Służba przygotowawcza i egzamin kandydatów na stanowiska III. kategorji w zarządzie centralnym Ministerstwa Sprawiedliwości, jako też w sądach i urzędach wymiaru sprawiedliwości.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 4 sierpnia 1926 r.
o służbie przygotowawczej i egzaminie kandydatów na stanowiska III. kategorji w zarządzie centralnym Ministerstwa Sprawiedliwości, jako też w sądach i urzędach wymiaru sprawiedliwości.

Na zasadzie art. 11 i 12 ustawy z dnia 17 lutego 1922 r. o państwowej służbie cywilnej (Dz. U. R. P. № 21 poz. 164) zarządza się co następuje:
§  1.
Kandydaci na stanowiska III. kategorji w sądach i urzędach wymiaru sprawiedliwości, winni odbyć służbę przygotowawczą (praktyką), przewidzianą w art. 12 ustawy z dnia 17 lutego 1922 roku o państwowej służbie cywilnej (Dz. U. R. P. Nr 21 poz. 164) i złożyć egzamin, przepisany niniejszem rozporządzeniem.
§  2.
Do służby przygotowawczej mogą być dopuszczeni - w miarę wolnych etatów - kandydaci, którzy ukończyli 18 rok życia i odpowiadają warunkom określonym w art. art. 6 i 7 ustawy o państwowej służbie cywilnej, jeżeli wykażą się dowodem ukończenia szkoły powszechnej lub 3 klas szkoły średniej ogólnokształcącej lub zawodowej (§ 5 rozp. Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 1924 r. Dz. U. R. P. Nr 64 poz. 629) lub zwolnieniem od posiadania tego wymogu wykształcenia, uzyskanem w mysi art. 11 ustęp ostatni względnie art. 115 ustęp 1 ustawy o państwowej służbie cywilnej.
§  3.
Podania o dopuszczenie do służby przygotowawczej, należy wnosić do właściwego prezesa sądu apelacyjnego, na ręce prezesa tego sądu okręgowego, w którego okręgu kandydat zamierza odbyć praktykę.

Do podania należy dołączyć metrykę urodzenia dowód, obywatelstwa polskiego, dowód posiadania wymaganego wykształcenia oraz dokładny własnoręcznie spisany życiorys.

Przed przedstawieniem podania prezesowi sądu apelacyjnego prezes sądu okręgowego zasięga opinji lekarza urzędowego co do stanu zdrowia kandydata.

§  4.
O sposobie załatwiania podania o dopuszczenie do służby przygotowawczej prezes sądu apelacyjnego zawiadamia równocześnie kandydata i właściwego prezesa sądu okręgowego.

Pierwszeństwo do dopuszczenia do praktyki mają kandydaci, którzy umieją pisać na maszynie i wykażą to zaświadczeniem kierownika tego sądu, w którym kandydat zamierza odbywać praktykę, stwierdzającem poprawność i szybkość pisania pod dyktandem i w przepisywaniu łatwo czytelnych referatów.

§  5.
Służba przygotowawcza trwa zasadniczo rok.

Do czasu praktyki nie wlicza się czasu, przez który kandydat nie pełnił jej z powodu choroby, urlopu lub odbywania służby wojskowej.

Ogólny nadzór nad służbą przygotowawczą i jej kierownictwo przysługuje prezesowi sądu apelacyjnego, w którego okręgu kandydat został przyjęty na służbę przygotowawczą, szczegółowy sposób zatrudnienia kandydata w czasie tej służby określa prezes sądu okręgowego, względnie kierownik tego sądu, w którego okręgu kandydat odbywa praktykę.

§  6.
Każda władza służbowa kandydata po ukończeniu przez niego służby przygotowawczej w dziale podlegającym jej kierownictwu winna złożyć prezesowi sądu apelacyjnego sprawozdanie, zawierające ocenę jego pilności, zdatności, uzdolnienia, jako też jego zachowania się w służbie i poza służbą.

Po upływie roku prezes sądu apelacyjnego - na podstawie powyższych sprawozdań - ocenia, czy kandydata można uważać za dostatecznie przygotowanego do egzaminu i ocenę tego wyniku podaje do wiadomości kandydata, przyczem, jeżeli ocena ta jest dodatnia, zawiadamia go, iż może on być dopuszczony do egzaminu, jeżeli zaś ocena jest ujemna, zawiadamia go, iż zwalnia go ze służby, albo, - że uwzględniając jego prośbę, zezwala mu na odbycie dalszej jeszcze służby przygotowawczej na ściśle określony czas nie dłuższy jednak, niż dwa lata.

Jeżeli ocena dodatkowego okresu pracy tej wypadnie również ujemnie, należy kandydata zwolnić ze służby.

