Zm.: rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ
z dnia 21 października 1991 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

Na podstawie art. 208 § 1 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje:
§  1.
W rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1989 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 417) wprowadza się następujące zmiany:
1)
w § 6 dodaje się nowe ust. 3 i 4 w brzmieniu:

"3. Pomiarów stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia dokonują laboratoria Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz inne laboratoria upoważnione przez właściwych terenowo państwowych wojewódzkich inspektorów sanitarnych.

4. W razie braku Polskiej Normy wykonuje się pomiary w sposób określony przez Głównego Inspektora Sanitarnego lub jednostkę przez niego upoważnioną.";

2)
dotychczasowy ust. 3 oznacza się jako ust. 5;
3)
w załączniku nr 1:
a)
w części A. Związki chemiczne:
lp. 12 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5 6
"12 Arsen i jego związki nieorganiczne w przeliczeniu na As 0,05 0,3 - R"
lp. 87 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5 6
"87 Etylobenzen 100 350 - S"
lp. 102 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5 6
"102 Formaldehyd 0,5 1 -"
lp. 166 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5 6
"166 Nitrogliceryna 0,3 1 -"
lp. 218 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5 6
"218 Węgla tlenek 30 180 -"
dodaje się lp. 222-249 w brzmieniu:
1 2 3 4 5 6
"222 Akrylowy kwas 20 50 -
223 n-Butylowy merkaptan 1 2 -
224 o-Chloroanilina 3 10 - S
225 m-Chloroanilina 3 10 - S
226 p-Chloroanilina 3 10 - S
227 Dwu-2-etyloheksylu ftalan 1 5 -
228 Dwubutylu ftalan 5 10 -
229 Dwuchlorometan 20 50 -
230 Dwuetylu ftalan 5 15 -
231 Dwumetylu ftalan 5 10 -
232 Etylenowy glikol 15 50 -
233 Etylowy merkaptan 1 2 -
234 Fenitrotion (tiofosforan 0,0-dimetylo-0-3-metylo-4-nitrofenylu) 0,02 0,1 -
235 N-fenylo-2-naftyloamina 0,02 - -
236 Halotan (2-bromo-2-chloro-1,1,1-trójfluoroetan) 40 100 -
237 Hydrazyna 0,05 0,1 -
238 Maleinowy bezwodnik 0,5 1 - S
239 MCPA [kwas (4-chloro-2-metylofenoksy) octowy] 1 5 - S
240 Metylowy merkaptan 1 2 -
241 Mrówkowy kwas 5 15 -
242 o-Nitroanilina 3 10 - S
243 m-Nitroanilina 3 10 - S
244 p-Nitroanilina 3 10 - S
245 Nitroglikol 0,1 0,4 -
246 Pięciochlorofenol 0,5 1,5 - S
247 Szczawiowy kwas 1 2 -
248 Trichlorofon (2,2,2-trichloro-1-hydroksyetylofosfonian-di-metylu) 0,5 2 - S
249 Trójetylenoczteroamina 1 3 -"
b)
w części B. Pyły:
lp. 3 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5
"3 Pyły zawierające azbest:
a) pyły zawierające azbest i inne materiały

włókniste, z wyjątkiem krokidolitu i

antygorytu włóknistego:

- pył całkowity 1,0 - R
- włókna o długości powyżej 5 µm - 0,5 R
b) pyły zawierające krokidolit i antygoryt

włóknisty:

- pył całkowity 0,5 - R
- włókna o długości powyżej 5 µm - 0,2 R"
lp. 4 otrzymuje brzmienie:
1 2 3 4 5
"4 Pyły grafitu:
a) pyły grafitu naturalnego:
- pył całkowity 4,0 -
- pył respirabilny* 1,0 -
b) pyły grafitu syntetycznego:
- pył całkowity 6,0 -"
dodaje się lp. 7-12 w brzmieniu:
1 2 3 4 5
"7 Pyły talku i talku zawierającego włókna mineralne (w tym azbest):
a) talk nie zawierający włókien mineralnych

(w tym azbestu):

- pył całkowity 4,0 -
- pył respirabilny* 1,0 -
b) talk zawierający włókna mineralne (w tym

azbest):

- pył całkowity 1,0 - R
- włókna o długości powyżej 5 µm - 0,5 R
8 Pyły sztucznych włókien mineralnych:
- pył całkowity 4,0 -
- włókna respirabilne** - 2
9 Pyły cementów portlandzkiego i hutniczego:
- pył całkowity 6,0 -
- pył respirabilny* 2,0 -
10 Pyły apatytów i fosforytów zawierające wolną krystaliczną krzemionkę poniżej 2%:
- pył całkowity 6,0 -
- pył respirabilny* 2,0 -
Pyły apatytów i fosforytów zawierające wolną krystaliczną krzemionkę powyżej 2%:
- pył całkowity 4,0 -
- pył respirabilny* 1,0 -
11 Pyły sadzy technicznej***:
- pył całkowity 4,0 -
12 Pyły węgla kamiennego i brunatnego:

a) zawierające wolną krystaliczną krzemionkę

powyżej 50%:

- pył całkowity 1,0 -
- pył respirabilny* 0,3 -
b) zawierające wolną krystaliczną krzemionkę

powyżej 10% do 50%:

- pył całkowity 2,0 -
- pył respirabilny* 1,0 -
c) zawierające wolną krystaliczną krzemionkę

od 2% do 10%:

- pył całkowity 4,0 -
- pył respirabilny* 2,0 -
d) zawierające wolną krystaliczną krzemionkę

poniżej 2%:

- pył całkowity 10,0"

znak "*" przy lp. 4, 7, 9, 10 i 12 określa - pył respirabilny - zbiór cząstek przechodzących przez selektor wstępny o charakterystyce przepuszczalności według wymiarów cząstek opisanej logarytmiczno-normalną funkcją prawdopodobieństwa ze średnią wartością średnicy aerodynamicznej 3,50,3 µm i z geometrycznym odchyleniem standardowym 1,50,1.

znak "**" przy lp. 8 określa - włókna respirabilne - włókna o długości powyżej 5 µm o maksymalnej średnicy poniżej 3 µm i o stosunku długości do średnicy powyżej 3 do 1.

znak "***" przy lp. 11 określa sadzę techniczną nie zawierającą więcej benzo(a)pirenu niż 35 mg w 1 kg sadzy.

4)
w załączniku nr 2:
a)
w części A. Hałas ustalony i nie ustalony, hałas infradźwiękowy i hałas ultradźwiękowy w dziale Hałas ustalony i nie ustalony pkt. 1.7 otrzymuje brzmienie:

"1.7. Na stanowiskach pracy, na których ze względów technicznych nie jest możliwe obniżenie równoważnego poziomu dźwięku A do wartości dopuszczalnych, określonych w pkt 1.2, 1.4 i 1.6, pracownicy są obowiązani stosować ochronniki słuchu zmniejszające wartości równoważnego poziomu dźwięku A, dochodzącego do uszu, poniżej wartości dopuszczalnych.",

b)
w części C. Mikroklimat:
w dziale Mikroklimat gorący w ust. 2 po wyrazie "pracy" przecinek skreśla się i dodaje wyraz "nie",
dodaje się dział Mikroklimat zimny w brzmieniu:

"Mikroklimat zimny

1. Miejscowe działanie zimnego środowiska termicznego należy oceniać za pomocą wskaźnika siły chłodzącej powietrza WCI.

2. Dozwolony czas ekspozycji umożliwiający realizację podstawowych funkcji przez pracownika na danym stanowisku pracy należy przyjąć zgodnie z wartościami podanymi w tabeli 1.

Tabela 1 1

(grafikę pominięto)

3. Ochrony osobiste powinny być każdorazowo zastosowane dla zabezpieczenia przed ogólnym działaniem środowiska zimnego zgodnie z Polską Normą.",

c)
dodaje się część D. Promieniowanie w brzmieniu:

"1. Promieniowanie podczerwone

1.1. Narażenie pracowników na promieniowanie podczerwone charakteryzowane jest przez wartości średnie i najwyższe chwilowe natężenia napromienienia oczu i skóry, odniesione do temperatury 20°C.

Średnie natężenie napromienienia jest to iloraz napromienienia oczu lub skóry w czasie ekspozycji i czasu trwania tej ekspozycji

N

Eśr = ----------------------

t

gdzie: Eśr - średnie natężenie napromienienia w W/m2,

N - napromienienie w J/m2,

t - czas trwania ekspozycji w s.

Najwyższe chwilowe natężenie napromienienia jest to największa chwilowa wartość natężenia napromienienia występująca podczas ekspozycji, trwająca nie dłużej niż 60 s.

1.2. Najwyższe dopuszczalne średnie stężenie napromienienia wynosi:

w odniesieniu do oka - 150 W/m2,

w odniesieniu do skóry - 700 W/m2.

