united kingdom
ukraine

Likwidacja analfabetyzmu.

USTAWA
z dnia 7 kwietnia 1949 r.
o likwidacji analfabetyzmu.

Rozdział  I.

Przepisy ogólne.

Art.  1.

W celu likwidacji analfabetyzmu, będącego spuścizną rządów burżuazji i obszarnictwa oraz zaporą na drodze Polski Ludowej do pełnego rozwoju gospodarczego i kulturalnego Narodu, wprowadza się społeczny obowiązek bezpłatnej nauki dla analfabetów i półanalfabetów.

Art.  2.

Za analfabetów w rozumieniu niniejszej ustawy uważa się osoby, nie umiejące czytać i pisać, za półanalfabetów - osoby, posiadające umiejętność czytania, lecz nie umiejące pisać.

Art.  3.

Obowiązek, określony w art. 1, rozciąga się na wszystkich analfabetów i półanalfabetów w wieku od 14 do 50 roku życia.

Art.  4.

Ustanawia się powszechny obowiązek pełnienia społecznej służby walki z analfabetyzmem.

Rozdział  2.

Organizacja walki z analfabetyzmem.

Art.  5. 1

(uchylony).

Art.  6. 2

(uchylony).

Art.  7.

Do zakresu działania Pełnomocnika Rządu 3 należy w szczególności:

1)
kierowanie i koordynowanie działalności władz państwowych i samorządowych oraz organizacji społecznych w zakresie walki z analfabetyzmem;
2)
ustalanie w porozumieniu z Ministrem Oświaty programów nauczania, czasu trwania nauki oraz zasad organizowania kursów i zespołów dla analfabetów i półanalfabetów;
3)
organizowanie społecznej służby walki z analfabetyzmem;
4)
zarządzanie rejestracji analfabetów i półanalfabetów oraz nadzór nad jej przeprowadzaniem;
5) 4
(uchylony).
Art.  8-13. 5

(uchylone).

Art.  14.
1.
Pełnomocnik Rządu 6 może wprowadzić na całym obszarze lub w niektórych okręgach Państwa obowiązek pełnienia społecznej służby walki z analfabetyzmem.
2.
Społeczna służba walki z analfabetyzmem polega na obowiązku spełniania zleconych czynności w zakresie: rejestracji i nauczania analfabetów i półanalfabetów oraz organizowania opieki społecznej, niezbędnej w związku z pobieraniem przez nich nauki.
Art.  15.

Do pełnienia społecznej służby walki z analfabetyzmem powołuje Pełnomocnik Rządu 7 albo na jego zlecenie wojewódzki lub powiatowy pełnomocnik do walki z analfabetyzmem 8 .

Art.  16.
1.
Do pełnienia społecznej służby walki z analfabetyzmem może być powołana każda osoba, która posiada dostateczne kwalifikacje do pełnienia czynności, określonych w art. 14 ust. 2. Kwalifikacje te określi Pełnomocnik Rządu 9 .
2.
Powołanie może nastąpić bez zgody osoby powołanej tylko:
1)
w miejscowości jej zamieszkania lub zatrudnienia;
2)
na okres nie dłuższy niż sześć miesięcy;
3)
w wymiarze nie przekraczającym dwanaście godzin tygodniowo.
3.
Za pełnienie społecznej służby walki z analfabetyzmem pobierają osoby powołane do tej służby wynagrodzenie według zasad i na warunkach, które określi Pełnomocnik Rządu 10 w porozumieniu z Ministrem Skarbu.

Rozdział  3.

Rejestracja i nauczanie.

Art.  17.

Osoby, podlegające obowiązkowi nauki (art. 3), powinny zgłosić się do rejestracji w terminie i miejscu, oznaczonym w zarządzeniu powiatowego pełnomocnika do walki z analfabetyzmem 11 .

Art.  18.

Od obowiązku rejestracji zwolnieni są analfabeci i półanalfabeci:

1)
odbywający służbę wojskową;
2)
niezdolni do pobierania nauki wskutek upośledzenia umysłowego;
3)
niezdolni do pobierania nauki na kursach wskutek ułomności fizycznej.
Art.  19. 12

(uchylony).

Art.  20.

Powiatowy pełnomocnik 13 może zarządzić sprawdzenie umiejętności czytania i pisania osób, co do których zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że uchyliły się od obowiązku rejestracji. Czynność ta w stosunku do tej samej osoby nie może być powtarzana.

Art.  21.
1.
Nauczanie analfabetów i półanalfabetów odbywa się:
1)
na państwowych kursach, organizowanych i prowadzonych z polecenia Pełnomocnika Rządu do walki z analfabetyzmem 14 przez kuratorów okręgów szkolnych na zasadach, ustalonych przez Pełnomocnika Rządu w porozumieniu z Ministrem Oświaty (art. 7 pkt 2);
2)
na kursach i w zespołach, organizowanych i prowadzonych przez zakłady pracy oraz organizacje społeczne, a zatwierdzonych przez Pełnomocnika Rządu 15 .
2.
Nauczanie analfabetów i półanalfabetów, odbywających służbę wojskową, organizują władze wojskowe.
Art.  22.

Nauczanie powinno być tak zorganizowane, aby nie stanowiło przeszkody w wykonywaniu zajęć zawodowych.

Art.  23.

Koszty rejestracji analfabetów i półanalfabetów oraz koszty osobowe i rzeczowe nauczania na państwowych kursach ponosi Skarb Państwa w ramach budżetu Ministerstwa Oświaty.

Art.  24.

