Opinia w sprawie: "Promowanie przedsiębiorczości kobiet w regionie eurośródziemnomorskim".

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie: "Promowanie przedsiębiorczości kobiet w regionie eurośródziemnomorskim"

(2007/C 256/25)

(Dz.U.UE C z dnia 27 października 2007 r.)

Dnia 17 stycznia 2007 r. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny postanowił, zgodnie z art. 29 ust. 2 regulaminu wewnętrznego, sporządzić opinię sprawie: "Promowanie przedsiębiorczości kobiet w regionie eurośródziemnomorskim".

Sekcja Stosunków Zewnętrznych, której powierzono przygotowanie prac Komitetu w tej sprawie, przyjęła swoją opinię dnia 14 czerwca 2007 r. Sprawozdawcą była Grace ATTARD.

Na 437. sesji plenarnej w dniach 11-12 lipca 2007 r. (posiedzenie z dnia 12 lipca) Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny stosunkiem głosów 130 do 1 - 4 osoby wstrzymały się od głosu - przyjął następującą opinię:

1. Wnioski i zalecenia

1.1 Komitet przyjmuje z zadowoleniem pełne zaangażowanie Unii Europejskiej i państw śródziemnomorskich na rzecz partnerstwa eurośródziemnomorskiego, zgodnie z pięcioletnim programem prac Komisji Europejskiej, który wspiera w szczególności projekty zmierzające do rozwijania działań w zakresie emancypacji kobiet. W tym celu proponuje, by przeznaczono specjalne fundusze na finansowanie projektów z krajów regionu eurośródziemnomorskiego, które zaangażują się w pozytywne działania na rzecz konkretnej poprawy statusu prawnego kobiet(1).

1.2 Komitet wzywa, by w ramach wdrażania konkluzji przyjętych na pierwszej eurośródziemnomorskiej konferencji ministerialnej poświęconej umacnianiu roli kobiet w społeczeństwie, wykorzystać stworzone mechanizmy przeglądowe do ścisłego monitorowania i oceny rozwoju przedsiębiorczości kobiet i podjąć środki na rzecz jej wspierania.

1.3 EKES wzywa, by w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS) włączyć do krajowych planów działania konkretne środki i cele ukierunkowane na promowanie przedsiębiorczości kobiet.

1.4 Komitet zaleca, by w ramach EPS zwiększyć środki na rozwój przedsiębiorczości kobiet i na wsparcie techniczne dla nowych przedsiębiorstw zakładanych przez kobiety.

1.5 EKES przyjmuje z zadowoleniem inicjatywy podejmowane przez Dyrekcję Generalną ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu oraz Dyrekcję Generalną ds. Pomocy UE (AIDCO)(2) skierowane do przedsiębiorców w Europie i państwach partnerskich regionu śródziemnomorskiego. Komitet wzywa partnerów z regionu Euromed do podjęcia podobnych inicjatyw mających na celu zaspokojenie potrzeb regionu poprzez plany działania wynegocjowane ze śródziemnomorskimi państwami partnerskimi.

1.6 EKES wyraża zadowolenie z utworzenia przez Eurośródziemnomorskie Zgromadzenie Parlamentarne (EMPA) komitetu ad hoc ds. praw kobiet. Wzywa on Komitet do przedstawienia strategii rozwijania bieżącej działalności gospodarczej kobiet i promowania przyszłościowych i trwałych inicjatyw w obliczu globalnej konkurencji.

1.7 Komitet zaleca, by przy wdrażaniu Eurośródziemnomorskiej Karty dla Przedsiębiorstw(3) przyjąć środki dotyczące w sposób szczególny kobiet.

1.8 Należy podjąć wysiłki na rzecz zapewnienia równego udziału młodych kobiet i mężczyzn w młodzieżowych programach Euromedu oraz w ich kierownictwie.

1.9 EKES przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę Eurośródziemnomorskiej Platformy Młodzieży utworzenia eurośródziemnomorskiej sieci grup młodzieżowych zajmujących się kwestią równouprawnienia(4) oraz eurośródziemnomorskiej sieci dla młodych przedsiębiorców(5).

