Zm.: rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ
z dnia 21 października 1991 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

Na podstawie art. 208 § 1 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje:
§  1.
W rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1989 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 417) wprowadza się następujące zmiany:
1)
w § 6 dodaje się nowe ust. 3 i 4 w brzmieniu:

"3. Pomiarów stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia dokonują laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz inne laboratoria upoważnione przez właściwych terenowo państwowych wojewódzkich inspektorów sanitarnych.

4. W razie braku Polskiej Normy wykonuje się pomiary w sposób określony przez Głównego Inspektora Sanitarnego lub jednostkę przez niego upoważnioną.";

2)
dotychczasowy ust. 3 oznacza się jako ust. 5;
3)
w załączniku nr 1:
a)
w części A. Związki chemiczne:
lp. 12 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5 6
"12 Arsen i jego związki nieorganiczne w przeliczeniu na As 0,05 0,3 - R"
lp. 87 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5 6
"87 Etylobenzen 100 350 - S"
lp. 102 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5 6
"102 Formaldehyd 0,5 1 -"
lp. 166 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5 6
"166 Nitrogliceryna 0,3 1 -"
lp. 218 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5 6
"218 Węgla tlenek 30 180 -"
dodaje się lp. 222-249 w brzmieniu:
1 2 3 4 5 6
"222 Akrylowy kwas 20 50 -
223 n-Butylowy merkaptan 1 2 -
224 o-Chloroanilina 3 10 - S
225 m-Chloroanilina 3 10 - S
226 p-Chloroanilina 3 10 - S
227 Dwu-2-etyloheksylu ftalan 1 5 -
228 Dwubutylu ftalan 5 10 -
229 Dwuchlorometan 20 50 -
230 Dwuetylu ftalan 5 15 -
231 Dwumetylu ftalan 5 10 -
232 Etylenowy glikol 15 50 -
233 Etylowy merkaptan 1 2 -
234 Fenitrotion (tiofosforan 0,0-dimetylo-0-3-metylo-4-nitrofenylu) 0,02 0,1 -
235 N-fenylo-2-naftyloamina 0,02 - -
236 Halotan (2-bromo-2-chloro-1,1,1-trójfluoroetan) 40 100 -
237 Hydrazyna 0,05 0,1 -
238 Maleinowy bezwodnik 0,5 1 - S
239 MCPA [kwas (4-chloro-2-metylofenoksy) octowy] 1 5 - S
240 Metylowy merkaptan 1 2 -
241 Mrówkowy kwas 5 15 -
242 o-Nitroanilina 3 10 - S
243 m-Nitroanilina 3 10 - S
244 p-Nitroanilina 3 10 - S
245 Nitroglikol 0,1 0,4 -
246 Pięciochlorofenol 0,5 1,5 - S
247 Szczawiowy kwas 1 2 -
248 Trichlorofon (2,2,2-trichloro-1-hydroksyetylofosfonian-di-metylu) 0,5 2 - S
249 Trójetylenoczteroamina 1 3 -"
b)
w części B. Pyły:
lp. 3 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5
"3 Pyły zawierające azbest:
a) pyły zawierające azbest i inne materiały

włókniste, z wyjątkiem krokidolitu i

antygorytu włóknistego:

- pył całkowity 1,0 - R
- włókna o długości powyżej 5 µm - 0,5 R
b) pyły zawierające krokidolit i antygoryt

włóknisty:

- pył całkowity 0,5 - R
- włókna o długości powyżej 5 µm - 0,2 R"
lp. 4 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5
"4 Pyły grafitu:
a) pyły grafitu naturalnego:
- pył całkowity 4,0 -
- pył respirabilny* 1,0 -
b) pyły grafitu syntetycznego:
- pył całkowity 6,0 -"
dodaje się lp. 7-12 w brzmieniu:
1 2 3 4 5
"7 Pyły talku i talku zawierającego włókna mineralne (w tym azbest):
a) talk nie zawierający włókien mineralnych

(w tym azbestu):

- pył całkowity 4,0 -
- pył respirabilny* 1,0 -
b) talk zawierający włókna mineralne (w tym

azbest):