Właściwe organy mogą dla celów rejestracji i nauczania korzystać bezpłatnie z lokali i urządzeń szkół wszelkich typów oraz lokali, przeznaczonych na cele oświatowe.

Rozdział  4

Przepisy końcowe.

Art.  25.

Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Prezesowi Rady Ministrów oraz Ministrom: Oświaty, Administracji Publicznej i Skarbu.

Art.  26.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 Art. 5 uchylony przez art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66) z dniem 1 stycznia 1952 r.
2 Art. 6 uchylony przez art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66) z dniem 1 stycznia 1952 r.
3 Z dniem 1 stycznia 1952 r. Ministra Oświaty zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66).
4 Art. 7 pkt 5 uchylony przez art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66) z dniem 1 stycznia 1952 r.
5 Art. 8-13 uchylone przez art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66) z dniem 1 stycznia 1952 r.
6 Z dniem 1 stycznia 1952 r. Minister Oświaty zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66).
7 Z dniem 1 stycznia 1952 r. Minister Oświaty zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66).
8 Z dniem 1 stycznia 1952 r. prezydium wojewódzkiej lub powiatowej rady narodowej zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66).
9 Z dniem 1 stycznia 1952 r. Minister Oświaty zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66).
10 Z dniem 1 stycznia 1952 r. Minister Oświaty zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66).
11 Z dniem 1 stycznia 1952 r. prezydium powiatowej rady narodowej zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66).
12 Art. 19 uchylony przez art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66) z dniem 1 stycznia 1952 r.
13 Z dniem 1 stycznia 1952 r. prezydium powiatowej rady narodowej zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66).
14 Z dniem 1 stycznia 1952 r. Ministra Oświaty zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66).
15 Z dniem 1 stycznia 1952 r. Ministra Oświaty zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1952 r. o zmianie form organizacji nauczania początkowego dorosłych (Dz.U.52.11.66).

Zmiany w prawie

Język, w jakim ma zostać sporządzona umowa z cudzoziemcem

Powierzenie pracy cudzoziemcowi wymaga, co do zasady, zawarcia umowy w formie pisemnej. Może ona być sporządzona w języku polskim, w języku polskim i jednocześnie w wersji obcojęzycznej, ale również tylko w języku obcym. Jeżeli podmiot powierzający pracę zdecyduje się na to ostatnie rozwiązanie, będzie musiał zlecić tłumaczowi przysięgłemu przetłumaczenie umowy i tłumaczenie to przechowywać.

Marek Rotkiewicz 11.06.2025
Pracodawcy będą mogli wypłacić ekwiwalent za urlop razem z wypłatą ostatniego wynagrodzenia

Resort pracy chce nieznacznie wydłużyć termin wypłaty ekwiwalentu za urlop w przypadku rozwiązywania jest umowy o pracę, a także zwiększenie do dwóch osób minimalnej reprezentacji pracowników przed pracodawcą w sprawach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w zakładach, w których nie funkcjonują związki zawodowe. W ten sposób pracodawcy będą mogli dokonać jednego przelewu należnych środków wraz z wypłatą ostatniego wynagrodzenia.

Grażyna J. Leśniak 10.06.2025
Staż potwierdzony uzyskaniem kwalifikacji i premia dla organizatora stażu

Nowe przepisy o rynku pracy przewidują, że staż z urzędu pracy może obejmować okres do 12 miesięcy wówczas, gdy zakończony będzie potwierdzeniem nabycia wiedzy lub umiejętności przeprowadzanym przez uprawnioną instytucję. Przy tego rodzaju stażu przewidziano premię finansową dla organizatora stażu w wysokości 500 zł za każdy pełny miesiąc stażu.

Marek Rotkiewicz 10.06.2025
Sejm zdecydował: Kandydat do pracy dostanie informację o wynagrodzeniu i innych świadczeniach

Osoba ubiegająca się o pracę będzie musiała otrzymać informację o wysokości wynagrodzenia, ale także innych świadczeniach związanych z pracą - zarówno tych pieniężnych, jak i niepieniężnych. Ogłoszenie o naborze i nazwy stanowisk mają być neutralne pod względem płci, a sam proces rekrutacyjny - przebiegać w sposób niedyskryminujący - ustawa trafi teraz do prezydenta, Sejm przyjął poprawkę Senatu.

Grażyna J. Leśniak 04.06.2025
Zmiany w stażach z urzędu pracy

W nowych przepisach o rynku pracy nie zmienia się istota stażu - popularnej formy wsparcia z urzędu pracy bezrobotnych i organizatorów staży. Pojawia się jednak wiele zmian w stosunku do dotychczasowych przepisów i doprecyzowań pewnych niejasności pojawiających się w praktyce. Nie omawiając szerokiej problematyki staży, zwróćmy uwagę na najważniejsze nowości.

Marek Rotkiewicz 03.06.2025
Od 1 czerwca radykalne zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców

Często zmieniające się przepisy i ich rozproszenie w kilku aktach oraz przewlekłość postępowań w urzędach są największym wyzwaniem dla pracodawców w procesie legalizacji zatrudnienia cudzoziemców – wynika z badania zrealizowanego przez ASM Research Solutions Strategy na zlecenie Konfederacji Lewiatan. 1 czerwca wchodzą w życie nowe przepisy z tym związane.

Grażyna J. Leśniak 30.05.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1949.25.177

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Likwidacja analfabetyzmu.
Data aktu: 07/04/1949
Data ogłoszenia: 29/04/1949
Data wejścia w życie: 29/04/1949