1.10 Komitet uważa, że najlepsze rezultaty w promowaniu przedsiębiorczości kobiet mogłyby przynieść: współpraca międzyministerialna, udział pozostałych zainteresowanych stron, takich jak przedstawiciele instytucji finansowych, agencje wykonawcze, przedstawiciele środowisk gospodarczych, eksperci i podmioty, zapewniające środki w wymianie poglądów na temat obszarów priorytetowych, oraz ułatwianie przenoszenia własności istniejących przedsiębiorstw na kobiety.

1.11 Komitet wzywa do wzmocnienia roli organizacji pozarządowych i stowarzyszeń społeczno-zawodowych zaangażowanych w promocję działalności gospodarczej kobiet poprzez partnerstwa publiczno-prywatne.

1.12 EKES wzywa partnerów z regionu Euromed do zorganizowania konferencji na temat kobiet-przedsiębiorców działających w tym regionie w celu omówienia związanych z tym zagadnień i sformułowania propozycji dotyczących wkładu kobiet w stawianie czoła globalnym wyzwaniom, przed którymi stoi region.

1.13 Komitet potwierdza swoje przekonanie o znaczącej roli, jaką odgrywa promowanie przedsiębiorczości kobiet w regionie eurośródziemnomorskim w tworzeniu aktywnej i dynamicznej gospodarki mogącej sprostać wyzwaniom globalizacji.

1.14 Komitet uważa, że umacnianie środowiska sprzyjającego przedsiębiorczości kobiet jest warunkiem wstępnym rozwoju dostępu do rynku w regionie Euromed i w krajach UE.

1.15 EKES zaleca, by przy rozwiązywaniu przyszłych wyzwań stojących przed kobietami-przedsiębiorcami przeprowadzać dalsze badania w celu określenia specyficznych potrzeb wewnątrz każdego kraju w tym regionie.

1.16 Komitet zauważa istnienie różnych centrów monitorowania, takich jak Global Entrepreneurship Monitor (GEM), Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP), Bank Światowy, które obserwują przedsiębiorczość w regionie euro-śródziemnomorskim, zalecałby jednak utworzenie platformy odpowiedzialnej za lepsze przekazywanie wyników obserwacji decydentom politycznym, a także za zbieranie danych i ich rozpowszechnianie wśród mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw działających w tym regionie. Platforma ta mogłaby skupić swą uwagę przede wszystkim na:

a. obszarach, w których kobiety-przedsiębiorcy napotykają szczególne trudności,

b. wspieraniu i rozwijaniu programów skierowanych do kobiet-przedsiębiorców,

c. opracowaniu mechanizmów dotyczących statusu prawnego współprzedsiębiorcy i współmałżonka współpracującego oraz ich zabezpieczenia socjalnego,

d. działaniach wzmacniających ochronę socjalną i status prawny kobiet prowadzących własną działalność gospodarczą.

1.17 EKES zaleca, by w dziedzinie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (TIK):

- nadać priorytetowe znaczenie zachętom do inwestowania w infrastrukturę i strategiom poprawiającym dostęp do nowych technologii TIK;

- poprawić dostęp do infrastruktury i szkoleń w zakresie technologii TIK kobietom podejmującym własną działalność gospodarczą w celu ułatwienia marketingu i dostarczenia konsumentowi towarów odpowiednimi kanałami dystrybucji, jako że technologie te mogłyby również służyć lepszemu marketingowi;

- zwiększać udział kobiet w kształtowaniu polityki w zakresie technologii TIK oraz w ich rozwoju i projektowaniu poprzez nawiązywanie kontaktów z branżowymi firmami i innymi zainteresowanymi stronami w celu tworzenia nowych możliwości współpracy i wspólnych działań.

Komitet usilnie apeluje do Stałego Forum Uniwersyteckiego Euromedu(6), powołanego do życia w Tampere, o priorytetowe traktowanie problematyki płci w swoich inicjatywach, szczególnie dotyczących przedsiębiorczości.

1.18 Komitet zaleca zwrócenie szczególnej uwagę na wpływ środków masowego przekazu, szczególnie telewizji, na kształtowanie ducha przedsiębiorczości wśród kobiet.