- pył całkowity 1,0 - R
- włókna o długości powyżej 5 µm - 0,5 R
8 Pyły sztucznych włókien mineralnych:
- pył całkowity 4,0 -
- włókna respirabilne** - 2
9 Pyły cementów portlandzkiego i hutniczego:
- pył całkowity 6,0 -
- pył respirabilny* 2,0 -
10 Pyły apatytów i fosforytów zawierające wolną krystaliczną krzemionkę poniżej 2%:
- pył całkowity 6,0 -
- pył respirabilny* 2,0 -
Pyły apatytów i fosforytów zawierające wolną krystaliczną krzemionkę powyżej 2%:
- pył całkowity 4,0 -
- pył respirabilny* 1,0 -
11 Pyły sadzy technicznej***:
- pył całkowity 4,0 -
12 Pyły węgla kamiennego i brunatnego:

a) zawierające wolną krystaliczną krzemionkę

powyżej 50%:

- pył całkowity 1,0 -
- pył respirabilny* 0,3 -
b) zawierające wolną krystaliczną krzemionkę

powyżej 10% do 50%:

- pył całkowity 2,0 -
- pył respirabilny* 1,0 -
c) zawierające wolną krystaliczną krzemionkę

od 2% do 10%:

- pył całkowity 4,0 -
- pył respirabilny* 2,0 -
d) zawierające wolną krystaliczną krzemionkę

poniżej 2%:

- pył całkowity 10,0"

znak "*" przy lp. 4, 7, 9, 10 i 12 określa - pył respirabilny - zbiór cząstek przechodzących przez selektor wstępny o charakterystyce przepuszczalności według wymiarów cząstek opisanej logarytmiczno-normalną funkcją prawdopodobieństwa ze średnią wartością średnicy aerodynamicznej 3,50,3 µm i z geometrycznym odchyleniem standardowym 1,50,1.

znak "**" przy lp. 8 określa - włókna respirabilne - włókna o długości powyżej 5 µm o maksymalnej średnicy poniżej 3 µm i o stosunku długości do średnicy powyżej 3 do 1.

znak "***" przy lp. 11 określa sadzę techniczną nie zawierającą więcej benzo(a)pirenu niż 35 mg w 1 kg sadzy.

4)
w załączniku nr 2:
a)
w części A. Hałas ustalony i nie ustalony, hałas infradźwiękowy i hałas ultradźwiękowy w dziale Hałas ustalony i nie ustalony pkt. 1.7 otrzymuje brzmienie:

"1.7. Na stanowiskach pracy, na których ze względów technicznych nie jest możliwe obniżenie równoważnego poziomu dźwięku A do wartości dopuszczalnych, określonych w pkt 1.2, 1.4 i 1.6, pracownicy są obowiązani stosować ochronniki słuchu zmniejszające wartości równoważnego poziomu dźwięku A, dochodzącego do uszu, poniżej wartości dopuszczalnych.",

b)
w części C. Mikroklimat:
w dziale Mikroklimat gorący w ust. 2 po wyrazie "pracy" przecinek skreśla się i dodaje wyraz "nie",
dodaje się dział Mikroklimat zimny w brzmieniu:

"Mikroklimat zimny

1. Miejscowe działanie zimnego środowiska termicznego należy oceniać za pomocą wskaźnika siły chłodzącej powietrza WCI.

2. Dozwolony czas ekspozycji umożliwiający realizację podstawowych funkcji przez pracownika na danym stanowisku pracy należy przyjąć zgodnie z wartościami podanymi w tabeli 1.

Tabela 1 1

(grafikę pominięto)

3. Ochrony osobiste powinny być każdorazowo zastosowane dla zabezpieczenia przed ogólnym działaniem środowiska zimnego zgodnie z Polską Normą.",

c)
dodaje się część D. Promieniowanie w brzmieniu:

"1. Promieniowanie podczerwone

1.1. Narażenie pracowników na promieniowanie podczerwone charakteryzowane jest przez wartości średnie i najwyższe chwilowe natężenia napromienienia oczu i skóry, odniesione do temperatury 20°C.

Średnie natężenie napromienienia jest to iloraz napromienienia oczu lub skóry w czasie ekspozycji i czasu trwania tej ekspozycji

N

Eśr = ----------------------

t

gdzie: Eśr - średnie natężenie napromienienia w W/m2,

N - napromienienie w J/m2,

t - czas trwania ekspozycji w s.

Najwyższe chwilowe natężenie napromienienia jest to największa chwilowa wartość natężenia napromienienia występująca podczas ekspozycji, trwająca nie dłużej niż 60 s.

1.2. Najwyższe dopuszczalne średnie stężenie napromienienia wynosi:

w odniesieniu do oka - 150 W/m2,

w odniesieniu do skóry - 700 W/m2.

