Belgia-Polska. Układ o współpracy instytucyj ubezpieczeń społecznych. Bruksela.1947.03.24.

UKŁAD
o współpracy instytucyj ubezpieczeń społecznych między Polską a Belgią,
podpisany w Brukseli dnia 24 marca 1947 r. *

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

BOLESŁAW BIERUT

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

podaje do powszechnej wiadomości:

W dniu dwudziestym czwartym marca tysiąc dziewięćset czterdziestego siódmego roku został podpisany w Brukseli między Rządem Polskim a Rządem Belgijskim Układ dotyczący współpracy instytucji ubezpieczeń społecznych.

UKŁAD TECHNICZNY DOTYCZĄCY WSPÓŁPRACY INSTYTUCYJ UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH.

Podpisani przedstawiciele Rządu Belgijskiego i Rządu Polskiego, pragnąc ułatwić wypłatę rent należnych z instytucyj ubezpieczeń społecznych jednego z dwóch krajów ubezpieczonym, zamieszkałym w drugim kraju, oraz ustalić zasady współpracy między tymi instytucjami ubezpieczeń społecznych, powzięli następujące postanowienia:

Rozdział  I.

Przepisy ogólne.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z jednej strony, belgijskie instytucje obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zrównane z nimi, przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe i zainteresowani pracodawcy, z drugiej strony,

przystąpią niezwłocznie do wznowienia wypłaty rent, pensyj i zasiłków, należnych z tytułu ustaw o odszkodowaniu za wypadki w zatrudnieniu i o ubezpieczeniu na wypadek starości, inwalidztwa i śmierci uprawnionym, zamieszkałym w drugim kraju, poczynając od dnia wejścia w życie niniejszego układu.

Przystąpią one również do wypłaty zaległych rent, pensyj i zasiłków, należnych za okres, w którym ich wypłata była wstrzymana lub uniemożliwiona z powodu wypadków wojennych, z zastrzeżeniem stosowania przepisów ustawodawstwa wewnętrznego każdego z krajów dotyczących przedawnienia. Jednakże każdy wniosek o świadczenia, złożony czy to do jednej z instytucyj, objętych niniejszym układem, czy to do władz konsularnych lub administracyjnych jednego z obu krajów, przerywa przedawnienie, z zastrzeżeniem, że nie sprzeciwia się to przepisom ustawodawstwa zainteresowanego kraju.

W razie śmierci osoby, uprawnionej do renty, pensji lub zasiłku, przed dniem wznowienia wypłaty, zaległości za okres poprzedzający śmierć wypłacone zostaną uprawnionym członkom rodziny.

Świadczenia, nie otrzymywane przez sieroty z powodu przerwania lub uniemożliwienia wypłaty świadczeń, będą wypłacone tym ostatnim bez względu na przekroczenie wieku, od którego świadczenia te powinny być wstrzymane. Ta sama zasada będzie zastosowana do dodatków na dzieci, pozostające na utrzymaniu osoby, uprawnionej do renty, pensji lub zasiłku. W tym przypadku dodatki będą wypłacone uprawnionym jednocześnie z rentą, z którą są związane.

Rozdział  II.

Tryb przekazywania funduszów i wypłaty świadczeń.

A)
Przekazywanie i wypłata do Polski świadczeń należnych z tytułu ustawodawstwa belgijskiego.

Przekazywanie do Polski świadczeń, należnych z tytułu ustawodawstwa belgijskiego o odszkodowaniu za wypadki w zatrudnieniu i o ubezpieczeniu na wypadek starości, inwalidztwa i śmierci uprawnionym, zamieszkałym na terytorium Polski, dokonywane będzie na następujących zasadach:

1)
Jeżeli chodzi o należności jeszcze nie wypłacone w dniu wejścia w życie niniejszego układu, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie prześle Ministerstwu Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli imienną listę osób, uprawnionych do rent, pensyj lub zasiłków, należnych z tytułu ubezpieczenia na wypadek starości, inwalidztwa i śmierci i odszkodowania za wypadki w zatrudnieniu, podając w miarę możności dla każdej z nich:

– nazwisko i wszystkie imiona, datę i miejsce urodzenia, obywatelstwo i ostatni adres w Belgii,

– numer ewidencyjny w ubezpieczeniu społecznym,

– adres i nazwisko ostatniego pracodawcy w Belgii,

– nazwę instytucji lub osoby, która była zobowiązana do wypłaty świadczeń przed przerwaniem tej wypłaty,

– wszystkie wskazówki, dotyczące należności na dzień wejścia w życie niniejszego układu,

– ewentualnie datę wypadku w zatrudnieniu.

Ministerstwo Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli przekaże te informacje zainteresowanym dłużnikom.