2. Zalecenia w zakresie mechanizmów wspierania przedsiębiorczości kobiet w regionie eurośródziemnomorskim

2.1 Należy wprowadzać konkretne działania i programy, dzięki którym kobiety będą mogły w większym stopniu przyczynić się do wzrostu gospodarczego i rozwoju. Niektóre z tych działań można określić w planie działania o jasnych ramach czasowych i procedurach oceny, a działania te powinny obejmować:

1. Mechanizmy budowania potencjału oraz systemy wsparcia, które zachęcają kobiety do zastanowienia się nad środowiskiem, w którym żyją i pracują, oraz sposobami aktywnego uczestniczenia w jego rozwijaniu poprzez ich własne zdolności. Może to obejmować promowanie sposobów tworzenia grup samopomocy.

2. Inwestycje w infrastrukturę i usługi społeczne na rzecz wspierania kobiet w pracy i samozatrudnieniu.

3. Zdefiniowanie tradycyjnej działalności przedsiębiorczej, MŚP oraz indywidualnego samozatrudnienia.

4. Stworzenie równych szans dla wszelkiej wielkości przedsiębiorstw prowadzonych przez mężczyzn, jak i tych prowadzonych przez kobiety.

5. Stworzenie równego systemu prawnego umożliwiającego kobietom podpisywanie dokumentów i posiadanie własności.

6. Dostosowane do specyficznych potrzeb szkolenia dla kobiet prowadzących lub posiadających przedsiębiorstwa. Dodatkowo może to obejmować programy mentorskie, tworzenie organów zawodowych oraz doradztwo w sprawach prawnych i fiskalnych.

7. Stworzenie "przedsiębiorstw wzajemnej gwarancji", tj. organów gospodarczych, których członkami są właściciele MŚP oraz które działają jako poręczyciele wobec instytucji bankowych.

8. Realizacja specjalnych programów ułatwiających tworzenie przedsiębiorstw przez migrujące kobiety i grupy mniejszościowe.

9. Mechanizmy służące informacji i wspieraniu tworzenia przedsiębiorstw społecznych i spółdzielni.

10. Współpraca i tworzenie wspólnych sieci z partnerami z UE w celu poznania struktur i mechanizmów (w tym najlepszych wzorców), które doprowadziły do powstania wartości dodanej gdzie indziej.

11. Polityki edukacyjne promujące ducha przedsiębiorczości od najwcześniejszych lat życia(7). Duch przedsiębiorczości powinien być rozumiany jako proces uczenia się przez całe życie, który rozpoczyna się w szkole podstawowej. Może to zapewnić zwiększoną elastyczność w różnych fazach życia danej osoby.

12. Większe włączanie kobiet w procesy decyzyjne na wszystkich szczeblach: rządowym, lokalnym i sądowniczym.

13. Udostępnienie zamówień publicznych małym i średnim przedsiębiorstwom - a szczególnie przedsiębiorstwom prowadzonym przez kobiety - w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego.

14. Wprowadzenie konkretnych celów działania na rzecz równości płci w polityce zatrudnienia, obejmujących wskaźniki ilościowe i jakościowe, jest kluczowe dla zwiększenia liczby kobiet-przedsiębiorców, zapewnienia zatrudnienia oraz polepszenia jakości zatrudnienia(8).

3. Stan obecny i wyzwania

3.1 Ważne jest, by nie traktować praw kobiet w oderwaniu od roli odgrywanej przez nie w rozwoju gospodarczym. Niezwykle istotne jest zaangażowanie wszystkich partnerów społecznych w celu uznania związku między prawami człowieka, demokracją, rozwojem i prawami kobiet. Należy dać pierwszeństwo zniesieniu przeszkód wynikających z tradycji, kultury i praktyk rodzinnych, by wzmocnić pozycję kobiet.

3.2 Zmierzenie się z problemem nierównego traktowania płci oraz kwestią edukacji i zatrudnienia w regionie Euromed wymaga podjęcia skoordynowanego wysiłku na rzecz stworzenia warunków, w których kobiety mogłyby rozwijać działalność gospodarczą.