§  7.
Kandydaci, którzy co najmniej przez dwa lata byli urzędnikami prowizorycznymi lub pracownikami kontraktowymi w urzędach zarządu i wymiaru sprawiedliwości i mają bardzo dobre kwalifikacje, oraz posiadają warunki określone w § 2 niniejszego rozporządzenia, mogą być, na swoją prośbę, przez prezesa sądu apelacyjnego dopuszczeni do egzaminu na stanowiska urzędników III. kategorji bez odbycia praktyki, przepisanej § 5 niniejszego rozporządzenia.
§  8.
W wypadkach wyjątkowych Minister Sprawiedliwości - na wniosek prezesa sądu apelacyjnego-może zwolnić kandydata od odbycia służby przygotowawczej w części lub w całości.
§  9.
Po ukończeniu pierwszego, a przed upływem trzeciego roku służby przygotowawczej z. dodatnim wynikiem, kandydat winien poddać się egzaminowi.

W razie niepoddania się egzaminowi w ciągu trzech lat od wstąpienia do służby, należy kandydata zwolnić ze służby.

§  10.
Podania o dopuszczenie do egzaminu należy wnosić w drodze służbowej do prezesa sądu apelacyjnego, który orzeka o dopuszczeniu do egzaminu i o postanowieniu swem zawiadamia prezesa sądu okręgowego.

W razie dopuszczenia kandydata do egzaminu, prezes sądu okręgowego wyznacza termin egzaminu i skład komisji i zawiadamia o tem kandydata.

§  11.
Komisje egzaminacyjne ustanawia się przy sądach okręgowych.

Komisje składają się z przewodniczącego, jego zastępcy i odpowiedniej ilości członków mianowanych na okres dwuletni z pośród sędziów i urzędników II. i III. kategorji, urzędujących w siedzibie sądu okręgowego.

Przewodniczącego i jego zastępcą mianuje prezes sądu apelacyjnego na wniosą^ właściwego prezesa sądu okręgowego, pozostałych członków mianuje prezes sądu okręgowego z pośród podległych mu doświadczonych urzędników II. i III. kategorji.

Komisje egzaminują w gronie trzech członków, przyczem przewodniczący musi być z grona sędziów, jeden z członków z grona urzędników II. kategorji, a drugi członek z grona urzędników III. kategorji.

Przewodniczący oznacza kolejność egzaminowania i sam bierze w niem czynny udział.

Przy głosowaniu przewodniczący oddaje głos ostatni; uchwały komisji zapadają większością głosów i są ostateczne.

§  12.
Egzamin jest pisemny i ustny. Egzamina te nie odbywają się publicznie i należy je przeprowadzić możliwie tego samego dnia.

Obydwa egzamina można odbywać jednocześnie z kilku kandydatami.

§  13.
Przy egzaminie pisemnym kandydat ma wykazać, że umie pisać dostatecznie szybko i czytelnie, że należycie zna ortografję oraz przepisy o dzieleniu wyrazów i stosowaniu znaków pisarskich, i że umie wypełniać druki (formularze), używane przy załatwianiu spraw w sądach i urzędach wymiaru sprawiedliwości.

Egzamina pisemne odbywają się w lokalu urzędowym pod nadzorem i kierownictwem jednego z członków komisji, wyznaczonego przez przewodniczącego komisji.

Kandydat po ukończeniu wypracowań oddaje je nadzorującemu przy egzaminie członkowi komisji, który wypracowania te doręcza przewodniczącemu komisji egzaminacyjnej.

§  14.
Przy egzaminie ustnym kandydat winien wykazać:
a)
ogólną znajomość zasad ustawy konstytucyjnej, ustroju władz i urzędów państwowych i przepisów ustawy o państwowej służbie cywilnej,
b)
znajomość zasad organizacji sądów i urzędów zarządu i wymiaru sprawiedliwości,
c)
dokładną znajomość przepisów kancelaryjne-manipulacyjnych i o opłatach sądowych.
§  15.
Wyniki egzaminu ocenia się z równomiernem uwzględnieniem egzaminu pisemnego i ustnego i oznacza się następującemi stopniami:
1)
"bardzo dobry" - jeżeli kandydat wykazał wybitną i bardzo dokładną znajomość przedmiotów egzaminu;
2)
"dobry" - jeżeli kandydat wykazał dokładną znajomość przedmiotów egzaminu;
3)
"dostateczny" - jeżeli wiadomości kandydata są wystarczające;
4)
"niedostateczny" - jeżeli wiadomości kandydata są niewystarczające.

W razie niedostatecznego wyniku egzaminu komisja oznacza termin powtórnego egzaminu. Termin ten nie może być krótszy, niż trzy miesiące, nie dłuższy jednak niż rok.

O wyniku egzaminu należy zawiadomić prezesa sądu apelacyjnego.

W razie ponownego niedostatecznego wyniku egzaminu nie wolno powtarzać, kandydata należy zwolnić ze służby i równocześnie zawiadomić wszystkich prezesów sądów apelacyjnych o wykluczeniu kandydata od ponawiania egzaminu.