1.3. Najwyższe dopuszczalne chwilowe natężenie napromienienia oka i skóry wyznacza się za pomocą wzoru:

E = a · t-1/2

gdzie: E - najwyższe chwilowe natężenie napromienienia w W/m2,

t - czas ekspozycji w sekundach, przy czym t60s,

a - stała, wynosząca:

dla oka 1200 Ws1/2 · m-2,

dla skóry 5600 Ws1/2 · m-2,

1.4. Wielkości napromienienia i natężenia napromienienia wyznacza się w sposób podany w Polskich Normach.

2. Promieniowanie nadfioletowe

2.1. Narażenie pracowników na promieniowanie nadfioletowe charakteryzowane jest przez wartości skuteczne napromienienia erytemalnego (wywołującego rumień skóry) i koniunktywalnego (wywołującego zapalenie spojówki lub rogówki oka).

2.2. Najwyższa dopuszczalna wartość skuteczna napromienienia koniunktywalnego w ciągu 8-godzinnego dnia pracy wynosi 30 J/m2 w przypadku narażenia nie powtarzającego się w następnym dniu, a 18 J/m2 w przypadku ekspozycji powtarzających się w kolejnych dniach.

2.3. Najwyższa dopuszczalna wartość skuteczna napromienienia erytemalnego dla 8-godzinnego dnia pracy wynosi 30 J/m2, bez względu na powtarzalność ekspozycji.

2.4. Wielkości napromienienia wyznacza się w sposób podany w Polskich Normach.

3. Promieniowanie laserowe.

3.1. Oddziaływanie promieniowania laserowego na organizm człowieka jest zależne od długości fali promieniowania, czasu ekspozycji, rozbieżności wiązki laserowej, wielkości napromieniowania i luminacji energetycznej zintegrowanej.

3.2. Maksymalne dopuszczalne ekspozycje (MDE) oczu na promieniowanie laserowe źródeł punktowych określa tabela 1, a maksymalne dopuszczalne ekspozycje oka na promieniowanie laserowe źródeł rozciągłych określa tabela 2.

3.3. Maksymalne dopuszczalne ekspozycje skóry na promieniowanie laserowe określa tabela 3.

3.4. W przypadku źródeł laserowych emitujących promieniowanie impulsowe powtarzalne lub promieniowanie zmodulowane maksymalną dopuszczalną ekspozycję oka i skóry określają następujące warunki:

a) ekspozycja na dowolny pojedynczy impuls w ciągu impulsów nie powinna przekraczać wartości dozwolonych dla pojedynczego impulsu, podanych w tabelach 1, 2 i 3,

b) średnie natężenie napromienienia ciągiem impulsów trwających przez czas T nie powinno przekraczać wartości dozwolonych dla pojedynczego impulsu o czasie trwania T, podanych w tabelach 1, 2 i 3,

c) dla promieniowania laserowego o długości fali zawartej w przedziale 400-1400 nm powinien być spełniony dodatkowo następujący warunek:

maksymalna dozwolona ekspozycja na dowolny pojedynczy impuls z ciągu impulsów (MDEimp) nie powinna przekraczać wartości MDE miarodajnej dla pojedynczego impulsu podanej w tabelach 1, 2 i 3, pomnożonej przez liczbę impulsów (N) działających na oczy lub skórę, podniesioną do potęgi minus 1/4:

MDEimp = MDE(N)-1/4

Tabela 1

MAKSYMALNE DOPUSZCZALNE EKSPOZYCJE (MDE) OCZU NA PROMIENIOWANIE LASEROWE ŹRÓDEŁ PUNKTOWYCH

(patrzenie w wiązkę)

Czas ekspozycji t(s) <10-9 10-9 do 10-6 10-6 do

1,8 · 10-9

1,8 · 10-9

do 5 · 10-9

5 · 10-5 do 10 10 do 103 103 do 104
Długość fali (nm) 104 do 3 · 104
180 do 302,5 3×1010 · W×m-2 30 J · m-2
302,5 do 315 C2 J · m-2

t>T1

C1 J · m-2

t<T1

C2 J · m-2
315 do 400 C J · m-2 104 J · m-2 10 W · m-2
400 do 550 5 · 106 W×m-2 5 · 10-3 J · m-2 18 t0,75 J · m-2