3.3 Wskaźnik analfabetyzmu wśród kobiet na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej, chociaż różni się w poszczególnych krajach, jest nadal bardzo wysoki i wynosi średnio 42 %, podczas gdy ten sam wskaźnik wśród mężczyzn wynosi 21 %. Jednakże, w ciągu ostatnich dwudziestu lat zaobserwowano pozytywną tendencję w zakresie wyrównywania dostępu do edukacji, chociaż istnieją pod tym względem różnice między krajami. W każdym kraju objętym badaniem zaobserwowano znaczącą różnicę między wskaźnikiem umiejętności pisania i czytania wśród młodzieży płci żeńskiej (wiek 15-24 lata) i wśród dorosłych kobiet (od 24 lat wzwyż)(9).

3.4 W ostatnim dziesięcioleciu możliwości znalezienia pracy przez kobiety poprawiły się w wyniku kształcenia i szkolenia oraz na skutek rozwoju sektorów charakteryzujących się największym zapotrzebowaniem na pracowników płci żeńskiej, takich jak usługi socjalne, szkolnictwo i ochrona zdrowia oraz zawody związane ze świadczeniem usług. Jedynie 32 % kobiet w wieku produkcyjnym pracuje lub poszukuje pracy poza domem. W tradycyjnych warstwach społecznych, w których dziewczynki posyłane są do szkoły, zniechęca się kobiety do poszukiwania zatrudnienia.

3.5 System edukacyjny powinien promować inicjatywy w zakresie przedsiębiorczości oraz podejmowanie ryzyka. Zasadnicze znaczenie ma tworzenie krajowych planów kształcenia w celu poprawy jakości kształcenia podstawowego i zniesienia analfabetyzmu wśród kobiet, zwłaszcza wśród kobiet niepełnosprawnych lub znajdujących się w słabszej pozycji.

3.6 Podczas gdy edukacja w zakresie spraw obywatelskich i podnoszenie świadomości na temat społecznych, politycznych, ustawowych i gospodarczych praw kobiet ma istotne znaczenie, należy również kształcić finansistów i inne zainteresowane podmioty w zakresie potrzeb kobiet prowadzących działalność gospodarczą.

3.7 Dyskryminację ze względu na płeć powinno się postrzegać jako kwestię o zasadniczym znaczeniu w wymiarze społecznym i politycznym oraz w kontekście ogólnego promowania wzrostu gospodarczego w regionie. Tzw. kodeks pozycji osobistej (ang. Personal Status Code), czyli konkretne role oraz status narzucany kobietom przez społeczeństwo przy wykorzystaniu tradycyjnego prawa rodzinnego, dyskryminuje kobiety. Status prawny kobiet regulujący ich udział w działalności gospodarczej, politycznej, społecznej, obywatelskiej i kulturalnej stanowi nadal jedną z głównych barier, mimo że prawie 190 państw, w tym w regionie arabskim, ratyfikowało Deklarację Milenijną(10).

3.8 Należy w większym stopniu eksponować i wspierać tradycyjne małe przedsiębiorstwa prowadzone przez kobiety. Obejmuje to działalność o charakterze niezarobkowym prowadzona przez kobiety w domu oraz tradycyjne zajęcia. Należy zapewnić szkolenia i wsparcie w celu promowania rozwoju i modernizacji wielu rodzajów działalności w zakresie rzemiosła i małej przedsiębiorczości, które można przeobrazić w produktywne i płatne zatrudnienie poprzez stworzenie nadających się do wprowadzenia na rynek usług wzmacniających pozycję gospodarczą kobiet.

3.9 Największy jest udział kobiet w sektorze rolniczym. Na obszarach wiejskich odznaczających się dużym odsetkiem kobiet niepiśmiennych lub takich, które ukończyły jedynie szkołę podstawową, dostęp do zasobów szkoleniowych jest bardzo ograniczony(11). Kobietom często brakuje świadomości i pewności siebie, by poprawić własną sytuację oraz sytuację swojej rodziny. Stąd też potrzebują zintegrowanych programów, które wzmacniałyby ich zdolność działania i zapewniały szkolenia w zakresie umiejętności zawodowych, przedsiębiorczości i podstawowych umiejętności biznesowych. Należy im również pomóc w opracowywaniu rentownych biznesplanów i ułatwić dostęp do pożyczek na rozpoczęcie działalności oraz do kredytów na tworzenie mikroprzedsiębiorstw we własnych wioskach. Programy szkoleniowe powinny umożliwiać kobietom wiejskim łączenie inicjatyw rolniczych oraz inicjatyw w innych dziedzinach, a także przyczyniać się do wspierania ich działalności pozarolniczej przez mężczyzn zamieszkujących te same społeczności.

