara systemu emerytalnego, co prawdopodobnie nie nastąpi, z uwagi na obserwowane niskie zainteresowanie płatników składek możliwością powrotu do filara repartycyjnego.

8) Długoterminowy wpływ starzenia się społeczeństwa na budżet jest nieco powyżej średniej UE, co wynika głównie ze stosunkowo dużego wzrostu wydatków na emerytury w nadchodzących dekadach. W związku z tym ważne jest, aby nie rezygnować z przyjętego już planu reformy emerytalnej. By zapewnić stabilność finansów publicznych w długim okresie w sytuacji starzenia się społeczeństwa, konieczne jest dalsze reformowanie filara repartycyjnego systemu emerytalnego i unikanie zakłócania stabilności filara kapitałowego. Zgodnie z oceną zamieszczoną w programie, sytuacja budżetowa w 2008 roku poprawiła się wprawdzie w porównaniu z wyjściową sytuacją z poprzedniego programu, lecz nadal potęguje wpływ starzenia się społeczeństwa na długoterminową stabilność finansów państwa. Jeśli za punkt wyjścia przyjąć sytuację budżetową w 2009 roku przewidywaną w prognozie służb Komisji z wiosny 2009 roku, okaże się, że finanse publiczne Słowacji są jeszcze mniej stabilne. Do zmniejszenia zagrożeń dla stabilności finansów publicznych w długim okresie, które obecnie kształtują się na średnim poziomie, przyczyniłoby się osiągnięcie - zgodnie z założeniami programu - wyższych nadwyżek pierwotnych w perspektywie średnioterminowej.

9) Słowacja posiada niewiążące, wieloletnie ramy budżetowe i trzyletni okres planowania budżetu. Pomimo zalecenia zawartego w opinii Rady z 2007 roku nie wprowadzono wiążących przepisów dotyczących np. pułapów wydatków. Docelowe wartości deficytu, określone w publikowanych w przeszłości programach konwergencji, realizowano przede wszystkim dzięki lepszym od przewidywanych wynikom gospodarczym. Jednak w przeszłości zawarte w średniookresowych ramach budżetowych plany wydatków zawsze były przekraczane i następnie korygowane w górę. Z tego względu wskazane jest wprowadzenie prawnie wiążących przepisów dotyczących wydatków, mających zapewnić dyscyplinę budżetową w warunkach niższych dochodów. Jeśli chodzi o realizację reform instytucjonalnych, w programie stabilności stwierdza się, że od czasu ostatniej aktualizacji programu konwergencji nie nastąpiły istotne zmiany. W czerwcu 2008 roku władze Słowacji przyjęły program modernizacji "Słowacja 21", w którym zawarto wiele środków mających na celu uproszczenie systemu podatkowego i systemu ubezpieczeń społecznych oraz stworzenie zintegrowanego systemu poboru podatków, ceł oraz składek na ubezpieczenia zdrowotne i społeczne. W tym celu planuje się utworzenie do 2013 roku jednego organu zajmującego się poborem podatków. Przewiduje się również wdrożenie systemów informatycznych umożliwiających elektroniczną wymianę danych między sektorami publicznym i prywatnym w czasie rzeczywistym. Takie środki poprawią skuteczność funkcjonowania administracji publicznej.

10) W reakcji na kryzys finansowy władze Słowacji wprowadziły gwarancję depozytów do pełnej wysokości wkładu. Narodowy Bank Słowacji zaostrzył wymogi w zakresie płynności banków. Aby złagodzić skutki środków mogących doprowadzić do ograniczenia dostępności kredytów dla przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP, władze Słowacji dokapitalizowały dwa banki będące własnością skarbu państwa (Słowacki Bank Gwarancyjny i Rozwojowy oraz Eximbanka) oraz otworzyły linię kredytową w Europejskim Banku Inwestycyjnym. W celu udzielania gwarancji bankowych kredytom przyznawanym przez banki komercyjne małym i średnim przedsiębiorstwom Ministerstwo Finansów, Zrzeszenie Banków Słowackich, Eximbanka i Słowacki Bank Gwarancyjny i Rozwojowy podpisały porozumienie w sprawie współpracy i wymiany informacji w zakresie współfinansowania MŚP.

