Wolne Miasto Gdańsk-Polska. Umowa dotycząca wzajemnego wykonywania orzeczeń sądowych. Gdańsk.1925.11.28.

UMOWA
zawarta pomiędzy Polską a Wolnem Miastem Gdańskiem dotycząca wzajemnego wykonywania orzeczeń sądowych.

Rzeczpospolita Polska i Wolne miasto Gdańsk w celu zawarcia umowy o wzajemnem wykonywaniu orzeczeń sądowych zamianowały jako swych pełnomocników:
Rzeczpospolita Polska:

Naczelnika Wydziału w Ministerstwie Sprawiedliwości Włodzimierza Jabłońskiego,

Wolne Miasto Gdańsk:

Senatora dr. Alberta Franka.

Pełnomocnicy po wymianie pełnomocnictw i uznaniu ich za wystarczające i należyte, ustalili we wzajemnem porozumieniu następujące postanowienia:

Art.  1.

Prawomocne i wykonalne wyroki oraz inne orzeczenia tego rodzaju (bez wzglądu na swą nazwę) wydane przez sądy cywilne jednej ze Stron, a opiewające na zapłatę sumy pieniężnej albo na świadczenie lub wydanie rzeczy ruchomych będą wykonywane na obszarze drugiej Strony na zasadzie następujących postanowień.

Wyjątek stanowią takie wyroki i orzeczenia, które są wydane przeciw Skarbowi jednej ze Stron, albo których sentencja opiera się na ustaleniu stosunku prawnego z dziedziny prawa familijnego lub spadkowego, albo które są wydane w postępowaniu konkursowem.

Art.  2. 1

Egzekucja z wymienionych w art. 1 wyroków i orzeczeń będzie przeprowadzona tylko wówczas:

1)
jeżeli sprawę osądził sąd, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania albo w którego okręgu pozwany przebywa, jeżeli nie ma miejsca zamieszkania ani w Polsce, ani w Wolnem Mieście Gdańsku. Odnośnie do osób prawnych i spółek, które jako takie mogą być pozywane, miarodajnem jest zamiast miejsca zamieszkania lub pobytu, miejsce prowadzenia zarządu,
2)
jeśli sąd, w którego okręgu znajduje się przedsiębiorstwo przemysłowe lub filja osądził sprawę sporną, odnoszącą się do tego przedsiębiorstwa lub jego filji,
3)
jeśli chodzi o skargę właściciela wekslu lub czeku przeciw osobie zobowiązanej z wekslu lub czeku, a sprawę osądził sąd miejsca, które wedle ustaw miarodajnych dla sądu orzekającego jest miejscem płatności,
4)
jjeśli pozwany w pisemnem lub telegraficznem oświadczeniu poddał się właściwości sądu orzekającego,
5)
jeśli orzeczenie sądowe zapadło na skargę wzajemną,

chyba, że wedle ustawodawstwa tej Strony, która ma orzeczenie wykonać, przewidziany jest sąd inny jako wyłącznie właściwy.

Art.  3.

Na podstawie orzeczeń jednej Strony, będzie prowadzona egzekucja na obszarze drugiej Strony dopiero wówczas, gdy dopuszczalność egzekucji będzie orzeczona wyrokiem wykonawczym.

Art.  4.

Dla skarg o wydanie wyroku wykonawczego właściwym jest sąd powszechny dłużnika, a w braku takiego sądu ten sąd, w którego okręgu zamierzone jest wykonanie pierwszej czynności egzekucyjnej.

O rzeczowej właściwości sądu decyduje ustawodawstwo miejsca, gdzie skarga ma być wniesiona.

Art.  5.

Do skargi należy dołączyć wszystkie dokumenty potrzebne do jej uzasadnienia, a w szczególności wypis całego orzeczenia, zaopatrzony potwierdzeniem prawomocności i wykonalności wraz z tłumaczeniem na język sądu, do którego skargę wniesiono. Tłumaczenie musi odpowiadać przepisom obowiązującym na obszarze Strony, która orzeczenie ma wykonać, albo musi być uwierzytelnione przez zaprzysiężonego sądownie tłumacza tej Strony, której sąd wydał orzeczenie.

Art.  6.