Instytucjom publicznym zostanie polecone, innym zaś dłużnikom zostanie zalecone:

– ustalenie, po sprawdzeniu, listy polskich uprawnionych do rent, pensyj lub zasiłków, w stosunku do których każdy z nich jest dłużnikiem,

– przedłożenie tej listy Ministerstwu Pracy i Przezorności Społecznej, które prześle ją Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie,

– wpłacenie należnych sum na rzecz Zakładu, na rachunek Narodowego Banku Polskiego, otwarty w Banku Narodowym Belgijskim, przy czym wpłata do tego Banku umarza zobowiązanie.

Zakład wypłaci uprawnionym do rent, pensyj lub zasiłków lub pozostałym po nich członkom rodziny różnicę pomiędzy należną im sumą i sumą ewentualnie pobranych przez nich zaliczek. Jako dowód dokonanych wypłat Zakład prześle Ministerstwu Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli wykaz wypłaconych zaliczek i pokwitowania zainteresowanych z odbioru wymienionej wyżej różnicy.

2)
Co się tyczy należności, przypadających po wejściu w życie niniejszego układu, postanawia się, że Ministerstwo Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli użyczy dłużnikom swej pomocy przez pośredniczenie pomiędzy tymi ostatnimi a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie w sprawie wymiany korespondencji.

Ponadto stosowane będą następujące przepisy:

a)
Instytucjom publicznym zostanie polecone, innym zaś zainteresowanym dłużnikom zostanie zalecone:

– przesłanie Ministerstwu Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli dla przekazania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wykazu swych pensjonistów lub rencistów, zamieszkujących w Polsce, z podaniem dla każdego z nich:

1) terminów płatności pensji lub renty,

2) sumy należności w każdym terminie płatności;

– podawanie Ministerstwu Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli - w miarę uzyskiwania o tym wiadomości - nazwisk pensjonistów, którzy opuścili lub opuszczą terytorium Belgii, aby osiedlić się w Polsce, o czym Ministerstwo zawiadomi Zakład;

– zawiadamianie Ministerstwa Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli, które z kolei zawiadamiać będzie Zakład, o każdej zmianie wysokości pensji lub renty oraz o wstrzymaniu jej wypłaty co najmniej na piętnaście dni przed terminem płatności;

– wpłacanie w normalnych terminach płatności na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na rachunek Narodowego Banku Polskiego, otwarty w Banku Narodowym Belgijskim, sum potrzebnych na wypłatę przypadających płatności, przy czym wpłata do tego Banku umarza zobowiązanie.

b)
Świadczenia wypłacane będą uprawnionym, po stwierdzeniu uprawnień przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Wypłaty dokonywane będą za pośrednictwem Pocztowej Kasy Oszczędności (P. K. O.) w Warszawie na tych samych warunkach, co wypłaty rent polskich.

Suma, przypadająca każdemu uprawnionemu, przeliczona będzie na złote po kursie, stosowanym przy przekazywaniu funduszów.

c)
W celu udowodnienia dokonanych wypłat Zakład Ubezpieczeń Społecznych przesyłać będzie Ministerstwu Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli kopię spisu przekazów, skierowanych do wypłaty przez P. K. O. w Warszawie, i ewentualnie zestawienia przekazów niewypłaconych. Zakład przyjmuje odpowiedzialność za stwierdzone przez siebie wypłaty.
d)
Koszty związane z wypłatą przekazów, koszty bankowe i koszty urzędów dewizowych obciążają uprawnionych do świadczeń.
B)
Przekazywanie i wypłata w Belgii świadczeń, należnych od polskich instytucyj.

Przekazywanie do Belgii świadczeń, należnych z tytułu polskiego ustawodawstwa o ubezpieczeniu społecznym uprawnionym, zamieszkałym w Belgii, dokonywane będzie na zasadach określonych poniżej:

1)
Jeżeli chodzi o zaległości należności za czas od wejścia w życie niniejszego układu, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie prześle Ministerstwu Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli wykaz imienny uprawnionych do rent, pensyj lub zasiłków, w którym podane będą ich adresy i suma należna każdemu z nich.

Całkowita suma należności, stwierdzona w wykazie imiennym, wpłacona zostanie przez Zakład na rachunek Ministerstwa Pracy i Przezorności Społecznej, otwarty w Narodowym Banku Polskim w Warszawie, przy czym wpłata do tego Banku umarza zobowiązanie.

Uprawnieni otrzymają przypadające im sumy stosownie do zarządzeń Ministerstwa Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli.

Suma, przypadająca każdemu uprawnionemu, przeliczona zostanie na franki według kursu, stosowanego przy przekazywaniu funduszów.

Dowody dokonanych wypłat przesłane będą przez Ministerstwo Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie.