11) Wobec ograniczonego pola manewru polityki budżetowej ze względu na nierównowagę zewnętrzną wydaje się, że przyjęty przez Słowację ograniczony pakiet budżetowych środków stymulacyjnych na lata 2009 i 2010 stanowi odpowiednią reakcję na pogorszenie koniunktury gospodarczej. Po stronie dochodów do najważniejszych środków należą: przejściowe podniesienie kwoty dochodu wolnej od opodatkowania, wyższe świadczenia związane z zatrudnieniem dla pracowników o niskich dochodach, obniżenie wysokości składek na ubezpieczenie społeczne dla osób samozatrudnionych oraz ulgi podatkowe na działalność badawczo-rozwojową przedsiębiorstw. Do najważniejszych środków po stronie wydatków zaliczyć należy: dotacje na projekty badawczo-rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa, dodatkowe fundusze dla MŚP i przedsiębiorstw o charakterze społecznym, program złomowania samochodów oraz dotacje na tworzenie i utrzymanie miejsc pracy. Władze Słowacji szacują, że łączna wartość tych środków wyniesie około 0,5 % PKB rocznie (w latach 2009 i 2010). Wpływ netto środków budżetowych wyniesie 0,4 % PKB. Ponadto władze Słowacji planują poprawić absorpcję funduszy unijnych i przyspieszyć wdrożenie partnerstw publiczno-prywatnych (PPP) na potrzeby budowy autostrad. Przyjęte środki są zgodne z europejskim planem naprawy gospodarczej, ponieważ są skierowane do grup będących w niekorzystnej sytuacji i w większości mają charakter doraźny. Jeśli chodzi o ramy czasowe, to realizacja pakietu stymulacyjnego jest nieco odsunięta w czasie, ponieważ tylko połowa wszystkich skutków budżetowych będzie miała miejsce w 2009 roku. Projekty PPP w zakresie infrastruktury transportowej mają wprawdzie potencjał, aby dostarczyć gospodarce silnego impulsu rozwojowego, jednak ich realizacja może się opóźnić ze względu na ograniczenia administracyjne i kredytowe. Generalnie środki stymulacyjne prawdopodobnie przyczynią się do złagodzenia negatywnego wpływu kryzysu na krajowy popyt i rynek pracy.

Środki te związane są ze średniookresowym programem reform i z zaleceniami dla Słowacji, przedstawionymi przez Komisję w dniu 28 stycznia 2009 roku w ramach strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia i zatwierdzonymi przez Radę Europejską na posiedzeniu wiosennym dnia 19 marca.

12) Zgodnie ze śródokresową prognozą służb Komisji z wiosny 2009 roku przewidywany kurs polityki budżetowej w 2009 roku ma charakter umiarkowanie ekspansywny w związku z realizacją pakietu budżetowych środków stymulacyjnych. Po 2009 roku przewiduje się nieznaczną poprawę salda strukturalnego w wyniku planowanej konsolidacji budżetowej, zwłaszcza cięć po stronie wydatków. W całym okresie objętym programem nie zostanie jednak zachowany margines bezpieczeństwa chroniący przed przekroczeniem wartości referencyjnej wynoszącej 3 % PKB. Realizacja celów budżetowych będzie prawdopodobnie trudna, biorąc pod uwagę, że przedstawione w programie założenia makroekonomiczne mają wyraźnie optymistyczny charakter, a planowane cięcia wydatków nie są poparte konkretnymi środkami.

13) Jeśli chodzi o wymagania w zakresie danych, określone w kodeksie postępowania dotyczącym programów stabilności i konwergencji, w programie przestawiono niemal wszystkie dane obowiązkowe i opcjonalne⁽⁴⁾.

