Zaproszenie do zgłaszania uwag zgodnie z art. 1 ust. 2 w części I protokołu 3 do Porozumienia o Nadzorze i Trybunale w sprawie pomocy państwa dotyczącej islandzkiego projektu kabla podmorskiego (Farice)(2005/C 277/08)
(Dz.U.UE C z dnia 10 listopada 2005 r.)
Na mocy decyzji nr 125/05/COL z dnia 26 maja 2005 r., zamieszczonej w autentycznej wersji językowej na stronach następujących po niniejszym streszczeniu, Urząd Nadzoru EFTA wszczął postępowanie zgodnie z art. 1 ust. 2 w części I protokołu 3 do Porozumienia pomiędzy Państwami EFTA w sprawie ustanowienia Urzędu Nadzoru i Trybunału Sprawiedliwości (Porozumienia o Nadzorze i Trybunale). Rząd Islandii został poinformowany w drodze kopii wymienionej decyzji.
Urząd Nadzoru EFTA wzywa niniejszym Państwa EFTA, Państwa Członkowskie UE i zainteresowane strony do przedstawiania uwag w sprawie środka, o którym mowa, w ciągu jednego miesiąca od publikacji niniejszego zawiadomienia na poniższy adres Urzędu Nadzoru EFTA w Brukseli:
EFTA Surveillance Authority
35, Rue Belliard
BE-1040 Brussels
Wymienione uwagi zostaną przekazane rządowi Islandii. Zainteresowane strony składające uwagi mogą wystąpić z odpowiednio umotywowanym pisemnym wnioskiem o objęcie ich tożsamości poufnością.
STRESZCZENIE
Procedura
Pismem z dnia 27 lutego 2004 r. władze Islandii zgłosiły Urzędowi Nadzoru EFTA (zwanemu dalej "Urzędem") gwarancję rządową na rzecz projektu kabla podmorskiego w Islandii. Projekt został jednak zrealizowany, zanim Urząd miał sposobność przedstawić uwagi. Urząd zwrócił się także do spółki Farice hf., w ramach oddzielnego postępowania w dziedzinie konkurencji, o udzielenie informacji umożliwiających przeprowadzenie analizy zgodnie z art. 53 i/lub 54 Porozumienia EOG.
Opis środka pomocy
Projekt Farice dotyczył konstrukcji i zarządzania podmorskim kablem telekomunikacyjnym łączącym Islandię i Wyspy Owcze ze Szkocją.
Od 1994 r. Islandia i Wyspy Owcze były połączone z innymi krajami za pomocą podmorskiego kabla telekomunikacyjnego CANTAT-3. CANTAT-3 powstał jako kabel konsorcyjny z udziałem międzynarodowych i islandzkich stron (spółki Og Vodafone i spółki Landssími Islands hf - zwanej dalej Síminn). Żaden inny system kabla światłowodowego nie został nigdy dociągnięty do Islandii. Z uwagi na ograniczenia techniczne CANTAT-3 oraz na fakt, że satelity stały się nierentowne, zaczęto poszukiwać innych sposobów transmisji, które zapewniałyby niezawodną łączność.
Projekt Farice powstał z inicjatywy islandzkiego dostawcy usług telekomunikacyjnych Síminn, będącego prawie w stu procentach własnością państwa, oraz Føroya Tele, dostawcy usług telekomunikacyjnych o ugruntowanej pozycji na rynku Wysp Owczych. W 2002 r. stało się jasne, że projekt Farice jako przedsięwzięcie czysto komercyjne nie mógłby zacząć funkcjonować. Dlatego postanowiono, że państwo islandzkie powinno wnieść aktywny wkład zaangażować się w projekt. Ponadto starano się o pozyskanie Og Vodafone jako udziałowca w projektcie. Spółka holdingowa E-Farice, która jest w posiadaniu wszystkich islandzkich udziałów Farice hf (E-Farice posiada 80 % udziałów Farice hf), nabyła udziały Og Vodafone oraz Síminn w CANTAT-3. Przewidywano dalsze negocjacje mające na celu wydzierżawienie dodatkowych zdolności przesyłowych CANTAT-3 od Teleglobe, członka konsorcjum CANTAT-3. Zgodnie ze zgłoszeniem spółka E-Farice powinna obsługiwać całość międzynarodowych połączeń Islandii.
Zgłoszenie dotyczy gwarancji rządowej w odniesieniu do pożyczki dla Farice hf wynoszącej 9,4 mln EUR. Wymieniona pożyczka stanowi część szerszego długoterminowego pakietu (zawierającego trzy inne pożyczki udzielone przez różne banki) opiewającego na maksymalną kwotę 34,5 mln EUR. Spółka Farice hf. płaciła z góry corocznie obliczaną premię rynkową. Dwie inne pożyczki były gwarantowane przez Síminn i Føroya Tele; czwarta pożyczka nie była gwarantowana. Pożyczka zabezpieczona gwarancją państwa islandzkiego miała najlepsze warunki rynkowe, np. Euribor [...](*) rocznie (w porównaniu do Euribor [...] za pożyczkę niezabezpieczoną.