2)
Co się tyczy należności, płatnych po dniu wejścia w życie niniejszego układu, stosowany będzie tryb następujący:
a)
Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie prześle Ministerstwu Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli wykaz pensjonistów lub rencistów, zamieszkałych w Belgii, z podaniem dla każdego z nich terminów płatności pensji lub renty i wysokości sum, należnych w każdym terminie. Zakład będzie podawał Ministerstwu - w miarę powzięcia o tym wiadomości - nazwiska rencistów, którzy opuszczą Polskę, aby osiedlić się w Belgii, i będzie zawiadamiał Ministerstwo co najmniej na 15 dni przed terminem płatności o wszystkich zmianach, dotyczących wysokości pensji lub renty, jak również o wstrzymaniu jej wypłaty.
b)
Zakład wpłacać będzie w normalnym terminie wypłat na rachunek Ministerstwa Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli, otwarty w Narodowym Banku Polskim, sumy potrzebne na wypłatę należności, przy czym wpłata do tego Banku umarza zobowiązanie.
c)
Świadczenia wypłacane będą uprawnionym stosownie do zarządzeń Ministerstwa Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli po stwierdzeniu uprawnień.

Suma przypadająca każdemu uprawnionemu, przeliczona będzie na franki według kursu, stosowanego przy przekazywaniu funduszów.

d)
Dla udowodnienia dokonanych wypłat - Ministerstwo Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli przesyłać będzie Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych zestawienia sum, przesłanych lub doręczonych zainteresowanym i ewentualnie zestawienia sum niewypłaconych. Ministerstwo Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli przyjmuje odpowiedzialność za stwierdzone wypłaty.

Rozdział  III.

Zasady specjalne, dotyczące świadczeń z ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa i ubezpieczenia od wypadków w zatrudnieniu.

A)
Renciści instytucyj belgijskich, zamieszkali w Polsce.
a)
Skutki podjęcia zatrudnienia przez uprawnionych do rent inwalidzkich nie wynikających z wypadku w zatrudnieniu.

1) W razie podjęcia zatrudnienia przez osobę, pobierającą rentę inwalidzką, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie zawiesi wypłatę renty. Zawiadomi on o swej decyzji Ministerstwo Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli, które poda ją do wiadomości zainteresowanemu dłużnikowi.

2) Osoby, uprawnione do renty inwalidzkiej, które w dniu 1 marca 1947 r. wykonywają zatrudnienie, nie otrzymają za okres, poprzedzający ten dzień, zaległych rent, których wypłata została przerwana lub uniemożliwiona wskutek wypadków wojennych.

b) Kontrola administracyjna i lekarska.

1) Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wykonywać będzie kontrolę osób, pobierających świadczenia z ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa i ubezpieczenia od wypadków w zatrudnieniu na warunkach, ustalonych w porozumieniu z dłużnikami i bez uszczerbku dla badań, które ci ostatni mogą przeprowadzać w ramach uprawnień, przyznanych im przez ustawodawstwo belgijskie.

2) Dla wykonania poprzedniego paragrafu Zakład przeprowadzać będzie przez swych lekarzy-rzeczoznawców badania lekarskie, umożliwiające ocenę stopnia niezdolności inwalidy lub poszkodowanego wskutek wypadku, w celu bądź zawieszenia lub wstrzymania renty inwalidzkiej, bądź zakwalifikowania zainteresowanego do innej kategorii zgodnie z przepisami ustawodawstwa belgijskiego lub dokonania rewizji renty wypadkowej.

Wyniki tych badań będą podawane do wiadomości zainteresowanego dłużnika, do którego należy powzięcie lub spowodowanie decyzji. Jednakże Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie będzie mógł zawiesić tymczasowo wypłatę renty inwalidzkiej, opierając się na wynikach kontroli i w oczekiwaniu na wiadomość o decyzji instytucji belgijskiej.

3) Koszty, wynikające z badań lekarskich, kierowania na obserwację, przejazdów lekarzy, dochodzeń potrzebnych dla wykonywania kontroli, jak również koszty przejazdu rencistów i pensjonistów na kontrolne badania lekarskie pokrywane będą przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie według jego cennika. Porozumienia przewidziane w pkt 1), określą warunki, na jakich koszty te będą pokrywane po przedstawieniu przez Zakład szczegółowego rachunku poniesionych wydatków, zawierającego nazwiska zbadanych inwalidów, numery ewidencyjne w ubezpieczeniu społecznym oraz daty przeprowadzonych badań lekarskich, ekspertyz i obserwacyj. Rachunek ten przesłany będzie Ministerstwu Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli, które przekaże go zainteresowanemu dłużnikowi.