Podsumowując, polityka budżetowa Słowacji w 2009 roku będzie miała charakter umiarkowanie ekspansywny, a od roku 2010 stanie się restrykcyjna. Przedstawione w programie stabilności przewidywania budżetowe oparte są na wyraźnie optymistycznych założeniach makroekonomicznych. Istnieją wyraźne zagrożenia dla realizacji celów budżetowych. Przyjęcie w 2009 roku ekspansywnego kursu polityki budżetowej, w tym ograniczonych środków stymulacyjnych, wydaje się adekwatne w świetle problemów związanych z konkurencyjnością, a zatem jest zgodne z europejskim planem naprawy gospodarczej. Jednak osiągnięcie średniookresowych celów budżetowych wymagać będzie poważniejszej niż przewidziano w programie konsolidacji strukturalnej po roku 2009. Konsolidacja powinna zostać wsparta konkretnymi środkami po stronie wydatków. Pogorszenie stanu finansów publicznych zagraża ponadto ich długoterminowej stabilności. W tym kontekście konieczne jest dalsze reformowanie filara repartycyjnego systemu emerytalnego i unikanie zakłócania stabilności filara kapitałowego.

W świetle powyższej oceny wzywa się Słowację do:

(i) planowej realizacji środków antykryzysowych zgodnie z europejskim planem naprawy gospodarczej w ramach paktu stabilności i wzrostu;

(ii) zapewnienia konsolidacji począwszy od 2010 roku, wraz z poprawą sytuacji gospodarczej. Strategia budżetowa i konsolidacja powinny zostać wsparte konkretnymi środkami służącymi obniżeniu wydatków począwszy od 2010 roku, co powinno zostać uzupełnione wprowadzeniem prawnie wiążących pułapów wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych, mających zapewnić dyscyplinę budżetową w warunkach niższych dochodów;

(iii) dalszego reformowania filara repartycyjnego systemu emerytalnego i unikania zakłócania stabilności filara kapitałowego wobec przewidywanego wzrostu wydatków związanych ze starzeniem się społeczeństwa, tak aby poprawić długoterminową stabilność finansów publicznych.