3.10 Istotne jest tworzenie niewielkich spółdzielni, które wspierałyby kobiety angażujące się w działalność gospodarczą.

3.11 Duże znaczenie ma również pomaganie kobietom-przedsiębiorcom w odkrywaniu nowych sektorów, w których mogłyby one przejmować inicjatywę gospodarczą i rozwijać nietradycyjną działalność gospodarczą, w tym kształtować swe zdolności na polu reklamy, marketingu i wyceny oraz orientować się na rynki zagraniczne.

3.12 Stwarzanie możliwości rozwijania przez kobiety działalności gospodarczej wymaga dogłębnej znajomości obecnej i przyszłej sytuacji społeczno-gospodarczej w poszczególnych regionach.

3.13 Niezbędne jest zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron w celu likwidacji barier napotykanych przez kobiety i wprowadzenia w życie konkretnych strategii i programów umożliwiających im wniesienie większego wkładu do wzrostu gospodarczego i rozwoju.

3.14 Kluczowe znaczenie ma dostęp do środków finansowych. Należy podnieść pułap kredytów, aby zachęcić mikro-przedsiębiorców i przedsiębiorców działających na niewielką skalę do rozwoju i inwestowania w swoje firmy. Rządy i podmioty zapewniające środki mogłyby zachęcać oficjalne instytucje pożyczkowe do wspierania powyższych projektów. Decydenci powinni zawsze mieć na uwadze różnice istniejące między MŚP a mikroprzedsiębiorstwami, jeśli chodzi o kwestie organizacyjne, finansowe, wydajność i potencjał wzrostu.

3.15 Zachęty do podejmowania nowych przedsięwzięć gospodarczych i zakładania przedsiębiorstw powinny obejmować zwiększenie skuteczności sektora mikrokredytów oraz przyznawanie przez banki komercyjne odpowiednich i realistycznych warunków udzielania pożyczek.

3.16 Organizowanie wystaw poświęconych marketingowi i promocji w omawianym regionie i w państwach członkowskich UE może stwarzać możliwości podejmowania inicjatyw eksportowych, zwłaszcza w sektorze wytwórczym.

3.17 Przyszłość kobiet w regionie Euromed należy postrzegać w ogólnym kontekście gospodarczym, politycznym, społecznym i rodzinnym. Bez wzrostu gospodarczego i poprawy wskaźnika zatrudnienia kobiety będą nadal dyskryminowane w nierównej rywalizacji z mężczyznami.

3.18 Należy wprowadzać konkretne strategie i programy, dzięki którym kobiety będą mogły w większym stopniu przyczynić się do wzrostu gospodarczego i rozwoju.

3.19 Strategie skierowane konkretnie do kobiet-przedsiębiorców mogą być dla nich szansą wyrwania się z tradycyjnych struktur ekonomicznych i zwiększenia inwestycji w sektorze przedsiębiorstw.

3.20 Wszelkie inicjatywy powinno się poprzedzać badaniami określającymi konkretne potrzeby każdego kraju oraz mocne i słabe strony kobiet poprzez segmentację różnych grup wiekowych i specjalistyczne badania sektorowe.

3.21 Konieczne jest określenie i ocena środków krajowych podejmowanych w związku z nowo powstającymi przedsiębiorstwami, udzielaniem informacji i poradnictwem, wsparciem finansowym, szkoleniami, systemem mentorskim i tworzeniem sieci kontaktów w celu identyfikacji i wymiany najlepszych wzorców postępowania między północą a południem regionu Euromed, jak również między krajami leżącymi w południowym pasie tego regionu. Monitorowanie postępów wśród krajów partnerskich z regionu Euromed musi mieć charakter trwały, by zapewnić zwiększanie pełnego udziału kobiet w życiu gospodarczym ich kraju.

3.22 Transnarodowe programy realizowane w regionie Euromed umożliwiają stowarzyszeniom kobiet biznesu dzielenie się doświadczeniami i sprawdzonymi wzorcami, co jest skutecznym sposobem rozwijania działań i umiejętności w zakresie przedsiębiorczości.