W styczniu 2003 r. państwo islandzkie zwiększyło - w ramach powiększenia całkowitego kapitału akcyjnego Farice hf. - swój udział z początkowych 27 % do 46,5 %. Według informacji podanych przez władze islandzkie prywatni dostawcy nie chcieli udostępnić więcej kapitału akcyjnego. Spółka Síminn, która posiadała poprzednio 47 % akcji, obniżyła swój kapitał akcyjny do 33,33 %.
Pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG
Urząd stwierdza, że poprzez opóźnione zgłoszenie dwóch środków pomocy władze islandzkie nie dopełniły obowiązku niepodejmowania działań, co pociąga za sobą konsekwencje uznania wspomnianych środków za "nową pomoc" w rozumieniu art. 1 lit. f) w części II protokołu 3 do Porozumienia o Nadzorze i Trybunale, jeśli środki zostałyby uznane za pomoc państwa w rozumieniu art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG.
Urząd nie uznaje gwarancji pożyczki i zwiększenia kapitału akcyjnego państwa islandzkiego na korzyść projektu Farice za wsparcie projektu dotyczącego ogólnej infrastruktury, co nie mogłoby zostać sklasyfikowane jako pomoc państwa. W przeciwieństwie do projektu dotyczącego infrastruktury, otwartego na zasadach niedyskryminujących dla wszystkich użytkowników, omawiany projekt faworyzuje zdaniem Urzędu pewne wybrane przedsiębiorstwa, tj. dostawców usług telekomunikacyjnych. Ci dostawcy podjęli prywatną inicjatywę, na którą zareagowało państwo. Ponadto Farice hf. jako organ zarządzający infrastrukturą, świadczy usługi za wynagrodzeniem. Zgodnie z praktyką Komisji nie można zaprzeczyć w takiej sytuacji, że pojedyncze przedsiębiorstwo odniosło korzyść.
Urząd opiera swoją ocenę pomocy państwa względem gwarancji pożyczki na postanowieniach rozdziału 17.4 ust. 2 Wytycznych Urzędu w zakresie pomocy państwa, w którym wymienione są warunki, pod jakimi gwarancja może nie kwalifikować się do objęcia postanowieniami art. 61 ust. 1 Porozumienia EOG. Urząd stwierdza, że interwencja państwa spowodowała poprawę stóp procentowych. Władze islandzkie nie przeczą temu, twierdząc jednocześnie, że gwarancja rządowa zawsze prowadzi do lepszych warunków rynkowych i że jedyną istotną kwestią jest to, czy wypłacona została odpowiednia premia. Urząd ma wątpliwości co do tego, czy bez gwarancji rządowej spółka Farice hf. byłaby w stanie wynegocjować pożyczkę w wysokości 9,4 mln EUR, zważywszy na to, że zaciągnęła ona już inne pożyczki na finansowanie omawianego projektu. Urząd jest zdania, że wspomniane wcześniej cztery pożyczki muszą być rozpatrywane oddzielnie, gdyż zostały udzielone przez różne banki, mają różne mechanizmy spłaty i stopy procentowe, i są gwarantowane przez różnych poręczycieli. W tym kontekście Urząd uważa również, że państwo islandzkie gwarantuje 100 % pożyczki wynoszącej 9,4 mln EUR. Urząd jest też zdania, że wypłacona premia nie pomniejsza w żadnym stopniu korzyści wynikającej z interwencji państwa. Według początkowej opinii Urzędu spółka Farice hf. nie powinna korzystać z warunków finansowych, których - bez interwencji państwa - nie byłaby w stanie osiągnąć na rynku. Jego zdaniem Farice hf. korzysta, szczególnie w porównaniu do pożyczki niezabezpieczonej gwarancją, z lepszych warunków finansowych, za które nie płaci odpowiednio.
Urząd sprawdził zwiększenie kapitału akcyjnego przez państwo islandzkie zgodnie z rozdziałem 19 Wytycznych Urzędu w zakresie pomocy państwa. Stwierdza, że podczas gdy całkowity kapitał akcyjny Farice hf. został znacznie zwiększony i obejmował także zwiększenia kapitału akcyjnego przez dostawców prywatnych, udział państwa islandzkiego w porównaniu do udziałów prywatnych akcjonariuszy urósł nieproporcjonalnie o 20 punktów procentowych. Z uwagi na to, że władze islandzkie oznajmiły, że Síminn uznał projekt za przedsięwzięcie finansowo ryzykowne, Urząd przyjmuje wstępną opinię, że prywatni dostawcy do pewnego stopnia wycofali się z projektu z powodu złych perspektyw na zysk.