Wydania wyroku wykonawczego należy odmówić:

1)
jeżeli pozwany nie wdał się w spór, a wezwanie lub zarządzenie wszczynające proces nie było mu doręczone do rąk własnych,
2)
jeżeli wskutek jakiejś nieprawidłowości postępowania pozwanemu odjęto możność brania udziału w zagranicznem postępowaniu,
3)
jeżeli w kwestji zdolności do działania lub zdolności procesowych obywatela Strony wykonującej albo w kwestji jego ustawowego zastępstwa z jego ujmą orzeczenie oparto na ustawie innej niż ta, któraby miała być zastosowaną wedle prawa Strony wykonującej,
4)
jeżeli zagraniczne orzeczenie pozostaje w sprzeczności z prawomocnem orzeczeniem sądu swojskiego, wydanem w zakresie tego samego stosunku prawnego lub odnośnie do tego samego przedmiotu sporu,
5)
jeżeli w drodze egzekucji miałoby być osiągnięte uznanie stosunku prawnego lub urzeczywistnienie roszczenia, którym na obszarze Strony wykonującej odmówiona jest ważność lub zaskarżalność ze wzglądu na porządek publiczny lub obyczajność.

Przy badaniu przyczyn odmowy sąd nie jest związany faktycznemi ustaleniami orzeczenia. Dalsze badanie, czy orzeczenie wykonać się mające jest prawnie uzasadnione, nie jest dopuszczalne.

Wyrok wydany na skutek skargi na zasadzie niniejszego artykułu załatwia kwestję wykonalności zagranicznego orzeczenia ostatecznie i obowiązuje na całym obszarze tej Strony umawiającej się.

Postępowanie prowadzące do wydania wyroku wykonawczego należy wstrzymać, jeżeli co do tego samego stosunku prawnego lub przedmiotu sporu zawisły jest spór przed jednym z sądów Strony wykonującej.

Art.  7.

Dłużnik może w postępowaniu, mającem na celu uzyskanie wyroku wykonawczego, zgłaszać wszelkie zarzuty przeciw pretensji ustalonej orzeczeniem, jako też przeciw wykonalności orzeczenia, o ile zgłoszenie takich zarzutów jest dopuszczalne w postępowaniu egzekucyjnem wedle ustaw obowiązujących na obszarze Strony, która ma orzeczenie wykonać.

Zarzuty te można podnosić także dopiero w toku egzekucji.

Art.  8.

Egzekucja będzie przeprowadzona po uprawomocnieniu się wyroku wykonawczego.

Art.  9.

Postępowanie, mające na celu wydanie wyroku wykonawczego, tudzież egzekucja, odbywają się wedle ogólnych przepisów ustawodawstwa obowiązującego na obszarze Strony wykonującej. O ile wedle tych przepisów dla czynności egzekucyjnych lub dla skarg dotyczących egzekucji właściwy jest sąd procesowy, wstępuje w jego miejsce sąd, w którego obrębie egzekucja się odbywa.

Art.  10.

Jeżeli na obszarze Strony, której sąd wydał orzeczenie wykonać się mające, w postępowaniu o unieważnienie lub rewizję orzeczenia zarządzono wstrzymanie lub zastanowienie egzekucji, należy także na obszarze Strony wykonującej orzeczenie, wstrzymać lub zastanowić postępowanie, mające na celu wydanie wyroku wykonawczego tudzież egzekucję.

Art.  11.

O ile zachodzą wymogi wymienione w art. 1, art. 2-10 mają odpowiednie zastosowanie do następujących tytułów egzekucyjnych:

1)
do wydanych przez sądy cywilne w postępowaniu spornem lub egzekucyjnem orzeczeń o kosztach, o ileby orzeczenie w sprawie samej wedle niniejszej umowy było wykonalne, tudzież do orzeczeń o kosztach, wydanych na podstawie niniejszej umowy,
2)
do ugód, zawartych w spornem postępowaniu przed sądami cywilnemi,
3)
do dokumentów sądowych i notarjalnych, w których się dłużnik poddał egzekucji,
4)
do orzeczeń sądów polubownych, wykonalnych na obszarze Strony, na której je wydano, jeżeli zapis na sąd polubowny sporządzony został na piśmie i jeżeli arbitra lub arbitrów wybrały Strony same lub osoba trzecia, której Strony wybór zastrzegły.

