Na podstawie ustawy z 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (art. 23 ust. 1) członkowie rodziny osoby uzależnionej od alkoholu, dotknięci następstwami nadużywania alkoholu przez osobę uzależnioną, uzyskują w podmiotach leczniczych oferujących leczenie odwykowe oraz  w wojewódzkich ośrodkach terapii uzależnienia i współuzależnienia świadczenia zdrowotne w zakresie terapii i rehabilitacji współuzależnienia oraz profilaktyki. Za świadczenia te od wymienionych osób nie pobiera się opłat.

Warunki udzielania i zakres świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, a także zasady i tryb finansowania tych świadczeń określa ustawa z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Czytaj: PO: problemy z przymusowym leczeniem alkoholików >>>

Zgodnie z art. 12 pkt 2 tej ustawy, do bezpłatnego korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej bez względu na uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego mają prawo jedynie osoby uzależnione od alkoholu. Rzecznik Praw Pacjenta zauważył w przepisach brak określenia uprawnień do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych bezpłatnie bez względu na uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego członkom rodzin osoby uzależnionej od alkoholu, dotkniętych następstwami nadużywania alkoholu przez osoby uzależnione,  które to świadczenia przysługują im bezpłatnie z art. 23 ust. 1 ustawy z 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

W związku z tym Rzecznik zwrócił się do ministra zdrowia o przedstawienie stanowiska w tej sprawie i podjęcie stosownych działań legislacyjnych w tym zakresie. Minister przyznał, iż przepisy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych pomijają osoby, o których mowa w art. 23 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Minister zaznaczył również, że intencją ustawodawcy formułującego treść art. 23 ustawy było zapewnianie dostępu do nieodpłatnej pomocy w zakresie redukowania skutków problemów alkoholowych doświadczanych przez członków rodzin osób uzależnionych od alkoholu – co jest istotnym elementem poradzonej polityki antyalkoholowej.

Minister poinformował również, że zostaną podjęte działania legislacyjne mające na celu rozważnie możliwości zapewnienia członkom rodziny osoby uzależnionej od alkoholu, bezpłatnych świadczeń zdrowotnych we właściwym zakresie bez względu na uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego.