Pielęgniarstwo.

USTAWA

z dnia 21 lutego 1935 r.

o pielęgniarstwie. ^*

I.

Wykonywanie praktyki pielęgniarskiej.

Art.  1.

Przez praktykę pielęgniarską rozumie się zawodowe wykonywanie następujących czynności:

a) pielęgnowanie chorych w zakładach leczniczych i domach prywatnych,

b) wykonywanie zleceń lekarza przy chorych,

c) pracę w zakładach leczniczych, instytucjach zapobiegawczych, zakładach opiekuńczych, instytucjach społecznych, szkołach, zakładach przemysłowych oraz domach prywatnych w zakresie szerzenia higjeny ogólnej i osobistej, zwalczania epidemji oraz zapobiegania chorobom.

Art.  2.

1. Do wykonywania praktyki pielęgniarskiej uprawnione są jedynie osoby, które uzyskały prawo praktyki pielęgniarskiej na zasadzie ustawy niniejszej. Osobom tym przysługuje również wyłączne prawo używania tytułu pielęgniarki.

2. Nadzór nad wykonywaniem praktyki pielęgniarskiej należy do Ministra Opieki Społecznej.

Art.  3.

1. Prawo wykonywania praktyki pielęgniarskiej może być stałe lub czasowe.

2. Stałe prawo wykonywania praktyki pielęgniarskiej mają osoby, które posiadają obywatelstwo polskie i dyplom szkoły pielęgniarstwa, przewidziany w art.10 i 11.

3. 1 Właściwa okręgowa rada pielęgniarek i położnych może stwierdzić prawo wykonywania zawodu pielęgniarki osobie, która ukończyła szkołę pielęgniarską za granicą, uznaną przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej za równorzędną z dyplomem polskiej szkoły pielęgniarskiej.

4. 2 (skreślony).

Art.  4.

Prawa wykonywania praktyki pielęgniarskiej nie mogą uzyskać osoby:

a) pozbawione własnej woli z powodu choroby psychicznej przez czas trwania ubezwłasnowolnienia,

b) sądownie pozbawione praw publicznych i obywatelskich praw honorowych - do chwili odzyskania tych praw,

c) dotknięte chorobą, niebezpieczną dla otoczenia.

Art.  5. ³

1. Przed przystąpieniem do wykonywania zawodu pielęgniarka obowiązana jest uzyskać we właściwej okręgowej radzie pielęgniarek i położnych, stwierdzenie prawa wykonywania zawodu.

2. Okręgowa rada pielęgniarek i położnych wydaje pielęgniarce zaświadczenie o prawie wykonywania zawodu.

3. Pielęgniarka, która zgłosiła zamiar wykonywania zawodu po upływie pięciu lat od ukończenia nauki lub która przerwała wykonywanie zawodu na okres dłuższy niż pięć lat, może być zobowiązana przez okręgową radę pielęgniarek i położnych do uprzedniego odbycia przeszkolenia. Program i zasady przeszkolenia ustala okręgowa rada pielęgniarek i położnych.

Art.  6. ⁴

1. Pielęgniarka ujawniająca niezdolność do wykonywania zawodu, wywołaną w szczególności chorobą psychiczną, narkomanią, alkoholizmem, niedołęstwem lub kalectwem, może być pozbawiona, przez okręgową radę pielęgniarek i położnych, prawa wykonywania zawodu na stałe lub na okres trwania niezdolności na podstawie orzeczenia komisji lekarskiej.

2. W przypadku, gdy pielęgniarka odmawia poddania się badaniu przez komisję wymienioną w ust. 1 lub gdy okręgowa rada pielęgniarek i położnych, na podstawie wyników postępowania wyjaśniającego, uzna, że dalsze wykonywanie zawodu przez pielęgniarkę grozi niebezpieczeństwem dla osób, nad którymi sprawuje opiekę, okręgowa rada pielęgniarek i położnych może zawiesić pielęgniarkę w prawie wykonywania zawodu.

3. Postępowanie w sprawach pozbawienia prawa wykonywania zawodu jest poufne.

4. Do uchwały okręgowej rady pielęgniarek i położnych w sprawie pozbawienia prawa wykonywania zawodu w przypadkach, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego odnoszące się do decyzji administracyjnej.

5. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej może zaskarżyć do Naczelnego Sądu Administracyjnego prawomocną uchwałę organów samorządu w sprawach, o których mowa w ust. 1, z powodu jej niezgodności z prawem w trybie określonym w Kodeksie postępowania administracyjnego.

6. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej, po uzgodnieniu z Naczelną Radą Pielęgniarek i Położnych, określa szczegółowe zasady i tryb postępowania w sprawach dotyczących pozbawienia i zawieszenia prawa wykonywania zawodu.

Art.  7.

1. Pielęgniarka obowiązana jest do zachowania w tajemnicy wszystkiego, o czem się dowie w związku z wykonywaniem praktyki pielęgniarskiej.

2. Od obowiązku zachowania tajemnicy pielęgniarka zwolniona jest:

a) w stosunku do lekarza, pod którego opieką chory pozostaje,

b) gdy ciąży na niej z mocy przepisów prawa obowiązek doniesienia władzy,

c) w pracy higjeniczno-zapobiegawczej w stosunku do władz przełożonych.

Art.  8.

Pielęgniarki zaliczają się do kategorji pracowników umysłowych i korzystają z praw i obowiązków, ustawowo przepisanych dla tej kategorji pracowników.

Art.  9.

Ustawa niniejsza nie narusza w niczem praw osób, uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej, felczerskiej i położniczej.

II.

Szkoły pielęgniarstwa.

Art.  10.

1. Państwowe, publiczne i prywatne szkoły pielęgniarstwa mogą być otwierane i prowadzone tylko na podstawie zezwolenia Ministra Opieki Społecznej.

2. Minister Opieki Społecznej ustali w drodze rozporządzenia warunki niezbędne dla uzyskania zezwolenia na otwarcie szkoły pielęgniarstwa.

Art.  11.

1. Minister Opieki Społecznej zatwierdza statut szkoły pielęgniarstwa, regulamin rady szkolnej, program i system nauczania, regulamin egzaminu końcowego i wzór dyplomu.

2. Nauczanie w szkole pielęgniarstwa winno trwać przynajmniej dwa i pół lat.

3. Przepisy, dotyczące statutów, regulaminów oraz programu nauczania, zostaną ustalone w drodze rozporządzenia przez Ministra Opieki Społecznej.

Art.  12.

Szkoły pielęgniarstwa mogą być zakładane jedynie w miejscowościach, które posiadają odpowiednie warunki do szkolenia uczennic tak teoretycznego, jak i praktycznego w pielęgnowaniu chorych i opiece społeczno-higjenicznej.

Art.  13.

Szkoły pielęgniarstwa obowiązane są do utrzymywania internatów dla swych uczennic. Zamieszkiwanie uczennic poza internatem jest wzbronione. Wyjątki dopuszczalne są tylko dla uczęszczających do szkół pielęgniarstwa sióstr zakonnych, którym reguła zabrania mieszkania poza zgromadzeniem zakonnem.

Art.  14.

1. Dyrektorkę szkoły pielęgniarstwa zatwierdza Minister Opieki Społecznej.

2. Szczegółowe warunki, którym powinna odpowiadać dyrektorka szkoły pielęgniarstwa, określi rozporządzenie; w każdym razie musi ona posiadać prawo do wykonywania praktyki pielęgniarskiej.

3. Ze stanowiskiem dyrektorki nie wolno łączyć innych stałych zajęć zarobkowych.

4. Minister Opieki Społecznej może zarządzić usunięcie dyrektorki, nieprzestrzegającej obowiązujących przepisów i postanowień statutu szkoły.

5. Nad wykonaniem programu nauczania czuwa złożona z lekarzy i pielęgniarek rada szkolna, której skład i zakres działania ustali regulamin.

Art.  15.

1. Warunki, którym winny odpowiadać kandydatki, wstępujące do szkół pielęgniarstwa, są następujące:

a) ukończone przynajmniej gimnazjum lub wykształcenie, uznane przez władze właściwe jako równorzędne,

b) ukończony 18, a nieprzekroczony 30 rok życia,

c) odpowiednie właściwości psychiczne i uzdolnienie fizyczne,

d) nieskazitelna przeszłość.

2. Minister Opieki Społecznej może na wniosek dyrektorki szkoły pielęgniarstwa zezwolić w drodze wyjątku na przyjęcie kandydatki, która przekroczyła 30 rok życia.

Art.  16.

Ministrowi Opieki Społecznej przysługuje prawo zamknięcia szkoły pielęgniarstwa:

a) jeżeli jest prowadzona niezgodnie z ustawą niniejszą, przepisami wydanemi na jej podstawie lub ze statutem, regulaminem i programem naukowym,

b) w przypadku, gdy nauczanie lub wychowanie uczennic odbywa się w duchu nielojalnym dla państwa, względnie gdy szkoła nie przeciwdziała skutecznie szkodliwym pod względem wychowawczym wpływom na uczennice.

Art.  17.

1. Minister Opieki Społecznej sprawuje nadzór nad szkoleniam kandydatek do zawodu pielęgniarskiego, a w miarę potrzeby zarządza przeszkolenie pielęgniarek oraz osób, wymienionych w art. 20 ust. (3) i (4), na okresowych kursach uzupełniających.

2. Uprawnienia te może Minister Opieki Społecznej przekazać w całości lub części wojewódzkim władzom administracji ogólnej.

Art.  18.

1. Minister Opieki Społecznej ustala w drodze rozporządzenia oznakę ukończenia szkoły pielęgniarstwa i wzory mundurów dla pielęgniarek.

2. Noszenie przez osoby nieuprawnione ustalonego munduru i oznaki jest wzbronione.

III.

Postanowienia przejściowe.

Art.  19.

Równoznaczne z dyplomem szkoły pielęgniarstwa, przewidzianej w art.10 i 11, są:

1) uzyskane przed wejściem w życie ustawy niniejszej:

a) świadectwo ze złożonego państwowego egzaminu pielęgniarskiego w myśl rozporządzenia Ministra Zdrowia Publicznego w przedmiocie państwowych egzaminów pielęgniarskich z dnia 27 listopada 1923 r. (Dz. U. R. P. Nr. 127. poz. 1049), zmienionego rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 24 grudnia 1931 r. (Dz. U. R. P. z 1932 r. Nr. 6, poz. 38),

b) świadectwo złożenia egzaminu pielęgniarskiego w myśl wydanych przez b. państwa zaborcze przepisów, obowiązujących na obszarze województw poznańskiego i pomorskiego oraz górnośląskiej części województwa śląskiego,

c) świadectwo ukończenia szkoły pielęgniarstwa Stowarzyszenia Pań Ekonomek św. Wincentego a Paulo w Krakowie,

2) świadectwo złożonego egzaminu pielęgniarskiego, uzyskane zgodnie z art. 20 ustawy niniejszej.

Art.  20.

1. Egzaminy, uprawniające do uzyskania prawa praktyki na zasadzie art. 19 pkt. 2), odbywać się będą w ciągu lat czterech od wejścia w życie ustawy niniejszej przed komisją egzaminacyjną przy urzędach wojewódzkich.