3.23 Franczyza może być użytecznym narzędziem wzmacniania zdolności działania kobiet poprzez stwarzanie im możliwości samozatrudnienia i prowadzenia niewielkich firm. Może ona zmniejszyć ryzyko związane z uruchamianiem nowego przedsięwzięcia, gdyż pozwala na korzystanie z wypróbowanych rozwiązań i umiejętności. Istotną rolę odgrywa również poprawa skuteczności centrów zasobów biznesowych. Potrzebne jest rozwijanie zdolności biznesowych poprzez odwoływanie się do udanych rozwiązań praktycznych i programów innych krajów.

3.24 Wykorzystywanie nowych obszarów, takich jak technologie informacyjne i komunikacyjne (TIK), badania i rozwój, zarządzanie mediami i produkcja innowacyjnych programów medialnych, jak również wykorzystywanie nowych niszy rynkowych w branży turystycznej, może otworzyć nowe możliwości dla działalności gospodarczej kobiet.

3.25 Technologie TIK przyczyniają się do zwiększania wydajności, wzrostu, konkurencyjności i zatrudnienia. Rozwój tego sektora ma kluczowe znaczenie dla utrzymania globalnej konkurencyjności regionu Euromed. Przy tworzeniu niezbędnej infrastruktury istotne jest zapewnienie jej powszechnej dostępności i przeciwdziałanie poszerzaniu się "cyfrowej przepaści", zwłaszcza wśród kobiet i grup społecznych odznaczających się wysokim wskaźnikiem analfabetyzmu. Rozwój technologii TIK, który wnosi wartość dodaną, wzmocni przedsiębiorczość zarówno mężczyzn jak i kobiet.

3.26 Portal internetowy poświęcony przedsiębiorczości kobiet(12) prowadzony przez Dyrekcję Generalną Komisji Europejskiej ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu może stanowić pożyteczne narzędzie dzielenia się najlepszymi rozwiązaniami i tworzenia sieci kontaktów.

3.27 Możliwe jest tworzenie formalnych stanowisk pracy w ramach instytucji świadczących opiekę nad dzieckiem, co również pomoże kobietom godzić obowiązki rodzinne z zawodowymi.

3.28 Wspieranie samozatrudnienia kobiet i dostarczanie informacji na ten temat łagodzi presję związaną z imigracją. Może to prowadzić do tworzenia miejsc pracy tak w kraju pochodzenia, jak i w państwie przyjmującym.

4. Proces barceloński i EPS

4.1 Celem europejskiej polityki sąsiedztwa jest wzmacnianie integracji gospodarczej UE i jej partnerów. Kwota środków z budżetu przyznanych na okres 2007-2013 na partnerstwo eurośrodziemnomorskie w ramach EPS wzrosła o 32 % do poziomu 12 miliardów euro. Jednakże nie poświęca się należytej uwagi promowaniu działalności gospodarczej kobiet.

4.2 Na sesji plenarnej Eurośródziemnomorskiego Zgromadzenia Parlamentarnego w dniach 16-17 marca 2007 r. Komitet otrzymał status stałego obserwatora z prawem zabierania głosu na wszystkich posiedzeniach Zgromadzenia. Stwarza to Komitetowi znakomitą możliwość promowania rozwoju działalności gospodarczej kobiet.

4.3 Na pierwszej ministerialnej konferencji eurośródziemnomorskiej na temat wzmacniania roli kobiet w społeczeństwie, która odbyła się w Stambule w listopadzie 2006 r.(13) strony zobowiązały się do promowania przedsiębiorczości kobiet poprzez poprawę ich dostępu do ziemi, środków finansowych, rynków, informacji, szkoleń i sieci kontaktów oraz zachęcanie instytucji finansowych do opracowywania produktów dostosowanych do potrzeb kobiet, w szczególności poprzez zapewnianie mikrokredytów.

5. Eurośródziemnomorska Karta dla Przedsiębiorstw

5.1 W czasie piątej ministerialnej konferencji eurośródziemnomorskiej, która odbyła się w Caserta we Włoszech 4 października 2004 r., ministrowie przemysłu zatwierdzili program prac w zakresie współpracy w przemyśle na lata 2005-2006. Jedna z propozycji dotyczyła wymiany wiedzy i doświadczeń na temat kształcenia w zakresie przedsiębiorczości.

5.2 W rezultacie Dyrekcja Generalna Komisji Europejskiej ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu wyszła z inicjatywą Eurośródziemnomorskiej Karty dla Przedsiębiorstw(14), którą poparło dziewięciu partnerów z regionu Euromed. Wśród jej kluczowych przesłanek jest wykształcenie w regionie Euromed społeczeństwa przenikniętego duchem przedsiębiorczości poprzez działanie skierowane zarówno do młodych jak i do dorosłych oparte na systemie kształcenia na wszystkich szczeblach i uczeniu się przez całe życie. Jednakże nie przedstawia ona konkretnych sposobów podejścia do wyzwań, przed którymi stoją kobiety-przedsiębiorcy.

5.3 Karta jest skutecznym narzędziem poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Promowanie przedsiębiorczości kobiet nie było jednak ani naczelną zasadą, ani jednym z celów branych pod uwagę przy wprowadzaniu karty w życie.

5.4 Chociaż program prac w zakresie współpracy eurośródziemnomorskiej w przemyśle na lata 2007-2008 czerpie z dotychczasowych dokonań i wzmacnia środki na rzecz skuteczniejszego działania, to znowu nie wymienia on promowania przedsiębiorczości kobiet jako swego celu.

5.5 Szereg inicjatyw zrealizowanych przez Komisję Europejską może służyć jako przykłady najlepszych rozwiązań i wymiany wiedzy między państwami UE i innymi krajami leżącymi w basenie Morza Śródziemnego(15).

6. Rola społeczeństwa obywatelskiego

6.1 Zorganizowane społeczeństwo obywatelskie odgrywa znaczącą rolę w emancypacji kobiet, w zwiększaniu ich udziału w życiu publicznym i w organach przedstawicielskich oraz w promowaniu ich działalności gospodarczej.

6.2 Bazując na silnie ugruntowanej tradycji pomagania osobom znajdującym się w niekorzystnej sytuacji, włączając w to m.in. kobiety niepełnosprawne i kobiety, które mają bardzo ograniczony dostęp (lub nie mają żadnego dostępu) do kształcenia i szkoleń, można by było lepiej wykorzystać istniejące środki oferując szkolenia w zakresie zarządzania i finansów.

6.3 Poprzez partnerstwa publiczno-prywatne organizacje pozarządowe i społeczno-zawodowe mogą w skuteczny sposób pobudzać wzrost gospodarczy(16). Tego rodzaju partnerstwa są w stanie poszerzać zakres usług świadczonych w ramach działalności zarobkowej.

6.4 Szkolenia i akredytacje to kolejne obszary potencjalnej działalności doświadczonych organizacji samorządowych i społeczno-zawodowych w celu wyeliminowania nierównego dostępu płci do edukacji.

7. Rola EKES-u

7.1 Komitet ma do odegrania ważną rolę w zapewnianiu udziału społeczeństwa obywatelskiego w realizacji polityki eurosródziemnomorskiej w zakresie integracji kobiet w życiu gospodarczym i społecznym(17).

7.2 Komitet wniósł wkład w dyskusję na temat kobiet i kwestii zatrudnienia poprzez przedstawienie sprawozdania na 21. posiedzeniu Wspólnego Komitetu Konsultacyjnego UE-Turcja w dniach 13-14 lipca 2006 r.(18) Ponadto EKES przygotuje sprawozdanie na temat kobiet i przedsiębiorczości na następne posiedzenie Komitetu, które odbędzie się w listopadzie 2007 r. w Turcji.

7.3 W końcowej deklaracji przyjętej na Eurośródziemnomorskim Szczycie Rad Społeczno-Gospodarczych i Podobnych Instytucji w Lublanie w Słowenii w dn. 15-17 listopada 2006 r.(19), uczestnicy zobowiązali się do podjęcia szeregu inicjatyw na rzecz zaangażowania kobiet w życie społeczne i gospodarcze, w szczególności poprzez rozwój przedsiębiorczości kobiet.

7.4 Komitet przyjmuje także z zadowoleniem uznanie przez ministrów znaczenia wzmacniania roli społeczeństwa obywatelskiego i zwiększania jego zdolności działania poprzez poprawę stosunków między z jednej strony rządem i parlamentem, a z drugiej strony organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, organizacjami kobiecymi, młodzieżowymi, związkami zawodowymi, stowarzyszeniami biznesowymi i zawodowymi i poprzez współpracę między administracją krajową, regionalną i lokalną.