Porównanie głównych prognoz makroekonomicznych i budżetowych

		2007	2008	2009	2010	2011
Realny PKB (zmiana w %)	PS kwiecień 2009	10,4	6,4	2,4	3,6	4,5
	KOM wiosna 2009	10,4	6,4	- 2,6	0,7	bd.
	PK listopad 2007	8,8	6,8	5,8	5,0	bd.
Inflacja HICP (%)	PS kwiecień 2009	1,9	3,9	2,2	3,6	4,1
	KOM wiosna 2009	1,9	3,9	2,0	2,4	bd.
	PK listopad 2007	1,7	2,3	2,6	2,7	bd.
Luka produktowa(1) (% potencjalnego PKB)	PS kwiecień 2009	5,1	6,5	3,5	1,7	1,0
	KOM wiosna 2009(2)	6,5	8,0	0,9	- 2,2	bd.
	PK listopad 2007	1,8	2,3	2,1	1,4	bd.
Wierzytelności/zadłużenie netto wobec reszty świata (% PKB)	PS kwiecień 2009	- 4,6	- 5,8	- 4,2	- 2,9	- 2,6
	KOM wiosna 2009	- 4,7	- 5,6	- 7,6	- 6,2	bd.
	PK listopad 2007	- 3,4	- 1,9	- 1,1	- 0,4	bd.
Dochody sektora instytucji rządowych i samorządowych (% PKB)	PS kwiecień 2009	32,7	33,4	32,1	31,6	31,8
	KOM wiosna 2009	32,5	32,7	33,6	34,1	bd.
	PK listopad 2007	33,2	33,0	31,8	31,8	bd.
Wydatki sektora instytucji rządowych i samorządowych (% PKB)	PS kwiecień 2009	34,6	35,6	35,1	34,5	34,1
	KOM wiosna 2009	34,4	34,9	38,3	39,4	bd.
	PK listopad 2007	35,7	35,3	33,7	32,6	bd.
Saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych (% PKB)	PS kwiecień 2009	- 1,9	- 2,2	- 3,0	- 2,9	- 2,2
	KOM wiosna 2009	- 1,9	- 2,2	- 4,7	- 5,4	bd.
	PK listopad 2007	- 2,5	- 2,3	- 1,8	- 0,8	bd.
Saldo pierwotne (% PKB)	PS kwiecień 2009	- 0,6	- 0,9	- 1,7	- 1,7	- 1,0
	KOM wiosna 2009	- 0,5	- 0,9	- 3,3	- 4,0	bd.
	PK listopad 2007	- 1,0	- 0,9	- 0,3	0,5	bd.
Saldo w ujęciu uwzględniającym zmiany cykliczne(3) (% PKB)	PS kwiecień 2009	- 3,4	- 4,1	- 4,0	- 3,4	- 2,5
	KOM wiosna 2009	- 3,8	- 4,5	- 4,9	- -4,7	bd.
	PK listopad 2007	- 3,0	- 3,0	- 2,4	- 1,2	bd.
Saldo strukturalne(4) (% PKB)	PS kwiecień 2009	- 4,2	- 3,8	- 4,4	- 3,5	- 2,6
	KOM wiosna 2009	- 3,8	- 4,7	- 5,0	- 4,7	bd.
	PK listopad 2007	- 3,0	- 3,1	- 2,4	- 1,2	bd.
Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych brutto (% PKB)	PS kwiecień 2009	29,4	27,6	31,4	32,7	32,7
	KOM wiosna 2009	29,4	27,6	32,2	36,3	bd.
	PK listopad 2007	30,6	30,8	30,5	29,5	bd.
Uwagi: (1) Dane za 2007 rok dotyczące realnego PKB i inflacji HICP przedstawiono na zasadzie bilateralnej. (2) Podane w programie wartości luki produktowej oraz salda w ujęciu uwzględniającym zmiany cykliczne zostały przeliczone przez służby Komisji na podstawie informacji przedstawionych w programie. (3) W oparciu o szacowany potencjalny wzrost w wysokości - odpowiednio - 5,6 %, 4,9 %, 4,4 % i 3,9 % w latach 2007-2010. (4) Saldo w ujęciu uwzględniającym zmiany cykliczne po skorygowaniu o działania jednorazowe i tymczasowe. Środki jednorazowe i tymczasowe wynoszą zgodnie z najnowszym programem 0,8 % PKB w 2007 roku, 0,4 % PKB w 2009 roku oraz 0,1 % PKB w latach 2009 i 2010 (wszystkie te środki przyczynią się do zwiększenia deficytu) oraz 0,3 % PKB w 2008 roku (środki przyczynią się do zmniejszenia deficytu), natomiast zgodnie z prognozą służb Komisji wyniosą 0,2 % PKB w 2008 roku i 0,1 % PKB w latach 2009 i 2011 (wszystkie te środki przyczynią się do zwiększenia deficytu). Źródło: Program stabilności (PS); prognozy służb Komisji z wiosny 2009 roku (KOM); obliczenia służb Komisji.

______

⁽¹⁾ Dz.U. L 209 z 2.8.1997, s. 1. Dokumenty przytoczone w niniejszym tekście są dostępne na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/economy_finance/about/activities/sgp/main_en.htm

⁽²⁾ W programie przedstawiono nie w pełni dopracowany scenariusz alternatywny, który oparty jest na optymistycznych założeniach dotyczących wzrostu na rok 2009 i bardziej realistycznych założeniach na rok 2010. Scenariusz ten przewiduje spadek tempa wzrostu PKB z poziomu 6,4 % w 2008 roku do - 1 % w 2009 roku, a następnie odbicie do poziomu 1 % w roku 2010.

⁽³⁾ W przedstawionej w listopadzie 2007 roku aktualizacji programu konwergencji cel ten określono jako deficyt strukturalny (tj. w ujęciu uwzględniającym zmiany cykliczne, po skorygowaniu o działania jednorazowe) na poziomie 1 % PKB, który miałby zostać osiągnięty do 2010 roku.

⁽⁴⁾ W szczególności w części dotyczącej prognoz makroekonomicznych brak jest danych dotyczących przyrostu rzeczowych środków obrotowych oraz nabycia netto aktywów wyjątkowej wartości. W niektórych pozycjach brak jest danych za rok 2007 (które zostały jednak przedstawione na życzenie).

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2009.170.1
• Rodzaj: Opinia
• Tytuł: Opinia w sprawie programu stabilności na lata 2008-2011 przedstawionego przez Słowację.
• Data aktu: 07/07/2009
• Data ogłoszenia: 22/07/2009