B)
Renciści polskich instytucyj zamieszkali w Belgii.
a)
Skutki podjęcia zatrudnienia przez uprawnionych do rent inwalidzkich nie wynikających z wypadku w zatrudnieniu.

1) W razie podjęcia zatrudnienia przez osobę, pobierającą rentę inwalidzką, wypłata świadczeń zostanie zawieszona stosownie do zarządzeń Ministerstwa Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli, które niezwłocznie zawiadomi o tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie.

2) Osoby uprawnione do renty inwalidzkiej, które w dniu 1 marca 1947 r. wykonywają zatrudnienie, nie otrzymają za okres, poprzedzający ten dzień zaległych rent, których wypłata była przerwana lub uniemożliwiona wskutek wypadków wojennych.

b)
Kontrola administracyjna i lekarska.

1) W stosunku do osób, pobierających świadczenia, wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z tytułu ubezpieczenia na wypadek inwalidztwa i ubezpieczenia od wypadków w zatrudnieniu, Ministerstwo Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli wykonywać będzie kontrolę tych osób na warunkach, ustalonych w porozumieniu z Zakładem i bez uszczerbku dla badań, które ten ostatni może przeprowadzać w ramach uprawnień, przyznanych mu przez ustawodawstwo polskie.

2) Wyniki tej kontroli będą przekazywane Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie przez Ministerstwo Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli.

3) Koszty pokrywane będą na podstawie cenników ustalonych przez okręgowe instytucje zabezpieczenia społecznego. Porozumienia, przewidziane w pkt 1), określą warunki, na jakich koszty te będą pokrywane po przedstawieniu Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie przez Ministerstwo Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli szczegółowego rachunku wydatków, zawierającego nazwiska zbadanych rencistów oraz daty przeprowadzonych badań, ekspertyz i obserwacyj.

Rozdział  IV.

Przepisy różne.

1)
Zapomogi pośmiertne, należne zamieszkałym w Polsce uprawnionym członkom rodziny ubezpieczonych, będą przekazywane stosownie do postanowień rozdziału II niniejszego układu.
2)
Do dokumentów, przesyłanych Ministerstwu Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie, dołączane będzie tłumaczenie ich na język francuski.
3)
Władze i instytucje ubezpieczeń społecznych obu krajów udzielać będą sobie wzajemnie pomocy w takim samym zakresie, jak gdyby chodziło o stosowanie własnych systemów ubezpieczeń społecznych. Wymiana korespondencji pomiędzy instytucjami ubezpieczeń społecznych obu krajów, która wywiąże się przy stosowaniu niniejszego układu, odbywać się będzie za pośrednictwem Ministerstwa Pracy i Przezorności Społecznej w Brukseli i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie.

Rozdział  V.

Przepisy specjalne.

Postanowienia rozdziałów I i II niniejszego układu stosują się również do wypłaty świadczeń, należnych z tytułu specjalnego ustawodawstwa o ubezpieczeniu na wypadek starości, inwalidztwa i przedwczesnej śmierci robotników, zatrudnionych w górnictwie, przy czym wykonanie tych postanowień będzie po stronie belgijskiej scentralizowane wyłącznie w Narodowym Funduszu Emerytalnym Górników w Brukseli (Fonds National de Retraite des Ouvriers Mineurs a Bruxelles).

Układ dodatkowy, który będzie zawarty pomiędzy tą Instytucją a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie, unormuje w duchu niniejszego układu sposób przeprowadzania kontroli administracyjnej i lekarskiej osób, uprawnionych do świadczeń z tytułu specjalnych systemów ubezpieczeń robotników, zatrudnionych w górnictwie.

Niniejszy układ wchodzi w życie z dniem 1 kwietnia 1947 r. Zawarty jest na okres jednego roku i będzie odnawiany z roku na rok przez milczące przedłużenie, jeżeli nie zostanie wypowiedziany na trzy miesiące przed upływem terminu.

Na potwierdzenie powyższego, niżej podpisani, należycie uprawomocnieni, sporządzili niniejszy układ.

Sporządzono w dwóch egzemplarzach w Brukseli dnia 24 marca tysiąc dziewięćset czterdziestego siódmego roku.

Po zaznajomieniu się z powyższym Układem, uznany on został za słuszny zarówno w całości jak i każde z postanowień w nim zawartych, oświadcza się, że jest on przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony oraz że będzie niezmiennie zachowywany.

Na dowód czego wydany został Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 24 września 1947 r.

* Z dniem 1 maja 2004 r. nin. umowa, w ramach podmiotowego i przedmiotowego zakresu zostaje zastąpiona przez rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz.U.UE.L.71.149.2), zgodnie z art. 6 lit. a) tegoż rozporządzenia.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024