1.3. Najwyższe dopuszczalne chwilowe natężenie napromienienia oka i skóry wyznacza się za pomocą wzoru:

E = a · t-1/2

gdzie: E - najwyższe chwilowe natężenie napromienienia w W/m2,

t - czas ekspozycji w sekundach, przy czym t60s,

a - stała, wynosząca:

dla oka 1200 Ws1/2 · m-2,

dla skóry 5600 Ws1/2 · m-2,

1.4. Wielkości napromienienia i natężenia napromienienia wyznacza się w sposób podany w Polskich Normach.

2. Promieniowanie nadfioletowe

2.1. Narażenie pracowników na promieniowanie nadfioletowe charakteryzowane jest przez wartości skuteczne napromienienia erytemalnego (wywołującego rumień skóry) i koniunktywalnego (wywołującego zapalenie spojówki lub rogówki oka).

2.2. Najwyższa dopuszczalna wartość skuteczna napromienienia koniunktywalnego w ciągu 8-godzinnego dnia pracy wynosi 30 J/m2 w przypadku narażenia nie powtarzającego się w następnym dniu, a 18 J/m2 w przypadku ekspozycji powtarzających się w kolejnych dniach.

2.3. Najwyższa dopuszczalna wartość skuteczna napromienienia erytemalnego dla 8-godzinnego dnia pracy wynosi 30 J/m2, bez względu na powtarzalność ekspozycji.

2.4. Wielkości napromienienia wyznacza się w sposób podany w Polskich Normach.

3. Promieniowanie laserowe.

3.1. Oddziaływanie promieniowania laserowego na organizm człowieka jest zależne od długości fali promieniowania, czasu ekspozycji, rozbieżności wiązki laserowej, wielkości napromieniowania i luminacji energetycznej zintegrowanej.

3.2. Maksymalne dopuszczalne ekspozycje (MDE) oczu na promieniowanie laserowe źródeł punktowych określa tabela 1, a maksymalne dopuszczalne ekspozycje oka na promieniowanie laserowe źródeł rozciągłych określa tabela 2.

3.3. Maksymalne dopuszczalne ekspozycje skóry na promieniowanie laserowe określa tabela 3.

3.4. W przypadku źródeł laserowych emitujących promieniowanie impulsowe powtarzalne lub promieniowanie zmodulowane maksymalną dopuszczalną ekspozycję oka i skóry określają następujące warunki:

a) ekspozycja na dowolny pojedynczy impuls w ciągu impulsów nie powinna przekraczać wartości dozwolonych dla pojedynczego impulsu, podanych w tabelach 1, 2 i 3,

b) średnie natężenie napromienienia ciągiem impulsów trwających przez czas T nie powinno przekraczać wartości dozwolonych dla pojedynczego impulsu o czasie trwania T, podanych w tabelach 1, 2 i 3,

c) dla promieniowania laserowego o długości fali zawartej w przedziale 400-1400 nm powinien być spełniony dodatkowo następujący warunek:

maksymalna dozwolona ekspozycja na dowolny pojedynczy impuls z ciągu impulsów (MDEimp) nie powinna przekraczać wartości MDE miarodajnej dla pojedynczego impulsu podanej w tabelach 1, 2 i 3, pomnożonej przez liczbę impulsów (N) działających na oczy lub skórę, podniesioną do potęgi minus 1/4:

MDEimp = MDE(N)-1/4

Tabela 1

MAKSYMALNE DOPUSZCZALNE EKSPOZYCJE (MDE) OCZU NA PROMIENIOWANIE LASEROWE ŹRÓDEŁ PUNKTOWYCH

(patrzenie w wiązkę)

Czas ekspozycji t(s) <10-9 10-9 do 10-6 10-6 do

1,8 · 10-9

1,8 · 10-9

do 5 · 10-9

5 · 10-5 do 10 10 do 103 103 do 104
Długość fali (nm) 104 do 3 · 104
180 do 302,5 3×1010 · W×m-2 30 J · m-2
302,5 do 315 C2 J · m-2

t>T1

C1 J · m-2

t<T1

C2 J · m-2
315 do 400 C J · m-2 104 J · m-2 10 W · m-2
400 do 550 5 · 106 W×m-2 5 · 10-3 J · m-2 18 t0,75 J · m-2

