Samoistny podatek wyrównawczy dla gmin wiejskich.

USTAWA
z dnia 27 lutego 1937 r.
o samoistnym podatku wyrównawczym dla gmin wiejskich. *

Art.  1. 1
Gminom wiejskim służy prawo pobierania samoistnego podatku wyrównawczego od płatników:
a)
państwowego podatku gruntowego,
b)
państwowego podatku od nieruchomości,
c)
wykupujących świadectwa przemysłowe lub karty rejestracyjne od zakładów, przedsiębiorstw i zajęć.
Art.  2.
(1)
Ogólna suma podatku wyrównawczego nie może przewyższać niedoboru, wynikającego z zestawienia dochodów i wydatków zwyczajnych gminy pomimo wykorzystania w pełni wszystkich źródeł dochodowych, przewidzianych w ustawie z dnia 11 sierpnia 1923 r. o tymczasowym uregulowaniu finansów komunalnych (Dz. U R. P. z 1936 r. Nr 62. poz. 454), ani nie może być wyższa od sumy złotych, równej ilości hektarów gruntów, opodatkowanych w danej gminie, pomnożonej: 1) na obszarze województwa poznańskiego - przez 0,25, 2) na obszarze województw: pomorskiego, krakowskiego, lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego - przez 0.50, 3) na obszarze województwa nowogródzkiego, poleskiego, wileńskiego i wołyńskiego - przez 1,5, 4) na obszarze woj. warszawskiego, kieleckiego, lubelskiego, łódzkiego i białostockiego - przez 2.
(2)
Podatek ten będzie pobierany w równych ratach półrocznych, odpowiadających terminom płatności podatku gruntowego.
Art.  3.
(1)
Gminy wiejskie, które pomimo wyczerpania wszystkich źródeł dochodowych łącznie z wpływami z podatku wyrównawczego, obliczonego według zasad art. 2, nie są w stanie pokryć wydatków budżetowych - mają prawo podwyższyć wymiar podatku wyrównawczego przez powiększenie mnożnika, wskazanego w art. 2 ust. (1), a mianowicie: dla województw, wymienionych w art. 2 ust. (1) pkt 1) i 2) - o 0,50, a w pkt 3) i 4) - o 0,25.
(2)
Podwyższenie wymiaru może nastąpić na podstawie uchwały rady gminnej, zatwierdzonej przez wydział powiatowy oraz wojewodę po wysłuchaniu opinii wydziału wojewódzkiego z głosem decydującym.
(3)
Podwyższony w myśl ust. (2) wymiar nie może być brany za podstawę rozliczenia z byłymi jednostkami administracyjnymi samorządu terytorialnego, które uległy likwidacji na mocy ustawy z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz. U. R. P. Nr 35, poz. 294).
Art.  4.

Poszczególne gminy dokonywają rozkładu podatku wyrównawczego na podstawie odpowiedniego statutu, który podlega zatwierdzeniu władzy nadzorczej, wskazanej w art. 36 ustawy z dnia 11 sierpnia 1923 r. o tymczasowym uregulowaniu finansów komunalnych (Dz. U. R. P. z 1936 r. Nr 62, poz. 454) przy odpowiednim zastosowaniu art. 38-41 tejże ustawy.

Art.  5.
(1) 2
Ogólna suma podatku wyrównawczego podlega w każdej gminie podziałowi pomiędzy poszczególnych płatników tego podatku w stosunku do przypadających na każdego z nich podatków, które w myśl art. 1 stanowią podstawę wymiaru podatku wyrównawczego, przy czym za podstawę wymiaru tegoż podatku przyjmuje się: w stosunku do płatników państwowego podatku gruntowego - podatek przypadający według przepisów dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 4 listopada 1936 r. o zmianie przepisów o państwowym podatku gruntowym (Dz. U. R. P. Nr 85, poz. 593), jednak bez oddzielnego dodatku i ulg, przewidzianych w art. 7 i 8 tegoż dekretu, w stosunku zaś do płatników wykupujących świadectwa przemysłowe lub karty rejestracyjne - ceny świadectw przemysłowych i kart rejestracyjnych, w stosunku do płatników podatku od nieruchomości - podatek od nieruchomości.
(2)
Grunty, zwolnione od państwowego podatku gruntowego, a opłacające dodatki do tego podatku na. rzecz związków samorządu terytorialnego na podstawie art. 2 dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 4 listopada 1936 r. (Dz. U. R. P. Nr 85, poz. 593) - podlegają podatkowi wyrównawczemu.
(3) 3
Podstawą wymiaru podatku wyrównawczego na rok 1940/1941 w stosunku do płatników państwowego podatku przemysłowego będą ceny świadectw przemysłowych i kart rejestracyjnych, obowiązujące w roku 1939. Jeżeli wykonanie przedsiębiorstwa zarobkowego lub zajęcia rozpoczęto, albo też oddzielny zakład lub skład utworzono w roku 1940 - podstawę wymiaru podatku wyrównawczego dla tych przedsiębiorstw, zajęć, zakładów i składów stanowić będą ceny kart rejestracyjnych, przewidziane w załączniku do art. 7 ustawy z dnia 25 kwietnia 1938 r. o opłatach rejestracyjnych od przedsiębiorstw i zajęć (Dz. U. R. P. Nr 34, poz. 293), pomnożone:
a)
w stosunku do zakładów i przedsiębiorstw, wymienionych w działach I lit. a) i II lit. a) części III tegoż załącznika, jeżeli zatrudniają ponad sto pracowników - przez cyfrę 4;
b)
w stosunku do pozostałych przedsiębiorstw i zajęć - przez cyfrę 2.
Art.  6.

Do wymiaru i poboru podatku wyrównawczego stosuje się przepisy części V i VI ustawy z dnia 11 sierpnia 1923 r. o tymczasowym uregulowaniu finansów komunalnych (Dz. U. R. P. z 1936 r. Nr 62, poz. 454).

Art.  7.

Z dniem wejścia w życie ustawy niniejszej traci moc obowiązującą ustawa z dnia 20 marca 1931 r. o samoistnym podatku wyrównawczym dla gmin wiejskich (Dz. U. R. P. Nr 27, poz. 172) wraz z późniejszymi zmianami.

Art.  8.

Wykonanie ustawy niniejszej porucza się Ministrowi Spraw Wewnętrznych W porozumieniu z Ministrem Skarbu.

Art.  9.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem 1 kwietnia 1937 r. i traci moc obowiązującą dnia 31 marca 1939 r.

* Z dniem 15 kwietnia 1945 r. zawiesza się moc obowiązującą przepisów nin. ustawy do dnia 31 grudnia 1945 r., zgodnie z art. 10 pkt 10 dekretu z dnia 13 kwietnia 1945 r. o reformie samorządowego systemu podatkowego (Dz.U.45.13.73).
1 Art. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 marca 1939 r. (Dz.U.39.21.132) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 kwietnia 1939 r.
2 Art. 5 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 10 marca 1939 r. (Dz.U.39.21.132) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 kwietnia 1939 r.
3 Art. 5 ust. 3 dodany przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 10 marca 1939 r. (Dz.U.39.21.132) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 kwietnia 1939 r.

Zmiany w prawie

Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1937.16.104

Rodzaj: Ustawa
Tytuł: Samoistny podatek wyrównawczy dla gmin wiejskich.
Data aktu: 27/02/1937
Data ogłoszenia: 05/03/1937
Data wejścia w życie: 01/04/1937