2. Program, terminy egzaminów i sposób przeprowadzenia egzaminów oraz skład komisji egzaminacyjnej ustali Minister Opieki Społecznej w drodze rozporządzenia,

3. Do egzaminu dopuszczone będą osoby, posiadające obywatelstwo polskie, które przed wejściem w życie ustawy niniejszej:

a) ukończyły dwuletnią szkołę pielęgniarstwa o zatwierdzonym przez właściwe ministerstwo statucie i programie,

b) ukończyły szkołę pielęgniarstwa, zatwierdzoną w myśl wydanych przez b. państwa zaborcze przepisów, obowiązujących na obszarze województw poznańskiego i pomorskiego oraz górnośląskiej części województwa śląskiego,

c) ukończyły najmniej sześciomiesięczne kursy pielęgniarskie i wykażą się dwuletnią pracą zawodową pielęgniarską,

d) wykażą się pięcioletnią pracą zawodową pielęgniarską szpitalną lub higieniczno-zapobiegawczą, przyczem kursy pielęgniarskie mogą być zaliczone, jako praca zawodowa pielęgniarska, licząc jeden miesiąc kursu za 6 miesięcy pracy zawodowej. Minister Opieki Społecznej ustali w drodze rozporządzenia, które kursy mogą być zaliczone, jako praca zawodowa,

e) wykażą się czteroletnią pracą zawodową pielęgniarską, pod warunkiem uzupełnienia brakującego roku pracy zawodowej przez odbycie kursu, wymienionego w art. 17.

4. Ponadto do egzaminu dopuszczone będą osoby, posiadające obywatelstwo polskie, znajdujące się w okresie próbnym (postulacie) lub nowicjacie, zgłoszone przez zgromadzenia zakonne w ciągu 3 miesięcy od wejścia w życie ustawy niniejszej, pod warunkiem, że przed przystąpieniem do egzaminu przejdą przeszkolenie, które ustali rozporządzenie wykonawcze, i w czasie składania egzaminu będą należały do zgromadzenia zakonnego.

5. Osobom, które posiadają warunki do przystąpienia do egzaminu pielęgniarskiego, wojewódzka władza administracji ogólnej wyda, do czasu złożenia egzaminu, czasowe zezwolenie na wykonywanie praktyki pielęgniarskiej, nie dłużej jednak, jak do dnia 1 stycznia 1939 r.

Art.  20a. ⁵

1. B. obywatelkom Republiki Czeskosłowackiej, które uzyskały obywatelstwo polskie na podstawie art. 2a lub 3 ustawy o obywatelstwie Państwa Polskiego, przed dniem 1 października 1938 r. zajmowały się zawodowo praktyką pielęgniarską na obszarze Republiki Czeskosłowackiej i przed dniem 1 marca 1939 r. zarejestrują swoje uprawnienia u wojewódzkiej władzy administracji ogólnej, władza ta wyda zezwolenie na wykonywanie praktyki pielęgniarskiej:

a) stałe, jeżeli uzyskały dyplom pielęgniarki chorych,

b) czasowe, do końca 1944 roku, wszystkim pozostałym.

2. Osoby, posiadające czasowe prawo na podstawie ust. (1) lit. b), uzyskują uprawnienia stałe do wykonywania praktyki pielęgniarskiej po złożeniu egzaminu wymienionego w art. 19 ust. (2) i w art. 20 ust. (2); egzaminy dla tych osób będą się odbywały do końca roku 1944. W przypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, Minister Opieki Społecznej może zwolnić od egzaminu.

IV.

Postanowienia karne.

Art.  21.

1. Winny przekroczenia art. 5 ust. (1) i (2), art. 6 ust. (4) i art. 10 podlega karze aresztu do 3 miesięcy ⁶ i grzywny do 2.500 złotych ⁷ lub jednej z tych kar, jeżeli za czyny te nie grozi kara surowsza.

2. Do orzekania powołane są powiatowe władze administracji ogólnej.

V.

Postanowienia końcowe.

Art.  22.

1. 8 Ilekroć przepisy ustawy niniejszej mówią o pielęgniarkach, uczennicach, dyrektorkach i kandytatkach do szkół pielęgniarskich oraz o siostrach zakonnych, przepisy te dotyczą również pielęgniarzy, uczniów, dyrektorów i kandydatów do szkół pielęgniarskich oraz braci zakonnych.

