Zarządzenie ryzykiem ogranicza ryzyko powstawania błędów a także stanowi o dobrej komunikacji w relacji lekarz-pacjent, bo daje narzędzia zarówno lekarzowi jak i pacjentowi w zakresie udzielanych informacji na przykład o stanie zdrowia, alternatywnych metodach leczenia, zgód na wykonywane zabiegi i ryzyk związanych z niepowodzeniem w leczeniu.
Jednym z najważniejszych zadań w zakresie compliance w podmiocie leczniczym jest monitorowanie zmian w prawie i wprowadzanie ich w życie, po to aby zapewnić zgodność działalności z przepisami prawa. Jest to szczególnie istotne w przypadku podmiotów leczniczych, bo mamy do czynienia z jednostkami, które działają w szczególnym reżimie prawnym, jest to działalność reglamentowana, której towarzyszy cały system wymogów, procedur i pozwoleń.
Podmiot leczniczy musi rejestrować każdy obszar działalności, pod rygorem szeregu sankcji, włączając także te karne. Jeśli są to publiczne podmioty, podlegają również reżimowi prawa zamówień publicznych. Naruszenia w tym zakresie także oznaczają sankcje, łącznie z personalnymi. Rynek usług zdrowotnych jest zdominowany przez publicznego płatnika, współpraca z tym płatnikiem też jest obwarowana szeregiem przepisów i wymogów..
Oczywiście prawnik nie wyręczy całej administracji szpitala. Jeśli poziom merytoryczny średniej kadry zarządczej jest odpowiednio wysoki, to każdy w obrębie swoich kompetencji monitoruje zmiany prawne. Takich zmian natomiast nie monitorują lekarze, bo ich podstawową działalnością jest leczenie. Wtedy my bierzemy na siebie ten ciężar. Oczywiście, są sytuacje, gdy osoba ze średniego personelu się zwraca do działu prawnego o pomoc, na przykład, gdy jakiś przepis jest niejasny, powstaje kolizja norm, gdy nie ma przepisu przejściowego itd.
Prawnik nie może też wyręczać dyrektora, jego rolą jest doradzanie. Jest to bardziej skuteczne, gdy czyni to prawnik wewnętrzny, czyli zatrudniony w dziale prawnym danej placówki, dedykowany temu podmiotowi, który zna jego specyfikę i wewnętrzne uwarunkowania Mając wówczas takie doświadczenie, , będzie potrafił rekomendować rozwiązania nie tylko o charakterze stricte prawnym, ale dotyczące właśnie zminimalizowania ryzyka.
Nie każdy szpital posiada dział prawny, zależy to od wielkości szpitala oraz od koncepcji zarządzającego, od tego, jak on widzi rolę prawnika. Pod tym względem świadomość zarządzających się poprawia. Pewne standardy zarządzania i obsługi prawnej powszechne w przedsiębiorstwach wchodzą do placówek medycznych, nawet gdy te nie działają w formie spółek prawa handlowego. Dzieje się to zarówno poprzez wiedzę osób zarządzających, które korzystały ze wsparcia prawnego w korporacjach i chcą także korzystać z takiego wsparcia w placówce medycznej, jak i poprzez narzucanie pewnych standardów w przepisach.
Czytaj: Zarządzanie ryzykiem minimalizuje odpowiedzialność prawną>>>
Są standardy, które wcześniej były zawarte w procedurach certyfikacyjnych, a teraz stają się obowiązkowe dla wszystkich. Dotyczy to chociażby Okołooperacyjnej Karty Kontroli, którą minister zdrowia wprowadził jako obligatoryjną. Jej wprowadzenie ma minimalizować ryzyko wystąpienia zdarzeń niepożądanych.
Jest to ważne, bo widzimy zwiększającą się liczbę pozwów ze strony pacjentów. Wynika to z większej świadomości prawnej, a także liczby pełnomocników działających na tym polu. Działania takie ułatwiło też utworzenie wojewódzkich komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych. Większa liczba roszczeń oznacza dodatkowe koszty dla podmiotu leczniczego, albo w postaci wypłacanych odszkodowań, albo w postaci zwiększonej składki w kolejnych latach, gdy odszkodowanie wypłaci ubezpieczyciel.
Sylwia Kacprzak była uczestnikiem debaty on-line, organizowanej przez Wolters Kluwer, która odbyła się 8 grudnia 2015 roku i dotyczyła zgodności z prawem i zarządzania ryzykiem w placówkach medycznych.
Sylwia Kacprzak, radca prawny
Studiowała prawo na Uniwersytecie w Toruniu. Jest członkiem Okręgowej Izby Radców Prawnych w Gdańsku. Odbyła staże w Niemczech i we Francji. Pracowała w firmach prawniczych oraz na rzecz administracji rządowej i samorządowej; reprezentowała Wojewodę Pomorskiego w licznych sprawach spornych (sądowych) a także doradzała Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Pomorskiego w sprawach związanych z przekształceniami szpitali oraz innych kwestiach prawnych dotyczących ochrony zdrowia. Posiada bogate doświadczenie w zakresie doradztwa prawnego dla podmiotów leczniczych zarówno publicznych jak i niepublicznych. Reprezentuje klientów w sporach związanych z popełnieniem błędu medycznego przed sądami powszechnymi oraz w postępowaniu przed Wojewódzką Komisją ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w sprawach o ustalenie zdarzenia medycznego. Specjalizuje się w prawie medycznym, cywilnym, prawie pracy oraz zamówień publicznych.