W stosunkach między b. dzielnicą rosyjską Rzeczypospolitej Polskiej a Wolnem Miastem Gdańskiem obowiązuje ten przepis z następującemi modyfikacjami:

a)
postanowienie tego artykułu ma także zastosowanie do zaprotestowanych weksli zaopatrzonych klauzulą egzekucyjną przez polski sąd b. dzielnicy rosyjskiej,
b)
sporządzone na obszarze b. dzielnicy rosyjskiej Rzeczypospolitej Polskiej dokumenty notarjalne wymienione pod liczbą 3 nie potrzebują klauzuli, że dłużnik poddaje się egzekucji,
c)
jeżeli egzekucję prowadzi się na obszarze Wolnego Miasta Gdańska na podstawie jednego z dokumentów, wymienionych pod liczbą 2 i 3, a sporządzonych na obszarze b. dzielnicy rosyjskiej Rzeczypospolitej Polskiej, natenczas zarządzone przez polski sąd zawieszenie egzekucji obowiązuje także wykonujący sąd gdański.
Art.  12.

Niniejsza umowa ma zastosowanie do tytułów egzekucyjnych, które powstały po wejściu w życie umowy.

Art.  13.

Niniejsza umowa może być wypowiedziana przez obie Strony z terminem wypowiedzenia sześciomiesięcznym.

Art.  14.

Umowa wchodzi w życie ósmego dnia po wymianie pism między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Senatem Wolnego Miasta Gdańska, w których stwierdzonem będzie, że umowa została zatwierdzona przez właściwe Czynniki obu Stron.

W dowód powyższego wymienieni na wstępie Pełnomocnicy niniejszą umowę, sporządzoną w językach polskim i niemieckim, które oba są miarodajne, podpisali i zaopatrzyli ją w swe pieczęcie.

Sporządzono w Gdańsku dnia 28 listopada roku tysiąc dziewięćset dwudziestego piątego, w dwu jednobrzmiących oryginałach, z których zatrzymuje po jednym każda ze Stron.

PROTOKÓŁ KOŃCOWY

do umowy między Rzecząpospolitą Polską i Wolnem Miastem Gdańskiem, w sprawie wzajemnego wykonywania orzeczeń sądowych z dnia 28 listopada 1925 roku.

Przy podpisaniu zawartej w dniu dzisiejszym umowy między Rzecząpospolitą Polską a Wolnem Miastem Gdańskiem w sprawie wzajemnego wykonywania wyroków sądowych, podpisani Pełnomocnicy złożyli następujące zgodne oświadczenia, które stanowią integralną część składową umowy:
1)
zamieszczone w art. 2 liczba 3 postanowienie o miejscu zapłaty dla skarg z weksli i czeków nie wyklucza zastosowania postanowienia liczby 1 o miejsce zamieszkania,
2)
jeżeli zagraniczny sąd orzekający wydał klauzulę wykonawczą na rzecz innego wierzyciela, aniżeli jest wymieniony w orzeczeniu, albo przeciw innemu dłużnikowi, aniżeli wymienionemu w orzeczeniu, albo jeżeli klauzulę tę wydał, przyjmując, że czasokres lub inna okoliczność faktyczna, od których wedle treści orzeczenia wykonanie zależy, już zaistniały-w takim razie sądy tej Strony umawiającej się, która ma orzeczenie wykonać, nie są związane tem ustaleniem ani w postępowaniu mającem na celu wydanie wyroku wykonawczego, ani w postępowaniu egzekucyjnem; mają one prawo wspomniane kwestje prawne według swego prawa badać i rozstrzygać.

Sporządzono w Gdańsku, dnia dwudziestego ósmego listopada tysiąc dziewięćset dwudziestego piątego roku.

1 Art. 2 zmieniony przez obwieszczenie z dnia 28 czerwca 1927 r. o sprostowaniu błędu (Dz.U.27.59.522) z dniem 2 lipca 1927 r.

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1927.55.490

Rodzaj: Umowa międzynarodowa
Tytuł: Wolne Miasto Gdańsk-Polska. Umowa dotycząca wzajemnego wykonywania orzeczeń sądowych. Gdańsk.1925.11.28.
Data aktu: 28/11/1925
Data ogłoszenia: 23/06/1927
Data wejścia w życie: 15/06/1927