2. 9 Ilekroć w ustawie jest mowa o "pielęgniarce" należy przez to rozumieć również "asystentkę pielęgniarską".

Art.  23.

Przepisy ustawy niniejszej nie naruszają szczególnych uprawnień, przewidzianych w umowach międzynarodowych, w warunkach i granicach, w umowach tych ustalonych.

Art.  24.

Wykonanie ustawy niniejszej porucza się Ministrowi Opieki Społecznej w porozumieniu z właściwymi ministrami.

Art.  25.

1. Ustawa niniejsza wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.

2. Równocześnie tracą moc obowiązującą wszystkie dotychczasowe przepisy, normujące wykonywanie praktyki pielęgniarskiej, a w szczególności przepisy o państwowych egzaminach pielęgniarskich.

*Użyte w ustawie określenie "prawo wykonywania praktyki pielęgniarskiej" jest "prawem wykonywania zawodu" w rozumieniu ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz.U.91.41.178).

1 Art. 3 ust. 3 zmieniony przez art. 61 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz.U.91.41.178) z dniem 14 maja 1991 r.

2 Art. 3 ust. 4 skreślony przez art. 61 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz.U.91.41.178) z dniem 14 maja 1991 r.

3 Art. 5 zmieniony przez art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz.U.91.41.178) z dniem 14 maja 1991 r.

4 Art. 6 zmieniony przez art. 61 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz.U.91.41.178) z dniem 14 maja 1991 r.

5 Art. 20a dodany przez art. 1 pkt 8 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. o rozciągnięciu mocy obowiązującej niektórych aktów ustawodawczych na ziemie odzyskane w październiku i listopadzie 1938 r. (Dz.U.38.91.628) z dniem 24 listopada 1938 r.

6 Kara aresztu uchylona na podstawie art. X § 1 ustawy z dnia 31 maja 1971 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks wykroczeń (Dz.U.71.12.115) z dniem 1 stycznia 1972 r.

7 Wysokość granicy grzywny ustalona na podstawie:

- art. 1 dekretu z dnia 26 kwietnia 1948 r. o podwyższeniu grzywien, kar pienięznych, kar porządkowych i nawiązek (Dz.U.48.24.161)

- ustawy z dnia 28 października 1950 r. o zmianie systemu pieniężnego (Dz.U.50.50.459)

- art. IX § 3 ustawy z dnia 31 maja 1971 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks wykroczeń (Dz.U.71.12.115) z dniem 1 stycznia 1972 r.

- art. 2 § 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.82.16.125) z dniem 7 czerwca 1982 r.

- art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 10 maja 1985 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.85.23.100) z dniem 1 lipca 1985 r.

- art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 września 1990 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego i prawa o wykroczeniach (Dz.U.90.72.422) z dniem 8 listopada 1990 r.

- art. 7 ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 28 lutego 1992 r. o zmianie niektórych przepisów prawa karnego, prawa o wykroczeniach i o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.92.24.101) z dniem 2 kwietnia 1992 r.

- art. 4 ust. 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz.U.94.84.386)

- art. 3 ust. 1 lit. a) ustawy z dnia 12 lipca 1995 r. o zmianie Kodeksu karnego, Kodeksu karnego wykonawczego oraz o podwyższeniu dolnych i górnych granic grzywien i nawiązek w prawie karnym (Dz.U.95.95.475) z dniem 20 listopada 1995 r.

8 Art. 22 ust. 1 według numeracji ustalonej przez art. 61 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz.U.91.41.178) z dniem 14 maja 1991 r.

9 Art. 22 ust. 2 dodany przez art. 61 ust. 1 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz.U.91.41.178) z dniem 14 maja 1991 r.

• Identyfikator: Dz.U.1935.27.199
• Rodzaj: Ustawa
• Tytuł: Pielęgniarstwo.
• Data aktu: 21/02/1935
• Data ogłoszenia: 16/04/1935
• Data wejścia w życie: 17/07/1935