t<T2

100 J · m-2 10-2 W · m-2
550 do 700 C3 · 102 J · m-2

t>T2

C3 · 10-2

W · m-2

700 do 1050 5×C4 · 105 W · m-2 5 · 10-3 · C4 J · m-2 18 · C4 t0,75 J · m-2 3,2 · C4 W · m-2
1050 do 1400 5 · 107 W · m-2 5 · 10-2 J · m-2 90 t0,75 W · m-2 16 W · m-2
1400 do 1530 1011 W · m-2 100 J×m-2 5600t0.25 J · m-2 1000 W · m-2
1530 do 1550 1011 W · m-2 104 J×m-2 5600t0.25 J · m-2 1000 W · m-2
1550 do 106 1011 W · m-2 100 J×m-2 5600t0.25 J · m-2 1000 W · m-2

Tabela 2

MAKSYMALNE DOPUSZCZALNE EKSPOZYCJE (MDE) OKA NA PROMIENIOWANIE LASEROWE ŹRÓDEŁ ROZCIĄGŁYCH

Czas ekspozycji t(s) <10-9 10-9 do 10-7 10-7 do 10 10 do 103 103 do 104
Długość fali (nm) 104 do 3×104
180 do 302,5 3 · 1010 Wm-2 30 J · m-2
302,5 do 315 C2 JM-2

t>T1

C1 JM-2

t<T1

C2 Jm-2
315 do 400 C1 Jm-2 104 Jm-2 10 Wm-2
400 do 550 1011 Wm-2sr-1 105 t0,33 Jm-2sr-1 2,1 · 105 Jm-2sr-1 21 Wm-2sr-1
550 do 700 2,1 C3 105 Jm-2sr-1

t>T2

t<T2

3,8 · 104 t0,75 Jm-2sr-1

21 C3 Wm-2sr-1
700 do 1050 1011C4 Wm-2sr-1 105C4t0,33 Jm-2sr-1 3,8 · 104C4t0,75 Wm-2sr-1 6,4 · 103C4 Wm-2sr-1
1050 do 1400 5 · 1011 Wm-2sr-1 5 · 105t0,33 Jm-2sr-1 1,9 · 105t0,75 Jm-2sr-1 3,2 · 104 Wm-2sr-1
10400 do 106 1011 Wm-2 100 Jm-2 5600t0,25 Jm-2 1000 Wm-2

Tabela 3

MAKSYMALNE DOPUSZCZALNE EKSPOZYCJE (MDE) SKÓRY NA PROMIENIOWANIE LASEROWE

Czas trwania ekspozycji (s) <10-9 10-9 do 10-7 10-7 do 10 10 do 103 103 do 3 · 104
Długość fali (nm)
180 do 302,5 3 · 1010 W×m-2 30 J · m-2
302,5 do 315 C2 J · m-2

t>T1

C1 J · m-2

t<T1

C2 J · m-2
315 do 400 C4 J · m-2 104 J · m-2 10 W · m-2
400 do 1400 2 · 1011 W · m-2 200 J · m-2 1,1 · 104t0,25 J · m-2 2000 W · m-2
1400 do 106 1011 W · m-2 100 J · m-2 5600t0,25 J · m-2 1000 W · m-2

Współczynniki korelacji C1 do C4 i punkty czasowe T1 i T2 stosowane w tabelach 1-3

Parametr Zakres widmowy,
C1=5,6x103 t0,25 302,5 do 400 nm,
T1=100,8(λ-295)x10-15s 302,5 do 315 nm,
C2=100,2(λ-295) 302,5 do 315 nm,
T2=10x100,02(λ-550)s 550 do 700 nm,
C3=100,015(λ-550) 550 do 700 nm,
C4=10(λ-700)/500 700 do 1050 nm,
Parametr Czas ekspozycji (t)
αmin=0,008 rad <10-9 s
αmin=0,00025xt-0,17rad 10-9 do 1,8x10-5 s
αmin=0,015xt0,21rad 1,8x10-5 s do 10 s
αmin=0,024 rad >10 s

Uwaga: dla λ>1050 nm i dla t<5x10-5 s, αmin należy zwiększyć 1,4 razy.

§  2.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1 § 1 pkt 4 lit. b) tiret drugie tabela 1 zmieniona przez pkt 2 obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 1992 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.92.6.26).

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1991.114.495

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Zm.: rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
Data aktu: 21/10/1991
Data ogłoszenia: 12/12/1991
Data wejścia w życie: 12/12/1991