W poniedziałek 3 października 2016 roku ogłoszono, że Nagrodę Nobla 2016 w dziedzinie medycyny i fizjologii otrzyma Yoshinori Ohsumi za odkrycia dotyczące mechanizmów autofagii. Dzięki pracom noblisty rozumiemy, w jaki sposób komórka pozbywa się odpadów, dokonując recyklingu białek.

- Tegoroczna Nagroda Nobla jest w pewnym sensie zaskoczeniem, ale też była oczekiwana od wielu lat. Funkcjonuje oczywiście bardzo rozbudowana giełda i nazwisk na tej giełdzie było bardzo wiele, nowych zjawisk, które są badane i są w tej chwili wykorzystywane jest bardzo wiele, natomiast prof. Ohsumi dostał Nagrodę Nobla za proces autofagowania - powiedziała prorektor ds. nauki i współpracy z zagranicą Uniwersytetu Medycznego w Łodzi profesor Lucyna Woźniak.

Jak podkreśliła, proces autofagii odkryty został w latach 60, a więc zjawisko nie jest nowe i zostało odkryte na poziomie bakterii i drożdży. Natomiast to, czego dokonał uczony japoński, to jest pokazanie możliwości, jakie daje ten proces.

- Autofagowanie to jest samopożeranie, a zatem komórka, w której znajdują się elementy działające wbrew fizjologii i zatruwające, zanieczyszczające tę komórkę, wypracowuje taki mechanizm, który pozwala na usunięcie elementów komórki na zewnątrz. Oznacza to przede wszystkim, że komórka ma element samonaprawczy, który pozwala jej reagować na czynniki zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Dlatego, że tymi elementami, które nie są potrzebne, mogą być zarówno elementy własne komórki, jak i te elementy, które zostały wbudowane do komórki w wyniku procesów patologicznych - wyjaśniła ekspertka.

Jak zaznaczyła, jest to uniwersalny proces, którego możliwości w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat są intensywnie badane przez kilka grup badawczych.

- To bardzo dobra nagroda. Ponieważ pokazuje, że warto poszukiwać głęboko, jeżeli jest się przekonanym o wartości zjawiska, które się bada, warto nie idąc za modą, głęboko wnikać w naturę zjawiska, z wyobraźnią patrzeć na możliwości zastosowań - oceniła.

- Pojedynczy naukowiec, działający w dwóch albo trzech zespołach japońskich swoją wnikliwością i wytrwałością doprowadził do tego, że poznaliśmy zupełnie nowe, uniwersalne zjawisko, które ma duży potencjał aplikacyjny zarówno w medycynie, jak i w diagnostyce - podkreśliła profesor Lucyna Woźniak.

Słowo "autofagia" pochodzi z języka greckiego, przy czym "auto", oznacza "samo", zaś "phagein" – "jeść". Tak więc oznacza to "samozjadanie”.(pap)