t<T2

100 J · m-2 10-2 W · m-2
550 do 700 C3 · 102 J · m-2

t>T2

C3 · 10-2

W · m-2

700 do 1050 5×C4 · 105 W · m-2 5 · 10-3 · C4 J · m-2 18 · C4 t0,75 J · m-2 3,2 · C4 W · m-2
1050 do 1400 5 · 107 W · m-2 5 · 10-2 J · m-2 90 t0,75 W · m-2 16 W · m-2
1400 do 1530 1011 W · m-2 100 J×m-2 5600t0.25 J · m-2 1000 W · m-2
1530 do 1550 1011 W · m-2 104 J×m-2 5600t0.25 J · m-2 1000 W · m-2
1550 do 106 1011 W · m-2 100 J×m-2 5600t0.25 J · m-2 1000 W · m-2

Tabela 2

MAKSYMALNE DOPUSZCZALNE EKSPOZYCJE (MDE) OKA NA PROMIENIOWANIE LASEROWE ŹRÓDEŁ ROZCIĄGŁYCH

Czas ekspozycji t(s) <10-9 10-9 do 10-7 10-7 do 10 10 do 103 103 do 104
Długość fali (nm) 104 do 3×104
180 do 302,5 3 · 1010 Wm-2 30 J · m-2
302,5 do 315 C2 JM-2

t>T1

C1 JM-2

t<T1

C2 Jm-2
315 do 400 C1 Jm-2 104 Jm-2 10 Wm-2
400 do 550 1011 Wm-2sr-1 105 t0,33 Jm-2sr-1 2,1 · 105 Jm-2sr-1 21 Wm-2sr-1
550 do 700 2,1 C3 105 Jm-2sr-1

t>T2

t<T2

3,8 · 104 t0,75 Jm-2sr-1

21 C3 Wm-2sr-1
700 do 1050 1011C4 Wm-2sr-1 105C4t0,33 Jm-2sr-1 3,8 · 104C4t0,75 Wm-2sr-1 6,4 · 103C4 Wm-2sr-1
1050 do 1400 5 · 1011 Wm-2sr-1 5 · 105t0,33 Jm-2sr-1 1,9 · 105t0,75 Jm-2sr-1 3,2 · 104 Wm-2sr-1
10400 do 106 1011 Wm-2 100 Jm-2 5600t0,25 Jm-2 1000 Wm-2

Tabela 3

MAKSYMALNE DOPUSZCZALNE EKSPOZYCJE (MDE) SKÓRY NA PROMIENIOWANIE LASEROWE

Czas trwania ekspozycji (s) <10-9 10-9 do 10-7 10-7 do 10 10 do 103 103 do 3 · 104
Długość fali (nm)
180 do 302,5 3 · 1010 W×m-2 30 J · m-2
302,5 do 315 C2 J · m-2

t>T1

C1 J · m-2

t<T1

C2 J · m-2
315 do 400 C4 J · m-2 104 J · m-2 10 W · m-2
400 do 1400 2 · 1011 W · m-2 200 J · m-2 1,1 · 104t0,25 J · m-2 2000 W · m-2
1400 do 106 1011 W · m-2 100 J · m-2 5600t0,25 J · m-2 1000 W · m-2

Współczynniki korelacji C1 do C4 i punkty czasowe T1 i T2 stosowane w tabelach 1-3

Parametr Zakres widmowy,
C1=5,6x103 t0,25 302,5 do 400 nm,
T1=100,8(λ-295)x10-15s 302,5 do 315 nm,
C2=100,2(λ-295) 302,5 do 315 nm,
T2=10x100,02(λ-550)s 550 do 700 nm,
C3=100,015(λ-550) 550 do 700 nm,
C4=10(λ-700)/500 700 do 1050 nm,
Parametr Czas ekspozycji (t)
αmin=0,008 rad <10-9 s
αmin=0,00025xt-0,17rad 10-9 do 1,8x10-5 s
αmin=0,015xt0,21rad 1,8x10-5 s do 10 s
αmin=0,024 rad >10 s

Uwaga: dla λ>1050 nm i dla t<5x10-5 s, αmin należy zwiększyć 1,4 razy.

§  2.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
1 § 1 pkt 4 lit. b) tiret drugie tabela 1 zmieniona przez pkt 2 obwieszczenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 1992 r. o sprostowaniu błędów (Dz.U.92.6.26).

Zmiany w prawie

Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1991.114.495

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Zm.: rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
Data aktu: 21/10/1991
Data ogłoszenia: 12/12/1991
Data wejścia w życie: 12/12/1991