We wstępnej opinii Urzędu wyżej wymienione środki wzmacniają pozycję Farice hf. w stosunku do spółek konkurencyjnych, które nie mogły liczyć na udział państwa ani na gwarancje pożyczek i dlatego środki te zakłócają lub grożą zakłóceniem konkurencji. Z uwagi na to, że świadczenie usług telekomunikacyjnych jest działalnością polegającą na handlu, ma to także wpływ na wymianę handlową pomiędzy stronami umowy.
Zgodność w ramach art. 61 ust. 3 lit. c) Porozumienia EOG
Urząd ocenił środki bezpośrednio na podstawie art. 61 ust. 3 lit. c) Porozumienia EOG, gdyż nie istnieją wytyczne ani grupowe wyłączenia, które tłumaczyłyby podjęte środki.
Jeśli chodzi o potrzebę środków pomocy, Urząd przyznaje, że nowy kabel podmorski, który stanie się podstawowym łączem transmisyjnym Islandii, ma większe zdolności przesyłowe, jest bardziej niezawodny i przy wsparciu ze strony CANTAT-3 jest w stanie zapewnić Islandii dostawę usług telekomunikacyjnych. Dostępność połączenia szerokopasmowego jest słusznym celem i stanowi tego rodzaju usługę, która ze swej natury będzie pozytywnie oddziaływać na wydajność i wzrost dużej liczby sektorów i dziedzin działalności. Bez udziału państwa omawiany projekt zostałby opóźniony, lub nie zostałby wcale zrealizowany, gdyż sam w sobie był nierentowny.
W ramach badania proporcjonalności Urząd będzie ważyć z jednej strony zalety zapewnienia niezawodnych dostaw usług telekomunikacyjnych w Islandii, a z drugiej strony wady wynikające z zakłócenia konkurencji w stosunku do spółek konkurencyjnych, które przy realizacji podobnych projektów nie mają dostępu do funduszy publicznych. Urząd będzie badał na drodze formalnego postępowania wyjaśniającego między innymi następujące punkty:
– Urząd stwierdza najpierw, że ani budowa, ani zarządzanie kablem nie zostało przyznane Farice hf. na drodze otwartego przetargu.
– Urząd stwierdza, że porozumienie akcjonariuszy zapewnia niedyskryminującą i przejrzystą politykę cenową na zasadach rynkowych. Porozumienie akcjonariuszy jest wprawdzie w zasadzie otwarte dla nowych stron, Urząd bierze jednak pod uwagę, że porozumienie akcjonariuszy przewiduje, iż strony założycielskie mają zawsze możliwość zachowania udziału kapitału własnego, co stawia je w pozycji uprzywilejowanej wobec nowych stron.
– Urząd uwzględni całkowitą kwotę pomocy, która jest ograniczona w przypadku gwarancji. Odnośnie do zwiększenia udziału państwa Urząd stwierdza, że już w czerwcu 2003 r. kapitał akcyjny państwa spadł do 41 %, podczas gdy udział Síminn wzrósł do 29 %.
– Urząd ma pewne obawy, jeżeli chodzi o konkurencję. Europejski Trybunał Sprawiedliwości postanowił, że ocena zgodności w ramach przepisów dotyczących pomocy państwa nie powinna dać rezultatu, który byłby sprzeczny z innymi przepisami traktatu, co obejmuje także art. 53 i/lub 54 Porozumienia EOG. W tym względzie Urząd stwierdza między innymi, że pomimo iż istniejąca infrastruktura CANTAT-3 wciąż działa, istnieje obawa, że w przyszłości cała łączność do Islandii obsługiwana przez CANTAT-3 będzie kanalizowana za pośrednictwem połączeń spółki EFarice hf, która posiada większość akcji Farice hf. Stąd istnieje niebezpieczeństwo, że konkurencja w dziedzinie łączności w Islandii zostanie zlikwidowana, gdyż na rynku pozostanie tylko jeden dostawca.
______
(*) Nawiasy wskazują na obecność danych, które zostały usunięte z uwagi na fakt, że są objęte tajemnicą służbową.
..................................................Notka Wydawnictwa Prawniczego "Lex"
Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.
..................................................
EFTA SURVEILLANCE AUTHORITY DECISION
No 125/05/COL
of 26 May 2005
to initiate the procedure provided for in Article 1(2) in Part I of Protocol 3 to the Surveillance and Court Agreement with regard to State aid in favour of Farice hf.
grafika