7.5 W ramach procesu barcelońskiego Unia Europejska uruchomiła szereg programów, z których część adresowana była bezpośrednio do młodzieży z obszaru eurośródziemnomorskiego. Komitet przedstawił raport informacyjny w sprawie wsparcia dla młodzieży w śródziemnomorskich państwach partnerskich, w którym poruszona została również kwestia promowania przedsiębiorczości kobiet(20).

8. Wnioski

8.1 Komisja Europejska powinna dopilnować przeprowadzenia analizy oddziaływania strategii będących częścią europejskiej polityki sąsiedztwa, w tym programów MEDA, oraz systematycznie uwzględniać zagadnienia związane z płcią. Rola kobiet w przedsiębiorczości w regionie Euromedu ma zasadnicze znaczenie dla sprostania gospodarczym wyzwaniom globalizacji. Regionalny program Komisji Europejskiej dla Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej służący propagowaniu roli kobiet w życiu gospodarczym stanowi pozytywny krok. By osiągnąć wyznaczone cele, należy przedsięwziąć środki gwarantujące konsultacje z właściwymi przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego, w tym kobiecych organizacji pozarządowych, we wszystkich fazach projektu: planowania, realizacji, oceny i monitorowania.

Bruksela, 12 lipca 2007 r.

Przewodniczący
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
Dimitris DIMITRIADIS

______

(1)http://ec.europa.eu/comm/external_relations/euromed/barcelona_10/docs/10th_comm_en.pdf.

(2)http://ec.europa.eu/europeaid/index_en.htm.

(3)http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/ind_coop_programmes/med/doc/f1949_en.pdf.

(4)http://www.cesie.org/cms/index.php?option=com_content&task=view&id=70&Itemid=85.

(5) REX/222 Raport Informacyjny - Wsparcie dla młodzieży w śródziemnomorskich państwach partnerskich CESE 642/2006.

(6)http://www.medainstitute.fi/?navi=360&lang=2.

(7) Ingrid JERNECK, "Rozbudzanie ducha przedsiębiorczości poprzez edukację i kształcenie".

(8) Opinia EKES-u "Zatrudnienie i przedsiębiorczość - rola społeczeństwa obywatelskiego oraz organów lokalnych i regionalnych z uwzględnieniem kwestii płci", sprawozdawca: Luis Migiel PARIZA CASTAÑOS.

(9) The World Bank Central Database (April 2006) [Centralna baza danych Banku Światowego (kwiecień 2006 r.)].

(10) Nadia Hijab, 2001: Laws, Regulations and Practices impeding Women's Economic Participation in the MENA Region [Prawa, przepisy i praktyki utrudniające udział kobiet w życiu gospodarczym na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej], raport przedłożony w kwietniu Bankowi Światowemu.

(11) Economic Empowerment of Rural Palestinian Women [Wzmocnienie pozycji ekonomicznej kobiet palestyńskich na obszarach wiejskich - program MEDA, EuropeAid - styczeń 2006 r. - grudzień 2007 r. - wspólny projekt rozwojowy opracowany przez Palestynę, Izrael i UE].

(12)http://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/craft/craft-women/womenentr_portal.htm.

(13)http://ec.europa.eu/comm/external_relations/euromed/women/docs/conclusions_1106.pdf.

(14)http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/ind_coop_programmes/med/doc/f1949_en.pdf.

(15)http://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/craft/craft-women/women-dgentr-active.

http://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/craft/craft-women/database-women.htm.

(16) file://E:\PPP for women entrepreneurship.htm, 8.3.2007.

(17) Rola organów doradczych oraz organizacji społeczno-zawodowych we wdrażaniu układów stowarzyszeniowych oraz europejskiej polityki sąsiedztwa.

(18) Wspólny Komitet Konsultacyjny UE-Turcja.

(19) http://www.europarl.europa.eu/intcoop/empa/home/final_declaration_ljubljana_112006_en.pdf.

(20) Raport Informacyjny - Wsparcie dla młodzieży w śródziemnomorskich państwach partnerskich.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024