§  16.
Każda komisja egzaminacyjna zakłada księgę protokółów egzaminów urzędników III. kategorji, zawierającą następujące przedziały: 1) liczbę bieżącą, 2) dzień egzaminu, 3) skład komisji, 4) nazwisko kandydata, 5) wymienienie, który raz kandydat poddaje się egzaminowi, 6) ostateczny wynik egzaminu, 7) podpisy członków komisji.
§  17.
Ma dowód poddania się egzaminowi kandydat otrzymuje świadectwo wystawione przez komisję egzaminacyjną według dołączonego wzoru.

Świadectwo ma być podpisane przez wszystkich członków komisji i zaopatrzone pieczęcią tego sądu okręgowego, przy którym urzęduje komisja.

§  18.
Kandydatom, którzy pełnią służbę nie w siedzibie komisji egzaminacyjnej i poddają się po raz pierwszy egzaminowi, należą się koszta podróży i normalne diety.
§  19.
W wyjątkowych wypadkach Rada Ministrów-na wniosek Ministra Sprawiedliwości - może zwolnić poszczególnych kandydatów na stanowiska wymienione w § 1 od egzaminu, przepisanego niniejszem rozporządzeniem.
§  20.
Stanowiska urzędników III. kategorji w centralnym zarządzie Min. Sprawiedliwości, w Sądzie Najwyższym, sądach apelacyjnych, oraz w prokuraturach przy tych sądach mogą być nadawane tylko osobom, posiadającym kwalifikacje potrzebne do zajmowania stanowisk urzędników III. kategorji w sądach i urzędach wymiaru sprawiedliwości, niższych instancyj.
§  21.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia; równocześnie tracą moc obowiązującą dotychczasowe przepisy wydane w przedmiocie unormowanym niniejszem rozporządzeniem.

Jeżeli jednak w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia kandydat wniósł już prośbę o dopuszczenie go do jednego z następująch egzaminów:

1)
w okręgach sądów apelacyjnych we Lwowie, Krakowie i w okręgu sądu okręgowego w Cieszynie-do pierwszego egzaminu kancelaryjnego (§ 39 rozp. Ministra Sprawiedliwości z dnia 18.VII-1897 r. № 170 austr. dz. p. p.),
2)
w okręgach sądów apelacyjnych w Poznaniu i Toruniu do egzaminu na podsekretarza sądowego (art. 6 rozp. Ministra b. Dzielnicy Pr. z dnia 3.III 1920 r. Dz. Urz. tegoż Ministerstwa № 11 poz. 99 str. 252),
3)
w okręgu sądu okręgowego w Katowicach do egzaminu na rejestratora sądowego lub podsekretarza sądowego (art. 5 i 10 rozp. Ministra Sprawiedliwości z dnia 16.VI-1922 r. Dz. U. R. P. № 46 poz. 397) i jeżeli kandydat posiada wszystkie warunki do dopuszczenia go do takiego egzaminu, należy go dopuścić do złożenia tego egzaminu na podstawie dotychczasowych przepisów z tym skutkiem, iż egzamin ten złożony z dodatnim wynikiem zastąpi egzamin przepisany niniejszem rozporządzeniem.

ZAŁĄCZNIK 

L. księgi prot. egz. ......

Świadectwo.

Pan .......................................................

Charakter służbowy ...........................................

poddał się w dniu ............................................

na zasadzie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4-go sierpnia

1926 roku (Dz. U. R. P. № 89 poz. 504) po raz ..... egzaminowi

na stanowisko urzędnika III. kategorji w zarządzie centralnym

Ministerstwa Sprawiedliwości jako też w sądach i urzędach

wymiaru sprawiedliwości i złożył go z wynikiem ...............

..............................................................

Dnia ........ 192.. r.

(Pieczęć)

KOMISJA EGZAMINACYJNA

przy Sądzie Okręgowym w ............

Przewodniczący Komisji

Członkowie Komisji

Zmiany w prawie

Ważne zmiany w zakresie ZFŚS

W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
Wymiar urlopu wypoczynkowego po zmianach w stażu pracy

Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.

Marek Rotkiewicz 19.12.2025
To będzie rewolucja u każdego pracodawcy

Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.

Grażyna J. Leśniak 18.12.2025
Są rozporządzenia wykonawcze do KSeF

Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.

Krzysztof Koślicki 16.12.2025
Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1926.89.504

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Służba przygotowawcza i egzamin kandydatów na stanowiska III. kategorji w zarządzie centralnym Ministerstwa Sprawiedliwości, jako też w sądach i urzędach wymiaru sprawiedliwości.
Data aktu: 04/08/1926
Data ogłoszenia: 30/08/1926
Data wejścia w życie: 30/08/1926